วงเครื่องสาย

วงเครื่องสาย

KUMPHANNY

วงเครื่องสาย BY KUMPHANNY

คำนำ

E-book เรื่อง วงเครื่องสาย ฉบับนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอน
รายวิชาเพิ่มเติมวงเครื่องสาย ซึงหน่วยการเรียนรู้สำหรับการจัดทำE-book ฉบับนี้ ผู้จัดทำได้
วิเคราะห์จากเอกสารที่เกี่ยวข้องหลายฉบับ

ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลักสูตรรายวิชาเพิ่มเติม วงเครื่องสาย ฉบับนี้จะเป็น
ประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ โดยเฉพาะผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ในอันที่จะช่วยให้การจัดการศึกษาเป็นไป
อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป

ภานุวัฒน์ นาคศรี
5 มีนาคม



สารบัญ หน้า

ความหมายของวงเครื่องสาย 1
ประเภทของวงเครื่องสาย 2-7
แบบฝึกหัด 8-9
เฉลยแบบฝึกหัด 10-11
บรรณานุกรม 12
ประวัติผู้จัดทำ 13



วงเครื่องสาย

ประกอบด้วยเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย อันได้แก่
เครื่องดีด สี ตี เป่าเป็นส่วนประกอบ ใช้โทนรำมะนาบรรเลง
จังหวะหน้าทับ และใช้ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหม่ง ร่วมบรรเลง
ประกอบจังหวะ วงเครื่องสายเป็นวงดนตรีประเภทที่ใช้
บรรเลงขับกล่อมเพื่อความบันเทิงเริงรมย์ เหมาะสำหรับการ
บรรเลงในอาคาร นิยมใช้บรรเลงในงานมงคล เช่น พิธีมงคล
สมรสและงานเลี้ยงสังสรรค์ เหมาะแก่การแสดงในอาคาร
เป็นต้น และมิได้ใช้บรรเลงสำหรับประกอบการแสดง
นาฏศิลป์

ประเภทของวงเครื่องสาย

วงเครื่องสายแบ่งออกเป็น4 ประเภท ได้แก่

๑. วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว (ใช้งานมงคล)
๒.วงเครื่องสายเครื่องคู่ (ใช้งานมงคล)
๓.วงเครื่องสายผสม (ผสมเครื่องดนตรีชาติอื่น) (ใช้งานมงคล)
๔.วงเครื่องสายปี่ชวา (ใช้งานอวมงคล)

วงเครื่องสายเครื่องเดี่ยว

ประกอบด้วย เครื่องดนตรีในตระกูลเครื่องสายและเป่าอย่างละหนึ่งเครื่อง ดังนี้

-จะเข้ ๑ ตัว -ฉิ่ง ๑ คู่
-ซอด้วง ๑ คัน -ฉาบ ๑ คู่
-ซออู้ ๑ คัน -กรับ ๑ คู่
-ขลุ่ยเพียงออ ๑ เลา -โหม่ง ๑ ใบ
-โทน-รำมะนา ๑ คู่

วงเครื่องสายเครื่องคู่

วงเครื่องสายเครื่องคู่ประกอบด้วย เครื่องดนตรีที่อยู่ในวงเครื่องสายวงเล็กเป็นหลัก โดยเพิ่มจำนวน
ของเครื่องดนตรีประเภททำทำนองจากเครื่องมือละหนึ่งเครื่องเป็นสองเครื่องหรือเป็นคู่ ดังต่อไปนี้

-จะเข้ ๒ ตัว - ฉิ่ง ๑ คู่
-ซอด้วง ๒ คัน -ฉาบ ๑ คู่
- ซออู้ ๒ คัน -กรับ ๑ คู่
-ขลุ่ยเพียงออ ๑ เลา -โหม่ง ๑ ใบ
-ขลุ่ยหลิบ ๑ เลา -โทน-รำมะนา ๑ คู่

วงเครื่องสายผสม

ตั้งแต่ในรัชกาลที่ ๖ มา เมื่อมีผู้นำขิมบ้าง ไวโอลินบ้าง ออร์แกน และเครื่องอื่นๆ บ้าง เข้าเล่น
ผสมวง จึงเรียกกันว่าเครื่องสายผสมขิม เครื่องสายผสมไวโอลิน เครื่องสายผสมออร์แกน และเมื่อ
ผสมเครื่องดนตรีหลายอย่าง ก็เรียกกันกว้างๆว่า "วงเครื่องสายผสม"

วงเครื่องสายปี่ชวา

วงเครื่องสายปี่ชวา
ประกอบด้วยเครื่องดนตรีในวงเครื่องสายไทยเป็นหลัก และนำเอาปี่ชวามาบรรเลงแทนขลุ่ยเพียงออ

คงไว้แต่ เพียงขลุ่ยหลิบซึ่งมีเสียงสูง และเปลี่ยนมาใช้กลองแขกบรรเลงจังหวะหน้าทับแทน วงเครื่องสายปี่ชวา
มี ๒ ขนาด คือ




1.วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องเดี่ยว

ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี ดังนี้ ปี่ชวา ๑ เลา ขลุ่ยหลิบ ๑ เลา ซอด้วง ๑ คัน ซออู้ ๑ คัน จะเข้ ๑ ตัว
กลองแขก ๑ คู่ ฉิ่ง ๑ คู่ ฉาบ กรับ โหม่ง ตามความเหมาะสม

2.วงเครื่องสายปี่ชวาเครื่องคู่
ประกอบด้วยเครื่องดนตรีในวงเครื่องสายปี่ชวาวงเล็กเป็นหลัก โดยเพิ่มเครื่องดนตรีในตระกูลเครื่องสาย

ให้เป็น 2 หรือคู่ ดังนี้ ปี่ชวา ๑ เลา ขลุ่ยหลิบ ๑ เลา ซอด้วง ๒ คัน ซออู้ ๒ คัน จะเข้ ๒ตัว กลองแขก ๑
คู่ ฉิ่ง ๑ คู่ ฉาบ กรับ โหม่ง ตามความเหมาะสม

แบบฝึกหัด

ข้อสอบแบบบรนัย เลือกคำตอบที่ถูกต้องเพียง 1 ข้อ

1.เครื่องดนตรีชิ้นใดไม่มีในวงเครื่องสายเล็ก? 4.วงเครื่องสายจะประกอบด้วยเครื่องดนตรี
ก.ซออู้ ข.จะเข้
ค.รำมะนา ง.โหม่ง ประเภทอะไรเป็นหลัก?
ก.เครื่องสาย ข.เครื่องตี
ค.เครื่องอะไรก็ได้ ง.เครื่องเป่า


5.วงเครื่องสายเครื่องคู่
จะมีจะเข้อยู่กี่ตัว?
2.เครื่องดนตรีชิ้นใดไม่มีในวงเครื่องสายเครื่องคู่? ก.1 ตัว ข.2 ตัว
ก.ซออู้ ข.ซอด้วง ค.3 ตัว ง.4 ตัว
ค.กลองแขก ง.ขลุ่ยเพียงออ




3.วงเครื่องสายผสม ใช้เครื่องดนตรีใดผสมในวง?


ก.ขิม ข.เปียโน


ค.ออร์แทน ง.ถูกทุกข้อ

เฉลย

เฉลย




1.เครื่องดนตรีชิ้นใดไม่มีในวงเครื่องสายเล็ก? 4.วงเครื่องสายจะประกอบด้วยเครื่องดนตรี

ก.ซออู้ ข.จะเข้ ประเภทอะไรเป็นหลัก?

ค.รำมะนา ง.โหม่ง ก.เครื่องสาย ข.เครื่องตี
ตอบ ง.โหม่ง

ค.เครื่องอะไรก็ได้ ง.เครื่องเป่า
ตอบ ก.เครื่องสาย
2.เครื่องดนตรีชิ้นใดไม่
มีในวงเครื่องสายเครื่องคู่?
ก.ซออู้
ข.ซอด้วง
ค.กลองแขก
ง.ขลุ่ยเพียงออ 5.วงเครื่องสายเครื่องคู่
จะมีจะเข้อยู่กี่ตัว?
ตอบ ค.กลองแขก ก. 1ตัว ข. 2ตัว
ค. 3ตัว ง. 4ตัว
3.วงเครื่องสายผสม ใช้เครื่องดนตรีใดผสมในวง? ตอบ ข. 2ตัว
ก.ขิม ข.เปียโน



ค.ออร์แทน ง.ถูกทุกข้อ


ตอบ ง.ถูกทุกข้อ

บรรณานุกรม

วรวิวรรณ แย้มพินิจ. (ม.ป.ป.) เครื่องดนตรีไทย. (ออนไลน์). จาก
https://sites.google.com/site/kheruxngdntrithai/
prapheth-wng-dntri- thiy/wng-kheruxng-say.
สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2565.

choktrakun. (2563). แบบทดสอบดนตรีไทย. (ออนไลน์). จาก

https://quizizz.com/admin/quiz/5e677129
4a9litf4a5liae40l0iu14bli9z444liv8

45licj4/4lil1m4blm4leia44lilxia44lilii.x4liu4liq
สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2565.

ประวัติผู้จัดทำ

ชื่อ : นายภานุวัฒน์ นาคศรี
ชื่อเล่น : มาส
ตำแหน่ง : นักศึกษา
สถานที่ทำงาน : มหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี
อีเมล : [email protected]

Thai music
by

KUMPHANNY