หน่วยที่ 8 การขุนและตลาดโคเนื้อกระบือ

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 183

หนว่ ยที่ 8

การขนุ
และตลาดโคเนอ้ื และกระบอื

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 184

หน่วยท่ี 8 การขนุ และตลาดโคเนื้อและกระบือ

หัวข้อเรื่อง

1.ความหมายการขนุ โคเน้ือและกระบือ
2.ประเภทและธุรกิจโคเน้ือและกระบือ
3.การปฏบิ ตั ิการขนุ โคเน้ือและกระบือ
4.ความหมายการตลาดโคเน้ือและกระบือ
5.ระบบตลาดและการจดั การตลาดโคเน้ือและกระบือ

สาระสาคญั

1.การขนุ โคเน้ือและกระบือ หมายถงึ การเล้ียงโคใหเ้ จริญเติบโตอยา่ งรวดเร็วโดยไดร้ ับอาหารที่
ค่อนขา้ งดีอยา่ งเต็มที่ ในช่วงระยะเวลา 4-12 เดือน มกี ารใหก้ ินอาหารขน้ เสริมร่วมกบั อาหารหยาบทาให้
เจริญเติบโตอยา่ งรวดเร็ว ถงึ กาหนดเขา้ โรงฆ่าสตั วใ์ นขณะท่ีอายนุ อ้ ย ไดเ้ น้ือที่มคี ุณภาพดีมไี ขมนั แทรกใน
มดั กลา้ มเน้ือ จาหน่ายไดร้ าคาดีกว่าการเล้ยี งโดยใหอ้ าหารหยาบเพยี งอยา่ งเดียว

2.การเล้ียงโคขุนแบบระบบธุรกิจตอ้ งการวางแผนการจดั การอยา่ งมีระบบ มรี ูปแบบการขุนโค
แบ่งออกเป็น 3 คือ การเล้ียงแมโ่ คเพื่อผลิตลูก เป็นการเล้ียงเพ่อื ขายลูกใหก้ บั ผเู้ ล้ยี งโคขนุ การเล้ยี งโคเพศผู้
และการเล้ยี งแม่โคผลิตลูก และขุนเอง

3.วธิ ีการขุนโคเน้ือแบ่งตามวิธีการให้อาหาร เป็ น 2 วิธี คือ การขุนดว้ ยการให้อาหารหยาบเพียง
อยา่ งเดียว เป็นวิธีการขนุ โคดว้ ยหญา้ สดท่ีมีคุณภาพดี อาจตดั ใหก้ ินหรือปล่อยเล้ยี งในทุ่งหญา้ และการขุน
ดว้ ยอาหารหยาบเสริมดว้ ยอาหารขน้ เป็นการขุนเพ่อื ใหไ้ ดเ้ น้ือที่มีคุณภาพ สามารถแบ่งการขุนได้ 3 วิธีคือ
การขนุ ลูกโคที่มีอายนุ อ้ ยจนอายุ 6-8 เดือน การขุนโคอายปุ ระมาณ 1 ปี คร่ึงหรือมีน้าหนักประมาณ 200-
250 กิโลกรัม ใชร้ ะยะเวลาขุนประมาณ 6 เดือน และการขุนโคท่ีมีอายมุ ากหรือโคอายมุ ากกว่า 5 ปี เป็ น
การขนุ เพื่อเพิม่ กลา้ มเน้ือเพยี งบางส่วนเพิม่ ไขมนั หุม้ ซาก

4.ตลาดปศุสตั วห์ มายถงึ สถานที่ สถานการณ์ใดสถานการณ์หน่ึงหรือกลุ่มของกิจการใดกิจกรรม
หน่ึงและรวมถึงระบบใดระบบหน่ึงท่ีเอ้ืออานวยใหบ้ ุคคลหรือองคก์ รสามารถนาสินคา้ หรือบริการมา
แลกเปลีย่ นหรือซ้ือขายกนั

5.ตลาดโคเน้ือและกระบือ แบ่งออกเป็นได้ 2 ลกั ษณะ คือ ตลาดโคเน้ือและกระบือที่มชี วี ติ และ
ตลาดเน้ือโคขนุ โดยตลาดโคเน้ือและกระบือท่ีมีชีวิตสามารถจาแนกตามลกั ษณะของการบริหารจดั การ
เป็น 2 ลกั ษณะ คือ ตลาดทว่ั ไป และตลาดนดั โค-กระบือ ส่วน ตลาดเน้ือโคขนุ จาแนกได้ 4 ประเภทคือ
ตลาดววั ลกู ชิ้น ตลาดเน้ือทว่ั ไป ตลาดน้ือระดบั กลางและตลาดเน้ือช้นั สูง

หน่วยที่ 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 185

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1.เพอ่ื ใหบ้ อกความหมายการขนุ โคเน้ือและกระบือ
2.เพือ่ ใหส้ ามารถบอกประเภทและธุรกิจโคเน้ือและกระบือได้
3.เพอ่ื ใหส้ ามารถปฏบิ ตั ิการขนุ โคเน้ือและกระบือได้
4.เพ่อื ใหบ้ อกความหมายการตลาดโคเน้ือและกระบือ
5.เพ่อื ใหท้ ราบระบบตลาดและการจดั การตลาดโคเน้ือและกระบือ
1.การขุนและตลาดโคเนื้อและกระบือ
การเล้ียงโคเน้ือและกระบือเพ่อื ขนุ จาหน่ายเน้ือส่วนใหญ่เป็นการเล้ียงเพือ่ จาหน่ายเน้ือ
ภายในประเทศ การพฒั นาดา้ นการขนุ จึงการพฒั นาที่ชา้ มาก มีฟาร์มขุนท่ีมีการจดั การที่ถกู ตอ้ งนอ้ ย
เน่ืองจากมีขอ้ จากดั ดา้ นการผลิตและการตลาด
1.1 ความหมายการขนุ โคเนื้อและกระบือ

1.1.1 การเล้ียงโคขนุ หมายถึง การเล้ียงโคใหเ้ จริญเติบโตอยา่ งรวดเร็วโดยไดร้ ับอาหารที่

ค่อนขา้ งดีอยา่ งเต็มท่ีในชว่ งระยะเวลาหน่ึง ( 4-12 เดือน ) มกี ารใหก้ ินอาหารขน้ เสริมร่วมกบั อาหารหยาบ
ทาใหเ้ จริญเติบโตอยา่ งรวดเร็วถงึ กาหนดเขา้ โรงฆ่าสตั วใ์ นขณะที่อายนุ อ้ ย ไดเ้ น้ือท่ีมีคุณภาพดีมีไขมนั
แทรกในมดั กลา้ มเน้ือ ( Marbling ) ( ปรารถนา,2531)

1.1.2 การขนุ ( Fattening ) หมายถงึ การนาโคระยะท่ีหยา่ นมจากแม่นามาเล้ยี งดว้ ยอาหาร
ท่ีมีพลงั งานสูงจนถึงสามารถส่งโรงฆ่าสตั ว์ โคท่ีนิยมขนุ มกั เป็นโคเพศผตู้ อน เนื่องจากโคท่ีตอนจะมีการ
สะสมไขมนั ไดเ้ ร็วกว่าโคท่ีไม่ตอน โดยประเทศญี่ป่ ุนการขนุ โคจะเร่ิมจากต้งั แต่หย่านม อายุ 7-8 เดือน
ขุนนานประมาณ 1 ปี เน้ือโคท่ีไดจ้ ะมีไขมนั แทรกสูงท่ีเรียกว่าเน้ือโกเบ ( Kobe-beef ) หรือเน้ือมทั ซุซากะ
( Matsuzaka-beef ) ( ยอดชายและมณฑิชา,2551 )

1.2 ประเภทและธุรกจิ การเลยี้ งโคขนุ
การเล้ียงโคขุนแบบระบบธุรกิจตอ้ งการวางแผนการจดั การอยา่ งมีระบบท้งั น้ีการขุน

ข้ึนอยกู่ บั ความพร้อมของเกษตรกร รูปแบบการขนุ โค แบ่งออกเป็น
1.2.1 เล้ียงแม่โคเพ่ือผลิตลูก เป็ นการเล้ียงเพื่อขายลูกให้กบั ผูเ้ ล้ียงโคขุน การเล้ียงโค

ประเภทน้ี จะตอ้ งเล้ยี งแมโ่ คเพอ่ื ใชผ้ สมกบั พ่อโคพนั ธุด์ ีหรือผสมเทียมโดยใชน้ ้าเช้ือของพ่อโคเน้ือพนั ธุ์ดี
เพ่ือผลิตลูกโคเพศผูท้ ี่มีลกั ษณะเหมาะสมต่อการขุน ส่วนลูกโคตวั เมียผู้เล้ียงอาจจะคดั เอาไวเ้ ป็ นแม่
ทดแทนในฝงู ต่อไป

1.2.2 เล้ยี งโคขุน ผเู้ ล้ยี งจะหาซ้ือโครุ่นเพศผจู้ ากแหล่งต่างๆ มาขุนอาจเป็นการขนุ แบบ
โคมนั ขนุ ลกู โคอ่อน หรือขุนโคขนุ คณุ ภาพดี

1.2.3 เล้ยี งแม่โคผลิตลูก และขนุ เอง เป็นการเล้ยี งท่ีรวมเอาธุรกิจแบบที่ 1 และ 2 รวมกนั
เม่อื มีลกู โคเพศผเู้ กิดข้ึนกจ็ ะนามาขุนส่งโรงฆา่ ( สว่างและทวชี ยั ,2548 )

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 186

ภาพที่ 8.1การเล้ยี งโคขนุ แบบขงั คอก
ท่ีมา:อษุ า ( 2557 )

1.3.ข้ันตอนในการเลยี้ งโคขุน
การดาเนินการขนุ โค เกษตรกรจะตอ้ งมขี ้นั ตอนในการดาเนินงาน ดงั น้ี
1.3.1 ศกึ ษาขอ้ มลู วธิ ีการเล้ยี งจากเอกสารต่างๆหรือเขา้ รับการฝึกอบรม ซ่ึงหน่วยงาน

ราชการต่างๆ จดั ข้ึนและเยย่ี มชมกิจการของเกษตรกรที่เล้ยี งโคขนุ อยแู่ ลว้
1.3.2 รวมกลุ่มผสู้ นใจ การเล้ียงโคขุนสาหรับเกษตรกรรายยอ่ ยและรายขนาดกลางจะ

ไดผ้ ลดีต่อเมอ่ื มีการรวมกลุม่ ซ่ึงจะทาใหส้ ะดวกและประหยดั ในหลายๆ ดา้ น เช่น การจดั ซ้ือลกู โคมาขุน
การจดั ซ้ืออาหารและติดต่อตลาดโคขุนที่ตอ้ งการจาหน่าย รวมท้งั การจดั หาแหล่งเงินทุนในการเล้ยี ง

1.3.3 จดั เตรียมปัจจยั พ้ืนฐานในการเล้ยี งโคขุน เช่น การจดั เตรียมแปลงหญา้ ก่อนท่ีจะนา
โคเขา้ คอกขนุ ประมาณ 2 เดือน การสร้างโรงเรือนขนุ โค การจดั เตรียมอปุ กรณ์และการเตรียมอาหารขน้
สาหรับขุนโค

1.3.4 จดั หาพนั ธุโ์ คในการขุน
1.3.5 การปฏบิ ตั ิเล้ียงโคขุน
1.3.6 การจาหน่ายโคขนุ และวางแผนการจดั การฟาร์มในระยะยาว ( ศรเทพ,2539 )

1.4 วธิ ีการขนุ โคเนื้อ
วิธีขุนโค แบ่งตามวธิ ีการใหอ้ าหาร เป็น 2 วธิ ี คือ
1.4.1 การขนุ ดว้ ยการใหอ้ าหารหยาบเพยี งอยา่ งเดียว
เป็นวธิ ีการขุนโคดว้ ยหญา้ สดที่มคี ุณภาพดี อาจตดั ใหก้ ินหรือปล่อยเล้ยี งในทุ่ง

หญา้ การขุนวธิ ีน้ีไม่แตกต่างกบั การเล้ียงโคเน้ือทว่ั ไปมากนกั จะตอ้ งใชร้ ะยะเวลานานในการเพ่ิมน้าหนกั
ตวั ตามตอ้ งการ อกี ท้งั ยงั ไดเ้ น้ือที่ไมค่ ่อยมคี ุณภาพดีเท่าที่ควร แต่กอ็ าจเหมาะสมกบั ความตอ้ งการของ
ตลาดในทอ้ งถิ่น ซ่ึงไมต่ อ้ งการบริโภคเน้ือที่มีคุณภาพสูงมากนกั ตน้ ทุนการขนุ ค่อนขา้ งต่า

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 187

1.4.2 การขนุ ดว้ ยอาหารหยาบเสริมดว้ ยอาหารขน้

เป็นวิธีการขนุ โคท่ีตอ้ งลงทุนสูงม่งุ ใหไ้ ดเ้ น้ือโคขนุ คุณภาพดี ส่งขายใหก้ บั ตลาด

เน้ือช้นั สูง แบ่งตามอายแุ ละคุณภาพเน้ือที่ได้ ออกเป็น 3 รูปแบบ ดงั น้ี คือ

1.4.2.1 การขนุ ลูกโค ( Veal calve ) เพือ่ ส่งโรงฆา่ เมื่ออายนุ อ้ ยส่วนใหญ่นิยมใช้

ลกู โคนมเพศผู้ เร่ิมขุนต้งั แต่ลกู โคอายุ 1 สปั ดาห์ หรือหลงั จากไดร้ ับนมน้าเหลืองตามกาหนดแลว้ อาหาร

ที่ใชล้ งทุนจะใชห้ างนมผงเป็นหลกั ใชเ้ วลาขนุ จนลูกโคมอี ายปุ ระมาณ 6-8 เดือน โคจะมกี ารเจริญเติบโต

อยา่ งรวดเร็วไดเ้ น้ือที่คุณภาพดี เมือ่ ส่งโรงฆา่

ภาพที่ 8.2 การขนุ ลกู โคนมเพศผู้
ท่ีมา:อษุ า ( 2557 )

1.4.2.2 การขนุ โคที่เร่ิมขนุ เมื่อโคมอี ายปุ ระมาณ 1 ปี คร่ึงหรือมีน้าหนกั ประมาณ
200-250 กิโลกรัม ใชร้ ะยะเวลาขุนประมาณ 6 เดือน ให้ไดน้ ้าหนกั 400-450 กิโลกรัม แลว้ ส่งโรงฆ่า เป็ น
รูปแบบการขุนที่นิยมกนั แพร่หลายในปัจจุบนั ส่วนใหญ่นิยมใชโ้ คเน้ือลกู ผสมเน่ืองจากมีการเจริญเติบโต
คุณภาพเน้ือที่ดี

1.4.2.3 การขนุ โคที่มอี ายมุ ากหรือโคท่ีโตเตม็ วยั อายมุ ากกวา่ กวา่ 5 ปี เป็นการขนุ
เพื่อเพ่ิมกลา้ มเน้ือเพียงบางส่วนเพ่ิมไขมนั หุม้ ซาก โดยไม่สนใจไขมนั แทรกในเน้ือ ใช้เวลาในการขุน
ประมาณ 3 เดือน โคที่ไดจ้ ากการขุนเรียกกว่า โคมนั ( สว่างและทวชี ยั ,2548 )

1.5.หลกั การพจิ ารณาในการคดั เลือกโคเข้าขนุ
การคดั เลอื กโคเขา้ ขนุ มขี อ้ ควรพิจารณา ดงั น้ี
1.5.1 พนั ธุโ์ ค
การพจิ ารณาเลือกพนั ธุโ์ คตอ้ งสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตลาดโคขุน เช่น

โคพ้ืนเมืองตลาดช้นั สูงไมต่ อ้ งการเพราะซากเลก็ ไขมนั แทรกนอ้ ย หนา้ ตดั เน้ือสนั เลก็ พนั ธุโ์ คท่ีเหมาะสม
ในการนามาขนุ ควรเป็นโคลูกผสมที่มสี ายเลือดโคยโุ รปอยใู่ นช่วง 50-62.5 เปอร์เซ็นต์

หน่วยที่ 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 188

1.5.2 เพศโค โคท่ีจะนามาขุนควรเป็นเพศผเู้ พราะการเจริญเติบโตและเปอร์เซ็นตซ์ าก

หลงั ชาแหละจะสูงกวา่ เพศเมีย

1.5.3 อายขุ องโค มีความสมั พนั ธก์ บั ระยะเวลาขนุ กล่าวคือ ถา้ ขุนโคอายนุ อ้ ยจะตอ้ งใช้

เวลามากกวา่ การขุนโคใหญ่ เช่น โคหยา่ นม ใชเ้ วลาขนุ ประมาณ 10 เดือน แต่ถา้ เป็นโคอายุ 1 ปี ใชเ้ วลา

ประมาณ 8 เดือน โคอายุ 1.5 ปี ใชเ้ วลาขุนประมาณ 6 เดือน โคอายุ 2 ปี ใชเ้ วลาขนุ ประมาณ 4 เดือน และ

โคโตเต็มวยั ใชเ้ วลาขุนประมาณ 3 เดือน

1.5.4 สภาพโคที่นาเขา้ มาขุนมีสภาพที่แตกต่างกนั เช่น โคที่ผอมเพราะขาดอาหารแต่ไม่

แคระแกร็นจะมีประสิทธิภาพและการใชอ้ าหารดีกว่าโคไดอ้ าหารสมบูรณ์มาตลอด ทาใหก้ ารขุนไดก้ าไร

( ยอดชายและมณฑิชา,2551 )

ภาพที่ 8.3 โคขนุ
ท่ีมา:อษุ า ( 2557 )

1.6 การจดั การเตรียมโคก่อนทาการขนุ
เม่อื โคเขา้ มาอยใู่ นคอกใหมค่ วรจดั การ ดงั น้ี
1.6.1 ทาความสะอาดและฆา่ เช้ือโคก่อนขนุ
1.6.2 เตรียมน้าสะอาดใหก้ ินตลอดเวลา
1.6.3ใหก้ ินอาหารที่โคเคยกินเป็นเวลา 1-2 วนั เม่ือโคหายเครียดจึงฝึกใหก้ ินอาหารขน้

สูตรที่เตรียมไวโ้ ดยเริ่มกินจากนอ้ ยๆจนกินไดเ้ ตม็ ท่ี หมนั่ สงั เกตอาการผดิ ปกติ เช่นทอ้ งอืด ซึม ไม่เค้ียว
เอ้ือง

1.6.4 ถ่ายพยาธิท้งั ภายใน-นอก
1.6.5 ฉีดวคั ซีนตามท่ีกรมปศสุ ตั วก์ าหนดใหท้ าในพ้ืนท่ีน้นั ๆ
1.6.6 ฝังฮอร์โมนหรือตอนโค

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบือ 189

ภาพที่ 8.4 ถ่ายพยาธิโคก่อนทาการขนุ
ที่มา:อษุ า ( 2557 )

1.7 การปฏิบตั เิ ลยี้ งดูโคขนุ
การปฏิบตั ิในการจดั การขนุ โคมหี ลกั การปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี

1.7.1 ทาประวตั ิโคที่ขนุ เช่น น้าหนกั เร่ิมขนุ เบอร์ตวั วนั เกดิ เบอร์พ่อ เบอร์แม่ อายพุ นั ธุ์
โคท่ีขุน

1.7.2 ใหอ้ าหารขน้ สาเร็จรูปมโี ปรตีนไมต่ ่ากว่า 14 เปอร์เซ็นต์ ควรใหก้ ินอาหารคร้ังละ
นอ้ ยๆ แต่บ่อยคร้ัง อยา่ งนอ้ ยควรใหว้ นั ละ 2 คร้ัง ในฤดูร้อนควรใหอ้ าหารตอนเชา้ มดื หรือตอนเยน็ เมอ่ื
อากาศเยน็ จะทาใหโ้ คกินอาหารไดม้ ากข้ึน

1.7.3 ใหอ้ าหารหยาบ ( หญา้ สดหรือวสั ดุเหลือใชท้ างการเกษตร )โดยใหโ้ คกนิ เตม็ ที่
1.7.4 ใหน้ ้าสะอาดใหโ้ คกินตลอดเวลา โคจะกินน้าวนั ละประมาณ 20-50 ลติ ร ข้ึนอยกู่ บั
ขนาดโคและสภาพอากาศ อา่ งน้าควรทาความสะอาดอยา่ งนอ้ ยสปั ดาห์ละ 2 คร้ัง ไมค่ วรใหถ้ กู แดดจะทา
ใหน้ ้ามีความร้อน โคจะกินน้านอ้ ยและทาใหก้ ินอาหารไดน้ อ้ ยลงดว้ ย
1.7.5 หมน่ั สงั เกตพฤติกรรมปกตขิ องโคเพื่อดูอาการผดิ ปกติในโคท่ีป่ วย
1.7.6 โคที่โตชา้ ควรคดั ออก เมอื่ โคถ่ายมลู ออกมาควรรีบตกั ออกโดยเร็ว

1.7.7 การอาบน้าแปรงขนจะทาใหโ้ คไมเ่ ครียดและโตเร็ว ควรทาในช่วงบ่ายเพราะคอก
จะแหง้ เร็วไม่ช้ืนแฉะไมค่ วรปลอ่ ยโคออกไปเดนิ แทะเลม็ หญา้ นอกคอกเพราะจะทาใหโ้ คใชพ้ ลงั งานจาก
อาหารมากข้ึน น้าหนกั จะลดหรือโตชา้ ลง ( ปรารถนา,2527 )

หน่วยที่ 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบือ 190

ภาพที่ 8.5 โคขนุ ใหก้ ินอาหารแบบเตม็ ที่
ท่ีมา:อุษา ( 2557 )

(ก) (ข)
ภาพที่ 8.6 การอาบน้าแปรงขน (ก) การนวดกระตุน้ กลา้ มเน้ือ (ข)
ท่ีมา:http//www.igetweb.com/.../private_folder/image031.jpg
1.8 การเลยี้ งกระบือขุน

การเล้ียงกระบือเชิงธุรกิจในประเทสไทยมมี ีนอ้ ยมาก ส่วนใหญ่เป็นการเล้ยี งร่วมกบั การ
ทาการเกษตรอืน่ หรือเล้ียงในระบบการเกษตรแบบผสมผสาน การเล้ยี งกระบือขนุ มกี ารจดั การเช่นเดียวกบั
การขนุ โคเน้ือ การขนุ กระบือแงออกเป็น 2 ประเภท ดงั น้ี

1.8.1 การขนุ กระบือโตเต็มที่
ในการขนุ กระบือที่โตเต็มที่ควรใหก้ ระบือกินอาหารหยาบคุณภาพดีแบบเตม็ ท่ี

และเสริมอาหารขน้ 1.5 เปอร์เซ็นตข์ องน้าหนกั ตวั จะทาใหก้ ระบือมีการเจริญเติบโต 700-800 กรัมต่อวนั
และเม่ือชาแหละจะไดเ้ ปอร์เซน็ ตซ์ าก 50.26 เปอร์เซ็นต์

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 191

1.8.2 การขนุ กระบืออายนุ อ้ ย
การขนุ กระบืออายนุ อ้ ย แบ่งออกเป็น 2 ลกั ษณะ ดงั น้ี
1.8.2.1 การขนุ กระบือเพศผไู้ ม่ตอนอายุ 1½ ปี โดยใชพ้ ืชอาหารสตั วค์ ุณภาพดี

ร่วมกบั อาหารขน้ ใหก้ ินแบบเตม็ ท่ี ใชร้ ะยะเวลาขุน 120 วนั กระบือมอี ตั ราการเจริญเติบโตเฉล่ีย 892 กรัม
ต่อวนั มปี ระสิทธิภาพการใชอ้ าหารเฉลีย่ 7.62 กิโลกรัมวตั ถแุ หง้ ต่อการเพมิ่ น้าหนกั 1 กิโลกรัม

1.8.2.2 การขนุ กระบือพ้นื เมอื งอายุ 2 ปี โดยใชก้ ากมะพร้าวและกากปาลม์ เป็น
วตั ถุดิบหลกั ในสูตรอาหารขน้ ขุนกระบือนาน 6 เดือน กระบือมีอตั ราการเจริญเติบโตเฉลยี่ 700-1,000
กรัมต่อวนั และเมือ่ ชาแหละจะไดเ้ ปอร์เซน็ ตซ์ าก 48 เปอร์เซน็ ต์

คุณภาพของเน้ือกระบือขนุ มีลกั ษณะสีแดง คุณภาพดี นุ่ม กล่ินและรสชาติใกลเ้ คียงกบั
เน้ือโคเน้ือขนุ การขุนกระบือควรมีการเสริมวิตามินดีในอาหารขน้ ทาใหร้ ะดบั แคลเซียมในกลา้ มเน้ือ
เพมิ่ ข้ึนถึง 20-40 เปอร์เซน็ ต์ ทาใหเ้ น้ือเน้ือมคี วามนุ่มมากข้นึ ( คณธิศ,2555 )
2. การบนั ทกึ ข้อมลู ในฟาร์มโคเนื้อและกระบือ ( Recording )

การจดั ฟาร์มโคเน้ือและกระบือ จาเป็นตอ้ งมีการบนั ทึกขอ้ มูลต่างๆ เพอื่ ใหเ้ จา้ ของฟาร์มสามารถ
ทราบสถานะการณ์ของฟาร์มได้อย่างเป็ นปัจจุบันและสามารถตรว จสอบปัญหาและแก้ไขได้อย่าง
ทนั ท่วงที อกี ท้งั ยงั สามารถใชเ้ ป็นขอ้ มูลในการพฒั นาปรับปรุงพนั ธุ์และเพิ่มประสิทธิภาพในการเล้ยี งได้
และในข้อกาหนดมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ มกอช. 6400 2548 การปฏิบัติท่ีดีทาง
การเกษตรสาหรับฟาร์มโคเน้ือ ระบุไวว้ ่าฟาร์มโคเน้ือและกระบือท่ีดีจะตอ้ งมีการบนั ทึกขอ้ มูล ดงั น้ี

1.ขอ้ มลู เคร่ืองหมายตวั สตั ว์
2.ขอ้ มลู ประวตั ิ พนั ธุ์ และการผสมพนั ธุ์
3.ขอ้ มลู ผลผลติ โดยบนั ทึกเป็นน้าหนกั หรือวดั รอบอก ส่วนสูงของโคในช่วงอายตุ ่างๆ
4.ขอ้ มลู สุขภาพสตั ว์ การรักษาโรค การป้องกนั และควบคมุ โรค
5.ขอ้ มูลการจดั การอาหารสตั ว์

2.1 ข้อมลู เคร่ืองหมายตวั สัตว์
มีความสาคญั มากในการบนั ทึกขอ้ มูล ขอ้ มูลที่เก็บบันทึกสามารถนาไปใชป้ ระโยชน์

ดา้ นการจดั การฟาร์ม ซ่ึงเครื่องหมายประจาตวั สตั วน์ ้ีจะตอ้ งคานึงถึง อายขุ องสตั ว์ ชนิดของเคร่ืองหมาย
ความคงทนชดั เจนของเคร่ืองหมาย และระบบในการบนั ทึกเครื่องหมายประจาตวั สตั วด์ ว้ ย

2.2 ข้อมลู พนั ธุประวตั แิ ละการผสมพนั ธ์ุ
เป็ นขอ้ มูลท่ีจาเป็ นในการพฒั นาฟาร์มให้มีประสิทธิภาพ ในการจดั การดา้ นพนั ธุกรรม

โดยขอ้ มูลท่ีบนั ทึก ไดแ้ ก่ วนั คลอด น้าหนักแรกคลอด พนั ธุ์ น้าหนักเมอื่ หยา่ นม น้าหนกั เมื่ออายุ 1 ปี อายุ
เมอ่ื ผสมพนั ธุค์ ร้ังแรก วนั ผสมพนั ธุแ์ ต่ละคร้ัง ( และพ่อพนั ธุท์ ี่ใชผ้ สม ) วนั คลอดลกู คร้ังแรก และวนั
คลอดในแต่ละคร้ัง ขอ้ มลู เหลา่ น้ี ถา้ มีการบนั ทึกอยา่ งถูกตอ้ งครบถว้ นก็จะทาใหเ้ กษตรกรสามารถใช้

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 192

ประโยชนจ์ ากขอ้ มลู พฒั นาปรับปรุงพนั ธุไ์ ดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ

2.3 ข้อมูลผลผลติ โดยบันทกึ เป็ นนา้ หนกั ส่วนสูงของโคเนือ้ และกระบือในช่วงอายุต่างๆ
ข้อมูลน้ี เป็ นข้อมูลท่ีแสดงออกถึงลักษณะท่ีสามารถแสดงออกได้ของสัตว์ใน

สภาพแวดลอ้ มการเล้ยี งดูของฟาร์ม เป็นประโยชน์ในการคดั เลอื กสัตวไ์ ปใชป้ ระโยขน์ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม
ตามวตั ถปุ ระสงคข์ องการดาเนินกิจการการเล้ียงโคเน้ือและกระบือ

2.4 ข้อมูลสุขภาพสัตว์ การรักษาโรค การป้องกนั และควบคุมโรค
เป็ นข้อมูลที่จาเป็ นอย่างย่ิงท่ีจะตอ้ งมีการบันทึก เช่น การทาวคั ซีน ชุดการผลิตของ

วคั ซีนแต่ละชนิดท่ีใช้ เคยมกี ารรักษาโรคอะไรบา้ ง รักษาอยา่ งไร ผลเป็นอยา่ งไร โดยใคร เมอื่ ไหร่ เพราะ
ขอ้ มูลเหลา่ จะช่วยทาให้เกิดการวางแผน กาหนดการทาวคั ซีนในคร้ังต่อไป และทราบถึงวธิ ีการรักษาโรค
ท่ีเคยเกิดข้ึนในฟาร์ม อนั จะช่วยใหเ้ กิดความเขา้ ใจและดาเนินการรักษาไดเ้ หมาะสม

2.5 ข้อมูลการจดั การอาหารสัตว์
เป็นขอ้ มูลที่จาเป็นมาก เพราะหากเกิดความผิดปกติข้ึนในตวั สตั วท์ ี่อาจจะเก่ียวขอ้ งกบั

อาหารสตั ว์ เราจะสามารถสืบยอ้ นกลบั ไดว้ ่าน่าจะมาจากอาหารหรือวตั ถุดิบตวั ใด แหล่งท่ีซ้ือ จะช่วยให้
ในการแกไ้ ชปัญหาท่ีเกิดข้ึนไดถ้ ูกตอ้ ง

การบนั ทึกควรบนั ทึกใหเ้ หมาะสมกบั ขนาดฟาร์ม และจานวนสตั วใ์ นฟาร์ม โดยการบนั ทึกขอ้ มูล
ในสมุดบนั ทึกประจาวนั ฟาร์มขนาดใหญ่อาจใชร้ ะบบคอมพิวเตอร์ช่วยในการบนั ทึกและสืบคน้ ขอ้ มูล
การจดั การดา้ นต่างๆ ( สรรเพชญ,2554 )

3.ตลาดโคเนือ้ และกระบือ
การทาฟาร์มโคเน้ือและกระบือ เกษตรกรส่วนใหญ่เล้ียงเพ่ือไวใ้ ชง้ านและอาจจาหน่ายเน้ือเพ่ือ

ไปประกอบอาหาร เกิดธุรกิจการซ้ือขายโคเน้ือและกระบือโดยมีพ่อคา้ ไปตระเวนรับซ้ือโคเน้ือและ
กระบือมีชีวติ ถงึ บา้ นของเกษตรกร หรือมแี หล่งซ้ือขายเป็นที่นดั พบระหว่างผซู้ ้ือกบั ผูข้ ายท่ีเรียกว่าตลาด
นดั โคกระบือ ตลาดโคกระบือมีท้งั ตลาดภายในประเทศและตลาดต่างประเทศ ซ่ึงสร้างมูลค่าให้กบั ธุรกิจ
การเล้ียงโคเน้ือและกระบือ ดงั น้ัเกษตรกรตอ้ งมีความรู้ด้านการตลาดขาดความรู้ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั
การตลาดและขอ้ มูลฟาร์มแลว้ อาจจะประสบกบั การขาดทุนในการดาเนินธุรกิจฟาร์มได้

3.1 ความหมายของตลาดโคเนื้อและกระบือ
ตลาดปศุสัตวห์ มายถึง สถานที่ สถานการณ์ใดสถานการณ์หน่ึงหรือกลุ่มของกิจการใด

กิจกรรมหน่ึ งและรวมถึงระบบใดระบบหน่ึ งท่ี เอ้ืออานวยให้บุคคลหรื อองค์กรสามารถนาสิ นค้าหรื อ
บริการมาแลกเปลี่ยนหรือซ้ือขายกนั ( ปิ ลนั ธนา,2555 )

3.2 การจาแนกตลาดโคเนือ้ และกระบือ
ตลาดโคเน้ือและกระบือ แบ่งออกเป็นได้ 2 ลกั ษณะ คือ
3.2.1 ตลาดโคเน้ือและกระบือท่ีมีชีวิต

หน่วยที่ 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 193

ตลาดโคเน้ือและกระบือท่ีมชี วี ติ สามารถจาแนกตามลกั ษณะของการบริหารจดั การ
เป็น 2 ลกั ษณะ คือ

3.2.1.1 ตลาดทว่ั ไป เป็นตลาดท่ีผเู้ ล้ยี งรายยอ่ ยหรือฟาร์มขนาดเลก็ มีการซ้ือขาย
ท่ีฟาร์ม โดยผซู้ ้ือเดินเขา้ ไปรับซ้ือโคเน้ือและกระบือถงึ ฟาร์มของเกษตรกรผเู้ ล้ียง จะมีการตกลงราคาโดย
ประเมินจากลกั ษณะภายนอกแลว้ เหมาเป็นตวั ไม่นิยมชงั่ น้าหนกั

3.2.1.2 ตลาดนดั โค-กระบือ เป็นสถานที่ผซู้ ้ือและผขู้ ายมาพบปะกนั และซ้ือขาย
จดั โดยเอกชน มบี ริเวณกวา้ ง มรี ะยะเวลาเปิ ด ปิ ดแน่นอน เกษตรกรสามารถจะซ้ือขายไดอ้ ยา่ งเสรีโดยไม่
ผา่ นนายหน้า แต่ผขู้ ายตอ้ งเสียค่าธรรมเนียมให้เจา้ ของตลาดนัด การซ้ือ ขายเป็ นการซ้ือ ขายแบบตกลง
ราคา และเป็ นการซ้ือแบบเหมาตวั ประเมนิ จากลกั ษณะภายนอกแลว้ เหมาเป็ นตวั ไมน่ ิยมชงั่ น้าหนักเช่น
ตลาดทว่ั ไป

ภาพท่ี 8.7 ตลาดนดั โคเน้ือ กระบือ
ท่ีมา:อษุ า ( 2557 )
3.2.2 ตลาดเน้ือโคเน้ือและกระบือขุน
ตลาดเน้ือโคเน้ือและกระบือขุนในประเทศไทย แบ่งออกไดเ้ ป็น 4 ประเภท คือ
3.2.2.1. ตลาดววั ลูกชิ้น

เป็นตลาดที่จานวนโคท่ีมจี านวนโคในตลาดเป็น 50 เปอร์เซน็ ตข์ องโค
ท่ีฆ่าเพือจาหน่ายท้งั หมด ซากโคกล่มุ น้ีมีเปอร์เซ็นตซ์ ากเพยี ง 52 เปอร์เซน็ ต์ เน้ือโคท่ีทาลกู ช้ินตอ้ งการเน้ือ
แดงลว้ นท่ีไม่มีไขมนั เพราะทาใหล้ ูกชิ้นเกาะตวั แน่น โคที่เหมาะสมจึงโคเพศใดก็ได้ไม่จากดั ขนาดที่มี
กลา้ มเน้ือเต็ม ไม่จาเป็ นตอ้ งอว้ น และสภาพซากที่ไม่มีไขมนั เน้ือประเภทน้ีถูกนาไปทาลูกชิ้น หรือ
ผลิตภณั ฑต์ ่าง ๆ ก่อนจาหน่ายใหแ้ ก่ผบู้ ริโภค

หน่วยที่ 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบือ 194

3.2.2.2 ตลาดเน้ือทวั่ ไป
ตลาดเน้ือทวั่ ไป หมายถึงเน้ือที่นาไปวางจาหน่ายท่ีเขียงตามตลาดสด

ทวั่ ไป เน้ือมีลกั ษณะเป็นเสน้ หยาบ สีแดง ทีไขมนั สีเหลอื งหุม้ พอประมาณ เป็นเน้ือที่ไมม่ ไี ขมนั แทรกเลย
ส่วนใหยเ่ น้ือมกั เหนียว โคที่เหมาะเป็นโคที่ปลดจากการใชง้ าน ตลาดเน้ือทว่ั ไปมปี ระมาณ 35 เปอร์เซ็นต์
ของจานวนโคท่ีฆา่ ซากโคกลุ่มน้ีมีเปอร์เซ็นตซ์ ากเพียง 55 เปอร์เซ็นต์ ปริมาณเน้ือแดงมากกว่าโคท่ีใชท้ า
ลกู ชิ้น

3.2.2.3 ตลาดเน้ือโคระดบั ปานกลาง
เป็ นตลาดเน้ือโคขุนที่มีเฉพาะเมืองใหญ่ เช่น ตลาดซุปเปอร์มาเก็ต

ร้านอาหารและโรงแรมที่มีชาวต่างประเทศ เดินทางมาท่องเท่ียวหรือคนไทยที่มีรายไดส้ ูงเน้ือโคที่วาง
จาหน่ายจะถูกตดั แต่งเป็นชิ้นส่วนยอ่ ยบรรจุถาดโฟมมฉี ลากแสดงช้ินส่วนและราคา เน้ือโคส่วนใหญ่เป็ น
โคมนั มีลกั าณะหยาบสีแดงเขม้ มไี ขมนั สีเหลืองหุม้ อาจมไี ขมนั แทรกบา้ ง มีความเหนียวเพราะเป็นโคอายุ
มาก ก่อนส่งวากไปจาหน่ายตลาดซุปเปอร์มาเก็ตพ่อคา้ มกั นาวากไปบ่มในหอ้ งเยน็ อุหภูมิสูง 3-10 อาศา
เซ็นเซียส เป็ นระยะเวลา 7 วนั เพื่อใหเ้ อนไซมืภายในเน้ือมีโอกาสย่อยเส้นใยของเอ็นและพงั ผืดภายใน
กอ้ นเน้ือ จนทาใหเ้ น้ือนุ่มเกือบเท่าเน้ือโคอายนุ อ้ ย

ภาพท่ี 8.8 ตลาดเน้ือโคระดบั ปานกลาง
ที่มา:อุษา ( 2557 )
3.2.2.4 ตลาดเน้ือโคระดบั สูง

เป็นตลาดเน้ือโคขนุ ที่ในเมอื งใหญ่ๆส่วนใหญ่จะอยใู่ นกรุงเทพมหานคร
ไดแ้ ก่ ตลาดซุปเปอร์มาเกต็ ร้านอาหารและโรงแรมระดบั ชน่ั 1 เน้ือโคท่ีจาหน่ายมที ้งั เน้ือโคท่ีผลติ ใน
ประเทศและนาเขา้ จากต่างประเทศ เน้ือประเภทน้ีจะมีไขมนั แทรก มไี ขมนั หุม้ ซาก เน้ือนุ่ม รสชาติดีและมี
ราคาแพง เน้ือท่ีวางจาหน่ายมีการกาหนดคุณลกั ษณะเฉพาะที่ค่อนขา้ งเป็นมาตรฐานสากล โดยมีการระบุ

หน่วยที่ 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบือ 195

ดา้ นแหลง่ ท่ีมา วิธีการฆ่า แปรสภาพ การแช่เยน็ การตดั แต่งซาก เน้ือโคขนุ เป็ นเน้ือที่ไดร้ ับการขุนอยา่ ง

เตม็ ท่ีดว้ ยอาหารขน้ พลงั งานสูง เน้ือจะมไี ขมนั แทรกและความนุ่มมาก ( ชยั ณรงคแ์ ละมณฑิชา ,2555 )

ภาพท่ี 8.9 เน้ือโคขุนคณุ ภาพสูง ( Kobe Beef)
ท่ีมา:http//www.blogs.browardpalmbeach.com/.../KobeBeefstrip.jpg

3.3 ปัญหาและแนวทางการตลาดโคเนื้อและกระบือในประเทศไทย
การเล้ยี งโคกระบือของเกษตรกรไทยจากอดีตถงึ ปัจจุบนั ยงั คงทากนั ในลกั ษณะเดิม คือ

เกษตรกรรายยอ่ ยทาการเล้ียงเพอ่ื รอใหพ้ อ่ คา้ ไปซ้ือถึงบา้ นหรือไร่นา หรือเกษตรกรนาโคกระบือ มาขายที่
ตลาดนดั โคกระบือซ่ึงพ่อคา้ รับซ้ือจะไปรวมตวั กนั อยทู่ ี่นนั่ ดงั น้นั ปัญหาของการตลาดโค กระบือจึงอยทู่ ่ี
เกษตรกรผเู้ ล้ียงและพ่อคา้ ท่ีรับซ้ือ สามารถจาแนกปัญหา ไดด้ งั น้ี

3.3.1 ปัญหาการตลาดภายในประเทศ มี ดงั น้ี
3.3.1.1 การขาดเงินทุนหมุนเวียนสาหรับการซ้ือขายโคเน้ือและกระบือ เพราะมี

ราคาสูงมาก
3.3.1.2 ความไม่สะดวกและไม่เป็นธรรมในการขนส่งโคเน้ือและกระบือ มีชีวิต

ซ่ึงพ่อคา้ มกั จะตอ้ งเสียเงินใหแ้ ก่เจา้ หนา้ ท่ี นอกเหนือจากคา่ ธรรมเนียมตามกฎหมาย พอ่ คา้ จึงผลกั ภาระ
ของตน้ ทุนส่วนเกินน้ีใหแ้ ก่ผบู้ ริโภค

3.3.1.3 ปัญหาการผกู ขาด การกีดกนั พ่อคา้ ตา่ งถิ่นไม่ใหม้ าจาหน่ายเน้ือโคเน้ือ
และกระบือ ในทอ้ งถ่ิน ทาใหไ้ มม่ ีการแข่งขนั ดา้ นราคา ผบู้ ริโภคจึงเสียเปรียบ

3.3.1.4 การลกั ลอบส่งออกตามบริเวณชายแดน ทาใหเ้ กิดความเสียหายแก่ตลาด
ต่างประเทศ โคเน้ือและกระบือ ท่ีผดิ กฎหมายจะมรี าคาถกู กวา่ และทาใหก้ ารปราบปรามโรคปากและเทา้
เปื่ อยไม่ไดผ้ ล

3.3.1.5 ระบบตลาดโคเน้ือและกระบือ ในประเทศขาดเสถียรภาพ และราคาที่ผู้
เล้ียงไดร้ ับไมท่ าใหเ้ กิดแรงจูงใจในการปรับปรุงผลผลิต

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบอื 196

3.3.2 ปัญหาการตลาดต่างประเทศ มี ดงั น้ี

3.3.2.1 ตลาดต่างประเทศมคี วามตอ้ งการกระบือมากกว่าโคเน้ือ เพราะกระบือมี

ขนาดใหญ่กวา่ โคเน้ือ แต่เสียค่าใชจ้ ่ายในการขนส่งเป็นรายตวั

3.3.2.2 ปัญหาเกี่ยวกบั โรงฆา่ สตั วท์ ี่ไม่ไดม้ าตรฐาน ถูกตอ้ งตามกฎหมายและ

โภชนาการทาใหเ้ กิดความไม่มน่ั ใจในคุณภาพของเน้ือสตั ว์

3.3.2.3 ปัญหาโรคระบาดในประเทศไทย โดยเฉพาะโรคปากและเทา้ เปื่ อย โรค

แอนแทรกซ์ ทาใหห้ ลายประเทศที่เป็นคู่คา้ ระงบั การสง่ั ซ้ือโคเน้ือและกระบือ

3.3.2.4 ปัญหาการขนส่ง การจะส่งออกเป็นโคเน้ือและกระบือมีชีวิต ทาใหเ้ กิด

ความไมส่ ะดวกและเสียค่าใชจ้ ่ายสูง

3.3.3 แนวทางในการพฒั นาตลาดโคกระบือในประเทศไทย เพอื่ ใหเ้ กิดแรงจูงใจและเพ่อื

ความยตุ ิธรรมในการซ้ือขายโคเน้ือและกระบือ ควรปฏบิ ตั ดิ งั น้ี

3.3.3.1 หน่วยงานราชการตอ้ งกาหนดราคากลางในการซ้ือขายโคเน้ือและ

กระบือ ไมใ่ หพ้ อ่ คา้ คนกลางเป็นผกู้ าหนดราคา

3.3.3.2 รัฐบาลตอ้ งเร่งแกป้ ัญหาโรคระบาดท่ีสาคญั ในโคเน้ือและกระบือ

โดยเร็ว เช่นโรคปากและเทา้ เป่ื อย

3.3.3.3 พฒั นาระบบการขนส่งโคเน้ือและกระบือ ใหป้ ระหยดั สะดวกและ

รวดเร็ว

3.3.3.4 พฒั นาข้นั ตอนและวธิ ีการชาแหละโคเน้ือและกระบือ ใหถ้ กู ตอ้ ง สะอาด

และปลอดภยั ตามหลกั มาตรฐานสากล ( สมชาย,2557 )

สรุป

1.การขนุ โคเน้ือและกระบือ หมายถึง การเล้ยี งโคใหเ้ จริญเติบโตอยา่ งรวดเร็วโดยไดร้ ับอาหารท่ี

ค่อนขา้ งดีอยา่ งเต็มที่ ในช่วงระยะเวลา 4-12 เดือน มีการใหก้ ินอาหารขน้ เสริมร่วมกบั อาหารหยาบทาให้

เจริญเติบโตอยา่ งรวดเร็ว ถึงกาหนดเขา้ โรงฆ่าสตั วใ์ นขณะที่อายนุ อ้ ย ไดเ้ น้ือที่มคี ุณภาพดีมไี ขมนั แทรกใน

มดั กลา้ มเน้ือ จาหน่ายไดร้ าคาดีกว่าการเล้ียงโดยใหอ้ าหารหยาบเพยี งอยา่ งเดียว

2.การเล้ียงโคขุนแบบระบบธุรกิจตอ้ งการวางแผนการจดั การอยา่ งมีระบบ มีรูปแบบการขุนโค

แบ่งออกเป็น 3 คือ การเล้ียงแม่โคเพื่อผลติ ลูก เป็นการเล้ียงเพอ่ื ขายลกู ใหก้ บั ผเู้ ล้ยี งโคขนุ การเล้ียงโคเพศผู้

และการเล้ียงแมโ่ คผลิตลกู และขนุ เอง

3.วธิ ีการขุนโคเน้ือแบ่งตามวิธีการใหอ้ าหาร เป็ น 2 วิธี คือ การขุนดว้ ยการให้อาหารหยาบเพียง

อยา่ งเดียว เป็นวิธีการขุนโคดว้ ยหญา้ สดท่ีมีคุณภาพดี อาจตดั ใหก้ ินหรือปล่อยเล้ียงในทุ่งหญา้ และการขุน

ดว้ ยอาหารหยาบเสริมดว้ ยอาหารขน้ เป็นการขุนเพือ่ ให้ไดเ้ น้ือที่มคี ุณภาพ สามารถแบ่งการขุนได้ 3 วธิ ีคือ

การขุนลูกโคท่ีมีอายนุ อ้ ยจนอายุ 6-8 เดือน การขุนโคอายปุ ระมาณ 1 ปี คร่ึงหรือมีน้าหนกั ประมาณ 200-

250 กิโลกรัม ใชร้ ะยะเวลาขุนประมาณ 6 เดือน และการขุนโคท่ีมีอายมุ ากหรือโคอายมุ ากกว่า 5 ปี เป็ น

การขนุ เพอ่ื เพม่ิ กลา้ มเน้ือเพยี งบางส่วนเพ่มิ ไขมนั หุม้ ซาก

หน่วยท่ี 8 การขนุ และการตลาดโคเน้ือและกระบือ 197

4.ตลาดปศสุ ตั วห์ มายถึง สถานท่ี สถานการณ์ใดสถานการณ์หน่ึงหรือกลุ่มของกิจการใดกจิ กรรม
หน่ึงและรวมถงึ ระบบใดระบบหน่ึงท่ีเอ้อื อานวยใหบ้ ุคคลหรือองคก์ รสามารถนาสินคา้ หรือบริการมา
แลกเปล่ียนหรือซ้ือขายกนั

5.ตลาดโคเน้ือและกระบือ แบ่งออกเป็นได้ 2 ลกั ษณะ คอื ตลาดโคเน้ือและกระบือท่ีมีชวี ิตและ
ตลาดเน้ือโคขนุ โดยตลาดโคเน้ือและกระบือที่มีชีวติ สามารถจาแนกตามลกั ษณะของการบริหารจดั การ
เป็น 2 ลกั ษณะ คือ ตลาดทว่ั ไป และตลาดนดั โค-กระบือ ส่วน ตลาดเน้ือโคขนุ จาแนกได้ 4 ประเภทคือ
ตลาดววั ลกู ช้ิน ตลาดเน้ือทว่ั ไป ตลาดน้ือระดบั กลางและตลาดเน้ือช้นั สูง