E book ประกอบการทำชิ้นงาน

วิชาประวตั ศิ าสตร์

(E-Book ประกอบการทาชิ้นงาน)

ช้นั ประถมศึกษาปีที่ 4

โดย
ครูณัฐพล มะลทิ อง
โรงเรียนพญาไท
สานกั งานเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาประถมศกึ ษากรงุ เทพมหานคร

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ อาณาจกั รสุโขทัย

อาณาจกั รสโุ ขทยั

แผนที่แสดงอาณาจกั รสุโขทยั

อทุ ยานประวตั ิศาสตร์สโุ ขทัย
แหลง่ มรดกโลกโดย ยเู นสโก

เกร็ดความรู้ อาณาจักรของไทยในอดตี ถึงปัจจบุ ัน

สโุ ขทัย อยุธยา ธนบรุ ี รัตนโกสินทร์

กอ่ ตั้งราว กอ่ ต้ังราว ก่อตง้ั ราว กอ่ ตั้งราว
พ.ศ.1792 พ.ศ.1893 พ.ศ.2310 พ.ศ.2325

พ่อขนุ ศรี สมเดจ็ พระ พระเจา้ ตากสิน พระบาทสมเดจ็
อนิ ทราทิตย์ รามาธิบดีที่ 1 มหาราช พระพทุ ธยอดฟา้
จฬุ าโลกมหาราช

อดตี เมอ่ื 700 ปีกอ่ น
สโุ ขทัย พฒั นาจากเมอื งขึ้นเป็นอาณาจกั ร

การสถาปนา
และการขยายอานาจ

พ่อขนุ ศรีนาวนาถมเมื่อสวรรคต ขอมเขา้ ยดึ สุโขทยั

พอ่ ขุนผาเมืองและพ่อขนุ บางกลางหาว ซง่ึ เป็นพระสหาย
ช่วยกอบกสู้ โุ ขทัย

สถาปนาพ่อขุนบางกลางหาว
เปน็ กษตั ริย์พระนามวา่
“พ่อขนุ ศรีอนิ ทราทติ ย”์
ราชวงศพ์ ระรว่ งปกครอง
สุโขทัยมีกษัตรยิ ์ 9 พระองค์

การขยายอานาจ
เป้าหมาย

1. เพือ่ ครอบครองทรพั ยากรทมี่ คี า่
2. ควบคุมเสน้ ทางการคา้

3. สรา้ งความปลอดภยั แกเ่ มอื ง

ขุนสามชน เจ้าเมอื งฉอด (แม่สอด)
ทาการชนชา้ งกบั พอ่ ขนุ รามคาแหงมหาราช ซึ่ง

พ่อขนุ รามฯ เป็นฝา่ ยชนะ

อาณาเขตของสุโขทยั
ทศิ เหนอื ถงึ ฝง่ั แม่นา้ โขง(หลวงพระบาง)

ทศิ ใต้ ถงึ ฝ่งั ทะเลตอนใต้
ทิศตะวนั ออก ถงึ ฝงั่ แมน่ า้ โขง(เวยี งจนั ทร)์

ทิศตะวนั ตก ถึงหงสาวดี

การขยายอานาจ
จึงทาใหส้ ุโขทัย
เกดิ ความเจรญิ ใน

ด้านตา่ งๆ

การปกครองในสโุ ขทยั

การปกครองแบบพ่อปกครองลกู
เรียกพระมหากษัตริยว์ ่า พ่อขุน
ชว่ งปลายสโุ ขทยั เรียกว่า พระยา

ทาหน้าท่ปี ระมุข
ป้องกนั บ้านเมือง
ดูแลความสงบสขุ ตดั สนิ คดี

ใกลช้ ิดกบั ประชาชน เมือ่ ประชาชน
เดือดร้อน สามารถสั่นกระดงิ่ เพ่ือรอ้ งทกุ ข์
“ในปากประตมู ีกระดิง่ แขวนไว้ มีข้อความ

ข้องใจ ไปสน่ั กระด่ิงท่านแขวนไว”้

กษัตริย์สร้างความสมั พันธ์กับแคว้นตา่ งๆ
เชน่ ล้านนา พะเยา เชยี งใหม่ มอญ

เกิดความเจรญิ กว่า 200 ปี กอ่ นถกู ผนวก
รวมเขา้ กบั อาณาจักรอยธุ ยา

เศรษฐกจิ ในสโุ ขทยั



ทาอาชพี เกษตรกรรม และการคา้
ศิลาจารึกหลักที่ 1

“ในน้ามปี ลา ในนามีขา้ ว”
มคี วามอดุ มสมบรู ณ์

ปลกู ต้นไม้ยนื ตน้ เชน่ ตน้ ตาล มะพรา้ ว

การคา้ แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท
คอื การค้าภายใน และ การคา้ ภายนอก
การค้าภายใน ค้าขายเสรี ยกเว้นภาษี
เชน่ ของปา่ แรโ่ ลหะ ช้าง มา้
สนิ ค้าหัตถกรรมทส่ี าคญั คือ เครื่องสงั คโลก

การคา้ ภายนอก ค้าระหว่างเมอื ง
สุโขทัยเป็นศนู ยก์ ลางของการค้า
กษตั รยิ ์ใหค้ วามสาคญั กับการคา้
ขายกับจีน จนพฒั นามาเป็นการทตู

พอ่ ขนุ รามคาแหงส่งทูตไปเจริญสัมพันธไมตรกี บั จนี
จนี สง่ ช่างมาชว่ ยสอนการทา
เคร่อื งสงั คโลก

จนเปน็ สินค้าท่ีต้องการของนานาชาติ

การค้าขายกับนานาชาตสิ ่งผล
ให้สโุ ขทยั มีความเจริญรุ่งเรอื ง

สงั คมและวัฒนธรรม
ในสมัยสโุ ขทัย

ศลิ าจารกึ หลกั ท่ี 1
จดุ เรมิ่ ตน้ ภาษาไทย

ความเชือ่
ของชาวสโุ ขทยั
(พทุ ธศาสนา)

โครงสรา้ งลาดบั ชั้น
ของคนในสังคม
กาหนดหนา้ ทีข่ องแตล่ ะคนตา่ งกนั

กษัตริย์มีหนา้ ท่ีปกครองบ้านเมือง
ให้เกิดความสงบสขุ มั่นคง ปลอดภยั

ไพรท่ ามาหากินในยามปกติ ช่วยเหลือ
บ้านเมอื งเมื่อเกดิ สงคราม

โครงสร้าง กษตั ริย์
ลาดับชนชัน้
พระบรมวงศานวุ งศ์

ขุนนาง

พระสงฆ์
ไพร่
ขา้ หรอื ทาส

สโุ ขทยั แลกเปลยี่ นวัฒนธรรมกับเมืองตา่ ง ๆ
เชน่ ความสมั พนั ธก์ ับนครศรีธรรมราช หัวเมืองมอญ
สง่ ผลใหส้ ุโขทัยรบั พระพุทธศาสนานิกายเถรวาท

เข้ามาในสังคม

เกิดความเล่ือมใส ปรากฏในศิลาจารึก
“คนในเมืองสุโขทยั นี้ มักทาน มักทรงศีล มกั โอยทาน”

และยงั มกี ารสรา้ งศิลปกรรม
ซึง่ เปน็ มรดกจนถึงปจั จบุ นั

พระพทุ ธรูปปางมารวิชยั วัดศรชี ุม สโุ ขทยั