นวัตกรรมคู่มืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) การขยายพันธุ์ต้นผักเหลียงโดยวิธีการตอนกิ่ง

นวัตกรรมคู่มืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)
การขยายพันธุ์ต้นผักเหลียงโดยวิธีการตอนกิ่ง

การขยายพันธุ์พืช

การขยายพันธุ์พืช หมายถึง วิธีการที่ทำให้เกิดการ
เพิ่มปริมาณของต้นพืชให้มากขึ้น เพื่อดำรงสาย
พันธุ์ พืชชนิดต่าง ๆ ไว้ไม่ให้สูญพันธุ์ ซึ่งวิธีการที่
นิยมปฏิบัติโดยทั่วไป แบ่งออกเป็น 2 ประเภท

การขยายพันธุ์พืช การขยายพันธุ์พืช
แบบอาศัยเพศ แบบไม่อาศัยเพศ

การขยายพันธุ์พืชแบบอาศัยเพศ

การขยายพันธุ์ การเพาะในกระบะเพาะชำ
โดยการใช้เมล็ด การเพาะในแปลงเพาะ
การเพาะในภาชนะ

การขยายพันธุ์พืชแบบไม่อาศัยเพศ

การตอนกิ่ง การเสียบยอด
การทาบกิ่ง การตัดชำ
การติดตา

การตอนกิ่ง

เป็นวิธีการขยายพันธุ์พืชวิธีหนึ่งที่ทำให้กิ่ง
หรือลำต้นพืชเกิดรากขณะติดอยู่กับต้นแม่
เมื่อตัดไปปลูกจะได้ต้นพืชใหม่ที่มีลักษณะ
ทางสายพันธุ์เหมือนต้นแม่ทุกประการ นิยม
ทำกับต้นทับทิม ชมพู่ มะม่วง ฯลฯ การขยาย
พันธุ์พืชแบบนี้จะให้ผลสำเร็จที่สูงกว่าและ

แน่นอนกว่าการปักชำกิ่ง

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการตอนกิ่ง

การเ
ลือกกิ่ง ฤดู
กาล การใเรช่้ง

ฮรอารก์โมน



ช่วยให้การเกิดราก
ควรเลือกกิ่งเพลาด ควรตอนกิ่งในช่วง ของกิ่งตอนเร็วขึ้น
ฤดูฝนซึ่งเป็นระยะ
มีสีน้ำตาลไม่แก่ ที่พืชกำลังเจริญ
หรืออ่อนเกินไป
เติบโต

วัสดุอุปกรณ์

กรรไกรตัดกิ่ง คีมตอนกิ่ง คัตเตอร์

วัสดุอุปกรณ์

น้ำยาเร่งราก ตุ้มตอน เชือก

ขั้นตอนการตอนกิ่ง

กิ่งหรือต้นพืชที่จะตอนจะต้องเป็นกิ่ง ควั่นแผล โดยใช้คีมตอนกิ่งตรงส่วน
ไม่อ่อนและไม่แก่เกินไป ใบงาม ไม่มี ปลายที่มีคมมีด หากไม่มีคีมตอนกิ่ง
ใ้ห้ใช้คัตเตอร์หรือมีดปลายแหลม
โรคหรือแมลงทำลาย

ควั่นเสร็จแล้ว เอาคีมเดิมแต่ใช้ส่วนตรงกลางที่มี
รอยหยักมางับเปลือกกิ่งและบิดหมุน

เปลือกและเยื่อเมือกลื่นจะหลุด ขูดเนื้อเยื่อเจริญที่เป็นเมือกลื่นๆ ออก
ออกมาทันที

ใช้คัตเตอร์กรีดตรงส่วนขอบแผล ใช้ฮอร์โมนเร่ง (B-1) รากทาบริเวณ
ด้านบน 2-3 แผล เพื่อเร่งการงอกราก ที่ทำแผล หรือบริเวณที่กิ่งจะเกิดราก

จะช่วยให้กิ่งพืชเกิดรากดีขึ้น

นำตุ้มตอน (ขุยมะพร้าวที่แช่น้ำ แล้ว เปิดปากถุงพลาสติกที่กรีดแล้วออกทั้ง
บีบหมาด ๆ อัดลงในถุงพลาสติก ผูก ด้านบนและด้านท้ายของตุ้มตอน
ปากถุงให้แน่น) มาผ่าตามความยาว

นำตุ้มตอนไปหุ้มบนรอยแผล มัดด้วยเชือกทั้งบนและล่างรอยแผล
ของกิ่งตอน

เมื่อกิ่งตอนมีรากงอกแทงผ่านวัสดุ และเริ่มแก่เป็นสีเหลือง สีน้ำตาล
ปลายรากมีสีขาว และมีจำนวนมากพอจึงตัดกิ่งตอนได้

ข้อดี

1.ใช้กับพืชที่ออกรากยาก ตัดชำไม่ได้ แต่เกิดรากได้ดีด้วยการตอนกิ่ง
2. ได้กิ่งพันธุ์ที่ไม่กลายพันธุ์
3.ประหยัดค่าใช้จ่าย และพืชบางชนิดออกรากได้ง่าย
4.สามารถทำได้ง่าย ทั้งกลางแจ้ง และในเรือนเพาะชำ

ข้อเสีย

1.ไม่มีรากแก้ว ปลูกแล้วจะโค่นล้มได้ง่าย
2.ขยายพันธุ์ได้น้อย เพราะต้องใช้ขนาดกิ่งโตพอสมควร
3. ต้องใช้ต้นไม้จำนวนมากทำให้ต้องปลูกในเนื้ อที่มี

มากกว่าการขยายพันธุ์ด้วยวิธีอื่น ๆ

จัดทำโดย

นางสาวกุลธิดา สอนจอน
นางสาวณัฐกานต์ คงอินทร์



สาขาเกษตรศาสตร์
คณะเทคโนโลยีและการพัฒนาชุมชน
มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง