วิธูรบัณฑิตชาดก

ทศชาติชาดก

ชาตทิ ี่ ๙
วิธูรบัรฑติ ชาดก

เรอ่ื ง ณรงค์ศกั ด์ิ เทพมา
ภาพ วสุพล ทะนันชัย



คานา

ห นั ง สื อ ก า ร์ ตู น อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ อ อ น ไ ล น์
ชุด ทศชาติชาดก จัดทาข้ึนเพื่อให้ผู้อ่านได้ศึกษาเรื่องราว
ของพระพุทธเจ้าเม่ือคร้ังยังเป็นพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติ
เป็น วิธูณบัณฑิต ในเร่ือง วิธูรบัณฑิตชาดก และได้
บาเพญ็ สัจจะบารมี ซึ่งเป็นบารมีที่ ๙ ในทศบารมขี องการ
เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้จัดทาหวังว่าหนังสือเล่มน้ีจะมี
ประโยชน์ต่อผู้อ่านท่ีสนใจทุกท่าน หากมีข้อผิดพลาด
ประการใดตอ้ งขออภัยมา ณ ที่น้ี

ณรงค์ศักดิ์ เทพมา
ผจู้ ัดทา

๑

๒

ในอดีตกาลพระโพธิสัตว์ได้กาเนิดเป็นปราชญ์
ชื่อว่า วิธูรบัณฑิต เปน็ ผู้ที่มีสติปัญญาฉลาดหลักแหลม

ได้รับการแต่งต้ังเป็นอามาตย์คอยให้คาปรึกษาและแนะนา

พระราชา พระนามว่า ธนัญชัยโกรัพยะ ผู้ครองเมือง

อินทปตั ตมหานคร ในแควน้ กุรรุ ัฐ

๓

๔

วันหนึ่ง พระเจ้าธนัญชัยโกรัพยะ เสด็จไปยัง

ลานพระราชอุทยาน ได้พบกับพระอินทร์ พญาวรุณ
นาคราช และพญาครุฑ ที่แปลงกายมาน่ังสมาธิ เม่ือ
สนทนากันจึงรู้ว่าแต่ละคนล้วนชอบรักษาศีล แต่เกิดสงสัย
ว่าศีลของใครมีมากกว่า

พระเจ้าโกรัพยะ ได้เรียกตัว วิธูรบัณฑิต มา

เข้าเฝา้ เพราะว่าเป็นผมู้ คี ณุ ธรรมและมีปัญญามาก ให้เปน็
ผตู้ ดั สิน

๕

๖

เมื่อวิธูรบัณฑิตเข้าเฝ้าได้ทูลถามถึงปัญหาที่

เกิดขึ้น ท้ัง ๔ พระองค์ จงึ เล่าให้ฟงั ว่า พญานาคกล่าวว่า
ต น มี ค ว า ม อ ด ท น เ พ ร า ะ ไ ม่ โ ก ร ธ พ ญ า ค รุ ฑ ผู้ เ ป็ น ศั ต รู
พญาครุฑกล่าวว่าตนไม่ทาร้ายพญานาคแม้เป็นอาหาร
พ ร ะ อิ น ท ร์ ก ล่ า ว ว่ า ต น มี ศี ล ม า ก ก ว่ า เ พ ร า ะ ส า ม า ร ถ
ละทิพยสมบัติในเทวโลก มาเจริญสมาธิในโลกมนุษย์
ส่วนพระเจ้าโกรัพยะกล่าวว่าตนสละความห่วงใยราช
สมบัติ ออกมานง่ั สมาธิรักษาศลี ในพระราชอุทยานลาพังได้

๗

๘

วิธูรบัณฑิต ได้รับฟังจึงสรุปได้ว่า คุณธรรมท้ัง

๔ ประการนั้นเป็นส่ิงดีเสมอกัน ทาให้ศีลเจริญในทางท่ีดี
พระราชาท้ัง ๔ ได้ฟังคาตอบเป็นที่น่าพอใจ จึงได้มอบ
รางวลั ให้แก่วิธูรบณั ฑติ

เมื่อพญาวรุณนาคราช กลับภพนาค
พระมเหสีวิมาลา ทูลถามถึงเคร่ืองประดับ พญาวรุณ

นาคราช จึงเล่าให้ฟังว่ามอบให้แก่วิธูรบัณฑิต ผู้มีปัญญา
ทาให้พระนางวิมาลาประสงค์ที่จะฟังวาทะของวิธูรบัณฑิต
จึงแกล้งประชวรและบอกว่าตนต้องการหัวใจของวิธูร
บัณฑติ ไมเ่ ชน่ นนั้ จะต้องตาย

๙

๑๐

พระธิดาอิรันทตี เม่ือได้ฟังพระมารดาตรัส

ต้องการทาตามประสงค์ ได้คิดอุบายหาสามีช่วยนาหัวใจ
วิธรู บณั ฑิตมาให้พระมารดา

พระธิดาจึงได้เหาะไปยังเขากาคีรี ฟ้อนราและ

ขับร้อง โดยมีเน้ือความว่า ใครที่นาหัวใจวิธูรบัณฑิตมา
ถวายพระมารดาของตนได้ ตนจะยอมแตง่ งานกับผู้นน้ั

๑๑

๑๒

ขณะน้ันมีปุณณกยักษ์ ผ่านมาได้เห็นพระธิดา

อิรันทตี ก็ตกหลุมรักขออาสาไปเอาหัวใจวิธูรบัณฑิต
จากนั้นพระธิดาอิรันทตีได้พาปุณณกยักษ์เข้าเฝ้าพระนาง
วิมาลา และได้ตกลงกันว่าหากนาหัวใจวิธูรบัณฑิตมาได้
จะใหแ้ ต่งงานกับพระธิดาอิรันทตี โดยไม่มคี า่ สินสอด

๑๓

๑๔

เมื่อปุณณกยักษ์รู้ว่าวิธูรบัณฑิต เป็นท่ี
ปรึกษาของพระเจ้าโกรัพยะ และรู้ว่าพระเจ้าโกรัพยะ

ชื่นชอบการแข่งสกา จึงแปลงกายเป็นมนุษย์มาท้าแข่งกับ
พระเจ้าโกรัพยะ โดยปุณณกยักษ์มีแก้วมณีของพระเจ้า
จักรพรรดิเป็นเดิมพัน ส่วนพระเจา้ โกรัพยะให้สมบัติตามท่ี
ต้องการยกเว้นตัวพระองค์เศวตฉัตรและพระมเหสี นอกน้ัน
สามารถเอาไปได้ทง้ั สนิ้

๑๕

๑๖

หลังจากตกลงกันจึงเริ่มแข่งขัน ท้ังสองต่าง

แข่งขันกันอย่างเต็มที่ แต่พระเจ้าโกรัพยะพ่ายแพ้ ได้ตรัส
ถามความตอ้ งการของปุณณกยักษ์

ปุณณกยักษ์ทูลขอ วิธูรบัณฑิต แต่พระเจ้า

โกรัพยะปฏิเสธ และกล่าวว่าวิธูรบัณฑิตเป็นดั่งตัวของ
พระองค์ แต่เม่ือเรียกตัววิธูรบัณฑิตมาสอบถาม วิธูร
บัณฑิตได้ตอบตามความจริงว่าตนไม่ได้เป็นด่ังตัวของพระ
เจา้ โกรพั ยะ ปุณณกยกั ษจ์ ึงขอรับตัววธิ รู บณั ฑิตไป

๑๗

๑๘

ปุณณกยักษ์เม่ือได้ตัววิธูรบัณฑิต ก็รีบขับม้าไป

ตามหนทางที่ลาบากและอันตราย เพอื่ ทาให้วิธูรบัณฑิตถึง
แก่ความตาย แต่ด้วยพลังแห่งคุณธรรมทาให้วิธูรบัณฑิต
รอดพ้นอนั ตรายมาไดท้ กุ ครง้ั เมื่อวธิ ูรบัณฑติ ได้สนทนากับ
ปุณณกยักษ์ ก็ทราบเร่ืองทั้งหมดและรู้ว่าพระนางวิมาลา
ต้องการฟังวาทะของตน จึงขอให้ปุณณกยักษ์พาไปยัง
นาคภพ

๑๙

๒๐

เม่ือถึงนาคภพ ปุณณกยักษ์ได้กล่าวกับ

วิธูรบัณฑิตว่า เหตุใดไม่เกรงกลัวต่ออันตรายที่จะมาถึง
วิธูรบัณฑิตจึงกล่าวกับปุณณกยักษ์ว่า บุคคลใดท่ีไม่ได้ทา
ความชั่ว ย่อมไม่เกรงกลัวความตาย ทาให้ปุณณกยักษ์
เกิดความเลอ่ื มใส

เมื่อวิธูรบัณฑิตมาถึงท้องพระโรงได้พบกับ
พญาวรุณนาคราช ได้สนทนาแลกเปลี่ยนความรู้

ทาให้พญาวรุณนาคราช รับรู้ว่าวิธูรบัณฑิตเปน็ บัณฑิตที่มี
ปญั ญาสูงไม่ควรจะอยู่ภพนาคนาน จงึ ได้รับส่ังให้พระนาง
วิมาลามาเขา้ เฝา้

๒๑

๒๒

พระนางวิมาลา เข้าเฝ้าพญานาคราช ได้

ทอดพระเนตรเห็นวิธูรบัณฑิต ได้ตรัสถามเหตุใดไม่มีท่าที
หวาดกลัว เมื่อตกอยู่ในท่ีอันตราย วิธูรบัณฑิต กล่าวว่า
ข้าพระองค์ไม่เคยทาช่ัวอะไรไว้ท่ีไหน จึงไม่กลัวตาย ยาม
ตกอยทู่ ่ีอันตรายก็จะใช้ปัญญามาแกไ้ ข

ท้ัง ๒ พระองค์เกิดความเล่ือมใสในธรรมของ

วิธูรบัณฑิต กล่าวว่า ปัญญาของท่านนั้นแหละคือดวงใจ
ของบัณฑิต จากนั้นจึงได้ปล่อยตัววิธูรบัณฑิตกลับยังโลก
มนษุ ย์ และยกพระธดิ าอิรันทตใี ห้แก่ปุณณกยักษ์

๒๓

๒๔

พ ญ า ว รุ ณ น า ค ร า ช รั บ สั่ ง ใ ห้ ปุ ณ ณ ก ยั ก ษ์

พาวิธูรบัณฑิตกลับไปส่งยังโลกมนุษย์ ในคืนน้ันพระเจ้า
โกรัพยะได้ฝันเห็นต้นไม้ใหญ่แห่งปญั ญาท่ีโดนตัดไปแต่ก็มี
คนนากลับมาคืน เม่ือตื่นจากบรรทมสันนิษฐานว่า
วธิ รู บณั ฑติ จะกลบั มา

พ ร ะ เ จ้ า โ ก รั พ ย ะ จึ ง จั ด พิ ธี ต้ อ น รั บ ใ น เ มื อ ง

เม่ือจัดพิธีเสร็จ ปุณณกยักษ์ก็นาตัววิธูรบัณฑิตมาส่งยัง
เมืองอินทปัตตนคร ทุกคนให้การต้อนรับวิธูรบัณฑิตอย่าง
ยิ่งใหญ่

๒๕

๒๖

ตงั้ แต่นั้นมาวิธูรบัณฑิตก็อยู่ประจาอินทปตั ตนคร

ทาหน้าที่ส่ังสอนธรรมแก่พระราชา พระบรมวงศานุวงศ์
และประชาชนทุกคน ได้นาคาสอนของวิธูรบัณฑิตมาปฏิบัติ
ในการรักษาศลี เจรญิ ภาวนา มาจนถึงทุกวันน้ี

คติธรรม

ผูท้ ่ีมคี วามซือ่ สัตย์ สุจรติ ไม่กระทาความผิด
ยอ่ มไมเ่ กรงกลัวตอ่ ความชว่ั และอนั ตรายทัง้ ปวง