Roi - ET ภูภู ภู มิ ภู มิ มิปัมิปัปัญปัญญญาา 9 ด้ด้ ด้ า ด้ านน ขขอองงร้ร้ ร้ อ ร้ อยยเเอ็อ็ อ็ ด อ็ ด สิบเอ็ดประตูเมืองงาม เรืองนามพระสูงใหญ่ ผ้าไหมสาเกต บุญผะเหวดประเพณี มหาเจดีย์ชัยมงคล งามน่ายลบึงพลาญชัย เขตกว้างไกลทุ่งกุลา โลกลือชาข้าวหอมมะลิ
ผู้จัดทำ นางสาวศิิริวรรณ แก้วกิ่ง รหััสนิสิต 63011210032 สาขาสารสนเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
คำ นำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E -Book) นี้ จัดทำ ขึ้นเพื่อให้ผู้อ่านได้ทราบ ข้อมูลเกี่ยวกับภูมิปัญญาทั้ง 9 ด้านของจังหวัดร้อยเอ็ด เช่น ด้าน เกษตรกรรม, ด้านอุตสาหกรรม หัตถกรรม, และด้านการแพทย์แผน ไทยและอื่นๆ ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E -book เล่มนี้จะ เป็นประโยชน์สำ หรับคนที่สนใจในจังหวัดร้อยเอ็ด และได้ประโยชน์จาก หนังสือ E-Book เล่มนี้ไม่มากก็น้อย นางสาวศิิริวรรณ แก้วกิ่ง ผู้จัดทำ
สารบัญ ด้านเกษตรกรรม 1 ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม 2,3 ด้านการแพทย์แผนไทย 4 ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 5 ด้านกองทุนและธุรกิจชุมชน 6 ด้านศิลปกรรม 7,8 ด้านภาษาและวรรณกรรม 9 ด้านปรัชญา ศาสนาและประเพณี 10 ด้านโภชนาการ 11 เรื่อง หน้า
ภูมิปัญญาจังหวัดร้อยเอ็ด นี่เป็นคำ ขวัญของ “ร้อยเอ็ด” จังหวัดที่อยู่ตอนกลางของภาคอีสาน บริเวณลุ่มน้ำ ภาชี มีความเจริญรุ่งเรืองมากในยุคประวัติศาสตร์ และมี ความหลากหลายในแง่ของศาสนาและวัฒนธรรม อันเนื่องจากดินแดน แห่งนี้เคยตกอยู่ในอิทธิพลของอาณาจักรขอมโบราณ อีกทั้งยังมีมนต์ เสน่ห์ของแหล่งอารยธรรมโบราณชวนให้เดินทางไปสัมผัส รวมถึงมี สถานที่ท่องเที่ยวสวยงามหลายแห่ง เพราะฉะนั้นเราเลยจะพาไป ทำ ความรู้จักกับภูมิปัญญาทั้ง 9 ด้านของ “จังหวัดร้อยเอ็ด” ให้มากขึ้น
1. ด้านเกษตรกรรม พื้นที่ทั้งหมด 5,187,156 ไร่ เป็นพื้นที่เกษตรกรรม 3,355,095.35 ไร่ (64% ของพื้นที่ทั้งหมด) เป็นพื้นที่ปลูกข้าว 3,094,874.19 ไร่ พืชไร่ 89,628.60 ไร่ พืชสวน 125,580.56 ไร่ พืชผัก 12,898.00 ไร่ พื้นที่ เกษตรกรรมอื่นๆ 32,114.00 ไร่ โดยมีพื้นที่ เกษตรกรรมในเขตชลประทาน 679,876 ไร่ และพื้นที่ เกษตรกรรมนอกเขตชลประทาน 2,675,219 ไร่ โค กระบือ สุกร ปลานิล ปลาดุก นอกจากข้าวหอมมะลิซึ่งเป็นพืชเศรษฐกิจสำ คัญของ จังหวัดแล้ว ยังมี พืชเศรษฐกิจสำ คัญอื่นๆ ที่ เกษตรกรนิยมปลูกเพื่อเพิ่มรายได้ ได้แก่ อ้อย มัน สำ ปะหลัง ยางพารา ข้าวโพด หวาน ข้าวโพดฝักสด ถั่วลิสง ยาสูบพันธุ์เตอร์กิส แตงโม สัตว์เศรษฐกิจ/ประมงที่สำ คัญ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ที่ดีที่สุดของจังหวัด ร้อยเอ็ด (Best Products) ทุ่งกุลาร้องไห้เป็นดินแดนที่มีชื่อเสียงในการ ผลิตข้าวหอมมะลิคุณภาพดีที่สุดในโลก ซึ่งมี คุณลักษณะพิเศษ คือ หอม เรียว ยาว ขาว นุ่ม มีพื้นที่ทั้งหมด ๒.๑ ล้านไร่ ครอบคลุม ๕ จังหวัด ได้แก่ ร้อยเอ็ด มหาสารคาม สุรินทร์ ศรีสะเกษ และยโสธร โดยส่วนใหญ่นั้น ประชากรมีวิถีชีวิตที่เรียบง่ายโดยได้รับ การ สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ คือ การทำ นาด้วย สภาพพื้นที่เป็นลักษณะแอ่งกระทะ ทุ่งกุลาร้อง ให้จะแล้งแห้ง มากในฤดูแล้งและฤดูฝนน้ำ มัก จะเอ่อท่วมขังในทุกปี สภาพดินในพื้นที่มี ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เป็นดินร่วนปน ทรายรส เค็มสภาพแห้งแล้ง อากาศหนาวเย็นและ หมอกลงจัด ปลูกข้าวได้เพียงปีละ 1 ครั้ง การ เพาะปลูกของ ชาวนาในแผนดินนี้ส่งผลให้ข้าว มีความกดดันและต้องต่อสู้ปรับตัวให้อยู่รอด จนเป็นสาเหตุให้ข้าวเกิดการกระตุ้นหลั่งสาร หอม ข้าวหอมมะลิ 1 คำ สำ คัญ : เกษตรกรรมร้อยเอ็ด, ทุ่งกุลาร้องไห้, ข้าวหอมมะลิ https://www.opsmoac.go.th/roiet-dwl-files-431 091791162 ที่ม ที่ า:
2. ด้านอุตสาหกรรม และหัตถกรรม ผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิ โดยสำ นักงานอุตสาหกรรมจังหวัดร้อยเอ็ดพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปข้าวหอม มะลิจำ นวน 10 Brand มีข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ (GI) ใช้ Smart Economy มุ่งเน้นภาคการผลิต และอุตสาหกรรมใหม่ โดยโรงสีศรีแสงดาว สนับสนุนกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ที่ขอจดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทาง ภูมิศาสตร์ สนับสนุนการทำ นาหยอดแทนการหว่าน และรับซื้อข้าวจากกลุ่มเกษตรกร พัฒนาบรรจุ ภัณฑ์ที่สวยงาม จำ หน่ายผ่านช่องทางออนไลน์ ShopAT24 บริษัทโรงสีศรีแสงดาว จำ กัด บริษัทก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ.2538 โดยตั้งอยู่ใจกลางทุ่งกุลาร้องไห้ อำ เภอ สุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด ได้รับการสนับสนุนและส่งเสริมจากกรมการค้าภายในให้เป็นตลาดกลาง ข้าวและพืชไร่เอกชนแห่งแรกของจังหวัดร้อยเอ็ด ปัจจุบันโรงสีศรีแสงดาว ได้ส่งเสริมข้าวสิ่งบ่งชี้ทาง ภูมิศาสตร์(geographical indication) ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ มาตรฐาน GI Thai, GI EU ผ่าน โครงการศรีแสงดาวหมู่บ้านนาหยอด เป้าหมายเพื่อให้เกษตรกรมีรายได้มากขึ้นจากการทำ นา และส่ง มอบข้าวหอมมะลิจากแหล่งปลูกที่ดีที่สุดให้แก่คนทั่วโลก ด้านอุตสาหกรรม ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้เป็น สินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ Geographical Indications (GI) และยังเป็นสินค้าตัวแรก ของไทยที่ได้ไปจดทะเบียน สินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ไกล ถึงสหภาพยุโรป นายสินสมุทร ศรีแสนปาง เจ้าของโรงสีศรีแสงดาว ผลิตกล่องข้าวที่ทำ มาจากแกลบ เหลือใช้ในอุตสาหกรรมของบริษัท โดยขึ้นรูปออกมาเป็นบรรจุภัณฑ์ สำ หรับใส่ข้าวหอมมะลิ GI ณ ทุ่ง กุลาร้องไห้ เราพัฒนาบรรจุภัณฑ์ นี้เพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์ได้ 2 คำ สำ คัญ : อุตสาหกรรมร้อยเอ็ด, หัตถกรรมร้อยเอ็ด, ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้, สินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ที่ม ที่ า:https://www.jobthai.com/th/company/295670
ด้านหัตถกรรมร้อยเอ็ด 2. ด้านอุตสาหกรรม และหัตถกรรม งานหัตถกรรมร่วมสมัยของชาวร้อยเอ็ด กระเป๋าเกตวารี “บ้านบึงโดน” โดยกลุ่มทอผ้าลายสาเกต อำ เภอจัง หาร จากงานอดิเรกของชาวบ้านที่ชื่นชอบการทอผ้าไหมลายสาเกต ลายเอกลักษณ์ของจังหวัดร้อยเอ็ด พัฒนาสู่การสร้างอาชีพ เสริมราย ได้ โดยกระเป๋าเกตวารีนำ ผ้าไหมลายสาเกตมาขึ้นรูปเป็นกระเป๋าทรง แข็ง มีสายสะพายโซ่และตัวล็อกสีทอง สวยงาม หรูหรา เหมาะสำ หรับ ใช้ออกงานสังคม โคมไฟจากลูกสำ โรง “บ้านหนองม้า” โดยกลุ่มศิลปะประดิษฐ์ วัสดุจากธรรมชาติ (ถิ่นป่า) อำ เภอเมยวดี เนื่องจากแหล่งที่อุดม สมบูรณ์ เต็มไปด้วยพืชผัก พันธุ์ไม้ต่างๆ รวมถึงต้นสำ โรง จึงเกิด เป็นไอเดียนำ ต้นสำ โรงมาประดิษฐ์เป็นโคมไฟ และนำ ลูกสำ โรง แห้งมาติดหลอดไฟ ซึ่งผลงานแต่ละชิ้นนั้นมีเอกลักษณ์ ดีไซน์เล็ก น้อยไม่ซ้ำ กัน ผ้าลาย 101 โดยกลุ่มทอผ้าบ้านหนองเขวา (ผ้าไหมผ้าฝ้ายแม่คำ กอง) อำ เภอเมืองร้อยเอ็ด ชุมชนนี้มีการทอผ้าไหม เลี้ยงหม่อนไหม และสืบสานลายในการทอมาจากบรรพบุรุษ เช่น ลายหมากจับ ลายต้น ส้น ลายนกยูง ปัจจุบันได้รวมกลุ่มเพื่อออกแบบลายใหม่ๆ จนได้ลาย หวายน้อย โดยมีเชิงผ้ามัดลาย 101 ในแบบกราฟิกลดทอน ให้ดู สวยงาม ทันสมัย ซึ่งผ้าลายนี้ตัดเย็บเป็นเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มต่างๆ ได้ หลายรูปแบบ เหมาะกับทุกคน ทุกวัย เสื้อกระเหรี่ยงจากผ้าพันคอ โดยกลุ่มทอผ้าสัมมาชีพ บ้านสะอาด อำ เภอ โพธิ์ชัย เดิมบ้านสะอาดมีชื่อว่า บ้านโซ่ เพราะมีชาวไทยโซ่มาอาศัยและเลี้ยง ช้างจำ นวนมาก ซึ่งชุมชนแห่งนี้มักใช้ผ้าทอมือมอบเป็นของขวัญให้แก่ผู้ใหญ่ ที่มาเยี่ยมเยียนเสมอ จึงเกิดการรวมกลุ่มพัฒนางานฝีมือด้านการทอผ้า และ ได้ตัดเย็บเสื้อกระเหรี่ยง ทรงหลวม โดยดัดแปลงมาจากผ้าขาวม้า ทอเชิงผ้า เป็นลายดอกแก้ว ตกแต่งด้วยพู่ สวมใส่สบายขึ้นเป็นผลิตภัณฑ์เด่นของชุมชน 3 คำ สำ คัญ : อุตสาหกรรมร้อยเอ็ด, หัตถกรรมร้อยเอ็ด,ผ้าไหมลายสาเกต, เอกลักษณ์ของจังหวัดร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://www.siamtimes.net/2020/09/Invite-Experience-The-Charm-20-Contemporary-Handicrafts-of-Roi-Et.html
3. ด้านการแพทย์แผนไทย สมุนไพรพอกเข่าเพื่อลดอาการปวดในเข่า บวมในเข่า และในผู้สูงอายุที่ข้อเข่า เสื่อม นวดตัว นวดรักษา นวดฝ่าเท้า อบสมุนไพร ทับหม้อเกลือมารดาหลังคลอด "โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพสวนพยอม" ตั้งอยู่ในซอยเทวาภิบาล 10 (ตรงกันข้ามวัด ป่าเรไร) ตำ บลดงลาน อำ เภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด เป็นสถานพยาบาลทางราชการ สาขาของโรงพยาบาลร้อยเอ็ด โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันพุธที่ 19 มีนาคม 2557 ทำ พิธี ทำ บุญตักบาตรขึ้นอาคารใหม่เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 1 กุมภาพันธ์ 2561 เริ่มเปิดให้บริการ ตั้งแต่วันที่ 15 มกราคม 2561 เป็นต้นมา โดยการบริหารงานของ นพ.มนต์ชัย วิวัฒนา สิทธิพงศ์ ผู้อำ นวยการโรงพยาบาลร้อยเอ็ด บริการที่มี รักษาด้วยยาสมุนไพร ภายใต้การดูแลของแพทย์แผนไทย 4 คำ สำ คัญ : การแพทย์แผนไทยร้อยเอ็ด, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพสวนพยอม, ยาสมุนไพร ที่ม ที่ า: https://reh.go.th/web2/index.php?option=com_content&view=article&id=553:2018-02-20- 02-05-44&catid=42&Itemid=127
101 4. ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรดิน จังหวัดร้อยเอ็ด มีพื้นที่เพื่อการเกษตรถึงร้อยละ 62.49 ของพื้นที่ทั้งหมด มีปัญหาดินขาดความอุดมสมบูรณ์จาก พื้นที่ทั้งหมดของจังหวัด โดยสภาพดินส่วนใหญ่มีความ อุดมสมบูรณ์ต่ำ ถึงต่ำ มาก ทรัพยากรป่ำ ไม้ พื้นที่ป่าไม้ส่วนใหญ่อยู่ทางตอนเหนือของจังหวัดในเขต อ.หนองพอก อ.โพนทอง อ.โพธิ์ชัย อ.เมยวดี และ อ.เภอเสลภูมิ ส่วนทางตอนใต้ของ จังหวัดมีพื้นที่ป่าไม้อยู่ในเขต อ.พนมไพร อ.เภออาจสามารถ และ อ.เภอธวัชบุรี ชนิดไม้ส่วนใหญ่เป็นไม้ยาง ไม้เหียง ไม้ ตะแบกและไม้ประดู่ ด้ำ นสิ่งแวดล้อม ปัญหาคุณภาพน้ำ ในบึงพลาญชัย และลำ ห้วยเหนือ มี สาเหตุมาจากการระบายน้ำ ทิ้งจากกิจกรรมต่างๆ ได้แก่ จากชุมชน การเกษตร โดยไม่ผ่านกระบวนการปรับปรุง คุณภาพและการบริหารจัดการขยะ ระบบการจัดการทางจังหวัดร้อยเอ็ดมีนโยบาย สงวน อนุรักษ์ ฟื้นฟู บริหารจัดการน้ำ ผิวดิน น้ำ ใต้ดินและจัดดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายในพื้นที่เป้าหมายอย่าง ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ไม่ส่งผลกระทบต่อประชาชนและสิ่งแวดล้อม 5 คำ สำ คัญ : การจัดการทรัพยากรธรรมชาติร้อยเอ็ด, สิ่งแวดล้อมร้อยเอ็ด, ทรัพยากรร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER66/DRAWER068/GENERAL/DATA0000/00000338.PDF https://www.roiet.go.th/101province/
8. กองทุนฟื้นฟูและพัฒนาเกษตรกร 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. กลุ่มวิสาหกิจบ้านเหม้า ผลิตน้ำ ใบจากข้าวหอมมะลิทุ่งกุลา กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองจังหวัดร้อยเอ็ด ด้านการบริหารงานด้านการ จัดการหนี้ที่มีประสิทธิภาพ 5. ด้านกองทุนและธุรกิจชุมชน กลุ่ม O-TOP หนึ่งตำ บล หนึ่งผลิตภัณฑ์ เช่น เสื้อกก ผ้าไหมสาเกต วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงโคบ้านหนองหญ้าม้า วิสาหกิจชุมชนกลุ่มปลูกพืชและสมุนไพรสมัยนิยมร้อยเอ็ด วิสาหกิจชุมชนกลุ่มปลูกพืชเศรษฐกิจเพื่อการบริโภค การผลิตการค้า การแปรรูป และการส่งออกครบวงจร กองทุนพัฒนาบทบาทสตรี 6 คำ สำ คัญ : วิสาหกิจชุมชนร้อยเอ็ด, กองทุนร้อยเอ็ด, O-TOP ร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://shorturl.asia/aMfB5
6. ด้านศิลปกรรม ร้อยเอ็ดเป็นเมืองเก่ามีลักษณะโดดเด่นคือเป็นชุมชนที่มีคูน้ำ คันดินล้อมรอบอย่างชัดเจนใน ปัจจุบัน ลักษณะเด่นมีทั้งโบราณสถานที่เป็นศาสนสถานในพุทธศาสนา ศิลปกรรมแบบล้านช้าง อยุธยาและรัตนโกสินทร์ คือ วัดกลางมิ่งเมือง และวัดเหนือโบราณสถานในเขตเมืองเก่าร้อยเอ็ด ได้แก่ คูน้ำ คันดิน และวัดวาอารามประกอบด้วย วัดกลางมิ่งเมือง วัดเหนือ วัดบึงพระลานชัย วัด สระทอง วัดสระแก้วและวัดบูรพาภิราม วัดสระทอง เป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อพระ สังกัจจายน์ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปที่ ชาวร้อยเอ็ดเคารพสักการะ พระยาขัตติยะวงษาเจ้าเมือง ร้อยเอ็ดคนแรก ได้พบพระองค์ นี้เห็นว่ามีความเก่าแก่และ ศักดิ์สิทธิ์มาก จึงได้นำ มา ประดิษฐานที่วั ที่ วั ดสระทอง วัดบึงพระลานชัย พระอารามหลวง เป็นวัดเก่า แก่โบราณ ที่มีความสำ คัญ ทางประวัติศาสตร์และสังคม เป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรม ของทางราชการทุกยุคทุกสมัย มีสระชัยมงคล เป็นสระ โบราณศักดิ์สิทธิ์ประจำ เมือง 7 คำ สำ คัญ : ศิลปกรรมร้อยเอ็ด, วัดร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://www.roiet.go.th/101province/
6. ด้านศิลปกรรม วัดบูรพาภิราม มีพระพุทธรูปปางประทานพรที่สูง ที่สุดในประเทศไทย คือ พระพุทธ รัตนมงคลมหามุนี (พระเจ้าใหญ่ วัดบูรพา) สีทองเหลืองอร่าม มี ความกว้าง 101ศอก (67.85 เมตร) ที่ฐานพระพุทธรูปเป็นห้อง พิพิธภัณฑ์จำ นวนหลายห้อง วัดกลางมิ่งเมือง วัดกลางมิ่งเมือง เป็นพระ อารามหลวงชั้นตรีชนิดสามัญ สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำ บลในเมือง อำ เภอ เมืองร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 8 ไร่ 1 งาน 48 ตารางวา วัดเหนือ พระพุทธรูปใหญ่ประจำ วัดเหนือ มีชื่อว่า “พระพุทธชยันตีมหามุนี บพิธ” เป็นพระพุทธรูปปั้น ปาง นาคปรก ขนาดหน้าตักกว้าง 9 เมตร 29 เซนติเมตร ใต้ฐานของ พระพุทธรูป มีพื้นที่ห้องขนาดใหญ่ จัดเป็นห้องกระจกติดผนัง 8 คำ สำ คัญ : ศิลปกรรมร้อยเอ็ด, วัดร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://www.roiet.go.th/101province/
7. ด้านภาษาและวรรณกรรม ร้อยเอ็ดวรรณกรรมนิทานท้องถิ่น ”ถ้ำ สินไซ ถ้ำ สองมิติ มนุษย์ และบังบด” ต.คําพอุง อ.โพธิ์ชัย จ.ร้อยเอ็ด กลุ่มภาษาไทย-ลาว เป็นคนกลุ่มหลักในจังหวัดร้อยเอ็ด แบ่งย่อยเป็น กลุ่มภาษาเขมร เป็นคนพื้นเมืองร้อยเอ็ด แต่มีบรรพบุรุษเชื้อสายเขมร อยู่ในอำ เภอสุวรรณภูมิ และอำ เภอเกษตรวิสัย กลุ่มภาษาส่วย-กูย เป็นคนที่อยู่ในจังหวัดร้อยเอ็ด มีเชื่อสายเป็นชาว ส่วยหรือกูย อยู่บริเวณอำ เภอสุวรรณภูมิ, มิ อำ เภอปทุมรัตต์ และอำ เภอ โพนทราย กลุ่มภูไทหรือผู้ไท เป็นกลุ่มที่ตั้งถิ่นฐานในเขตอำ เภอเมยวดี, ดี อำ เภอ หนองพอก ซึ่งติดต่อกับจังหวัดกาฬสินธุ์,ธุ์ ยโสธร และมุกดาหาร กลุ่มไทย้อ เป็นกลุ่มที่มีเชื้อสายมาจากแขวงคำ มวน ประเทศลาวอาศัย อยู่ในเขตอำ เภอโพธิ์ชัย 2 กลุ่มได้แก่ 1. ชาวไทยอีสานเดิม 2. ชาวไทยอีสานใหม่ เป็นกลุ่มชาวไทยอีสานที่โยกย้ายกันในยุค ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ด้านภาษา ด้านวรรณกรรม ชุมแสงเครือญาติบ้านเปลือย (ประวัติศาสตร์บอกเล่า) บ้านเปลือย ใหญ่ตำ บล รอบเมือง อำ เภอเมืองร้อยเอ็ด ร้อยเอ็ด 9 คำ สำ คัญ : ภาษาร้อยเอ็ด, วรรณกรรมร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://www.roiet.go.th/101province/
8. ด้านปรัชญา ศาสนา และประเพณี เป็นงานบุญเก่าแก่คู่กับจังหวัดร้อยเอ็ดมานานกว่า 100 ปี เป็นประเพณีสำ คัญทางพระพุทธศาสนา มี กิจกรรมที่สำ คัญ คือ การแสดงพระธรรมเทศนา เรื่อง “พระเวสสันดรชาดก” ในภาคอีสาน เรียกว่า “เทศน์ผะเหวด” ซึ่งตามตำ นานมหาชาดก พระเวสสันดร ถือเป็นพระชาติสุดท้ายที่สำ คัญยิ่งของ พระพุทธเจ้า เนื่องจากเป็นพระชาติที่พระองค์ทรงบำ เพ็ญมหาทานบารมีอันยิ่งใหญ่ การจัดงานบุญผะ เหวดของชาวร้อยเอ็ดนั้น มีความเชื่อกันว่าหากได้ฟังเทศน์บุญผะเหวดครบ 13 กัณฑ์ จบภายในวัน เดียวและจัดพิธีตั้งเครื่องคาย (บูชา) ได้ถูกต้อง อานิสงส์จะดลบันดาลให้ไปเกิดในศาสนาของพระศรี อริยเมตไตร ซึ่งเป็นดินแดนแห่งความสุข สงบ ถือเป็นการอนุรักษ์ ส่งเสริมและสืบสานวัฒนธรรม ประเพณี ประเพณีบุญผะเหวดร้อยเอ็ด ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ นอกจากนั้นก็นับถือศาสนาอื่นๆ เช่น ศาสนาคริสต์ อิสลาม ซิกข์ ศาสนา บุญบั้งไฟร้อยเอ็ด ประเพณีอื่นๆ ประเพณีแห่เทียนพรรษา แข่งเรือยาวร้อยเอ็ด 10 คำ สำ คัญ : ประเพณีร้อยเอ็ด, บุญผะเหวดร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://roiet.prd.go.th/th/content/category/detail/id/233/iid/62543
ขนมจีนจีบ้า บ้ นบัว บั กุน กุ เชีย ชี ง หมูยอ แหนม 9. ด้านโภชนาการ ขนมจีนบ้านบัว อยู่ ม.2 ต.หนองแวง อ.เมืองร้อยเอ็ด จ.ร้อยเอ็ด เป็นหมู่บ้านขนาดกลางที่มีจำ นวนประชากรและจำ นวนครัวเรือน มากเป็นอันดับต้นของตำ บลหนองแวง มี "ขนมจีน" เป็นสินค้า OTOP ขึ้นชื่อของหมู่บ้าน มุ่งหวังส่งเสริมให้ประชาชน สุขภาพดี ห่างไกลโรค NCDs รณรงค์ให้เลือก ซื้อผลิตภัณฑ์อาหารที่มีสัญลักษณ์โภชนาการ “ทางเลือกสุขภาพ (Healthier Choice)” กุนเชียงมีลักษณะเนื้อหยาบ ไม่เป็นอิมัลชัน กุนเชียงมีส่วนผสมหลัก คือเนื้อหมู และมันหมู เช่นเดียวกับไส้กรอกปรุงรสด้วย เกลือ น้ำ ตาล เครื่องเทศ ซีอิ๊ว ไนไตรท์ ไนเตรท ฟอสเฟต ส่วนผสมประกอบด้วยเนื้อหมูบดละเอียด ๕ กิโลกรัม มันหมูบดละเอียด ๑.๕ กิโลกรัม น้ำ แข็ง ๕๐๐ กรัม พริกไทย ๘๐ กรัม เกลือแกง ๘๐ กรัม ผงชูรส ๑๐ กรัม น้ำ ตาลทราย ๘๐ กรัม โซเดียมฟอสเฟต ๑๐ กรัม น้ำ ปลา ๑๐๐ กรัม แป้งมัน ๒๐๐ กรัม ทําด้วยเนื้อสัตว์ เช่น หมู หมักให้เปรี้ยวด้วยข้าว น้ำ ตาล เกลือ และดินประสิว รสชาติเปรี้ยวนั้นเกิดจากเชื้อจุลินทรีย์กลุ่มแล็ก โตบาซิลลัสที่ก่อตัวจากการหมัก 11 คำ สำ คัญ : โภชนาการร้อยเอ็ด, ของฝากร้อยเอ็ด, O-TOP ร้อยเอ็ด ของฝากร้อยเอ็ด ที่ม ที่ า: https://shorturl.asia/ihcz7
บรรณานุกรม สำ นักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (2561). ข้อมูลด้านการเกษตรของจังหวัด. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์ สำ นักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์. สืบค้นจาก https://www.opsmoac.go.th/roiet-dwl-files431091791162 สำ นักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดร้อยเอ็ด (2564). แผนการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมระดับจังหวัด. ร้อยเอ็ด: สํานักพิมพ์สำ นักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดร้อยเอ็ด. สืบค้นจาก http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER66/DRAWER068/GENERAL/DATA0000/00000338.PDF urbancreature (2564). ศรีแสงดาว แบรนด์ข้าวรางวัลระดับโลกที่กู้ชีพข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ด้วยเทคโนโลยี.ยี กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์urbancreature. สืบค้นจาก https://urbancreature.co/srisangdao/ บ้านเมืิอง (2563). ชวนสัมผัสมนต์เสน่ห์ “20 งานหัตถกรรมร่วมสมัย” ของชาวร้อยเอ็ด ที่จะทำ ให้คนรุ่นใหม่ ตกหลุมรัก. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์บ้านเมือง. สืบค้นจาก https://www.banmuang.co.th/news/social/206606 โรงพยาบาลร้อยเอ็ด (2561). บริการแพทย์แผนไทยที่โรงพยาบาลสวนพยอม. ร้อยเอ็ดฯ: สํานักพิมพ์โรงพยาบาล ร้อยเอ็ด. สืบค้นจาก https://reh.go.th/web2/index.php?option=com_content&view=article&id=553:2018- 02-20-02-05-44&catid=42&Itemid=127 ระบบสารสนเทศวิสาหกิจชุมชนกองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน กรมส่งเสริมการเกษตร (2560). รายชื่อวิสาหกิจชุมชน/ เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์กรมส่งเสริมการเกษตร. สืบค้นจาก https://smce.doae.go.th/ProductCategory/SmceCategory.php? page_size=10&PAGE=4154&select_province=&select_region=&select_amphur=&key_word=&startPage=4 149&endPage=4158 สำ นักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดร้อยเอ็ด (2563). บุญผะเหวดร้อยเอ็ด. ร้อยเอ็ด: สำ นักงานประชาสัมพันธ์จังหวัด ร้อยเอ็ด . สืบค้นจาก https://roiet.prd.go.th/th/content/category/detail/id/233/iid/62543 CHISUKANYA (2558). ของดีประจำ จังหวัดร้อยเอ็ด. ร้อยเอ็ด: CHISUKANYA . สืบค้นจาก https://chisukanya.wordpress.com/2015/12/16/%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%94% E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%88%E0%B8%B1 %E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%A D%E0%B8%A2%E0%B9%80/
ก การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม หน้า 5 การแพทย์แผนไทย หน้า 4 เกษตรกรรม หน้า 1 ข ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ หน้า 1 จ จังหวัดร้อยเอ็ด หน้า 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 บ บึงพลาญชัย หน้า 7 บุญผะเหวด หน้า 10 ผ ผ้าลายสาเกต หน้า 3,4 ม เมืองร้อยเอ็ด หน้า 3,4,6,7,8,11 ร โรงพยาบาลร้อยเอ็ด หน้า 4 โรงสีศรีแสงดาว หน้า 2 ว วิสาหกิจ หน้า 6 ศ ศิลปกรรม หน้า 7,8 ห หัตถกรรมร้อยเอ็ด หน้า 3 อ อุตสาหกรรม หน้า 3 ดัชนี
https://www.roiet.go.th/101province/