EP 7 หลักธรรมสำคัญของแต่ละศาสนา

โดยคณุ ครูธญั ยาภรณ์ ราชน้ยุ (ครไู ม)้

หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 1 ศาสนาและหลกั ธรรม ตัวช้วี ดั
เรื่องที่ 2 หลกั ธรรมของศาสนา ป.4/4 แสดงความเคารพพระรัตนตรยั ปฏิบตั ิตาม

เรอื่ ง หลักธรรมสาคญั ของศาสนา ไตรสกิ ขาและหลกั ธรรมโอวาท 3 ในพระพุทธศาสนาหรือหลกั
ธรรมของศาสนาทีต่ นนับถือตามที่กาหนด
- พุทธศาสนา - ศาสนาคริสต์
- ศาสนาอสิ ลาม - ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ป.4/7 ปฏบิ ัตติ นตามหลกั ธรรมของศาสนาที่ตนนบั ถือ
เพ่ือการอยู่ร่วมกันเปน็ ชาตไิ ด้อย่างสมานฉนั ท์
มาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ชวี้ ดั
ส 1.1 รูแ้ ละเข้าใจประวตั ิ ความสาคญั ศาสดา หลักธรรมของ สาระสาคญั /ความคดิ รวบยอด
ศาสนาตา่ งๆ จะมีหลักธรรมคาสอนที่แตกต่างกนั การปฏิบตั ิ
พระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาท่ีตนนับถอื และศาสนาอ่นื มศี รัทธาที่
ถกู ตอ้ ง ยึดมนั่ และปฏบิ ตั ิตามหลกั ธรรม เพ่อื อยรู่ ว่ มกันอยา่ ง ตนตามหลักธรรมของศาสนาท่ตี นนับถอื เพอ่ื ใหอ้ ยู่ร่วมกนั เป็น
สันติสขุ ชาตไิ ดอ้ ย่างสมานฉนั ท์

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
ปฏบิ ัติตนตามหลักธรรมสาคัญของศาสนาท่ีตนเองนบั ถอื ได้

หลกั ธรรมสาคญั
ของพระพทุ ธศาสนา

พระรัตนตรยั

หมายถึง แก้วอันประเสริฐ 3 ประการ เป็นสิ่งที่เคารพบูชาและเป็นหลักความเชื่อสูงสุดใน
พระพุทธศาสนา คือ พระพทุ ธ พระธรรม และพระสงฆ์

พระพุทธ หมายถงึ พระพทุ ธเจ้า พระธรรม หมายถงึ หลักธรรม พระสงฆ์ หมายถึง ผ้ปู ฏิบตั ติ าม

ศาสดาผ้กู ่อต้ังศาสนา คาสอนในพระพุทธศาสนา หลักธรรมคาสอนแลว้ นามาเผยแผ่

ศรทั ธา 4

เปน็ หลกั ความเช่อื ในทางพระพุทธศาสนามี 4 ประการ คือ

1. เชื่อกรรม คือ เชือ่ ว่าการกระทาทกุ อย่างยอ่ มมีผลตามมา
2. เช่อื ผลของกรรม คือ เช่ือว่าทาอยา่ งไรย่อมไดร้ บั ผลอยา่ งน้นั
3. เช่ือวา่ สัตว์ทุกชวี ิตมกี รรมเปน็ ของตน คือ เช่อื วา่ สิง่ ทที่ าน้ันจะติดตวั เราตลอดไป
4. เชื่อการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า คือ เชื่อว่าพระพุทธเจ้ามีจริง สิ่งที่พระองค์ตรัสรู้สามารถนามา
ปฏิบตั ิไดจ้ รงิ

ไตรสกิ ขา

คอื การฝกึ ฝนอบรมตนเองใหพ้ ัฒนายิ่งขึ้นไปมี 3 ประการ คอื

1. ศีล (อธสิ ลี สกิ ขา) 2. สมาธิ (อธจิ ติ ตสกิ ขา) 3. ปัญญา (อธปิ ญั ญาสกิ ขา)

การฝกึ อบรมตนเองใหม้ พี ฤตกิ รรม การฝึกฝนจิตใหบ้ ริสทุ ธ์ิ เกดิ สมาธิ การฝึกฝนอบรมปญั ญาเพอ่ื ใหเ้ กิด

ทางกาย วาจาท่เี รียบร้อย เช่น การ สามารถทาสง่ิ ตา่ ง ๆ ไดส้ าเรจ็ ลลุ ่วง ความรู้ ความเข้าใจเห็นสิ่งตา่ ง ๆ ได้

รกั ษาศลี 5 ตามความจริงไม่ยดิ ตดิ

ไตรสิกขาเปน็ หลักธรรมที่ม่งุ ให้ผูป้ ฏิบตั เิ ปน็ คนดี มีความรอบรู้ มีสติปัญญาเพือ่ ใหส้ ามารถอยู่ร่วมกบั
ผ้อู ่นื ในสงั คมได้อยา่ งมคี วามสุข

โอวาท 3

1. การไม่ทาความชัว่

เบญจศีลหรือศลี 5 ทุจรติ 3

เบญจศีล คอื ขอ้ หา้ ม หรอื สงิ่ ท่คี วรงดเว้น คอื การประพฤติชว่ั ทางกาย ทางวาจาและทางใจ

โอวาท 3

เบญจธรรม (การทาความดี) 2. การทาความดี พรหมวิหาร 4

1. มเี มตตากรณุ า สุจริต 3 คณุ ธรรมท่ีทาใหผ้ ้ปู ระพฤติปฏิบตั ิ
2. ประกอบอาชพี สุจริต เปน็ ผู้ประเสรฐิ มี 4 ประการ
3. ยินดีในคู่ครองของตน 1. กายสุจริต
4. พดู ความจรงิ 2. วจีสุจรติ 1. เมตตา คอื ความรัก
5. มสี ติสัมปชัญญะ 3. มโนสุจริต 2. กรณุ า คือ ความสงสาร
3. มุทติ า คือ ความมจี ติ ช่นื บาน
กตัญญูกตเวทีต่อประเทศชาติ 4. อุเบกขา คือ การวางเฉย เป็นกลาง

หมายถึง การสานกึ และรู้จกั มงคล 38
ตอบแทนคณุ ของประเทศชาติ การ
ปฏบิ ตั ิตนเป็นพลเมอื งดีของสังคม ป.4 นกั เรยี นจะได้ศกึ ษา 3 ขอ้ ดงั น้ี
1. ความเคารพ คอื การแสดงความนบั ถือในบคุ คลทง้ั ตอ่ หนา้ และลบั หลัง เช่น การแสดง
ความเคารพพระพทุ ธรปู พ่อแม่ ครูอาจารย์ โดยการกราบไหว้
2. ความถอ่ มตน คือ การแสดงความอ่อนนอ้ มถอ่ มตน มีกริ ิยาท่ีน่มุ นวล มีจติ ใจทอี่ อ่ นโยน
3. การทาความดใี หพ้ รอ้ มไว้กอ่ น คอื การทาความดีเตรียมพรอ้ มไวส้ าหรบั ภายภาคหนา้

โอวาท 3

3. การทาจติ ใจให้ผ่องใสบริสทุ ธ์ิ

คอื การฝึกฝนอบรมจติ ใจใหส้ งบนิง่ อยกู่ บั สิง่ ใด
สิ่งหนึ่งโดยไม่เปล่ียนแปลง สามารถปฏิบตั ไิ ด้ โดย
การฝึกสมาธิ การบรหิ ารจติ เจรญิ ปญั ญาช่วยใหจ้ ติ ใจ
เกดิ สมาธิ ไมฟ่ ุ้งซ่าน มีอารมณ์ ผอ่ งใส มีความจาดี
และทาใหด้ าเนินชีวิตไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข

พทุ ธศาสนสภุ าษิต

คอื ข้อคดิ เตือนใจชาวพุทธทพ่ี ระพุทธเจา้ ตรสั ไว้

1. สุขา สงฆฺ สฺส สามคฺคี (อ่านวา่ ส-ุ ขา-สัง-คดั -สะ-สา-มัก-คี )

แปลวา่ ความพร้อมเพรยี งของหมู่คณะนาสขุ มาให้
คาอธิบาย ความสามคั คกี ลมเกลียวกนั ของหมคู่ ณะ ทาใหท้ กุ คนช่วยกันทางานต่าง ๆ
จนสาเรจ็ ซงึ่ จะนาความสขุ มาสู่หมคู่ ณะนน้ั

2. โลโกปตฺถมฺภิกา เมตฺตา (อ่านว่า โล-โก-ปดั -ถัม-พิ-กา-เมด-ตา)

แปลวา่ เมตตาธรรมคา้ จุนโลก
คาอธิบาย คนเราจะอยู่รว่ มกนั ได้ ถา้ มีความเมตตาตอ่ กัน ซึ่งสามารถทาได้โดยการ
แสดงความเอ้ือเฟอ้ื เผื่อแผ่ ชว่ ยเหลอื ผ้อู ่นื ท่ีเดอื ดรอ้ นเห็นแก่ประโยชนส์ ่วนรวม

หลกั ธรรมเพ่ือการอย่รู ว่ มกันอยา่ งสมานฉนั ท์

เป็นการใช้หลักธรรมในการดารงชวี ติ และอยรู่ ่วมกนั ในสงั คม ทาให้ผปู้ ฏิบัตปิ ระสบความสาเร็จ
และสามารถอยูร่ ่วมกนั ในสงั คมอย่างมีความสขุ

การมีความเมตตากรุณาต่อผ้อู น่ื การประพฤตชิ อบทางกาย วาจาและใจ
ตามหลักเบญจธรรม ตามหลกั สุจรติ 3

หลักธรรมสาคญั
ของศาสนาคริสต์

หลกั บญั ญัติ 10 ประการ หลกั ความรกั

1. จงนมัสการพระเจา้ องค์เดยี ว ศาสนาครสิ ต์สอนให้ทกุ คนมี
2. อยา่ ออกพระนามพระเจ้าโดยไมม่ เี หตุผล ความรักในพระเจา้ ปฏิบตั ิ
3. จงถอื วนั พระเจ้าเปน็ วนั ศกั ดส์ิ ทิ ธ์ิ ตามคาสอนของพระเจ้าและมี
4. จงนับถอื บดิ ามารดา ความรกั ในเพ่ือนมนุษย์ โดย
5. อยา่ ฆา่ คน การรจู้ กั อภยั และเสยี สละ
6. อยา่ ลว่ งประเวณี
7. อยา่ ลกั ทรัพย์
8. อยา่ พดู เทจ็
9. อย่าคดิ มิชอบ
10. อย่ามคี วามโลภในทรัพยส์ นิ ของผอู้ ื่น

หลักธรรมสาคญั
ของศาสนาอิสลาม

หลักศรัทธา 6 ประการ หลกั ปฏบิ ตั ิ 5 ประการ

1. ศรัทธาต่ออลั ลอฮ์ 1. กล่าวปฏิญาณวา่ “ข้าพเจา้ ขอปฏิญาณ
2. ศรัทธาต่อเทวทูตของอัลลอฮ์ วา่ ไม่มพี ระเจา้ อ่ืนใดนอกจากอัลลอฮ”์
3. ศรัทธาต่อพระคมั ภีรท์ งั้ หลาย 2. ทาละหมาดวนั ละ 5 เวลา
4. ศรัทธาต่อบรรดาศาสนทตู 3. บรจิ าคทานแกผ่ ู้อน่ื
5. ศรัทธาในวนั พิพากษา 4. ถอื ศลี อด
6. ศรัทธาในลขิ ติ ของอัลลอฮ์ 5. ไปประกอบพธิ ฮี ัจญท์ นี่ ครเมกกะ
ประเทศซาอุดอี าระเบยี

หลกั ธรรมสาคัญของ
ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู

หลกั ธรรม 10 ประการ หลักอาศรม 4 ประการ

1. ธฤติ คอื ความพอใจ 1. พรหมจารี คือ เปน็ วัยศึกษาเลา่ เรยี น
2. กษมา คือ ความอดทน 2. คฤหัสถ์ คือ เป็นวยั ครองเรือน
3. ทมะ คอื ความข่มใจ 3. วานปรัสถ์ คอื เปน็ วยั ที่ออกบวชสู่ปา่
4. อสั เตยะ คอื การไม่ลกั ขโมย เพ่ือฝึกจติ ใจใหบ้ รสิ ทุ ธ์ิ
5. เศาจะ คือ การทาตนใหบ้ ริสทุ ธ์ทิ ั้งกายและใจ 4. สนั ยาสี คอื เปน็ วัยสุดทา้ ยของชวี ติ
6. อินทรยี นคิ รหะ คือ การหมน่ั ตรวจสอบ โดยการสละชีวติ ทางโลก เพ่ือการออก
อินทรยี ์(รา่ งกาย) 10 ประการ บวชบาเพ็ญเพียรตามหลกั ศาสนา
7. ธี คอื ปญั ญา สติ มติ ความคิด
8. วิทยา คือ ความรทู้ างปรัชญา
9. สัตยะ คือ มคี วามเชื่อมัน่ สจุ ริต
10. อโกธะ คอื ความไม่โกรธ

แบบฝึกหดั ทา้ ยเร่อื ง

แบบฝกึ หดั เรอื่ ง หลกั ธรรมพงึ ปฏบิ ตั ขิ องแตล่ ะศาสนา

คาชแ้ี จง ให้นกั เรยี นเขียนแผนทคี่ วามคดิ สรปุ หลกั ธรรมพงึ ปฏิบัติของแตล่ ะศาสนา พรอ้ มตกแต่งใหส้ วยงาม

พระพทุ ธศาสนา ศาสนาครสิ ต์

หลักธรรมพงึ ปฏบิ ตั ขิ องแตล่ ะศาสนา

ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู

ตัวอยา่ งการเขยี น
แผนทค่ี วามคิด

(Mind map)

พบกนั ใหมใ่ นชว่ั โมงถัดไป
นะคะนักเรียน