ปริศนาคำทายในท้องถิ่น

ปริศนาคำ ทายในท้องถิ่น

งานเผยแพร่ชิ้นนี้ เป็นส่วนหนึ่งของวิชาภาษาไทย ซึ่งเนื้อหาจะประกอบไปด้วย ประวัติความเป็นมา และ ความหมายของปริศนาคำ ทาย รวมไปถึงตัวอย่างของ ปริศนาคำ ทายต่าง ๆ เพื่อให้ได้ทำ การศึกษา นอกจากนี้ ยังมีข้อสอบเพื่อทดสอบความสามารถเกี่ยวกับปริศนาคำ ทาย เพื่อให้ทุกคนได้ทดสอบความรู้ความสามารถกันอีกด้วย ทางคณะผู้จัดทำ หวังว่า งานเผยแพร่ชิ้นนี้จะเป็นประโยชน์ต่อ ผู้ที่ต้องการศึกษาปริศนาคำ ทายไม่มากก็น้อย คำ นำ ก นางสาวจรัญพร วรรณเวช นางสาวจันทร์วลัย วรรณเวช นางสาวสุภาวดี ศรีเอี่ยม

สารบัญ เรื่อ รื่ ง หน้า ข คำ นำ ก สารบัญ ข เเบบทดสอบก่อนเรีย รี น 1 ภาษาถิ่น 17 ปริศริ นาคำ ทายหมวดพืช 24 ปริศริ นาคำ ทายหมวดสัตว์ 29 ปริศริ นาคำ ทายหมวดของใช้ในชีวิต วิประจำ วัน วั 34 ลักษณะของภาษาถิ่น 17 ประโยชน์ของการศึกษาภาษาถิ่น 18 ภาษาถิ่นกลาง 18 ภาษาถิ่นเหนือ 19 ภาษาถิ่นอีสาน 20 ภาษาถิ่นใต้ 21 ภาษาถิ่นตะวัน วั ออก 23 ปริศริ นาคำ ทายหมวดทั่วไป 45 ปริศริ นาคำ ทายหมวดอวัย วั วะ 49

สารบัญ เรื่อ รื่ ง หน้า ข ปริศริ นาคำ ทายหมวดการทำ มาหากิน 50 เเบบทดสอบหลังเรีย รี น 53 เฉลยเเบบทดสอบหลังเรีย รี น 55 เฉลยเเบบทดสอบก่อนเรีย รี น 54

เเบบทดสอบก่อนเรียน 1 หากไม่สะดวกแสกน Qr Code กรุณาเปิดหน้าถัดไป

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 ภาษาถิ่น หมายถึงภาษาย่อยของภาษาไทยที่ใช้สื่อสารกันในท้องถิ่นต่างใน ประเทศไทย และมีความแตกต่างกันไปตามท้องถิ่นเป็นภาษาที่ใช้ พูดจากันในท้องถิ่นต่างเพื่อการสื่อความหมาย ความเข้าใจกัน ระหว่างผู้คนที่อาศัยอยู่ตามท้องถิ่นนั้น ๆ ลักษณะของภาษาถิ่น ภาษาถิ่นมีความเฉพาะ คือ ทั้งถ้อยคำ และสำ เนียง แสดงถึง เอกลักษณ์ลักษณะความเป็นอยู่และวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น ของแต่ละภาคของประเทศไทย ซึ่งบางทีจะเรียกว่า ภาษาท้องถิ่น เช่น ภาษาถิ่นใต้ก็มีภาษา สงขลา ภาษานคร ฯลฯ ภาษาถิ่นเป็น ภาษาที่สำ คัญในสังคมไทย เป็นภาษาที่บันทึกเรื่องราว ประสบการณ์และวัฒนธรรมทุกแขนง ของท้องถิ่น เราจึงควร รักษาภาษาถิ่นทุกถิ่นไว้ใช้ให้ถูกต้อง เพื่อเป็นสมบัติมรดกของชาติ ต่อไป ซึ่งภาษาถิ่นจะเป็น ภาษาพูดหรือภาษาท่าทางมากกว่า ภาษาเขียน ภาษาถิ่นของไทยจะแบ่งตาม ภูมิศาสตร์หรือท้องถิ่นที่ ผู้พูดภาษา นั้นอาศัยอยู่ในภาค ต่าง ๆ แบ่งได้เป็น 4 ถิ่นใหญ่ ๆ คือ ภาษาถิ่นกลาง ภาษาถิ่นเหนือ ภาษาถิ่นอีสานและภาษาถิ่นใต้

18 ประโยชน์ของการศึกษาภาษาถิ่น ภาษาถิ่นมีประโยชน์สำ หรับเยาวชนที่เป็นคนในท้องถิ่นอย่างยิ่ง ความรู้ภาษาไทยถิ่นจะช่วยให้มีความรู้ความเข้าใจ สามารสืบทอด และพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดกันมาแต่โบราณให้คงอยู่ อย่างเหมาะสมกับสังคมปัจจุบัน ภาษาไทยถิ่นยังเป็นประโยชน์ต่อ ผู้ที่สนใจทั่วไป เช่น ทำ ให้สามารถติดต่อสื่อสารกับผู้คนในท้องถิ่นต่าง ๆ ได้ อย่างถูกต้องและสะดวกขึ้น ทำ ให้เข้าใจวัฒนธรรมของท้องถิ่นนั้น ๆ ได้ดียิ่งขึ้น ทำ ให้เข้าใจความหมายของคำ โบราณบางคำ ที่อยู่ใน วรรณกรรมท้องถิ่น ทำ ให้สามารถรับรู้และเข้าใจบริบทแวดล้อมของท้องถิ่นนั้น ๆ ได้ดีอีกด้วย ภาษาถิ่นกลาง ภาษาถิ่นที่ใช้สื่อสารอยู่ในบางจังหวัดของภาคกลาง เช่น เพชรบุรี กาญจนบุรี สุพรรณบุรี ราชบุรี นครปฐม อ่างทอง และ พระนครศรีอยุธยา เป็นต้น ภาษาถิ่นที่ใช้สื่อสารอยู่ในจังหวัดเหล่านี้ มีสำ เนียงพูดที่แตกต่างกันออกไป จะมีลักษณะเพี้ยนเสียงไปจาก ภาษากลางที่เป็นภาษามาตรฐาน

19 ภาษาถิ่นเหนือ หรือภาษาถิ่นพายัพ (คำ เมือง) ได้แก่ ภาษาถิ่นที่ใช้สื่อสารอยู่ในบาง จังหวัดของภาคเหนือตอนบน หรือภาษาในอาณาจักรล้านนาเดิม มักจะพูดกันมากในจังหวัดเชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย พะเยา ลำ ปาง น่าน ลำ พูน ตาก แพร่ เป็นต้น ตัวอย่างคำ ในภาษาถิ่นเหนือ

20 ภาษาถิ่นอีสาน ภาษาถิ่นอีสานของประเทศไทยมีลักษณะใกล้เคียงกับภาษาที่พูด ที่ใช้กันในประเทศลาว แต่ภาษาอีสานก็ยังถือว่าเป็นภาษาถิ่นของ ภาษาไทย ภาษาถิ่นอีสานมีภาษาถิ่นย่อยหลายภาษา ได้แก่ ภาษา ที่ชนกลุ่มใหญ่ในภาคอีสานใช้พูดจากัน ซึ่งใช้สื่อสารอยู่ในจังหวัด ต่าง ๆ ของภาคอีสาน หรือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น สกลนคร หนองคาย นครพนม ขอนแก่น อุดรธานี อุบลราชธานี ร้อยเอ็ด เลย ชัยภูมิ มหาสารคาม กาฬสินธุ์ เป็นต้น ตัวอย่างคำ ในภาษาถิ่นอีสาน

21 ภาษาถิ่นใต้ ภาษาถิ่นใต้ ได้แก่ ภาษาถิ่นที่ใช้สื่อสารอยู่ในจังหวัดต่าง ๆ ของภาค ใต้ของประเทศไทย ลงไปถึงชายแดนประเทศมาเลเซีย รวม 14 จังหวัด เช่น ชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี ภูเก็ต พัทลุง สงขลา นครศรีธรรมราช เป็นต้น และบางส่วนของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ภาษาถิ่นใต้ ยังมีภาษาถิ่นย่อยลงไปอีก เป็นภาษาถิ่นใต้ ภาคตะวันออก เช่น ภาษาถิ่นที่ใช้ใน จังหวัดนครศรีธรรมราช พัทลุง สงขลา ปัตตานี ตรัง สตูล ภาษาถิ่นใต้ตะวันตก เช่น ภาษาถิ่นที่ใช้ในจังหวัดกระบี่ พังงา ระนอง สุราษฎร์ธานีและชุมพร และภาษาถิ่นใต้สำ เนียงเจ๊ะเห เช่น ภาษาถิ่นที่ใช้ในจังหวัดนราธิวาส และ ปัตตานี ในแต่ละภาคก็จะมีภาษาถิ่นใต้ เป็นภาษาถิ่นย่อยลง ไปอีก เช่น ภาษาถิ่นระนอง ภาษาถิ่นภูเก็ต ภาษาถิ่นพัทลุง ภาษาถิ่นสงขลา เป็นต้น ภาษาถิ่นย่อยเหล่านี้อาจจะมีเสียง และ คำ ที่เรียกสิ่งเดียวกันแตกต่างกันออกไป

22 ตัวอย่างคำ ในภาษาถิ่นใต้

23 ภาษาถิ่นตะวันออก วิเศษ ชาญประโคน (2550, หน้า 40-41) ได้กล่าวถึง ภาษาถิ่น ตะวันออกว่าเป็นภาษาย่อย ที่ใช้พูดจากัน ในท้องถิ่นตะวันออกมี ระยอง จันทบุรี ตราด เป็นต้น

24 ปริศนาคำ ทายหมวดพืช ๑. อะไรเอ่ย ไอ้แดงไปเที่ยว ไอ้เขียวอยู่บ้าน คำ คล้องจอง เที่ยว – เขียว ความหมาย ไอ้แดงไปเที่ยว หมายถึง ที่เป็นสีแดงเขาเก็บไปกิน ไอ้เขียวอยู่บ้าน หมายถึง สีเขียวอยู่กับต้น คำ ตอบ พริก ๒. อะไรเอ่ย ถอดพลกแดงแจ๋มองแลรูว่ง คำ คล้องจอง แจ๋ – แล ความหมาย ถอดพลก หมายถึง ดึงออกอย่างรวดเร็ว ( พลกเป็นภาษาถิ่น ) แดงแจ๋ หมายถึง แดงมาก( แจ๋ เป็นภาษาถิ่น ) มองแล หมายถึง เห็น ( แล เป็นภาษาถิ่น ) รูว่ง หมายถึง รูกลวง ( ว่ง เป็นภาษาถิ่น ) คำ ตอบ มะขาม ( ฝักมะขามแห้ง เมื่อดึงเนื้อสีแดงออก เหลือแต่เปลือกจะเป็นรูโหว่กลวง)

25 ๓. อะไรเอ่ย เล็ก ๆ นุ่งผ้า พอใหญ่ขึ้นมาแก้ผ้าโพกหัว คำ คล้องจอง ผ้า – มา – ผ้า ความหมาย พอใหญ่ขึ้นมา ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง เมื่อโตขึ้น คำ ตอบ มะเขือ ๔. อะไรเอ่ย สุกไม่หอมงอมไม่หล่น เหลืองคาต้นคนกินได้ คำ คล้องจอง หอม – งอม หล่น – ต้น คำ ตอบ ข้าว ๕. อะไรเอ่ย นกคูดตูดตันผลัดขนทุกวัน คำ คล้องจอง คูด – ตูด ตัน – วัน ความหมาย นกคูด ( ภาษาถิ่น ) หมายถึงนกกะปูด ตูดตัน หมายถึง ก้นไม่มีรู คำ ตอบ หัวปลี ( เมื่ออยู่บนต้นจะสลัดเปลือกทิ้งวันละเปลือก )

26 ๖. อะไรเอ่ย ค่อนไม้พุกไปถูกไม้แก่น เจอแท่นดินสอพบบ่อน้ำ ใส คำ คล้องจอง พุก – ถูก แก่น – แท่นสอ – บ่อ ความหมาย ค่อน ( ภาษาถิ่น ) หมายถึงโค่น พุก ( ภาษาถิ่น ) หมายถึงผุ แก่น ( ภาษาถิ่น ) หมายถึงแข็ง แท่น ( ภาษาถิ่น ) หมายถึงแท่ง ไม้พุก ( ไม้ผุ ) หมายถึงเปลือกมะพร้าว ไม้แก่น หมายถึงกะลา แท่นดินสอ ( แท่งดินสอ ) หมายถึงเนื้อมะพร้าว บ่อน้ำ ใส หมายถึง น้ำ มะพร้าว ความหมาย มะพร้าว ๗. อะไรเอ่ย ต้นเท่าครกใบหกวา คำ คล้องจอง ครก – หก คำ ตอบ มะพร้าว

27 ๘. อะไรเอ่ย ต้นเท่าขาใบวาเดียว คำ คล้องจอง ขา – วา คำ ตอบ หมาก ๙. อะไรเอ่ย ต้นเท่าแขนใบแล่นเสี้ยว คำ คล้องจอง แขน – แล่น ความหมาย ใบแล่นเสี้ยวหมายถึง เส้นใบตรง คำ ตอบ อ้อย ๑๐. อะไรเอ่ย เล็ก ๆ นุ่งผ้าพอใหญ่ขึ้นมาแก้ผ้าไว้โคน คำ คล้องจอง ผ้า – มา – ผ้า ความหมาย พอใหญ่ขึ้นมาหมายถึง เมื่อเติบโตขึ้น คำ ตอบ ไผ่ ๑๑. อะไรเอ่ย ต้นเท่าลำ เรือ ใบห่อเกลือไม่เม็ด คำ คล้องจอง เรือ – เกลือ ความหมาย ไม่เม็ด ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง ไม่มิด คำ ตอบ มะขาม

28 ๑๒. อะไรเอ่ย ไอ้เขียวหางเรียวชี้ฟ้า พอใหญ่ขึ้นมานุ่งผ้าแดงแปร๊ด คำ คล้องจอง เขียว – เรียว ฟ้า – มา – ผ้า ความหมาย พอใหญ่ขึ้น หมายถึง เมื่อโตขึ้น คำ ตอบ พริกชี้ฟ้า ๑๓. อะไรเอ่ย นกไม่ใช้นกถึงเดือนหกร้องเอ๊าะ ๆ คำ คล้องจอง นก – หก คำ ตอบ ดอกลำ พู ๑๔. อะไรเอ่ย มาจากเมืองเทศมีจุกบนเกศ มีตารอบตัว คำ คล้องจอง เทศ – เกศ ความหมาย เมืองเทศ หมายถึงเมืองนอก คำ ตอบ สับปะรด ๑๕. อะไรเอ่ยหางพวงเหมือนกระรอก ยอกเท้าพระยา ยอกสกสีกา ยอกมึงยอกกู ยอกสูยอกเรา คำ คล้องจอง รอก – ยอก ยา – กา กู – สู ความหมาย สก หมายถึงประสก แปลว่า ชายที่นับถือ ศาสนาพุทธ คำ ตอบ หญ้าเกรย ( ภาษากลาง ใช้ หญ้าเจ้าชู้ )

29 ๑. อะไรเอ่ย สี่ตีนผาดโผน สองโคนหกยอด คำ คล้องจอง โผน – โคน ความหมาย เป็นสัตว์สี่เท่า มีเขาสองเขาแต่ปลายเขามีหกยอด คำ ตอบ กวาง ๒. อะไรเอ่ย ฤๅษีอยู่ในถ้ำ นอนคว่ำ ทงหัวเขา คำ คล้องจอง ถ้ำ – คว่ำ ความหมาย ทงหัวเข่า ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง งอเขาแล้วยกขึ้น ถ้ำ หมายถึง รู คำ ตอบ จิ้งหรีด ๓. อะไรเอ่ย ไอ้ขนยนไอ้แขวน น้ำ ออก คำ คล้องจอง ขน – ยน ความหมาย ไอ้ขน หมายถึง สัตว์ที่มีขน ยน เป็นภาษาถิ่น หมายถึง กระแทกเข้าไปแรงๆ ไอ้แขวน หมายถึง ผลมะพร้าวที่ติดอยู่กับทะลายบนต้น คำ ตอบ กระรอกเจาะมะพร้าว ปริศนาคำ ทายหมวดสัตว์

30 ๔. อะไรเอ่ย แบกขวานขึ้นหมาก แบกขวากขึ้นเขา นกเภาตีอู่ ตีนทู่ลงน้ำ คำ คล้องจอง หมาก- ขวาก เขา – เภา อู่ – ทู่ ความหมาย แบกขวานขึ้นหมาก หมายถึง เอาขวานขึ้นบนต้นไม้ คือนกหัวขวาน แบกขวาก หมายถึง มีหนาม แหลม คือ เม่น นกเภาตีอู่ หมายถึงการหมุนส่ายตะแกรงช้อนกุ้ง ในน้ำ ให้ น้ำ วนเพื่อให้กุ้งเข้าอยู่ในตะแกรง คือ ตะแกรงช้อนกุ้ง ตีนทู่ลงน้ำ หมายถึง สัตว์ที่มีเท้าทู่ ๆ ชอบเล่นน้ำ คือ ช้าง คำ ตอบ นกหัวขวานเม่น ตะแกรงช้อนกุ้ง และช้าง ๕. อะไรเอ่ยตะโจหุ้มมังสัง โลมายังทั่วกายี บัพโตโงหากัน สองเนตรนั้นอยู่ ใต้คีรี ทันตะบนไม่มี แลให้ดีข้างล่างยัง คำ คล้องจอง สัง – ยัง โต – โง กัน – นั้น รี – มี – ดี ความหมาย ตะโจหุ้มมังสา หมายถึงหนังหุ้มเนื้อ โลมายังทั่วกายี หมายถึงมีขนอยู่ทั่ว บัพโตโงหากัน หมายถึงเขาโง้งเข้าหากัน (โง เป็นภาษาถิ่น) สองเนตรนั้นอยู่ใต้คีรี หมายถึงมีสองตาใต้เขา ทันตะบนไม่มี หมายถึง ไม่มีฟันบน และให้ดีข้างล่างยัง แล เป็นภาษาถิ่น หมายถึง ดู แปลว่า ฟันล่างยังมี คำ ตอบ ควาย

31 ๖. อะไรเอ่ยนอนคว่ำ เห็นลายนอนหงายเห็นตับ นอนไม่หลับ ยกขึ้นว่าเพลง คำ คล้องจอง ลาย – หงาย ตับ – หลับ ความหมาย ลาย หมายถึง ลายเสื่อ ตับ หมายถึง ตับจากมุงหลังคา ยกขึ้น เป็นภาษาถิ่นหมายถึง ลุกขึ้น ว่าเพลง เป็นภาษาถิ่นหมายถึง ร้องเพลง คำ ตอบ เสื่อ จาก และไก่ ๗. อะไรเอ่ย สองสกุณา มีนามเรียกว่า ขังไว้ไม่อยู่ คู้ไว้ไม่เข้า ปักษีนั้นเล่า คือใคร คำ คล้องจองณา – ว่า อยู่ – คู้ เข้า – เล่า ความหมาย สองสกุณา หมายถึงนกสองชนิด ขังไว้ไม่อยู่ หมายถึงออก คู้ไว้ไม่เข้า หมายถึงคู้ไม่ได้ ต้องแอ่นไว้ คำ ตอบนกออก นกนางแอ่น

32 ๘. อะไรเอ่ย สัตว์สี่ตีน กินตีนเดียวสัตว์หัวเขียวกินสัตว์ปากคว่ำ เต่ากิน เห็ด เป็ดกินหอย ต้นทายปลายบอก คำ คล้องจองเดียว – เขียว เห็ด – เป็ด ทาย – ปลาย ความหมาย มีตีนเดียว หมายถึง เห็ด สัตว์หัวเขียว หมายถึง เป็ด สัตว์ปากคว่ำ หมายถึง หอย ต้นทาย ปลายบอกหมายถึง ข้อความข้างต้นเป็นคำ ทายส่วน ข้อความข้างหลังเป็นการบอก คำ ตอบ เต่ากินเห็ด เป็ดกินหอย ๙. อะไรเอ่ย ตัวดำ เหมือนกา บินมาเหมือนนกสี่ปีกตีนหก ตีทุ่มลงน้ำ คำ คล้องจอง กา – มา นก – หก ความหมาย สี่ปีกตีนหก หมายถึงมีปีกสีปีก คือปีกใน ๒ ปีก ปีกนอก ๒ ปีก ตีนหกหมายถึง มี ๖ เท้า ตีทุ่ม หมายถึง ว่ายน้ำ คำ ตอบ เต่าเหนี่ยง ( ภาษาถิ่น ) แมลงเหนี่ยง ( ภาษากลาง )

33 ๑๐. อะไรเอ่ย ตัวดำ เหมือนกา บินมาเหมือนนกสี่ปีกตีหก เจาะต้นไม้ตาย คำ คล้องจอง กา – มา นก – หก ความหมาย สี่ปีกตีนหก หมายถึงมีปีกสี่ปีก คือปีกใน ๒ ปีก ปีกนอก ๒ ปีกตีนหก หมายถึง มี ๖ เท้า เจาะต้นไม้ตาย หมายถึงเจาะรูอยู่ที่ต้นไม้ผุ ๆ คำ ตอบ แมลงภู่

34 ๑. อะไรเอ่ย ไอ้สูงจูงไอ้วัลย์ รบกันในห้วยขี้เมาเข้าช่วยเลือดย้อยหลาม ไหล คำ คล้องจอง สูง –จูง วัลย์ –กัน ห้วย – ช่วย ความหมาย ไอ้สูง หมายถึง พืชที่อยู่สูง ไอ้วัลย์ หมายถึง พืชที่เป็นเถา ในห้วย หมายถึง ปาก ขี้เมา หมายถึง สิ่งที่เสพแล้วเมา เลือดย้อยหลามไหล หมายถึง มีของเหลวสีแดงไหลออกมา คำ ตอบ คนกินหมาก ปริศนาคำ ทายหมวดของใช้ในชีวิตประจำ วัน ๒. อะไรเอ่ย กะริดติ๊ดตี มีขนลุกขี้สองเส้น คำ คล้องจอง ริด – ติ๊ด ตี่ – ขี้ ความหมาย กะริดติ๊ดตี่ หมายถึงเสียงของจักร ลุกขี้ ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง ก้น คำ ตอบจักรเย็บผ้า

35 ๓. อะไรเอ่ยกดหัวพุงป้ง ความหมาย พุงป้ง ( ภาษาถิ่น )หมายถึง ท้องป่อง คำ ตอบสาแหรก ๔. อะไรเอ่ยผูกคอเพื่อนแล้ว ตีหัวเพื่อนเล่า คำ คล้องจอง ไม่มี ความหมาย ตีหัวเพื่อนเล่า ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง ตีหัวเพื่อนอีก คำ ตอบ หลักล่ามควาย ๕. อะไรเอ่ยสีซุ้มสี่เสา สีซุ้มนกเขา สีเสานางนอน คำ คล้องจองเสา – เขา – เสา ความหมาย ใช้เสาสี่ต้นสำ หรับผูกเพื่อใช้ในการนอน คำ ตอบ มุ้ง ๖. อะไรเอ่ยฝ่ายโน้นก็เขา ฝ่ายนี้ก็เขา เรือสำ เภาแล่นตรงกลาง คำ คล้องจอง เขา – เภา ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ หูกทอผ้า

36 ๗. อะไรเอ่ยแม่กรุก ลูกกรัก แม่ฟักลูกไข คำ คล้องจอง กรัก – ฟัก ความหมาย แม่กรุก ลกรักแม่ฟัก เป็นการกล่าวถึงแม่ไก่ และลูกไก่เพื่อให้คนตอบเขว ส่วนที่ต้องการคำ ตอบคือ ลูกไขซึ่งเป็นภาษาท้องถิ่น หมายถึง ลูกกุญแจ คำ ตอบ กุญแจ ๘. อะไรเอ่ยขลุก ๆ เขลียะ ๆ หัวเปียะน้อยหนึ่ง คำ คล้องจอง เขลยะ – เปียะ ความหมาย ขลุกๆเขลียะๆ เสียงดัง เปียะ หมายถึง เปียก ( การใช้ภาษาที่ประสมสระเสียง) ยาว มี กสะกด เมื่อเป็นภาษาถิ่น ก สะกดจะหายไปแล้วเสียงจะเปลี่ยน เป็นสระเสียงสั้น น้อยหนึ่ง หมายถึง นิดเดียว คำ ตอบ กระบวยตักน้ำ ๑๐. อะไรเอ่ย สี่เหลี่ยมจตุรัส ท้าวพรหมทัตออกจากเมือง บ่าวไพร่ก็ตาย เปลือง เหลือแต่ม้าไม่มีรถ คำ คล้องจอง รัส – ทัต เมือง – เปลือง ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ กระดานหมากรุก

37 ๑๑. อะไรเอ่ยเช้าก็รูรี่ เย็นก็รู่รี่ กอดลุกขี้กันนอน คำ คล้องจอง รี่ – ขี้ ความหมาย รู่รี่ หมายถึงมีเสียงไม่ดังมากนัก ลุกขี้ ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง ก้น คำ ตอบ ถ้วยชาม ๑๒. อะไรเอ่ยตัวดำ มิดหมี ยิ่งตียิ่งกัด คำ คล้องจอง หมี – ตี ความหมาย ดำ มิดหมี ( ภาษาถิ่น )หมายถึง ดำ มาก คำ ตอบ สิ่ว ๑๓. อะไรเอ่ยต่ำ แสนต่ำ ต้องขึ้น คำ คล้องจองไม่มี ความหมาย ต่ำ แสนต่ำ หมายถึง ต่ำ มาก คำ ตอบ กระต่ายขูดมะพร้าว

38 ๑๑๔. อะไรเอ่ย นกคูดตาแดง น้ำ แห้งตาย คำ คล้องจอง แดง – แห้ง ความหมาย นกคูด ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง นกกะปูด น้ำ ในที่นี้ หมายถึง น้ำ มัน คำ ตอบ ตะเกียง ๑๕. อะไรเอ่ยดำ เหมือนจรกา มีตาข้างเดียว คำ คล้องจอง กา – ตา คำ ตอบ ทะนาน ( ทำ จากกะลามะพร้าว ) ๑๖. อะไรเอ่ยตาแป๊ะ หลังก๋ง ลงน้ำ ไม่ข้น คำ คล้องจอง ก๋ง – ลง ความหมาย หลังก๋ง( ภาษาถิ่น ) หมายถึง หลังโกง ข้น ( ภาษาถิ่น ) หมายถึง ขุ่น คำ ตอบเบ็ดตกปลา ๑๗. อะไรเอ่ยต้นเท่าลำ หวายลูกกระจายทั่วแม่น้ำ คำ คล้องจอง หวาย – จาย คำ ตอบ แห

39 ๑๘. อะไรเอ่ย ไม้ปักกลางหนอง ใครไปก็ต้องใครมาก็ต้อง คำ คล้องจอง หนอง – ต้อง ความหมาย ต้อง (ภาษาถิ่น) หมายถึงจับ คำ ตอบ ไม้ตักปูนกินกับปาก ๑๙. อะไรเอ่ยเอ็นใหญ่ห้าร้อยเอ็นน้อยห้าพัน เอ็นมารวมกันเป็นเอ็นท่อน เดียว ได้ลุกได้เต้าเพราะไอ้เฒ่าหัวเขียว ถูกทุบถูกตี เพราะไอ้นี้ทีเดียว คำ คล้องจอง ร้อย – น้อย พัน – กันเดียว – เขียว -เต้า – เฒ่า ตี – นี่ คำ ตอบ ซึ้งเจาะรูเรือ ๒๐. อะไรเอ่ย กะลุ่มกะเหล็ด ลูกเท่าไข่เป็ด เจ็ดคนกินไม่หมด คำ คล้องจอง เหล็ด - เป็ด – เจ็ด ความหมาย กะลุ่มกะเหล็ด ไม่มีความหมาย ต้องการเล่นคำ สัมผัส คำ ตอบ ปูนกินกับหมาก ๒๑. อะไรเอ่ย พอแรกได้หนู เขาถูเขาไถพอหนูผอมลงเขาทิ้งหนูไป คำ คล้องจอง หนู – ถู ไถ – ไป คำ ตอบสบู่

40 ๒๒. อะไรเอ่ยไอ้แดงแยงท้ายไอดำ ไอ้ดำ ร้องไห้ น้ำ ลายเป็นฟู ความหมาย ไอ้แดง หมายถึง ไฟ ไอ้ดำ หมายถึง หม้อหุงข้าวที่มีควันดำ ติดอยู่ น้ำ ลายเป็นฟู หมายถึง หม้อข้าวที่กำ ลังเดือดมีเฟือง คำ ตอบ หม้อหุงข้าวด้วยเตาฟืน ๒๓. อะไรเอ่ยต้นเท่าสายพาน ตัวทะยานบนเวหา คำ คล้องจอง พาน – ยาน ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ ว่าว ๒๔. อะไรเอ่ยมีปีกแต่ไม่รู้จักบินเที่ยวหากินอยู่ใต้หญ้า คำ คล้องจอง บิน – กิน ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ หัวหมูไถนา ๒๕. อะไรเอ่ยเอาศิลามาทำ ไส้เอาใบไม้มาทำ ตัวใครทายผิดต้องเป็นลูก ใครทายถูกให้ได้ผัว คำ คล้องจอง ไส้ – ไม้ตัว – ผัว ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ ปูนกับพลู

41 ๒๖. อะไรเอ่ยม้าสามขา เจ้าพระยาขึ้นขี่ ใส่หมวกกำ มะหยี่ สูบบุหรี่ปุ๋ย ๆ คำ คล้องจอง ขา – ยา ขี่ – หยี่ – หรี่ ความหมาย ม้าสามขา หมายถึง เตาที่ทำ จากเหล็กมีสามขา ใช้ฟืน เป็นเชื้อเพลิง เจ้าพระยา หมายถึง กาต้มน้ำ หมวกกำ มะหยี่ หมายถึง ฝากา สูบบุหรี่ปุ๋ย ๆ หมายถึง ไอน้ำ ที่ออกจากพวยกา คำ ตอบ กาต้มน้ำ บนเตา ๒๗. อะไรเอ่ยหินหันร่อย ๆ น้ำ ย้อยสก ๆ คำ คล้องจอง ร่อย – ย้อย ความหมาย หันร่อย ๆ (ภาษาถิ่น) หมายถึงหมุนไปเรื่อย ๆ น้ำ ย้อยสก ๆ(ภาษาถิ่น) หมายถึง น้ำ หยดติ๋ง ๆ คำ ตอบ เครื่องโม่แป้ง (ทำ ด้วยหิน) ๒๘. อะไรเอ่ย กลมเหมือนพระจันทร์ ดันท้องสาว ๆ แก่ ๆ เฒ่า ๆ ดันมั่ง ห่าง ๆ คำ คล้องจอง จันทร์ – ดัน สาว – เฒ่า คำ ตอบ กระด้งฝัดข้าว

42 ๒๙. อะไรเอ่ยพี่น้องเราไป พี่น้องเรามา ฉีกแข้งฉีกขา เข้าไปทีละหน่วย คำ คล้องจอง มา – ขา ความหมาย หน่วยหมายถึง ลูก (ผล) คำ ตอบ กรรไกรหนีบหมาก ๓๐. อะไรเอ่ยสี่หูหนึ่งหัวมีแต่ตัวไม่มีขา พอมืดขึ้นมากินคนทั้งเป็น ความหมาย หัว เป็นลักษณะนามของมุ้ง ที่ถูกต้องใช้ว่า หลัง พอมืดขึ้นมา (ภาษาถิ่น) หมายถึง เมื่อถึงเวลาค่ำ คำ ตอบ มุ้ง ๓๑. อะไรเอ่ยหุบเท่ากระบอก ถอกเท่ากระด้ง คำ คล้องจอง บอก – ถอก ความหมาย ถอก หมายถึง รูดให้ออก คำ ตอบ ร่ม ๓๒. อะไรเอ่ยลูกสัปดน แยงก้นแม่ คำ คล้องจอง ดน – ก้น ความหมาย แยง หมายถึง แหย่ คำ ตอบ ลูกกุญแจ

43 ๓๓. อะไรเอ่ย มาจากเมืองจีน ตัดหัวตัดตีนกินคนทั้งเป็น คำ คล้องจอง จีน – ตีน ความหมาย คำ ว่ามาจากเมืองจีน ต้องการคำ คล้องจอง คำ ตอบ เสือ ๓๔. อะไรเอ่ยพระก็ไม่ใช่พระเณรก็ไม่ใช่เณร ไม่เคนไม่ฉัน คำ คล้องจอง เณร - เคน ความหมาย เคน( ภาษาถิ่น ) หมายถึงประเคน คำ ตอบ กระต่ายขูดมะพร้าว ๓๕. อะไรเอ่ยแปดหู สองขา อัศจรรย์หนักหนา เอาขาแยงหู คำ คล้องจอง ขา – หนา – ขา ความหมาย แยง ( ภาษาท้องถิ่น ) หมายถึง แหย่ คำ ตอบ ปิ่นโต ๓๖. อะไรเอ่ยคำ คืบออกดอก คำ ศอกต้องแหงน ค่าแขนต้องแบก คำ คล้องจอง ดอก - ศอกแหงน – แขน ความหมาย ค่า(ภาษาถิ่น) หมายถึง ยาวเท่า ตำ ตอบ เทียนไข กระบอกตาล พระธรรม

44 ๓๗. อะไรเอ่ยอยู่กับคนกินข้างบนขี้ข้างล่างอยู่กับช้างกินข้างล่างขี้ ข้างบน คำ คล้องจอง คน – บนล่าง – ช้าง – ล่าง ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ ม้าไสน้ำ แข็ง และ กบไสไม้ ๓๘. อะไรเอ่ย นางนั่งอยู่ในกอหวาย ชักให้ตายก็ไม่ออก คำ คล้องจอง หวาน – ตาย ความหมาย กอหวาย ในที่นี้หมายถึง เก้าอี้หวาย คำ ตอบ กระจกเงา ๓๙. อะไรเอ่ยหัวแหลม ท้ายป้านวิ่งพล่านในสมุด คนไม่บริสุทธิ์คิดว่าเรือ คำ คล้องจอง ป้าน – พล่านสมุด – สุทธิ์ ความหมาย คำ ว่าสมุด คนฟังจะคิดว่าสมุทร คำ ตอบ ดินสอ

45 ๑. อะไรเอ่ยสาวน้อยอยู่ในวัง ไม่สั่งไม่ออก คำ คล้องจอง วัง – สั่ง คำ ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ น้ำ มูก ปริศนาคำ ทายหมวดทั่วไป ๒. อะไรเอ่ยปลดกระเบนกินกันกุมภัณฑ์ไม่ใช่ยักษ์ คำ คล้องจอง กัน – ภัณฑ์ คำ ภาษาถิ่น ไม่มี ความหมาย กระเบน หมายถึง โจงกระเบน คำ ตอบ ข้าวต้มใบกระพ้อ ๓. อะไรเอ่ย สี่เหลี่ยมเทียมทิศ ประตูปิด หลังคาเปิด คำ คล้องจอง ทิศ – ปิด คำ ตอบ คอกควาย ๔. อะไรเอ่ยกะลุ่มกะล่ำ เดินยังค่ำ ไม่เห็นรอย คำ คล้องจอง ล่ำ – ค่ำ ความหมาย กะลุ่มกะล่ำ ไม่มีความหมาย ต้องการเล่นคำ คล้องจอง ยังค่ำ (ภาษาถิ่น)หมายถึง ตลอดเวลา คำ ตอบ เรือ

46 ๕. อะไรเอ่ยกิ้งกือตัวใหญ่ ไต่บนเหล็ก ตัวมันไม่เล็ก กินคนตั้งพัน คำ คล้องจอง ใหญ่ – ไต่ เหล็ก – เล็ก คำ ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ รถไฟ ๖. อะไรเอ่ยสีเขียวชอุ่ม พุ่มไสวไม่มีใบ มีแต่ดอก คำ คล้องจอง ชอุ่ม – พุ่ม ไสว – ใบ คำ ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ ฝน ๗. อะไรเอ่ยเหลืองเหมือนอีเก้ง ร้องเพลงกินขนม คำ คล้องจอง เก้ง – เพลง คำ ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ พระ ๘. อะไรเอ่ย ขาไปไปสองคน ขากลับมืดฟ้ามัวฝนกลับคนเดียว คำ คล้องจอง คน – ฝน คำ ภาษาถิ่น ไม่มี คำ ตอบ คนกับเงา