ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 3

ก

รายวิชา เคมี ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปี ท่ี 4

หน่วยที่ 2 อะตอมและสมบตั ิของธาตุ
ชดุ ที่ 3 การจดั เรยี งอเิ ลก็ ตรอนในอะตอม

โดย
นางสาวอนิ ทิรา สอี ่อนแสง
นางสาวสพุ ศิ ตรา เหมือนตาล

ชุดที่ 3 เรื่อง การจดั เรียงอิเลก็ ตรอนในอะตอม ขก

คานา

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 4 จัดทาข้ึนเพื่อใช้
ประกอบการจดั กิจกรรมการเรียนการสอนรายวิชา เคมี หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 2
เร่ือง อะตอมและสมบัติของธาตุ ซง่ึ มที ง้ั หมด 7 ชุด คอื

- ชดุ ที่ 1 แบบจาลองอะตอม
- ชดุ ที่ 2 อนุภาคในอะตอมและไอโซโทป
- ชดุ ที่ 3 การจัดเรยี งอิเล็กตรอนในอะตอม
- ชุดท่ี 4 ตารางธาตุและสมบตั ขิ องธาตหุ มู่หลัก
- ชดุ ที่ 5 ธาตุแทรนซชิ ัน
- ชุดท่ี 6 ธาตกุ ัมมันตรงั สี
- ชดุ ที่ 7 การนาไปใชป้ ระโยชน์และผลกระทบตอ่ สิ่งมชี วี ติ
การศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วย
ตนเองท้งั ท่ีโรงเรยี นและทีบ่ า้ นหรือฝึกในเวลาวา่ งและอาจใช้ซอ่ มเสรมิ สาหรับ
นักเรียน ท่ีเรียนอ่อนหรือเรียนไม่ทัน โดยนักเรียนต้องศึกษาและทากิจกรรม
เปน็ ข้นั ตอน เปน็ ระบบดว้ ยความซ่อื สตั ย์ ซึง่ จะสง่ ผลให้นกั เรยี นมีคณุ ลกั ษณะ
ทีด่ ีต่อไป
ผู้รายงานหวังเป็นอย่างย่ิงว่า ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เล่มน้ี จะเป็น
ประโยชน์แก่นักเรียนหรือผู้ท่ีสนใจเพ่ือเป็นพื้นฐานและเป็นประโยชน์ ใน
การศึกษาเรอื่ งอื่น ๆ ไดเ้ ปน็ อย่างดี

อนิ ทริ า สีอ่อนแสง
สุพศิ ตรา เหมอื นตาล

ชุดที่ 3 เรื่อง การจดั เรยี งอเิ ล็กตรอนในอะตอม คข

สารบญั

เร่ือง หน้า
คานา ก
สารบัญ ข
คาชแ้ี จงเกี่ยวกับชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ 1
คาแนะนาการใชช้ ุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ 2
ขัน้ ตอนการศึกษาชุดกจิ กรรม 3
สาระการเรยี นร/ู้ สาระสาคญั 4
มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตัวชว้ี ดั / จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 5
แบบทดสอบก่อนเรยี น 6
บตั รกิจกรรมการเรียนรู้ 8
แบบบนั ทึกกจิ กรรมท่ี 1.1 เรื่อง การจดั เรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงานหลัก 9
แบบบนั ทกึ กิจกรรมท่ี 1.2 เรื่อง การจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดบั พลงั งานย่อย 11
แบบทดสอบหลงั เรียน 13
บรรณานุกรม 15
ภาคผนวก 16
บตั รความรู้ท่ี 3.1 เร่อื ง การจัดเรียงอเิ ลก็ ตรอนในระดับพลังงานหลกั 17
บัตรความรู้ที่ 3.1 เรอ่ื ง การจดั เรยี งอเิ ลก็ ตรอนในระดับพลงั งานยอ่ ย 21
เฉลยแบบทดสอบก่อนและหลังเรียน 28
เฉลยแบบบันทกึ กจิ กรรมท่ี 1.1 เรื่อง การจัดเรียงอเิ ล็กตรอนในระดับพลงั งานหลกั 29
เฉลยแบบบนั ทกึ กจิ กรรมท่ี 1.2 เร่ือง การจัดเรยี งอิเล็กตรอนในระดบั พลังงานย่อย 31

ชุดท่ี 3 เรือ่ ง การจดั เรียงอิเลก็ ตรอนในอะตอม 1

คาชีแ้ จงเกีย่ วกับ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้

1. ชุดกจิ กรรมการเรียนรชู้ ดุ นเี้ ป็นชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้ ชุดท่ี 3 การจัดเรยี ง
อิเล็กตรอนในอะตอม รายวิชาเคมี ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 4

2. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชดุ น้ี ประกอบดว้ ย
- คาแนะนาการใช้ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู้
- ข้ันตอนการศึกษาชุดกิจกรรมการเรยี นรู้
- สาระสาคัญ
- ผลการเรยี นรู้ / จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
- บัตรทดสอบก่อนเรยี นและหลังเรียน
- บตั รเนอ้ื หา / บตั รกจิ กรรม / บัตรเสรมิ ทกั ษะการเรยี นรู้
- เฉลยบัตรเนื้อหา / เฉลยบัตรกจิ กรรม / เฉลยบัตรเสรมิ ทกั ษะการเรยี นรู้
- บัตรเฉลยทดสอบหลังเรยี น
- บรรณานุกรม

3. ชุดกจิ กรรมการเรียนร้ชู ดุ น้ี ใชเ้ วลาในการเรียนรู้ 3 ช่ัวโมง

ชุดท่ี 3 เรอื่ ง การจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนในอะตอม 2

คาแนะนาการใชช้ ุดกจิ กรรมการเรยี นรู้

1. อ่านคาชแี้ จง และคาแนะนาการใช้ชุดกิจกรรมการเรยี นรใู้ ห้เขา้ ใจกอ่ นท่ี
จะลงมือศกึ ษาชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้

2. ทาแบบทดสอบกอ่ นเรียน จานวน 5 ขอ้ เพือ่ ประเมนิ ความรู้พื้นฐาน
ของนักเรียน

3. ศึกษาชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ โดยการปฏบิ ตั ิกิจกรรมตามคาชีแ้ จงทไี่ ด้ระบุ
ไว้ในบตั รเนื้อหา บตั รกจิ กรรม บัตรกิจกรรมเสริม ตามข้ันตอนให้ครบถว้ นทุกเรอื่ ง

4. หากนักเรียนยังไม่เข้าใจในสาระการเรียนรู้ ใหก้ ลับไปศึกษาอกี ครง้ั หรอื
ขอคาแนะนาจากครเู พอื่ ให้เกดิ ความเข้าใจมากยิง่ ข้นึ

5. ทาแบบทดสอบหลงั เรียน จานวน 5 ข้อ
6. ในการทากจิ กรรมขอใหน้ กั เรยี นทาดว้ ยความตั้งใจ และมีความซื่อสัตยต์ ่อ
ตนเองโดยไมเ่ ปดิ ดูเฉลยก่อน

ชุดที่ 3 เรื่อง การจัดเรียงอเิ ล็กตรอนในอะตอม 3

ข้นั ตอนการศกึ ษาชดุ กจิ กรรม

ศึกษาคูม่ อื ในการใช้ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้

ทดสอบกอ่ นเรยี น

ดาเนินการใช้ชดุ กจิ กรรม
ศกึ ษาบัตรเนอ้ื หา
ปฏบิ ตั ิกิจกรรม

ปฏิบตั ิเสริมทกั ษะการเรยี นรู้

ทดสอบหลังเรยี น

ผา่ นเกณฑ์ ไม่ผา่ นเกณฑ์

ศกึ ษาชุดกจิ กรรมการเรยี นรอู้ ่ืนต่อไป

ชุดที่ 3 เร่ือง การจดั เรียงอิเล็กตรอนในอะตอม 4

สาระสาคญั

การศึกษาสเปกตรัมการเปล่งแสงของอะตอมแก๊ส ทาให้ทราบว่า อิเล็กตรอน
จัดเรียงอยู่รอบ ๆ นิวเคลียสในระดับพลังงานหลักต่าง ๆ และแต่ละระดับพลงั งานหลัก
ยังแบ่งเป็นระดับพลังงานย่อยซ่ึงมีบริเวณที่จะพบอิเล็กตรอน เรียกว่า ออร์บิทัล
ได้แตกต่างกัน และอิเล็กตรอนจะจัดเรียงในออร์บิทัลให้มีระดับพลังงานต่าที่สุดสาหรับ
อะตอมในสถานะพน้ื

ชดุ ท่ี 3 เร่อื ง การจดั เรียงอิเล็กตรอนในอะตอม 5

มาตรฐานการเรยี นรู้

สาระเคมี
1. เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุ พันธะเคมีและสมบัติของสาร
แก๊สและสมบัติของแกส๊ ประเภทและสมบัติของสารประกอบอนิ ทรียแ์ ละพอลิเมอร์ รวมทงั้ การนาความรู้
ไปใช้ประโยชน์

ตัวช้ีวดั

ม.4/3 อธบิ าย และเขยี นการจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนในระดบั พลังงานหลกั และระดบั พลังงานย่อย
เมือ่ ทราบเลขอะตอมของธาตุ

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

1. บอกความแตกตา่ งของระดับพลังงานหลกั พลงั งานยอ่ ย และออร์บทิ ัลได้
2. จดั เรยี งอเิ ลก็ ตรอนในอะตอมเม่ือทราบเลขอะตอมธาตุ พรอ้ มทงั้ ระบหุ มู่ คาบ และกลุ่มของธาตุในตารางธาตไุ ด้

ชุดที่ 3 เรชือ่ ดุ งที่ ก1าเรรจ่ือัดงเรแยี บงอบเิ จลาก็ ลตอรงออนะใตนออมะตอม 6

แบบทดสอบกอ่ นเรียน
เรือ่ ง การจดั เรียงอเิ ล็กตรอนในอะตอม

คาช้แี จง 1. ข้อสอบมีจานวน 5 ขอ้ เปน็ ชนดิ เลอื กตอบ 4 ตวั เลอื ก
2. ใหเ้ ลอื กคาตอบท่ีถูกที่สดุ เพียงขอ้ เดยี วแลว้ ทาเครื่องหมาย (X) ในกระดาษคาตอบ

1. จานวนอิเลก็ ตรอนในแตล่ ะระดับพลงั งานหลัก (n) มี 4. ธาตุ X จดั อเิ ลก็ ตรอนเปน็ 1s2 2s2 2p6 3s 2 3p6 ธาตุ
จานวนเท่าใด X มเี ลขอะตอมเทา่ ใด
ก. 2n ก. 16
ข. n 2 ข. 17
ค. 2n2 ค. 18
ง. 3n 2 ง. 19

2. ธาตุ X มเี ลขอะตอม 51 ธาตุ X นา่ จะอย่หู มูใ่ ด 5. 10Ne มีการจัดอิเล็กตรอนในขอ้ ใดถกู ตอ้ ง
คาบใดของตารางธาตุ ก. 1s2 2s2 2p6
ก. คาบ 3 หมู่ 4 ข. 1s2 2s2 3s 2 3p4
ข. คาบ 4 หมู่ 3 ค. 1s2 2s2 3s 2 3p3
ค. คาบ 5 หมู่ 3 ง. 1s2 2s2 3p 5 3s1
ง. คาบ 5 หมู่ 5

3. โพแทสเซยี มเลขอะตอมเท่ากบั 19 จะมีการจดั
อเิ ล็กตรอนอย่างไร
ก. 2 , 8 , 9
ข. 2 , 8 , 8 , 1
ค. 2 , 8 , 7 , 2
ง. 2 , 8 , 18 , 1

ชุดที่ 3 เรื่อง การจัดเรียงอิเล็กตรอนในอะตอม 7

กระดาษคาตอบแบบทดสอบกอ่ นเรยี น
เร่อื ง การจดั เรียงอิเล็กตรอนในอะตอม

กขคง
1
2
3
4
5

ชื่อ …………………………………………………………………..ชั้น……………………..เลขท่ี……………………

ชุดท่ี 3 เร่ือง การจดั เรียงอิเลก็ ตรอนในอะตอม 8

บัตรกจิ กรรม

คาช้ีแจง 1. บัตรกิจกรรมที่ 1 นี้เป็นกิจกรรมเกี่ยวกับการจัดเรียงอิเล็กตรอนท้ังแบพลังงานหลักและ
พลังงานยอ่ ย
2. ให้นกั เรยี นปฏบิ ตั ิตามขนั้ ตอนการทากิจกรรมโดยไมข่ า้ มข้ันตอน

กิจกรรมท่ี 1 การจัดเรยี งอิเล็กตรอน

ขั้นตอนการทากจิ กรรม
1. นักเรยี นแต่ละกลมุ่ เรียกว่า“กลุ่มบา้ น” (Home Groups) ตกลงแบง่ หน้าที่ มอบหมายให้

สมาชิกแต่ละคนศกึ ษาหวั ข้อที่ต่างกนั จากบตั รความรู้ 3.1 การจัดเรยี งอเิ ลก็ ตรอนในระดบั พลังงานหลัก และ
บัตรความรู้ท่ี 3.2 การจัดเยงอิเลก็ ตรอนในระดบั พลังงานยอ่ ย จากนน้ั แยกยา้ ยไปนน่ั รวมกล่มุ กับสมาชิกกลมุ่
อนื่ ท่ไี ด้รบั หวั ข้อเดียวกนั เพื่อทางานและศึกษา ร่วมกันในหวั ข้อดังกล่าว เรยี กวา่ “กลมุ่ ผู้เชี่ยวชาญ” (Expert
Groups)

2. กล่มุ ผู้เชีย่ วชาญและรว่ มกนั ทาความเข้าใจในเนือ้ หาสาระนนั้ อยา่ งละเอยี ด และรว่ มกัน
อภิปรายหาคาตอบประเดน็ ทีผ่ ู้สอนมอบหมายให้ตามแบบบันทึกกิจกรรมที่ 1.1 การจดั เรยี งอิเล็กตรอนใน
ระดบั พลังงานหลัก และแบบบนั ทกึ กจิ กรรมที่ 1.2 การจดั เรยี งอิเลก็ ตรอนในระดับพลังงานย่อย

3. สมาชิกแตล่ ะคนออกจากกลุ่มผเู้ ช่ียวชาญกลับไปกลุ่มเดมิ ของตน ผลดั กัน อธิบายเพื่อ
ถา่ ยทอด ความรู้ทต่ี นศึกษาให้เพ่อื นฟงั จนครบทุกหวั ขอ้ แลว้ สรุปลงในระดาษปรฟู๊ แผน่ ใหญ่

ชดุ ท่ี 3 เร่อื ง การจดั เรยี งอิเล็กตรอนในอะตอม 9

แบบบันทกึ กิจกรรมที่ 1.1
เร่ือง การจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนในระดับพลงั งานหลัก

ตอนท่ี 1 หมู่ คาบ

คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนเขยี นจานวนอิเล็กตรอนลงในตารางใหส้ มบรู ณ์

ธาตุ K L M N

1H
2He
3Li
4Be
5B
6C
7N
8O
9F
10Ne
11Na
12Mg
13Al
14Si
15P
16S
17Cl
18Ar
19K

ชุดที่ 3 เร่อื ง การจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนในอะตอม 10

ตอนท่ี 2
คาชีแ้ จง ให้นกั เรยี นจัดเรียงอิเลก็ ตรอนตามทกี่ าหนดจานวนอิเลก็ ตรอนของอะตอมมาให้

82 อิเล็กตรอน มกี ารจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนดงั น…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
53 อเิ ล็กตรอน มกี ารจดั เรียงอิเล็กตรอนดงั น…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
33 อิเลก็ ตรอน มีการจดั เรียงอเิ ล็กตรอนดังน…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
18 อเิ ลก็ ตรอน มกี ารจัดเรียงอเิ ล็กตรอนดังน…้ี ………………………………………………………………………………………………….
13 อเิ ลก็ ตรอน มีการจัดเรียงอิเลก็ ตรอนดังน…้ี ………………………………………………………………………………………………….
19 อเิ ลก็ ตรอน มีการจัดเรียงอเิ ลก็ ตรอนดงั น…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
20 อเิ ลก็ ตรอน มกี ารจดั เรยี งอิเลก็ ตรอนดังน…้ี ………………………………………………………………………………………………….
37 อิเลก็ ตรอน มกี ารจดั เรยี งอิเลก็ ตรอนดงั น…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
55 อิเลก็ ตรอน มีการจัดเรียงอเิ ล็กตรอนดังน…้ี ………………………………………………………………………………………………….
87 อเิ ลก็ ตรอน มกี ารจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนดังน…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
21 อิเลก็ ตรอน มีการจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนดงั น…้ี ………………………………………………………………………………………………….
25 อิเล็กตรอน มกี ารจดั เรียงอเิ ล็กตรอนดงั น…้ี ………………………………………………………………………………………………….
28 อิเล็กตรอน มีการจดั เรียงอเิ ล็กตรอนดงั น…้ี ………………………………………………………………………………………………….
31 อิเล็กตรอน มีการจดั เรยี งอเิ ลก็ ตรอนดังน…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
39 อเิ ลก็ ตรอน มีการจดั เรยี งอิเล็กตรอนดังน…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
49 อิเล็กตรอน มกี ารจดั เรยี งอิเลก็ ตรอนดงั น…้ี ………………………………………………………………………………………………….
57 อเิ ล็กตรอน มกี ารจดั เรยี งอิเลก็ ตรอนดงั น…ี้ ………………………………………………………………………………………………….
72 อเิ ล็กตรอน มกี ารจดั เรียงอิเล็กตรอนดังน…้ี ………………………………………………………………………………………………….
89 อิเล็กตรอน มีการจดั เรยี งอิเล็กตรอนดังน…้ี ………………………………………………………………………………………………….
104 อิเลก็ ตรอน มกี ารจัดเรียงอเิ ลก็ ตรอนดงั น…ี้ ………………………………………………………………………………………………

11

ชดุ ท่ี 3 เรอ่ื ง การจัดเรยี งอเิ ลก็ ตรอนในอะตอม

แบบบันทึกกจิ กรรมที่ 1.2
เรื่อง การจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนในระดับพลงั งานย่อย

คาชี้แจง ให้นักเรียนนความรู้ท่ีได้จากการศึกษาเก่ียวกับการจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับ
พลังงานยอ่ ย มาตอบคาถามต่อไปนใ้ี ห้ถูกต้อง

1. ระดบั พลงั งานตอ่ ไปน้มี กี ร่ี ะดบั พลังงานยอ่ ย อะไรบ้าง
=> ระดบั พลงั งาน K (1) มี ระดบั พลงั งานย่อย ไดแ้ ก่ ………………………………………………………………….
=> ระดับพลังงาน L (2) มี ระดับพลงั งานยอ่ ย ไดแ้ ก่ ………………………………………………………………….
=> ระดบั พลงั งาน M (3) มี ระดบั พลังงานย่อย ได้แก่………………………………………………………………….
=> ระดับพลังงาน N (4) มี ระดบั พลังงานยอ่ ย ได้แก่………………………………………………………………….
2. จงเขียนรูปแบบการจัดเรียงอเิ ล็กตรอนแบบระดับพลังงานยอ่ ยในรูปแก๊สเฉื่อยของอะตอมธาตุ
ตอ่ ไปน้ี

2.1 19K = …………………………………………………………………………………………………………………..
2.2 15P = …………………………………………………………………………………………………………………..
2.3 21Sc = ………………………………………………………………………………………………………………….
3. ธาตทุ ม่ี เี ลขอะตอมเทา่ กับ 87 ควรจะมอี ิเล็กตรอนวงนอกสดุ อยูใ่ น s ออร์บทิ ลั จานวนเท่าไร
………………………….…………………………………………………………………………………………………………………..
4. ธาตทุ ีม่ ีการจัดเรยี งอิเล็กตรอนดงั ต่อไปน้จี ะมอี เิ ล็กตรอนจานวนเทา่ ใด
4.1 [ Ne ] 3s2 3p3 = ………………………………………………………………………………………………….
4.2 [ Ar ] 4s2 3d10 4p2 = ……………………………………………………..……………………………………
5. ออร์บิทัล หมายถึงอะไร ……………………………………………..……………………………………………………….
6. ในหน่งึ ออร์บิทลั จะมอี ิเลก็ ตรอนได้สงู สุดกอี่ ิเล็กตรอน …………………………………………………………..

12

7. เหตุใดการจัดเรียงอิเล็กตรอนของ 24Cr จึงเป็น 2 , 8 , 13 , 1 แทนท่ีจะเป็น 2 , 8 , 12 , 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………….

8. จงเขยี นการจัดเรียงอเิ ล็กตรอนในออร์บทิ ลั ของอะตอมต่อไปน้ี
6C =
9F =
11Na =
12Mg =
13Al =
15P =
8O– 3 =
3Li+ 2 =
12Mg+ =
7N– =

ชุดท่ี 3 เรชื่อดุ งที่ ก1าเรจื่อัดงเรแยี บงอบิเจลาก็ ลตอรงออนะใตนออมะตอม 13

แบบทดสอบหลงั เรยี น
เรือ่ ง การจัดเรยี งอิเล็กตรอนในอะตอม

คาชแ้ี จง 1. ข้อสอบมีจานวน 5 ขอ้ เปน็ ชนิดเลอื กตอบ 4 ตัวเลือก
2. ใหเ้ ลือกคาตอบทถ่ี ูกทสี่ ุดเพยี งขอ้ เดียวแลว้ ทาเคร่ืองหมาย (X) ในกระดาษคาตอบ

1. การจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนของธาตุใดจัดแบบเตม็ (full 4. ธาตุในคาบในคาบท่ี 4 หมู่ 5 มีการจัดเรยี งอเิ ลก็ ตรอน
filled) ตามข้อใด
ก. N ก. 2 8 8 5
ข. O ข. 2 8 8 4
ค. F ค. 2 8 18 4
ง. Ne ง. 2 8 18 5

2. ธาตุ 22Ti จัดอิเลก็ ตรอนเปน็ 1s2 2s2 2p6 3s 2 3p6 5. แมกนเี ซียมมีเลขอะตอม 12 มีเวเลนซอ์ ิเลก็ ตรอนเท่าใด
4s 2 3d2 ข้อใดเขียนแทนแกส๊ เฉ่อื ยไดถ้ กู ตอ้ ง ก. 2
ก. [Ar] 3d 2 ข. 3
ข. [Ar] 3d 2 ค. 4
ค. [Ne] 4s2 , 3d 2 ง. 5
ง. [Ar] 4s2 , 3d 2

3. ขอ้ ใดบรรจุอิเลก็ ตรอนของ 7N ลงในออรบ์ ิทลั ได้
ถกู ต้อง

ก.
ข.
ค.
ง.

14

ชดุ ท่ี 3 เรช่อื ุดงที่ ก1าเรรจื่อัดงเรแยี บงอบเิ จลาก็ ลตอรงออนะใตนออมะตอม

กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงั เรยี น
เร่ือง การจดั เรียงอเิ ล็กตรอนในอะตอม

ข้อ ก ข ค ง
1
2
3
4
5

ชื่อ …………………………………………………………………..ชัน้ ……………………..เลขท่ี……………………

15

บรรณานกุ รม

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ฉบับปรับปรุง
พธุ ศุกราช 2560. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชมุ นมุ สหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หนังสอื เรยี นรายวชิ าวิทยาศาสตร์เพ่ิมเติมเคมี เล่ม 1 ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 4.
กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พช์ ุมนมุ สหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย.

นพิ นธ์ ต้ังคณานุรักษ์ และ คณิตา ตั้งคณานุรกั ษ์. (2554). เคมีพ้ืนฐานและเพม่ิ เติม ม.4. กรุงเทพฯ : สานัก
พิมพแ์ มค็ จากัด

พชรวรรณ มาฎารกั ษ.์ ชดุ การเรยี นร็วชิ าเคมอี ะตอมและตารางธาต.ุ [ออนไลน์] เข้าถึงไดจ้ าก
https://www.kroobannok.com

วรากร หริ ญั ญาภินนั ท.์ (2554). เทคนคิ การเรียนเคมี อะตอมและตารางธาต.ุ กรุงเทพฯ : สานักพิมพฟ์ ิสกิ ส์
เซ็นเตอร์,

16

ภาคผนวก

17

บัตรความรู้ท่ี 3.1
เร่อื ง การจัดเรียงอเิ ลก็ ตรอนในระดบั

พลังงานหลกั

จานวนอิเลก็ ตรอนในแต่ละระดบั พลงั งานหลกั มีจานวนไมเ่ กิน 2n2 เม่อื n คอื ระดับพลงั งานหลกั ท่ี 1

, 2 , 3 , . . .n

 ระดบั พลงั งานหลกั K n = 1 มอี เิ ลก็ ตรอนไมเ่ กนิ 2 อิเลก็ ตรอน

 ระดบั พลงั งานหลกั L n = 2 มอี ิเลก็ ตรอนไม่เกิน 8 อิเลก็ ตรอน

 ระดับพลังงานหลกั M n = 3 มีอเิ ลก็ ตรอนไมเ่ กิน 18 อิเล็กตรอน

 ระดับพลงั งานหลัก N n = 4 มอี เิ ล็กตรอนไม่เกิน 32 อเิ ล็กตรอน

 ระดับพลงั งานหลกั O n = 6 มอี เิ ล็กตรอนไมเ่ กิน 72 อเิ ลก็ ตรอน

 ระดับพลังงานหลัก Q n =7 มอี เิ ล็กตรอนไม่เกนิ 98 อิเลก็ ตรอน

ตามความสัมพันธ์น้ีการจัดอิเล็กตรอนในแต่ละระดับพลังงาน จะมีอิเล็กตรอนได้ไม่เกิน
จานวนสูงสุดท่ีจะมีได้ ถ้าพิจารณา K และ Ca ซึ่งควรมีอิเล็กตรอนเป็น 2 , 8 , 9 และ 2 , 8 , 10
เนอ่ื งจากในระดบั พลังงาน ท่ี 3 มไี ดถ้ งึ 18 อเิ ล็กตรอน

แต่จากการศึกษาพบว่าการจัดอิเล็กตรอนของ K = 2 , 8 , 8 , 1 และ Ca = 2 , 8 , 8 , 2
เน่ืองจากอิเล็กตรอนในระดับพลังงานที่ 3 ของท้ังสองธาตุมีเพียง 8 อิเล็กตรอน และส่วนที่เพิ่ม
ขึ้นมา อีก 1 หรือ 2 อิเล็กตรอนน้ันเข้าไปอยู่ในระดับพลังงานที่ 4 เพราะการจัดอิเล็กตรอน
อเิ ล็กตรอนช้นั นอกสุด ซงึ่ เรียกวา่ เวเลนซอ์ เิ ล็กตรอนตอ้ งไมเ่ กนิ 8

18

เทคนคิ ในการจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนในระดบั พลงั งานหลกั

ข้ัน 1. นาจานวนอิเล็กตรอนท้ังหมด – ( 2 , 8 , 18 , 32 หรือ 18 , 32 หรือ 18 ทีละตัว) จนเหลือ
อเิ ล็กตรอน 1 ถึง 10 ตวั (ถ้าเหลืออิเลก็ ตรอนเกนิ 10 ตัว แล้วลบต่อไม่ไดใ้ หท้ าข้ัน 3.

ขั้น 2. ถา้ ผลลบสดุ ท้ายเหลืออเิ ลก็ ตรอน 1 – 8 ตัว ให้นาตัวทใี่ ช้ลบทัง้ หมด และผลลบท่เี หลือ สดุ ทา้ ย
มาเรียงเป็นคาตอบได้เลย ถ้าผลลบสุดท้ายเหลือ 9 ให้แบ่ง 9 เป็น 8 , 1 แล้วนาไปต่อท้ายตัวท่ีใช้ลบท้ัง
หมดแล้วใช้เป็น คาตอบ ถ้าผลลบสุดท้ายเหลือ 10 ให้แบ่ง 10 เป็น 8 , 2 แล้วนาไปต่อท้ายตัวท่ีใช้ลบท้ัง
หมดแลว้ ใช้เปน็ คาตอบ

19

ขัน้ 3. ถ้าผลลบสุดท้ายเหลือเกนิ 10 แล้วไม่สามารถลบขัน้ ต่อไปได้ให้ลบด้วย 2 แลว้ นาผลลบ ทเี่ หลือ
สลบั ที่กบั 2 แลว้ นาไปตอ่ ทา้ ยตัวลบกอ่ นหน้าทัง้ หมดแล้วใชเ้ ปน็ คาตอบ

หมายเหตุ : 1. ธาตุท่ี 24 ( Cr ) , 29 ( Cu ) , 41 ถึง 45 , 47 , 78 , 110 , 111 ข้ันท่ี 3. ต้องลบด้วย
1 ไมใ่ ช่ 2 , ธาตทุ ่ี 46 ( Pd ) ขั้นที่ 3. ต้องลบด้วย 0 ไมใ่ ช่ 2

2. หลกั เกณฑ์ทงั้ หมดนไี้ ม่สามารถใชไ้ ด้กับธาตุแทรนซิชันใน (แลนทาไนด์, แอกทไิ นท)์
3. ในข้ันที่ 3. หากเกิดเหตุการณ์ผลลบสุดท้ายเหลือเกิน 10 แล้วไม่สามารถลบข้ันต่อไปได้ น้ัน จะ
บอกได้ทันทีวา่ ธาตนุ ้นั เปน็ ธาตแุ ทรนซิชนั

ตวั อยา่ งท่ี1 จงจัดเรยี งอิเล็กตรอนของ 82Pb
วธิ ที า

ข้นั 1. 82 – 2 – 8 – 18 – 32 – 18 เหลอื 4

ลบดว้ ย 2 ลบดว้ ย 8 ลบด้วย 18 ลบดว้ ย 32 ลบด้วย 32 ไม่ได้
เหลอื 80 เหลอื 72 เหลือ 54 เหลอื 22 ให้ลบด้วย 18 เหลือ 4

ขั้น 2. เหลือ 4 ( ไม่เกนิ 10 ) นาตัวเลขที่ใชล้ บและทเ่ี หลอื สดุ ท้ายมาเรยี งเป็นคาตอบ
82Pb จดั เรยี งอิเลก็ ตรอนเปน็ 2 , 8 , 18 , 32 , 18 , 4

ตัวอย่างท่ี2 จงจดั เรยี งอเิ ล็กตรอนของ 52Te
วธิ ีทา

ขน้ั 1. 52 – 2 – 8 – 18 – 18 เหลอื 6

ลบดว้ ย 2 ลบด้วย 8 ลบดว้ ย 18 ลบต่อด้วย 32 ไมไ่ ด้
เหลอื 50 เหลือ 42 เหลือ 24 ให้ลบด้วย 18 เหลอื 6

ขน้ั 2. เหลือ 6 ( ไม่เกนิ 10 ) นาตวั เลขที่ใช้ลบและทเี่ หลอื สดุ ทา้ ยมาเรียงเป็นคาตอบ
52Te จัดเรียงอิเลก็ ตรอนเป็น 2 , 8 , 18 , 18 , 6

20

ตัวอย่างที่3 จงจัดเรียงอเิ ล็กตรอนของ 38Sr
วธิ ีทา

ขนั้ 1. 38 – 2 – 8 – 18

ลบด้วย 2 ลบด้วย 8 ลบดว้ ย 18
เหลือ 36 เหลอื 28 เหลือ 10

ขน้ั 2. เหลอื 10 ใหแ้ บง่ 10 น้ันเปน็ 8 , 2 แล้วนาไปต่อตวั ทใี่ ชล้ บ
38Sr จัดเรียงอิเลก็ ตรอนเป็น 2 , 8 , 18 , 8 , 2

ตัวอยา่ งท่ี4 จงจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนของ 39Y
วธิ ีทา

ข้ัน 1. 39 – 2 – 8 – 18

ลบดว้ ย 2 ลบด้วย 8 ลบดว้ ย 18
เหลือ 37 เหลือ 29 เหลอื 11

จะเห็นวา่ เหลืออเิ ลก็ ตรอนเกนิ 10 ตัวแลว้ ลบต่อด้วย 32 หรือ 18 ไมไ่ ดใ้ หข้ า้ มไปทาขนั้ 3.
ขน้ั 3. เหลอื 11 นา 11 – 2 เหลือ 9 แล้วนาตัวลบทงั้ หมด และ 9 ทเ่ี หลือมาเรียง
2 , 8 , 18 , 2 , 9 แตจ่ านวน 2 จานวนหลงั ตอ้ งสลบั ท่ีกนั จะได้ว่า
39Y จดั เรียงอิเลก็ ตรอนเป็น 2 , 8 , 18 , 9 , 2

21

บัตรความรทู้ ี่ 3.2
เรื่อง การจดั เรยี งอิเล็กตรอนในระดับ

พลังงานย่อย

จากการศึกษาสมบตั ิทีเ่ ปน็ คล่ืนของอเิ ลก็ ตรอน พบวา่ อเิ ล็กตรอนอย่ใู นระดบั พลังงานหรือวง (shell)
ต่าง ๆ กนั ซง่ึ เรยี กวา่ ระดบั พลงั งานหลัก และในระดับพลงั งานเดยี วกันยงั มีระดับพลังงานย่อย (sub shell)
ต่าง ๆ อกี คอื ระดบั พลงั งานย่อย s , p , d และ f โดยในแต่ละระดบั พลังงานย่อยมีอเิ ล็กตรอนดงั น้ี

 ระดับพลงั งานหลกั ท่ี 1 (n=1) มี 1 ระดับพลงั งานยอ่ ยคอื s
 ระดับพลังงานหลักท่ี 2 (n=2) มี 2 ระดับพลังงานยอ่ ยคือ s , p
 ระดับพลังงานหลกั ท่ี 3 (n=3) มี 3 ระดบั พลงั งานย่อยคอื s , p , d
 ระดบั พลังงานหลักท่ี 4 (n=4) มี 4 ระดับพลังงานย่อยคอื s , p , d , f
อเิ ลก็ ตรอนมกี ารเคลื่อนทอ่ี ยตู่ ลอดเวลา ความหนาแน่นของกลุ่มหมอกอิเลก็ ตรอนซ่งึ วดั ออกมาในรูป
ของโอกาสท่ีจะพบอิเล็กตรอนซง่ึ เคลื่อนทีร่ อบนิวเคลยี สจะมีรปู รา่ งเปน็ 3 มติ ทิ ่ีแตกต่างกนั ซงึ่ เรียกวา่ ออร์บิทัล
ออรบ์ ิทลั (orbital)

หมายถงึ บริเวณทม่ี ีโอกาสสงู ทจี่ ะพบอิเล็กตรอน หรอื บริเวณท่ีอยู่ของอเิ ลก็ ตรอน ซึ่งมีรูปร่าง
เปน็ 3 มติ แิ ตกต่างกัน ดังนี้

 s–orbital มีความหนาแน่นของอิเล็กตรอนรอบนิวเคลียสเท่ากันทุกทิศทาง ทาให้มองเห็นว่า

ออร์บิทลั นี้มรี ูปร่างเป็นทรงกลมรอบนวิ เคลยี ส

รปู ที่ 1 s–orbital
ทม่ี า : http://www.promma.ac.th

22

 p–orbital มีความหนาแน่นของอิเล็กตรอนรอบนิวเคลียสอยู่ในบริเวณแกน x , y , z จึงเป็น

px–orbital , py–orbital , pz–orbital ตามลาดับ โดยออร์บิทัลท้ังสามมีรูปรา่ งคล้ายดรมั เบลล์
มพี ลังงานเทา่ กัน แต่มที ิศทางแตกตา่ งกนั

รูปที่ 2 p–orbital
ทมี่ า : http://www.promma.ac.th

 d–orbital มีความซับซ้อนมากย่ิงขึ้น โดยสองออรบ์ ิทลั คอื และ มคี วามหนาแน่นของอเิ ลก็ ตรอน

รอบนวิ เคลยี สอยใู่ นบรเิ วณแกน z และแกน x กบั แกน y ตามลาดบั ส่วนอีกสามออร์บิทลั คอื dxy,
dyz และ dzx ความหนาแน่นของอิเล็กตรอนจะอยู่ในบริเวณระหว่างแกน x กับ y แกน y กับ z
และแกน x กบั z ตามลาดับ สาหรับอะตอมทมี่ หี ลายอเิ ล็กตรอน ระดบั พลงั งานย่อยทอี่ ยู่ในระดบั
พลังงานเดียวกันจะมีพลังงานแตกต่างกัน และในแต่ละระดับพลังงานย่อยจะมีจานวนออร์บิทลั
แตกต่างกัน

รปู ที่ 3 d–orbital
ทม่ี า : http://www.promma.ac.th

23

 f–orbital อเิ ลก็ ตรอนในระดับพลงั งานยอ่ ย f ทัง้ หมด มี 14 ตัว จึงมี 7 ออร์บิทัล มีความซบั ซอ้ น

มากวา่ s p d ดงั รูปท่ี 4

รูปท่ี 4 f–orbital
ทีม่ า : http://images.slideplayer.com

หลกั การจดั อเิ ล็กตรอนลงในออรบ์ ทิ ลั

1. ใช้หลักการกีดกันของเพาลี ที่กล่าวว่า อิเล็กตรอนคู่หนึ่งคู่ใดในออรบ์ ิทัลเดียวกนั จะต้องมีสมบัตไิ ม่

เหมือนกัน อย่างน้อยต้องมีการหมุนรอบตัวเองไม่เหมือนกันโดยตัวหนึ่งหมุนตามเข็มนาฬิกา และอีกตัวหนึ่ง

หมุนทวนเข็มนาฬิกา เพื่อให้ระบไุ ด้ว่าเป็นอิเล็กตรอนตัวใดเม่ืออเิ ล็กตรอนอยู่ในระดับพลังงาน ระดับพลังงาน

ยอ่ ย และในออรบ์ ทิ ลั เดยี วกนั จึงกาหนดใหบ้ รรจุอเิ ลก็ ตรอนลงในออร์บทิ ัลไดส้ ูงสุด 2 อเิ ล็กตรอนให้ ห แทน

ออร์บิทัล อิเล็กตรอนเขียนด้วยลูกศร อิเล็กตรอนในออร์บิทัลจึงเขียนแทนได้เป็น หรือ ลโั ดยหัว

ลูกศรแสดงทิศทางการหมุนของอิเล็กตรอน 1 ใน 2 แบบท่ีเป็นไปได้ ในกรณีที่มีอิเล็กตรอนเต็มอกอร์บิทัล
ก
สามารถเขยี นเปน็ ถ้าเขียนเปน็ หรอื จะไม่สอดคล้องตามหลักการกีดกันของเพาลี า

ร

จั

ด

อิ

24

2. การบรรจุอิเล็กตรอนต้องบรรจุลงในออร์บิทัลท่ีมีพลังงานต่าสุดและว่างก่อนเสมอ (ตามหลักของ

เอาฟบาว) คือ 1s 2s 2p 3s . . . ตามลาดับ เพราะจะทาให้พลังงานรวมทั้งหมดมีค่าต่าสุดและมีความเสถียร

ที่สุด ในกรณีท่ีมีหลายออร์บิทัลและแต่ละออร์บิทัลมีพลังงานเท่ากัน เช่น 2p–orbital ซึ่งออร์บิทัลทั้งสามมี

พลังงานเท่ากัน ให้บรรจุอิเล็กตรอนในลักษณะที่ทาใหม้ ีอิเล็กตรอนเด่ยี วมากที่สุดเท่าทจี่ ะมากได้ (ตามกฎของ

ฮุนด์) เมื่ออิเล็กตรอนเหลือจึงบรรจุอิเล็กตรอนเป็นคู่เต็มออร์บิทัลน้ัน เช่น 6C มี2 อิเล็กตรอนใน 2p–orbital

จะบรรจุอิเล็กตรอนได้เปน็ 9F ม5ี อเิ ลก็ ตรอนใน 2p–orbital จะบรรจอุ ิเลก็ ตรอนไดเ้ ป็น

3. อะตอมของธาตุท่ีมกี ารบรรจุอิเล็กตรอนเตม็ ในทุก ๆ ออร์บิทลั ที่มพี ลังงานเท่ากันเรยี กว่าการบรรจุ
เตม็ (full filled) ถ้ามีอิเลก็ ตรอนบรรจุอยเู่ พียงครึ่งเดียวเรียกว่า การบรรจุคร่ึง (half filled) การบรรจเุ ตม็ หรอื
บรรจคุ รง่ึ จะทาให้อะตอมมคี วามเสถียรมากกวา่ การบรรจุแบบอ่นื ๆ

การบรรจเุ ตม็

การบรรจุครึ่ง

25
ในกรณีท่ีมีหลายอิเล็กตรอน การบรรจุอิเล็กตรอนลงในออร์บิทัลต่าง ๆ ตามลาดับพลังงานจากต่าไป
สงู จะเปน็ ดงั นี้

รปู ที่ 5 การจัดอเิ ล็กตรอนเข้าในระดบั พลังงานตามลาดับ
ท่ีมา : http://www.promma.ac.th

สาหรบั ไฮโดรเจนอะตอมซึง่ มี 1 อิเล็กตรอน เม่ืออะตอมอยู่ในสถานะพน้ื อิเลก็ ตรอนจะอยูใ่ น 1s–orbital และ
ฮเี ลยี มม2ี อิเล็กตรอน อเิ ลก็ ตรอนทง้ั หมดจะเขา้ ไปอยใู่ น 2s–orbital และบรรจุในลักษณะทีท่ าใหอ้ ิเล็กตรอนมี
ทิศทางการหมุนรอบตวั เองแตกต่างกันตามหลกั ของเพาลี แผนภาพการบรรจอุ ิเลก็ ตรอนจึงเปน็ ดงั นี้

H
He

26

ตารางท่ี 4 แสดงระดับพลังงานย่อย จานวนอเิ ล็กตรอนสงู สดุ ในระดบั พลังงานยอ่ ยและในแต่ละระดับพลังงาน
ของ20 ธาตุแรก

27

อิเล็กตรอนท่ีอยู่ในระดับพลังงานสูงสุดหรือช้ันนอกสุดของอะตอมเรียกว่า เวเลนซ์อิเล็กตรอน

(valence electron) การบรรจุอิเล็กตรอนในออรบ์ ทิ ลั ตา่ ง ๆ ตามลาดบั ระดบั พลงั งาน มบี างธาตทุ ่ีมกี ารบรรจุ

อิเล็กตรอน ในระดับพลังงานย่อยไม่เป็นไปตามหลักการ เช่น Cr เลขอะตอม 24 มีแผนภาพแสดงการจัด

อิเลก็ ตรอนใน ออร์บิทลั ตา่ ง ๆ ดงั นี้

Cr = 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d5 ไมใ่ ช่ 4s2 3d4

1s2 2s2 2s6 3s2 3s6 4s1 3d5

Cr

และ Cu เลขอะตอม 29 บรรจุอิเลก็ ตรอนในออร์บทิ ัลต่าง ๆ ดังน้ี

Cu = 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d10 ไมใ่ ช่ 4s2 3d9

1s2 2s2 2s6 3s2 3s6 4s1 3d10

Cu

สรปุ การจดั อิเล็กตรอนแบบคร่งึ และแบบเตม็
การที่บรรจุอิเล็กตรอนของ Cr เป็น 4s1 3d5 โดยมีอิเล็กตรอนใน 3d–orbital เป็น 5 อิเล็กตรอน
เป็น การบรรจแุ บบครง่ึ (Half–filled electronic configuration) ซ่ึงทาให้อะตอมมีความเสถยี ร กวา่ การ
บรรจุแบบ 4s2 3d4
ส่วน Cu ซง่ึ บรรจอุ ิเล็กตรอนเป็น 4s1 3d10 จะเสถียรกว่าการบรรจแุ บบ4s2 3d9 เพราะ 3d–orbital มี
จานวนอิเล็กตรอนเต็มทุกออร์บทิ ลั เปน็ การบรรจแุ บบเตม็ (Full–filled electronic configuration)

28

ชุดท่ี 3 เรือ่ ง การจดั เรียงอิเล็กตรอนในอะตอม

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน
เรอื่ ง การจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนในอะตอม เรอ่ื ง การจัดเรียงอเิ ลก็ ตรอนในอะตอม

ขอ้ ตอบ ขอ้ ตอบ
1ค 1ง
2ง 2ง
3ข 3ข
4ค 4ก
5ก 5ก

ชุดท่ี 3 เรื่อง การจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนในอะตอม 29

ตอนที่ 1 เฉลยแบบบันทึกกจิ กรรมท่ี 1.1
เรอ่ื ง การจัดเรยี งอิเล็กตรอนในระดับพลงั งานหลัก

คาช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นเขยี นจานวนอเิ ล็กตรอนลงในตารางให้สมบูรณ์

ธาตุ K L M N หมู่ คาบ

1H 1 11

2He 2 81

3Li 2 1 12

4Be 2 2 22

5B 2 3 32

6C 2 4 42

7N 2 5 52

8O 2 6 62

9F 2 7 72

10Ne 2 8 82

11Na 2 8 1 13

12Mg 2 8 2 23

13Al 2 8 3 33

14Si 2 8 4 43

15P 2 8 5 53

16S 2 8 6 63

17Cl 2 8 7 73

18Ar 2 8 8 83

19K 2 8 8 1 1 4

ชดุ ที่ 3 เร่อื ง การจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนในอะตอม 30

ตอนท่ี 2
คาช้ีแจง ให้นักเรียนจัดเรียงอเิ ล็กตรอนตามท่กี าหนดจานวนอิเล็กตรอนของอะตอมมาให้

82 อเิ ล็กตรอน มกี ารจัดเรียงอิเลก็ ตรอนดังน…้ี …………………2, 8, 18, 32, 18, 4………………………………………………
53 อิเล็กตรอน มกี ารจดั เรยี งอเิ ลก็ ตรอนดงั น…้ี …………………2, 8, 18, 18, 7…………………………………………………….
33 อเิ ลก็ ตรอน มีการจัดเรยี งอเิ ลก็ ตรอนดงั น…ี้ …………………2, 8, 18, 5…………………………………………………………..
18 อิเลก็ ตรอน มกี ารจดั เรียงอเิ ล็กตรอนดงั น…ี้ …………………2, 8, 8…………………………………………………………………
13 อเิ ลก็ ตรอน มีการจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนดงั น…้ี …………………2, 8, 3…………………………………………………………………
19 อิเลก็ ตรอน มีการจัดเรียงอิเลก็ ตรอนดงั น…ี้ …………………2, 8, 8, 1……………………………………………………………..
20 อเิ ลก็ ตรอน มกี ารจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนดงั น…้ี …………………2, 8, 8, 2……………………………………………………………….
37 อิเลก็ ตรอน มีการจดั เรยี งอเิ ล็กตรอนดงั น…้ี …………………2, 8, 18, 8, 1………………………………………………………….
55 อิเลก็ ตรอน มกี ารจัดเรียงอเิ ล็กตรอนดังน…้ี …………………2, 8, 18, 18, 8, 1…………………………………………………….
87 อเิ ลก็ ตรอน มีการจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนดงั น…ี้ …………………2, 8, 18, 32, 18, 8 ,1……………………………………………..
21 อิเล็กตรอน มีการจัดเรียงอิเลก็ ตรอนดังน…ี้ …………………2, 8, 8, 3……………………………………………………………….
25 อิเลก็ ตรอน มกี ารจดั เรียงอิเลก็ ตรอนดงั น…้ี …………………2, 8, 8, 7……………………………………………………………….
28 อเิ ล็กตรอน มีการจดั เรียงอิเลก็ ตรอนดังน…ี้ …………………2, 8, 8, 8, 2…………………………………………………………..
31 อิเลก็ ตรอน มีการจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนดงั น…้ี …………………2, 8, 18, 3……………………………………………………………..
39 อเิ ล็กตรอน มกี ารจดั เรียงอเิ ลก็ ตรอนดงั น…ี้ …………………2, 8, 18, 8, 3………………………………………………………...
49 อเิ ล็กตรอน มกี ารจดั เรยี งอิเล็กตรอนดังน…้ี …………………2, 8, 18, 18, 3……………………………………………………….
57 อเิ ล็กตรอน มกี ารจัดเรยี งอเิ ลก็ ตรอนดังน…้ี …………………2, 8, 18, 18, 8, 3 ………………………………………………….
72 อิเลก็ ตรอน มีการจัดเรยี งอเิ ล็กตรอนดังน…ี้ …………………2, 8, 18, 32, 8, 4………………………………………………….
89 อิเล็กตรอน มีการจัดเรยี งอิเล็กตรอนดังน…ี้ …………………2, 8, 18, 32, 18, 8, 3…………………………………………..
104 อิเล็กตรอน มกี ารจัดเรียงอิเล็กตรอนดงั น…ี้ ………………2, 8, 18, 32, 32, 8, 4 ………………………………………….

31

ชดุ ท่ี 3 เรอื่ ง การจัดเรยี งอิเลก็ ตรอนในอะตอม

แบบบนั ทกึ กจิ กรรมท่ี 1.2
เร่อื ง การจดั เรยี งอิเล็กตรอนในระดบั พลงั งานย่อย

คาช้ีแจง ให้นักเรียนนความรู้ที่ได้จากการศึกษาเก่ียวกับการจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับ
พลงั งานยอ่ ย มาตอบคาถามตอ่ ไปน้ใี ห้ถกู ตอ้ ง

1. ระดบั พลังงานต่อไปนีม้ ีกร่ี ะดบั พลงั งานย่อย อะไรบา้ ง
=> ระดับพลังงาน K (1) มี ระดับพลงั งานย่อย ได้แก่ …………1s…………………………………………….
=> ระดบั พลังงาน L (2) มี ระดับพลงั งานยอ่ ย ไดแ้ ก่ …………2s 2p……………………………………….
=> ระดับพลังงาน M (3) มี ระดบั พลงั งานย่อย ได้แก่…………3s 3p 3d …………………………………
=> ระดบั พลงั งาน N (4) มี ระดับพลงั งานยอ่ ย ได้แก่…………4s 4p 4d 4f………………………………
2. จงเขียนรูปแบบการจัดเรียงอิเล็กตรอนแบบระดับพลังงานยอ่ ยในรูปแก๊สเฉ่ือยของอะตอมธาตุ
ตอ่ ไปนี้

2.1 19K = …………[Ar] 4s1 ………………………………………………………………………………..
2.2 15P = …………[Ne] 3s2 3p3………………………………………………………………………..
2.3 21Sc = ………[Ar] 4s2 3d1……………………………………………………………………………………….
3. ธาตทุ ี่มีเลขอะตอมเท่ากับ 87 ควรจะมอี ิเลก็ ตรอนวงนอกสุดอย่ใู น s ออรบ์ ทิ ัลจานวนเทา่ ไร
…………………อิเลก็ ตรอนวงนอกสดุ เท่ากบั 1……………………………………………………………………………..
4. ธาตทุ ่ีมกี ารจดั เรียงอิเล็กตรอนดังตอ่ ไปนจี้ ะมอี เิ ล็กตรอนจานวนเทา่ ใด
4.1 [ Ne ] 3s2 3p3 = ……………………15…………………………………………………………………….
4.2 [ Ar ] 4s2 3d10 4p2 = ……………32…………………………………..……………………………………
5. ออรบ์ ิทัล หมายถึงอะไร …บรเิ วณท่ีมีโอกาสสงู ทจ่ี ะพบอิเลก็ ตรอน หรอื บรเิ วณทอี่ ย่ขู องอิเล็กตรอน
6. ในหนึ่งออร์บิทลั จะมอี ิเล็กตรอนได้สงู สุดกีอ่ ิเลก็ ตรอน ……2 อิเล็กตรอน……………………………..

32

7. เหตใุ ดการจดั เรียงอิเลก็ ตรอนของ 24Cr จงึ เปน็ 2 , 8 , 13 , 1 แทนที่จะเปน็ 2 , 8 , 12 , 2
…….การท่บี รรจุอิเลก็ ตรอนของ Cr เปน็ 4s1 3d5 โดยมอี ิเล็กตรอนใน 3d–orbital เปน็ 5 อเิ ลก็ ตรอน
เป็น การบรรจแุ บบครง่ึ (Half–filled electronic configuration) ซ่งึ ทาใหอ้ ะตอมมคี วามเสถยี ร
กว่าการบรรจแุ บบ 4s2 3d4………………………………………………………………………………………………..
8. จงเขียนการจดั เรียงอเิ ล็กตรอนในออรบ์ ทิ ลั ของอะตอมตอ่ ไปน้ี
6C =
9F =
11Na =
12Mg =
13Al =
15P =
8O– 3 =
3Li+ 2 =
12Mg+ =
7N– =