เอกสารประกอบการสอน เรื$อง การคาํนวณต้นทนุวตัถดุิบ วิชา การคํานวณต้นทุนเพื3องานอาชีพ (8989:-8::9) นางแว่นฟ้า จันทรที ครูชํานาญการพิเศษ สถาบันการอาชีวศึกษาภาคกลาง ; สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ แผนกวิชาการบัญชี วิทยาลัยเทคนิคสระบุรี
สาระการเรียนรู+ 1. การคำนวณต-นทุนซื้อวัตถุดิบ 2. การคำนวณวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด 3. การคำนวณต-นทุนวัตถุดิบที่เบิกใชจุดประสงค2การเรียนรู+ 1. คำนวณต-นทุนซื้อวัตถุดิบได2. คำนวณวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดได3. คำนวณต-นทุนวัตถุดิบที่เบิกใช-ได4. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม คLานิยม คุณลักษณะอันพึงประสงคQ และเจตคติที่ดีตLอวิชาชีพบัญชี ต ้ นทน ุ วต ั ถด ุ ิ บ 2 เรื1อง การคํานวณต้นทุนวัตถุดิบ หน่วยที8 สาระสำคัญ ต-นทุนวัตถุดิบถือเปTนหนึ่งในคLาใช-จLายที่จำเปTน หากไมLได-วางแผนการรับ-จLาย และวางแผนการ คำนวณต-นทุนวัตถุดิบอยLางเปTนระบบ อาจทำให-ผู-ประกอบการประสบกับปXญหาขาดทุนโดยไมLรู-ตัวเพราะ การใช-วิธีคำนวณต-นทุนวัตถุดิบที่ถูกต-อง จะชLวยให-เห็นภาพรวมของธุรกิจ และสามารถตั้งราคาขายสินค-า ได-อยLางเหมาะสมมากขึ้น เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
เรื่อง การคำนวณต+นทุนวัตถุดิบ คำชี้แจง - แบบทดสอบนี้มีจำนวน 10 ข6อ ข6อละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ให6ทำเครื่องหมายกากบาท (X) ทับตัวอักษรข6อที่ถูกเพียงข6อเดียว 1. การคำนวณยอดซื้อวัตถุดิบสุทธิ คือข-อใด ก. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า – สLงคืนวัตถุดิบ + สLวนลดรับ ข. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า + สLวนลดรับ ค. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า – สLงคืนวัตถุดิบ - สLวนลดรับ ง. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + วัตถุดิบปลายงวด – สLงคืนวัตถุดิบ 2. วิธีการคำนวณวัตถุดิบใช-ไป คือข-อใด ก. ซื้อระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า – สLงคืนวัตถุดิบ + สLวนลดรับ ข. ซื้อระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า + สLวนลดรับ ค. ซื้อวัตถุดิบสุทธิ + วัตถุดิบต-นงวด – สLงคืนวัตถุดิบ - สLวนลดรับ ง. วัตถุดิบต-นงวด + ซื้อวัตถุดิบสุทธิ – วัตถุดิบปลายงวด 3. การคำนวณวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด มีกี่วิธี ก. 2 วิธี ข. 3 วิธี ค. 4 วิธี ง. 5 วิธี 4. Specific Identification Method คือวิธีใด ก. วิธีราคาเจาะจง ข. วิธีเข-าหลังออกกLอน ค. วิธีเข-ากLอนออกกLอน ง. วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 2 แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยท ี( * ต้นทนุวตัถดุิบ เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
5. วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก คือข-อใด ก. First-In First-Out Method ข. Moving Average Method ค. Weighted Average Method ง. Specific Identification Method ข-อมูลสำหรับโจทยQข-อ 6-7 ตLอไปนี้เปTนข-อมูลบางสLวนเกี่ยวกับการจัดซื้อวัตถุดิบของกิจการแหLงหนึ่ง ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด 70,000 บาท คLาขนสLงเข-า 5,000 บาท สLวนลดรับ 2,000 บาท สLวนลดจLาย 1,500 บาท สLงคืนวัตถุดิบ 1,000 บาท วัตถุดิบต-นงวด 90,000 บาท วัตถุดิบปลายงวด 40,000 บาท 6. ยอดซื้อวัตถุดิบสุทธิมีจำนวนเทLาใด ก. 70,000 บาท ข. 71,000 บาท ค. 72,000 บาท ง. 73,000 บาท 7. ต-นทุนวัตถุดิบเบิกใช-ไปมีจำนวนเทLาใด ก. 130,000 บาท ข. 122,000 บาท ค. 90,000 บาท ง. 70,000 บาท หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 3 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
ข-อมูลสำหรับโจทยQข-อ 8-10 ตLอไปนี้เปTนรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดซื้อวัตถุดิบและการเบิกใช-วัตถุดิบทางตรงของกิจการแหLง หนึ่ง ยอดยกมา 500 หนLวย ๆ ละ 12 บาท ซื้อครั้งที่ 1 650 หนLวย ๆ ละ 14 บาท สLงคืน(ผู-ขาย) 20 หนLวย ๆ ละ 14 บาท ซื้อครั้งที่ 2 550 หนLวย ๆ ละ 13 บาท เบิกใช- 800 หนLวย ซื้อครั้งที่ 3 600 หนLวย ๆ ละ 15 บาท เบิกใช- 900 หนLวย สLงคืน(เบิกใช-) 50 หนLวย เบิกใช- 500 หนLวย 8. วัตถุดิบคงเหลือปลายงวดมีกี่หนLวย ก. 500 หนLวย ข. 250 หนLวย ค. 130 หนLวย ง. 100 หนLวย 9. ต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด วิธีเข-ากLอนออกกLอน (FIFO) มีจำนวนเทLาใด ก. 1,950 บาท ข. 6,000 บาท ค. 6,500 บาท ง. 7,500 บาท 10. ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป วิธีเข-ากLอนออกกLอน (FIFO) มีจำนวนเทLาใด ก. 26,450 บาท ข. 27,650 บาท ค. 28,000 บาท ง. 29,020 บาท หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 4 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
แผนผงัความคิด Mind Mapping หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 5 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที วิธีราคาเจาะจง คํานวณ ต้นทนุวตัถดุิบท ี( เบิ กใช้ การคํานวณ ต้นทนุวตัถดุิบ คํานวณ วตัถดุิบคงเหลือปลายงวด คํานวณ ต้นทนุซืIอวตัถดุิบ วิธีเข้าก่อน-ออกก่อน วิธีถัวเฉลี8ยถ่วงนํDาหนัก แผนผังความคิด Mind Mapping
หน่วยท ี$ < ต้นทนุวตัถดุิบ เรืBอง การคํานวณต้นทุนวัตถุดิบ บทนำ วัตถุดิบ เปTนสLวนประกอบสำคัญของธุรกิจประเภทผลิตสินค-าหรือธุรกิจอุตสาหกรรม ไมLวLาจะเปTน การผลิตในครัวเรือน จนถึงการผลิตในระดับโรงงาน โดยธุรกิจจะนำวัตถุดิบที่กิจการได-มาจากการซื้อหรือ ผลิตเองมาผLานกระบวนการผลิต เพื่อแปรสภาพให-เปTนสินค-าสำเร็จรูปและนำออกจำหนLาย การผลิต สินค-าชนิดหนึ่งอาจใช-วัตถุดิบหลายชนิดด-วยกัน อาจจะมากบ-าง น-อยบ-าง แล-วแตLกระบวนการผลิตสินค-า ชนิดนั้น ๆ และมีการใช-เอกสารสำคัญประกอบการรับจLายวัตถุดิบเพื่อปÅองกันข-อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น การคำนวณต+นทุนวัตถุดิบ การคำนวณต6นทุนวัตถุดิบ มี 2 กรณี คือ 1. คำนวณต-นทุนซื้อวัตถุดิบ 2. คำนวณวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดและต-นทุนวัตถุดิบที่เบิกใช1. คำนวณต+นทุนซื้อวัตถุดิบ การคำนวณต-นทุนซื้อวัตถุดิบ ถือวLาต-นทุนและคLาใช-จLายตLาง ๆ ที่เกิดขึ้นเพื่อให-ได-มาซึ่งวัตถุดิบถือเปTนต-นทุนของวัตถุดิบ เชLน คLาขนสLงและคLาใช-จLายในการจัดหาวัตถุดิบ ได-แกL คLาใช-จLายแผนกจัดซื้อ แผนกตรวจรับวัตถุดิบ และแผนกคลังพัสดุ และหากมีสLวนลดจากการชำระหนี้ คLาวัตถุดิบ สLวนลดนี้จะนำไปลดต-นทุนวัตถุดิบที่ซื้อ ซึ่งสามารถคำนวณต-นทุนวัตถุดิบที่ซื้อได-จากสูตร ดังนี้ ซื้อวัตถุดิบสุทธิ = ซื้อวัตถุดิบ + ค4าขนส4งเข:า - ส4งคืนวัตถุดิบ – ส4วนลดรับ หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 6 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
ตวัอย่างท ี+ -./ บริษัท มีนา จำกัด มีรายละเอียดเกี่ยวกับวัตถุดิบในเดือน เมษายน 2565 ดังนี้ เม.ย. 1 ยอดคงเหลือยกมา 35,000 บาท 4 ซื้อวัตถุดิบ 300,000 บาท เงื่อนไข 2/10, n/30 และจLายคLาขนสLงวัตถุดิบ 15,000 บาท 6 สLงคืนวัตถุดิบที่ซื้อเมื่อวันที่ 4 เม.ย. จำนวน 20,000 บาท เนื่องจากชำรุด 9 จLายชำระหนี้คLาวัตถุดิบทั้งหมด ได-รับสLวนลดตามเงื่อนไข 12 กิจการเบิกใช-วัตถุดิบในการผลิต จำนวน 200,000 บาท 15 สLงคืนวัตถุดิบที่เบิกใช-คืนคลัง จำนวน 50,000 บาท 30 ตรวจนับวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดและตีราคา มีจำนวน 165,000 บาท ให6ทำ 1. คำนวณต-นทุนซื้อวัตถุดิบ 2. คำนวณหาต-นทุนวัตถุดิบที่เบิกใช-ไป 1. คำนวณต6นทุนซื้อวัตถุดิบ สLวนลดรับ = (ซื้อ-สLงคืนผู-ขาย) x 2% = (300,000-20,000) x 2% = 5,600 บาท ซื้อวัตถุดิบสุทธิ = ซื้อวัตถุดิบ + คLาขนสLงเข-า - สLงคืนวัตถุดิบ - สLวนลดรับ = 300,000 + 15,000 – 20,000 – 5,600 = 289,400 บาท 2. คำนวณหาต6นทุนวัตถุดิบที่เบิกใช6ไป วัตถุดิบใช-ไป = วัตถุดิบต-นงวด + ซื้อวัตถุดิบสุทธิ - วัตถุดิบปลายงวด = 35,000 + 289,400 - 165,000 = 159,400 บาท หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 7 วิธีทาํ เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
การแสดงการคํานวณในรูปแบบรายงาน การคำนวณต-นทุนวัตถุดิบที่มาและเบิกใชวัตถุดิบคงเหลือต-นงวด xxx บวก ซื้อวัตถุดิบสุทธิ ซื้อวัตถุดิบ xx บวก คLาขนสLงเข-า xx หัก สLงคืนวัตถุดิบ xx สLวนลดรับ xx xx xxx วัตถุดิบที่มีไว-เพื่อการผลิต xxx หัก วัตถุดิบคงเหลือปลายงวด xxx วัตถุดิบที่ใช-ไปในการผลิต xxx จากตวัอย่างท ี+ -./ แสดงการคำนวณในรูปแบบรายงานได-ดังนี้ วัตถุดิบคงเหลือต-นงวด 35,000 บวก ซื้อวัตถุดิบสุทธิ ซื้อวัตถุดิบ 300,000 บวก คLาขนสLงเข-า 15,000 315,000 หัก สLงคืนวัตถุดิบ 20,000 สLวนลดรับ 5,600 25,600 289,400 วัตถุดิบที่มีไว-เพื่อการผลิต 324,400 หัก วัตถุดิบคงเหลือปลายงวด 165,000 วัตถุดิบที่ใช-ไปในการผลิต 159,400 หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 8 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
2. คำนวณต+นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดและวัตถุดิบที่เบิกใช+ คำนวณต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด มีวิธีการคำนวณ 3 วิธี ดังนี้ 1. วิธีราคาเจาะจง (Specific Identification) 2. วิธีเข-ากLอน-ออกกLอน (The First-In, First-Out (FIFO) 3. วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก (The Weighted Average Cost) 1.วิธีราคาเจาะจง(Specific Identification) การคำนวณต-นทุนวัตถุดิบตามวิธีราคาเจาะจง เหมาะกับกิจการที่มีวัตถุดิบที่ไมLอาจสับเปลี่ยนกันได- หรือเปTนสินค-าที่ผลิตโดยเฉพาะ สำหรับโครงการใด โครงการหนึ่ง เปTนสินค-าที่ผลิตและแยกตLางหากโดยเฉพาะ กิจการทราบแนLนอนวLาวัตถุดิบที่เบิกใช-ในการ ผลิตเปTนวัตถุดิบจากการซื้อครั้งไหน ราคาเทLาไร และวัตถุดิบที่คงเหลืออยูLในบัญชีเปTนวัตถุดิบที่ซื้อมาเมื่อใด 2.วิธีเข6าก`อน ออกก`อน (The First-In, First-Out หรือ FIFO) วิธีนี้เหมาะกับวัตถุดิบที่ เสื่อมสภาพได-งLาย เชLน วัตถุดิบทางการเกษตร พืช ผัก ผลไม- เนื้อสัตวQ นม เปTนต-น ถือหลักวLาวัตถุดิบที่ซื้อ มากLอนควรเบิกใช-กLอน วัตถุดิบที่คงเหลืออยูLจะเปTนวัตถุดิบที่ซื้อมาครั้งหลังสุดย-อนขึ้นไป การคำนวณโดยใชวิธีเข-ากLอนออกกLอนมีคLาเทLากันไมLวLากิจการจะบันทึกบัญชีแบบตLอเนื่องหรือสิ้นงวด แตLถ-ากิจการมีการซื้อ วัตถุดิบบLอยและแตLละครั้งมีราคาแตกตLางกัน ควรใช-การบันทึกบัญชีแบบสิ้นงวดจะเหมาะสมกวLา 3.วิธีต6นทุนถัวเฉลี่ยถ`วงน้ำหนัก (The Weighted Average Cost) วิธีนี้เหมาะกับวัตถุดิบที่มี ลักษณะเหมือน ๆ กัน วัตถุดิบที่ซื้อเข-ามาใหมLผสมไปกับวัตถุดิบเกLาแยกไมLออกวLาวัตถุดิบแตLละหนLวยซื้อมา เมื่อใด เชLน ข-าว ข-าวโพด ถั่ว น้ำมัน สารเคมี วัตถุดิบทุกหนLวยมีโอกาสถูกเบิกใช-เทLากัน การคำนวณวิธีถัว เฉลี่ยถLวงน้ำหนักจากการบันทึกบัญชีแบบสิ้นงวด มีวิธีการคำนวณโดยนำราคาตLอหนLวยของวัตถุดิบที่เปTน ยอดคงเหลือยกมาและราคาตLอหนLวยของวัตถุดิบที่ซื้อคูณจำนวนหนLวยได-ยอดรวมของวัตถุดิบนำยอดรวม ของวัตถุดิบทุกจำนวนบวกกันหารด-วยจำนวนหนLวยรวมทั้งหมดจะได-ราคาตLอหนLวยนำไปคำนวณหาต-นทุน วัตถุดิบคงเหลือและต-นทุนวัตถุดิบเบิกใช- แตLการบันทึกบัญชีแบบตLอเนื่องคำนวณโดยนำราคาตLอหนLวยของ วัตถุดิบคูณจำนวนหนLวยได-ต-นทุนของวัตถุดิบ นำไปบวกกับต-นทุนรวมของวัตถุดิบที่รับเข-ามาใหมL ใช-วิธีการ คำนวณเหมือนเดิม คือ นำราคาตLอหนLวยของวัตถุดิบที่รับเข-ามาใหมLคูณจำนวนที่รับเข-าเพื่อหาต-นทุนรวม ของวัตถุดิบ แล-วนำยอดรวมที่คำนวณได-สองจำนวนบวกกันหารด-วยจำนวนหนLวยของวัตถุดิบ จะได-ราคา ตLอหนLวยใหมLเพื่อคำนวณต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือหรือต-นทุนวัตถุดิบเบิกใช- กิจการถัวเฉลี่ยใหมLทุกครั้งที่รับ วัตถุดิบ หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 9 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
1. คำนวณจำนวนวัตถุดิบเบิกใช6และจำนวนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด วันที่ รายการ ปริมาณ (หน`วย) ราคาต`อหน`วย จำนวนเงิน (บาท) เม.ย. 1 ยอดยกมา 5,000 10 50,000 4 ซื้อ 10,000 9 90,000 6 สLงคืน(ผู-ขาย) (700) 9 (6,300) 9 เบิกใช- (6,000) 12 ซื้อ 12,000 8 96,000 15 เบิกใช- (7,000) 18 สLงคืน(เบิกใช-) 500 20 เบิกใช- (10,000) 25 ซื้อ 10,000 10 100,000 29 เบิกใช- (10,000) รวมวัตถุดิบที่มีไว-เพื่อผลิต 3,800 329,700 หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 10 ตวัอย่างท ี+ -.- บริษัท อมิตา จำกัด มีรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดซื้อวัตถุดิบและการ เบิกใช-วัตถุดิบทางตรงในระหวLางเดือน เมษายน 2565 ดังนี้ เม.ย. 1 ยอดคงเหลือยกมา 5,000 หนLวย ราคาหนLวยละ 10 บาท 4 ซื้อวัตถุดิบ 10,000 หนLวย หนLวยละ 9 บาท 6 สLงคืนวัตถุดิบที่ซื้อเมื่อวันที่ 4 เม.ย. จำนวน 700 หนLวย เนื่องจากชำรุด 9 เบิกวัตถุดิบใช-ในการผลิต 6,000 หนLวย 12 ซื้อวัตถุดิบ 12,000 หนLวย หนLวยละ 8 บาท 15 กิจการเบิกใช-วัตถุดิบในการผลิต จำนวน 7,000 หนLวย 18 สLงคืนวัตถุดิบที่เบิกใช-คืนคลังที่เบิกเมื่อวันที่ 9 จำนวน 500 หนLวย 20 กิจการเบิกใช-วัตถุดิบในการผลิต จำนวน 10,000 หนLวย 25 ซื้อวัตถุดิบ 15,000 หนLวย หนLวยละ 10 บาท 29 กิจการเบิกใช-วัตถุดิบในการผลิต 10,000 หนLวย ให6ทำ 1. คำนวณจำนวนวัตถุดิบเบิกใช-และจำนวนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด 2. คำนวณต-นทุนต-นทุนวัตถุดิบเบิกใช-และต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดตามวิธี 2.1 วิธีราคาเจาะจง (Specific Identification) 2.2 วิธีเข-ากLอน-ออกกLอน (The First-In, First-Out (FIFO)) 2.3 วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก (The Weighted Average Cost) วิธีทาํ เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
วัตถุดิบทั้งสิ้น (5,000+10,000-700+12,000+10,000) 36,300 หนLวย หัก วัตถุดิบเบิกใช- (6,000+7,000-500+10,000+10,000) 32,500 หนLวย วัตถุดิบคงเหลือรวม 3,800 หนLวย 2. คำนวณต6นทุนต6นทุนวัตถุดิบเบิกใช6และต6นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดตามวิธี วิธีราคาเจาะจง สมมติวัตถุดิบคงเหลือเปTนวัตถุดิบจากการซื้อเมื่อวันที่ 12 เม.ย. จำนวน 2,000 หนLวย นอกนั้นเปTนวัตถุดิบจากการซื้อในวันที่ 25 เม.ย. 2565 ต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด = (2,000x8) + (1,800x10) = 16,000 + 18,000 = 34,000 บาท ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป = ต-นทุนวัตถุดิบทั้งหมด – ต-นทุนวัตถุดิบปลายงวด = 329,700 – 34,000 = 295,700 บาท วิธีเข6าก`อน-ออกก`อน (The First-In, First-Out (FIFO) วิธีนี้วัตถุดิบที่เข-ามากLอนจะถูกเบิกไป ใช-กLอน ดังนั้น วัตถุดิบคงเหลือปลายงวด คือ วัตถุดิบที่เข-ามาหลังสุด ต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด = 3,800 x 10 = 38,000 บาท ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป = ต-นทุนวัตถุดิบทั้งหมด – ต-นทุนวัตถุดิบปลายงวด = 329,700 – 38,000 = 291,700 บาท วิธีถัวเฉลี่ยถ`วงน้ำหนัก (The Weighted Average Cost) ต-นทุนถัวเฉลี่ยตLอหนLวย = ต-นทุนวัตถุดิบทั้งหมด จำนวนหนLวยทั้งหมด = 329,700 36,300 = 9.08 บาท/หนLวย ต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด = 3,800 x 9.08 = 34,504 บาท ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป = ต-นทุนวัตถุดิบทั้งหมด – ต-นทุนวัตถุดิบปลายงวด = 329,700 – 34,504 = 295,196 บาท หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 11 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
คำศัพทq คำแปล Specific Identification วิธีราคาเจาะจง The First In, First Out วิธีเข-ากLอนออกกLอน The Weighted Average Cost วิธีต-นทุนถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก สรุปท+ายหนKวย การคำนวณต-นทุนเปTนสLวนหนึ่งของระบบบัญชีและการเงินของกิจการ เปTนการบันทึกการวัดผล และรายงานข-อมูลเกี่ยวกับต-นทุนของสินค-าของกิจการ โดยทั่วไปการคำนวณต-นทุนจะใช-เวลาและลง รายละเอียดมากในกิจการที่ผลิตสินค-า การคำนวณต-นทุนสามารถนำไปใช-ได-ในทุกกิจการเพราะมี ความสำคัญตLอการบริหารจัดการธุรกิจ การคำนวณและตีราคาต-นทุนวัตถุดิบทำได- 3 วิธี คือ วิธีราคา เจาะจง วิธีเข-ากLอน-ออกกLอน และวิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก คำศัพท2ควรรู+ แหลKงการเรียนรู+เพิ่มเติม 1. https://www.onlinesoft.co.th/Article/Detail/138581 2. https://bsc.dip.go.th/th/category/account2/fs-productcost 3. หนังสือการคำนวณต-นทุนเพื่องานอาชีพ 4. หนังสือการบัญชีอุตสาหกรรม 5. หนังสือการบัญชีต-นทุน หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 12 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
กิจกรรมฝPกปฏิบัติ โรงงานอุตสาหกรรมแหLงหนึ่ง มีวัตถุดิบคงเหลือยกมา 35,000 บาท เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2564 ซื้อ วัตถุดิบ 68,000 บาท จLายคLาขนสLงเข-า 1,500 บาท ตLอมาสLงคืนวัตถุดิบราคา 3,000 บาท เนื่องจาก สีไมLตรงตามที่สั่งซื้อได-รับสLวนลดจากการชำระหนี้ภายใต-เงื่อนไข จำนวน 4,000 บาท ในวันที่ 31 ธันวาคม 2564 กิจการได-ทำการตรวจนับและคำนวณต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือได-จำนวน 15,000 บาท ให6ทำ 1. ต-นทุนซื้อวัตถุดิบสุทธิ 2. ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป โรงงานอุตสาหกรรมแหLงหนึ่งมีรายการบางสLวนเกี่ยวกับวัตถุดิบ ดังนี้ วัตถุดิบคงเหลือต-นงวด 9,000 บาท ซื้อวัตถุดิบ 50,000 บาท สLงคืนวัตถุดิบ 3,000 บาท สLวนลดรับ 2,500 บาท คLาขนสLงเข-า 800 บาท คLาขนสLงออก 700 บาท ขายสินค-า 80,000 บาท วัตถุดิบปลายงวดตรวจนับและตีราคาได- 12,000 บาท ให6ทำ 1. ต-นทุนซื้อวัตถุดิบสุทธิ 2. ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 13 แบบฝึกหัดหน่วยที1 D เรื8อง การคํานวนต้นทุนวัตถุดิบ 1 2 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
บริษัท อำนวยอุตสาหกรรม จำกัด มีรายการเกี่ยวกับวัตถุดิบในปé 2564 ดังนี้ 2564 ส.ค. 2 วัตถุดิบต-นงวด 1,300 หนLวย ๆ ละ 25 บาท 5 ซื้อวัตถุดิบ 4,500 หนLวย ๆ ละ 26 บาท 9 เบิกวัตถุดิบ ไปใช-ในการผลิต 3,000 หนLวย 12 สLงคืนวัตถุดิบที่เบิกใช-คืนคลัง 400 หนLวย 15 ซื้อวัตถุดิบ 5,000 หนLวย ๆ ละ 27 บาท 18 สLงคืนวัตถุดิบ 500 หนLวย ที่ซื้อเมื่อวันที่ 15 ส.ค. ให-ผู-ขาย 20 เบิกวัตถุดิบ ไปใช-ในการผลิต 4,000 บาท 23 สLงคืนวัตถุดิบที่เบิกใช-คืนคลัง 200 หนLวย 29 ซื้อวัตถุดิบ 4,500 หนLวย ๆ ละ 25 บาท 30 เบิกวัตถุดิบ ไปใช-ในการผลิต 4,200 หนLวย ให6ทำ คำนวณวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด และวัตถุดิบใช-ไป ตามวิธีดังตLอไปนี้ 1. วิธีราคาเจาะจง (Specific Identification Method) เปTนวัตถุดิบคงเหลือที่ซื้อเมื่อวันที่ 5 และวันที่ 15 ส.ค. 65 2. วิธีเข-ากLอน-ออกกLอน (First In, First Out Method) 3. วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก (Weighted Average Method) หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 14 3 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
หัวข6อกิจกรรม 1. การคำนวณต-นทุนซื้อวัตถุดิบ เครื่องมือและอุปกรณqที่ใช6 1. สื่อในการนำเสนอ (บอรQด) 2. แบบฟอรQมกระดาษรายงาน 3. แบบฟอรQมสมุดรายวันทั่วไป 4. เครื่องคำนวณ 5. เครื่องฉายภาพ ขั้นตอนในการปฏิบัติกิจกรรม 1. ให-ผู-เรียนจัดกลุLมเปTน 5 กลุLม ๆ ละ 5-8 คน โดยความสมัครใจ พร-อมเลือกหัวหน-ากลุLม และเลขานุการกลุLม โดยยึดหลักประชาธิปไตย 2. ให-ผู-เรียนแตLละกลุLมกำหนดโจทยQเกี่ยวกับต-นทุนซื้อวัตถุดิบ ตามที่ได-เรียนมาแล-ว 3. ให-ผู-เรียนนำโจทยQที่กำหนดแล-วมาทำการคำนวณ 4. สLงตัวแทนกลุLมนำเสนอหน-าชั้นเรียน ให-เพื่อนรLวมแลกเปลี่ยนเรียนรู- นำเสนอกลุ)มละ 5 นาที 5. ผู-สอนให-คำแนะนำเนื้อหาสำคัญเพิ่มเติม หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 15 ใบงานที1 2.1 เรื(อง การคาํนวณต้นทนุวตัถดุิบ เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
หัวข6อกิจกรรม 1.การคำนวณ เครื่องมือและอุปกรณqที่ใช6 1. สื่อในการนำเสนอ (บอรQด) 2. แบบฟอรQมกระดาษรายงาน 3. แบบฟอรQมสมุดรายวันทั่วไป 4. เครื่องคำนวณ 5. เครื่องฉายภาพ ขั้นตอนในการปฏิบัติกิจกรรม 1. ให-ผู-เรียนจัดกลุLมเปTน 5 กลุLม ๆ ละ 5-8 คน โดยความสมัครใจ พร-อมเลือกหัวหน-า กลุLมและเลขานุการกลุLม โดยยึดหลักประชาธิปไตย 2. ให-ผู-เรียนแตLละกลุLมกำหนดโจทยQเกี่ยวกับต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวดและต-นทุ วัตถุดิบที่เบิกใช- ตามที่ได-เรียนมาแล-ว 3. ให-ผู-เรียนนำโจทยQที่กำหนดแล-วมาทำการคำนวณ 4. สLงตัวแทนกลุLมนำเสนอหน-าชั้นเรียน ให-เพื่อนรLวมแลกเปลี่ยนเรียนรู- นำเสนอกลุ)มละ 5 นาที 5. ผู-สอนให-คำแนะนำเนื้อหาสำคัญเพิ่มเติม หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 16 ใบงานที1 2.2 เรื(อง การคาํนวณต้นทนุวตัถดุิบ เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
1. การคำนวณยอดซื้อวัตถุดิบสุทธิ คือข-อใด ก. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า – สLงคืนวัตถุดิบ - สLวนลดรับ ข. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า + สLวนลดรับ ค. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า – สLงคืนวัตถุดิบ + สLวนลดรับ ง. ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด + วัตถุดิบปลายงวด – สLงคืนวัตถุดิบ 2. วิธีการคำนวณวัตถุดิบใช-ไป คือข-อใด ก. วัตถุดิบต-นงวด + ซื้อวัตถุดิบสุทธิ – วัตถุดิบปลายงวด ข. ซื้อระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า – สLงคืนวัตถุดิบ + สLวนลดรับ ค. ซื้อวัตถุดิบสุทธิ + วัตถุดิบต-นงวด – สLงคืนวัตถุดิบ - สLวนลดรับ ง. ซื้อระหวLางงวด + คLาขนสLงเข-า + สLวนลดรับ 3. การคำนวณวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด มีกี่วิธี ก. 5 วิธี ข. 4 วิธี ค. 3 วิธี ง. 2 วิธี 4. Specific Identification Method คือวิธีใด ก. วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก ข. วิธีเข-าหลังออกกLอน ค. วิธีเข-ากLอนออกกLอน ง. วิธีราคาเจาะจง เรื่อง การคำนวณต+นทุนวัตถุดิบ คำชี้แจง - แบบทดสอบนี้มีจำนวน 10 ข6อ ข6อละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ให6ทำเครื่องหมายกากบาท (X) ทับตัวอักษรข6อที่ถูกเพียงข6อเดียว แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยท ี( * ต้นทนุวตัถดุิบ หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 17 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
5. วิธีถัวเฉลี่ยถLวงน้ำหนัก คือข-อใด ก. First-In First-Out Method ข. Weighted Average Method ค. Moving Average Method ง. Specific Identification Method ข-อมูลสำหรับโจทยQข-อ 6-7 ตLอไปนี้เปTนข-อมูลบางสLวนเกี่ยวกับการจัดซื้อวัตถุดิบของกิจการแหLงหนึ่ง ซื้อวัตถุดิบระหวLางงวด 70,000 บาท คLาขนสLงเข-า 5,000 บาท สLวนลดรับ 2,000 บาท สLวนลดจLาย 1,500 บาท สLงคืนวัตถุดิบ 1,000 บาท วัตถุดิบต-นงวด 90,000 บาท วัตถุดิบปลายงวด 40,000 บาท 6. ยอดซื้อวัตถุดิบสุทธิมีจำนวนเทLาใด ก. 73,000 บาท ข. 72,000 บาท ค. 71,000 บาท ง. 70,000 บาท 7. ต-นทุนวัตถุดิบเบิกใช-ไปมีจำนวนเทLาใด ก. 70,000 บาท ข. 90,000 บาท ค. 122,000 บาท ง. 130,000 บาท หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 18 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
ข-อมูลสำหรับโจทยQข-อ 8-10 ตLอไปนี้เปTนรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดซื้อวัตถุดิบและการเบิกใช-วัตถุดิบทางตรงของกิจการแหLง หนึ่ง ยอดยกมา 500 หนLวย ๆ ละ 12 บาท ซื้อครั้งที่ 1 650 หนLวย ๆ ละ 14 บาท สLงคืน(ผู-ขาย) 20 หนLวย ๆ ละ 14 บาท ซื้อครั้งที่ 2 550 หนLวย ๆ ละ 13 บาท เบิกใช- 800 หนLวย ซื้อครั้งที่ 3 600 หนLวย ๆ ละ 15 บาท เบิกใช- 900 หนLวย สLงคืน(เบิกใช-) 50 หนLวย เบิกใช- 500 หนLวย 8. วัตถุดิบคงเหลือปลายงวดมีกี่หนLวย ก. 100 หนLวย ข. 130 หนLวย ค. 250 หนLวย ง. 500 หนLวย 9. ต-นทุนวัตถุดิบใช-ไป วิธีเข-ากLอนออกกLอน (FIFO) มีจำนวนเทLาใด ก. 26,450 บาท ข. 27,650 บาท ค. 28,000 บาท ง. 29,020 บาท 10. ต-นทุนวัตถุดิบคงเหลือปลายงวด วิธีเข-ากLอนออกกLอน (FIFO) มีจำนวนเทLาใด ก. 7,500 บาท ข. 2,500 บาท ค. 2,000 บาท ง. 1,950 บาท หน#วยที่ 2 ต,นทุนวัตถุดิบ เรื่องคำนวณต,นทุนวัตถุดิบ 19 เอกสารประกอบการสอน วิชาการคำนวณต3นทุนเพื่องานอาชีพ เรียบเรียงโดย ครูแว@นฟBา จันทรที
เรื$อง การคํานวณต้นทุนวัตถุดิบ วิชา การคํานวณต้นทุนเพื3องานอาชีพ (8989:-8::9) เรียบเรียงโดย ครูแว่นฟ้า จันทรที