ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

คาอธิบายรายวชิ า พว32017 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวติ จานวน 2 หนว่ ยกิต
ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย

มาตรฐานการเรียนรู้ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
มคี วามรู้ ความเข้าใจ ทักษะ และเหน็ คุณค่าเกี่ยวกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สิง่ มชี ีวิต

ระบบนิเวศ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม ในท้องถ่ินประเทศและโลก สาร แรง พลังงาน กระบวนการ
เปล่ยี นแปลงของโลก และดาราศาสตร์ มจี ิตวทิ ยาศาสตรแ์ ละนาความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการดาเนินชีวติ

ศึกษาและฝึกทักษะเกี่ยวกบั เรื่องต่อไปน้ี
ความหลากหลายของสง่ิ มชี วี ติ กาเนดิ สิ่งมชี วี ิต ทฤษฎีกาเนิดส่ิงมีชีวิต ลักษณะของส่ิงมีชีวิต วิวัฒนาการ

ของส่ิงมีชีวิต เกณฑ์การจาแนกส่ิงมีชีวิต ไดโคโตมัสคีย์ การต้ังช่ือส่ิงมีชีวิต ลาดับการจัดหมวดหมู่ของสิ่งมีชีวิต
อาณาจกั รส่งิ มีชวี ติ ไวรัสและไวรอยด์ และไลเคน

การจดั ประสบการณ์การเรยี นรู้
ใหผ้ ู้เรยี น ศึกษา คน้ คว้า ทดลอง อธบิ าย อภปิ รายและนาเสนอด้วยการจัดกระบวนการเรียนรู้โดยการพบ

กลุ่ม การเรียนรู้แบบทางไกล แบบชั้นเรียน ตามอัธยาศัย การสอนเสริม การเรียนรู้ด้วยตนเอง การทารายงาน
การศึกษาจากแหล่งเรียนรู้ ประสบการณ์โดยตรง ใช้สถานการณ์จริง ปรากฏการณ์ธรรมชาติ ประสบการณ์การ
เรียน และการเรยี นรดู้ ้วยโครงงาน

การวดั และประเมินผล
การสังเกต การอภิปราย การสัมภาษณ์ ทักษะปฏิบัติ รายงานการทดลอง การมีส่วนร่วมในกิจกรรมการ

เรยี นรู้ ผลงาน การทดสอบ การประเมนิ การนาไปใชป้ ระโยชนใ์ นชีวิต

ตารางวิเคราะห์หลักสูตร วชิ าความหลากหลายของสิ่งมีชีวติ พว32017
สาระทักษะการเรยี นรู้ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย จานวน 2 หน่วยกิต (80 ชั่วโมง)

กระบวนการเรียนรู้

ที่ หวั เรื่อง ตัวช้วี ัด เนื้อหา ตนเอง พบกลุ่ม สอน โครงงาน จานวน
(ง่าย) (ปาน เสรมิ (ชวั่ โมง)

กลาง) (ยาก

1 กาเนิดส่งิ มีชีวิต 1. อธบิ าย 1.การจาแนก  6

ทฤษฎีกาเนิด กระบวนการทาง สิ่งมีชีวิต

สิ่งมชี ีวติ วิทยาศาสตร์ วิธกี าร 2.การกาเนิด

ทางวทิ ยาศาสตร์ สิง่ มชี ีวติ และ

ทักษะกระบวนการ ทฤษฎกี ารกาเนิด

ทางวทิ ยาศาสตร์และ สิ่งมชี วี ติ

เจตคติทาง

วิทยาศาสตร์

2 ลักษณะของ 1.อธบิ ายรูปรา่ ง 1.การกินอาหาร  28

สิ่งมชี ีวิต สว่ นประกอบความ 2.การหายใจ

แตกต่าง ระบบการ 3.การเคลอื่ นไหว

ทางานการรักษาดลุ ย 4.การขบั ถ่าย

ภาพของเซลล์พชื และ 5.การตอบสนอง

เซลลส์ ัตว์ ตอ่ สงิ่ เรา้

6.การสืบพันธ์ุ

3 วิวัฒนาการของ อธิบายการถ่ายทอด 1.ววิ ฒั นาการ  6

ส่ิงมชี ีวติ ทางพนั ธกุ รรม การ ของส่งิ มชี วี ิต

แปรผนั ทางพันธุกรรม

การผา่ เหลา่ และการ

เกดิ ความหลากหลาย

ทางชวี ภาพ

กระบวนการเรยี นรู้ โครงงาน จานวน
(ช่ัวโมง
ที่ หวั เรื่อง ตวั ช้วี ดั เนือ้ หา ตนเอง พบกลุ่ม สอน
(งา่ ย) (ปาน เสริม 40
4 การจาแนก 1. อธิบายรปู ร่าง 1.ความร้พู นื้ ฐาน
สง่ิ มีชีวติ และ กลาง) (ยาก
อาณาจักร 
สิ่งมชี วี ติ
สว่ นประกอบความ เกี่ยวกบั การ

แตกตา่ ง ระบบการ จาแนกสง่ิ มชี ีวติ

ทางานการรักษาดุลย สง่ิ มีชีวิต

ภาพของเซลล์พชื และ 2.หลักเกณฑ์การ

เซลลส์ ตั ว์ จาแนกสิง่ มชี ีวิต

2.1.2 อธบิ ายขน้ั ตอน 3.วธิ กี ารต้ังชื่อ

ของการแบง่ เซลล์ ส่ิงมีชวี ติ

แบบโมโทซิสและไมโอ 4.ความหมาย

ซิสและบอกความ ของส่ิงมชี ีวติ

แตกต่างได้ 5.สิง่ มชี ีวิตช้นั ตา่

2. อธบิ ายการ 6.สิ่งมีชวี ติ ชน้ั สงู

ถ่ายทอดทาง 7.ลักษณะของ

พันธุกรรม การแปร ส่งิ มีชีวิตใน

ผันทางพนั ธกุ รรม การ อาณาจักรสัตว์

ผ่าเหลา่ และการเกิด

ความหลากหลายทาง

ชวี ภาพ

3. อธบิ ายลักษณะทาง

พนั ธกุ รรมของบุคคล

แผนการจดั การเรยี นรู้ วชิ าความหลากห
สาระทกั ษะการเรียนรู้ ระ
จานวน 2

ครัง้ ท่ี เนอ้ื หารายวชิ า ผลการเรียนร้ทู ค่ี าดหวงั บทบาทครู
ขัน้ วางแผน ( P )
กาเนดิ สงิ่ มีชีวิต อธิบายกระบวนการทาง 1.ครูศึกษาเนอ้ื หาวตั ถุประส
ทฤษฎกี าเนิด วทิ ยาศาสตร์ วธิ ีการทาง มาตรฐานการเรียนร้รู ายวิช
ส่ิงมชี วี ิต วิทยาศาสตร์ ทักษะ 2.รว่ มกบั ผเู้ รยี นจดั แบ่งราย
กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ รายวชิ าวิเคราะห์ความยาก
และเจตคติทางวิทยาศาสตร์ กาหนดปฏทิ นิ การเรยี นรู้
3.จัดทาแผนการจดั การเรีย
รายวชิ า
4.กาหนดการสอบกลางภา
ปลายภาค
ขัน้ ดาเนินการ ( D )
1.ครสู นทนากับผู้เรยี นเรือ่ ง
สิ่งมชี วี ติ
2.ครูอธบิ ายความหมายขอ
กาเนิดส่ิงมีชีวิต ทฤษฎีกาเน
ส่งิ มชี ีวติ

หลายของสง่ิ มชี ีวิต พว32017 (พบกลุ่ม)
ะดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย
หน่วยกติ

การจดั กจิ กรรม สือ่ การเรียนรู้ การวัดผล/
บทบาทผูเ้ รียน ประเมนิ ผล
- ใบความรู้ - แบบทดสอบ
ขั้นวางแผน ( P ) - หนงั สือเรียน - การศึกษา
สงคแ์ ละ -ร่วมกบั ครศู กึ ษาเนื้อหารายวิชา - แบบทดสอบ คน้ ควา้ และ
ชา -รว่ มกบั ครูวางแผนจัดแบง่ เนื้อหา - Internet นาเสนอ
ยเน้ือหา วิเคราะห์ความยากง่ายรับทราบปฏิทิน
กงา่ ย การเรยี นรหู้ ลักฐานการเรยี นรู้ที่ตอ้ งส่ง

สัดสว่ นคะแนนระหว่างภาค
ยนรู้ ขั้นดาเนนิ การ ( D )

-ศึกษาคน้ คว้าการจาแนกสงิ่ มีชีวติ และ
าค/ ทฤษฎีการกาเนดิ สิง่ มชี ีวติ

-นกั ศึกษาทาแบบทดสอบ
งกาเนิด

อง
นดิ

3.ครมู อบให้นักศึกษาค้นคว
1.การจาแนกสิ่งมชี ีวติ
2.การกาเนดิ ส่งิ มีชีวติ และท
การกาเนดิ สง่ิ มีชีวติ
ข้นั สรปุ ( C )
1.ครูสรปุ แลกเปล่ียนเรียนร
นกั ศกึ ษา

ว้า
ทฤษฎี

รู้รว่ มกับ

แผนการจดั การเรียนรู้ วิชาความหลากห
สาระทกั ษะการเรียนรู้ ระ
จานวน 2

คร้งั ท่ี เนื้อหารายวชิ า ผลการเรยี นรูท้ ี่คาดหวงั บทบาทครู
ขั้นวางแผน ( P )
ววิ ฒั นาการของ อธิบายการถ่ายทอดทาง 1.ครูศกึ ษาเน้อื หาวัตถปุ ระส
สงิ่ มชี ีวติ พนั ธุกรรม การแปรผนั ทาง มาตรฐานการเรยี นรูร้ ายวชิ
พันธุกรรม การผ่าเหล่า และ 2.ร่วมกบั ผู้เรยี นจดั แบ่งราย
การเกดิ ความหลากหลายทาง รายวชิ าวเิ คราะหค์ วามยาก
ชวี ภาพ กาหนดปฏิทินการเรยี นรู้
3.จดั ทาแผนการจดั การเรีย
รายวิชา
4.กาหนดการสอบกลางภา
ปลายภาค
ขั้นดาเนนิ การ ( D )
1.ครสู นทนากบั ผเู้ รียนเรือ่ ง
สง่ิ มีชวี ติ และวิวัฒนาการข
สิ่งมชี วี ติ
2.ครูอธิบายการถา่ ยทอดท

พนั ธุกรรม การแปรผนั ทาง

หลายของสิง่ มีชีวิต พว32017 (พบกลมุ่ )
ะดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย
หนว่ ยกิต

การจดั กิจกรรม สือ่ การเรยี นรู้ การวดั ผล/
บทบาทผู้เรียน ประเมนิ ผล
- ใบความรู้ - แบบทดสอบ
ขนั้ วางแผน ( P ) - หนงั สอื เรยี น - การศึกษา
สงคแ์ ละ -ร่วมกับครูศกึ ษาเน้ือหารายวิชา - แบบทดสอบ ค้นคว้าและ
ชา -รว่ มกบั ครูวางแผนจัดแบ่งเน้ือหา - Internet นาเสนอ
ยเน้ือหา วิเคราะห์ความยากง่ายรบั ทราบปฏทิ นิ
กง่าย การเรยี นรู้หลกั ฐานการเรยี นรู้ทตี่ อ้ งส่ง

สดั สว่ นคะแนนระหว่างภาค
ยนรู้ ข้ันดาเนนิ การ ( D )

-ศกึ ษาค้นคว้าการถ่ายทอดทาง
าค/ พันธกุ รรม การแปรผนั ทางพันธกุ รรม

การผา่ เหล่า และการเกิดความ

ง หลากหลายทางชีวภาพ
ของ -นกั ศกึ ษาทาแบบทดสอบ

ทาง
ง

พนั ธกุ รรม การผ่าเหล่า แล
เกิดความหลากหลายทางช
3.ครมู อบให้นักศึกษาค้นคว
1.ววิ ัฒนาการของส่ิงมชี วี ติ
2.การถ่ายทอดทางพนั ธกุ รร
แปรผนั ทางพันธุกรรม การ
และการเกดิ ความหลากหล
ชีวภาพ
ขั้นสรปุ ( C )
1.ครูสรุปแลกเปลยี่ นเรียนร
นักศกึ ษา

ละการ
ชีวภาพ
วา้

รม การ
รผา่ เหล่า
ลายทาง

ร้รู ว่ มกับ

ใบงานที่ 1

วิชา พว32017 ความหลากหลายของส่ิงมีชวี ิต

1. ความหลากหลายทางชวี ภาพ (Biodiversity) หมายถึง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
2. ความสาคญั ของความหลากหลายทางชีวภาพ พอสรุปได้ดงั น้ี คอื
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
3. ให้นักศึกษาสารวจและสืบค้นตามความสนใจ แล้วรวบรวมข้อมูลว่า ในท้องถ่ินของนักศึกษามีความหลากหลาย
ทางความหลากหลายของชนิด ความหลากหลายทางพันธุกรรม และความหลากหลายของระบบนิเวศ อย่างไร
บ้าง เลอื กศกึ ษาความหลากหลายทางพนั ธกุ รรมของส่ิงมชี วี ติ ในท้องถิน่ 1 ชนดิ

ในท้องถิน่ ของผู้เรยี นมรี ะบบนเิ วศ
ใดบ้าง………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………

ระบบนิเวศท่ีนกั ศกึ ษามีโอกาสได้สารวจมีส่ิงมีชีวิตชนิดใดบ้าง พืชและสัตว์ชนิดใดที่พบมาก นักศึกษาคิด
ว่าเหตุใดจงึ พบสง่ิ มีชีวติ เหล่าน้เี ป็นจานวนมากในทอ้ งถิน่ ……………………………….…………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................

ตัวอย่างความหลากหลายทางพนั ธุกรรมของสิ่งมชี ีวิตในทอ้ งถ่ิน 1 ชนดิ ทีศ่ กึ ษาให้ข้อมูลที่น่าสนใจอย่างไร
บ้าง………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
....................................................................................................................................................... ............................
...................................................................................................................................................................................

ใบงานที่ 2

วชิ า พว32017 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวติ

ใหน้ กั เรยี นเลือกคาตอบที่ถกู ตอ้ งที่สดุ เพยี ง 1 ข้อ

1.ความหลากหลายทางชวี ภาพ หมายถึง

ก. การมีชนิดพันธ์ุของสิง่ มีชีวิตหลากหลาย ชนิดมาอยรู่ ่วมกัน ณ สถานที่หนึง่ ๆหรือ ระบบนิเวศใดระบบ

นเิ วศหนง่ึ

ข. การมีชนดิ พนั ธขุ์ องสง่ิ มชี ีวิตชนิดใดชนิด หนงึ่ มาอยูร่ ว่ มกัน ณ สถานท่หี น่ึงๆหรอื ระบบนิเวศใดระบบ

นิเวศหน่งึ

ค.การมชี นิดพนั ธุ์ของส่งิ มีชีวติ เพยี งหนง่ึ หรอื สองชนดิ มาอยู่ร่วมกนั ณ สถานท่ี หนึ่งๆหรือระบบนเิ วศใด

ระบบนเิ วศหน่ึง

ง.การมีชนิดพันธขุ์ องสิ่งมชี วี ติ มาอยู่ ร่วมกนั ณ สถานทหี่ นึง่ ๆหรือระบบนิเวศ ใดระบบนิเวศหน่งึ

2.ชือ่ วทิ ยาศาสตร์มีความสาคัญสาหรับสง่ิ มีชวี ิตในด้านใด

ก. ขจัดปญั หาการเรียกชือ่ สง่ิ มชี วี ิตซ้าๆ กันในแตล่ ะภาคของประเทศ

ข. เมอ่ื กล่าวถึงทกุ ชาติทกุ ภาษาเข้าใจตรงกันวา่ หมายถึงสิ่งมชี ีวิตชนดิ ใด

ค. สามารถบอกลักษณะรปู รา่ งของส่งิ มชี วี ิตนัน้ ๆ

ง.ระบุบรเิ วณกระจายพันธ์ขุ องสิง่ มีชีวิตนั้นๆ
3. ระบบนเิ วศประเภทใดท่มี ีความหลากหลายของส่ิงมชี ีวติ มากท่ีสดุ

ก. ป่าเขตอบอุ่นในทวีปออสเตรีย
ข. ทงุ่ หญา้ สะวันนาในทวีปแอฟรกิ า
ค. ปา่ ฝนเขตร้อนในแถบศูนย์สตู ร
ง. ป่าเขตหนาวแบบทนุ ดา
4. ข้อความต่อไปนีเ้ ปน็ ประโยชน์ทไ่ี ดร้ บั จากความหลากหลายทางชีวภาพของสิง่ มีชวี ติ ยกเว้นข้อใด
1. เป็นแหลง่ ยนี พลูหรอื พันธุกรรม
2. เป็นแหลง่ ทรพั ยากรของสารอนนิ ทรยี ์ทเ่ี ป็นยา
3. เปน็ แหล่งทถ่ี า่ ยทอดความหลากหลายของลักษณะ
4. เปน็ แหลง่ ความหลากหลายระหว่างชนิดพันธุ์

ใบงานที่ 3

วิชา พว32017 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวติ

1. ให้นักศกึ ษาคน้ คว้าชอ่ื วิทยาศาสตรข์ องสิง่ มีชีวิตจากแหลง่ เรียนรู้ต่างๆ คนละ 10 ชนิด โดยแบ่งเป็นพืช 5
ชนิด และสัตว์ 5 ชนิด

2. บันทกึ การค้นควา้ ลงในตาราง

ลาดบั ท่ี ชอ่ื สิ่งมีชีวิต ช่ือวิทยาศาสตร์
1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ใบงานท่ี 4
วชิ า พว32017 ความหลากหลายของส่ิงมีชวี ิต
จากการศึกษา เรื่องความหลากหลายของสิ่งมีชวี ติ ใหผ้ ู้เรียนสรปุ ผลการศกึ ษาลงในตารางข้างลา่ งน้ี

ตาราง การแบ่งกลุม่ ส่ิงมีชีวิต

อาณาจักร ลักษณะที่สาคญั ตัวอย่างส่ิงมีชีวติ ความสาคญั

มอเนอรา

โพรทิสตา

ฟังไจ

พืช

สตั ว์

ใบงานท่ี 5

วชิ า พว32017 ความหลากหลายของส่ิงมีชีวิต

1. การที่ประเทศไทยเปน็ แหล่งที่มีความหลากหลายทางชวี ภาพทาให้เราได้ประโยชนอ์ ะไรบา้ ง
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

2. มีความจาเปน็ มากน้อยเพียงใด ทเี่ ราควรรกั ษาสภาพของความหลากหลายทางชวี ภาพให้คงอยู่ไดน้ านๆ
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................