Poszukiwacze Nr 3

17 listopad

Walki w Karpatach przez to, ¿e prowadzone w trudnych warunkach,
wymaga³y niesamowitego wysi³ku i poœwiêcenia jakiemu nasza armia mia³a kie-
dykolwiek sprostaæ. Ci wszyscy, którzy nie brali w nich udzia³u nie wiedz¹ do
jakiego wysi³ku jest zdolny cz³owiek. Zasoby nagromadzonej w nas energii s¹ cu-
downe. Szczególnie nasi rumuñscy ¿o³nierze s¹ godni podziwu. Jakoœæ tych ludzi,
w krainie gór i œniegu, jest absolutnie pierwszej klasy. Wielki Napoleon powie-
dzia³:

"Najwy¿sz¹ jakoœci¹ ¿o³nierza jest sta³oœæ
w wytrzyma³oœci, zmêczeniu i niedostatku.
Bieda, niedostatek i nêdza, s¹ szko³¹ dobre-
go ¿o³nierza".

Mogê siê za³o¿yæ, ¿e przeszliœmy tê szko³ê
wzorowo i jeœli m¹dry Napoleon by³by z nami
i mielibyœmy jakieœ idea³y do obrony, to by-
libyœmy jego wzorowymi ¿o³nierzami, pomimo
naszych wad. Niestety, nasi przywódcy nie
byli Napoleonami, chocia¿ jeden z majorów
mia³ tak faktycznie na imiê. Nie wiem jakie
by³y jego zdolnoœci wojskowe, ale nigdy nie
s³ysza³em aby bra³ udzia³ w jakiejœ akcji.

17 listopad

Dziœœ rano dotar³a do nas straszna nowina: kompania wêgierskiego porucznika Szinte
zosta³a rozproszona. On sam uciek³, ale ma zmia¿d¿on¹ stopê i zerwan¹ skórê z nosa.
Michaelis, sprzedawca ksi¹¿ek, ruszy³ naprzód z piêædziesiêcioma ¿o³nierzami w za-
lesione góry. Kilku ludzi z mojej kompani, w tym sier¿ant Corusa, powiedzieli mi,
¿e widzieli oko³o trzydziestu Rosjan uciekaj¹cych przed ich liniami. Zaczêli oni
krzyczeæ "Feuer einstellen Tuzet seuntes" (nie strzelaæ!).

Na dźwiêk tych dwujêzycznych krzyków, po niemiecku i wêgiersku, nasi ludzie
powychodzili z ukrycia zza drzew. Us³yszeliœmy wtedy jak Rosjanie poczêli szeptaæ:
"Brzo, brzo!" (szybko szybko!), i nagle zaczêli strzelaæ do naszych biednych towarzyszy.
W ci¹gu kilku sekund zostali tylko martwi i ranni, ledwie piêtnastu wróci³o ¿ywych.
Biedny Michaelis - kula trafi³a go w bark i wysz³a z drugiej strony - zo-
sta³ pochowany na miejscu walki. Rumuñski sanitariusz u³o¿y³
go na dnie wykopu na s³omie, po czym wyrecytowa³ pa-
ternoster. To by³ naprawdê dobry cz³owiek, ca³kowicie
oddany swoim obowi¹zkom. Niech spoczywa w pokoju. Jego
brat, in¿ynier, ma ranê na g³owie, kula obtar³a mu czo³o.
Dwóch innych oficerów te¿ zosta³o powa¿nie rannych.

Zosta³em sam. Wszyscy z batalionu, którzy opuœcili ze mn¹
Fargas, zginêli. Michaelis, mój ostatni kompan, w³aœnie opu-
œci³ mnie na zawsze. Po po³udniu wzi¹³em piêædziesiêciu ludzi
aby obsadziæ zbocze, na którym ros³o mnóstwo krzaków ja³owca.
¯o³nierze kopali okopy w poœpiechu a ja zrobi³em pro-
ste schronienie z konarów i ga³êzi. Dziœœ znowu sy-
pie straszny œœnieg, nie ma mowy o rozpaleniu ognia.
Wszystko jest otulone przez œnieg, którego dziewicza biel
uspokaja nas sprawiaj¹c, ¿e nasze myœli biegn¹ ku œmierci,
na któr¹ czekamy spokojnie jak nigdy dot¹d. ¯o³nierze wy-
kopali rowy w kszta³cie trumien. Gdy wieczorem poszed³em
zrobiæ inspekcjê, le¿eli w rowach przykryci ja³owcem. Spoj-
rzeli na mnie jakby byli pochowani ¿ywcem w tych okopach.
Biedni Rumuni!.

5555

20 listopad

Nigdy nie zapomnê tego dnia!

W¹tpiê, aby ktoœ móg³ wymyœliæ to co siê dzia³o 20 listopada - sceny komiczne,
a zarazem interesuj¹ce.

Najpierw opiszê nasz¹ sytuacjê: utrzymywaliœmy pozycje na wzgórzach przy
drodze z Radoszyc na Wêgrzech, która bieg³a a¿ do Do³¿ycy gdzie by³ front.
Teren by³ nierówny i gêsto zalesiony. Czasami tylko by³o widaæ jak¹œ polankê
przeœwituj¹c¹ miêdzy drzewami, ale nawet te polanki porasta³y krzaki ja³owca.
Linie nasze przed³u¿a³y zalesione wzgórza, wiêc po lewej na linii naszego strza³u
by³ las, przez który mieliœmy strzelaæ. Nasze patrole nie by³y w stanie poinformo-
waæ nas o tym jak przebiega sytuacja na czele naszego frontu, wiêc razem z majorem
Paternos wyszliœmy, aby zobaczyæ co siê dzieje. Weszliœmy w las trzydzieœci, mo¿e
czterdzieœci kroków w dó³ zbocza i znaleźliœmy siê nad potokiem. Na drugim brzegu
las stawa³ siê bardziej gêsty. Wdrapywaliœmy siê na zbocze czepiaj¹c siê krzaków i ga-
³êzi. Po drugiej stronie zbocza zastaliœmy nasz batalion 300 ¿o³nierzy z 47 piechoty:
wszyscy byli okopani w ziemi i le¿eli p³asko.Ich kapitan pokaza³ nam rêk¹ wzniesienie po-
kryte ja³owcami i wyszepta³-"tam s¹ Rosjanie". Poszycie lasu by³o tak gêste, ¿e nic nie mogli-
œmy dostrzec. Kapitan by³ za³amany. Wiedzia³ ¿e nie ma szans, aby wyjœæ ca³o z tej sytuacji.
Jego sytuacja by³a bardzo trudna, dr¿eliœmy ze strachu s³uchaj¹c jego g³osu.
Nasz sektor by³ z³amany po prawej stronie, ale za to 300 kroków od nas na lewo by³
sektor z dobrymi okopami, które owija³y zakrêt drogi w kierunku na Do³¿ycê,lecz
zdarza³y siê te¿ luki powsta³e z braku ludzi.

Rankiem dwunasta kompania pe³ni³a s³u¿bê. Moja kompania odpoczywa³a w ziemiankach
w lesie. Dano nam chleb, konserwy wojskowe, bieliznê zimow¹, ró¿ne buty- nawet dzieciêce
klapki. Wszyscy ¿o³nierze, nie zwa¿aj¹c na zimno, rzucili siê by zmieniæ bieliznê. Wte-
dy zobaczy³em wynêdznia³e, nagie ludzkie cia³a, od g³ów do stop pokryte jedn¹ wielk¹
ran¹. Nagle zrozumia³em, co znaczy powiedzenie "niech cie wszy zjedz¹". Jeden z ¿o³nierzy
œœci¹gaj¹c koszulê, zdar³ sobie skórê razem z koszul¹. Robactwo dos³ownie roi³o siê w
warstwach jego odzie¿y. Biedny ¿o³nierz. By³ taki chudy, ¿e tylko wystaj¹ca szczêka i
zapadniête oczy wyró¿nia³y siê u niego. Nawet my, oficerowie, byliœmy pok¹sani. Fothi
wczoraj naliczy³ piêædziesi¹t sztuk. Wyci¹ga³ je zza ko³nierza, liczy³ g³oœno i ciska³ wszy
w ogieñ. Œmialiœmy siê, drapi¹c siê pod pachami, popijaj¹c nasz¹ herbatê i pal¹c tytoñ.
Oko³o po³udnia postanowi³em, ¿e te¿ siê przebiorê w nowe ciuchy.
Zacz¹³em od mycia, bo bylem a¿ czarny od brudu. Szeœæ tygodni minê³o od czasu, jak opuœcili-
œmy miejscowoœæ Laszki-Murowane. Od tamtego czasu nie my³em nawet twarzy. Poczt¹ przys³ano
mi a¿ z Wêgier szczoteczkê do zêbów i pastê. Co za radoœæ mieæ znowu bia³e zêby i czyste usta.
W codziennym ¿yciu nie mo¿na sobie tego wyobraziæ, jaka to przyjemnoœæ.

Wojna nas uczy, jak doceniaæ takie b³ahostki, które s¹ czymœ normalnym w czasie
pokoju. W³aœnie za³o¿y³em czysta koszulê, gdy rozleg³
siê krzyk ze wszystkich stron: "ROSJA-
NIE ATAKUJ¥!"

Szeregowy Torna wpad³ do naszego schronu
z krzykiem: "sir Rosjanie z³amali nasza
linie na górze!".

Nie chcia³em w to uwierzyæ, ale poprosi³em
mojego przyjaciela Fothiego aby poprowa-
dzi³ naszych ludzi do okopów. Tymczasem
szybko za³o¿y³em buty, wzi¹³em karabin i
do³¹czy³em do moich ludzi, którzy wy³aniali

56















PASJE

grubszej gałęzi, którą będziemy chcieli botę zwój pięknej liny, madzeniu niezbędnej ilości gotówki
przerąbać na ognisko. Poza tym w lesie w niedzielę jest tylko dokonujemy zakupu. Jest! Piękny,
warto mieć większy nóż i najlepiej fixed, stosem ścinków. cudowny, słodki... BOSKI! W pracy
bo to przecież różnie bywa. rzucamy wrogie spojrzenia, gdy ktoś
Wreszcie przyszedł chce naszym nożem pokroić arbuza,
Czwarty etap choroby przychodzi dzień wyjazdu. Do kie- a w ciszy swego biurowego pokoiku
niezauważony. Już wprawieni w boju szeni folder, do bagaż- oglądamy raz po raz nowy nabytek.
pomijamy tańsze pozycje i od razu nika fixed i wyruszamy! W domu tradycyjnie mówimy, że była
przeglądamy oferty z wyższej półki. Po powrocie ciągle okazja, nóż kupiony praktycznie za
Rozmiar, waga, rodzaj pochwy, ro- opowiadamy o tym, jak darmo. Nie możemy przecież zdra-
dzaj głowni. Zagłębiamy się w opisy, pocięliśmy wspaniale tę dzić, że kosztował nas przeszło 2000
zdjęcia, dane techniczne i rozkoszu- karkówkę na grilla, albo zł. Nasza mała kolekcja pieści oko,
jemy pięknymi ostrzami, które swoją jak szybko zastrugali- ale nie daje nam spokoju fakt, że jed-
wielkością trochę szokują, ale z dru- śmy kije do kiełbasek. nak rękojeść mogłaby być dłuższa,
giej strony przyciągają uniwersalno- Przemilczamy kwestię ostrze mogłoby posiadać troszeczkę
ścią. Doceniamy pochwę z kydexu, plastra na dłoni, który inny szlif, a wykończenie na lustro nie
która pozwoli nam na przytroczenie byliśmy zmuszeni zało- jest zbyt praktyczne.
noża teklockiem do paska i umożliwi żyć, gdy tnąc pomidorka, uparliśmy się
szybkie jego wyjęcie. Pieniążki oczy- zrobić to prawie trzydziestocentymetro- Ot tak, zupełnie od niechcenia,
wiście odkładamy powolutku do tylko wym, ciężkim nożem... zaczynamy w pracy rysować na kartce
nam znanego miejsca, by po pew- kształt noża. Taki do ręki. Naszej ręki.
nym czasie... Minął pewien czas. Oczywiście Po wycięciu kształtu z tektury okazuje
nie przeszedł on całkowicie bez nie- się, że byłby całkiem wygodny i chy-
Mamy już ten jedyny, wypatrzony zbędnych zakupów, bo przecież nie ba nie za trudny do wykonania...
przez nas, piękny fixed. Poszło prawie da się naostrzyć noża niczym innym,
1300 zł, ale to była okazja, kolega niż ostrzałką za 300 zł, a smar do Etap szósty choroby. Znamy pol-
sprzedawał, itd. Duży, ciężki i paskud- foldera, kosztujący więcej, niż naj- skie nazwy stali i adresy hurtowni.
nie ostry. Skórzana pochwa pięknie droższy perfum dla żony kupiony na Okoliczni stolarze dziwią się, po co
wygląda na pasie i nawet próba wy- imieniny, musiał być tak drogi, by za- nam kawałek egzotycznego drew-
prawy do pracy z nowym nabytkiem pewnić dobre warunki pracy. na. Stół w kuchni przyozdabiamy
kończy się sukcesem, chociaż znajo- imadłem i zaczynamy robić własny
mi dziwnie patrzą na to wybrzuszenie Nadchodzi piąty etap choroby. nóż. Co z tego, że podczas używania
pod marynarką. W biurowym śmiet- Oczywiście nadal oglądamy i po- szlifierki troszeczkę przypaliła nam
niku nie wiadomo skąd przybywa dziwiamy wszystkie noże. Powolutku się okleina na stole. Stępione wier-
stos pociętego papieru, a my z dziw- jednak poznajemy cud słowa custom. tła ładnie dociążają kosz na śmieci,
nym uśmiechem wyręczamy wszyst- Unikatowa linia, ręczna robota, per- a papier ścierny niemiłosiernie wzbija
kich w przygotowywaniu posiłków. fekcyjne wykończenie i to niesamo- tumany pyłu. Przekleństwa, plastry na
W domu oczywiście nikogo nie wzru- wite poczucie posiadania czegoś palcach i brud za paznokciami powo-
sza idealnie pocięty karton czy stos zupełnie oryginalnego i niepowta- li stają się akceptowane w domu. Sta-
linek. Notabene, domownicy nie rzalnego. Ceny wbijają nas w ziemię, ra torebka żony będzie doskonała na
mogą zrozumieć, że kupiony w so- ale po sprzedaniu nieużywanego di- pochwę, a od teścia „wycyganiliśmy”
scmana, telefonu komórkowego, ko- ładny kawałek filcu do polerowania.
Domownicy oswajają się z rykiem
lekcji piór wiecznych wiertarki i wyciem szlifierki, a dźwięk
i wielu innych rzeczy
zaczynamy powo-
li myśleć poważnie
o zakupach. Utaj-
niona w domu
podwyżka w pra-
cy jeszcze bardziej
przybliża wizję po-
siadania nowego
nabytku. Rozkoszu-
jemy się pochwa-
mi szytymi ręcznie
z pięknej skóry, po-
dziwiamy rękojeść
ozdobioną fragmen-
tami poroża. Po dłu-
gich przemyśleniach
i oczywiście zgro-

64

PASJE

pilnika staje się prawie niesłyszalny, sprzęt RTV do domu, tudzież przyciąć palenisko. Kupiliśmy młotki i szczyp-
gdy głośność w telewizorze ustawia- drzewka na działce, lub chociażby ce kowalskie. Zrobiliśmy dmuchawę
my na 75%. naostrzyć ołówek w pracy, gdy tempe- z odkurzacza i niedługo zaczniemy
rówka gdzieś się zapodziała. Ja mam wykuwać naszą pierwszą bryłę stali
Po dniach wysiłku, wylaniu w szafce kilkanaście noży. Tną, rąbią, damasceńskiej. ■
wiadra potu, zużyciu całego pla- przebijają... są piękne, są wspaniałe,
stra i zniszczeniu ubrania, z dumą są moje... Rozpoczął się kolejny etap choroby...
na twarzy prezentujemy nasz nóż.
Denerwujemy się, gdy żona zauważa Na działce mamy już cegły na
niedoszlifowane powierzchnie, a są-
siad krytykuje ręcznie szytą pochwę.
W pracy z pobłażaniem spogląda-
ją na nóż, mówiąc, że ładny, fajny
i w ogóle. Nas rozpiera duma i za-
dowolenie. Przecież zrobiliśmy to coś
samodzielnie...

Czy ta nowa stal, której kawałek
kupiliśmy, będzie dobra? W hartowni
mówili, że zahartowanie ostrza nie
będzie drogie. Skąd zdobyć paracord
na oplecenie rękojeści?

Zaraz, zaraz... Czyżby kolejny
etap choroby? Ależ tak! Mamy prze-
cież w głowie kolejny projekt i, gdy
tylko uskładamy pieniądze na szli-
fierkę taśmową, to ostro się za niego
zabierzemy!

Każdy z nas wie, jak przydatnym
narzędziem jest nóż. Czasami trzeba
rozciąć karton, bo kupiliśmy nowy

65

INSPIRACJE

Program TV Rok 1066 w Anglii był rokiem ria – Tutenchamon – praw- i zachwyca się dość cudacznym
15-30 VI 2013 przełomowym. Program opo- da skrywana w grobowcu elektronicznym pawiem...
wiada o nim z punktu widzenia Ponad 3 tysiące lat temu zmarł, 18:00 History – Drwale
15 VI wojowników, zwykłych ludzi i ich dożywszy zaledwie 18. roku ży- W poszukiwaniu zielonego złota
12:20 Viasat History – Kod rodzin, którzy znaleźli się w cen- cia, najsłynniejszy z faraonów. Big Gun Logging atakują skalną
Voynicha – najbardziej ta- trum tych zmian. 1:00 Discovery Historia – ścianę.
jemniczy manuskrypt świata Śledztwa IPN
Kod Voynicha to najbardziej za- 19 VI 28 VI
gadkowy manuskrypt na świecie. 19:40 TVP Historia – „Podaj 24 VI 18:05 HBO 2 – Moneyball
cegłę”, czyli polski socrealizm. 12:00 Discovery Historia – Se- Film opraty na prawdziwej histo-
20:00 Discovery Historia – Zdrada krety starożytności rii managera podrzędnej druży-
Serial odsłania kulisy działań 20:50 TVP Historia – Krzyżacy. Nowe spojrzenie na tajemnice ny Oakland Athletics.
szpiegowskich oraz nielegalne Powstanie, potęga i upadek egipskich piramid oraz podróż w
interesy prowadzone przez waż- Polsko - francuski film „Krzyża- czasie o ponad sześć tysięcy lat 20:00Cinemax–PannaBallantrae
nych polityków. cy” (Les Chevaliers Teutoniqu- wstecz, do czasów cywilizacji Su- Szkocja, rok 1745. Kraj znajdu-
es) opowiada historię narodzin, merów. Dokument przedstawia je się pod władzą angielską. Na
16 VI rozkwitu, a następnie upadku także największe na świecie pi- wybrzeżu szkockim ląduje poto-
21:15 TVP Historia – A jednak zakonu. ramidy leżące w sercu Ameryki. mek dawnej szkockiej dynastii
Polska 1918 – 1921 królewskiej Stuartów - Charles,
Autorzy przedstawiają wydarze- 20 VI 25 VI w celu odzyskania tronu.
nia rozgrywające się w latach 9:00 Discovery Science – Łowcy 15:00 Discovery Historia – Wyda-
1918-1921, w okresie kształto- meteorytów rzenia,którewstrząsnęłyświatem 29 VI
wania się odrodzonego państwa Geoff i Steve wyruszają na po- Wyprawa w mroczny świat 14:30History-Gwiazdylombardu
polskiego. szukiwania kosmicznych skał. szpiegostwa. Sylwetki brytyj- Gwiazdy lombardu szykują się do
Podczas podróży odwiedzą m.in. skiego podwójnego agenta Guya szturmu, gdy pewien mężczyzna
22:00 Viasat History – Egipt Rosję, Polskę i pustynię Mojave, Burgessa i małżeństwa Ethel i Ju- przynosi im muszkiet z czasów
Podróż w czasie, podczas której znaną jako kopalnię meteorytów. liusa Rosenbergów skazanych na wojny secesyjnej – pamiątkę po
odkryte zostaną trzy tajemnice śmierć w USA. przodku rannym w bitwie.
jednej z najwspanialszych cywi- 19:00 Discovery Science – Wiel-
lizacji w historii - starożytnego ka piątka 20:00 Viasat History – Średnio- 20:00 History – Amerykańscy
Egiptu. Ranking maszyn, które można wieczna wyprawa Kena Folleta zbieracze
spotkać na lądzie, morzu bądź w Chłopcy jadą do Teksasu w na-
17 VI powietrzu. 26 VI dziei na wielki sukces. Są gotowi
9:00 Discovery Historia – Zagi- 16:40 TVP Historia – Nasz Wa- kupić kilka rzadkich skarbów, ale
niony premier 21 VI szek. O sile bezsilnych. właściciel nie chce się rozstawać
17 grudnia 1967 r. australijski 9:00 TVP 1 – Zdumiewające Indie Filmowa refleksja nad losami i z pamiątkami po dziadku i zwią-
premier Harold Holt zaginął na Ganges to najdłuższa rzeka Indii, dorobkiem życiowym Vaclava zanymi z nimi wspomnieniami...
swojej ulubionej plaży. Czy padł której źródła biją w najwyższych Havla, prezydenta Czechosłowa-
ofiarą spisku? górach świata. Autorzy próbują cji i Czech, który był symbolem 30 VI
poznać prawdę o świętej rzece. walki z komunizmem i zmian 00:30 Viasat History – Wyprawy
15:30History–Gwiazdylombardu w Europie Środkowej po roku w czasie
Chłopcy ruszają w trasę, by 19:45 TVP Historia – Zagubiony 1989.
sprawdzić karabin maszynowy żołnierz Hitlera Przyglądając się prowadzonym
Gatlinga, interesują się odrestau- Historia pogoni i śledztwa trwa- 20:30DiscoveryHistoria–GoWest wykopaliskom archeologicznym
rowaną taksówką Fordem Model jącego 40 lat za najbliższym Zagranica rozbudzała wyobraź- od paleolitu po czasy nowożytne
T z 1915 r. i kupują broń, która po- współpracownikiem Hitlera. nię wszystkich, o wyjeździe śnił serial odsłania tajemnice długiej
mógła wygrać wojnę secesyjną. niemal każdy. Mimo ogromnych i bogatej historii Wielkiej Brytanii.
22 VI ograniczeń i trudności młodzi lu-
18 VI 11:00 Discovery Historia – Po- dzie potrafili realizować te marze- 13:00ViasatHistory–Tajnawojna
20:00 Viasat History – Zmarli wrót do Casablanki nia. Program przedstawia historie Od maja 1940 roku do czerwca
średniowiecza Major Mieczysław Słowikowski, kilku niezwykłych podróży. 1944 Europa opanowana była
W serialu zostają przedstawione pseudonim „Rygor”, był asem przez nazistów. Podczas kiedy
niesamowite historie ukryte we polskiego wywiadu. 27 VI Armia Czerwona skupiała ich
fragmentach szkieletów. 14:30 History – Wojny magazy- uwagę na wschodzie, Wielka
13:00 Discovery - Piąty bieg nowe Brytania i alianci przeciągali
21:20 Viasat History – Rok 1066 Cieszący się ogromną popular- W Muzeum Wsi Appalaskiej otwarcie zachodniego frontu.
nością program adresowany do w Zachodniej Wirginii Mike do-
entuzjastów motoryzacji. strzega rzadki zabytkowy silnik

23 VI Discovery Histo-
18:00

66