ภูผากับหนังสือของคุณปู่

คำนำ

หนังสือส่งเสริมการอ่านเล่มนี้เป็นหนังสือที่ใช้อ่านเสริมความรู้ในการเรียนวิชา
ภาษาไทยเร่ือง คาประสมในภาษาไทยซึ่งเป็นเนื้อหาที่ใช้เรียนในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1
เพ่อื ใชใ้ นการทบทวนเน้อื หาในเรื่องหลักการประสมคาในภาษาไทย

หนังสือส่งเสริมการอ่านเล่มนี้ จัดทาขึ้นเพ่ือทบทวนความรู้เกี่ยวกับเร่ืองคาประสม
และหลักการใช้คาประสม โดยผ่านตัวละครภูผาและผองเพื่อนที่หลุดเข้าไปยังอักขราพิภพ
เป็นเมืองของตัวอักษรทาให้ต้องทาภารกิจต่าง ๆ เพ่ือกลับมายังโลกมนุษย์ เน้ือเรื่องมี
ความต่ืนเต้นน่าสนใจและยังสอดแทรกกิจกรรมเพื่อฝึกทักษะให้นักเรียนฝึกได้สร้างคาประสม
นอกจากนี้ยังมีแบบทดสอบท้ายเล่มให้นักเรียนได้ทดสอบเพ่ือวัดความรู้ความเข้าใจจากการอ่าน
เรอ่ื งดว้ ย

ผู้จัดทาหนังสือส่งเสริมการอ่านเล่มนี้หวังว่าจะเป็นประโยชน์สาหรับผู้อ่านไม่มาก
ก็นอ้ ยผู้จัดทายินดีรับฟังคาตชิ มเพอ่ื นาไปปรับปรุงผลงานและพัฒนาตอ่ ไป

คณะผู้จดั ทา

จดุ ประสงค์
1. เพอ่ื ให้นกั เรยี นรคู้ วามหมายและความสาคญั ของคาประสมในภาษาไทย

เพม่ิ เติมจากความรทู้ ่ีได้รบั ในบทเรยี น
2. เพอ่ื ใหน้ ักเรียนรูห้ ลกั การประสมคาในภาษาไทย
3. เพื่อให้กบั นักเรยี นนาความรแู้ ละคาประสมไปใชใ้ นชวี ิตประจาวันได้อยา่ งถูกตอ้ ง

และเหมาะสม

คำแนะนำกำรใชห้ นงั สอื
หนังสือส่งเสริมการอ่านเล่มน้ีมีเน้ือหาสาหรับนักเรียนท่ีอยู่ระดับช้ันมัธยมศึกษา
ตอนต้น ภายในหนังสือหนังสือมีเน้ือหาให้ความรู้เกี่ยวกับวิชาภาษาไทยเร่ือง คาประสม
ในภาษาไทย เพ่ือให้นักเรียนรู้ความหมายและความสาคัญของคาประสมในภาษาไทยเพิ่มเติม
สามารถนาความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจาวันได้อย่างถูกต้อง มีการสอดแทรกกิจกรรม
เพือ่ ฝึกทักษะการสร้างคาประสม และเกร็ดความรูเ้ พมิ่ เติมให้นักเรยี นร้จู ักคาศัพท์เพมิ่ มากข้ึน
นอกจากน้ีหนังสือส่งเสริมการอ่านเล่มน้ี ยังมีแบบฝึกหัดเพ่ือทบทวนความรู้ จาก
การอ่านหนังสือส่งเสริมการอ่าน และเฉลยแบบฝึกหัดเพ่ือตรวจสอบความเข้าใจ และ
ทราบพัฒนาการของตนเอง

ทุกวันหยุดภูผำ มักจะชวนเพื่อน ๆ ไปที่บ้ำนคุณปู่ศิลำ
เพือ่ ใหค้ ณุ ปเู่ ล่ำนทิ ำนใหฟ้ ังอยเู่ สมอ วนั น้ีก็เชน่ กนั ภูผำ ได้ชวน
นภำ และอำโป ไปหำคุณปู่เพ่ือให้ท่ำนเล่ำนิทำนให้ฟังเหมือน
อยำ่ งเคย

“สวสั ดคี รับ/สวสั ดคี ่ะ” ภผู ำ นภำ และอำโป กลำ่ วสวัสดีคุณปู่ คุณปู่ตอบรับดว้ ยใบหน้ำทีย่ ้ิมแยม้
และบอกกับเดก็ ๆ วำ่ “วนั นเ้ี ด็ก ๆ อ่ำนกนั เองไปกอ่ นนะ ปูต่ อ้ งออกไปทำธรุ ะ อย่ำดอื้ อยำ่ ซนกนั ละ่ ”
พร้อมยน่ื หนังสือให้แกเ่ ด็ก ๆ “ครับผม/ค่ะคุณปู่” เดก็ ๆ ตอบรับอย่ำงพร้อมเพรยี งกนั

ขณะท่เี ด็ก ๆ กำลงั จะเปดิ หนงั สือนทิ ำน จู่ ๆ กม็ แี สงจ้ำเปลง่ ประกำยออกมำจำกหนงั สอื

ฉากท่ี 3

ทันใดนั้น!!! “อ้ำก!!! ช่วยพวกเรำด้วย” เด็ก ๆ ตะโกนร้องสุดเสียง เมื่อถูกดูดขึ้นไปลอยเคว้งคว้ำงอยู่ใน 3
ห้วงของเวลำระหวำ่ ง อดตี ปจั จุบนั และอนำคต ซึ่งนั่นกำลงั จะทำใหท้ กุ คนไปพบเจอส่ิงมหัศจรรยท์ ก่ี ำลงั รออยู่



หลังจำกพำยุแห่งห้วงเวลำด้ินสุดลงลง เด็ก ๆ พบว่ำพวกเขำอยู่ใน
สถำนที่ที่แปลกประหลำด เพรำะสถำนท่ีแห่งนี้ตัวพยัญชนะไทยนั้นมีชีวิต
“ทนี่ ี่ท่ไี หนกันนะ ทำไมพยัญชนะไทยถงึ มีชวี ติ ละ่ ” นภำถำมดว้ ยควำมตกใจ
“นั่นสินภำ อำโปอยำกกลบั บำ้ น ฮือ ๆ” อำโปร้องตอบ
“ใจเย็น ๆ ก่อนนะทกุ คน เรำลองไปหำขอควำมช่วยเหลอื กันเถอะ” ภูผำกล่ำว
แล้วเดินนำเพื่อน ๆ ออกไปหำขอควำมช่วยเหลือจำกผ้ทู ่ีอย่ใู นบรเิ วณน้ัน

7

ฃ จ
ข

ก

เด็ก ๆ จึงเดินไปยัง ศ.ศำลำ ท่ีอยู่ตรงหน้ำเพ่ือขอควำมช่วยเหลือแก่ผู้ทีอยู่ในบริเวณนั้น
พวกเขำจึงได้พบกับ ษ.ฤำษี และ ด.เด็ก ผมแกละ ทั้งสำมจึงรีบเข้ำไปขอควำมช่วยเหลือทันที
“สวสั ดคี รบั ทำ่ นทงั้ สองผูใ้ จดี ท่ีนค่ี อื ทไ่ี หนหรือครบั ” ภูผำกลำ่ วถำม
“ทน่ี ่ีก็คอื เมืองอกั ขรำพิภพเปน็ ภพที่เหล่ำพยัญชนะไทยมีชีวิต เป็นภพที่คขู่ นำนกบั ภพของเจ้ำไงล่ะ ”
“พวกเรำจะกลับบ้ำนไดอ้ ย่ำงไรครับท่ำนฤำษี พวกเรำอยำกกลับบำ้ น” อำโปกลำ่ วถำม

“เจำ้ ตอ้ งเดนิ ทำงไปยัง เมอื งสิงขรบุรี เสียกอ่ น ข้ำจะให้ด.เดก็ เป็นผู้นำทำงไปสง่ เอง” ท่ำนฤๅษบี อกเดก็ ๆ
“ขอบคณุ ครับ/ขอบคณุ ค่ะทำ่ นฤๅษ”ี เด็ก ๆ กล่ำวขอบคุณด้วยควำมดใี จ
“ตำมขำ้ มำเลย” ด.เด็กบอก แลว้ จงึ ออกนำทำง

ด

ด.เด็กเดนิ นำมำสักพกั ก็ถึงหน้ำเมืองสิงขรบรุ ี
“ถึงแล้วครบั ทกุ คน นั่นคือพญำง.งทู ี่เปน็ ผเู้ ฝำ้ เมืองน้ีครับ” ด.เด็กกล่ำว
“ขอบใจมำก ๆ นะ” ภูผำ นภำ และอำโป บอก ด.เด็ก ก่อนที่จะเดิน
เข้ำไปหำคุณง.งูท่ีเฝำ้ ประตูเมอื ง

“สวัสดคี รับ/สวัสดคี ่ะคณุ ง.งู” เด็กทุกคนกลำ่ วพร้อมกนั และถำมคณุ ง.งู ว่ำจะทำอยำ่ งไรถงึ จะได้กลบั บ้ำน
คณุ ง.งูจึงบอกว่ำ “พวกเจ้ำตอ้ งทำภำรกิจเก่ยี วกบั คำประสมให้สำเรจ็ จึงจะผำ่ นประตเู มืองนี้ไปได้”
“คำประสมคอื อะไรคะคณุ ง.งู” นภำถำม
“คำประสมก็คือคำที่สร้ำงจำกคำมูลตั้งแต่สองคำขึ้นไป เกิดเป็นคำใหม่ มีควำมหมำยใหม่ แต่ยังมีเค้ำ
ของควำมหมำยเดมิ ไงละ่ ” ง.งกู ล่ำว เดก็ ๆ เม่อื ไดย้ นิ ดังนั้นจึงตัง้ ใจ และพรอ้ มทำภำรกิจกันอย่ำงเตม็ ท่ี





เดก็ ๆ สำมำรถทำภำรกจิ ไดส้ ำเรจ็ จึงสำมำรถผ่ำนประตูเมอื งเข้ำไปได้

เมือ่ เด็ก ๆ เข้ำมำภำยในถำ้ กลบั พบแตค่ วำมมืดสนทิ 15
“ทำไมมืดแบบนน้ี ะ” นภำถำมเพอ่ื น ๆ
“เรำกลวั จงั เลย” อำโปตะโกนร้องดว้ ยน้ำเสียงที่สน่ั เครอื
“ไม่ตอ้ งกลวั นะเพื่อน ๆ จบั มอื กันไว้” ภผู ำกล่ำว

เม่ือเด็ก ๆ ผ่ำนประตูเมืองมำยังอีกฝั่ง พวกเขำพบว่ำที่น่ีเป็นทะเล
ทสี่ วยงำม และมี ร. จอดเทยี บฝง่ั อยู่ เดก็ ๆ จึงเขำ้ ไปขอควำมชว่ ยเหลอื
“คุณ ร.ช่วยพำพวกเรำกลับบ้ำนไดไ้ หมจะ๊ ” นภำกล่ำวถำม

“ไดส้ ิ ข้นึ มำตวั ขำ้ เลย” ร.กล่ำวตอบรบั ด้วยควำมเตม็ ใจ
จำกนนั้ ร.จงึ พำเด็ก ๆ ลอ่ งออกไปยังทอ้ งทะเล

เมือ่ ลอ่ งเรือไปจนถึงประตู เมอื งชลธีพำรำ ทุกคนได้พบกับคุณ ป.ปลำตัวใหญ่ที่เป็นผู้เฝ้ำประตูม่ำนน้ำอยู่
ภผู ำจึงถำมว่ำ “คณุ ป.ปลำชว่ ยพวกเรำกลับบำ้ นได้ไหมครับ”

“ไดส้ ิ หำกพวกเจ้ำทำภำรกิจสำเร็จ พวกเจ้ำจะสำมำรถผ่ำนมำ่ นน้ำไปได้ และไดก้ ลับบำ้ น” ป.ปลำตอบ
“พวกเรำจะทำใหเ้ ต็มทคี่ ะ่ /ครับ” เดก็ ๆ ตอบด้วยน้ำเสยี งทม่ี ่งุ มนั่





เดก็ ๆ สำมำรถทำภำรกจิ ไดส้ ำเร็จ “พวกเจ้ำเก่งมำก ๆ เอำละ่ พวกเจ้ำทกุ คนสำมำรถผ่ำนมำ่ นน้ำของข้ำได้”
ป.ปลำกลำ่ วอย่ำงชื่นชม และเด็ก ๆ ก็กล่ำวขอบคณุ ป.ปลำ ทีช่ ว่ ยเหลอื จำกนั้นจงึ ออกเดินทำงตอ่

เมื่อผ่ำนประตูเข้ำมำ เด็ก ๆ ทั้งสำมคนต่ำงตกใจเป็นอย่ำงมำก เพรำะตัว
ของพวกเขำกำลังหล่นลงจำกท้องฟ้ำ ทุกคนต่ำงกรีดร้องด้วยควำมตกใจ และ
ตะโกนขอควำมชว่ ยเหลอื “ช่วยดว้ ย ใครก็ไดช้ ่วยพวกเรำดว้ ย”

ทันใดนนั้ ฬ. จฬุ ำ ไดล้ อยเขำ้ มำรับเดก็ ๆ ไว้ไดท้ ันเวลำ
“เกอื บไปแล้วไหมล่ะ ดนี ะทีข่ ้ำ ฬ.จุฬำผนู้ ่ำรักมำรับตัวพวกเจำ้ ท่ำนไวไ้ ดท้ ัน” ฬ. จุฬำ กลำ่ ว
“ขอบคณุ คุณ ฬ.จฬุ ำ มำก ๆ เลยนะครับทช่ี ว่ ยพวกเรำไว้ ไม่อย่ำงนัน้ พวกเรำแยแ่ นเ่ ลย” ภูผำกล่ำวขอบคณุ
“ไมเ่ ปน็ ไร ข้ำยินดชี ่วยเสมอ” คณุ ฬ.จฬุ ำกลำ่ วอย่ำงภำคภมู ิ
คณุ ฬ. จุฬำ ผใู้ จดี ไดพ้ ดู คยุ และกลำ่ วถงึ เมอื งอักขรำพิภพ ใหเ้ ดก็ ๆ ฟังระหวำ่ งกำรเดินทำงไปยังเมอื งเวหำนคร



ทุกคนเดนิ ทำงมำถึง เมอื งเวหำนคร ซึ่งเปน็ เมอื งที่สวยงำมตงั้ อยบู่ นทอ้ งฟ้ำ
คณุ ฬ.จุฬำไดส้ ง่ เด็ก ๆ ลงยงั พ้นื เมือง
“ขอบคุณคณุ ฬ.จุฬำ มำก ๆ เลยนะครบั ” อำโปกลำ่ ว
“ไม่เป็นไร ขอให้พวกเจ้ำเดินทำงกลับบ้ำนกันอย่ำงปลอดภัย ข้ำเชื่อว่ำ
เด็กน่ำรัก และเป็นคนดีแบบพวกเจ้ำ สำมำรถทำภำรกิจได้สำเร็จแน่นอน”
คุณ ฬ. จุฬำกลำ่ วกอ่ นจะลอยลบั ตำไป



เด็ก ๆ ทุกหนั กลับมำยังเมืองกต็ อ้ งตกใจเมื่อไดพ้ บกบั ย. ยักษ์ตวั ใหญน่ ่ำกลวั
“วำ้ ย ยะยะยักษ์นี่นำ” นภำร้องออกมำอยำ่ งตกใจ
“คุณย.ยักษอ์ ำจจะใจดกี ไ็ ด้ พวกเรำเขำ้ ไปกนั เถอะ คงไม่มีอะไรหรอก”ภผู ำบอกนภำ
“คุณ ย.ยกั ษ์ ช่วยพำพวกเรำกลบั บ้ำนได้ไหมครบั ” อำโปถำมคุณย.ยกั ษ์
“ได้สิ หำกพวกเจ้ำทกุ คนช่วยกนั ทำภำรกจิ จนสำเรจ็ ” ย.ยกั ษ์บอก
“ไดค้ รับ พวกเรำจะต้งั ใจทำอยำ่ งเตม็ ท่เี ลยครับ” ภผู ำกลำ่ วอยำ่ งกล้ำหำญ
จำกนน้ั คณุ ย.ยกั ษ์กไ็ ดม้ อบหมำยภำรกจิ สดุ ท้ำยให้กบั เดก็ ๆ







เดก็ ๆ สำมำรถทำภำรกิจไดจ้ นสำเร็จ ทุกคนดใี จเป็นอย่ำงมำก
“สำเรจ็ แลว้ พวกเรำจะได้กลับบ้ำนกันแลว้ เย้ ๆ” ทุกคนต่ำงพดู ออกมำดว้ ยควำมดใี จ
“พวกเจ้ำเก่งมำก จำเอำไว้นะเรำตอ้ งใช้ภำษำไทยให้ถกู ต้อง รกั และหวงแหนภำษำไทย
ของเรำ สดุ ท้ำยตอ้ งอนรุ ักษ์เอำไวด้ ้วยล่ะ” คณุ ย.ยักษ์ กลำ่ วกับเดก็ ๆ
“พวกเรำจะทำตำมทคี่ ุณ ย.ยกั ษ์บอกครับ/ค่ะ” เดก็ ๆ ตอบรับอย่ำงมั่นใจ

คุณ ย.ยักษ์กล่ำวกับเด็ก ๆ ว่ำ “พวกเจ้ำสำมำรถผ่ำนด่ำนภำรกิจได้ครบทุกด่ำน
ข้ำจะมอบรำงวัลให้แก่พวกเจำ้ กลับบ้ำนกันเถอะ ฮ่ำ ๆ ๆ” แลว้ จับเด็ก ๆ เข้ำปำกของตน

34

ชว่ ยดว้ ย !!!
...

เวลำผำ่ นไปชัว่ ครู่เมือ่ ทกุ คนตำ่ งลมื ตำ แล้วงุนงงกบั ส่ิงทีเ่ กิดขน้ึ
“นี่มนั อะไรกนั พวกเรำฝนั หรอื เกิดอะไรขึ้นกันแน่” ภผู ำกล่ำวถำมอยำ่ งงุนงง
จำกนน้ั ก็มีเสียงขอคุณป่แู ว่วถำมขึ้นมำว่ำ “เป็นยังไงกันบ้ำงเด็ก ๆ อ่ำนหนังสือสนุกไหมเด็ก ๆ ฮ่ำๆๆ”
คณุ ปู่ถำมพร้อมส่งยิ้มใหแ้ ก่เด็ก ๆ

เกรด็ ควำมรู้

คำประสม คอื คาทีเ่ กดิ จากการเอาคามลู ทม่ี ีความหมายตา่ งกันต้งั แต่ 2 คาขึ้นไปมา
รวมกันเขา้ เป็นคาเดยี ว กลายเปน็ คาใหม่ มคี วามหมายใหม่ แตย่ งั มีเคา้ ความหมายเดมิ อยู่
เช่น ลูกเสือ ( นกั เรียนที่แตง่ เคร่ืองแบบ )

แสงอาทติ ย์ ( งชู นดิ หน่ึงมเี กลด็ สะท้อนแสงอาทิตย์ไดซ้ ึ่งแปลกกว่างชู นิดอ่นื ๆ )
หางเสอื ( ที่บังคบั ทศิ ทางเรอื ) แต่ถา้ ลูกเสอื หมายถึง ลกู ของเสอื
แสงอาทติ ย์ หมายถงึ แสงของดวงอาทติ ย์
หางเสือ หมายถงึ หางของเสอื อยา่ งนไ้ี ม่จดั เปน็ คาประสม เพราะไม่เกดิ
ความหมายใหม่ข้ึน จัดเปน็ วลีที่เกดิ จากการเรียงคาธรรมดาเทา่ นั้น

เกรด็ ควำมรู้

ประโยชน์ของคำประสม
1. ทาใหม้ ีคาใชใ้ นภาษามากขนึ้ โดยใชค้ าท่มี อี ยู่แล้วเอามารวมกนั ทาให้เกิดคาใหม่ ได้

ความหมายใหม่
2. ช่วยยอ่ ความยาว ๆ ให้สัน้ เขา้ เปน็ ความสะดวกทงั้ ในการพดู และการเขยี น
3. ช่วยให้การใช้คาไทยทม่ี าจากภาษาตา่ งประเทศ ประสมกลมกลนื กบั คาไทยแทไ้ ด้

สนทิ มากยงิ่ ขน้ึ

แบบทดสอบ

คำชี้แจง : ให้นักเรียนกำกบำทคำตอบทถี่ ูกตอ้ งเพยี งขอ้ เดยี ว

1.คำที่ขดี เส้นใตใ้ นขอ้ ใดทเ่ี ป็นคำประสม 5. ขอ้ ใดมคี ำประสมมำกทส่ี ุด
ก. แม่มดดำพำลกู มดออกหำอำหำร ก. ฝูงนำงนวลบินวอ่ นรอ่ นเวหำ
ข. แม่มดในกำร์ตนู หนำ้ ตำข้ีเหร่ ข. คำดเข็มขัดนิรภัยปลอดภยั จรงิ หรือ
ค. แมม่ ดกำลังขนอำหำรกลบั รัง ค. ดำวเทยี มชว่ ยในกำรสอ่ื สำรได้มำก
2. คำที่ขดี เสน้ ใตใ้ นขอ้ ใดทีเ่ ปน็ คำประสม 6. คำประสมในขอ้ ใดแสดงควำมหมำยในทำงไมด่ ี
ก. พ่อเล้ียงคนน้ีใจร้ำย ก. ตำไว
ข. เขำเปน็ คนดี เพรำะพอ่ เล้ียงเขำมำดี ข. หูไว
ค. พ่อเล้ียงนกแกว้ ไวห้ ลำยตัว ค. มอื ไว
3. ขอ้ ใดเป็นคำประสมทกุ คำ 7. ขอ้ ใดไมใ่ ชค่ ำประสม
ก. ไมจ้ ้มิ ฟนั
ก. จำนเด็ด จำนดว่ น ข. เรือรบหลวง
ข. คดิ ถึง คิดกอ่ น ค. น้ำตำลมะพร้ำว
ค. เตะจมูก เตะฉำก 8. คำประสมในข้อใดเกดิ จำกคำกริยำกบั คำกริยำ
4. ข้อใดไม่มคี ำประสม ก. นำ้ กะทิ วงแขน
ก. อนั ออ้ ยตำลหวำนลน้ิ แล้วส้นิ ซำก แตล่ มปำกหวำนหไู มร่ ูห้ ำย ข. ของกลำง ดวงตรำ
ข. แม่รกั ลูกลูกกร็ ู้อยู่วำ่ รัก คนอ่นื สักหมนื่ แสนไมแ่ ม้นเหมอื น ค. กันชน ตชี ิง
ค. ลกู ผชู้ ำยลำยมอื นน้ั คอื ยศ เจำ้ จงอตุ ส่ำห์ทำสมำ่ เสมยี น

กระดำษคำตอบ

คำชี้แจง : ใหน้ กั เรยี นกำกบำทคำตอบที่ถูกตอ้ งเพยี งข้อเดยี ว

ขอ้ ก ข ค
1
2
3
4
5
6
7
8

เฉลยคำตอบ

คำชี้แจง : ให้นกั เรียนกำกบำทคำตอบทีถ่ ูกตอ้ งเพียงขอ้ เดยี ว

ขอ้ ก ข ค
1X
2X
3X
4X
5X
6X
7X
8X