Sejarah Form 4 Chap 1 Note

Bab 1:

Warisan Negara
Bangsa

1.1 Latar Belakang Negara
Bangsa Sebelum Kedatangan
Barat

1.2 Ciri-ciri Negara Bangsa
Kesultanan Melayu Melaka

1.3 Keunggulan Sistem
Pentadbiran Dan Undang-

Undang

1.4 Peranan Pemerintah dan
Rakyat

@noorzhw

1.1
Ciri-ciri Negara Bangsa
Kerajaan Alam Melayu

1. Raja tonggak utama kerajaan
sistem pentadbiran dibantu para
pembesar
memperoleh ketaatan daripada rakyat
dianggap suci dan sentiasa ditaati

2. Undang- memastikan kesejahteraan
undang sesebuah kerajaan
terpakai di seluruh wilayah
pengaruh
menjadi panduan pentadbiran
kerajaan

3. Wilayah kawasan yang rakyatnya
Pengaruh menerima dan memperakui
pemerintahan seorang raja

4. Rakyat penduduk di dalam sesebuah
wilayah
@noorzhw setia kepada raja dan tidak
menderhaka

Inskripsi Telaga Batu
Kerajaan Srivijaya

Raja Srivijaya dikenang
melalui jumlah ketulan
emas yang telah
ditinggalkan

Digunakan dalam upacara
persetiaan antara
pemerintah dengan
golongan diperintah dalam
kerajaan Srivijaya

Air dituang ke atas Inskripsi Telaga Batu dan mengalir di corong
bawahnya
air tersebut akan ditadah dan diminum oleh rakyat untuk menunjukkan
kesetiaan kepada pemerintah

Srivijaya dalam bahasa Sanskrit membawa maksud:

"sri" , iaitu bercahaya
"vijaya" , iaitu kemenangan

@noorzhw

1.2

Ciri-ciri Negara Bangsa
Kesultanan Melayu Melaka

1. Kerajaan 2. Rakyat
Raja sebagai pemerintah tertinggi & taat setia kepada Sultan dan
dibantu pembesar mematuhi undang-undang
diperkukuh dengan Sistem Pembesar keselamatan dijamin Sultan dan
Empat Lipatan mengakui kekuasaan Sultan
Sistem pentadbiran yang tersusun Hubungan timbal balik mewujudkan
menjadikan Melaka empayar terkenal persefahaman dan ikatan antara
Sultan sebagai tonggak kerajaan pemerintah dan golongan yang
diperintah

3.Kedaulatan lambang kekuasaan tertinggi seorang sultan
hak mutlak sultan untuk mengawal rakyat
dan wilayah
bebas daripada campur tangan kuasa asing

Sultan } Golongan
pemerintah
Pembesar } Golongan
diperintah

Rakyat Merdeka
dan Hamba Hierarki sosial Kesultanan Melayu Melaka

@noorzhw

1.2

Ciri-ciri Negara Bangsa
Kesultanan Melayu Melaka

4. Wilayah Pengaruh 5. Undang-undang
kawasan pemerintahan raja yang diterima dua undang-undang bertulis iaitu
dan diakui rakyat Hukum Kanun Melaka dan Undang-
merangkumi kesuluruhan Semenanjung undang Laut Melaka
Tanah Melayu & pantai timur Sumatera untuk mengukuhkan kerajaan &
diperoleh melalui penaklukan, naungan & melindungi rakyat
perkahwinan menjadikan Melaka kerajaan unggul
membuktikan kewibawaan pemerintahan

Lambang identiti kerajaan dan keistimewaan Sultan Melaka
simbol kedaulatan sultan yang memerintah
6. Kebesaran lambang kebesaran termasuklah adat istiadat,
penggunaan warna, nobat, regalia & cap mohor
cap mohor bertujuan untuk mengesahkan arahan
daripada sultan

Wilayah Taklukan: wilayah yang diperoleh melalui
peperangan seperti Pahang, Kuala Linggi, Kelantan,
Rokan, Inderagiri dan Kampar
Wilayah Naungan: wilayah yang menerima ketuanan
Kesultanan Melayu Melaka sama ada melalui
perkahwinan atau persahabatan seperti Lingga,
Patani dan Kedah
Perolehaan Wilayah Melalui Perkahwinan: Siantan
diperoleh daripada kerajaan Majapahit kerana
Sultan Mansur Shah mengahwini Puteri Majapahit

@noorzhw

1.3
Keunggulan Sistem
Pentadbiran dan Undang-

undang

1. Sistem Pentadbiran
sistem Pembesar Empat Lipatan
menjadikan pentadbiran lancar dan tersusun
Sultan memberikan kuasa memerintah/ mentadbir sesuatu wilayah, sungai atau pulau
kepada para Pembesar Empat Lipatan
Kawasan pemerintahan ini dikenali sebagai kawasan pegangan

penasihat Sultan Sistem pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka
sultan Bendahara tersusun dan berhierarki
ketua pentadbir Sultan mengetuai pemerintahan & mempunyai
ketua angkatan kuasa dalam semua aspek spt pemerintahan,
perang peperangan, hubungan diplomatik & agama.
dibantu Pembesar Berempat iaitu Bendahara,
Penghulu Temenggong Laksamana Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana
menjaga panglima turut dibantu Syahbandar, Bentara, Orang Kaya,
Bendahari hulubalang dan penghulu
keselamatan kota angkatan laut menjadikan Kesultanan Melayu Melaka sebuah
mengurus kerajaan unggul

perbendaharaan

Mempunyai dua peringkat ; pentadbiran pusat & pentadbiran jajahan

1.Pentadbiran Pusat

dilaksanakan oleh Pembesar Berempat iaitu Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung &
Laksamana
hubungan & persefahaman serta permuafakatan antara sultan dan para pembesar
mewujudkan proses pentadbiran yang sempurna, memastikan kejayaan Kesultanan Melayu
Melaka & mengelakkan sebarang tindakan sewenang-wenangnya oleh pemerintah

@noorzhw

1. Pentadbiran Bendahara Tun Perak

Bendahara bendahara yang paling lama
berkhidmat dalam Kesultanan
pembesar yang mempunyai tugasan & Melayu Melaka
peranan penting berkhidmat untuk 4 orang sultan;
ketua tadbir & ketua turus angkatan perang Sultan Muzaffar Shah, Sultan
menasihati sultan dalam pelbagai hal Mansur Shah, Sultan Alauddin Riayat
menjadi pemangku sultan Shah & Sultan Mahmud Shah

2. Kewangan pembesar lain mengutip cukai di kawasan pegangan
sumber pendapatan Kesultanan Melayu Melaka
Penghulu Bendahari diperolehi daripada urusan perdagangan, segala
jenis cukai & ufti daripada wilayah taklukan &
menguruskan naungan
perbendaharaan secara hasil perbendaharaan akan disalurkan untuk
teratur kepentingan kerajaan spt membeli senjata &
membina istana.
Syahbandar kebijaksanaan pemerintah mengawal
perbendaharaan menjadikan Kesultanan Melayu
mengutip cukai di Melaka semakin maju & makmur.
pelabuhan

3. Keselamatan 2. Pentadbiran Jajahan

Kesultanan Melayu Melaka mempunyai Pembesar
sistem keselamtan yang kemas untuk
menjaga keamanan di darat & di laut menguruskan pentadbiran di
keamanan negara terasa kemasyhuran daerah & kampung
kesultanan ini dilantik oleh sultan &
Pembesar Berempat
Temenggung menjaga & mengekalkan
keamanan kawasan pegangan
menjaga keselamatan kota Melaka dibenarkan mengutip cukai

Laksamana

panglima angkatan laut Melaka

@noorzhw

2. Undang-undang

Mempunyai dua undang-undang yg berasaskan syariah dan hukum adat
Hukum Kanun Melaka & Undang-undang Laut Melaka
melaksanakan pentadbiran utk menjamin kemakmuran & kesejahteraan
Kesultanan Melayu Melaka

1. Hukum Kanun Melaka

mengandungi 44 Fasal membincangkan hal jenayah, bidang kuasa
sultan & pembesar, kekeluargaan & hal berkegiatan dengan ekonomi

i) Jenayah ii) Peranan Sultan & Pembesar

menggugat ketenteraman & berperanan dlm pentadbiran
keharmonian arif dlm hal spt pelaksanaan
perbuatan jenayah spt membunuh, undang-undang
menikam & mencuri Cth Fasal 1 : Sultan
Cth Fasal 5.1 : hukuman bunuh kpd bertanggungjawab melantik
sesiapa yang ingkar arahan & pembesar spt Bendahara &
memalsukan titah sultan Temenggung

iii) Kekeluargaan iv) Ekonomi

mewujudkan keharmonian dlm perdagangan sbg elemen penting
keluarga mempunyai peraturan jelas tentang
menyelesaikan masalah yg dihadapi urus niaga utk mengawal
oleh keluarga atau dlm perkahwinan perdagangan agar tidak berlaku
Cth Fasal 26: pernikahan kesalahan yg bertentangan dgn
memerlukan 4 saksi, jika tidak cukup ajaran Islam
memadai 2 saksi. Hamba abdi & Cth Fasal 30: amalan riba
wanita tidak boleh menjadi saksi diharamkan, peniaga & pembeli akil
pernikahan baligh, siuman & melafazkan niat jual
beli
@noorzhw

2. Undang-undang Laut Melaka

diusahakan oleh beberapa nakhoda Melaka iaitu Nakhoda Jenal,
Nakhoda Diri & Nakhoda Sahak
diperkenankan oleh Sultan Mahmud Shah
mengandungi perkara berkaitan peranan nakhoda, pelayaran, jenayah
atas kapal & percukaian

i) Peranan Nakhoda ii) Pelayaran

berkuasa penuh & diibaratkan sbg raja pegawai lain spt jurumudi, malim &
dlm pelayaran jurubatu turut berperanan
semua pihak mematuhi arahan & perintah pelaksanaan peranan menjadikan
nakhoda pelayaran selamat & lancar
Cth Fasal 13.1: nakhoda perlu memberikan Cth Fasal 9: malim harus arif tentang
keutamaan utk berniaga selama 4 hari ilmu pelayaran, mengetahui keadaan
Cth Fasal 13.3: sekiranya nakhoda ingin ombak, arus & kedudukan bulan dan
singgah ke tempat yg tiada dlm senarai bintang agar pelayaran selamat
penyinggahan, nakhoda perlu jika malim gagal sehingga menyebabkan
bermesyuarat dgn semua orang utk pelanggaran & kerosakan, akan dijatuhi
dapatkan persetujuan hukuman mati

iii) Jenayah iv) Percukaian

menggugat ketenteraman & sistematik & adil
keselamatan isi kapal dikenakan dlm urusan pelayaran utk
menjelaskan hukuman terhadap perdagangan spt cukai perjalanan &
perbuatan jenayah spt mencuri, hasil perniagaan
membunuh & memberontak Cth Fasal 6.3: nakhoda menentukan
Cth Fasal 5, seseorang akan jumlah cukai terhadap penumpang iaitu
dikenakan hukuman mati sekiranya 1/10 daripada hasil penumpang
berkelakuan jahat & membunuh sekiranya penumpang ingin turun
orang di atas kapal sebelum sampai janjinya sama ada 3
tahun, 3 bulan atau 3 hari
@noorzhw

1.4

Peranan Pemerintah dan
Rakyat

selaras dengan konsep waadat
rakyat bernaung di bawah pentabiran sultan & pembesar
menggerakkan jentera kerajaan & sistem pemerintahan
mengukuhkan pemerintahan seterusya membawa kegemilangan
Kesultanan Melayu Melaka

1. Golongan Pemerintah

terdiri daripada sultan, pembesar, kerabat diraja & ulama

Peranan Sultan Peranan Pembesar

menaungi & menjaga memelihara keamanan &
keselamatan rakyat negeri kebajikan rakyat di
baginda kawasan pegangan
mewujudkan perpaduan rakyat menjadi perantara antara
bertanggungjawab terhadap sultan dengan rakyat
kemakmuran serta kestabilan mengutip hasil melalui
kerajaan sistem serah & membekalkan
memperkenalkan undang- tenaga tentera melalui
undang untuk mengawal rakyat sistem kerah

@noorzhw

2. Rakyat Tulah: kecelakaan yang menimpa
terdiri daripada peniaga, seseorang kerana melanggar
petani, tukang & nelayan larangan atau titah raja dan
menderhaka kepada raja
Hamba Waadat: perjanjian yg dilakukan
oleh Demang Lebar Daun yg
terdiri daripada hamba mewakili golongan yg diperintah
raja, hamba berhutang & dengan Sang Sapurba yg mewakili
hamba biasa golongan pemerintah

Peranan Rakyat

menunjukkan taat setia kepada pemerintah
mematuhi segala arahan pemerintah & tidak akan menderhaka
kepada kerana takut ditimpa tulah
menjadi tentera
menghadiri majlis umum spt gotong-royong, menjadi pengayuh atau
pendayung kapal perang
menyumbang tenaga kerja melalui sistem kerah spt membina istana
atau jalan

Waadat (perjanjian)

Maka titah Sang Sapurba, "hendaklah segala anak cucuhamba, jikalau ada salahnya sekalipun, atau
zalim dan jahat pekertinya, janganlah segala hamba Melayu itu derhaka dan menitikkan darahnya ke
bumi, jikalau mereka itu akan cedera, berundur hingga ditakluk negerinya juga...". Maka sembah Demang
Lebar Daun, " Baiklah tuanku, tetapi anak cucu duli tuanku dahulu mengubahkan, anak cucu patik pun
berubahlah tuanku". Maka titah Sang Sapurba, "Baiklah paman, kabullah hamba akan waad itu". Titah
baginda, "Barang siapa hamba Melayu derhaka mengubahkan perjanjiannya, dibalikkan Allah bumbungan
rumah ke bawah kaki ke atas". Maka sembah Demang Lebar Daun, "Jikalau raja Melayu itu ingin
mengubahkan perjanjian dengan hamba Melayu, dibinasakan Allah negerinya dan takhta kerajaannya".

@noorzhw