วรรณกรรมเรื่องเงาะป่า

เงาะป่า

วรรณคดีสําหรับงานนาฏยศิลป
เรือ่ ง เงาะปา

นางสาวสุนิษา เสงยี่ มศรี
นักศกึ ษาช้ันปที่ 3 รหสั นสิ ิตนักศึกษา 6181163034

รายงานนเี้ ปนสว นหน่ึงของการศกึ ษาหลักสูตรครุศาสตรบณั ฑติ
สาขาวิชานาฏยศิลปศกึ ษา คณะมนุษยศาสตรแ ละสงั คมศาสตร

มหาวิทยาลัยราชภัฏบานสมเดจ็ เจาพระยา
ปการศกึ ษา 2563

คํานํา

รายงานเลม นีเ้ ปน สวนหนึง่ ของวิชา วรรณกรรมสาํ หรับ
นาฏยศิลปศึกษาจดั ทาํ ข้ึนเพอื่ ไดศึกษาหาความรใู นเรอ่ื งราวของ
เงาะปา ไดศึกษาผาแหลง ความรูตางๆ อาทิ เชน ตาํ รา หนงั สอื
และแหงความรูจากเวบ็ ซตา งๆ โดยรายงานเลมนี้ตองมเี น้อื หา
เกย่ี วกับการถอดบทประพันธและความเปนมาผูแตง เรอ่ื งเงาะปา

ผจู ัดทาํ คาดหวังเปน อยางยงิ่ วา การจัดทําเอกสารฉบับน้ี
จะมขี อมลู ที่เปน ประโยชนต อ ผทู ่ีสนใจการศกึ ษาเกยี่ วกบั
วรรณกรรมเร่อื งเงาะปา

จดั ทําโดย

นางสาวสุนษิ า เสง่ยี มศรี

สารบญั หนา

คาํ นํา 1-2
กติ กิ รรมประกาศ 4-8
สารบัญ 9
ประวัตคิ วามเปนมาของวรรณคดเี รอื่ งเงาะปา 10-37
ประวัตผิ แู ตง 38-43
เนอื้ เรือ่ งยอ
บทประพันธ 44
ตัวละคร 45
46
เอกสารอางองิ
ภาคผนวก
ประวัตนิ กั ศึกษา

1.ความเปนมาของวรรณคดเี รอ่ื งเงาะปา

เงาะปา เปนพระราชนิพนธบ ทละครในพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา
เจา อยูหัวที่ไดร บั การยกยอ งวาเปนวรรณคดเี รอื่ งเอกของไทยท่จี ัดเขา
ลกั ษณะวรรณคดโี ศกนาฏกรรมแบบตะวันตก ทรงพระราชนิพนธใ นชวงท่ี
ทรงพักฟนจากการประชวรดวยพระโรคมาเลเรีย เมือ่ เดือนกุมภาพนั ธ ร.ศ.
124 (พ.ศ.2448) โดยใชเวลาทรงนิพนธ 8 วนั โดยมจี ุดมุงหมายเพื่อให
เกดิ ความเพลิดเพลินพระราชหฤทัยในระหวา งการพกั ฟน จากการประชวร

พระราชนิพนธเ รื่องเงาะปา เปนเรือ่ งท่ีแสดงใหเ หน็ พระอจั ฉริยภาพ
ทางศลิ ปะทง้ั ในดานวรรณศิลป นาฏศิลป และคีตศลิ ป ลักษณะคําประพนั ธ
เปน บทละครรํา นอกจากน้ียงั ไดทรงพระราชนพิ นธเกี่ยวกบั “รูปพวกเงาะ
โดยสงั เขป” ความรูเกี่ยวกับรปู รา งหนาตา นิสยั ใจคอ และสภาพชวี ิตความ
เปนอยขู องพวกเงาะ เนอื้ เรือ่ งเต็มไปดวยสาระ มแี นวคิดสําคัญทเี่ ปนสากล
คือ เรื่องของความรกั ซงึ่ เปนความรสู ึกอันยงิ่ ใหญที่เกิดขึน้ ตามธรรมชาติ
ของมวลมนษุ ยชาติ ทุกภาษาและทุกชนชั้น

“จบ บทประดิษฐแกลง กลาวกลอน เรอื่ ง หลากเลนละคร กไ็ ด
เงาะ กอ็ ยเกิดในดอน แดนพัท ลุงแฮ ปา เปนเรือนยากไร ยอม
รูร ักเปน”

การ ท่ีทรงเลอื ก “ความรกั ” มาเปนแนวคิดสาํ คญั ของเรื่องเงาะปาซึ่งเปน
เร่ืองราวของชีวิตของตัวละครที่ เปนชนกลุมนอ ยท่ีปราศจากความสําคญั
และยงั ปา เถ่ือนในสายตาของคนเมือง แสดงใหเ หน็ ถงึ แนวพระราชดําริวา
มนุษยน้ันมีความเสมอเหมือนกันในดา นอารมณและความรูสึก แมจะตาง
เพศผิวพันธจ ะเจรญิ หรอื ลา หลงั ก็ตาม

สรุปถงึ ความสาํ คัญของเรื่องวามีความสําคญั อยางไรท่ีศึกษาเรื่องนแ้ี ละ
กลาวถึงประโยชนหรือความสาํ คัญ

ความสําคญั ของเรอื่ ง

คือ “ความรกั ” มาเปนแนวคดิ สําคัญของเรือ่ งเงาะปาซงึ่ เปนเรอื่ งราว
ของชีวิตของตัวละครท่ีเปนชนกลุม นอ ยท่ปี ราศจากความสาํ คญั และยังปา
เถื่อนในสายตาของคนเมอื ง แสดงใหเห็นถงึ แนวพระราชดาํ รวิ า มนุษยน้ัน
มีความเสมอเหมือนกันในดานอารมณและความรสู ึก แมจ ะตา งเพศผิวพันธ
จะเจริญหรือลาหลงั ก็ตาม

ประโยชนและความสําคญั

เงาะปา เปน ชนกลมุ นอยคือพวกเงาะปา ซาไก ซึง่ อยูทางภาคใตของ
ประเทศไทย โดย พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจาอยูหวั ทรงสนพระ

ราชหฤทยั เก่ียวกบั ชีวติ เงาะปา โดยนําลกู เงาะปาชื่อ “คนัง” มาทรงชบุ เลยี้ ง
ในพระบรมมหาราชวัง และเปนมหาดเลก็ คนโปรดของพระองค บทละคร
เร่ือง เงาะปา แสดงใหเ ห็นถึงพระราชดาํ ริริเร่ิมสรางสรรคใ น
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยูหวั ในการทรงนาํ ชีวิตของชนกลุม
นอยซึ่งไมอ ยใู นสายตาของผูคนในสงั คมเมืองมาทรง พระราชนพิ นธ ซ่ึง
ไมเ คยมีปรากฏมากอนในวรรณคดไี ทย บทละครเรือ่ งเงาะปาเกดิ ขึ้น
ในชว งระยะเวลาใกลเคยี งกับพระราชบัญญัติเลิก ทาส จึงนาจะสะทอนให
เห็นแนวพระราชนิยมและพระราชดําริอันแสดงจุดยืนท่แี นว แน ท่ีทรงมีตอ
มนษุ ยชาติไมวาจะอยูในสถานภาพใดในสังคมใด ทกุ ชีวิตตา งมีคาและมี
ความสาํ คัญเทา เทียมกันในความเปนมนุษย มอี ารมณความรูส ึกนึกคดิ ไม
แตกตา งกัน และแสดงใหเห็นวา ความลาหลงั ทางวัตถแุ ละรูปลักษณ
ภายนอกไมไดเปน ขอสรปุ ถงึ ความตาํ่ ตอยทางจิตวิญาณเสมอไป มนุษย
ทกุ ผูทกุ นามตา งมีศักดิ์ศรี มีจุดหมายในการดํารงอยูเพียงแตจ ะไปถงึ
จดุ หมายปลายทางไดม ากนอยเพียงใด

2.ประวตั ผิ ูแตง

พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาจุฬาลงกรณฯ พระจลุ จอมเกลา
เจา อยูหัว เปนพระมหากษัตรยิ สยามรชั กาลท่ี 5 แหง ราชวงศจกั รี เสด็จพระ
ราชสมภพเมือ่ วันอังคาร เดือน 10 แรม 3 ค่าํ ปฉลู 20 กันยายน พ.ศ.
2396 เปน พระราชโอรสองคที่ 9 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา
เจา อยูหวั และเปนท่ี 1 ในสมเด็จพระเทพศริ ินทราบรมราชนิ ี เสวยราช
สมบัติ เม่ือวันพฤหัสบดี เดือน 11 ขึ้น 15 ค่าํ ปม ะโรง (พ.ศ. 2411) รวมสิริ
ดาํ รงราชสมบัติ 42 ป 22 วนั เสดจ็ สวรรคต เม่ือวันเสาร เดือน 11 แรม 4
คาํ่ ปจอ (23 ตลุ าคม พ.ศ. 2453) ดว ยโรคพระวักกะ รวมพระชนมพรรษา
57 พรรษา

ผคู นมักออกพระนามวา "ปยมหาราช" แปลวา ราชายง่ิ ใหญผทู รงเปน
ท่รี ัก และวา "พระพุทธเจาหลวง"
พระราชสมภพ

พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลาเจา อยูหวั เสดจ็ พระราชสมภพเมอ่ื
วนั ท่ี 20 กันยายน พ.ศ. 2396 เปนพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระ
จอมเกลาเจาอยหู ัว ที่ประสตู ิแตก รมสมเดจ็ พระเทพศิรินทรามาตย (ใน
รัชกาลที่ 6 ไดมีการเปลย่ี นแปลงพระนามเจา นายฝา ยในตามราชประเพณี
นยิ มเปน สมเด็จพระเทพศิรนิ ทราบรมราชนิ ี) ไดรบั พระราชทานนาม
วา สมเด็จพระเจา ลูกเธอ เจาฟาจฬุ าลงกรณ บดินทรเทพมหามงกุฎ บุรุษย
รัตนราชรววิ งศวรุตมพงศบรพิ ัตร สริ วิ ัฒนราชกมุ าร ซงึ่ คําวา
"จฬุ าลงกรณ" นนั้ แปลวา เครอ่ื งประดับผม อันหมายถงึ "พระเกี้ยว" ทีม่ ีรปู
เปน สว นยอดของพระมหามงกฎุ หรือยอดชฎา

พระองคมพี ระขนิษฐาและพระอนุชารวม 3 พระองค ไดแก สมเดจ็ พระ

เจา บรมวงศเธอ เจา ฟาจันทรมณฑล กรมหลวงวิสุทธิกระษตั รยิ  สมเดจ็ พระ

เจาบรมวงศเธอ เจา ฟาจาตรุ นตรัศมี กรมพระจกั รพรรดพิ งศ และ สมเด็จ
พระราชปต ลุ าบรมพงศาภิมขุ เจาฟาภาณุรงั ษีสวางวงศ กรมพระยาภาณุ
พนั ธวุ งศวรเดช
การศกึ ษา

พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา เจา อยูหวั ทรงไดรับการศึกษาเบือ้ งตน

ในสาํ นักพระเจาอัยยิกาเธอ กรมหลวงวรเสรฐสุดา ทรงไดการศึกษาภาษา
เขมรจากหลวงราชาภิรมย ทรงไดการศกึ ษาการยงิ ปนไฟจากพระยาอภัย

เพลงิ ศร วันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2404 สมเด็จฯ เจา ฟา จุฬาลงกรณ ไดรับ

การสถาปนาเปนเจาฟา ตา งกรมที่ สมเด็จพระเจาลูกยาเธอ เจา ฟา

จุฬาลงกรณ กรมหม่นื พิฆเนศวรสรุ สงั กาศ และเมื่อ พ.ศ. 2409 พระองค

ทรงผนวชตามราชประเพณี ณ วดั บวรนเิ วศวิหาร ภายหลังจากการทรง

ผนวช พระองคไดร ับการเฉลมิ พระนามาภไิ ธยข้ึนเปน สมเด็จพระเจา ลกู ยา

เธอ เจา ฟาจุฬาลงกรณ กรมขุนพินติ ประชานาถ เม่อื ป พ.ศ. 2410 โดยทรง
กาํ กับราชการกรมมหาดเล็ก กรมพระคลังมหาสมบตั ิ และกรมทหารบกวัง

หนา

บรมราชาภิเษกครงั้ ที่ 1

วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจาอยหู ัว

เสดจ็ สวรรคตภายหลังทรงเสด็จออกทอดพระเนตรสรุ ิยุปราคา โดยกอ นที่
พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจา อยหู ัวจะสวรรคตนั้น ไดมพี ระ
ราชหัตถเลขาไววา "พระราชดํารทิ รงเหน็ วา เจานายซึง่ จะสบื พระราชวงศ
ตอ ไปภายหนา พระเจา นอ งยาเธอกไ็ ด พระเจาลูกยาเธอก็ได พระเจา
หลานเธอกไ็ ด ใหท านผูหลกั ผใู หญปรกึ ษากันจงพรอม สุดแลวแตจ ะเห็นดี
พรอมกันเถิด ทานผูใดมีปรชี าควรจะรักษาแผนดินไดก็ใหเ ลือกดูตาม

สมควร" ดังน้นั เมอื่ พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกลา เจา อยหู ัวเสดจ็ สวรคต จึง
ไดม กี ารประชมุ ปรกึ ษาเรอ่ื งการถวายสิริราชสมบัตแิ ดพ ระเจา แผนดนิ
พระองคใ หม ซึ่งในท่ปี ระชุมน้ันประกอบดวยพระบรมวงศานุ

วงศ ขาราชการช้ันผูใหญ และพระสงฆ โดยพระเจา นอ งยาเธอ กรมหลวง
เทเวศรว ัชรินทร ไดเสนอสมเด็จพระเจาลกู ยาเธอ เจาฟา จฬุ าลงกรณ กรม
ขนุ พินิตประชานาถ พระราชโอรสพระองคใหญใ นพระบาทสมเดจ็ พระ
จอมเกลา เจา อยูห ัวขึน้ เปนพระเจาแผนดิน ซ่ึงทีป่ ระชมุ น้ันมีความเห็นพอง
เปน เอกฉันท ดังนั้น พระองคจงึ ไดรบั การทลู เชิญใหข้ึนครองราชสมบัติตอ

จากสมเด็จพระราชบิดา โดยในขณะน้ัน มีพระชนมายุเพยี ง 15 พรรษา
ดังน้ัน จึงไดแตงต้งั สมเด็จเจาพระยาบรมมหาศรสี ุริยวงศ (ชว ง

บนุ นาค) เปน ผูส าํ เรจ็ ราชการแทนพระองค จนกวาพระองคจ ะมพี ระชน

มพรรษครบ 20 พรรษา โดยทรงประกอบพระราชพิธบี รมราชาภิเษกคร้ัง

แรก เม่ือวันท่ี 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411โดยไดรบั การเฉลมิ พระ

ปรมาภิไธยวา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจฬุ าลงกรณฯ พระ

จุฬาลงกรณเ กลาเจาอยหู วั โดยมีพระนามตามจารึกในพระสุบรรณบัฎวา

"พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ บดินทรเทพยมหา
มงกุฏ บุรุษรัตนราชรวิวงศ วรุตมพงศบริพตั ร วรขัติยราชนิกโรดม จาตรุ นั
บรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ อุภโตสชุ าติสงั สุทธเคราะหณี จกั รบี รมนาถ
อดศิ วรราชรามวรังกรู สภุ าธิการรังสฤษดิ์ ธัญลักษณวิจิตรโสภาคย
สรรพางค มหาชโนตมางคประนตบาทบงกชยคุ ล ประสิทธสิ รรพศุภผลอุดม
บรมสขุ ุมมาลย ทิพยเทพาวตารไพศาลเกยี รติคุณอดลุ ยวิเศษ สรรพเทเวศ
รานุรกั ษะ​ ​ วสิ ษิ ฐศกั ดิ์สมญาพินิตประชานาถ เปรมกระมลขัติยราชประยรู
มลู มขุ ราชดิลก มหาปรวิ ารนายกอนนั ต มหันตวรฤทธเิ ดช สรรพวิเศษสริ ิ
นทร อเนกชนนิกรสโมสรสมมติ ประสทิ ธว์ิ รยศมโหดมบรมราชสมบัติ
นพปดลเศวตฉัตราดิฉัตร สิริรตั โนปลกั ษณมหาบรมราชาภิเษกาภลิ ติ สรรพ
ทศทศิ วิชิตชยั สกลมไหสวริยมหาสวามนิ ทร มเหศวรมหนิ ทร มหารามาธิ
ราชวโรดม บรมนาถชาตอิ าชาวศรัย พทุ ธาทิไตยรัตนสรณารักษ อดุลย

ศักดิ์อรรคนเรศราธิบดี เมตตากรุณาสตี ลหฤทัย อโนปมัยบุญการสกล
ไพศาล มหารัษฎาธบิ ดินทร ปรมินทรธรรมิกหาราชาธริ าช บรมนาถบพติ ร
พระจุฬาลงกรณเกลาเจาอยูหัว"

ทรงผนวชและบรมราชาภิเษกครัง้ ท่ี 2

เมอ่ื พระองคม พี ระชนมายคุ รบ 20 พรรษา จงึ ทรงลาผนวชเปน

พระภิกษุ เมือ่ วันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2416 ทรงผนวช ณ วัดพระศรีรัตน

ศาสดาราม เปนเวลา 15 วัน และไดม ีการจัดพระราชพธิ ีบรมราชาภเิ ษก

ครัง้ ที่ 2 ขนึ้ เมอ่ื วันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2416 โดยไดรบั การเฉลมิ พระ

ปรมาภิไธยในครงั้ นี้วา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจฬุ าลงกรณฯ พระ

จลุ จอมเกลาเจาอยูหัว มีพระนามตามจารกึ ในพระสบุ รรณบัฎวา

"พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ บดินทรเทพยมหา
มงกุฏ บรุ ุษยรัตนราชรวิวงศ วรตุ มพงศบริพัตร วรขัติยราชนิกโรดม จาตุ
รันตบรมมหาจกั รพรรดริ าชสังกาศ อุภโตสชุ าติสงั สุทธเคราะหณี จักรบี รม
นาถ มหามงกุฎราชวรางกูร สุจริตมลู สุสาธิต อรรคอุกฤษฏไพบูลย บุรพา
ดูลยกฤษฎาภินหิ าร สุภาธิการรังสฤษด์ิ ธญั ลักษณวจิ ิตร โสภาคยสรรพางค
มหาชโนตมางคประณต บาทบงกชยุคล ประสทิ ธิสรรพศุภผลอดุ มบรมสขุ ุม
มาลย ทิพยเทพาวตารไพศาลเกียรติคณุ อดลุ ยพิเศษ สรรพเทเวศรานรุ ักษ
วสิ ษิ ฐศักดสิ์ มญาพินิตประชานาถ เปรมกระมลขัตยิ ราชประยูร มูลมขุ
มาตยาภริ มย อุดมเดชาธิการ บรบิ ูรณคณุ สารสยามาทินครวรุตเมกราช
ดลิ ก มหาปรวิ ารนายกอนันตม หันตวรฤทธเิ ดช สรรพวเิ ศษสิรินธร อเนกชน
นกิ รสโมสรสมมติ ประสิทธ์ิวรยศมโหดมบรมราชสมบัติ นพปฎลเศวตฉัต
ราดิฉัตร สริ ิรตั โนปลกั ษณมหาบรมราชาภเิ ษกาภลิ ติ สรรพทศทศิ วิชิตชยั
สกลมไหศวริยมหาสวามินทร มเหศวรมหินทรมหารามาธิราชวโรดม บรม
นาถชาตอิ าชาวศรัย พทุ ธาทิไตรรตั นสรณารักษ อดลุ ยศักดิอ์ รรคนเรศ
ราธบิ ดี เมตตากรุณาสตี ลหฤทัย อโนปมัยบุญการ สกลไพศาลมหา
รษั ฎาธิบดินทร ปรมินทรธรรมกิ หาราชาธริ าช บรมนาถบพติ ร พระ
จลุ จอมเกลาเจาอยูหัว"

สวรรคต
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจาอยูหวั เสด็จสวรรคตดวยโรคพระ

วักกะ (ไต) เมือ่ วันที่ 23 ตลุ าคม พ.ศ. 2453 เวลา 2.45 นาฬิกา ณ พระที่
นั่งอัมพรสถานพระราชวังดุสิต รวมพระชนมพรรษาได 57
พรรษา ท้ังนี้ รัฐบาลไดจดั ใหว ันที่ 23 ตลุ าคม ของทกุ ป เปนวันปย
มหาราช และเปน วันหยุดราชการ

3.เนื้อเร่ืองยอ

ซมพลาเปนเงาะหนุมไดร กั นางลําหับ ซ่ึงซมพลามบี ญุ คณุ กบั ลาํ
หับในการชวยชีวิตตอนท่ไี ปเท่ียวปาและโดนงูรดั เลยเกิดรกั กัน ตามความ
เชอ่ื ทว่ี าชายใดแตะเนือ้ ตองตัว หญิงถือวา เปน สามขี องหญิงน้นั แตฮเนามา
สขู อนางลําหับกับตองยิบและนางฮอย ซ่งึ เปนบิดามารดาของลาํ หบั ทั้งสอง
ตกลงใจใหน างลาํ หบั แตงงานกับฮเนา ซึง่ มคี วามเหมาะสมในฐานะ และได
จัดพธิ แี ตงงานให พวกเงาะมาชว ยงานกันทั้งหมูบาน เม่ือนางลําหบั กับฮ

เนาแตง งานกัน จะตองไปเดินปา ตามประเพณี 7 วนั ซมพลาไดทําอบุ ายไป
ลกั พาตวั นางลาํ หบั หนีมาอยูกับตนทใ่ี นถํ้า ฮเนานกึ วาซมพลาบังคับเอาตัว
นางลาํ หบั ไปจึงออกติดตามจนพบ ซมพลากับฮเนาไดตอ สกู ัน รําแกวซึ่ง
เปนพชี่ ายของฮเนาไดใ ชล ูกดอกอาบยาพิษเปาไปถกู ซมพลาไดร บั บาดเจบ็
นางลําหบั ไมเหน็ ซมพลากลบั มา จึงออกไปตามพบซมพลาถกู ลูกดอกอาบ
ยาพิษถงึ แกความตายไปตอ หนาตอหนา ก็เสียใจ นางลําหับรักซมพลามาก
จึงไดใชมีดฆา ตัวเองตายตามซมพลา สว นฮเนาเม่ือไดรวู านางลาํ หบั กับ
ซมพลารกั กันและไดเห็นความรักอันเด็ดเดยี่ วของซมพลากับลําหับ และคิด
วา ตนเปนตน เหตใุ หทั้งสองตาย จึงฆาตัวตายตามไปดว ย

4.บทประพันธ ถงึ เงาะดอลซมพลาเปนหนุมใหญ
กลา วถึงซมพลา ข้ึนตนไมแ กลวกลา เหมือนวานร
โจมกระโจนรายไมไมหยุดหยอน
๏ มาจะกลา วบทไป
มกี ําลังวงั ชาวอ งไว เหมือนภมรหมุนควางกลางมรคา
หกคะเมนเอนหงายกาย

หอ ยโหน
ลาํ่ สนั สมชายทง้ั กายกร

ซมพลาเจอลาํ หับครง้ั แรก ลกู นางฮอยเงาะเสนหา

๏ แตเ หน็ ลาํ หบั สาวนอ ย รว มครรภากับไมไ ผวิไลยนกั
เงาะตองยบิ ผใู หญเ ปน ครํ่าครวญวติ กเพียงอกหัก
ดวยประจักษว า ฮเนาเขาขอไว
บดิ า ทําทวงทีดเู หมอื นหน่ึงจะให
ใหละหอ ยสรอ ยเศรากาํ

สรวญ
ทาํ ไฉนจะไดส มภิรมยรัก

บิดรมารดาก็ปรานี

อกเอยจะคิดอา นประการ แมนมิไดไมอ ยูไยดี
ใด ไมมเี มยี อ่ืนเลยจนเปนผี
ดงั อัคคีจอใจไมว ายวัน
จะโจนนาผาใหญใ หตาย
เสยี

คิดพลางทางเทวศแสน
ทวี

ซมพลาพรํ่าเพอถงึ ลําหับ ไฉนเลยจะไดส มปราถนา

๏ โอล ําหับจับอกของ มาติตตาเตือนใจใหจ าํ นง
เรียมเอย
ย่งิ รื้อรกั ใฝใ จจนใหลหลง
แตว ันเห็นไมเวนทุกขทุก จะปลดปลงเสยี ดวยงามเพราะความรัก
เวลา
จงึ จะใหเจา แจง จริงประจักษ
ทราบวาเขามคี ูสูหามหัก ทวงทดี ีนกั จะไดการ

เมื่อยามนอนถอนใจไม
หลับลง

จะคดิ ผอ นผันฉันใด

แมนไดไ มไ ผเ ปนสื่อชกั

๏ คดิ พลางทางพดู กับไม ซกั ไซเ รื่องราวกลาวถึงบาน

ไผ บัดน้ีคิดอา นประการใด
จรงิ เชนน้ันแนฤๅไฉน
แลว ถามถงึ ลาํ หับเยาว นางจะรักขา งใครใครเ ชยชดิ
มาลย

วาฮเนาเขามาขอตอพอ
แม

แมน กรู กั พองตอ งใจ

ซมพลากับลําหับหยอกลอกัน หมายวาชีวามว ยอาสญั

๏ นางตกใจรองกรีดหวีด ไมไผผันผนิ รองกองพงไพร
ผวา เอามือดงึ งกู ระชากลากออกได

ลมลงยงั พื้นแผนดินพลนั ปน ไปกบั ทม่ี ไิ ดนาน

ซมพลาวิง่ ถลาเขา มาถงึ นกึ วาตายจรงิ แสนสงสาร

ควา งลงแลว ทบุ ดว ยทอน สรวมกอดเยาวมาลยเ ขา โศกา
ไม

เหลยี วเห็นลาํ หับหลบั ตา
นงิ่

เขา ชอนนางวางตกั ต
ลตี ลาน

๏ คร้นั พนิ ิจพศิ ดูท่ัวกาย ไมม ีรอยระคายก็หรรษา
กลั ยาลมจบั ดวยตกใจ
รูวา นางไมมวยชวี า ท่ีในลําธารน้ันมาให

จึงสง่ั ใหคนงั ไปหานาํ้ ไมไผโบกปด พดั วี
ประพรมลบู ทั่วตวั ทราม

ไวย

๏ เม่อื น้นั นางลาํ หบั ยอดมง่ิ มารศรี
ตองนํ้าฉ่าํ ช่ืนอินทรยี  กค็ งคืนสมประดีมมี า
เหน็ ซมพลามานั่งกอด
ใหนกึ อบั อายใจเปนนกั หนา
ประทับ
เลอ่ื นจากตักพลันมิทันชา กมหนาไมเ หลือบแลไป

๏ เมอ่ื น้ัน ซมพลายิ่งคิดพิสมยั
จึ่งเลา โลมถามทรามไวย เปนใดจึ่งสิ้นสมประดี
ฤๅคอยคลายใจมารศรี
บัดนม้ี ีอาการเปนไฉน

แมนเจา มอดมว ยชีวี อนั ตัวพ่ีน้จี ะตายตาม

๏ เม่อื น้นั นางลาํ หับนบนอบตอบคําถาม
กส็ น้ิ ความรูสกึ สมประดี
ขา ไมทันรตู วั มัวเหมือน
คราม มใิ หม อดมว ยเปนผี

ซึ่งเมตตามาชว ยชีวติ ร ตราบส้ินชวี ีวายปราณ
ไว ขอหา มอยาใหมากลาวขาน
ขอประทานโทษท่ที ัดขัดไว
จะคิดคุณทุกเวลาราตรี

แตขอที่วา จะตายตาม

ไมม ขี อควรเปนเห็นเกิน
การ

๏ เม่อื น้นั ซมพลายิ้มแยมแจมใส
ไมไ ผรเู หน็ เปนพยาน
จง่ึ วา มิไดแกลงแสรงใส แตนงเยาวไ มเ มตตาจง่ึ วา ขาน
ไคล ใหเจา พานพบเคราะเหเ ฉภาะเปน

อันความรกั กป็ ระจักษแ ก
ใจเจา

ชลา ใจเพราะไดเห็นเหตุ
บันดาล

ชรอยฤทธิ์นางไมไ พร แปลงเปนงจู ูมามิใหเห็น
พฤกษา จะช้เี ชน พอใหรูวา คูนาง
จะขอฝากรกั นอ งอยาหมองหมาง
ไมท ํารา ยหมายพิฆาฏ พข่ี อวางชพี ไวในกัลยา
มาดลาํ เค็ญ

เพราะฉนี้พจี่ ึ่งกลา วาเต็ม
ปาก

เจาจงใครค รวญคดิ อยา
จติ รจาง

สญั ญารกั ของซมพลากับลาํ หับ ซมพลาเห็นสมปราถนา
ใหกัลยาสรวมไวไ ดกันงู
๏ เมอื่ น้นั
ท่ีนางสรวมใสข อมืออยู
จ่ึงเปลอ้ื งพวงนาคพตท่ี
ผูกมา

แลว ปลอบเปล้ืองมกล่าํ
กาํ ไล

ขอไปชมพลางตา งโฉม คิดถึงเจาจะไดชูข้ึนชมเชย
ตรู
ลางลอองธลุ ีท่ีติดตอ ง
ฮเนาแตง ตวั งานแตง สดแดงแสงสอ งเพียงบาดตา
๏ อาบนา้ํ ชําระสระสาง เชงิ นักเลงกลีบตกปองปกขา
แลวนุง เลาะเต๊ียะใยยอง กระหวดั ชายซายขวาเวยี่ วง
ไวไ กพอกกอเลาะดู เปนนาคีกระหนกวิหคหงษ
เหมาะเหมง
มาไลยฮาปองยาวราว อาจองยุรยาตรนาดกราย
สักวา
คาดมนั นึลายนาบอาบสี แตใ จชายยังริ้วรว้ิ
จับบอเลาเหลืองอราม ขาวมา เขยี วคาดเขาไวอ อกตว้ิ
งามบรรจง
หญิงฤๅจะไมล ิว่ ตดิ ค้วิ พรู
๏ ผาหอ ยปลอยกระจาย องอาจไมม ีใครคู
นุงโมรสี แี ดงฉดู ฉาด

ลมพัดสบัดตอ งฟอ งปลวิ
นวยนาด๏ อกไหลผาย

ผงาด ท้ังปากท้งั ตาเปนเชิงเจาชู

วาดแขนกรีดกรายซา ย ลาหลกี ลูหลบละลาน
ขวา หมายใจจะไปแตง งาน

หนุมหนมุ ดว ยกันไมขันส​ู ลวนมาลีกลิ่นหอมหวาน
ใครใกลใ หเบิกบานตระการใจ
๏ ชา งกรีดกอยรอยมา
ไลย

จําปูนจําปจําปาสารภี

กระตุง กระติ้งหอ ยท้งิ พวง
ยาน

ลําหับแตงตวั งานแตง

๏ ใหอ าบนาํ้ ชาํ ระกาย ขม้ินสดปรุงประท่ินกลิ่นบบุ ผา
หมดจด
นงุ ผาฮอลสี ีแดง
หอมชนื่ ร่นื รวยสวยกายา สาวกาํ ดัดครัดเครง เปลง ปลาบแสง

หม ซิไบไวร อบอรุ ะรัด แลว ตกแตงมาไลยใสส รวมตวั

สรวมกําไลมกลํา่ นอ ย
รอยพลิกแพลง

วงกระหวดั รดั เอวแลว ลว นบุบผากลิ่นกลบตระหลบทัว่
โอบบา สอดแซมหัวสําหรับรับผมมวย
ของนยิ มแดงเดนเห็นสระสวย
หวีไมไ ผล ายชอ งไม แลว ทอดกรออนระทวยดําเนินมา
หมองมัว
ฮเนาเกษมสันตห รรษา
ฮาปองปาจัดมาสอดแซม โสภาพริง้ พรอมลมอมลไม
ผม

ดอกจําปูนเปนตุม หูดูร่นื
รวย

ฮเนาพบลําหบั คร้งั แรก

๏ เมือ่ น้ัน

เห็นโฉมลาํ หบั กัลยา

๏ พศิ ภักตรเ พยี งปะยง ลอยหมดมไิ ดมรี อยฝไ ฝ
เม่ือทรงกลด แลวิไลยปากหูดตู ิดตา
เสน ออนดําดูอรา มงามนกั หนา
เนตรคมขาํ ดําดังเซตสลกั
ใจ

เรอื นผมกลมขมวดเสมอ
สมํา่

กรกายคลา ยนางกนิ รา นขั าฝา แดงดังแกลง ยอ ม
อรุ ะรัดครัดเครง ตมู เตง ตัง้ ตะโพกผายพอกําลังไมอว นผอม
ลาํ ขาบาทาก็เรียวพรอ ม งามลมอ มประมวญส้นิ ทั้งอินทรยี 
ยง่ิ พนิ ิจก็ย่งิ พศิ วาศหวัง
นึกกระหยมิ่ อ่ิมใจพันทวี ดังจะเขา ลองโลมนางโฉมศรี
เฝา ย้ิมแยม ยินดีอยูมวิ าย

ซมพลามาพาลาํ หบั หนี ซมพลาเหน็ สมปราถนา
พอถึงกัลยาก็แจงการ
๏ เม่อื น้นั ไปท่ีกลางไพรไพศาล
ลอบยอ งมองเขมนเขา มา แลวอมุ เยาวมาลยพาไป

บัดน้ีพ่จี ะมาพาเจาหนี
จะหายเหอื ดเดอื ดรอน

รําคาญ

๏ คร้ันถึงจงึ วางนางนง ในถํ้าทส่ี ํานักนอ์ิ าไศรย
ลักษณ ใหน างหายประหว่นั พรน่ั วญิ ญา

พูดจาโลมเลาเอาใจ

๏ นองรกั อยาตกใจไปนกั ฟง พว่ี า
อนั อา ยฮเนาทห่ี ยาบชา มนั ไมห าญมาถึงที่นี้
เห็นฤๅไมในความพิศ
มิใหเ คล่ือนคลาดจากคาํ พ่ี
วาศ
ถึงตวั จะตายวายชีวี มิใหมารศรไี ปพนมือ
โกรธขึ้งอันใดไฉนนั่น จึงปอ งกันมิใหตอ งถือ
ความรักรุมใจดงั ไฟฮือ กระน้ีฤๅดวงใจไมเ มตตา
ฤๅเคอื งใจทไ่ี ปพามาน้ี ไมตองท่มี งุ มาทปราถนา
แมนเจาแจงความตามสัจ พจ่ี ะพาไปสงอยาเสียใจ

จา จะตามใจนชุ นาฎคิดไฉน
ความรักนองใชจะปอง
พี่กไ็ มสิน้ สวาดิวนิดา
แตสังวาศ
แมนมอิ ยคู ูหาจะกลับไป นวลนางลาํ หบั เสนหา
จงึ ตอบวาจาไปทนั ใด
๏ เม่อื น้ัน
ฟงปลอยชอบช่ืนใน

วญิ ญา

๏ นํ้าคํา หวานฉา่ํ ไมม ีทเ่ี ปรยี บได
ดังหนึ่งวาใครมิรูท ัน
มาเคลอื บแฝงแตง วาไม
เตม็ ใจ ทําไมไมขอสเู ปนคูมนั่

แมนเมตตาเหมอื นวาฉน้ี ผคู นทงั้ น้ันออกเล่อื งฦๅ
ไซร จะใหอ ายฝูงคนมใิ ชฤ ๅ

ปลอยใหแ ตง งานการกัน แลว มารื้อวาทําเพราะความรัก
จะใหอ ายเขาใหจ งหนัก
แลวทาํ การหาญหักลกั เมินภักตรไปเสยี ไมนําพา
ปลน

คร้นั เม่ือพามาไดถ งึ มอื

ยังซา้ํ วาจะพาสง เลา

วาพลางนางทําคอ นควัก

๏ ทรามสวาดิ ชา งฉลาดพไิ รรา่ํ วา
ไมมที า ทจี่ ะไดสมคิด
อนั จะเขา สูขอตอ บิดา บดิ าหยอนยอมใหเขาเปนสทิ ธ์ิ

ขา งฮเนาเขามาวาไว จาํ จติ รจึงตอ งทาํ ดังนี้
กอ น

คงจะไมไดเชยชมชดิ

จะวาไปไยเลาไมเขาการ เยาวมาลยจงเห็นอกพี่
เมอ่ื มาใกลเ น้ือนองตอง สดุ ทีจ่ ะหา มหักรกั ไว

อินทรีย คลึงเคลา ดวยความพิศมยั
วาพลางตระโบมโลมเลา อยใู นคูหาพนาลี
ทงั้ สองศุขเกษมเปรมใจ
นวลนางลําหับมารศรี
๏ เม่ือน้ัน ดวยซมพลาผูท ่มี ีใจรกั
ไดรว มรมยส มถวลิ ยินดี เคยี งขางพลางลงนอนตกั
นางสุดแสนรกั ใครใหล
โอบอมุ ฟูมฟก ไมเ วนวาย
หลง ลมื ไมไ ผเ พ่ือนเลนท้ังหลาย
หัวระริกซกิ ซพี้ ไิ รซัก แสนสนุกสุขสบายทกุ นาที
ลมื ชนกชนนที จ่ี ากไป
เฝาองิ แอบแนบชิดสนิท

กาย

เมอื่ ฮเนารวู า ลําหับหายตัวไป ฮเนาตรติ รกึ นกึ พร่นั
๏ เมื่อน้นั

ชรอยจะมีเหตุสกั สิ่งอัน ก็กลบั หันหวนมาหาบงั อร
นํา้ ตาอาบเห่อื ตกตีอกขอน
ไมเห็นที่รม ไมใ จหาย
วาบ ไมห ยุดหยอนกกู องรองเรยี กนาง

เทย่ี วหาทุกพมุ พงดงดอน

๏ ยนิ แตเ สียงรองกอง ไมป รากฎรปู นอ งนึกอางขนาง
บรรพต
ก็วง่ิ วางตามไปใจระรวั
เสียงลงิ คา งบางชนี ทรามเชยมากําจัดพลัดผัว
ครวญคราง
ทอดตวั ลงกาํ สรดโศกี
อนิจาโอวาลําหับเอย

โศกสลักหนกั ทรวงงว ง
มนึ มัว

๏ โอวาอนิจาเจา ดวงจิตร รักดงั ชีวติ รของพี่
สุดท่ีจะทนเทวศแลว
อยหู ลัดหลัดฤๅมาพลัด
ไปดงั น้ี มาทหมายชิงชว งเอาดวงแกว
มาอวดแกลวแกก ูจะดูดี
แคนใจไพรีมาปองราย
คือใครยงั ไมรูวแ่ี วว

ฤๅเจา ตระหนกตกใจ แลน ไปในปาปะเสือหมี
ก็คงมีทรากรา งใหเ หน็ รอย
ฟาดฟดกัดกินอินทรีย
สุดทจ่ี ะเดาติดตอ ย
เจามาหายไปไมไ ดเคา สลบผอยมอ ยไปไมสมประดี

ครวญคร่ําน้ําตาหยาด
ยอ ย

๏ คร้ันคอยเคล่อื นคลาย กูจะมารองไหไ มพอท่ี
วายโศกา
จําจะรบี ไปแถลงแจงคดี จะไดมีผูชว ยติดตาม
มิไดม จี ติ รคิดเข็ดขาม
แมนรูวา อยตู ําบลใด คงจะสงครามจนสดุ ฤทธ์ิ
ถึงสรู บตบมอื ก็ไมค รา ม จะด้นั ดนพยายามตามติด
แมนมิไดไมอ ยเู ปนคน คิดแลว รบี ผายผันด้ันพงไพร
กวาตัวจะตายวายชีวิตร
ฮเนาเศรา จิตรจนเปนไข
๏ เม่อื น้นั ไมเ ปนสติสมประดี
ใหคลั่งคลมุ กลุม กลัด

เคลมิ้ ไคล

๏ ทอดตัวลงกลางดิน แนนอนเหมอื นจะมวยเปนผี
ดอน
มอื ตีอกชํ้าระกําใจ
แลวร้ือครวญคร่ํารํ่าโศกี วาเสียงนองรองหาหนไหน
สดับเสียงนกสาลิกากอง ปะตน ไมยนื กอดสอดประทับ
ลุกขึ้นผลีผลามตามไป เสยี งสทอนกระเสา ไมเ ขาศพั ท
แลวพูดปลอบโยนโอน

ออ น พอ แมเ คียงรบั ประคบั ประคอง
สน้ิ แรงลมรวยระหวยพบั

รา ย๏ เอาวารีลบู ไลใหชู กลับฟนกายาในตาจอง
ชน่ื กลบั แผดรอ งดุดา วาซมพลา

เหน็ บิดามารดามาน่ังมอง

จดุ จบความรกั ของเขาทั้งสาม ฮเนาเดินเวียนวนคนอยู
โจมจูเขา มาควา แขนรดั
๏ เมือ่ น้นั

พอเหลยี วหนามาเหน็ สตั
รู

๏ ชักบาเดะออกมาต้งั ทา กวดั แกวง กระช้ันชิดบิดสบัด
แทง แวงกระหวัดตดิ ตา งไมว างกัน

ปล้ํากนั ยันยึดฮึดฮัด

๏ เมื่อน้นั ซมพลากลาดีไมมีพรนั่

จ่งึ วา แกฮ เนาไปพลัน ไฉนนั่นจึงไมใ หรตู ัว
นฤ่ี ๅคนกลาหนา ไมอาย ลอบทาํ อันตรายกูนาหวั
มึงทําท้งั นี้กเ็ พราะกลัว อา ยชาติช่วั ลอบกัดเหมือนสัตวรา ย

๏ เมอ่ื น้นั ฮเนาฟงซมพลาวา เสยี หาย
ไดสตติ ริตรกึ นึกอาย จึงวาอยา วุนวายจะวางมือ
เรามาเจรจาวากัน
วาพลางวางใหไ มยุดยื้อ อยาเพอ หนุ หันดันด้ือ
มงึ ฤๅพาเมียกหู นีมา

๏ เมอื่ น้นั ซมพลาตอบไปดวยใจกลา
กูไปรับลําหบั กลั ยา เพราะวานางสมัครกั เรา
บัดน้ีนางกเ็ ปนเมยี กู จะหวงใยอยทู าํ ไมเลา
จงไปหาใหมอ ยา ใจเบา
เชน เจาหาไหนไมยากนาน

๏ เมอ่ื น้นั ฮเนาฟง วา เห็นกลาหาญ
จงึ่ วาอายเดรฉานชา งพาที
เรง พโิ รธโกรธใจดังไฟ
กาล

มงึ ไปฉดุ นางมากลางคืน แลวเกลง ขมขืนกดขี่
ยังจะมาอวดดีวา นางรัก
ทาํ การรา ยกาจชาตอิ ปั รี มใิ หต ดิ ธรณีอยูใหหนกั
ใครดีไดประจักษกันวันน้ี
กจู ะสังหารผลาญชีวี

อา ยคนรายกาจชาติทร
ลักษณ

๏ เมอื่ น้นั ซมพลาฟง ถอยไมถอยหนี
มาตอตีกันดูใหร ูฤทธ์ิ
ชกั บาเดะออกมาวากลาดี
ความจรงิ ไมประจกั ษแ จงจิตร
ตา งคนตา งวานางรกั นางคงเปนสิทธ์ิของผยู ัง
มาสกู ันใครตายวาย

ชวี ติ ร

๏ เมอ่ื น้ัน ฮเนาไดฟงดงั จะคลงั่
กาวย้ังยอนขยบั กลับแทง
แกวง บาเดะราญรกุ บุก
จําบัง

๏ เม่ือน้ัน ซมพลาหา วหาญชาญกาํ แหง
รบั รองปองกันกลางแปลง กวดั แกวง ผดั ผนั กันไปมา

๏ เมือ่ น้นั นวลนางลําหับเสนหา
แตละหอยคอยหาภัศดา จนเวลาตวันลงไรไร
ไมเ ห็นคนื หลังมายังถ้ํา จวนพลบค่าํ นา จะมีเหตไุ ฉน
นางไมมศี ุขสักนาที
นั่งนิ่งราํ พึงตลงึ ตไล
จะเปนอยา งไรอยใู หร ูที่
๏ อยา เลยจะตามไปดู แลหาสามีทกุ แหง ไป
คิดพลางยางเย้ืองจรลี
หาพบพานรองรอยแหง ไรไม
๏ คน ตามนาถํ้าลําธาร ตะโกนกูหวั่นไหวใหส ําเนียง
นางน่งิ ตระหนกตกใจ
รอ งเรยี กเทา ไรไมขาน หูตรบั ฟง ไปไมม เี สียง

รบั นางเพียงจะพินาศอนาถใจ
เดินพลางยางยองมอง

เมยี ง

๏ ครนั้ คอยเสอื่ มคลาย กัลยาทุกขทนหมนไหม
วายโศก
ลงจากเนินไศลถึงลําธาร
ดัดดั้นมรคาคลาไคล เลาะลดั เลียบน้ําลาํ ลหาน
เห็นรอยบาทาปรากฎชัด เยาวมาลยตามรอยจรลี
คอ ยบันเทาเบาเทวศแด
ไมว ายนกึ ขุนของหมองศรี
ดาล
ปก ษีซบเซาเขารังรวง
๏ เดินทางกลางไพรใจ กบ็ ันดาลลมโชยโรยรว ง
ระทึก เหงางว งหนักหลังไนยนา
งพู ศิ มเ ลอื้ ยผาดผานหนา
สงัดเงียบเยียบเย็นเชน
ราตรี แขงใจลีลาคลาไคล

บุบผามาลีท่ีเคยบาน
ใหรอ นอา วผา วปลาบ

วาบทรวง
มานคุ ดงลงตกี ันรมิ หาด

เปนลางนางยง่ิ หวาด
วิญญา

๏ เมอื่ น้นั ราํ แกว ตวั ดีพีผ่ ูใ หญ
ท้ังปองสองปองสดุ คน หานางในพนาลี
ตา งคนตางถามถึงนองพ่ี
แยกกันไป ชวนกันกลับทีเ่ คยสํานกั น์ิ
เดินเวยี นวนไปจน นอ งสูซมพลาอึกอกั
หยดุ น่ิงชงกั คอยที
ประจวบทาง
ตวันเย็นเหน็ จวนราตรี ฮเนายับยอยไมถอยหนี
เดินไปบัดใจก็เหน็ หนา ตางมบี าดเจ็บท้งั สองคน
เขา แอบไมม องปอ งภักตร
ซมพลายบั ยอยไมถอยยน
๏ เมื่อน้นั อลวนประชดิ ไมค ิดกาย
สูก ันบันบกุ คลุกคลี
ราํ แกว คอยเขมนไมขาดสาย
๏ เม่อื น้ัน
หลบหลกี ตอบตอลอชน

๏ เมื่อน้นั

เห็นจวนตัวกลัวนอ งจะ หยิบบอเลามุงหมายไมพ รบิ ตา
อันตราย จดจองเล็งหลิ่วน่ิวหนา
ก็เปาลูกบิลาโผละไป
เอาปุยหุมบิลาพลนั บรรจุ
กลอง

พอเหน็ ฮเนาหา งออกมา

๏ บิลามาตองซมพลา เฉภาะตรงหนา ผากเพยี งตกั ษยั
มไิ ดรตู ําบลหนทาง
พิศมแ ลนว่งิ ถลาเขา ใน
ไพร นางวิ่งเขารับพอลม ผาง
กอดผัวเขาพลางตลึงไป
พอมาประทะปะลําหบั
ตกใจไมรสู ึกตวั นาง

๏ เม่ือน้นั ซมพลาลืมตาขึน้ มาได
แลเหน็ ลําหับทรามไวย ผวากอดเขาไวแ ลวโศกี

๏ โอโ อล ําหับของเรียม ทรามเชยผูเทียมชีวติ รพ่ี
เอย มิไดมชี วี ติ รสบื ไป

จะขออําลาเจา แลวคราว

นี้ กพ็ อตอตานเขาได
ฮเนาเขาตามสังหาร เปนจนใจจําลับดบั ชีวิตร
มีผูลอบยงิ จากในไพร สดุ จะหักหา มวิโยคโศกจิตร
พ่ตี ายจากพรากเจาไป จงคืนคิดรักใครในฮเนา
จงเส่ือมสา งวโิ ยคโศกเศรา
ท้งั รกั จะหลบั ตาลาเจา บรรไลยลาญ
มาทแมนชีวีพี่มวยมดิ
นางลาํ หบั เยาวยอดสงสาร
เขาคงพศิ วาศไม เยาวมาลยจ ะพนิ าศขาดใจ
บาดหมาง
ไฉนเลยมาสงั่ ดงั น้ีได
ใหพ ตี่ ายวายพะวงดวย
นงเยาว ดวยนึกวา วไิ สยเปนนารี

๏ เมอ่ื น้ัน
ฟง คาํ อําลาทุกประการ

๏ โอว า ซมพลาของเมยี
เอย

พอ เดาจิตรเมียผิดเปน
พนไป

คงกลวั ตายหมายแตจะ ถงึ ยามทุกขเ ขา สักหนอยก็ถอยหนี
หาศขุ แตใจของนอ งนไ้ี มเ หมอื นกัน

อันฝงู หญิงจรงิ อยยู อ ใหกินใจกันเปนนิจคิดหวาดหว่ัน
มมากมี รศรกั นั้นคงจะจางดวยหมางใจ
ไมห ลกี เลียงเขด็ ขามตามวไิ สย
พอ ตายฤๅจะหมายมผี วั เม่ือเกดิ ไหนจะไดพบประสบกนั
ใหม

วาเคยสองคงปองสามไม
ขามวัน

รกั ของนองปองแตใหแ ท
เทีย่ ง

จะใหพ อวายชนมพ น
หว งใย

๏ รา่ํ พลางนางฉวยบาเดะ จากมือซมพลาท่ีกาํ ม่ัน
มา มอดมวยชีวนั ทันใด

แทงสอดซอกฅอฉับพลนั

๏ เมอื่ น้ัน ซมพลาระทึกอกหมกไหม
เสียวจติ รพศิ มแ ลนตลอด โลหติ หล่ังไหลวายปราณ

ใน ฮเนายืนย้ังฟง วาขาน
ซาบซานสยองพองโลมา
๏ เมอื่ น้ัน ซัมพลามวยมดิ ดบั สังขาร
ยินสองสง่ั กันบันดาล วับวาบปลาบซา รูส กึ กาย
ครั้นเห็นลําหับดบั จิตร ใจฅอเสียวส่ันระส่าํ ระสาย
ตลึงอยูครูหนง่ึ ไมเจรจา กอดศพโฉมฉายไมสมประดี
ความรักสลักอกอัดอ้ัน
ถลาแลน ไมยง ประทัง ไมเหน็ เลยวา จะมว ยเปนผี

กาย หวังมอบชีพมารศรีจึง่ เสาะไป
พรักพรอมกันทาํ การใหญ
๏ กรรมกรรมลําหบั เจา พ่ี มไิ ดแจง เหตุดแี ลรา ย
เอย ไมจ ืดจางจงจิตรคิดมุงหมาย

พ่รี กั เจาเทา ดวงชีวี
สูขอพอแมกย็ ินยอม
สมคิดควรฤๅมาจากไกล
จ่งึ อสุ า หพยายามตาม

นาง

พ่งึ มาแจงประจกั ษเ ม่ือ วา โฉมฉายสมัครกั ซมพลา
เจา ตาย

๏ แมนแตเ ดิมเรม่ิ รูความ จะหา มหกั จิตรไวใ หน กั หนา
ตระหนกั เพราะความแสนเสนหาหักอาไลย

ไมช งิ รักหกั หาญดวง ก็ไมเส่ือมซาคิดพศิ มยั
กานดา นานอ ยใจกลบั มาพาเจา ตาย
ใหช อกชาํ้ แสนวิตกอกสลาย
ถงึ จะยอมออมอดไมเอิบ
เอ้ือม กอดศพโฉมฉายเขาโศกา

จะฝงรักสลักรูปไว
ภายใน

อนั ความผิดของพ่นี เี้ หลือ
ลํา้

ครวญพลางทางทุมทอด
กาย

๏ คอ ยรงับดับกําสรดสลด นิ่งพินิจนึกสงั เวชเปนนักหนา
จติ ร เขาควรนบั วาลูกผูชาย

เออื้ นออกปากชมซมพลา

ซอื่ ตรงจงรกั ไมห ักหวน จนจวนดับชีพสญู สลาย
ยงั ไมเ กียจกันเหน็ แกก าย หมายแตศขุ ของสุดาดวงใจ
ตวั กูซ่งึ เปนผรู กั คนหนึ่ง ไมเ ทา ถงึ เทียมเทียบเปรียบเขาได
ซาํ้ เปนผูกอ เหตเุ ภทไภย ใหเ ขาบรรไลยทั้งสองคน
แมนมชี วี ติ รอยูตราบใด นกึ ขึ้นมาเมือ่ ไรไมเ ปนผล

คงจะพาจริตจิตรวิกล สุดจะทนทรมานสืบไป

๏ คดิ พลางหมกมุน ฉวยบาเดะมาพลันหาชาไม
หุนหัน มอดมวยบรรไลยเคียงกัน

แทงตลอดอกซายทลุใน

5.ตวั ละคร

ชมพลา

ลกั ษณะ เปนเงาะหนมุ ที่มีกําลงั วงั ชาแขง็ แรง ข้ึนตนไมเกง รูปราง
แข็งแรงผึง่ ผาย ดังคําประพนั ธต อ ไปน้ี

มีกําลงั วงั ชาวองไว ขึ้นตนไม
แกลว กลา เหมอื นวานร

ล่ําสันสมชายทงั้ กายกรแขง็ แรง รปู ผาย
ผง่ึ ท้งั กายา

ความสามารถ เชย่ี วชาญในการเปา ลกู ดอกอาบยาพิษไดแมน ยํา
ดังคาํ ประพันธตอ ไปน้ี

แมนยาํ ไมพลาดพ
ลาเม่ือยิงยัน

เลง็ หลิ่วแลสําคญั แมน ลั่น
ลกู ถูกทุกคราเอย

มคี วามสามารถกลาหาญในการตอ สู จากคําชมของราํ แกววา

โอช มพลานา ชมฝม อื มี นํ้าใจดีกลา
หาญทานทน

อุปนิสยั มีความตง้ั ใจจรงิ จะทําส่ิงใดตองทาํ ใหได เห็นไดจาก
พฤตกิ รรมตอนฝากดอกไมและเล็บเสอื ไปใหล ําหับ เปน การบอกใบว า
ชมพลารักนางอยางจริงใจ

- มคี วามซือ่ ตรง รักเดียวใจเดียว และหว งใยคนทตี่ นรกั ปรารถนาจะ
ใหมคี วามสุข เห็นไดจากคําพูด

ของฮเนาท่ีชมซมพลาวา

เขาควรนับวาลูกผชู าย

ซื่อตรงจงรักไมห กั หวน จนจวนดบั
ชีพสญู สลาย

ยงั ไมเ กียดกันเห็นแกก าย หมายแต
สขุ ของสุดาดวงใจ

ตัวกูซ่งึ เปนผูรักคนหนง่ึ ไมเ ทา
เทยี มเทยี บเปรียบเขาได

- ซมพลามขี อเสียตรงท่จี ิตใจไมเขม แข็งพอทจี่ ะเอาชนะกิเลส คือ

ความรัก ความหลง ยอมทาํ ตามอารมณปรารถนาท้งั ๆท่รี ูวา ไมถ ูกตอ ง ทาํ

ผดิ ขนบประเพณีของสังคม เงาะ แตกย็ ังออกอุบายหาทางลักตัวนางลํา
หบั ซง่ึ กําลงั จะเขา พธิ แี ตง งานกบั ฮเนา ไปเสพสขุ กับตนในถ้ําอันเปนการ
กระทาํ ท่ผี ิด

(รปู ภาพที่5.1)

ลาํ หบั

ลกั ษณะ เปนสาวเงาะที่มีความงดงามมาก ดังบทชมโฉมวา

พิศพกั ตรเ พยี งประยงคเมือ่ ทรงกลด ลออหมด
มิไดม รี อยฝไ ฝ

เนตรคมขําดาํ ดังเซดสลักใจ แลวิไล
ปากหูดตู ิดตา

เรือนผมกลมขมวดเสมอสม่ํา เสนออน
ดาํ ดูอรา มงมหนกั หนา

กรกายคลายนางกินรา นขาฝา
แดงดงั แกลง ยอ ม

อุระรัดครดั เครง ตมู เตง ตงั้ ตะโผก
ผายพอกําลังไมอ วนผอม

ลาํ ขาบาทากเ็ รยี วพรอม งาม
ละมอ มประมวลส้นิ ทัง้ อินทรยี 

อุปนสิ ัย

- มใี จมั่นคง ยดึ มัน่ ในขนบประเพณี รกั เดยี วใจเดียว เม่อื ซมพลา
ไดถูกเนื้อตอ งตวั นางแลว นางก็คิดวาตอ งเปนภรรยาของซมพลา ดงั คาํ พดู

วา "ไดตอ งตัวนบั วาเ หมอื นสามี" นางเปนทุกขเมื่อตองเขาพิธี

แตง งานกับ ฮเนา นางคิดจะฆา ตวั ตายแทนทีจ่ ะมีสามีสองคน ดงั คํา

ประพันธว า

อนจิ จาคราวน้ีนะอกกู มิ

รูท ่ีจะคดิ เบีย่ งบิด

เห็นจะมิพนอายเพราะชายชดิ จะเฝา รกั

ชวี ติ ไปไยดี

แมนจะรอตอ เสรจ็ การววิ าห เห็นทาจะ

ไมไดม ว ยเปนผี

สุดจะรักษาตนพนราคี ตายเสยี

วันนจ้ี ะพน ภัยดงั น้ัน เม่ือไมไ ผมาบอกวา ซมพลาจะพานางหนีไป นางจงึ

รสู ึกดใี จมาก แทนที่จะรูสกึ วา การกระทํานั้นผิด และตอนซมพลาลาตาย

บอกใหนางไปอยูกับฮเนาผซู ่ึงรัก นางมากเชนกัน นางลําหบั กย็ งั
ม่นั คงในความรักท่ีมีตอ ซมพลา

- มใี จเด็ดเดย่ี ว เม่ือนางพดู ตดั พอซมพลาแลว นางกฆ็ าตวั ตายตาม
คาํ พูด คอื ฉวยมีดจากมือซมพลามาแทงคอตายตามไป

(รปู ภาพที่5.2)

ฮเนา

ลกั ษณะ มรี ูปรา งผ่ึงผายองอาจ เห็นไดจากบทชมโฉมในตอนทีฮ่ เนา
แตง ตัวเพือ่ เขาพิธีแตง งานวา

อกไหลผ ายผงาด องอาจไม
มใี ครคู

วาดแขนกรีดกรายซา ยขวา ท้ัง

ปากท้ังตาเปนเชงิ เจาชู

ฮเนานา จะเปนเงาะหนมุ ทีห่ นา ตาดีดวย เพราะเปนท่สี นใจของนาง

เงาะวังคอน แมจะไมมคี าํ บรรยายตรงๆกต็ าม

อปุ นสิ ยั

- มนี ิสัยอวดดี ดังคาํ พูดของไมไผว า

แตต วั ของกูนั้น ไมชอบกันกับฮเนาเขาอวดดี

- มจี ิตใจซื่อตรง ดังคําพูดของลาํ หบั วา

สงสารฮเนาเจาคนซอ่ื หมายมัน่ ปนมือแลวมิได

ใชช ั่วชานาชงั แตอยา งใด ขา ไมค ดิ เคียดเกลียด
กลวั

- มีอารมณรุนแรง ระงบั อารมณไ มไดแสดงออกรนุ แรง กาวราว เห็น
ไดจ ากตอนท่ีรวู า ซมพลาลักนางลาํ หบั ไป ก็โศกเศรา เสยี จนคลมุ คลั่ง ดงั คาํ
ประพันธ

ใหค ลง่ั คลมุ กลุมกลดั เคลิ่มไคล ไมเปนสติสมประดี
ฮเนารองไหค ร่ําครวญ ตีอกชกหวั ทอดตัวลงกลางดินจนสน้ิ แรงเปน
ลมพบั ไป เม่ือฟนเห็นพอ กบั แมนง่ั ดอู ยูก็แผดรอ งเสียงดา และฉวยไมจะตี

เพราะนึกวาเปนซมพลา จนพอ กับแมนกึ วาฮเนาถูกผีเขา

- ใจคอเด็ดเด่ยี ว เม่ือไดยินคาํ พดู ของซมพลาตอนลาตาย และคําพดู
ของลําหบั ตดั พอซมพลา ฮเนารูส ึกเสียใจท่มี ีสวนทําลายบคุ คลท้งั คู อีกท้ัง

ไดรคู วามจริงวา นางลําหบั กร็ กั ซมพลาเชน กัน มใิ ชล าํ หับ

ถูกซมพลาบังคบั ขืนใจลักพาตวั ไปอยูดว ยดังที่ตนเขา ใจ ฮเนาจงึ เอามีด
แทงอกตวั เองตายตามไป

(รปู ภาพท่ี5.3)

เอกสารอางอิง

https://sites.google.com/site/005benz/prawati-khwam-pen-ma
https://sites.google.com/site/005benz/phra-rach-prawati-phu-
taeng-4
https://sites.google.com/site/thaingopa/3-taw-lakhr
https://vajirayana.org/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%A5
%E0%B8%84%E0%B8%A3-
%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B
8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B2%
E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2/%E0%B8
%84%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E
0%B9%88%E0%B8%A1
https://sites.google.com/site/005benz/neux-reuxng-yx

ภาคผนวก

ประวัตยิ อ นกั ศกึ ษา

ช่ือ-นามสกลุ นางสาวสนุ ิษา เสง่ยี มศรี
ช่อื เลน แอน
ชอ งทางการตดิ ตอ LINE // annhaha

FACEBOOK // sunisasangiamsri
IG // s_san.nn
จบมาจาก โรงเรียนมัธยมประชานเิ วศน (ม.1-ม.6)กทม.
งานอดเิ รก ฟงเพลง ดูNetflix
ชองกินทช่ี อบ ชอบทกุ อยางยกเวนมะเขอื เทศ