ใบความรู้ หน่วยที่ 2 เรื่อง การวางแผนผลิตโคเนื้อกระบือ

หน่วยท่ี 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบือ 13

หนว่ ยที่ 2
การวางแผนการผลติ โคเนอื้ และกระบอื

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบือ 14

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลติ โคเนือ้ และกระบือ

หวั ข้อเรื่อง

1.การวางแผนจดั การฟาร์มโคเน้ือและกระบือ
2.การคานวณตน้ ทุนการผลิต

สาระสาคญั

1.การวางแผนจดั การฟาร์มโคเน้ือและกระบือ เป็นสิ่งสาคญั มากเนื่องจากการเล้ยี งสตั วจ์ ะประสบ
ความสาเร็จไดน้ ้นั ตอ้ งมีองคป์ ระกอบอยู่ 3 ส่วนดว้ ยกนั คอื มพี นั ธุส์ ตั วท์ ี่ดี มอี าหารท่ีใชเ้ ล้ียงสตั วท์ ่ีดี และ
มีการจดั การฟาร์มท่ีดี ปัจจยั ที่มีผลต่อการทาฟาร์มใหป้ ระสบความสาเร็จข้นึ อยกู่ บั ปัจจยั การผลติ และ
ค่าใชจ้ ่ายในการดาเนินงานฟาร์ม

2.การคานวณตน้ ทุนการผลติ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ค่าใชจ้ ่ายหมนุ เวยี นและค่าใชจ้ ่ายท่ีไมเ่ ป็น
เงินสด

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1.เพื่อใหส้ ามารถวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบือได้
2.เพือ่ ใหส้ ามารถคานวณตน้ ทุนการผลิตโคเน้ือและกระบือได้

1.การวางแผนการจดั การโคเนื้อและกระบือ
การวางแผนจดั การฟาร์ม ( Farm Management ) เป็ นสิ่งสาคัญมากเน่ืองจากการเล้ียงสัตวจ์ ะ

ประสบความสาเร็จไดน้ ้นั ตอ้ งมีองคป์ ระกอบอยู่ 3 ส่วนดว้ ยกนั คือ มีพนั ธุส์ ตั วท์ ่ีดี มอี าหารท่ีใชเ้ ล้ยี งสตั ว์
ท่ีดี และมกี ารจดั การฟาร์มที่ดี หากผเู้ ล้ยี งสตั วม์ กี ารบริหารจดั การฟาร์มที่ดี มกี ารวางแผนการเล้ียงสตั วท์ ่ีดี
แลว้ การดาเนินกิจการเล้ียงสตั วจ์ ะประสบความสาเร็จ ดงั น้นั ผทู้ ่ีประกอบอาชีพเล้ียงสตั วจ์ ะตอ้ งเป็ นผทู้ ี่มี
ความรู้เร่ืองการบริหารจดั การฟาร์มท่ีดีในดา้ นต่าง ๆ เช่น การจดั การเล้ียงดูสตั ว์ การจดั การใหอ้ าหารสตั ว์
การจดั การโรงเรือน การจดั การเร่ืองสุขาภิบาลและการควบคุมป้องกนั โรค เป็นต้น สตั วแ์ ต่ละชนิดจะใช้
วธิ ีการจดั การท่ีแตกต่างกนั ออกไป พ้ืนฐานความรู้เรื่องการจดั การฟาร์มมีความสาคญั สาหรับการเล้ียงดู
สตั วม์ าก หากผเู้ ล้ียงสตั วม์ กี ารจดั การท่ีดีและถกู ตอ้ งจะทาใหก้ ารเล้ียงสตั วเ์ กิดผลกาไรสูงสุดได้
( สมชาย,2557 )

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบอื 15

1.1 ปัจจยั ท่ีต้องพจิ ารณาในการวางแผนจดั การฟาร์มสัตว์

การวางแผนจดั การฟาร์มสตั วเ์ พื่อใหฟ้ าร์มประสบความสาเร็จมีปัจจยั ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การ

ผลิตสตั วใ์ หเ้ หมาะสมเป็นไปตามความตอ้ งการ สร้างผลผลิตตามเป้าหมาย การบริหารจดั การฟาร์มมปี ัจจยั

ท่ีเป็นองคป์ ระกอบ ดงั น้ี

1.1.1 ศกั ยภาพและความพร้อมของเกษตรกร เกษตรกรผเู้ ล้ยี งสตั วม์ บี ทบาทในการ

กาหนดเป้าหมายและแนวทางการปฏบิ ตั ิงานฟาร์มเป็นไปตามแผนงานและบรรลวุ ตั ถุประสงคท์ ี่วางไว้

1.1.2 เป้าหมาย แผนการผลิตและการจดั การผลผลิตฟาร์ม จะตอ้ งมีความเหมาะสมกบั

ศกั ยภาพและความพร้อมของเกษตรกรผปู้ ระกอบการ สถานการณ์แวดลอ้ มโดยเฉพาะการตลาด ผลลพั ท์

จากการจดั การผลผลิต ตลาดของผลผลติ วตั ถปุ ระสงคแ์ ละเป้าหมายของฟาร์ม ผบู้ ริหารฟาร์มจะตอ้ งต้งั

วตั ถปุ ระสงคแ์ ละเป้าหมายไวใ้ หช้ ดั เจน เช่น วตั ถปุ ระสงคค์ ือ ตอ้ งการกาไรสุทธิสูงสุด โดยการ

ต้งั เป้าหมายไวว้ า่ ผลกาไรทไ่ี ดต้ อ้ งเพิ่มปี ละ 10 เปอร์เซ็นต์ เป็นตน้

1.1.3 ปัจจยั ที่เก่ียวขอ้ งกบั การผลติ สตั ว์ จาแนกเป็น 2 กลมุ่ ใหญ่ คือ

1) ปัจจยั ภายในท่ีเก่ียวกบั การผลิตสตั ว์ ไดแ้ ก่ปัจจยั พ้นื ฐานของการผลิตสตั วแ์ ละ

ปัจจยั แวดลอ้ มทางกายภาพ ซ่ึงผปู้ ระกอบการตอ้ งจดั การใหม้ ีความเหมาะสมเป็นไปตามความตอ้ งการ

2) ปัจจยั ภายนอกที่เกี่ยวกบั การผลติ สตั ว์ เป็นปัจจยั ที่นอกเหนือการควบคุมของ

เกาตรกรผปู้ ระกอบการ มบี ทบาทต่อการกาหนดเป้าหมายและแผนการผลติ ฟาร์ม ปัจจยั ภายนอกไดแ้ ก่

ปัจจยั ดา้ นเศรษฐกิจและสงั คม นโยบายของรัฐ กฎระเบียบและมาตรการต่างๆ ( ศิริลกั ษณ์,2555 )

1.2 ปัจจยั ทีม่ ผี ลต่อการวางแผนการจดั การฟาร์ม

การประกอบธุรกิจฟาร์มน้นั จะตอ้ งมกี ารดาเนินงานท่ีเก่ียวขอ้ งกบั สิ่งต่าง ๆ หลายอยา่ ง

หลายประการ การใชท้ รัพยากรทม่ี ขี องฟาร์มอยา่ งมปี ระสิทธิภาพและประหยดั กจ็ ะทาใหก้ ารดาเนินธุรกจิ

ฟาร์มมผี ลกาไรมาก แต่ถา้ หากผดู้ าเนินกิจการฟาร์มมกี ารใชท้ รัพยากรน้นั ไม่ถกู ตอ้ ง ฟ่ มุ เฟื อย ก็อาจทาให้

ฟาร์มขาดทุนได้ ดงั น้นั ผดู้ าเนินธุรกิจฟาร์มจะตอ้ งใชท้ รัพยากรท้งั หมดท่ีมอี ยา่ งถกู ตอ้ งและเหมาะสมจึงจะ

ทาใหฟ้ าร์มไดผ้ ลตอบแทนสุทธิสูงสุด ปัจจยั ท่ีมีผลต่อการทาฟาร์มมีดงั ต่อไปน้ี

1.2.1. ปัจจยั การผลิต ( Factors of Production )

ปัจจยั การผลิตมีหลายอยา่ งซ่ึงทุกอยา่ งลว้ นมีความสาคญั ท้งั สิ้น ไดแ้ ก่ ทุน ท่ดี ิน

แรงงาน และการประกอบการ ปัจจยั การผลติ แบ่งออกได้ 2 ประเภท ดงั น้ี

1) ปัจจยั คงท่ี ( Fixed Factor ) คือ ปัจจยั ท่ีไมส่ ามารถเปลยี่ นแปลงปริมาณการ

ใชไ้ ดต้ ามปริมาณการผลิต เช่น ท่ีดิน โรงเรือน อปุ กรณ์ เครื่องจกั ร เครื่องมอื

2) ปัจจยั ผนั แปร ( Variable Factor ) คือ ปัจจยั ท่ีสามารถเปลย่ี นแปลงปริมาณ

การใชไ้ ดต้ ามปริมาณผลผลติ เช่น พนั ธุส์ ตั ว์ อาหาร ยา วคั ซีน แรงงาน น้ามนั เช้ือเพลิง เป็นตน้

1.2.2. ค่าใชจ้ ่ายในการดาเนินกิจการฟาร์ม

การดาเนินกิจการฟาร์มจะมคี ่าใชจ้ ่ายหลายอยา่ ง ผดู้ าเนินกิจการฟาร์มจะตอ้ ง

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลติ โคเน้ือและกระบอื 16

แยกแยะค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ ออกเป็นหมวดหม่เู พือ่ สะดวกต่อการทาบญั ชี และสะดวกต่อการ
ควบคุมการ ใชจ้ ่ายของฟาร์ม ค่าใชจ้ ่ายในการผลติ แบ่งออกเป็น 2 กลุม่ ใหญ่ ๆ ไดด้ งั น้ี

1) ค่าใชจ้ ่ายคงท่ี ( Fixed Costs ) เป็นค่าใชจ้ ่ายประจาไม่วา่ จะทาการผลติ หรือไม่
กต็ าม และไม่สามารถจะเปลย่ี นผนั ตามปริมาณการผลิตได้ ซ่ึงค่าใชจ้ ่ายคงท่ีแบ่งออกเป็น 2 ประเภทดงั น้ี

ก ) ค่าใชจ้ ่ายที่เป็นเงินสด เช่น ค่าแรงงานประจา ค่าภาษี ค่าดอกเบ้ีย ค่า
เช่า ค่าประกนั ภยั เป็นตน้

ข ) ค่าใชจ้ ่ายที่ไม่เป็นเงินสด เช่น ค่าสึกหรอ ค่าเส่ือมราคาของ
โรงเรือนและอปุ กรณ์ต่าง ๆ

2) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปร ( Variable Costs ) เป็นค่าใชจ้ ่ายที่เปล่ยี นแปลงไปตาม
ปริมาณการผลิต เช่น ค่าแรงงานชว่ั คราว ค่าอาหาร ยา วคั ซนี ค่าขนส่ง ค่าซ่อมแซมอุปกรณ์ ค่าน้ามนั
เช้ือเพลิง ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรแบ่งได้ 2 ประเภท คือ

ก) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรท่ีเป็นเงินสด
ข) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรท่ีไมเ่ ป็นเงินสด เช่น ค่าแรงงาน ( สมชาย,2557 )

2.การคานวนต้นทุนการผลติ สัตว์
การคานวนตน้ ทุนการผลิตสตั วเ์ ป็นเครื่องบ่งบอกประสิทธภิ าพการจดั การในฟาร์ม การประเมิน

ตน้ ทุนการเล้ียงที่ดีช่วยปรับปรุงการเล้ยี งในรุ่นต่อไปได้ ถา้ สามารถประเมนิ ตน้ ทุนไดต้ ลอดในทุกระยะ
ของการเล้ียงสตั ว์ จะช่วยใหป้ รับปรุงการเล้ียงไมเ่ สี่ยงขาดทุนจากการเล้ยี งการประเมนิ ตน้ ทุนการเล้ยี งท่ี
ถูกตอ้ งจะช่วยแกว้ กิ ฤติของฟาร์มไดผ้ ลอยา่ งแม่นยา

2.1 ข้อมูลท่จี าเปน นในการการคานวนต้นทนุ การผลติ สัตว์
ขอ้ มลู ท่ีจาเป็นในการการคานวนตน้ ทุนการผลติ สตั วจ์ ดั เป็นปัจจยั การผลติ อยา่ งหน่ึงที่มี

ผลต่อการทาฟาร์ม เพอื่ ใหไ้ ดผ้ ลตอบแทนสูงสุด ตน้ ทุนที่ตอ้ งนามาคิดในการทาฟาร์มมี ดงั น้ี
2.1.1 ค่าโรงเรือน โรงเรือนเป็นสิ่งก่อสร้างถาวรท่ีใชง้ านไดห้ ลายปี แต่โรงเรือนกม็ กี าร

เส่ือมสภาพลงทุกปี ผทู้ าฟาร์มจะตอ้ งคิดค่าเสื่อมราคาของโรงเรือนดว้ ย โดยการคานวณจากอายุ ใชง้ าน
เบ้ืองตน้ และเงินลงทุนที่ใชก้ ่อสร้างโรงเรือน

2.1.2 ค่าอปุ กรณ์ เครื่องจกั รและเคร่ืองมอื ต่าง ๆ ใหค้ ิดคานวณโดยคิดเป็นค่าเส่ือมราคา
เช่นเดียวกบั โรงเรือน

2.1.3 ค่าพนั ธุส์ ตั ว์ เป็นค่าใชจ้ ่ายในการซ้ือพนั ธุส์ ตั วต์ ่าง ๆ เม่ือเริ่มทาการเล้ียงสตั ว์
2.1.4 ค่าแรงงาน การใหค้ ่าจา้ งแรงงานกบั พนกั งาน ปัจจุบนั ใหค้ ิดเป็นรายเดือน
2.1.5 ค่าอาหารสตั ว์ เป็นส่วนหน่ึงของค่าใชจ้ ่ายทค่ี ่อนขา้ งสูงถงึ 70 เปอร์เซ็นตข์ อง
ค่าใชจ้ ่ายผนั แปร
2.1.6 ค่ายาและค่าวคั ซีน คิดจากราคาปัจจุบนั

หน่วยท่ี 2 การวางแผนการผลติ โคเน้ือและกระบอื 17

2.1.7 ค่าน้า ค่าไฟ ใหค้ านวณจากการใชจ้ ริงโดยคิดเป็นรายเดือน

2.1.8 ค่าภาษีทีด่ ิน คิดตามอตั ราเสียภาษีท่ีดิน

2.1.9 ค่าดอกเบ้ีย ถา้ การดาเนินกิจการฟาร์มตอ้ งมกี ารกเู้ งินมาลงทุน

2.1.10 เงินที่ไดจ้ ากรายไดร้ อง เช่น การขายมูลสตั ว์ ถุงอาหาร กระสอบอาหาร สตั วท์ ี่คดั

ทิ้ง โดยตอ้ งนาค่าใชจ้ ่ายส่วนน้ีไปหกั ออกจากค่าใชจ้ ่ายก่อนการคิดตน้ ทุน

2.1.11 ค่าใชจ้ ่ายอน่ื ๆ

2.2 การคานวณต้นทุนการผลติ

ค่าใชจ้ ่ายที่เป็นตน้ ทนุ การผลิต แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ

2.2.1 ค่าใชจ้ ่ายหมนุ เวียน เช่น

1) ตน้ ทุนการขุนของสมาชิกที่เล้ียงโคขนุ รายเลก็ ขนาด 3-10 ตวั ดงั น้ี

โคตวั เบอร์ 1 วนั ที่ขนุ 1 ตุลาคม 2552 น้าหนกั เขา้ ขุน 280 กิโลกรัม วนั ที่ขาย 10 มถิ ุนายน 2553 น้าหนกั

ส่งขาย 546 กิโลกรัม ขุน 8 เดือน น้าหนกั ซาก 310 กิโลกรัม ( อตั ราการเจริญเติบโต 1.1 กิโลกรัมต่อวนั )

ก) ราคาโคเขา้ ขุน น้าหนกั 280 กิโลกรัม ราคา = 12,000 บาท

ข) ค่าอาหารขน้ ตลอดการขนุ ระยะเวลาขุน 252 วนั ๆละ 6 กิโลกรัม=

11,536 บาท

ค) ค่าอาหารหยาบ ( ฟาง 1.5 บาทต่อกิโลกรัม ) ระยะเวลาขุน 252 วนั ๆละ

3 กิโลกรัม = 1,643 บาท

ง) เสริมราหยาบ ( 6 บาทต่อกิโลกรัม ) ระยะเวลาขนุ 252 วนั ๆละ 2

กิโลกรัม = 3,024 บาท

จ) เสริมกากน้าตาล ( 6.5 บาทต่อกิโลกรัม ) ระยะเวลาขนุ 252 วนั ๆละ 0.5

กิโลกรัม= 819 บาท

ฉ ) ค่ายาถ่ายพยาธิ,และยาอื่นๆ = 400 บาท

ช ) ค่าใชจ้ ่ายอ่ืนๆ ( ค่าน้า,ค่าไฟ ) = 400 บาท

รวมค่าใชจ้ ่ายท้งั สิ้น 29,822 บาท

รายได้จากการขายโค

1.ราคาตาม น้าหนกั ซากอุ่น ( 310 กิโลกรัม x 109 บาทต่อกิโลกรัม ) = 38,528 กิโลกรัม

2.ราคาตามคณุ ภาพเน้ือ ( 344 x 18.5 บาทต่อกิโลกรัม ) (ท่ี เกรด 3 ) = 6,364 บาท

3. รายได้ อื่นๆ = 100 บาท

รวมรายไดส้ ุทธิ = 49,992 บาท

กาไรสุทธิ ( บาทต่อตวั ) = รายไดจ้ ากการขายโคขนุ - ตน้ ทุนการเล้ยี ง

49,992 - 38,470 = 11,522 บาทต่อตวั

หน่วยท่ี 2 การวางแผนการผลติ โคเน้ือและกระบือ 18

4. ขายมูลววั 2,000 กิโลกรัม ( ราคา 1 บาทต่อกิโลกรัม ) = 2,000 บาท

กาไรท้งั หมด = 13,522 บาทต่อตวั

2.2.2 ค่าใชจ้ ่ายท่ีไม่ใช่เงินสด เช่น

1) ค่าโรงเรือน

ก.ราคาซาก ( Scrap value หรือ Salvage value ) หมายถงึ มลู ค่า

ที่คาดวา่ จะขายสินทรัพยถ์ าวรน้นั ไดเ้ มือ่ หมดอายกุ ารใชง้ านหกั ดว้ ยค่าร้ือถอนและคา่ ใชจ้ ่ายในการจาหน่าย

สินทรัพย์( ถา้ มเี มอื่ เลกิ กจิ การ ) คิด 10 เปอร์เซ็นต์

ข.ค่าเสื่อมโรงเรือนหมายถึงราคาตน้ ทุนเดิมของสินทรัพยท์ ่ีมี

การเสื่อมสภาพ หรือราคาอ่ืนที่นามาใชแ้ ทน หกั ดว้ ยราคาซากท่ีประมาณไว้ ( มูลค่าเส่ือมราคาท้งั ส้ิน =

ราคาทุนของสินทรัพย์ – ราคาซาก ) ค่าเสื่อมโรงเรือนต่อปี (คิดอายกุ ารใชง้ าน 20 ปี )

2) ค่าอปุ กรณ์การเล้ียง ค่าเสื่อมอปุ กรณ์การเล้ียงคิดอายกุ ารใชง้ าน 5 ปี

3) ค่าเช่าท่ีดิน

4) ค่าดอกเบ้ียหรือค่าเสียโอกาสในการลงทุนคิดจากรายจ่ายเงินสดถา้

นาไปฝากธนาคาร คิดดอกเบ้ียเงินฝาก 5 เปอร์เซ็นต์ เล้ียง 2 รุ่น ใชเ้ วลาเล้ียง 12 เดือน (สมชาย ศรีพูล)

2.3 การวดั ประสิทธภิ าพการจดั การฟาร์ม

เกณฑก์ ารวดั ประสิทธิภาพในการจดั การฟาร์ม มีดงั น้ี

2.3.1 อตั ราแลกเน้ือหรืออตั ราการเปลย่ี นอาหารไปเป็นเน้ือ ( Feed Conversion

Ratio หรือ FCR ) หมายถงึ อตั ราส่วนของปริมาณอาหารทก่ี ิน ( Dry weight ) ต่อน้าหนกั ปศสุ ตั วท์ ่ีเพม่ิ มาก

ข้ึนโดยอาหารท่ีมคี ุณภาพดีจะทาใหอ้ ตั ราแลกเน้ือมคี ่าต่า แต่อาหารที่คุณภาพไมด่ ีจะทาใหอ้ ตั ราแลกเน้ือมี

ค่าสูง อตั ราแลกเน้ือของสตั วไ์ มไ่ ดเ้ ป็นผลของโปรตีนหรือกรดอมิโนอยา่ งเดียวอาจเกิดธาตุอาหารอืน่ ๆ

เช่น ไขมนั คาร์โบไฮเดรต วิตามนิ และแร่ธาตุ นอกจากน้ีอาหารสตั วม์ ีหลายประเภทซ่ึงมคี วามช้ืนใน

อาหารแตกต่างกนั ไปดงั น้นั การเปรียบเทียบอตั ราแลกเน้ือจึงควรคิดในสภาพน้าหนกั แหง้

2.3.2 อตั ราการเจริญเติบโต ( Growth Rate ) เป็ นค่าท่ีนิยมมากที่สุดเพราะมี

ความสะดวกในการคานวณ การเจริญของสตั วอ์ าจไมไ่ ดเ้ กิดจากการสงั เคราะห์โปรตีนเท่าน้นั อาจเกิดจาก

การสะสมของไขมนั ในเน้ือเยอ่ื การวดั ค่าอตั ราการเจริญเติบโตนิยมวดั อตั ราการเจริญเติบโตเฉล่ียต่อวนั

( Average Daily Growth Rate, ADG) หรือเปอร์เซ็นตน์ ้าหนกั ท่ีเพมิ่ ข้ึน ( Percentage Weight Gain )

2.3.3 ประสิทธิภาพการใชโ้ ปรตนี ( Protein Efficiency Ratio หรือ PER)

หมายถงึ อตั ราส่วนของน้าหนกั สตั วท์ ่ีเพมิ่ ข้ึน ( Wet weight ) ต่อปริมาณโปรตีนที่กินเขา้ ไป ( Dry weight )

ทาใหท้ ราบว่าสตั วม์ ีความสามารถเปลย่ี นโปรตีนที่กินเขา้ ไปใหเ้ ป็นเน้ือหรือน้าหนักไดม้ ากน้อยเพียงไร

นิยมใชใ้ นการประเมินคุณภาพโปรตีนในอาหาร อาหารท่ีมีค่าประสิทธิภาพการใชโ้ ปรตีนสูงแสดงว่า

โปรตีนมคี ุณภาพท่ีดี แต่ปริมาณโปรตีนในอาหารอาจจะนอ้ ยก็ได้ หรือน้าหนักของสตั วท์ ี่เพิม่ ข้ึนอาจเกิด

จากธาตุอาหารตวั อนื่ ๆ เช่น ไขมนั หรือคาร์โบไฮเดรต จึงมีผลทาใหเ้ มื่อสตั วไ์ ดร้ ับอาหารมากข้ึนอาจมคี ่า

ประสิทธิภาพการใชโ้ ปรตีนสูงข้ึน ดงั น้นั จึงควรดูปริมาณไขมนั หรือคาร์โบไฮเดรต ประกอบไปดว้ ย

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลติ โคเน้ือและกระบอื 19

2.3.4 น้ าหนักเฉล่ียต่อตัวคิดจากน้ าหนักสัตว์หารด้วยจานวนตัวเพ่ือดู

ประสิทธิภาพการเล้ียงและพนั ธุส์ ตั วว์ ่าสามารถสร้างเน้ือไดต้ ามเกณฑภ์ ายในเวลาที่กาหนด

2.3.5 ผลกาไร - ขาดทุนต่อตวั หรือต่อกิโลกรัม ผลกาไร – ขาดทุนต่อตวั คิดจาก

จานวนเงินกาไร - ขาดทุนหารดว้ ยจานวนตวั เพื่อดูผลตอบแทนต่อจานวนสัตวแ์ ต่ละตวั และผลกาไร-

ขาดทุนต่อน้าหนัก ( กิโลกรัม ) คิดจากจานวนเงินกาไร-ขาดทุนหารดว้ ยน้าหนักรวม ( กิโลกรัม ) เพื่อดู

ผลตอบแทนต่อน้าหนกั สตั ว์ 1 กิโลกรัม ( ธวชั ชยั ,2556 )

3.ตวั อย่างการคานวนต้นทุนการขุนโค

3.1 ต้นทุนการผลติ โคเนื้ออายุ 1 ปี จากแม่โคพนั ธ์ุพืน้ เมือง

ตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 1 ปี จากแม่โคพนั ธุพ์ ้นื เมือง มีค่าใชจ้ ่ายท่ีเป็นตน้ ทุนผนั แปร

เช่น ค่าอาหาร ค่าแรงงาน ค่ายาและเวชภณั ฑ์ ค่าผสมพนั ธุ์ ค่าน้า ไฟฟ้า ค่าน้ามนั ค่าอุปกรณ์และค่าเสีย

โอกาสเงินลงทุนคิดที่ 6 แปอร์เซ็นต์ รวมเป็ นเงิน 5,021.21 บาท เท่ากบั ร้อยละ 78.98 ส่วนค่าใชจ้ ่ายท่ีเป็ น

ตน้ ทุนคงที่ เช่น ค่าใชท้ ่ีดิน ค่าเส่ือมโรงเรือนราคาและค่าเสียโอกาสโรงเรือน ค่าเส่ือมแม่พนั ธุแ์ ละค่าเสีย

โอกาสแม่พนั ธุ์รวมเป็ นเงิน 1,336.57 บาท เท่ากบั ร้อยละ 21.02 รวมตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 1 ปี จาก

แม่โคพนั ธุพ์ ้นื เมือง ท้งั หมด 6,357.78 บาท ราคาโคเน้ือที่ขายได้ เท่ากบั 8,000.00 บาท สรุปมีกาไรเท่ากบั

1,642.22 บาทต่อตวั ดงั แสดงในตารางท่ี 2.1

ตารางท่ี 2.1 แสดงตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 1 ปี จากแม่โคพนั ธุพ์ ้ืนเมือง

รายการ บาท/ตวั รวม ร้อยละ
เงนิ สด ไม่เปน นเงนิ สด
5,021.21 78.98
1.ต้นทุนผนั แปร 1.248.38 3,772.83 50.31 0.79
880.71 13.85
ค่าอาหารขน้ 50.31 - 58.14
3,696.43 0.99
ค่าอาหารหยาบ 880.71 - 62.83 2.36
150.00 0.15
ค่าแรงงาน - 3,696.43 9.66 0.53
33.54 0.96
ค่ายาป้องกนั และรักษาโรค 62.83 - 61.33 1.20
76.40
ค่าผสมพนั ธุ์ 150.00 -

ค่าน้า-ไฟฟ้าและอ่ืนๆ 9.66 -
ค่าน้ามนั 33.54 -
ค่าอปุ กรณ์ 61.33 -

ค่าเสียโอกาสเงินลงทุน 6% - 76.40

ที่มา:สานกั งานเศรษฐกิจการเกษตร ( 2549 )

หน่วยท่ี 2 การวางแผนการผลติ โคเน้ือและกระบือ 20

ตารางท่ี 2.1 แสดงตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 1 ปี จากแมโ่ คพนั ธุพ์ ้ืนเมอื ง (ต่อ)

รายการ บาท/ตวั รวม ร้อยละ
เงินสด ไม่เปน นเงนิ สด
1,336.57 21.02
2.ต้นทุนคงที่ - 1,336.57 31.05 0.49
214.53 3.37
ค่าใชท้ ่ีดิน - 31.05 67.42 1.06
428.57 6.74
ค่าเสื่อม โรงเรือนอุปกรณ์ - 214.53 595.00 9.36
100.00
ค่าเสียโอกาสโรงเรือนอุปกรณ์ - 67.42 6,357.78 -
8,000.00 -
ค่าเสื่อมแม่พนั ธุ์ - 428.57 1,642.22 -

ค่าเสียโอกาสแมพ่ นั ธุ์ - 595.00 0.26

รวมต้นทุนการผลติ ท้งั หมด 1,248.38 5,109.40

ราคาโคเน้ือที่ขายได้ 8,000.00 -

กาไร 6,751.62 -

สดั ส่วนผลตอบแทนต่อตน้ ทุน 5.41 -

ท่ีมา:สานกั งานเศรษฐกิจการเกษตร ( 2549 )

3.2 ต้นทุนการผลติ โคเนื้ออายุ 2 ปี จากแม่โคพนั ธ์ุพื้นเมือง
ตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 2 ปี จากแม่โคพนั ธุพ์ ้ืนเมือง มคี ่าใชจ้ ่ายท่ีเป็นตน้ ทุนผนั แปร

เช่น ค่าอาหาร ค่าแรงงาน ค่ายาและเวชภณั ฑ์ ค่าผสมพนั ธุ์ ค่าน้า ไฟฟ้า ค่าน้ามนั ค่าอุปกรณ์และค่าเสีย
โอกาสเงินลงทุนคิดที่ 6 แปอร์เซ็นต์ รวมเป็ นเงิน 5,021.21 บาท เท่ากบั ร้อยละ 78.98 ส่วนค่าใชจ้ ่ายท่ีเป็ น
ตน้ ทุนคงที่ เช่น ค่าใชท้ ี่ดิน ค่าเส่ือมโรงเรือนราคาและค่าเสียโอกาสโรงเรือน ค่าเส่ือมแม่พนั ธุแ์ ละค่าเสีย

โอกาสแม่พนั ธุ์รวมเป็ นเงิน 1,336.57 บาท เท่ากบั ร้อยละ 21.02 รวมตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 2 ปี จาก
แมโ่ คพนั ธุพ์ ้ืนเมือง ท้งั หมด 6,357.78 บาท ราคาโคเน้ือท่ีขายได้ เท่ากบั 8,000.00 บาท สรุปมีกาไรเท่ากบั
1,642.22 บาทต่อตวั ดงั แสดงในตารางท่ี 2.2

หน่วยท่ี 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบือ 21

ตารางท่ี 2.2 แสดงตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 2 ปี จากแม่โคพนั ธุพ์ ้ืนเมอื ง

รายการ บาท/ตวั
เงนิ สด ไม่เปน นเงนิ สด รวม ร้อยละ

1.ต้นทุนผนั แปร 1,248.38 3,772.83 5,021.21 78.98

ค่าอาหารขน้ 50.31 - 50.31 0.79

ค่าอาหารหยาบ 880.71 - 880.71 13.85

ค่าแรงงาน - 3,696.43 3,696.43 58.14

ค่ายาป้องกนั และรักษาโรค 62.83 - 62.83 0.99

ค่าผสมพนั ธุ์ 150.00 - 150.00 2.36

ค่าน้า-ไฟฟ้าและอนื่ ๆ 9.66 - 9.66 0.15

ค่าน้ามนั 33.54 - 33.54 0.53

ค่าอุปกรณ์ 61.33 - 61.33 0.96

ค่าเสียโอกาสเงินลงทุน 6% - 76.40 76.40 1.20

2.ต้นทุนคงท่ี - 1,336.57 1,336.57 21.02

ค่าใชท้ ี่ดิน - 31.05 31.05 0.49

ค่าเส่ือม โรงเรือนอุปกรณ์ - 214.53 214.53 3.37

ค่าเสียโอกาสโรงเรือนอปุ กรณ์ - 67.42 67.42 1.06

ค่าเส่ือมแมพ่ นั ธุ์ - 428.57 428.57 6.74

ค่าเสียโอกาสแมพ่ นั ธุ์ - 595.00 595.00 9.36

รวมต้นทุนการผลติ ท้ังหมด 1,248.38 5,109.40 6,357.78 100.00

ราคาโคเน้ือที่ขายได้ 8,000.00 - 8,000.00 -

กาไร 6,751.62 - 1,642.22 -

สดั ส่วนผลตอบแทนต่อตน้ ทุน 5.41 - 0.26 -

ท่ีมา:สานกั งานเศรษฐกิจการเกษตร ( 2549 )

3.3 ต้นทุนการผลติ โคเนื้ออายุ 1 ปี จากแม่โคพนั ธ์ุลูกผสม

ตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 1 ปี จากแมโ่ คพนั ธุล์ กู ผสม มคี ่าใชจ้ ่ายท่ีเป็นตน้ ทุนผนั แปรเช่น

ค่าอาหารค่าแรงงาน ค่ายาและเวชภณั ฑ์ ค่าผสมพนั ธุ์ ค่าน้า ไฟฟ้า ค่าน้ามนั ค่าอุปกรณ์และค่าเสียโอกาส

เงินลงทุนคิดที่ 6 แปอร์เซ็นต์ รวมเป็ นเงิน 4,437,97 บาท เท่ากบั ร้อยละ 66.29 ส่วนค่าใชจ้ ่ายท่ีเป็นตน้ ทุน

คงที่ เช่น ค่าใชท้ ี่ดิน ค่าเสื่อมโรงเรือนราคาและค่าเสียโอกาสโรงเรือน ค่าเสื่อมแมพ่ นั ธุแ์ ละค่าเสียโอกาส

แม่พนั ธุร์ วมเป็นเงิน 2,257.08 บาท เท่ากบั ร้อยละ 33.71 รวมตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 1 ปี จากแมโ่ คพนั ธุ์

ลกู ผสม ท้งั หมด 6,695.05 บาท ราคาโคเน้ือที่ขายได้ เท่ากบั 9,700.00 บาท สรุปมีกาไรเท่ากบั

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบือ 22

3,004.95 บาทต่อตวั ดงั แสดงในตารางท่ี 2.3

ตารางท่ี 2.3 แสดงตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 1 ปี จากแมโ่ คพนั ธุล์ กู ผสม

รายการ บาท/ตวั
เงินสด ไม่เปน นเงนิ สด รวม ร้อยละ

1.ต้นทุนผนั แปร 2,690.32 1,747.65 4,437,97 66.29

ค่าอาหารขน้ 943.30 - 943.30 13.96

ค่าอาหารหยาบ 1,007.82 136.22 1,144.04 17.09

ค่าแรงงาน 186.75 1,405.02 1,591.77 23.78

ค่ายาป้องกนั และรักษาโรค 79.77 - 79.77 1.19

ค่าผสมพนั ธุ์ 280.56 - 280.56 4.19

ค่าน้า-ไฟฟ้าและอ่นื ๆ 15.14 - 15.14 0.23

ค่าน้ามนั 160.88 - 160.88 2.40

ค่าอปุ กรณ์ 25.10 - 25.10 0.37

ค่าเสียโอกาสเงินลงทุน 6% - 206.41 206.41 3.08

2.ต้นทุนคงที่ - 2,257.08 2,257.08 33.71

ค่าใชท้ ่ีดิน - 117.59 117.59 1.76

ค่าเส่ือม โรงเรือนอุปกรณ์ - 367.26 367.26 5.49

ค่าเสียโอกาสโรงเรือนอุปกรณ์ - 116.63 116.63 1.74

ค่าเสื่อมแมพ่ นั ธุ์ - 690.00 690.00 10.31

ค่าเสียโอกาสแมพ่ นั ธุ์ - 965.60 965.60 14.42

รวมต้นทุนการผลติ ท้ังหมด 2,690.32 4,004.73 6,695.05 100.00

ราคาโคเน้ือท่ีขายได้ 9,700.00 - 9,700.00 -

กาไร 7,009.68 - 3,004.95 -

สดั ส่วนผลตอบแทนต่อตน้ ทุน 2.61 - 0.45 -

ท่ีมา:สานกั งานเศรษฐกิจการเกษตร ( 2549 )

3.4 ต้นทุนการผลติ โคเนื้ออายุ 2 ปี จากแม่โคพนั ธ์ุลกู ผสม

ตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 2 ปี จากแมโ่ คพนั ธุล์ ูกผสม มคี ่าใชจ้ ่ายท่ีเป็นตน้ ทุนผนั แปร

เช่น ค่าอาหาร ค่าแรงงาน ค่ายาและเวชภณั ฑ์ ค่าผสมพนั ธุ์ ค่าน้า ไฟฟ้า ค่าน้ามนั ค่าอุปกรณ์และค่าเสีย

โอกาสเงินลงทุนคิดที่ 6 แปอร์เซ็นต์ รวมเป็ นเงิน 6,317.50 บาท เท่ากบั ร้อยละ 71.38 ส่วนค่าใชจ้ ่ายท่ีเป็ น

ตน้ ทุนคงท่ี เช่น ค่าใชท้ ่ีดิน ค่าเสื่อมโรงเรือนราคาและค่าเสียโอกาสโรงเรือน ค่าเสื่อมแม่พนั ธุแ์ ละค่าเสีย

โอกาสแม่พนั ธุร์ วมเป็ นเงิน 2,533.27 บาท เท่ากบั ร้อยละ 28.62 รวมตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 2 ปี จากแม่

โคพนั ธุล์ กู ผสม ท้งั หมด 8,850.77 บาท ราคาโคเน้ือท่ีขายได้ เท่ากบั 14,300.00 บาท สรุปมีกาไรเท่ากบั

หน่วยท่ี 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบอื 23

5,449.23 บาทต่อตวั ดงั แสดงในตารางท่ี 2.4

ตารางท่ี 2.4 แสดงตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 2 ปี จากแมโ่ คพนั ธุล์ ูกผสม

รายการ บาท/ตวั
เงนิ สด ไม่เปน นเงนิ สด รวม ร้อยละ

1.ต้นทุนผนั แปร 3,792.43 2,525.07 6,317.50 71.38

ค่าอาหารขน้ 1,363.31 - 1,363.31 15.40

ค่าอาหารหยาบ 1,470.59 198.77 1,669.36 18.86

ค่าแรงงาน 272.51 2,050.19 2,322.70 26.24

ค่ายาป้องกนั และรักษาโรค 111.98 - 111.98 1.27

ค่าผสมพนั ธุ์ 280.56 - 280.56 3.17

ค่าน้า-ไฟฟ้าและอน่ื ๆ 22.09 - 22.09 0.25

ค่าน้ามนั 234.76 - 234.76 2.65

ค่าอุปกรณ์ 36.63 - 36.63 0.41

ค่าเสียโอกาสเงินลงทุน 6% - 276.11 276.11 3.12

2.ต้นทุนคงที่ - 2,533.27 2,533.27 28.62

ค่าใชท้ ่ีดิน - 171.58 171.58 1.94

ค่าเสื่อม โรงเรือนอุปกรณ์ - 535.90 535.90 6.05

ค่าเสียโอกาสโรงเรือนอปุ กรณ์ - 170.19 170.19 1.92

ค่าเสื่อมแมพ่ นั ธุ์ - 690.00 690.00 7.80

ค่าเสียโอกาสแม่พนั ธุ์ - 965.60 965.60 10.91

รวมต้นทุนการผลติ ท้ังหมด 3,792.43 5,058.34 8,850.77 100.00

ราคาโคเน้ือที่ขายได้ 14,300.00 - 14,300.00 -

กาไร 10,507.57 - 5,449.23 -

สดั ส่วนผลตอบแทนต่อตน้ ทุน 2.77 - 0.62 -

ท่ีมา:สานกั งานเศรษฐกิจการเกษตร ( 2549 )

สรุป

การวางแผนจดั การฟาร์ม ( Farm Management ) เป็นสิ่งสาคญั มากเน่ืองจากการเล้ยี งสตั วจ์ ะ

ประสบความสาเร็จไดน้ ้นั ตอ้ งมีองคป์ ระกอบอยู่ 3 ส่วนดว้ ยกนั คือ มพี นั ธุส์ ตั วท์ ่ีดี มอี าหารที่ใชเ้ ล้ียงสตั ว์

ท่ีดี และมีการจดั การฟาร์มท่ีดี

ปัจจยั ท่ีมีผลต่อการวางแผนการจดั การฟาร์มดงั ต่อไปน้ี

1. ปัจจยั การผลิต ( Factors of Production )

ปัจจยั การผลติ มีหลายอยา่ ง ปัจจยั การผลติ แบ่งออกได้ 2 ประเภท ดงั น้ี

หน่วยที่ 2 การวางแผนการผลิตโคเน้ือและกระบือ 24

1) ปัจจยั คงที่ ( Fixed Factor ) คือ ปัจจยั ที่ไม่สามารถเปลยี่ นแปลงปริมาณการ

ใชไ้ ดต้ ามปริมาณการผลติ เช่น ที่ดิน โรงเรือน อปุ กรณ์ เคร่ืองจกั ร เคร่ืองมือ

2) ปัจจยั ผนั แปร ( Variable Factor ) คือ ปัจจยั ที่สามารถเปลย่ี นแปลงปริมาณ

การใชไ้ ดต้ ามปริมาณผลผลติ เช่น พนั ธุส์ ตั ว์ อาหาร ยา วคั ซีน แรงงาน น้ามนั เช้ือเพลิง เป็นตน้

2. ค่าใชจ้ ่ายในการดาเนินกิจการฟาร์ม

ค่าใชจ้ ่ายในการผลิตแบ่งออกเป็น 2 กลุม่ ใหญ่ ๆ ไดด้ งั น้ี

1) ค่าใชจ้ ่ายคงท่ี ( Fixed Costs ) ค่าใชจ้ ่ายคงท่ีแบ่งออกเป็น 2 ประเภทดงั น้ี

ก ) ค่าใชจ้ ่ายที่เป็นเงินสด เช่น ค่าแรงงานประจา ค่าภาษี ค่าดอกเบ้ีย ค่า

เช่า ค่าประกนั ภยั เป็นตน้

ข ) ค่าใชจ้ ่ายที่ไมเ่ ป็นเงินสด เช่น ค่าสึกหรอ ค่าเส่ือมราคาของ

โรงเรือนและอปุ กรณ์ต่าง ๆ

2) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปร ( Variable Costs ) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรแบ่งได้ 2 ประเภท คือ

ก ) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรที่เป็นเงินสด

ข ) ค่าใชจ้ ่ายผนั แปรท่ีไม่เป็นเงินสด เช่น ค่าแรงงาน

ตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 1-2 ปี จากแม่โคพนั ธุพ์ ้นื เมืองและลูกผสม

ตน้ ทุนการผลติ โคเน้ืออายุ 1-2 ปี จากแม่โคพนั ธุพ์ ้ืนเมอื ง มีค่าใชจ้ ่ายที่เป็นตน้ ทนุ ผนั แปร

เท่ากบั ร้อยละ 78.98 ส่วนค่าใชจ้ ่ายที่เป็ นตน้ ทุนคงท่ี ร้อยละ 21.02 ราคาโคเน้ือที่ขายได้ เท่ากบั 8,000.00

บาท สรุปมีกาไรเท่ากบั 1,642.22 บาทต่อตวั ส่วนตน้ ทุนการผลิตโคเน้ืออายุ 1 ปี จากแม่โคพนั ธุล์ กู ผสม มี

ค่าใชจ้ ่ายท่ีเป็ นตน้ ทุนผนั แปร เท่ากบั ร้อยละ 66.29 ส่วนค่าใชจ้ ่ายที่เป็ นตน้ ทุนคงที่ เท่ากบั ร้อยละ 33.71

ราคาโคเน้ือท่ีขายได้ เท่ากบั 9,700.00 บาท สรุปมกี าไรเท่ากบั 3,004.95 บาทต่อตวั และตน้ ทุนการผลติ โค

เน้ืออายุ 2 ปี จากแม่โคพนั ธุ์ลูกผสม มีค่าใชจ้ ่ายที่เป็ นตน้ ทุนผนั แปรเท่ากบั ร้อยละ 71.38 ส่วนค่าใชจ้ ่ายท่ี

เป็นตน้ ทุนคงท่ี เท่ากบั ร้อยละ 28.62 ราคาโคเน้ือที่ขายได้ เท่ากบั 14,300.00 บาท สรุปมีกาไรเท่ากบั

5,449.23 บาทต่อตวั