หากมีศัตรูเข้ามาโจมตี กษัตริย์แห่งแว่นแคว้นวัชชีทั้งหลายก็จะทรงรวมกันต่อสู้ศัตรูจนพ่าย
แพ้ไป
แสดงให้เห็นถึงโทษของการแตกความสามัคคีในหมู่คณะ
- ถ้าไม่สามัคคีเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ก็จะนำบ้านเมืองไปสู่ความหายนะได้ (ฝ่ายตรงข้าม
สามารถใช้จุดอ่อนในเรื่องนี้เพื่อโจมตีได้ง่าย)
- เน้นการใช้สติปัญญาไตร่ตรองในการแก้ไขปัญหามากกว่าการใช้กำลัง
๒.๒ การศึกษา
ในอดีตกษัตริย์หรือราชกุมารจะได้รับการศึกษาจากอาจารย์ผู้ชำนาญในวิทยาการ แขนงต่าง
ๆ เพราะถือเป็นผู้ที่มีบทบาทในการปกครองบ้านเมือง เช่นเดียวกับกษัตริย์ลิจฉวีที่เห็นว่า
พระราชโอรสควรได้ร่ำเรียนวิชาจากผู้ที่มีความรอบรู้และมีสติปัญญา และต่างเห็นว่า
วัสสการพราหมณ์ เป็นพราหมณ์อาวุโสที่มีสติปัญญาดี มีความรอบรู้ในหลักวิชา และ
ชำนาญด้านศิลปวิทยาการ ต่าง ๆ จึงทรงแต่งตั้งให้วัสสการพราหมณ์เป็นอาจารย์สอน
ศิลปวิทยาการให้แก่เหล่าพระราชกุมาร ประจำแคว้นวัชชี
๒.๓ การขยายอาณาเขต
พระมหากษัตริย์ที่ปกครองแคว้นต่าง ๆ จะขยายอาณาเขตให้กว้างขวางขึ้นเรื่อย ๆ โดยการ
สู้รบเพื่อยึดครองดินแดนที่อ่อนแอกว่ามาเป็นของตนเอง และหากดินแดนที่ยึดครองได้นั้น มี
ความรุ่งเรืองมาก ก็ยิ่งจะแสดงถึงชัยชนะและความยิ่งใหญ่ของกษัตริย์ผู้ที่ได้ครอบครองมาก
เท่านั้นซึ่งในสมัยนั้น แคว้นวัชชีเป็นแคว้นขนาดใหญ่และรุ่งเรืองกว่าแคว้นอื่น ๆ จึงเป็น
สาเหตุให้ พระเจ้าอชาตศัตรู กษัตริย์แห่งแคว้นมคธ มีพระราชประสงค์จะครอบครองเพื่อ
ขยายอาณาจักรของตน ให้ยิ่งใหญ่มากขึ้น
๔ก๗
คุณค่าการนำไปใช้ :
๑.การขาดการพิจารณาไตร่ตรอง นำไปซึ่งความสูญเสีย ดังเช่น เหล่ากษัตริย์ลิจฉวี “ขาดการ
พิจารณาไตร่ตรอง” คือ ขาดความสามารถในการใช้ปัญญาตริตรองพิจารณาสอบสวน และ
ใช้เหตุผลที่ถูกต้อง จึงหลงกลของวัสสการพราหมณ์ ถูกยุแหย่ให้แตกความสามัคคีจนเสียบ้าน
เสียเมือง เพราะฉะนั้น การใช้วิจารณญาณไตร่ตรองก่อนทำการใด ๆ จึงเป็นสิ่งที่ดี
๒.การเลือกใช้บุคคลให้เหมาะสมกับงานจะทำให้งานสำเร็จได้ด้วยดี
๓.การถือความคิดของตนเป็นใหญ่และทะนงตนว่าดีกว่าผู้อื่น ย่อมทำให้เกิดความเสียหายแก่
ส่วนรวม
๔๘
บรรณานุกรม
กัลยาณี.2565.ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ในบทเรียน (๑).สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/330820?fbclid=IwAR2t-
mcJ3sEiddBNHsVWiZrEKVDLfYd5uOYpNkzHqW-L61eBa3QdadxnXq4
กัลยาณี.2565.ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ในบทเรียน (๒).สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/330832
กัลยาณี.2565.ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ในบทเรียน (๓).สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/332007
กัลยาณี.2565.ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ในบทเรียน (๔).สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/332012
กัลยาณี.2565.ถอดความสามัคคีเภทคำฉันท์ในบทเรียน (๕).สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/332031
กัลยาณี.2565.เนื้อเรื่อง.สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/283759?
fbclid=IwAR3H65VYDo9c38kbAZmyVeHze2__X-
0uOH_K3qpKKAHfajVhgx4dFAYkjy0
กัลยาณี.2565.บทอาขยานในสามัคคีเภทคำฉันท์.สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/310307
๔ก๙
ชิต บุรทัต.2565.ประวัติ.สืบค้น 21 พฤษภาคม2565,
จากhttps://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B4
%E0%B8%95_%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%97%
E0%B8%B1%E0%B8%95
Dictionary.2565.ใช้ดูคำอ่านคำศัพท์.สืบค้น 21 พฤษภาคม,
จาก https://dictionary.orst.go.th/index.php
Wixsite.2565.สามัคคีเภทคำฉันท์.สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://rak-pooh.wixsite.com/naritsara/blank-pbxnq
Wixsite.2565.สามัคคีเภทคำฉันท์.สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://rak-pooh.wixsite.com/naritsara/blank-pbxnq?
fbclid=IwAR3yS-N_cJequ9yk9MpLrfKJ8Nwo7_-
QYcxVag3vSBhTd1K0TQOKlZ2IIyQ
Kanjana.2565.สามัคคีเภทคำฉันท์ คุณค่าต่างๆ.สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://www.gotoknow.org/posts/406381?
fbclid=IwAR1F17GVD9Hd5f5hq4LYdT9fOjnsLFcF
jnlgddoQk3Efpt4FHUjQoCt3MBo
Krunatchaya.2565.ลักษณะคำประพันธ์.สืบค้น 21 พฤษภาคม 2565,
จาก https://sites.google.com/a/watpa.ac.th/krunatchaya/bi-khwam-
ru-reuxng-samakhkhi-pheth-kha-chanth?
fbclid=IwAR0HcOrZ0ZEYngNNSe0PnvRbJNU4pIBBO
BEjthUsHqB9WvmkW_5vNnwzviY ๕๐