เฉลิม นาคีรักษ์

เฉลิม นาคีรักษ์

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่5 ห้อง9
โรงเรียนจอมทอง อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ เขต34

นายเฉลิม นาคีรักษ์ เป็นศิลปินอาวุโสคนสำคัญด้านจิตรกรรมซึ่ง
เป็นที่ยอมรับนับถือในวงการศิลปะและศิลปศึกษาโดยทั่วไป
เกิดเมื่อวันที่ 21 กันยายน พุทธศักราช 2460 ที่อำเภอ
ตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี มีผลงานดีเด่นทั้งในแบบ
ศิลปะสมัยใหม่และศิลปะแบบประเพณีประยุกต์ ผลงานส่วนใหญ่
เกี่ยวกับชีวิตและประเพณีไทยมีความยึดมั่นและศรัทธาในศิลปะได้
สร้างสรรค์ผลงานต่อเนื่องกันมาเป็นเวลายาวนานเกือบ 50 ปี มี
ผลงานแพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ

ด้านการศึกษา

ช่วงชีวิตในวัยเด็กของท่านศึกษาในโรงเรียน
มัธยมศึกษาของจังหวัดบ้านเกิดจนจบการศึกษาระดับมัธยม
ท่านจึงมีความคิดที่จะเข้ามาศึกษาต่อทางด้านศิลปะในกรุงเทพ
ตอนนั้นการจะเรียนต่อทางด้านนี้มีที่เดียวนั่นคือ โรงเรียนเพาะ
ช่าง ท่านจึงได้เข้าศึกษาที่นี้เมื่อปี พ.ศ. 2477 จากนั้นก็ไปศึกษา
ต่อวิชาเกี่ยวกับครูประถมที่โรงเรียนฝึกหัดครูประถมพระนครอีก
1 ปี แล้วไปศึกษาต่อทางด้านทฤษฏีทางศิลปะกับศาสตราจารย์
ศิลป์ พีระศรี อีกระยะหนึ่ง จึงเข้ารับราชการครูที่โรงเรียนเพาะ
ช่าง ตลอดเวลาการทำงาของท่าน ได้ถ่ายทอดความรู้ด้านศิลปะ
ให้กับศิษย์อย่างเต็มที่

ผลงานอันหลากหลายของ อาจารย์เฉลิม นาคีรักษ์

อาจารย์เฉลิม นาคีรักษ์เป็นศิลปินที่ไม่ตายตัวใน
แนวทางของตัวเอง มีการสร้างสรรค์อะไรใหม่อยู่เสมอ ภาพ
วาดของท่านมักจะภาพบุคคลที่เกี่ยวข้องกับเรื่องวัฒนธรรม
ประเพณีเป็นหลัก หรือบางภาพอาจจะเป็นการวาดภาพ
ทิวทัศน์ก็มี จุดเด่นของท่านอย่างหนึ่งก็คือ เทคนิคการใช้สีอัน
หลากหลายมีทั้งสีน้ำ สีฝุ่น สีพลาสติค หรือจะเป็นภาพวาด
ลายเส้นอย่างเดียวท่านก็ทำได้เหมือนกัน ผลงานของท่านจึงมี
มากมายหลายแบบ

ส่วนผลงานแนวประเพณีประยุกต์นั้น นับเป็นผล
งานดีเด่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ผลงานเหล่านี้นอกจากจะ
สามารถถ่ายทอดชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านในชนบทได้เป็น
อย่างดีแล้ว ยังให้ความรู้สึกของความสดใสสนุกสนาน มีราย
ละเอียดที่ซับซ้อนน่าสนใจไปทั่วทุกตารางนิ้วของผลงาน อันเกิด
จากการรวมตัวกันของแนวความคิดสร้างสรรค์ องค์ประกอบ
ทางศิลปะ และฝีมือชั้นครูด้วย

เฉลิม นาคีรักษ์ ได้จัดแสดงผลงานเดี่ยว และส่ง
ผลงานร่วมแสดงในงานแสดงผลงานศิลปะหลายครั้งทั้งใน
ประเทศและต่างประเทศ ตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2483 ต่อเนื่อง
เรื่อยมาและได้รับรางวัลเกียรติคุณหลายครั้งอาทิ ได้รับรางวัล
จิตรกรรม จากงานประกวดศิลปในงานฉลองรัฐธรรมนูญ และ
ได้รับรางวัลในการประกวดผลงานศิลปกรรมซึ่งจัดโดย
กระทรวงวัฒนธรรมแห่งชาติในสมัยที่ จอมพล ป.พิบูลสงคราม
เป็นนายกรัฐมนตรี

ความประทับที่สำคัญที่สุดในชีวิตของ เฉลิม นาคี
รักษ์ คือการที่ได้มีโอกาสเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระบาท
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในโอกาสสำคัญ 2 โอกาสๆ แรกเข้าเฝ้าฯพร้อม
คณะศิลปินเมื่อปีพุทธศักราช 2506 เพื่อเขียนภาพถวายให้ทอด
พระเนตร และได้ร่วมโต๊ะเสวยด้วย ส่วนครั้งที่ 2 ได้ร่วมคณะไปกับ
อธิบดีกรมศิลปากร และอาจารย์มหาวิทยาลัยศิลปากรอีกหลาย
ท่าน เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เพื่อถวายคำวิจารณ์ผลงานจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่ทรงไว้ อันเป็น
โอกาสสำคัญซึ่งท่านถือว่าเป็นพระมหากรุณาธิคุณ และเป็น
ศิริมงคลสูงสุด

นายเฉลิม นาคีรักษ์ ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็น
ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ประจำปีพุทธศักราช
2531



รางวัล

ผลงานและฝีมือการทำงานของท่านเป็นที่เลื่องลือมาก
จนท่านได้รับรางวัลศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) เมื่อ
พ.ศ. 2531 นอกจากนั้น ท่านยังได้มีโอกาสสำคัญมากก็คือ การเข้า
เฝ้าในหลวงรัชกาลที่ ๙ เพื่อถวายคำวิจารณ์ต่อผลงานของพระองค์
ท่านด้วย นับว่าเป็นเกียรติอย่างสูงที่ท่านจะได้รับการยอมรับ

รางวัล/เกียรติยศ
2443 - รางวัลการวาดภาพจากอาจารย์ใหญ่โรงเรียนฝึกหัด
ครูพระนคร

2484 - รางวัลประกวดภาพสีน้ำ จัดโดยสภาวัฒนธรรมแห่ง
ชาติ

2485 - รางวัลประกวดภาพส่งเสริมศิลปหัตถกรรม จัดโดย
สำนักนายกรัฐมนตรี

2486 - รางวัลประกวดภาพเขียน ในงานฉลองรัฐธรรมนูญ

2531 - รางวัล ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (วิจิตรศิลป์)
สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ

2533 - ศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์

2535 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ประถมาภรณ์มงกุฎไทย

ผลงานศิลปิน




Title : Temple among trees




Date : 1945
Technique : Watercolour on paper
SIZE (cm) : 26 x 37 cm.
COLLECTION : -

Title : Lumphini Park
Date : 1954
Technique : Oil on canvas
SIZE (cm) : 62 x 80 cm.
COLLECTION : Collection of Chaluay Wongsa,
Bangkok

ชื่องาน : ไม่มีชื่อ
ปีสร้าง (พ.ศ.) : 2499
เทคนิค : สีน้ำมันบนผ้าใบ
ขนาด (ซม.) : 58 x 74 ซม.
ผู้ครอบครอง : -

Title : Untitled
Date : 1956
Technique : Oil on canvas
SIZE (cm) : 58x74 cm.
COLLECTION : -

ชื่องาน : นารายณ์บรรทมศิลป์
ปีสร้าง (พ.ศ.) : 2505
เทคนิค : -
ขนาด (ซม.) : 50 x50 ซม.
ผู้ครอบครอง : -

ชื่องาน : การละเล่นไทย
ปีสร้าง (พ.ศ.) : 2510
เทคนิค : -
ขนาด (ซม.) : 50 x 70 ซม.
ผู้ครอบครอง : -

จัดทำโดย

นาย จิรายุ ไชยเสน เลขที่ 7
นาย เทวฤทธิ์ กิติตุ้ย เลขที่ 12

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/9