๑ การเผยแพร่การทำสีน้ำจากธรรมชาติ(Natural watercolor) นางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์ ,นางสาวณิชนันท์ ภักดีชน นางสาวปุญญิศา ชัยทอง นายนิคม ทิศแก้ว ,นายเจริญ ผิวนิล บทคัดย่อ ในปัจจุบันการใช้สีน้ำได้ถูกบรรจุอยู่ในหลักสูตรการสอนรายวิชาศิลปะ ทำให้ผู้เรียนนั้นรู้จักสีน้ำและ วิธีการใช้ เมื่อจำเป็นต้องหาซื้อสีน้ำยี่ห้อต่างๆ เพื่อนำมาใช้ผู้บริโภคบางรายเกิดอาการระคายเคือง มีผื่นและ ผิวหนังลอกเพราะสีน้ำมักใส่สารที่มีส่วนผสมของสารเคมีซึ่งเป็นส่วนผสมที่ทำให้บางคนเกิดอาการแพ้สารเคมี ในสีน้ำ ทางคณะผู้จัดทำจึงได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาผู้ใช้สีน้ำแล้วเกิดอาการแพ้คณะผู้จัดทำจึงได้ เกิดความสนใจที่จะทดลองทำสีน้ำจากธรรมชาติโดยใช้พืชที่ให้สีได้มาเป็นพืชในการทดลอง ได้แก่ ดอก ดาวเรือง ดอกอัญชันและดอกกุหลาบซึ่งเป็นพืชที่สามารถหาได้ง่ายตลอดทั้งปี การทดลองทำสีน้ำจากธรรมชาติเพื่อทดลองให้ได้ผลิตภัณฑ์สีน้ำจากธรรมชาติที่มีคุณภาพเมื่อทดลอง แล้วมีวิธีการดังนี้ การทำสีน้ำจากธรรมชาติมีขั้นตอน 2 ขั้นตอน ได้แก่ การทำเม็ดสีและขั้นตอนการทำสีน้ำ ใน การทำเม็ดสีมีการใช้เม็ดสีโดยมีดินสอพองเป็นสารดูดซับสีจากน้ำต้มพืชในอัตราส่วนน้ำต้มพืช ๒๕๐ มิลลิลิตร ต่อ ดินสอพอง ๗ กรัม และวิธีการทำสีน้ำในอัตราส่วนของเม็ดสี ๖ ส่วน ต่อ กัมอารบิก ๑ ส่วน และน้ำผึ้ง ๒ - ๓ หยด โดยผลการทดลองมีการทดสอบประสิทธิภาพของเนื้อสีทำละลายกับน้ำได้ดีมาก เม็ดสีแน่นไม่จาง สีชัด เนื้อสีนุ่ม เม็ดสีจะตุ่นสีไม่สดใส เมื่อระบายลงบนกระดาษมีตะกอนออกมาจากสี สีโปร่งแสงไม่ทึบและสี ติดกับเนื้อกระดาษดีมาก ทดสอบประสิทธิภาพของการแพร่กระจายของสีผสมเข้าหากันได้ดีมาก สีผสมกัน อย่างลงตัว สีน้ำใช้เวลาในการแห้ง ๒ นาที เนื้อสัมผัสของสีน้ำมีความนุ่ม ทางคณะผู้จัดทางตั้งใจและพร้อมต่อยอดศึกษาหาแนวทางและทดลองหาสูตรการทำสีน้ำจาก วัตถุดิบทางธรรมชาตินี้ต่อไปเรื่อย ๆ จนได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด นางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์เลขที่35 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/10 โรงเรียนสุราษฎร์ธานี, นางสาวณิชนันท์ ภักดีชน เลขที่38 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/10 โรงเรียนสุราษฎร์ธานี นางสาวปุญญิศา ชัยทอง เลขที่41 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/10 โรงเรียนสุราษฎร์ธานี นายนิคม ทิศแก้ว ,นายเจริญ ผิวนิล โรงเรียนสุราษฎร์ธานี
๒ บทนำ สีน้ำเป็นสีที่หาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาดแต่ระดับของราคานั้นค่อนข้างที่จะสูงตามระดับคุณภาพของสีน้ำ ซึ่งในอดีตนั้นการใช้สีน้ำก็เป็นที่นิยมไม่ต่างจากในปัจจุบัน เพราะเสน่ห์ของสีน้ำมีความงดงามที่แสดงให้เห็นถึง มิติของสี ความซับซ้อนของพื้นภาพ และความสมจริงของภาพ ในปัจจุบันการใช้สีน้ำได้ถูกบรรจุอยู่ในหลักสูตรการสอนรายวิชาศิลปะ ทำให้ผู้เรียนนั้นรู้จักสีน้ำและ วิธีการใช้ เมื่อจำเป็นต้องหาซื้อสีน้ำยี่ห้อต่างๆ เพื่อนำมาใช้ผู้บริโภคบางรายเกิดอาการระคายเคือง มีผื่นและ ผิวหนังลอกเพราะสีน้ำมักใส่สารที่มีส่วนผสมของสารเคมีซึ่งเป็นส่วนผสมที่ทำให้บางคนเกิดอาการแพ้สารเคมี ในสีน้ำ ทางคณะผู้จัดทำจึงได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาผู้ใช้สีน้ำแล้วเกิดอาการแพ้คณะผู้จัดทำจึงได้เกิด ความสนใจที่จะทดลอง ประดิษฐ์สีน้ำจากธรรมชาติขึ้นและทดสอบประสิทธิภาพเนื้อสีและการรุกรานของสีน้ำ จากธรรมชาติโดยใช้พืชที่ให้สีได้มาเป็นพืชในการทดลอง ได้แก่ ดอกดาวเรือง ดอกอัญชันและดอกกุหลาบซึ่ง เป็นพืชที่สามารถหาได้ง่ายตลอดทั้งปีและนำโครงการนี้ไปเผยแพร่ผ่านเว็ปไซต์ anyflip เพื่อเป็นประโยชน์ต่อ ผู้ที่ต้องการศึกษา จุดประสงค์ ๑. เพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับการทำสีน้ำจากธรรมชาติเพื่อทดลองประดิษฐ์สีน้ำจากธรรมชาติ ๒. เพื่อทดสอบประสิทธิภาพเนื้อสีการทำละลายกับน้ำ ความโปร่งแสง การแพร่กระจาย เวลาที่ใช้ใน การแห้งของสีน้ำจากธรรมชาติ ๓. เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์สีน้ำจากธรรมชาติและนำโครงการนี้ไปเผยแพร่ผ่านเว็ปไซต์ anyflip เพื่อเป็น ประโยชน์ต่อผู้ที่ต้องการศึกษา วิธีการศึกษา ในการจัดทำโครงงานการเผยแพร่การทำสีน้ำจากธรรมชาติ(Natural watercolor) คณะผู้จัดทำได้ ดำเนินการโครงงานดังนี้ ๑. วัสดุอุปกรณ์ ๑.๑ ดาวเรือง ๑๐ กรัม ๑.๒ อัญชัน ๑๐ กรัม ๑.๓ กุหลาบ ๑๐ กรัม ๑.๔ น้ำ ๒ ลิตร ๑.๕ กัมอารบิก ๑๐ มิลลิลิตร ๑.๖ ดินสอพอง ๑๐ กรัม ๑.๗ ผ้าขาวบาง ๑ ผืน
๓ ๑.๘ ตะแกรงกรอง ๑ ชิ้น ๑.๙ แผ่นแก้ว ๑ แผ่น ๑.๑๐ ครกและสาก ๑ คู่ ๑.๑๑ แก้วน้ำก้นเรียบ ๑ ใบ ๑.๑๒ น้ำผึ้ง ๑ ลิตร ๑.๑๓ แพนใส่สีน้ำขนาด ๑ x ๑ ซม. ๔๐ ชิ้น ๑.๑๔ หม้ออบแห้ง ๑ ใบ ๑.๑๕ เตาไฟฟ้า ๑ เครื่อง ๑.๑๖ หม้อ ๓ ใบ ๑.๑๗ เกรียง ๑ ชิ้น ๒. วิธีการดำเนินการ การทำสีน้ำแบ่งออกเป็น ๒ ขั้นตอนคือขั้นตอนการทำเม็ดสีและขั้นตอนการทำสีน้ำ ๒.๑ ขั้นตอนการทำเม็ดสี สัดส่วนของส่วนผสมในการทำเม็ดสีโดยใช้ดินสอพอง ดอกดาวเรือง ๑. ดอกดาวเรือง ๕ กรัม ๒. ดินสอพอง ๗ กรัม ๓. น้ำ ๒๕๐ มิลลิลิตร ดอกอัญชัน ๑. ดอกอัญชัน ๕ กรัม ๒. ดินสอพอง ๗ กรัม ๓. น้ำ ๒๕๐ มิลลิลิตร ดอกกุหลาบ ๑. ดอกกุหลาบ ๕ กรัม ๒. ดินสอพอง ๗ กรัม ๓. น้ำ ๒๕๐ มิลลิลิตร
๔ วิธีการทำเม็ดสี ขั้นตอนการทำเม็ดสีโดยใช้ดินสอพอง ขั้นตอนการทำเม็ดสีโดยใช้ดินสอพองจะใช้พืชในการทดลองทั้งหมด ๓ ชนิดด้วยกัน คือ ดอก ดาวเรือง ดอกอัญชันและดอกกุหลาบ โดยพืชทั้งสามชนิดนี้ใช้ขั้นตอนวิธีการเหมือนกันทุกขั้นตอน ขั้นตอนการทำ ๑. นำพืชตามสัดส่วนที่กำหนดมาเด็ดกลีบแล้วใส่ลงในหม้อที่มีน้ำปริมาณ ๒๕๐ มิลลิลิตร ๒. นำหม้อไปตั้งไฟที่อุณหภูมิ๑๗๐ องศาเซลเซียสหรือไฟกลาง เป็นเวลา ๑๐ นาที ๓. นำน้ำสีที่ต้มได้เทใส่แก้วและปิดปากแก้วด้วยถุงพลาสติกวางทิ้งไว้ ๑ คืน ๔. นำน้ำสีมากรองเอากากดอกไม้ออก ให้เหลือแค่น้ำสีในภาชนะ ๕. ใส่ดินสอพองลงในหม้อจากนั้นนำน้ำสีใส่ตามลงไป ผสมให้เข้ากันและนำไปต้มในอุณหภูมิ ๑๕๐ องศา เซลเซียสหรือไฟกลาง เคี่ยวให้ดินสอพองมีความหนืดขึ้น ๖. นำดินสอพองที่เคี่ยวเสร็จแล้วใส่ลงในภาชนะที่สามารถทนความร้อนได้เกลี่ยให้ทั่วภาชนะแล้วนำไปเข้า หม้ออบแห้งที่อุณหภูมิ ๒๐๐ องศาเซลเซียส เป็นเวลา ๑๐ นาที ๗. นำดินสอพองที่แห้งแล้วออกจากภาชนะ ใส่ลงในครกแล้วบดให้ละเอียดก่อนที่จะนำไปร่อนผ่านตะแกรง กรอง ๓ รอบให้เป็นผงละเอียด ๘. นำผงสีที่ได้ใส่ลงในภาชนะบรรจุปิดสนิท รูปที่ ๑ ต้มพืชตัวอย่าง (ที่มา : ถ่ายโดย นางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์)
๕ รูปที่ ๒ ปิดปากแก้วด้วยถุงพลาสติก (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๓ กรองเอากากดอกไม้ออกหลังจากทิ้งไว้ ๑ คืน (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๔ ต้มน้ำสีกับดินสอพอง (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๕ นำออกจากหม้อใส่ภาชนะเตรียมอบ (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์)
๖ รูปที่ ๖ นำไปเข้าหม้ออบแห้ง (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๗ นำผงสีออกจากภาชนะอบแล้วเทใส่ครกบดให้ละเอียด (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๘ รูปร่างของเม็ดสีเมื่อเสร็จแล้ว (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) ๒. ขั้นตอนการทำสีน้ำ ขั้นตอนการทำสีน้ำจะใช้อัตราส่วนและวิธีการในการทำสีน้ำของผงสีทั้ง ๒ ชนิดจะเหมือนกันทุก ขั้นตอน อัตราส่วนของส่วนผสมในการทำสีน้ำ ดอกดาวเรือง เม็ดสี๖ ส่วน ต่อ กัมอารบิก ๑ ส่วน และน้ำผึ้ง ๒ -๓ หยด
๗ ดอกอัญชัน เม็ดสี ๖ ส่วน ต่อ กัมอารบิก ๑ ส่วน และน้ำผึ้ง ๒ - ๓ หยด ดอกกุหลาบ เม็ดสี ๖ ส่วน ต่อ กัมอารบิก ๑ ส่วน และน้ำผึ้ง ๒ - ๓ หยด ขั้นตอนการทำสีน้ำ ๑. นำกัมอารบิกที่เป็นก้อนมาบดให้เป็นผงละเอียดสีขาวแล้วนำไปผสมกับน้ำอุณหภูมิห้องใน อัตราส่วน ๑ : ๑ จากนั้นวางทิ้งไว้ ๑ คืน ๒. เทเม็ดสีที่ได้จากขั้นตอนการทำผงสีลงบนแผ่นแก้วตามด้วยกัมอารบิกในอัตราส่วน ๖ : ๑ ๓. หยดน้ำผึ้งตามลงไป ๒ - ๓ หยด ๔. ตะล่อมให้เข้ากันโดยใช้เกรียง ๕. ใช้แก้วก้นเรียบบดเม็ดสีให้เข้ากันกับกัมอารบิกมากขึ้นจนออกมาเป็นสีน้ำ ๕. นำสีน้ำที่ได้ใส่ลงในแพนขนาด ๑ × ๑ และเก็บลงในกล่องใส่แพนใส่สีหรือกล่องที่สามารถป้องกัน ความชื้นได้ รูปที่ ๙ ผงสีลงแผ่นแก้ว (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์)
๘ รูปที่ ๑๐ ใส่กัมอารบิกตามลงไป (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๑๑ ตะล่อมและบดให้ผงสีและกัมอารบิกให้เข้ากัน (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) รูปที่ ๑๒ ผสมเสร็จ (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์)
๙ รูปที่ ๑๓ ใส่สีลงในแพน (ที่มา : ถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) ๓. การนำไปเผยแพร่ นำไฟล์ PDF ของโครงงานนี้เข้าไปในเว็ปไซต์anyflip จากนั้นตั้งค่าให้ลิงก์มีสถานะเป็นสาธารณะ รูปที่ ๑๔ นำไฟล์การทำโครงงานใส่เว็ปไซต์ (ที่มา : ที่มาถ่ายโดยนางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์) ผลการทดลอง จากการทดลอง สูตรสีน้ำจากการทำเม็ดสีโดยใช้ดินสอพองมีส่วนผสมของผงสีจากดินสีพองเมื่อได้ ออกมาในรูปแบบของผงสีแล้วนำไปผสมกับกัมอารบิกและน้ำผึ้งจะได้ออกมาเป็นสีน้ำในลักษณะที่ข้นหนืดเมื่อ แห้งแล้วจับตัวกันเป็นก้อน โดยมีการทดสอบประสิทธิภาพของสีน้ำ ดังนี้ ตารางที่ ๑.๑ ผลการทดสอบประสิทธิภาพเนื้อสีของสีน้ำ เมื่อระบายลงบนกระดาษ ๑๐๐ ปอนด์ รูปผลการทดลอง ผลการทดลอง ทำละลายกับน้ำได้ดีมาก เม็ดสีแน่นไม่จาง สีชัด เนื้อสีนุ่ม เม็ดสีจะตุ่นสีไม่สดใส เมื่อระบายลงบนกระดาษมีตะกอนออกมาจากสี สีโปร่งแสงไม่ทึบและสีติดกับเนื้อ กระดาษดีมาก
๑๐ ตารางที่ ๑.๒ ผลการทดสอบประสิทธิภาพการแพร่กระจายของสีของสีน้ำ เมื่อระบายลงบนกระดาษ ๑๐๐ ปอนด์ รูปผลการทดลอง ผลการทดลอง สีน้ำทั้งสองสีผสมเข้าหากันได้ดีมาก สีผสมกันอย่างลงตัว ตารางที่๑.๓ การเปรียบเทียบประสิทธิภาพสีน้ำของสูตรสีน้ำจากการทำเม็ดสีโดยใช้ดินสอพอง สูตรการทำสีน้ำ ทำ ละลาย กับน้ำได้ ดี ให้สีที่สด ตามสี เดิมของ ดอกไม้ สีน้ำติดกับ กระดาษ ได้ดี ความ แพร่กระจาย ของสี ความ โปรงแสง ของสีน้ำ เมื่อ ระบาย เวลาที่ ใช้ใน การ แห้ง (นาที) เนื้อ สัมผัส ของสี น้ำ สีน้ำจากการทำเม็ดสีโดยใช้ ดินสอพอง ✓ - ✓ ✓ ✓ ๒ นุ่ม วิจารณ์และสรุปผล การทดลองทำสีน้ำจากธรรมชาติเพื่อทดลองให้ได้ผลิตภัณฑ์สีน้ำจากธรรมชาติที่มีคุณภาพเมื่อทดลอง แล้วมีวิธีการดังนี้ การทำสีน้ำจากธรรมชาติมีขั้นตอน 2 ขั้นตอน ได้แก่ การทำเม็ดสีและขั้นตอนการทำสีน้ำ ใน การทำเม็ดสีมีการใช้เม็ดสีโดยมีดินสอพองเป็นสารดูดซับสีจากน้ำต้มพืชในอัตราส่วนน้ำต้มพืช ๒๕๐ มิลลิลิตร ต่อ ดินสอพอง ๗ กรัม และวิธีการทำสีน้ำในอัตราส่วนของเม็ดสี ๖ ส่วน ต่อ กัมอารบิก ๑ ส่วน และน้ำผึ้ง ๒ - ๓ หยด
๑๑ โดยผลการทดลองมีการทดสอบประสิทธิภาพของเนื้อสีทำละลายกับน้ำได้ดีมาก เม็ดสีแน่นไม่จาง สี ชัด เนื้อสีนุ่ม เม็ดสีจะตุ่นสีไม่สดใส เมื่อระบายลงบนกระดาษมีตะกอนออกมาจากสี สีโปร่งแสงไม่ทึบและสีติด กับเนื้อกระดาษดีมาก ทดสอบประสิทธิภาพของการแพร่กระจายของสีผสมเข้าหากันได้ดีมาก สีผสมกันอย่าง ลงตัว สีน้ำใช้เวลาในการแห้งอยู่ที่ ๒ นาที เนื้อสัมผัสของสีน้ำมีความนุ่ม ในการปฏิบัติงานพบปัญหาและอุปสรรคคือเรื่องของค่าใช้จ่ายวัตถุดิบหรือวัสดุบางชนิดมีราคาที่ ค่อนข้างสูง เวลาที่ใช้ในการทดลองเนื่องด้วยการทำเม็ดสีต้องใช้เวลา ๒-๓ วันในการทดลองทำให้โครงงานเกิด ความล่าช้าและพืชที่ใช้ในการทดลองยังไม่หลากหลาย ทางคณะผู้จัดทางตั้งใจและพร้อมต่อยอดศึกษาหาแนวทางและทดลองหาสูตรการทำสีน้ำจาก วัตถุดิบทางธรรมชาตินี้ต่อไปเรื่อย ๆ จนได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด กิตติกรรมประกาศ โครงงานการเผยแพร่การทำสีน้ำจากธรรมชาติ(Natural watercolor) ประสบความสำเร็จลุล่วงได้ เป็นอย่างดีมีความสมบูรณ์และเป็นไปตามจุดประสงค์ที่วางไว้เพราะได้รับความช่วยเหลือและได้รับความ อนุเคราะห์จากบุคคลหลายฝ่าย ทางคณะผู้จัดทำจึงขอขอบคุณต่อไปนี้ นายนิคม ทิศแก้วและนายเจริญ ผิวนิลครูที่ปรึกษาโครงงานที่ให้คำปรึกษา แนะนำ ปรับปรุง แก้ไข ส่งเสริมและสนับสนุน ให้ดำเนินการโครงงานให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์และทันตามเวลาที่กำหนด ผู้ปกครองคณะผู้จัดทำที่สนับสนุนทั้งกำลังกายกำลังทรัพย์ อนุเคราะห์สถานที่และคอยให้กำลังใจ ตลอดมา เอกสารอ้างอิง ๑. Adaymagazine./สืบค้นเมื่อ ๕ กันยายน ๒๕๖๕,/จากhttps://adaymagazine.com/sandnatural-colors/ ๒. Theartofasbestos./สืบค้นเมื่อ ๑๐ กันยายน ๒๕๖๕,/จากhttps://theartofasbestos.com ๓. SKYLER ASH./สืบค้นเมื่อ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๖๕,/จาก from/http://https://torontolife.com/culture/ toronto-artist-makes-ink-materialsforages-city/
๑๒ สมาชิกในกลุ่ม นางสาวนัยนา คมสัม เลขที่ ๓๙ มัธยมศึกษาปีที่ ๔/๑๐ นางสาวณิชนันท์ ภักดีชน เลขที่ ๓๘ มัธยมศึกษาปีที่ ๔/๑๐ นางสาวปุญญิศา ชัยทอง เลขที่ ๔๑ มัธยมศึกษาปีที่ ๔/๑๐ นางสาวณภัทร วิเศษศักดิ์เลขที่ ๓๕ มัธยมศึกษาปีที่ ๔/๑๐