รวมส่วนประกอบและหน้าที่ของระบบกาวานา

P

งานเครืองยนต์เล็ก

ส่วนประกอบและหน้าทีของ
ระบบกาวานา

แ ผ น ก วิช า ช่า ง ย น ต์ วิท ย า ลั ย ก า ร อ า ชีพ บ้า น ต า ก

หนว ยการเรยี น สว นประกอบและหนา ท่ีของระบบกาวานา 1

แบบการเรยี นและฝกอบรมวิชาการ
สว นประกอบและหนาทข่ี องระบบกาวานา

ƒ วัตถปุ ระสงค

หลงั จากผานหนวยการเรยี นนี้แลว คุณจะสามารถ:
• อธบิ ายถงึ หนา ท่ีและการทํางานของระบบกาวานาได

ƒ ความสาํ คัญของหนวยการเรียนนี้

ยกตวั อยา ง เชน เครอื่ งยนตท ี่ใชง านกับเคร่อื งกาํ เนดิ ไฟฟา นน้ั จะมชี ุดกาวานาเพือ่ ชวยรักษา
ความเรว็ ของเคร่ืองยนตใหคงที่ จึงมคี วามสาํ คญั มาก สาํ หรับชางฝายบริการของตวั แทนจําหนา ยในการ
เรียนรู ทาํ ความเขาใจโครงสราง และการทาํ งานของระบบกาวานา และสามารถถอดประกอบ และ
ปรับตั้งระบบกาวานาได

หนว ยการเรียน สวนประกอบและหนา ทข่ี องระบบกาวานา 2

ƒ ภาพรวมของหนว ยการเรยี น

ในหนว ยการเรียนนี้ คณุ จะตอ ง:
• อาน ทาํ ความเขาใจเนื้อหาในขอ มูลอา งองิ
• ตอบคําถามในแบบทดสอบ

หยุด

ƒ การตัดสนิ ใจ

ถา หากคณุ มที ักษะ เขา ใจเน้ือหาทีแ่ จง ในหวั ขอวตั ถปุ ระสงคแ ลว และสามารถตอบคาํ ถามใน
แบบทดสอบได คณุ อาจขามหวั ขอ ขอ มูลอางองิ ของการอบรมไปได
ถา เปนเชน น้นั ใหค ณุ ตรวจคาํ ตอบดว ยตนเอง แลวใหเ ขา พบผูสอนตอไป

ƒ สิ่งทคี่ ณุ ตองการ

• ขอ มลู อา งอิง

ƒ เนอ้ื หาตอ เนอื่ ง

ใหด ูหนว ยการเรยี นของเคร่ืองยนตร นุ GX

แบบทดสอบ

ƒ การเตรยี มพรอม

อาน ทําความเขาใจ ขอมูลอางองิ ของหนวยการเรยี นนี้

หนว ยการเรียน สว นประกอบและหนา ท่ขี องระบบกาวานา 3

ƒ ขอสอบ

1. จงบอกชื่อของช้นิ สว นตางๆในระบบกาวานา ตามหมายเลขทกี่ าํ กบั ดานลาง

1______________________
2______________________
3______________________
4______________________
5______________________
6______________________
7______________________

หนว ยการเรยี น สวนประกอบและหนา ท่ขี องระบบกาวานา 4

2. ขอ ใดสามารถอธบิ ายหนาทข่ี องระบบกาวานาไดถูกตอ ง
A. ___ รักษาความเร็วของเคร่ืองยนตใ หอ ยูในระดับเดิม แมม ีการเปลย่ี นแปลงของภาระภายนอก
B. ___ เรงหรอื หนว งจากจดุ ระเบิดใหสอดคลองกับความเรว็ ของเครอ่ื งยนต
C. ___ เพม่ิ ความเร็วของเครื่องยนตใ หสอดคลอ งกบั การเปล่ยี นแปลงของภาระงานภายนอก
D. ___ รักษาความเรว็ ของเครอื่ งยนตใหสอดคลอ งกับการเปลีย่ นแปลงของภาระงานภายนอก

3. จงเลอื กขอ ทอ่ี ธิบายถึงการทาํ งานของกาวานาในขณะทค่ี วามเรว็ ของเครอ่ื งยนตล ดลงเนอ่ื งจาก ภาระ
งานภายนอกเพิม่ ขึ้นไดถูกตอ ง
A. ___ เม่ือความเร็วของเครอื่ งยนตล ดลง ลกู ตุมถวงกาวานาจะเคล่อื นท่ไี ปที่ตําแหนงปด ดว ยแรงเหวย่ี ง

จากการเคลือ่ นที่น้ี ทาํ ใหตัวเลือ่ นถกู ดงึ เขา การเคลือ่ นที่น้จี ะสง ผานไปยังคอยลจดุ ระเบดิ ซ่ึงจะ
ไปหนว งการจดุ ระเบดิ ใหสอดคลอ งกบั ความเรว็ ของเครือ่ งยนต
B. ___ เมอ่ื ความเรว็ ของเคร่อื งยนตล ดลง ลูกตมุ ถวงกาวานาจะเคลอ่ื นท่ีไปทตี่ ําแหนง ปด ดวยแรงเหวี่ยง
จากการเคลื่อนทีน่ จ้ี ะไปเปด ลน้ิ เรง ผา นทาง แขนกาวานาและกานกาวานา ทาํ ใหความเรว็ ของ
เคร่อื งยนตเพมิ่ ขนึ้ สจู ดุ เดมิ
C. ___ เม่อื ความเรว็ ของเครอ่ื งยนตล ดลง ลกู ตมุ กาวานาจะเคล่ือนที่ไปทต่ี าํ แหนง เปด ดว ยแรงเหวี่ยง
จาก การเคล่ือนทน่ี ้ีจะไปปดลน้ิ เรง ผา นทางแขนกาวานา และกา นกาวานา ทําใหความเร็วของ
เครอ่ื งยนตคืนสรู ะดับเดมิ

4. จงเลือกขอ ท่อี ธิบาบถงึ การทาํ งานของกาวานาเม่ือความเร็วของเครอื่ งยนตเ พ่มิ ขน้ึ เนอ่ื งจากภาระงาน
ภายนอกลดลงไดถ ูกตอง
A. ___ เมอื่ ความเร็วของเคร่อื งยนตเพิ่มขึ้น ลูกตุมกาวานา จะเคลื่อนท่ไี ปทตี่ าํ แหนงปด ดว ยแรงเหวย่ี ง
จากการเคลือ่ นท่นี ี้ ตัวเลอ่ื นจะถกู ดงึ เขา และการเคลอ่ื นทีน่ ี้จะไปเปดลน้ิ เรงผา นทางแขนกาวานา และ
กานกาวานา
B. ___ เมื่อความเร็วของเคร่อื งยนตเ พมิ่ ข้ึน ลูกตุมกาวานา จะเคลอ่ื นทไี่ ปทต่ี าํ แหนงเปด ดวยแรงเหว่ยี ง

จากการเคล่อื นทนี่ ้ี ตวั เลือ่ นจะเลือ่ นออก และการเคล่อื นทนี่ ้ีจะไปปด ลิน้ เรง ผา นทางแขนกาวา
นา และกานกาวานา
C. ___ เมือ่ ความเรว็ ของเคร่ืองยนตเ พ่ิมข้นึ ลกู ตมุ กาวานา จะเคลอ่ื นทไี่ ปทีต่ ําแหนงเปด ดว ยแรงเหวยี่ ง
จากการเคล่ือนทนี่ ี้ ตัวเล่ือนจะกระโดดออก ซง่ึ การเคลอื่ นทีน่ ้ีจะถกู สง ผา นไปยังคอยลจ ัดระเบิด
ท่จี ะไปเรงการจดุ ระเบดิ ใหส อดคลองกบั ความเรซ็ รอบของเครอ่ื งยนต

หนว ยการเรียน สวนประกอบและหนา ทข่ี องระบบกาวานา 5

5. ขอใดตอไปน้อี ธบิ าย ส่งิ ท่ีตองปฏิบตั ิตามในการประกอบสปรงิ กาวานา เขากับ แขนกาวานาไดถ ูกตอง
A. ___ เลอื กสปรงิ กาวานาท่มี คี วามยาวที่เหมาะสม ไปประกอบกบั แขนกาวานา
B. ___ มรี ูบนแขนกาวานาหลายรู ที่มไี วส ําหรบั ประกอบสปริงกาวานา ซึ่งแตล ะรูจะมีความเหมาะสม

กับการ ประกอบใชในเครื่องยนตแตละรนุ ทีม่ ีความเร็วตา งๆกนั ใหเ ลอื กใช รทู เ่ี หมาะสมกบั รุน
และความเรว็ ของเครอ่ื งยนต
C. ___ มรี ูบนแขนกาวานาหลายรู ทีม่ ไี วส ําหรับประกอบสปรงิ กาวานาใหเ ลือกรูท่ีเหมาะกับระดบั ความ
สงู ทใ่ี ชง านเคร่ืองยนต
D. ___ มีรูบนแขนกาวานาหลายรู ทีม่ ไี วสําหรบั ประกอบสปริงกาวานา ใหเลอื กใชรทู ่ีเหมาะกบั อณุ หภมู ิ
ท่ัวไปตามพืน้ ทที่ ่ีใชงาน

หยุด

ƒ ประเมินผลตนเอง

รับแบบเฉลยคําตอบ แลว เปรยี บเทยี บคําตอบของคุณกับเฉลย ทบทวนขอมูลอา งองิ หากคาํ ตอบของคณุ
ไมต รงกบั เฉลย และกอ นทีค่ ณุ จะไปสอบถามกับผสู อนเพ่อื ประเมนิ ทักษะ ความรขู องคุณ คุณควร
เตรยี มพรอ มใหแ นใ จกอ นวา คุณสามารถ:
• อธบิ ายคําตอบของคณุ ในแบบทดสอบได
• อธบิ ายการทํางานของระบบกาวานาได

หยดุ

ƒ การประเมนิ ผลจากผสู อน

เมอ่ื คณุ พรอ ม ใหเขาไปหาผูส อนของคณุ เพอื่ ประเมินผล โดยผสู อนจะถามคาํ ถามคณุ เพ่อื ตรวจสอบวา
คุณเขาใจเนอื้ หาของหนว ยการเรียนน้หี รอื ไม อยา งไร

แบบเฉลยคาํ ตอบ สวนประกอบและหนา ท่ีของระบบกาวานา 1

แบบการเรียนและฝกอบรมวชิ าการ
สวนประกอบและหนา ทข่ี องระบบกาวานา

1. จงบอกชอ่ื ของชิ้นสวนตางๆในระบบกาวานา ตามหมายเลขทกี่ าํ กบั ดา นลา ง

1_____ตวั ยึดลูกตมุ กาวานา___________
2_____ลูกตุมกาวานา_________________
3_____ตัวเลอ่ื นกาวานา_______________
4_____แกนกาวานา________________
5_____แขนกาวานา_________________
6_____กานกาวานา_________________
7_____สปริงกาวานา_________________

แบบเฉลยคาํ ตอบ สวนประกอบและหนา ทีข่ องระบบกาวานา 2

2. ขอ ใดสามารถอธบิ ายหนาทีข่ องระบบกาวานาไดถ ูกตอ ง
A. _X_ รกั ษาความเร็วของเคร่อื งยนตใหอยใู นระดับเดิม แมม กี ารเปล่ียนแปลงของภาระภายนอก
B. ___ เรงหรอื หนว งจากจดุ ระเบิดใหส อดคลองกบั ความเรว็ ของเครอ่ื งยนต
C. ___ เพม่ิ ความเรว็ ของเครอ่ื งยนตใหสอดคลอ งกบั การเปลยี่ นแปลงของภาระงานภายนอก
D. ___ รกั ษาความเร็วของเคร่อื งยนตใหสอดคลอ งกบั การเปล่ียนแปลงของภาระงานภายนอก

3. จงเลอื กขอ ทอ่ี ธบิ ายถึงการทาํ งานของกาวานาในขณะทีค่ วามเรว็ ของเคร่ืองยนตลดลงเนือ่ งจาก ภาระ
งานภายนอกเพ่มิ ข้นึ ไดถกู ตอ ง
A. ___ เมือ่ ความเรว็ ของเคร่อื งยนตล ดลง ลกู ตุมถวงกาวานาจะเคล่อื นทไ่ี ปทตี่ าํ แหนง ปด ดวยแรงเหวย่ี ง

จากการเคล่ือนท่นี ี้ ทาํ ใหต ัวเลอื่ นถูกดงึ เขา การเคลอื่ นที่นจ้ี ะสง ผานไปยงั คอยลจุดระเบดิ ซ่ึงจะ
ไปหนวงการจุดระเบดิ ใหสอดคลอ งกับความเรว็ ของเครอื่ งยนต
B. _X_ เมอ่ื ความเรว็ ของเครอื่ งยนตลดลง ลูกตมุ ถว งกาวานาจะเคลอ่ื นทไี่ ปท่ีตาํ แหนงปดดวยแรงเหวยี่ ง
จากการเคลือ่ นทน่ี จ้ี ะไปเปด ล้นิ เรง ผานทาง แขนกาวานาและกานกาวานา ทําใหค วามเรว็ ของ
เคร่ืองยนตเพ่มิ ขนึ้ สจู ดุ เดิม
C. ___ เมอ่ื ความเรว็ ของเครือ่ งยนตล ดลง ลกู ตมุ กาวานาจะเคลอ่ื นท่ีไปทต่ี ําแหนง เปดดว ยแรงเหวี่ยง
จาก การเคลือ่ นทีน่ ีจ้ ะไปปด ลนิ้ เรง ผา นทางแขนกาวานา และกานกาวานา ทําใหค วามเรว็ ของ
เครอื่ งยนตคืนสรู ะดับเดิม

4. จงเลือกขอ ทอ่ี ธิบาบถงึ การทํางานของกาวานาเมอ่ื ความเรว็ ของเคร่อื งยนตเ พิม่ ขน้ึ เนือ่ งจากภาระงาน
ภายนอกลดลงไดถ ูกตอ ง
A. ___ เมอ่ื ความเรว็ ของเคร่อื งยนตเพ่มิ ขนึ้ ลกู ตุม กาวานา จะเคล่อื นทไี่ ปท่ีตาํ แหนง ปด ดว ยแรงเหวีย่ ง
จากการเคลอื่ นท่นี ้ี ตวั เล่ือนจะถูกดึงเขา และการเคลื่อนที่นี้จะไปเปด ลิ้นเรง ผานทางแขนกาวานา และ
กา นกาวานา
B. _X_ เมือ่ ความเร็วของเคร่ืองยนตเ พ่มิ ข้นึ ลกู ตุม กาวานา จะเคลอ่ื นที่ไปทตี่ ําแหนง เปด ดวยแรงเหวี่ยง

จากการเคลือ่ นทน่ี ี้ ตวั เลือ่ นจะเล่อื นออก และการเคลอื่ นทน่ี ี้จะไปปดล้ินเรงผานทางแขนกาวา
นา และกา นกาวานา
C. ___ เม่อื ความเร็วของเครือ่ งยนตเ พม่ิ ขึ้น ลูกตุมกาวานา จะเคลอื่ นท่ไี ปที่ตาํ แหนง เปด ดว ยแรงเหว่ยี ง
จากการเคล่อื นที่นี้ ตวั เลอ่ื นจะกระโดดออก ซง่ึ การเคลื่อนทน่ี ี้จะถกู สง ผา นไปยังคอยลจ ดั ระเบิด
ทจี่ ะไปเรง การจดุ ระเบดิ ใหสอดคลองกับความเร็ซรอบของเคร่ืองยนต

แบบเฉลยคาํ ตอบ สว นประกอบและหนา ทข่ี องระบบกาวานา 3

5. ขอใดตอไปน้ีอธบิ าย สงิ่ ทต่ี องปฏบิ ัติตามในการประกอบสปริงกาวานา เขากบั แขนกาวานาไดถูกตอง
A. ___ เลอื กสปริงกาวานาทม่ี คี วามยาวที่เหมาะสม ไปประกอบกบั แขนกาวานา
B. ___ มรี ูบนแขนกาวานาหลายรู ที่มไี วส าํ หรับประกอบสปรงิ กาวานา ซึง่ แตล ะรูจะมีความเหมาะสม

กบั การ ประกอบใชในเคร่อื งยนตแตละรุนท่มี ีความเร็วตางๆกนั ใหเ ลอื กใช รทู เี่ หมาะสมกบั รุน
และความเร็วของเคร่ืองยนต
C. ___ มีรูบนแขนกาวานาหลายรู ที่มไี วสาํ หรบั ประกอบสปรงิ กาวานา,ใหเลอื กรทู เ่ี หมาะกบั ระดบั ความ
สงู ทใ่ี ชง านเครื่องยนต
D. _X_ มีรบู นแขนกาวานาหลายรู ท่มี ไี วส าํ หรบั ประกอบสปริงกาวานา ใหเลอื กใชรทู ีเ่ หมาะกับอณุ หภมู ิ
ทั่วไปตามพน้ื ทท่ี ี่ใชงาน

ขอมูลอางองิ สวนประกอบและหนา ท่ขี องระบบกาวานา 1

ขอมลู อางอิง
สว นประกอบและหนา ท่ีของระบบกาวานา

สารบญั
ƒ หนา ที่
ƒ โครงสรา ง
ƒ การทาํ งาน
ƒ ขอ ควรระวังในการประกอบ

ขอ มูลอางอิง สว นประกอบและหนา ทีข่ องระบบกาวานา 2

หนาท่ีของระบบกาวานา
ระบบกาวานาไดอ อกแบบมาเพือ่ รักษาความเรว็ รอบของเครอื่ งยนตใ หค งที่ แมว า จะมโี หลดจากภายนอก
มา
กระทํากบั เครอ่ื งยนต กาวานามหี นาควบคมุ การปด เปด คนั เรงเพอื่ รกั ษาความเรว็ รอบของเครือ่ งยนตใ ห
คงที่

โครงสรางของกาวานา

กาวานาสปรงิ แขนกาวานา

แกนกาวานา

เรอื นเฟองกาวานา นา้ํ หนกั ถวงกาวานา ปลอกเลอื่ นแกนกาวานา

แหวนรอง แกนกาวานา

ขอ มลู อางองิ สว นประกอบและหนา ทขี่ องระบบกาวานา 3

„ โครงสรา งกาวานา คันเรง

กานรง้ั แขนกาวานา สปรงิ รง้ั กลบั

แขนกาวานา

น้าํ หนักถว งกาวานา

เรอื นกาวานา แกนกาวานา สปริงกาวานา
ปลอกเล่ือนกาวานา

● คันเรงจะโดนควบคมุ การเปดปด วาลว โดยแขนกาวานา โดยท่ีจะมีสปรงิ กาวานาเปน ตัวควบคมุ
ปริมาณการ
เปด ปด คนั เรง และสปรงิ รั้งแขนกาวานาจะชวยดงึ คันเรง กลับไปตําแหนง เดิม เพ่ือปองกนั การล็อคของ
คันเรง
● สปรงิ ของกาวานาและสปรงิ รง้ั กลบั จะมีคาคงที่ของสปรงิ แตล ะตัวอยู เพอื่ เปนการควบคุมการเปด ป
ดวาลว

ขอมลู อา งองิ สว นประกอบและหนา ท่ีของระบบกาวานา 4

„ หนา ทข่ี องกาวานา

● รักษาความเรว็ ของเครือ่ งยนตใ หคงท่ี
กาวานาจะเปน ตัวรกั ษาความเร็วของเคร่อื งยนตโดยมแี รงเซนติฟเ กลกระทําบนเรอื นกาวานาและแรงตึง
ของสปรงิ กาวานา

● เมื่อความเรว็ รอบของเครอ่ื งยนตเริม่ ตก
เมื่อมแี รงภายนอกมากระทําตอเครื่ องจึงทาํ ใหร อบเครอื่ งตก และแรงเซนติฟเกลทีก่ ระทาํ บนเรอื นกาวา
นาก็
ลดลงเชน กนั เลยทําใหน ้ําหนักถว งกาวานาจงึ เลือ่ นเขาใกล็กันมากข้นึ เลยทาํ ใหแ ขนกาวานาไปดนั คันเรง
คารบ ูเรเตอรใ หเปด สง ผลใหความเร็วรอบของเครอื่ งยนตส งู ขนึ้
ความเรว็ เครื่องลดลง ทาํ ใหแ ขนกาวานาดันคนั เรงใหเปด ความเรว็ เคร่ืองยนตเ พมิ่ ข้นึ

คนั เรง ของคารบ ูเรเตอรจะเปด ออก

กาวานาชิดกนั

ขอ มลู อางอิง สวนประกอบและหนา ทขี่ องระบบกาวานา 5

● รอบเครื่องยนตส งู เกินไป
เม่อื แรงภายนอกลดลงทาํ ใหเ ครื่องยนตมีความเร็วรอบเพ่ืมสงู ข้นึ แรงเซนติฟเกลก็จะสูงข้ึนตาม เลยทําให
แขน
กาวานาดงึ คันเรงของคารบ ูเรเตอรป ด หรือเปด นอ ยลง สงผลใหค วามเรว็ รอบของเคร่ืองยนตล ดนอ ยลง

ความเร็วรอบสงู ขึ้น แขนกาวานาจะดนั ใหค ันเรงปดลง ความเรว็ รอบลดลง

คนั เรงของคารบูเรเตอรจ ะปดลง

กาวานาเปด

ขอมลู อา งองิ สว นประกอบและหนา ที่ของระบบกาวานา 6

„ ขอควรระวงั ในการประกอบ

ในการประกอบแกนกาวานาและแขนกาวานา
ควรประกอบแกนกาวานาและแขนกาวานาใหชดิ กันและใหคนั เรงอยูตาํ แหนงเปด สดุ กอนทาํ การประกอบ
ชุดกาวานา

ใหคนั เรงอยใู นตําแหนงเปด สดุ

ประกบใหชิดติดกนั

ระวัง: ทศิ ทางการหมุนของกาวานาถา ตางรนุ กนั
ตวั อยาง ถา GX -160 แกนกาวานาจะหมนุ ตามเข็มนาฬกิ า เพอื่ ใหแกนกาวานากับแขนกาวานาชดิ

ขอ มลู อา งอิง สว นประกอบและหนา ทข่ี องระบบกาวานา 7

„ ตําแหนง การติดตัง้ สปริงกาวานา
ตาํ แหนงการติดตั้งของสปริงกาวานาตจะมตี ําแหนงตางกนั ไปตามรนุ ของเคร่ืองยนต
(ตวั อยาง)
-GX200 3,600 rpm : “H”
-GX200 3,000 rpm : “L”
-GX160 3,600 rpm : “1”
-GX160 3,000 rpm : “2”

แขนกาวานา

(

แนวปฏิบัติ สว นประกอบและหนา ทีข่ องระบบกาวานา 1

แนวปฏิบตั สิ ําหรบั ผสู อน
สวนประกอบและหนาทขี่ องระบบกาวานา

ƒ ภาพรวม

เนือ้ หาในหนว ยการเรยี นนี้ครอบคลมุ ถงึ สวนประกอบและหนาทข่ี องระบบกาวานา

ƒ เน้อื หาหรอื อปุ กรณจ าํ เพาะทจี่ าํ เปน

• ขอมลู อา งองิ

ƒ คําแนะนํา

• ใหผเู รยี นทําความเขาใจเคาโครงเนอ้ื หาของหนว ยการเรยี นน้ี
• ช้แี จงตาํ แหนงของขอมูล และเนือ้ หาสาระที่จําเปน ตอหนว ยการเรยี นนแี้ กผ ูเรียน
• ใหผเู รียนเร่มิ ทําแบบทดสอบ
• ตรวจสอบความคืบหนาอยางสมํา่ เสมอ
• กระตุนผเู รยี น และตอบคําถามเทาทจ่ี ําเปน

ƒ การประเมนิ ผล

• ตรวจคาํ ตอบในแบบทดสอบ หากมีการแกไขใดๆ ใหผ สู อนสอบถามผเู รียนวาเขาใจคําตอบ และ
เนือ้ หาท้งั หมดแลวหรือไม

P

งานเครืองยนต์เล็ก

รหัสวชิ า 20101-2101

แ ผ น ก วิช ช่า ง ย น ต์ วิท ย า ลั ย ก า ร อ า ชีพ บ้า น ต า ก