แนวทางการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตร การเรียนสู้ฝุ่น

47

บตั รภาพ อวัยวะที่ไดร้ บั ผลกระทบจากฝนุ่ พีเอ็ม 2.5

ทีม่ า : https://bit.ly/3hhi44e ทมี่ า : https://bit.ly/3bGn9lo

ท่มี า: https://bit.ly/2FfPB1w ทมี่ า: https://bit.ly/35jFVhn

ทมี่ า : https://bit.ly/35jEjUR ทม่ี า : https://bit.ly/3ijbNGE

ทมี่ า : https://bit.ly/2Fn6UO1
สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

48

บัตรภาพ อวัยวะท่ีได้รับผลกระทบจากฝุ่นPM2.5

ระคายเคอื งตา แสบตา หรือตาแดง ระคายเคืองผวิ หนงั เกดิ ผืน่ คัน

ระคายเคืองทางเดนิ หายใจ ทำใหเ้ กิดอาการไอ จาม เจ็บ ทำให้เกดิ การติดเช้ือระบบทางเดนิ หายใจเพิ่มมากขึ้น

คอ และบางคนอาจมเี ลือดกำเดาไหล เชน่ ไขห้ วดั คออักเสบ ตดิ เชื้อไขห้ วัดใหญ่

ทำให้ผมู้ โี รคประจำตัวมีอาการกำเริบโดยเฉพาะโรคระบบ ทำใหเ้ กดิ โรคมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งปอด และโรคไม่

ทางเดนิ หายใจ เช่น โรคหอบหืด ภมู ิแพ้ โรคถุงลมโป่งพอง ตดิ ต่อเร้ือรงั อนื่ ๆ ไดแ้ ก่ โรคระบบหัวใจและหลอด

และระบบหายใจและหลอดเลือด เช่น เส้นเลอื ดหวั ใจตีบ เลือด โรคระบบทางเดินหายใจเรอ้ื รัง โรคมะเร็ง

หลอดเลอื ดสมองตบี หรือแตก โรคเบาหวาน เป็นต้น

เกิดผลกระทบตอ่ หญิงมีครรภ์ อาจเพม่ิ ความเสีย่ งในการ ส่งผลกระทบระยะยาวต่อระบบทางเดินหายใจและสมองของ
แท้งบตุ ร อาจทำให้คลอดกอ่ นกำหนด นำ้ หนกั แรกคลอด เดก็ และเยาวชน เน่ืองจากถงุ ลมฝอยจะพัฒนาเตม็ ทเ่ี มื่ออายุ
ตำ่ และผลกระทบต่อพฒั นาการของสมองในระยะยาว ประมาณ 6 ปี และการทำงานของปอดจะพัฒนาเต็มทเี่ มือ่ อายุ
ประมาณ 20 ปี จงึ ทำใหป้ ระสิทธภิ าพของปอดลดลงเสยี่ งต่อ
การเกิดโรคปอดเร้อื รังและมะเรง็ ปอดเพิม่ ขน้ึ และการได้รบั
สารพษิ ชนดิ ตา่ งๆ มผี ลตอ่ พัฒนาการของสมองในระยะยาว

สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

49

ใบความรู้
เรือ่ ง ประชากรกลมุ่ เสย่ี ง ทไ่ี ด้รบั ผลกระทบสขุ ภาพจากฝ่นุ พเี อ็ม 2.5
1. กลมุ่ เส่ียงตามวัย

* เด็กเลก็ เน่อื งจากปอดกำลังพัฒนา มกี ารเคล่ือนไหวและมกี จิ กรรมในทโ่ี ล่งแจง้ มากกว่าผใู้ หญ่
และเด็กเลก็ มีอัตราการหายใจเร็วกวา่ ผใู้ หญ่ จึงมกี ารรบั ปริมาณสารมลพิษในช่วงเวลาเท่ากนั มากกวา่ ผูใ้ หญ่

* ผสู้ งู อายุ เนื่องจากการทำงานของระบบทางเดินหายใจที่เส่ือมไปตามวยั และมีโอกาสเกดิ โรคระบบ
ทางเดินหายใจ เช่น ถงุ ลมโป่งพอง โรคปอดเรื้อรงั โรคระบบหวั ใจ และหลอดเลอื ดเพ่ิมขึ้นตามวัย

* หญิงตัง้ ครรภ์ เนือ่ งจากอวัยวะต่างๆ ของทารกในครรภ์อยรู่ ะหว่างการพัฒนา จงึ ไดร้ ับผลกระทบ
จากมลพิษทางอากาศและการลดลงของปริมาณของอากาศดีทม่ี ารดาไดร้ ับ

2. กลมุ่ เจบ็ ปว่ ย

ผูท้ ม่ี โี รคประจำตัว ที่อาจมีอาการกำเรบิ รนุ แรงข้ึนได้ ไดแ้ ก่
• โรคหัวใจและหลอดเลอื ดสมอง อาจเกิดอาการเจบ็ หน้าอกชั่วคราว หวั ใจเตน้ ผดิ จังหวะ หวั ใจ

ล้มเหลว หรอื มอี าการปวดศรีษะ หรืออมั พฤกษ์ อัมพาตเฉียบพลัน
• โรคทางเดินหายใจ ได้แก่ หอบหืด โรคปอดอดุ กนั้ เรื้อรัง ปอดอักเสบ มะเร็งปอด อาจมีอาการไอ

หายใจลำบาก และมีอาการหอบ
• โรคภูมิแพ้ เช่น จมูกอักเสบ ที่มีอาการกำเริบมากข้ึน

3. กลมุ่ เส่ียงจากกิจวตั รและวถิ ีชวี ติ

รวมถึง ผูท้ ่ที ำงานหรือมีกจิ วตั รท่ีตอ้ งอยนู่ อกอาคาร หรือสัมผัสกบั มลพิษระดบั สงู เปน็ ระยะเวลานาน
เช่น ตำรวจจราจร พนกั งานกวาดถนน พอ่ ค้าแม่ค้ารมิ ถนน คนขับและพนักงานรถประจำทาง หรือคนขบั รถ
รบั จา้ ง เชน่ รถสามล้อเคร่ือง รถจกั รยานยนต์

ทีม่ า : วิรุฬ ลิ้มสวาท. คู่มอื ฝนุ่ พีเอม็ 2.5 สำหรับประชาชน, หนา้ 8-9.

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

50

ใบกจิ กรรมที่ 4.1
ประชากรกลมุ่ เสีย่ ง ทไี่ ด้รบั ผลกระทบสขุ ภาพจากฝนุ่ พเี อม็ 2.5

คำชี้แจง : ให้นกั เรียนแตล่ ะกลมุ่ ระดมความคิด และเขียนผงั มโนทศั น์ ตามหวั ขอ้ ในการศึกษาทจี่ ับฉลากได้

สนับสนนุ โดย สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

51

กิจกรรมท่ี 5

1.ชื่อกิจกรรม การเตรียมรับมือกบั ภัยฝนุ่ PM2.5 จำนวน 3 ชว่ั โมง

2.สาระสำคญั
จากสถานการณ์วิกกฤตของฝุ่นPM2.5 ที่ลอยอยู่ในอากาศทั่วไปและมีค่าเกินมาตรฐานจนส่งผล

กระทบต่อชีวิตผู้คนเป็นวงกว้าง จนเกิดปัญหากับสุขภาพ และโรคภัยตามมา ถ้ามนุษย์เรามีความรู้ในการ
เตรียมรับมือรับมือกับภัยฝุ่น PM2.5 โดยการ สวมหน้ากากป้องกันฝุ่น หลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้ง เตรียม
ยาให้พร้อม คนกลุ่มเสี่ยงอย่าออกนอกบ้าน ควรอยู่ในห้องที่ปลอดภัย หากมีอาการแพ้ฝุ่นรีบไปหาหมอทันที
ถ้ามีการเตรียมพร้อมรบั มือกบั ภยั ฝ่นุ PM2.5 ก็สามารถทจี่ ะดำรงชีวติ รอด ปลอด ภัย จาก ภัยฝนุ่ ได้
3.จุดประสงค์

3.1 บอกวธิ กี ารเตรียมรบั มอื กับภยั จากฝ่นุ PM2.5ในสถานการณว์ ิกฤตได้
3.2 ทำแผนการเตรียมรับมอื และลดความเสี่ยงภัยจากฝนุ่ PM2.5ได้
3.3 คาดคะเนเหตุการณ์จากการทำปฏิทนิ (ปฏิทนิ การเผา และการเกดิ ภัยฝุ่น PM2.5ได้
3.4 เห็นความสำคญั ของการเตรยี มรับมอื ภยั ฝุ่นเพื่อปกป้องสขุ ภาพได้อย่างปลอดภัย
4.สมรรถนะ
4.1 ภาษาไทยเพ่อื การสอื่ สาร(Thai Language Communication)
4.2 ทักษะชีวติ และความเจริญแห่งตน (Life Skills and Personal Growth)
4.3 การรเู้ ทา่ ทันสื่อ สารสนเทศ และดิจทิ ลั ( Media, Information and Digital Literacy: MIDL)
4.4 การทำงานแบบรวมพลงั เป็นทมี และภาวะผนู้ ำ (Collaboration Teamwork and

Leadership)
4.5 พลเมอื งตืน่ รทู้ ่ีมสี ำนึกสากล (Active Citizens with Global Mindedness )

5.สาระการเรยี นรู้
5.1 แผนการเตรียมรบั มือและลดความเสย่ี งจากภัยฝุ่น PM2.5
5.2 ปฏทิ ินการคาดคะเน การเผาและการเกิดฝุ่น PM2.5
5.3 วิธีการเตรียมรบั มือและลดความเส่ียงภยั จากฝุน่ PM2.5

6.อุปกรณ์
6.1 กระดาษบรู๊ฟ
6.2 สี เทยี น / สีไม้
6.3 ดินสอ

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

52

7.กระบวนการเรยี นรู้ (ชัว่ โมงที่ 1)
7.1 ขัน้ ตระหนกั ถึงความปลอดภัย
1) ครูใหน้ กั เรยี นเลน่ เกม “ฉันควรเป็นใคร ในการสภู้ ยั ฝุ่น”
2) ครูแจกซองจดหมายลับให้นักเรียนทุกคน (ในจดหมายลับได้ระบุบทบาทที่ได้รับคือ ผู้ใหญ่บ้าน
หมอ ชาวบ้าน เด็กพิการ คนแก่ อสม ตำรวจ ทหาร หนว่ ยกภู้ ยั นกยกอบต เด็กเล็ก เจ้าหน้าที่
ไฟป่า)
3) ครูให้นักเรียนที่ได้จดหมายลับแล้วให้แสดงบทบาทสมมุติของตนเองตามเรื่องเล่าถ้าเรื่องที่เล่า
เกี่ยวข้องกับหน้าที่ของตนเองให้ก้าวไปข้างหน้าทีละก้าวถ้าไม่ใช่หรือไม่เกี่ยวข้องให้เดินถอยหลังไป
เรอื่ ยๆ จนจบเรอื่ ง
4) จากนัน้ ให้เพือ่ นๆทายบทบาทหน้าท่ขี องแต่ละคนว่าใครทำหนา้ ที่อะไร หรอื เปน็ ใครในการสู้ภยั ฝนุ่
5) นักเรียนและครูสรปุ ผลท่ีไดจ้ ากการเลน่ เกมโดยครใู ชค้ ำถามกระตุน้ นักเรียนดังนี้
- นักเรยี นไดแ้ สดงบทบาทสมมุติเร่ือง “ตวั ฉนั เปน็ ใคร ในการสภู้ ัยฝุน่ ”แลว้ รู้สกึ อยา่ งไร
- บทบาทหน้าที่ที่สำคัญในการรับมือสภาวะวิกฤตฝุ่นจากเนื้อเรื่อง“ตัวฉันเป็นใคร ในการสู้
ภยั ฝนุ่ ”มีอะไรบา้ งและเกีย่ วข้องกบั ใคร
- จะเกิดอะไรขึ้นถ้าทุกคนไม่รับผิดชอบในบทบาทหน้าที่ของตนเองเพราะต่างคนต่างเอา
ตัวรอด
7.2 ขนั้ เรียนร้จู ากประสบการณ์
1) ครูเชิญวิทยากรภายนอกมาให้ความรู้ (ส่วนควบคุมไฟป่า ,หน่วยบรรเทาสาธารณภัยฯ,
โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพ เปน็ ตน้ ) เกีย่ วกบั การทำแผนการเตรียมรับมอื และลดความเสี่ยงจากภัยฝุ่น
PM2.5 2) ให้นักเรียนคาดคะเนการเกดิ ฝุน่ หมอกควันโดยดูจากปฏิทินประจำปวี ่าชว่ งไหนมีฝุ่นหมอก
ควันเยอะทสี่ ุด นอ้ ยทสี่ ดุ และไม่มีเลย โดยมคี รหู รอื วทิ ยากรภายนอกทเี่ ชญิ มา คอยชแ้ี นะและกระตุ้น
ใหน้ ักเรียนคาดการณ์จากปฏิทินโดยใช้คำถามดังนี้
- นกั เรียนดูปฏิทนิ แล้วลองคาดคะเนสถานการณ์ฝุน่ พีเอม็ 2.5 อยู่ในช่วงฤดูกาลเดอื นไหน
3) วิทยากรให้ความรูเ้ ก่ยี วกับแนวทางการปฏิบัติการรูร้ อดปลอดภัยจากภัยฝนุ่
7.3 ขน้ั ปฏบิ ตั กิ ิจกรรม (ชวั่ โมงท่ี2)
นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 4 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันระดมความคิดเกี่ยวกับการทำ
แผนการเตรยี มรับมือและลดความเส่ียงจากภัยฝนุ่ PM2.5 และ การคาดคะเนปฏิทินฤดูกาลการเกิดฝุ่น
การปฏิบตั ติ นให้รรู้ อดปลอดภยั จากภยั ฝ่นุ โดยชว่ ยกันระดมความคิดลงในกระดาษบรู๊ฟ
โดยครใู ช้คำถามกระตุน้ ดงั นี้
- นกั เรียนมวี ิธีการเอาตวั รอดจากการเตรียมรับมือและการส้ภู ัยฝุ่นPM2.5อย่างไร

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

53

7.4 ขัน้ แลกเปล่ียนเรยี นรู้
(ช่วั โมงท่ี3)

นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ นำผลงานเสนอหนา้ ชนั้ เรยี นเพือ่ แลกเปล่ียนเรยี นรู้เก่ียวกบั การทำแผนการ
เตรยี มรับมอื และลดความเส่ียงจากภัยฝนุ่ PM2.5 ในโรงเรียน และการคาดคะเนปฏทิ ินการเกิดฝุน่
และแสดงบทบาทสมมตุ ิ การปฏบิ ตั ติ นใหร้ รู้ อดปลอดภัยจากภยั ฝุ่น PM2.5
7.5 ขนั้ สรุปการเรียนรู้

วิทยากร ครู และนักเรียนร่วมกันสรุปเกยี่ วกบั การทำแผนการเตรียมรับมอื และลดความเสีย่ ง
จากภยั ฝนุ่ PM2.5 ในโรงเรียน การคาดคะเนปฏทิ ินการเกิดฝุ่น และแสดงบทบาทสมมุติ การปฏบิ ัติ
ตนใหร้ ู้รอดปลอดภยั จากภัยฝุ่น PM2.5
7.6 ขน้ั ประยกุ ตส์ ู่วถิ ีชีวติ

- มกี ารทำแผนการเตรียมรบั มือและลดความเสย่ี งจากภัยฝุ่นPM2.5 ในโรงเรยี นเพ่ือใช้
ในการขับเคล่อื นการดำเนนิ งานสู้ภัยฝนุ่ ในโรงเรยี น
- มปี ฏทิ ินฤดกู ารการเกิดฝุน่ PM2.5 เพื่อเปน็ เคร่ืองมือในการดำเนนิ งานขบั เคล่อื นสภู้ ัยฝุ่นใน
โรงเรียน
- ปฏบิ ตั ิตนเป็นแบบอยา่ งทีด่ ใี นการเตรียมรบั มือเตรียมรับมือและลดความเสยี่ งจากภัยฝุ่น
PM2.5 และสามารถบอกต่อในครอบครวั และชุมชนของตนเอง
8. คำถาม R-C-A เพอ่ื พัฒนาทกั ษะชีวิต
8.1 R (Reflect) คำถามเพ่อื การสะท้อน
นักเรียนได้แสดงบทบาทสมมุติเรื่อง “ตัวฉนั เปน็ ใคร ในการสู้ภัยฝนุ่ แล้วรูส้ ึกอยา่ งไร
8.2 C ( Connect) คำถามเพื่อการเช่ือมโยง
- บทบาทหนา้ ที่ ทส่ี ำคัญในการรับมือสภาวะวกิ ฤตฝ่นุ จากเน้อื เรื่อง“ฉนั ควร เปน็ ใคร
ในการสู้ภัยฝุ่น”มอี ะไรบ้างและเกี่ยวข้องกับใคร
- จะเกิดอะไรข้ึนถา้ ทกุ คนไม่รับผิดชอบในบทบาทหนา้ ท่ีของตนเองเพราะตา่ งคน
ต่างเอาตัวรอด
8.3 A (Apply) คำถามเพือ่ การปรบั ใช้
- นกั เรยี นมวี ธิ ีการเอาตัวรอดจากการเตรยี มรับมือและการส้ภู ยั ฝนุ่ PM2.5อยา่ งไร

สนับสนุนโดย สำนกั งานกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

54

9.สอื่ /แหล่งการเรยี นรู้
7.1 วทิ ยากรภายนอก อาทเิ ช่น หนว่ ยงานสว่ นควบคุมไฟป่า หน่วยบรรเทาสาธารณภัย ในเขตบรกิ าร

ปราชญ์ ชาวบา้ น เปน็ ต้น
7.2 เกมเรอ่ื ง ตวั ฉันเป็นใครในการสู้ภยั ฝ่นุ
7.3 ปฏิทินปี พ.ศ.2560 - 2563

10.การวดั ผลและประเมนิ ผล

จุดประสงค์ วิธกี าร เคร่อื งมือ เกณฑ์
ทำแผนการเตรยี มรับมือ -สังเกตพฤตกิ รรม -แบบสังเกตพฤติกรรม ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน
และลดความเส่ยี งภัย นกั เรียน นักเรยี น เกณฑ์
จากฝุ่น PM2.5ได้ -ตรวจช้ินงาน -แบบประเมนิ ชิน้ งาน/
-การนำเสนองาน การนำเสนอ ระดับคุณภาพ 2 ผา่ น
คาดคะเนเหตกุ ารณ์จาก สังเกตพฤติกรรม -แบบสังเกตพฤติกรรม เกณฑ์
การทำปฏิทิน (ปฏทิ นิ นักเรยี น นกั เรยี น
การเผา และการเกดิ ภัย ตรวจช้ินงาน -แบบประเมินชิ้นงาน/ ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ น
ฝุ่น PM2.5) ได้ การนำเสนองาน การนำเสนอ เกณฑ์
บอกถึงการเตรียมรับมือ -สังเกตพฤตกิ รรม -แบบสังเกตพฤติกรรม
และรู้รอดปลอดภัยจาก นกั เรียน นักเรยี น
ภยั ฝุ่น PM2.5ได้ -ตรวจช้ินงาน -แบบประเมนิ ชนิ้ งาน/
-การนำเสนองาน การนำเสนอ

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

55

การประเมนิ ชิน้ งาน / ภาระงาน

รายการประเมิน ดีมาก(4) คำอธิบายระดับคุณภาพ / ระดบั คะแนน ปรบั ปรุง(1)
ด(ี 3) พอใช้(2)

ทำแผนการเตรียม ทำแผนการเตรียม ทำแผนการเตรียม ทำแผนการเตรียม ทำแผนการเตรยี ม

รับมือและลด รบั มือและลดความ รับมอื และลดความ รับมือและลดความ รับมือและลดความ

ความเสี่ยงภยั จาก เส่ยี งภัยจากฝุ่น เสย่ี งภยั จากฝนุ่ เสี่ยงภัยจากฝนุ่ เสย่ี งภัยจากฝ่นุ

ฝนุ่ PM2.5 ได้ PM2.5 สอดคล้องกับ PM2.5สอดคล้อง PM2.5 เข้าใจ PM2.5 ไม่

เน้ือหา ชดั เจน กบั เนื้อหา งา่ ย ชดั เจน

เข้าใจง่าย

คาดคะเน คาดคะเน คาดคะเน คาดคะเน คาดคะเน

สถานการณช์ ว่ ง สถานการณ์ชว่ ง สถานการณช์ ่วง สถานการณช์ ่วง สถานการณ์ชว่ ง

ฤดูกาลการเกิด ฤดกู าลการเกดิ ฝุน่ ฤดกู าลการเกิดฝุ่น ฤดกู าลการเกดิ ฝนุ่ ฤดกู าลการเกิดฝ่นุ

ฝนุ่ PM2.5 ได้ PM2.5 ได้ 4 PM2.5 ได้ PM2.5 ได้ PM2.5 ได้

สถานการณ์ 3 สถานการณ์ 2 สถานการณ์ 1 สถานการณ์

บอกวิธกี ารเตรียม บอกถงึ การเตรียม บอกถึงการเตรยี ม บอกถงึ การเตรยี ม บอกถงึ การเตรยี ม

รับมือและรูร้ อด และรู้รอดปลอดภยั และร้รู อดปลอดภยั และรู้รอดปลอดภยั และรูร้ อดปลอดภัย

ปลอดภัยจากภยั จากภยั ฝ่นุ PM2.5 ได้ จากภัยฝ่นุ พีเอ็ม2.5 จากภัยฝุ่นพเี อ็ม2.5 จากภยั ฝ่นุ พีเอ็ม2.5

ฝนุ่ PM2.5 ได้ 4 ข้อ ได้ 3 ข้อ ได้ 2 ข้อ ได้ 1 ข้อ

ช่วงคะแนน 11 – 12 9 - 10 6-8 ต่ำกว่า 6

ระดบั คณุ ภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

สนับสนนุ โดย สำนักงานกองทนุ สนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

56

ฉนั ควรเป็นใครในการสภู้ ยั ฝนุ่
หมู่บ้านเลาฝูเป็นหมู่บ้านที่ไม่เล็กและไม่ใหญ่ เป็นหมู่บ้านที่ตั้งอยู่บนภูเขาติดชายขอบระหว่างไทย
พม่า ลาว ทุกๆ ปี ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - เดือน เมษายน ทางหมู่บ้านจะประสบกับปัญหาฝุ่นPM2.5
ช่วงเดือนเมษายน มีเหตุการณ์ เกิดไฟป่าลุกลาม เข้าหมู่บ้าน ชาวบ้านหนีแทบไม่ทันเพราะไม่มีการเตรียมตัว
ไฟป่าลุกลามไหม้ เขา้ หม่บู า้ น เด็กเลก็ คนชรา คนพิการ แทบจะเอาชีวติ ไมร่ อด ผู้ใหญบ่ า้ นได้ประกาศเสียง
ตามสาย และผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ช่วยกันโทรหา เจ้าหน้าที่ไฟป่า ตำรวจ ทหาร หน่วยกู้ภัย ในเขตบริการ
ระดมเขา้ ช่วย เดก็ เล็ก คนชรา คนพกิ าร ไวไ้ ด้ทนั เวลา ไฟป่าคร้งั นี้สร้างความเสียหายให้กับชาวบ้านเปน็ อย่าง
มาก ท่อเดนิ นำ้ เสียหาย เป็นเหตุให้ชาวบ้าน ขาดแคลนน้ำ ไมม่ นี ำ้ ใช้บริโภคและอุปโภค ทำให้เกิดปัญหาต่างๆ
มากมายเปน็ วงกว้างตามมา
จากเหตกุ ารณ์ดังกล่าวทำให้เป็นข่าวดัง ถา่ ยทอดออกทางสถานโี ทรทัศน์ทุกช่อง ผู้ว่าราชการจังหวัด
นายอำเภอ ตำรวจ ทหาร นายกองค์การบริหารส่วนตำบล หน่วยกู้ภัย จากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ
ลงพืน้ ที่อีกคร้งั เพื่อตรวจสอบและวางแผนการแก้ปญั หาทเ่ี กดิ ข้ึน อีกทัง้ ใหก้ ำลังใจแก่ชาวบ้านผู้ประสบภยั
หลังจากนั้น 1 สัปดาห์ ชาวบ้านทุกคนได้ร่วมกันแก้ปัญหา ฟื้นฟู นำโดย ผู้ใหญ่บ้านกับผู้ช่วย
ผู้ใหญ่บ้านร่วมกันวางกำลังเฝ้าระวังโดยจัดเวรยาม อปพร. เฝ้าระวัง การเผาป่า การเผาต่างๆ โดยออก
มาตรการ การเผาออกมา มีการประชาสัมพันธ์เสยี งตามสาย ทบี่ า้ นผูใ้ หญบ่ า้ น วนั ไหนผูใ้ หญ่บ้านไม่อยู่ภรรยา
ผู้ใหญ่บ้านประกาศเสียงตามสายแทน...ทุกเดือนชาวบ้านจะร่วมมือกันเก็บขยะ ทำความสะอาดหมู่บ้าน
เดือนละ 1 ครั้ง เจ้าหน้าที่ไฟป่ามาให้ความรู้การเตรียมรับมือกับไฟป่า และฝุ่นPM2.5 เจ้าหน้าที่ไฟป่า
นำชาวบ้านทำแนวกันไฟในช่วงฤดูแล้ง คุณหมอมาให้ความรู้การดูแลสุขภาพอนามัยในการเตรียมรับมือ
กับภัยฝุ่นอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทุกคนในหมู่บ้านมีสุขภาพที่ดีกันถ้วนหน้า...โรงเรียนเป็นอีกหน่วยงานหนึ่งท่ี
ผู้บริหารสถานศึกษาได้ส่งเสริม ให้ครูจัดกิจกรรมให้นักเรียนตระหนักรู้ ในการเตรียมรับมือกับภัยฝุ่นPM 2.5
คุณครูให้นักเรียนสังเกตเครื่องวัดระดับฝุ่น PM2.5 ทุกวันและออกมารายงานค่าคุณภาพฝุ่นหน้าเสาธง
เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนมีภูมิคุ้มกันที่ดี รู้รอดปลอดภัยจากภัยฝุ่นPM 2.5 อีกทั้งหลังจากนักเรียนได้รับ
ประสบการณท์ ่ีทางคณุ ครูจัดใหแ้ ล้ว นกั เรียนนำไปบอกต่อใหก้ ับผ้ปู กครองทางบา้ น ทุกๆวัน ให้รบั รู้ เพ่ือการ
ดำรงชวี ิตทปี่ ลอดภัย และมีความสุข

(หลังจากนน้ั ให้นักเรยี นทายว่าแตล่ ะคนควรมหี นา้ ที่อะไร)

สนับสนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

57

ใบกิจกรรมที่ 5 .1

ใหน้ ักเรียนระดมความคิดทำแผนการเตรียมรับมือและลดความเส่ยี งภัยจากภัยฝุ่นPM2.5

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...
.....……………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สนับสนนุ โดย สำนกั งานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

58

ใบงานท่ี 5.2 ให้นักเรียนระดมความคดิ คาดคะเนช่วงฤดูกาลการเกิดฝุน่

ลำดบั เหตกุ ารณ์ ปี พ.ศ. ...................................ถงึ ปีพ.ศ............................................... หมาย
ที่ สถานการณ์ พ.ค ม.ิ ย ก.ค. ส.ค ก.ย ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค ก.พ ม.ี ค เม.ย เหตุ

สรุปจากปฏิทินการคาดคะเนฤดูกาลการเกิดฝุ่น

.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

59

ใบงานท่ี 5.3 ใหน้ กั เรียนช่วยกันระดมความคดิ ในการเตรยี มรับมอื และลดความเสี่ยงจากภัยฝุ่นPM2.5

สนับสนนุ โดย สำนกั งานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

60

กจิ กรรมท่ี 6

1.ชื่อกิจกรรม แผนท่เี สี่ยงต่อการเผาในทโ่ี ล่ง จำนวน 3 ช่ัวโมง

2.สาระสำคัญ
แผนที่เสี่ยงต่อการเผาในที่โล่ง เป็นการนำข้อมูลสถิติการเกิดจุดความร้อน (Fire Hotspot)

มาทำการศึกษาพื้นที่เกิดการเผาซ้ำซาก ทำให้เห็นพื้นที่ในรายตำบล รายอำเภอ ในจังหวัดของเราว่าพื้นที่ไหน
บ้างที่มีความเสี่ยงต่อการเผาในที่โล่ง นอกจากนี้การวิเคราะห์จุดเสี่ยงของเกิดการเผาในที่โล่งบริเวณโรงเรียน
และชุมชนตนเองก็เป็นเร่อื งสำคญั ที่ทำใหเ้ ราเฝา้ ระวงั และเตรียมการรบั มอื กับ PM2.5 ทอ่ี าจจะเกดิ ข้ึนได้

3.จุดประสงค์
3.1 บอกความสำคัญและประโยชนข์ องแผนที่จุดเส่ยี งต่อการเผาในท่ีโล่งได้
3.2 วเิ คราะห์จดุ เสี่ยงจดั ทำแผนทีจ่ ดุ เสีย่ งตอ่ การเผาในทโี่ ล่งบรเิ วณรอบๆโรงเรียนได้
3.3 เตรียมรับมอื และลดความเสย่ี งจาก PM2.5 อันเกดิ จากการเผาในทโ่ี ล่งได้

4.สมรรถนะ
4.1 ภาษาไทยเพือ่ การสือ่ สาร (Thai Language Communication)
4.2 ทักษะชีวติ และความเจรญิ แห่งตน (Life Skills and Personal Growth)
4.3 การรเู้ ทา่ ทนั สื่อ สารสนเทศ และดิจิทัล ( Media, Information and Digital Literacy: MIDL)
4.4 การทำงานแบบรวมพลงั เป็นทีม และภาวะผู้นำ (Collaboration Teamwork and
Leadership)
4.5 พลเมืองต่ืนรทู้ ่ีมีสำนึกสากล (Active Citizens with Global Mindedness )

5.สาระการเรยี นรู้
5.1 ความสำคญั ของแผนที่เส่ียงตอ่ การเผาป่า
5.2 ขนั้ ตอนการทำแผนท่ีเส่ยี งตอ่ การเผาป่า
5.3 ทกั ษะในการเตรยี มรบั มือและลดความเส่ยี งในการเผาป่า

6.อุปกรณ์
6.1 กระดาษบรูฟ
6.2 สเี ทยี น / สีไม้
6.3 ดินสอ / ปากกา
6.4 สมดุ / กระดาษถา่ ยเอกสารเอ 4
6.5 กระดาษสีฟ้า สีชมพู สเี หลือง

สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

61

7.กระบวนการเรยี นรู้ (ชัว่ โมงที่ 1)
7.1 ข้ันตระหนักถงึ ความปลอดภยั
o ครแู สดงแผนท่เี ส่ยี งภัยต่อการเผาในที่โล่งของจังหวัดตนเอง
o ครูให้นักเรียนแจกกระดาษให้นักเรียนคนละ 3 แผ่น ขนาดเล็ก จำนวนสามสี คือ สีฟ้า สี
เหลอื ง สชี มพู แล้วใหน้ กั เรียนตอบคำถามต่อไปนลี้ งในกระดาษตามสีท่กี ำหนดให้
- นกั เรียน คิดจนิ ตนาการถึงบริเวณรอบ ๆของโรงเรยี นของเราแล้วนกั เรยี นมคี วามรู้สึกอยา่ งไร
(เขยี นคำตอบลงในกระดาษสีฟ้า)
- นักเรียนคาดวา่ จุดไหนของบริเวณโรงเรยี นของเราเปน็ พื้นที่เสย่ี งต่อการเผาในที่โลง่ บา้ ง
(เขียนคำตอบลงในกระดาษสเี หลอื ง)
- นอกจากมีจุดเสี่ยงต่อการเผาในที่โล่งแล้วนักเรียนคาดว่าบริเวณโรงเรียนของเรามีจุดเสี่ยงภัยอะไร

อีกบา้ ง (เขยี นคำตอบลงในการดาษสีชมพ)ู
เสรจ็ แลว้ ใหน้ ักเรียนทุกคนนำส่งิ ทีต่ นเองเขยี นมาตดิ บนกระดานไวนิวตามสที กี่ ำหนดไว้

7.2 ข้นั เรียนรจู้ ากประสบการณ์
1) ครูพานกั เรียนเดนิ สำรวจรอบ บรเิ วณโรงเรียนเพ่อื ดูจดุ เสยี่ งตอ่ การเผาป่า
2) นักเรียนทกุ คนรว่ มกนั สำรวจและคาดคะเนวา่ บรเิ วณไหนของโรงเรยี นทีเ่ สี่ยงต่อการเผาและเสี่ยงต่อ
ภัยอะไรบ้างแล้วบนั ทกึ ลงในสมดุ ของตนเอง เดนิ สำรวจจนครบรอบๆบริเวณโรงเรียน
3)นักเรยี นกลบั มาทห่ี อ้ งเรยี นของตนเอง

7.3 ขนั้ ปฏิบตั กิ ิจกรรม
(ช่วั โมงท่ี 2)
1) แบ่งนักเรียนออกเป็น 4 กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันระดมความคิดและวิเคราะห์จุดเสี่ยงต่อการเผา
ป่าและคาดคะเนปฏทิ นิ ฤดูการการเผาป่าโดยใหเ้ ดก็ ทำแผนที่ของโรงเรียนเสรจ็ แลว้ ลงในกระดาษบรูฟ
โดยใชค้ ำถามต่อไปนี้
- จากการทีน่ กั เรียนไปเดนิ สำรวจรอบๆบริเวณโรงเรยี นของเรานักเรียนคาดวา่ บริเวณไหนบ้าง
ของโรงเรียนของเรามีจุดเส่ียงตอ่ การเผาป่า
- จากการที่นักเรียนเดินสำรวจรอบๆบริเวณโรงเรียนของเรา นอกจากจุดสี่ยงต่อการเผาป่า
แลว้ บรเิ วณโรงเรียนของเรามจี ดุ เสยี่ งภยั อะไรอีกบา้ ง
2) ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มรว่ มกนั ทำปฏทิ ินการเผาปา่ ประจำปี และให้คาคคะเนเหตุการณ์การเกดิ การ
เผาโดยดจู ากปฏทิ นิ ประจำปีครูใชค้ ำถามกระต้นุ ใหน้ กั เรยี นดำเนินการดังนี้
- ดจู ากปฏิทนิ ประจำปนี กั เรียนลองคาดคะเนเหตุการณ์เกี่ยวกบั การเผาป่าว่าชว่ งฤดูกาลไหน
เดือนอะไร เปน็ ฤดูการเผาป่า

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

62

- นกั เรยี นคิดวา่ ชว่ งฤดูกาลที่มีการเผาป่าสาเหตุเกิดจากอะไร
- นักเรยี นทราบไหมว่าในชว่ งฤดูกาลเผาป่าส่งผลกระทบต่อ อะไรบ้าง
- ในช่วงฤดูการลเราจะมวี ธิ ีการเตรยี มรบั มือและลดความเสี่ยงต่อการเผาป่าอย่างไร
3) ครูเชญิ วิทยากรภายนอกมาให้ความรู้ (สถานสี ่วนควบคุมไฟป่า ,หน่วยบรรเทาสาธารณภยั ฯ,
โรงพยาบาลส่งเสรมิ สขุ ภาพเป็นตน้ ) เกย่ี วกบั สาเหตุ ผลกระทบของการเผาป่า
4) วิทยากรใหค้ วามรู้และทักษะการเอาตวั รอดปลอดภยั จากไฟไหม้ป่า
7.4 ขัน้ แลกเปล่ียนเรยี นรู้
(ชวั่ โมงท่ี 3)
นกั เรยี นแต่ละกลุม่ เอาผลงานมานำเสนอหนา้ ชั้นเรียนเพื่อแลกเปลีย่ นเรยี นรูเ้ กี่ยวกับแผนท่ี
จดุ เสีย่ งของการเผาป่า และ การคาดคะเนปฏิทนิ การเผาป่า และแสดงบทบาทสมมตุ ิ การปฏิบัตติ น
ให้รู้รอดปลอดภยั จากไฟป่า
7.5 ขน้ั สรปุ การเรยี นรู้
ครแู ละนกั เรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับเก่ยี วกับแผนท่จี ุดเสีย่ งภยั และ การคาดคะเนปฏิทินการ
เผาปา่ การปฏิบตั ิตนใหร้ รู้ อดปลอดภัยจากไฟปา่ ท่ีเป็นสาเหตุใหเ้ กิดฝุ่นพเี อม็ 2.5
7.6 ข้ันประยุกต์สู่วิถชี ีวติ
การส่งต่อความร้ตู ่อผปู้ กครอง ชุมชน ในการทำแนวกันไฟอย่างต่อเนื่องเมื่อถึงฤดกู าลเผาป่า
8. คำถาม R-C-A เพอ่ื พัฒนาทักษะชีวิต
8.1 R (Reflect) คำถามเพื่อการสะท้อน
- นักเรียนคดิ จินตนาการถงึ บรเิ วณรอบๆโรงเรียนของเราแล้วนักเรยี นมคี วามรู้สึกอย่างไร
- นกั เรียนคาดว่าจดุ ไหนของบรเิ วณโรงเรยี นของเราเปน็ พื้นทเี่ สยี่ งต่อการเผาบา้ ง
8.2 C ( Connect) คำถามเพ่ือการเช่ือมโยง
- นักเรยี นคดิ วา่ ช่วงฤดูกาลที่มีการเผาป่าสาเหตุเกิดจากอะไร
- นักเรียนทราบไหมว่าในช่วงฤดกู าลเผาป่าสง่ ผลกระทบต่อ อะไรบ้าง
8.3 A (Apply) คำถามเพื่อการปรับใช้
-ในช่วงฤดกู าลเผาป่าเราจะมีวิธกี ารเตรียมรบั มือและลดความเส่ยี งต่อการเผาป่าอย่างไร
7.สอ่ื /แหล่งการเรยี นรู้
7.1 เพจสมาคมยกั ษ์ขาว/ เพจ Smoke Wacth / http://fire.gistda.or.th/Map_prv.html
7.2 แผนท่ีโรงเรียน
7.3 วทิ ยากรภายนอก อาทเิ ช่น สถานีไฟฟป่าในเขตบรกิ าร ฝา่ ยบรรเทาสาธารณภยั (อบต) เป็นตน้

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

63

8.การวัดผลและประเมนิ ผล

จุดประสงค์ วิธกี าร เครื่องมอื เกณฑ์

บอกความสำคญั ของ -สังเกตพฤตกิ รรม แบบสงั เกตพฤติกรรม ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ น

แผนท่ีจุดเสีย่ งการเผาป่า นกั เรยี น นักเรียน เกณฑ์

ได้

วิเคราะหจ์ ดุ จุดเส่ยี งและ -ตรวจช้ินงาน/การ แบบประเมนิ ช้ินงาน/ ระดับคุณภาพ 2 ผ่าน

จดั ทำแผนทีจ่ ดุ เสีย่ งต่อ นำเสนอ การนำเสนอ เกณฑ์

การเผาป่าได้

มที กั ษะในการเตรียม -สงั เกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน
รับมอื และลดความเส่ียง นักเรียน
นกั เรียน เกณฑ์

จากไฟป่าที่ก่อให้เกิด -ตรวจชนิ้ งาน/การ --ตรวจชิ้นงาน/การ

ปัญหาฝุ่นPM 2.5ได้ นำเสนอ นำเสนอ

การประเมินชน้ิ งาน / ภาระงาน

รายการประเมนิ ดีมาก(4) คำอธบิ ายระดบั คณุ ภาพ / ระดับคะแนน ปรับปรุง(1)
ด(ี 3) พอใช้(2)

บอกความสำคญั บอกถงึ ความสำคญั บอกถงึ ความสำคญั บอกถึงความสำคญั บอกถึงความสำคัญ

ของแผนที่จุด ของแผนท่จี ดุ เส่ยี ง ของแผนท่ีจุดเสย่ี ง ของแผนที่จุดเส่ียง ของแผนที่จดุ เสีย่ ง

เสย่ี งการเผาป่าได้ การเผาไดส้ อดคล้อง การเผาได้ชัดเจน การเผาได้ไม่ค่อย การเผาได้ไมช่ ดั เจน

ชดั เจนเขา้ ใจงา่ ย ชดั เจน

วิเคราะห์จุดเส่ียง วิเคราะห์จดุ เสยี่ งและ วิเคราะห์จดุ เสี่ยง วิเคราะหจ์ ุดเสย่ี ง วเิ คราะหจ์ ุดจุด

และทำแผนท่ีจุด จัดทำแผนท่จี ุดเส่ยี ง และจัดทำแผนทีจ่ ุด และจัดทำแผนท่จี ดุ เส่ยี งและจดั ทำแผน

เส่ยี งตอ่ การเผา ต่อการเผาไดค้ รบ เสีย่ งต่อการเผาได้ เสย่ี งต่อการเผาได้ ทจ่ี ุดเสีย่ งต่อการ

ป่าได้ องค์ประกอบ ครบองค์ประกอบ เข้าใจง่าย เผาได้ไมช่ ดั เจน

ชดั เจน เข้าใจง่าย เขา้ ใจง่าย

มีทักษะในการ มีทกั ษะในการเตรียม มที ักษะในการ มที กั ษะในการ มีทักษะในการ

เตรยี มรบั มอื และ รับมอื และลดความ เตรยี มรับมือและ เตรียมรบั มือและ เตรยี มรับมอื และ

ลดความเสีย่ งจาก เสยี่ งจากการเผาได้ ลดความเสีย่ งจาก ลดความเสี่ยงจาก ลดความเสย่ี งจาก

การเผาป่าได้ 4ทกั ษะข้นึ ไป การเผาได้ 3ทักษะ การเผาได2้ ทักษะ การเผาปา่ 1 ทักษะ

ช่วงคะแนน 11 - 12 9-10 6 – 8 ต่ำกวา่ 6

ระดบั คณุ ภาพ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง

สนบั สนนุ โดย สำนกั งานกองทนุ สนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

64

ใบกจิ กรรมท่ี 6.1 ใหน้ กั เรยี นระดมความคดิ ความสำคญั และประโยชน์ของการจดั ทำแผนทจ่ี ุดเส่ียงต่อการเผา
ในทีโ่ ลง่ และ การสร้างแผนท่เี สี่ยงต่อการเผา

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

65

ใบกจิ กรรมท่ี 6.2 ใหน้ ักเรยี นวเิ คราะห์จดุ เส่ยี งและจดั ทำแผนที่จุดเสยี่ งต่อการเผาปา่ ของโรงเรียนตนเอง

สนับสนนุ โดย สำนักงานกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

66

ใบกิจกรรมที่ 6.3 ใหน้ กั เรียนทำปฏทิ นิ การคาดคะเนฤดูกาลเผาปา่ ในชมุ ชนของตนเอง

ลำดับที่ เหตุการณ์ ปี พ.ศ. ...................................ถึงปีพ.ศ............................................... หมายเหตุ

สถานการณ์ พ.ค ม.ิ ย ก.ค. ส.ค ก.ย ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค ก.พ ม.ี ค เม.ย

สรุปจากปฏิทินการคาดคะเนฤดูกาลการเผาปา่

.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

67

ใบกิจกรรมท่ี 6.4 ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกันทำแผนการเตรียมรับมือและลดความเส่ียงจากการเผาปา่

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนุนการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

68

กจิ กรรมท่ี 7
1.ชอ่ื กิจกรรม มารูจ้ ักเครื่องวดั ระดบั ฝ่นุ PM2.5 (ยักษข์ าว) กันเถอะ จำนวน 1 ช่วั โมง
2.สาระสำคญั

o เครื่องวัดระดับฝนุ่ PM2.5 (ยักษข์ าว) เคร่ืองวัดฝุ่นขนาดเลก็ ที่จะทำการวดั คา่ ฝุ่นแบบ
ทนั ทที ันใด (Real Time) นอกจากนีย้ งั เปน็ แอพพลิเคชัน่ สำหรบั ตดิ ตามคา่ ฝุ่น PM2.5
แบบสถานการณป์ จั จุบันทีเ่ ช่ือมโยงเครือข่ายสถานีวัดฝนุ่ ของโรงเรียนในเครือข่าย สามารถดู
ข้อมูลฝุ่น สถานีใกล้บ้านดแู นวโนม้ ค่าฝ่นุ พร้อมคำแนะนำแจง้ เตอื น พร้อมทัง้ เรยี นรแู้ นวทาง
ปอ้ งกนั เพื่อสขุ ภาพท่ีดี

o เกณฑ์การวดั ระดับฝุ่น PM2.5 (กรมควบคุมมลพษิ , 2563)
PM2.5 ระหว่าง 0- 25 คุณภาพอากาศดี
PM2.5 ระหวา่ ง 26-37 คุณภาพอากาศปานกลาง
PM2.5 ระหวา่ ง 38-50 คุณภาพอากาศไม่ปลอดภัยตอ่ สขุ ภาพของกล่มุ เส่ยี ง
PM2.5 ระหว่าง 51- 90 คุณภาพอากาศไม่ปลอดภัยต่อสขุ ภาพ
PM2.5 ต้งั แต่ 91 ขน้ึ ไป คุณภาพอากาศไมป่ ลอดภยั ต่อสุขภาพอยา่ งมาก

3.จดุ ประสงค์
3.1 บอกความสำคญั ของเคร่ืองวัดระดับฝนุ่ PM2.5 (ยักษ์ขาว) ได้
3.2 วิเคราะห์และแปลค่าจากเครอ่ื งวดั ระดับฝุ่น PM2.5 (ยักษข์ าว) ได้
3.3 รจู้ ักแอพพลเิ คช่นั สำหรบั ติดตามคา่ ฝนุ่ PM2.5

4.สมรรถนะ
4.6 ภาษาไทยเพ่อื การส่อื สาร(Thai Language Communication)
4.7 ทกั ษะชวี ติ และความเจริญแห่งตน (Life Skills and Personal Growth)
4.8 การรูเ้ ทา่ ทนั สื่อ สารสนเทศ และดิจทิ ลั ( Media, Information and Digital Literacy: MIDL)
4.9 การทำงานแบบรวมพลงั เป็นทีม และภาวะผนู้ ำ (Collaboration Teamwork and
Leadership)
4.4 พลเมอื งตนื่ รู้ทม่ี ีสำนึกสากล (Active Citizens with Global Mindedness )

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

69

5.สาระการเรยี นรู้
5.1 ความสำคญั ของเคร่อื งวดั ระดับฝ่นุ PM2.5 (ยกั ษข์ าว)
5.2 แปลคา่ จากเคร่อื งวัดระดับฝนุ่ PM2.5 (ยักษ์ขาว)
5.2 แอพพลเิ คชั่นสำหรบั ติดตามคา่ ฝุน่ PM2.5

6.อปุ กรณ์
6.1 กระดาษบรูฟ
6.2 สี เทียน / สีไม้
6.3 ดินสอ

7.กระบวนการเรยี นรู้
7.1 ขั้นตระหนกั ถงึ ความปลอดภัย
- ครใู ห้นกั เรยี น ได้ดภู าพ 2 ภาพคือ ภาพอากาศสดใส และ ภาพอากาศทม่ี หี มอกควันแลว้ ให้
นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้
- นักเรียน ได้ดภู าพ 2 ภาพคือ ภาพอากาศสดใส และ ภาพอากาศทมี่ ีหมอกควันแลว้ นักเรยี นรสู้ ึก
อย่างไร
- นกั เรยี นรูไ้ หมวา่ คา่ PM2.5 จากเครื่องวัดฝุน่ มีความสัมพันธ์ กบั ภาพน้ี และคณุ ภาพชีวติ ของเรา

ยา่ งไร อย่างไร

ภาพที่ 1 ค่า PM2.5 ระหว่าง 0- 25 ภาพท่ี 2: PM2.5 ตง้ั แต่ 91 ข้นึ ไป

7.2 ขน้ั เรียนรู้จากประสบการณ์
1) ครูพานักเรยี นไปดูเครื่องวัดระดับฝุ่น PM2.5 (เครอ่ื งยักษ์ขาว) ของจริงที่ทางโรงเรียนติดไว้
2) นักเรียนฝึกอ่านคา่ จากเคร่ืองวัดระดับฝุ่น PM2.5 (เคร่ืองยกั ษ์ขาว) และแปลผลของค่าวดั ฝนุ่ ที่อา่ น
ไดว้ ่า มรี ะดบั คุณภาพอากาศอยู่ในระดับใด และสง่ ผลอย่างไรต่อสุขภาพ โดยมีครูหรือวทิ ยากร

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

70

จากสมาคมยกั ษ์ขาว เปน็ ผแู้ นะนำเก่ยี วกบั การแปลผลของคา่ วดั ระดบั ฝ่นุ พร้อมแนะนำ
แอพพลิเคชนั่ ยักษข์ าว
3) ในสภาวะอากาศมหี มอกควันนกั เรียนคิดวา่ เคร่ืองวัดฝ่นุ นจี้ ะวัดค่าไดเ้ ท่าไรบ้าง
7.3 ขัน้ ปฏบิ ัตกิ ิจกรรม

นักเรียนกลบั มาท่หี ้องเรยี นและแบ่งกลมุ่ ออกเป็น 4 กล่มุ ให้แต่ละกลุ่มชว่ ยกันระดม
ความคดิ เกย่ี วกับสถานการณ์หมอกควนั โดยใหเ้ ด็กลองจินตนาการวา่ ในชว่ งไฟปา่ หมอกควนั นนั้
เครื่องวัดฝุ่น จะอ่านคา่ ได้ประมาณเทา่ ไร อย่างไร และ สง่ ผลตอ่ สุขภาพของเราอยา่ งไร รวมถึงเราควร
ปฏิบตั ิตนอยา่ งไรด้วย โดยให้วาดภาพในกระดาษบรูฟฟ
7.4 ขัน้ แลกเปล่ียนเรียนรู้

นักเรียนแต่ละกลมุ่ เอาผลงานมานำเสนอหน้าชน้ั เรยี นเพื่อแลกเปล่ียนเรียนรู้เก่ยี วกบั การวัดคา่
ฝุน่ กบั คุณภาพอากาศ และ คุณภาพชวี ิต
7.5 ขัน้ สรุปการเรียนรู้

ครแู ละนักเรียนร่วมกนั สรปุ เก่ียวกับการวดั คา่ ฝ่นุ PM2.5 (ยักษ์ขาว) และการแปลความหมาย
คุณภาพอากาศ และ คุณภาพชีวิต
7.6 ขน้ั ประยกุ ต์สู่วถิ ีชีวติ

ตรวจสอบค่าระดับฝุน่ PM2.5อยา่ งสม่ำเสมอ
8. คำถาม R-C-A เพ่อื พัฒนาทักษะชีวติ

8.1 R (Reflect) คำถามเพื่อการสะท้อน
นกั เรยี น ได้ดูภาพ 2 ภาพ คือ ภาพอากาศสดใส และ ภาพอากาศท่มี หี มอกควนั แลว้

นกั เรียนรู้สึกอยา่ งไร
8.2 C ( Connect) คำถามเพือ่ การเช่ือมโยง

นักเรียน ได้ดภู าพ 2 ภาพคือ ภาพอากาศสดใส และ ภาพอากาศท่ีมหี มอกควันแลว้
นกั เรยี นร้สู กึ อย่างไร และนักเรียนคาดคะเนว่าภาพไหนมคี า่ ระดับฝุน่ มากกวา่ กนั
8.3 A (Apply) คำถามเพ่ือการปรับใช้

ในสภาวะอากาศมหี มอกควันเหมือนภาพที่ สองนักเรียนจะปฏิบตั ิตัวอยา่ งไร
7.สอ่ื /แหล่งการเรยี นรู้

7.1 เพจ สมาคม YAKAW (ยักษ์ขาว)
7.2 Iเครื่องวดั ระดับฝนุ่ PM2.5 (ยกั ษ์ขาว)
7.3 วิทยากรภายนอก อาทเิ ช่น สมาคมยักษ์ขาว เป็นต้น
7.4 ใบความรู้ การแปลความระดับฝุ่น PM2.5 กบั ข้อแนะนำด้านสุขภาพ

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

71

8.การวดั ผลและประเมินผล

จดุ ประสงค์ วิธกี าร เคร่ืองมือ เกณฑ์
แบบสังเกตพฤติกรรม ระดบั คุณภาพ 2 ผ่าน
บอกความสำคญั ของการ สังเกตพฤตกิ รรม นกั เรยี น เกณฑ์
แบบประเมนิ ชิน้ งาน/ ระดับคุณภาพ 2 ผา่ น
วัดคา่ ระดับ PM2.5 นักเรยี น การนำเสนอ เกณฑ์

แปลคา่ ระดับ PM2.5 ตรวจชน้ิ งาน/การ

เปน็ ค่าคุณภาพอากาศได้ นำเสนอ

การประเมนิ ช้ินงาน / ภาระงาน

รายการ คำอธิบายระดบั คณุ ภาพ / ระดับคะแนน
ประเมนิ
บอความสำคัญ ดีมาก(4) ด(ี 3) พอใช้(2) ปรบั ปรุง(1)
ของเครือ่ ง
วัดระดับฝนุ่ บอกความสำคัญของ บอกความสำคญั ของ บอกความสำคญั บอกความสำคัญ
PM2.5 เคร่อื งวดั ระดบั ฝนุ่ เคร่ืองวัดระดับฝุ่น ของเครื่องวดั ระดับ ของเครื่องวดั ระดบั
(ยกั ษข์ าว) ได้ PM2.5 PM2.5 ฝนุ่ PM2.5 ฝนุ่ PM2.5
(ยักษข์ าว) (ยกั ษข์ าว) (ยักษ์ขาว) (ยักษข์ าว)
ได้ 4 ข้อ ได้ 3 ข้อ ได้ 2 ข้อ ได้ 1ข้อ

แปลค่าระดบั แปลค่าระดบั PM2.5 แปลคา่ ระดับ PM2.5 แปลค่าระดบั แปลค่าระดับ
PM2.5 เปน็ ค่า เปน็ คา่ คณุ ภาพ เปน็ คา่ คุณภาพ PM2.5 เปน็ ค่า PM2.5เป็นคา่
คุณภาพอากาศ อากาศได้ทง้ั 5 ระดับ อากาศได้ 3 ระดบั คุณภาพอากาศได้ คุณภาพอากาศได้
ได้ 2 ระดบั 1 ระดับ

ชว่ งคะแนน 7-8 5-6 3-4 1-2

ระดับคุณภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรุง

สนบั สนนุ โดย สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

72

ใบกจิ กรรมที่ 7.1 ใหน้ ักเรยี นวาดภาพเดก็ จากจนิ ตนาการว่าในช่วงไฟป่า หมอกควันนั้นเครื่องวดั ฝุ่น
จะอ่านคา่ ได้ประมาณเท่าไร อยา่ งไร และ สง่ ผลต่อสุขภาพของเราอย่างไร รวมถึงเราควรปฏิบัติตนอยา่ งไรดว้ ย

โดยให้วาดภาพในกระดาษบรูฟ

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

73

ใบความรู้
การแปลความระดบั ฝ่นุ PM2.5 กับข้อแนะนำด้านสขุ ภาพ

ที่มา : วิรฬุ ล้ิมสวาท. ค่มู ือฝุ่นพเี อม็ 2.5 สำหรบั ประชาชน, หน้า 27

สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทนุ สนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

74

1.ชือ่ กจิ กรรม กจิ กรรมท่ี 8 จำนวน 3 ชั่วโมง
ธงสขุ ภาพในโรงเรียน

2.สาระสำคัญ

ธงสุขภาพคอื ธงสีตา่ งๆ ท่ีแจง้ เตอื นระดับคุณภาพอากาศของภัยฝุ่น PM2.5 (ยักษ์ขาว) มีทง้ั หมด 5 สี
ตามคา่ ระดบั ฝนุ่ PM2.5 (หน่วย มคก./ลบ.ม.) ทเี่ ทียบกบั ค่าดชั นีคุณภาพอากาศ (กรมควบคมุ มลพษิ )

สฟี ้า มคี ่า PM2.5 ระหวา่ ง 0- 25 สามารถปฏบตั ิกจิ กรรมกลางแจ้งไดป้ กติ

สเี ขียว มีค่า PM2.5 ระหว่าง 26-37 ปฏิบตั ิกิจกรรมกลางแจ้งไดต้ ามปกติ

สเี หลือง มีคา่ PM2.5 ระหวา่ ง 38-50 ผปู้ ว่ ยควรงดกจิ กรรมกลางแจง้

สีส้ม มคี ่าฝนุ่ PM2.5 ระหวา่ ง 51- 90 ลดกิจกรรมกลางแจ้งสวมหนา้ กากอนามัย

สแี ดงมคี ่าคุ ฝนุ่ PM2.5 ต้งั แต่ 91 ขน้ึ ไป ควรงดกจิ กรรมกลางแจ้งใช้อปุ กรณป์ ้องกัน
และอยู่ในห้องที่ปลอดภัย

ธงสขุ ภาพในโรงเรียนจึงมคี วามจำเปน็ สำหรบั นักเรียนในการเตรยี มรับมอื สู้กบั ภยั ฝนุ่ PM2.5 เพอื่ ใหน้ ักเรียน
สามารถปฏิบัตติ นให้ปลอดภัยจากคา่ ฝนุ่ PM2.5 ที่เกิดค่ามาตรฐานได้และลดผลกระทบที่จะเกดิ ขน้ึ ได้อีกด้วย

3.จดุ ประสงค์
3.1 บอกไดว้ ่าธงสขุ ภาพในโรงเรยี นคอื อะไร
3.2 บอกวธิ ีการปฏบิ ัติตนจากการอา่ นค่าคณุ ภาพอากาศจากเครื่องวัดระดบั ฝุน่ พีเอ็ม2.5 (ยักษข์ าว)
และธงสุขภาพได้
3.3 อ่านค่าคุณภาพอากาศจากธงเพื่อสขุ ภาพประกอบเคร่ืองวัดระดบั ฝุ่น พเี อ็ม2.5 (ยักษ์ขาว)ได้
3.4 ตระหนักถึงความสำคัญของธงสขุ ภาพเพื่อดำรงชวี ติ ให้ปลอดภัยจากฝุน่ พีเอม็ 2.5 ได้

4.สมรรถนะ คณิตศาสตร์ในชวี ิตประจำวัน(Mathematics in Everyday Life)
4.10 ภาษาไทยเพอื่ การสื่อสาร(Thai Language Communication)
4.11 ทักษะชีวติ และความเจรญิ แห่งตน (Life Skills and Personal Growth)
4.12 การรู้เทา่ ทันสื่อ สารสนเทศ และดจิ ิทัล (Media, Information and Digital Literacy: MIDL)
4.13

สนับสนุนโดย สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

75

4.14 การทำงานแบบรวมพลงั เป็นทีม และภาวะผนู้ ำ (Collaboration Teamwork and
Leadership)

4.15 พลเมอื งต่นื รทู้ ี่มสี ำนึกสากล (Active Citizens with Global Mindedness )

5.สาระการเรยี นรู้
5.1 ความสำคัญและความเป็นมาของธงสุขภาพ
5.2 สขี องธงสุขภาพแต่ะละสีบอกค่าคณุ ภาพอากาศของภัยฝนุ่ PM 2.5
5.3 วธิ กี ารปฏบิ ตั ิตนเองจากการอ่านคา่ เคร่ืองวดั ระดับฝุ่น พีเอม็ 2.5 (ยักษ์ขาว) และสขี องธงสขุ ภาพ

6.อุปกรณ์
6.1 กระดาษร้อยปอนด์
6.2 ดนิ สอ/ สี เทยี น / สีไม้ /สีเมจิก /หมกึ เคมี
6.3 ฟิวเจอรบ์ อรด์ / แลคซนี /กาวสองหนา้ อย่างบาง

7.กระบวนการเรยี นรู้
(ชว่ั โมงที่1)

7.1 ขนั้ ตระหนักถึงความปลอดภัย
1) นักเรียนร่วมกนั เก่นเกม “ตัวเลขของฉนั สำคญั ไฉน ในการส้ภู ยั ฝนุ่ ”ขออาสาตวั แทน

นักเรียนออกมาหนา้ ชั้นเรยี น 5 คน ยนื หา่ งกนั 1 เมตร คนที่1 ถือธงสขุ ภาพ สีฟา้ มคี ่าตวั เลข
อยทู่ ี่ 0-25 คนทีส่ องถอื ธงสุขภาพสีเขียว มคี า่ ตัวเลขอยู่ท่ี 26 -37 คนท่สี ามถอื ธงสีเหลืองมีค่า
ตวั เลขอยทู่ ี่ 38 - 50 คนที่ส่ีถือธงสสี ม้ มคี า่ ตวั เลขอยู่ท่ี 51 – 90 คนทหี่ ้าถือธงสีแดงมีคา่ ตัวเลข
91-100

2) ให้นกั เรียนออกมารบั บตั รตวั เลขคนละ่ หน่ึงบัตร(บัตรตวั เลขมีจำนวน (0-100) ให้ นกั เรียน
ทีถ่ ือตวั แลขไว้และเคลื่อนไหวตามจงั หวะเสยี งดนตรีไปรอบๆเมอ่ื ได้ยินเสยี งนกหวีดให้นักเรยี นหยุด
เคลื่อนไหวแล้วเดินไปต่อแถวท่ถี อื ธงสุขภาพท่ีมคี า่ คุณภาพอากาศทตี่ รงกับตัวเลขทนี่ ักเรียนถืออยู่

3) นักเรียนแตล่ ะกลุ่มออกมานำเสนอเกี่ยวกบั สีของธงสขุ ภาพและค่าคุณภาพอากาศของกล่มุ
พรอ้ มทั้งการปฏบิ ตั ิตนเองให้ปลอดภยั จากฝุ่นPM2.5 จนครบทุกกลุ่ม

4) นักเรยี นร่วมกนั สรุปเก่ียวกับประโยชน์ทีไ่ ดจ้ ากการเล่นเกม “ตัวเลขของฉัน สำคญั ไฉน
ในการสู้ภยั ฝนุ่ ”โดยใช้คำถามดังนี้

- เกม ตัวเลขของฉัน สำคัญไฉน ในการสภู้ ัยฝนุ่ ที่นักเรยี นไดเ้ ล่น มีธงสุขภาพก่ีสี สอี ะไรบา้ ง
แตล่ ะสมี ีคา่ คุณภาพอากาศอยทู่ ีเ่ ทา่ ไร และ ควรปฏบิ ัตติ นเองอย่างไรใหป้ ลอดภยั จากฝ่นุ PM2.5

สนับสนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

76

7.2 ขน้ั เรียนร้จู ากประสบการณ์
(ชั่วโมงท่ี2)

1) ครูพานักเรยี นเดินรอบๆ บรเิ วณโรงเรยี นเพ่อื ชมบรรยากาศสภาพอากาศของโรงเรียนวนั นี้
- นักเรยี นมองไปรอบๆบริเวณโรงเรยี นของเราอากาศเป็นอยา่ งไรบ้างตอนน้ี

2) ครพู านักเรียนไปดูเครื่องวัดระดบั ฝุ่น PM2.5 (เครอื่ งยักษข์ าว) ของจริงที่ทางโรงเรียนติดไว้
นกั เรียนอ่านคา่ การแจ้งเตือนคณุ ภาพอากาศ ขณะเดยี วกนั ใหน้ ักเรียนสงั เกตสภาพอากาศรอบๆ
บริเวณโรงเรียนโดยครใู ช้คำถามกระตนุ้ การสงั เกตดงั นี้

.- นกั เรียนอา่ นคา่ คุณภาพอากาศจากเครื่องวดั ระดบั ฝุ่นPM 2.5 ขณะน้ีมีค่าระดับคุณภาพ
อากาศเท่าไร
- ค่าระดบั คณุ ภาพอากาศที่นักเรยี นอ่านได้อยใู่ นกลุ่มตวั เลขของธงสขุ ภาพสีอะไร
- ค่าคณุ ภาพอากาศทน่ี ักเรียนอา่ นได้ขณะน้ีนกั เรียนควรปฏิบัตติ นเองใหป้ ลอดภัยจากภัยฝ่นุ
ได้อยา่ งไร
7.3 ขัน้ ปฏิบัติกิจกรรม
(ชั่วโมงที่3)
1) นักเรียนกลับมาทหี่ ้องเรยี นและแบง่ กลมุ่ ออกเป็น 5 กลมุ่ และดำเนนิ การดังนี้

- ตวั แทนแตล่ ะกลุ่มออกมาจับสลากเลอื กสีธงสขุ ภาพในโรงเรียน 1 สี จนกลุ่ม5 กลุ่ม
- ให้แต่ละกลมุ่ ต้งั ช่ือกลมุ่ และแบ่งหน้าท่กี ันภายในกลุ่ม
- วาดภาพเกี่ยวกบั ธงสภุ าพ คณุ ภาพอากาศตลอดจนสภาพภมู ิอากาศทสี่ อดคล้องกับ
ตัวเลขระดับคุณภาพอากาศ ลงในกระดาษร้อยปอนด์แผน่ ใหญ่ และระบายสใี หส้ วยงาม
- บรรยายใต้ภาพที่วาดเกยี่ วกับการปฏิบัติตนเองให้ปลอดภัยจากภัยฝนุ่ PM2.5
2) นกั เรยี นนำภาพวาดและบรรยายใตภ้ าพมาแปะติดกบั ฟิวเจอรบ์ อรด์ และตดิ ขอบด้วย
แล๊กซีนเพื่อความแขง็ แรงของผลงาน
7.4 ขั้นแลกเปล่ียนเรียนรู้
นกั เรียนแต่ละกลุ่มเอาผลงานมานำเสนอหน้าชัน้ เรียนเพื่อแลกเปล่ียนเรียนร้เู ก่ยี วกับธง
สขุ ภาพในโรงเรยี นท่ตี นเองเลือกจบั สธี งสุขภาพในโรงเรยี นได้
7.5 ข้ันสรปุ การเรยี นรู้
นักเรียนร่วมกันสรุปเกย่ี วกับธงสขุ ภาพในโรงเรยี น

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนุนการสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

77

7.6 ข้ันประยุกต์สู่วิถีชีวติ
อ่านคา่ คุณภาพของฝุน่ จากเครื่องวดั ระดบั ฝ่นุ PM2.5 และนำมาเปรยี บเทยี บกบั ธงสขุ ภาพและ

ปฏบิ ัตติ นให้ปลอดภยั ในการดำรงชวี ติ ประจำวนั ได้

8. คำถาม R-C-A เพ่อื พัฒนาทักษะชีวติ
8.1 R (Reflect) คำถามเพ่ือการสะท้อน
- นกั เรียนมองไปรอบๆบริเวณโรงเรียนของเราอากาศเปน็ อยา่ งไรบ้างตอนนี้
8.2 C ( Connect) คำถามเพ่อื การเชื่อมโยง
.- นกั เรยี นอ่านค่าคุณภาพอากาศจากเคร่ืองวัดระดับฝุ่นPM2.5 ขณะนี้มีคา่ ระดับคุณภาพ
อากาศเทา่ ไร
- คา่ คณุ ภาพอากาศทีน่ ักเรยี นอา่ นได้อยู่ในกลุ่มตัวเลขของธงสขุ ภาพสอี ะไร
8.3 A (Apply) คำถามเพื่อการปรบั ใช้
- คา่ ระดับคณุ ภาพอากาศทีน่ ักเรียนอ่านได้ขณะน้ีนักเรียนควรปฏิบัตติ นเองใหป้ ลอดภยั จาก
ภัยยฝุน่ ได้อยา่ งไร

9.ส่ือ/แหล่งการเรียนรู้
7.1 เพจ สมาคม YAKAW (ยักษ์ขาว) https://yakkaw.com/
7.2 Iเครือ่ งวดั ระดบั ฝุน่ PM 2.5 (ยกั ษข์ าว)
7.3“ตัวเลขของฉัน สำคญั ไฉน ในการสภู้ ัยฝนุ่ ”

10.การวัดผลและประเมนิ ผล

จุดประสงค์ วธิ ีการ เคร่ืองมอื เกณฑ์
แบบสังเกต ระดบั คุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
บอกไดว้ า่ ธงสุขภาพใน สังเกตพฤตกิ รรมนักเรยี น พฤติกรรมนักเรียน ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
แบบสงั เกต
โรงเรียนคอื อะไร พฤติกรรมนกั เรยี น ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
แบบประเมินช้ินงาน/
อา่ นคา่ คุณภาพอากาศจาก สงั เกตพฤตกิ รรมนกั เรียน การนำเสนอ
แบบสงั เกต
ธงสขุ ภาพในโรงเรยี น ตรวจชน้ิ งาน/การนำเสนอ พฤติกรรมนกั เรียน
แบบประเมนิ ชนิ้ งาน/
ประกอบเครื่องวดั ระดับ การนำเสนอ

ฝนุ่ พเี อ็ม2.5 (ยักษ์ขาว)ได้

บอกวธิ กี ารปฏิบัติตนจาก สงั เกตพฤติกรรมนกั เรยี น

การอ่านค่าคุณภาพอากาศ ตรวจช้นิ งาน/การนำเสนอ

จากเคร่ืองวดั ระดบั ฝุ่น พี

เอ็ม2.5 (ยักษ์ขาว) และธง

สุขภาพในโรงเรยี นได้

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

78

การประเมินช้ินงาน / ภาระงาน

รายการประเมนิ คำอธบิ ายระดบั คณุ ภาพ / ระดับคะแนน

ดมี าก(4) ดี(3) พอใช้(2) ปรบั ปรงุ (1)

บอกได้ว่าธงสุขภาพ บอกเกย่ี วกับ บอกเกี่ยวกับ บอกเกี่ยวกบั บอกเกย่ี วกบั

ในโรงเรยี นคอื อะไร ธงสขุ ภาพใน ธงสุขภาพใน ธงสขุ ภาพใน ธงสขุ ภาพใน

โรงเรยี นคืออะไรได้ โรงเรยี นไดช้ ัดเจน โรงเรียนได้ โรงเรียนได้

ชัดเจน สอดคลอ้ ง สอดคลอ้ งกบั สอดคล้องกบั ไมช่ ัดเจน

กบั เน้ือหาและ เนื้อหา เน้ือหาแต่ไม่ค่อย

เขา้ ใจง่าย ชัดเจน

อา่ นค่าคณุ ภาพ อ่านคา่ คุณภาพ อา่ นค่าคุณภาพ อ่านค่าคณุ ภาพ อา่ นค่าคุณภาพ

อากาศจากธง อากาศจากธง อากาศจากธง อากาศจากธง อากาศจากธง
สขุ ภาพในโรงเรยี น สขุ ภาพในโรงเรยี น สุขภาพในโรงเรียน สุขภาพในโรงเรยี น สุขภาพในโรงเรยี น

ประกอบเคร่ืองวัด ประกอบเคร่ืองวัด ประกอบเคร่ืองวดั ประกอบเครื่องวัด ประกอบเครื่องวดั

ระดบั ฝ่นุ พีเอม็ 2.5 ระดบั ฝนุ่ พีเอม็ 2.5 ระดบั ฝนุ่ พีเอ็ม2.5 ระดับฝนุ่ พเี อม็ 2.5 ระดบั ฝนุ่ พีเอ็ม2.5

(ยกั ษ์ขาว)ได้ (ยักษ์ขาว)ได้ 5ข้อ (ยกั ษ์ขาว)ได้ 4 ข้อ (ยกั ษ์ขาว)ได้ 3 ข้อ (ยกั ษ์ขาว)ได้ 2 ข้อ

บอกวิธกี ารปฏิบตั ิ บอกวิธกี ารปฏิบตั ิ บอกวิธกี ารปฏิบัติ บอกวิธีการปฏิบัติ บอกวธิ ีการปฏบิ ตั ิ

ตวั จากการอ่านคา่ ตวั จากการอ่านคา่ ตวั จากการอ่านค่า ตวั จากการอ่านคา่ ตัวจากการอ่านค่า

คณุ ภาพอากาศจาก คุณภาพอากาศจาก คุณภาพอากาศจาก คณุ ภาพอากาศจาก คุณภาพอากาศจาก

เคร่ืองวดั ระดับฝุ่น เครอื่ งวดั ระดบั ฝุ่น เคร่ืองวัดระดับฝุ่น เคร่ืองวดั ระดับฝนุ่ เครือ่ งวดั ระดับฝุ่น

พีเอ็ม2.5 (ยกั ษ์ พีเอ็ม2.5 (ยกั ษ์ พีเอ็ม2.5 (ยกั ษ์ พเี อ็ม2.5 (ยักษ์ พีเอ็ม2.5 (ยักษ์
ขาว) และธง ขาว) และธง ขาว) และธง ขาว) และธง ขาว) และธง

สขุ ภาพในโรงเรียน สขุ ภาพในโรงเรียน สขุ ภาพในโรงเรียน สุขภาพในโรงเรยี น สขุ ภาพในโรงเรยี น

ได้ ได้ 5 ข้อ ได้ 4 ข้อ ได้ 3 ข้อ ได้ 2 ข้อ

ชว่ งคะแนน 11 - 12 9-10 6-8 ตำ่ กวา่ 6
ระดับคณุ ภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนุนการสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

79

ใบกจิ กรรมท่ี 8.1 ใหน้ กั เรียนวาดภาพสภาพทว่ั ไปของอากาศวนั นแี้ ละบอกระดับการแจง้ เตือนคณุ ภาพ
ของธงสขุ ภาพในโรงเรียนทีอ่ ่านค่าไดว้ นั นี้พรอ้ มกับบรรยายใตเ้ กยี่ วกบั การปฏบิ ัตติ น
ให้ปลอดภัยจากภัยฝนุ่ PM2.5
วาดภาพ

บรรยายใตภ้ าพ
............................................................................................................................. .............................................
...................................................................................... ....................................................................................
............................................................................................................................. .............................................
............................................................................................................................... ...........................................
..........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .............................................
......................................................................................................................................................... ...............

สนับสนนุ โดย สำนักงานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

80

ใบกจิ กรรมที่ 8.2 ให้นักเรยี นวาดภาพในจินตนาการว่าอยากอยู่ในสภาพอากาศและสิง่ แวดลอ้ มอยา่ งไร
โดยมกี ารเชอ่ื มโยงกับค่า PM2.5 และระบบธงสุขภาพ
วาดภาพ

บรรยายใตภ้ าพ
............................................................................................................................. .............................................
...................................................................................... ....................................................................................
............................................................................................................................. .............................................
............................................................................................................................... ...........................................
..........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .............................................

สนับสนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

81 ใบความรู้จากเพจยกั ษข์ าว

ธงสขุ ภาพในโรงเรยี น

ทีม่ า : เพจ สามคมยักษ์ขาว https://yakkaw.com/

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

82

กิจกรรมที่ 9

1. ชอ่ื กิจกรรม องค์ความรูภ้ ัยฝุ่นส่ชู ุมชน จำนวน 3 ชว่ั โมง

2. สาระสำคัญ

ปัญหาหมอกควันที่ปกคลุมทั่วทั้งภาคเหนือของประเทศไทย ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน
ในพื้นที่โดยเฉพาะอย่างยิง่ ในเดก็ และเยาวชนดังนั้นการเรียนรู้เกี่ยวกับภัยฝุ่นกับสุขภาพในโรงเรียนจึงเป็นเรือ่ ง
ที่ทุกคนควรให้ความสนใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างพลเมืองตื่นรู้ (Active Citizen) จากโรงเรียนสู่ชุมชน
โดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน นักเรียนเป็นกำลังในการสื่อสารเพื่อปกป้องสุขภาพในภาวะวิกฤตปัญหาฝุ่นละออง
สูช่ ุมชนให้เตรียมรบั มอื และมีองคค์ วามรู้เม่อื เผชิญเหตกุ ารณ์ได้อยา่ งปลอดภยั

3. จุดประสงค์
3.1 อธบิ ายข้อมูลสถิติระดับคุณภาพอากาศค่าฝ่นุ PM2.5 จากเครื่องตรวจวัดได้
3.2 สรา้ งแผนภูมิแสดงค่าฝนุ่ ละอองPM2.5 จากโปรแกรม Microsoft PowerPoint ได้
3.3 ออกแบบภาพ Infographic แนวทางการแก้ปัญหาไฟป่าและการป้องกันปัญหาหมอกควัน

จากโปรแกรม Microsoft PowerPoint ได้
3.4 เห็นความสำคัญการใชส้ ื่อสารสนเทศในการเผยแพร่ขอ้ มลู ท่เี ปน็ ประโยชน์ตอ่ ส่วนรวม

4. สมรรถนะ

4.1 การรเู้ ท่าทันส่ือ สารสนเทศ และดิจิทลั (Media, Information and Digital Literacy : MIDL)
4.2 พลเมืองต่ืนรทู้ ม่ี ีสำนกึ สากล (Active Citizens with Global Mindedness)

4.3 การทำงานแบบรวมพลังเป็นทมี และมภี าวะผ้นู ำ (Collaboration Teamwork and
Leadership)

4.4 ทักษะชีวิตและความเจริญแหง่ ตน (Life Skills and Personal Growth)

5. สาระการเรยี นรู้
5.1 ขอ้ มลู สถิตริ ะดับคณุ ภาพอากาศค่าฝนุ่ PM2.5 จากเคร่อื งตรวจวัด
5.2 การสร้างแผนภูมิแสดงค่าฝุน่ ละอองPM2.5 จากโปรแกรม Microsoft PowerPoint
5.3 การออกแบบภาพ Infographic แนวทางการแก้ปัญหาไฟป่าและการป้องกันปัญหาหมอกควัน

จากโปรแกรม Microsoft PowerPoint

6. อปุ กรณ์
- เครือ่ งตรวจวดั ระดบั คา่ ฝุ่นPM2.5 ยกั ษ์ขาว
- คอมพิวเตอร์

สนับสนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

83

7. กระบวนการเรียนรู้
ชว่ั โมงท่ี 1

7.1 ขนั้ ตระหนักถึงความปลอดภัย
1) นำข้อมูลสถิติระดับคุณภาพอากาศค่าฝุ่นPM2.5 จากเครื่องตรวจวัด ในระยะเวลา 5 วัน

จากเคร่ืองวดั คา่ ฝุ่น ยกั ษ์ขาว มาให้นกั เรยี นดู
2) ใหน้ ักเรยี นอธิบายเปรียบเทียบขอ้ มลู สารสนเทศคา่ ฝุ่นPM2.5 ว่าในแตล่ ะวันมคี า่ ฝุ่นเพม่ิ ขึ้น

หรือลดลงอยา่ งไรในตลอดระยะเวลา 5 วนั ทผ่ี ่านมา
3) ครูถาม จากข้อมูลสารสนเทศค่าฝุน่ PM2.5 ที่เพิ่มสูงขึ้น นักเรียนมีวธิ กี ารเตรียมรับมือเพื่อ

ปกป้องสุขภาพของนักเรียนอย่างไรบ้าง (สวมแมสปิดจมูกป้องกันฝุ่นละอองPM2.5 อยู่ในห้องปลอดฝุ่น
ปิดประตูหน้าต่างให้มิดชิด ป้องกันไม่ให้อากาศภายนอกเข้าไปในห้อง ใช้เครื่องฟอกอากาศ หรืออุปกรณ์
ที่สามารถลดปรมิ าณฝนุ่ ละอองได้ งดกจิ กรรมในทโ่ี ล่งแจ้ง)

7.2 ข้นั เรยี นรจู้ ากประสบการณ์
1) ครถู ามนักเรยี น จากคา่ ฝนุ่ PM2.5 ทมี่ คี า่ สงู ขนึ้ โดยลำดับนักเรยี นจะมีวิธีการอย่างไรบ้างใน

การสื่อสารให้ผู้อื่นรับรู้ข้อมูล (นำเสนอข้อมูล ประชาสัมพันธ์หน้าเสาธง นำเสนอข่าวบอกพ่อแม่ผู้ปกครอง
และเผยแพรผ่ ่านช่องทางสื่อ Social Media)

7.3 ขนั้ ปฏบิ ัติกิจกรรม
1) ครูสอนการใช้ โปรแกรม Microsoft PowerPoint เพื่อสร้างแผนภูมิแสดงข้อมูลสถิติค่าฝุ่น

PM2.5
2) นักเรียนจับคู่ สร้างแผนภูมิแสดงข้อมูลสถิติค่าฝุ่นPM2.5 จากโปรแกรม Microsoft

PowerPoint และบันทกึ เป็นไฟลร์ ปู ภาพส่งครผู ้สู อน

ชั่วโมงที่ 2
3) ครูสอนการใช้ โปรแกรม Microsoft PowerPoint ออกแบบภาพ Infographic ให้น่าสนใจ
4) ครแู จกใบความรู้ แนวทางการแก้ปญั หาไฟปา่ และการปอ้ งกนั ปัญหาหมอกควนั
5) นักเรียนจับคู่ จากชั่วโมงที่ 1 ออกแบบภาพ Infographic ให้สวยงามและน่าสนใจ

แสดงแผนภูมิแสดงข้อมูลสถิติค่าฝุ่นPM2.5 (จากชั่วโมงที่ 1) และแนวทางการแก้ปัญหาไฟป่าและการป้องกัน
ปัญหาหมอกควัน

6) บันทึกเปน็ ไฟลร์ ปู ภาพส่งครผู ู้สอน

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

84

7.4 ขั้นแลกเปลี่ยนเรยี นรู้
ช่วั โมงที่ 3

1) นำเสนอผลงานการออกแบบภาพ Infographic โปรแกรม Microsoft PowerPoint
2) เพื่อนๆ ในชั้นเรียนร่วมกันประเมินชิ้นงาน และให้ข้อเสนอแนะ เพื่อนำไปสู่การปรับปรุง
แก้ไขให้ดียง่ิ ขึน้

7.5 ข้นั สรุปการเรียนรู้
1) ครูถามว่าผลงานการออกแบบภาพ Infographic แนวทางการแก้ปัญหาไฟป่าและการ

ป้องกันปัญหาหมอกควัน ของนักเรียนสามารถเผยแพร่เพื่อประโยชน์ส่วนรวมได้ในประเด็นใดบ้าง
(เป็นสื่อการเรียนรู้ เป็นองค์ความรู้ที่ถ่ายทอดผ่านไปถึงผู้อื่นด้วยวิธีการต่างๆ ให้เขาเหล่านั้นตระหนักรู้
และปกปอ้ งตนเองจากภยั ฝุน่ ละอองทจ่ี ะสง่ ผลกระทบตอ่ สุขภาพของตน)

2) ครูและนักเรียนร่วมกันจัดบอร์ดประชาสัมพันธ์ แสดงผลงานในโรงเรียน และอัพโหลดในช่อง
ทางการเผยแพร่ข้อมูลให้บุคคลสาธารณะได้รบั รู้ข้อมูลผา่ นสื่อ Social Media

7.6 ข้ันประยุกตส์ ู่วิถีชวี ิต
1) เผยแพร่ความรู้ให้คนในครอบครัวและชุมชน ในการรับมือด้านสุขภาพกับปัญหาฝุ่น

ในโรงเรยี นสู่การรว่ มมอื ของชมุ ชนและท้องถน่ิ ได้อย่างปลอดภัย
2) เป็นนักสื่อสารน้อยในการสร้างองค์ความรู้ กิจกรรมต่างๆ และมีการเชื่อมโยงกับชุมชนใน

การแก้ไขสถานการณ์ไฟป่า ปัญหาหมอกควนั และในสถานการณว์ ิกฤตทมี่ คี ่าฝนุ่ ละอองเกินมาตรฐาน

8. คำถาม R-C-A เพือ่ พฒั นาทกั ษะชวี ติ
- R (Reflect) คำถามเพอ่ื การสะท้อน
- จากข้อมูลสถิติค่าฝุ่นPM2.5 ที่เพิ่มสูงขึ้น นักเรียนมีวิธีการเตรียมรับมือเพื่อปกป้องสุขภาพ

ของนกั เรียนอยา่ งไรบา้ ง
- C (Connect) คำถามเพ่ือการเช่อื มโยง
- จากค่าฝุ่นงPM2.5 ที่มีค่าสูงขึ้นโดยลำดับนักเรียนจะมีวิธีการอย่างไรบ้างในการสื่อสารให้

ผอู้ ่นื รับรูข้ ้อมูล
- A (Apply) คำถามเพอ่ื การปรับใช้
- ผลงานการออกแบบภาพ Infographic แนวทางการแก้ปัญหาไฟป่าและการป้องกันปัญหา

หมอกควัน ของนกั เรียนสามารถเผยแพรเ่ พอ่ื ประโยชนส์ ว่ นรวมไดใ้ นประเด็นใดบ้าง

สนับสนนุ โดย สำนกั งานกองทนุ สนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

85

9. การวดั ผลและประเมินผล วิธกี าร เครอ่ื งมอื เกณฑ์
จุดประสงค์ สงั เกต
พฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์
1. อธิบายข้อมูลสถติ คิ ่าฝนุ่ PM2.5 จาก นกั เรยี น
รายงานสถานการณไ์ ด้ ตรวจชิ้นงาน/ นกั เรียน
การนำเสนอ
2. สร้างแผนภมู แิ สดงข้อมูลสถติ ิค่าฝนุ่ แบบประเมินชิ้นงาน/ ระดับคุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
PM2.5 จากโปรแกรม Microsoft ตรวจช้นิ งาน/ การนำเสนอ
PowerPoint ได้ การนำเสนอ
3. ออกแบบภาพ Infographic แนว แบบประเมินชิ้นงาน/ ระดับคุณภาพ 2 ผา่ นเกณฑ์
ทางการแกป้ ญั หาไฟป่าและการ การนำเสนอ
ปอ้ งกนั ปัญหาหมอกควนั
จากโปรแกรม Microsoft
PowerPoint ได้

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

86

การประเมนิ ชน้ิ งาน/ภาระงาน

รายการประเมิน คำอธบิ ายระดบั คุณภาพ/ระดบั คะแนน
1. อธบิ ายขอ้ มลู สถิติ
คา่ ฝุ่นPM2.5 จาก ดีมาก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรุง (1)
เครอื่ งวดั ระดบั คุณภาพ อธิบายขอ้ มูลสถติ ิ
อากาศได้ อธบิ ายข้อมลู สถิติ อธบิ ายข้อมูลสถติ ิ อธิบายขอ้ มลู สถติ ิ คา่ ฝุ่นPM2.5 จาก
เครอ่ื งวัดระดบั
2. สรา้ งแผนภมู ิแสดง ค่าฝุ่นPM2.5 จาก คา่ ฝุ่นPM2.5 จาก ค่าฝุ่นPM2.5 จาก คุณภาพอากาศได้
ข้อมลู สถิติค่าฝนุ่ ถกู ต้องชัดเจน โดย
PM2.5 จากโปรแกรม เคร่อื งวัดระดบั เครื่องวัดระดับ เครอื่ งวัดระดับ ใชแ้ หล่งข้อมลู 1
Microsoft PowerPoint แหลง่
ได้ คุณภาพอากาศได้ คณุ ภาพอากาศได้ คณุ ภาพอากาศได้
สร้างแผนภมู ิแสดง
ถกู ต้องชดั เจน โดย ถกู ต้องชัดเจน โดย ถูกต้องชัดเจน โดย ขอ้ มลู สถติ ิคา่ ฝนุ่
PM2.5 จาก
ใช้แหลง่ ข้อมลู ใชแ้ หลง่ ขอ้ มลู 3-4 ใช้แหล่งข้อมลู 2 โปรแกรม
Microsoft
หลากหลาย 5 แหลง่ แหล่ง PowerPoint มี
รูปภาพสมั พนั ธก์ ับ
แหลง่ ข้นึ ไป เนอื้ หา

สร้างแผนภมู แิ สดง สร้างแผนภูมิแสดง สรา้ งแผนภมู แิ สดง

ข้อมูลสถติ ิคา่ ฝนุ่ ข้อมูลสถิติค่าฝนุ่ ขอ้ มูลสถิติคา่ ฝุน่

PM2.5 จาก PM2.5 จาก PM2.5 จาก

โปรแกรม โปรแกรม โปรแกรม

Microsoft Microsoft Microsoft

PowerPoint ได้ PowerPoint ได้ PowerPoint มี

ถกู ตอ้ งตามที่กำหนด แปลกใหมน่ า่ สนใจ รปู ภาพมสี สี นั

รูปแบบแปลกใหม่ มีขนาดเหมาะสม สวยงาม รปู ภาพ

น่าสนใจ มขี นาด รูปภาพมสี ีสนั สัมพันธ์กบั เนือ้ หา

เหมาะสม รปู ภาพมี สวยงาม รปู ภาพ

สีสันสวยงาม สมั พันธ์กบั เน้ือหา

รปู ภาพสัมพนั ธก์ ับ

เนอ้ื หา

สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

87

การประเมินชิ้นงาน/ภาระงาน (ต่อ)

รายการประเมิน คำอธบิ ายระดับคณุ ภาพ/ระดบั คะแนน

3. ออกแบบภาพ ดมี าก (4) ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรงุ (1)
Infographic แนว ออกแบบภาพ
ทางการแกป้ ัญหาไฟป่า ออกแบบภาพ ออกแบบภาพ ออกแบบภาพ Infographic แนว
และการป้องกนั ปญั หา ทางการแกป้ ญั หา
หมอกควัน Infographic แนว Infographic แนว Infographic แนว ไฟป่าและการ
จากโปรแกรม ปอ้ งกันปัญหา
Microsoft ทางการแกป้ ัญหา ทางการแก้ปญั หา ทางการแกป้ ญั หา หมอกควัน
PowerPoint ได้ จากโปรแกรม
ไฟปา่ และการ ไฟปา่ และการ ไฟปา่ และการ Microsoft
PowerPoint มี
ป้องกนั ปัญหา ป้องกนั ปัญหา ปอ้ งกันปัญหา รปู ภาพสมั พนั ธ์กบั
เน้ือหา
หมอกควัน หมอกควัน หมอกควัน

จากโปรแกรม จากโปรแกรม จากโปรแกรม

Microsoft Microsoft Microsoft

PowerPoint ได้ PowerPoint ได้ PowerPoint มี

ถกู ต้องตามท่ี แปลกใหมน่ า่ สนใจ รปู ภาพมีสีสัน

กำหนด รปู แบบ มขี นาดเหมาะสม สวยงาม รปู ภาพ

แปลกใหมน่ า่ สนใจ รูปภาพมีสีสัน สมั พนั ธ์กับเน้ือหา

มขี นาดเหมาะสม สวยงาม รปู ภาพ

รปู ภาพมสี ีสัน สมั พนั ธก์ บั เน้ือหา

สวยงาม รปู ภาพ

สัมพันธ์กับเนื้อหา

ช่วงคะแนน 10-12 7-9 4-6 ต่ำกวา่ 4
ระดับคณุ ภาพ
ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

10.สือ่ /แหลง่ การเรยี นรู้

10.1 ข้อมลู สถติ คิ ่าฝุ่นPM2.5 ในระยะเวลา 5 วัน จากเคร่อื งวดั ค่าฝุ่น ยักษข์ าว

10.2 ใบความรู้ เร่ือง แนวทางการแก้ปัญหาไฟปา่ และการป้องกันปัญหาหมอกควนั

10.3 หอ้ งสมุด

10.4 ห้องปฏิบัตกิ ารคอมพิวเตอร์

10.5 แหลง่ ข้อมูลสารสนเทศ

10.6 เวบ็ ไซต์ กรมควบคมุ มลพิษ http://www.pcd.go.th/

10.7 การทำ Infographic ดว้ ยโปรแกรม PowerPoint : วิธกี ารสรา้ งแผนภมู ิ Powerpoint

https://www.youtube.com/watch?v=6MNyCX4VrYc

สนับสนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

88

ใบความรู้
แนวทางการแกป้ ญั หาไฟปา่ และการปอ้ งกนั ปญั หาหมอกควนั

แนวดำเนนิ การตามพระราชดำรปิ ่าเปยี กมี 6 วธิ ดี ้วยกัน คือ
1. ทำระบบป้องกันไฟไหม้ป่า โดยใช้แนวคลองส่งน้ำและแนวพชื ชนดิ ต่างๆ ปลกู ตามแนวคลองนน้ั
2. สรา้ งระบบการควบคมุ ไฟปา่ ดว้ ยแนวป้องกนั ไฟ ปา่ เปียก โดยอาศัยน้ำชลประทานและน้ำฝน
3. การปลูกต้นไม้โตเร็วคลุมแนวร่องน้ำ เพื่อให้ความชุ่มชื้นค่อยๆ ทวีขึ้น และแผ่ขยายออกไปทั้งสอง

ข้างของร่องน้ำ ซึ่งจะทำให้ต้นไม้งอกงามและมีส่วนช่วยป้องกันไฟป่า เพราะไฟป่าจะเกิดขึ้นง่ายหากป่า
ขาดความชุ่มช้นื

4. การสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้น หรือที่เรียกว่า "Check Dam" ขึ้น เพื่อปิดกั้นร่องน้ำหรือลำธาร
ขนาดเล็กเป็นระยะๆ เพ่อื ใช้เกบ็ กักน้ำและตะกอนดินไวบ้ างส่วน โดยน้ำทีเ่ ก็บไว้จะซึมเข้าไปสะสมในดิน ทำให้
ความชมุ่ ชื้นแผ่ขยายเข้าไปทงั้ สองดา้ นกลายเปน็ "ป่าเปยี ก"

5. การสูบน้ำเข้าไปในระดับทสี่ ูงท่สี ุดเทา่ ที่จะทำได้ แลว้ ปลอ่ ยน้ำลงมาทลี ะน้อยให้ค่อยๆ ไหลซึมลงดิน
เพ่ือชว่ ยเสรมิ การปลกู ปา่ บนพืน้ ทีส่ งู ในรูป "ภูเขาปา่ " ใหก้ ลายเป็น "ป่าเปยี ก" ซง่ึ สามารถป้องกนั ไฟปา่ ไดอ้ ีกด้วย

6. ปลูกต้นกล้วยในพื้นที่ที่กำหนดให้เป็นช่องว่างของป่า ประมาณ 2 เมตร หากเกิดไฟไหม้ป่า
กจ็ ะปะทะต้นกล้วยซง่ึ อ้มุ น้ำไว้ได้มากกว่าพืชอืน่ ทำใหล้ ดการสญู เสยี น้ำลงไปได้มาก

ท่มี า: กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ า่ และพันธ์ุพชื . (2563). พระราชดำริป่าเปยี ก. สบื ค้น 15 มิถนุ ายน 2563, จาก:
http://portal.dnp.go.th/Content?contentId=15157

วธิ ีการปอ้ งกันตัวเองเบ้อื งตน้ ใหป้ ลอดภัยจากหมอกควัน ไดแ้ ก่
1. ให้อย่ภู ายในบ้านเรือน หากไม่จำเปน็ ไม่ควรออกนอกบา้ น
2. ปิดประตูหน้าต่างบ้าน ให้มิดชิด หมั่นทำความสะอาดบ้านโดยใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดทำความสะอาดบ้าน

อยา่ งสม่ำเสมอ เพื่อลดปรมิ าณสะสมของฝนุ่ ละอองขนาดเลก็
3. หากต้องออกขา้ งนอก ควรสวมหนา้ กากท่ีสามารถปอ้ งกันฝนุ่ ละอองขนาดเลก็ ได้
4. หลีกเล่ียงการออกกำลังกาย หรือการทำงานหนกั

5.ผูป้ ่วยกล่มุ เส่ียง ผูส้ งู อายุ ผู้หญงิ ตั้งครรภ์ และเด็กเลก็ ควรหลีกเลยี่ งการสมั ผัสอากาศทมี่ ฝี นุ่ ละออง
6. ไม่เผาขยะ โดยเฉพาะขยะที่เป็นสารพิษ เช่น พลาสติก ยางรถยนต์ รวมถึงการเผาทางการ

เกษตรกรรม
7. ลดการใช้รถยนต์ หรือใช้เท่าที่จำเป็น เพื่อไม่ให้มลพิษจากท่อไอเสียทำให้คุณภาพอากาศแย่ลง

สว่ นกรณีทข่ี บั ข่ียานพาหนะในชว่ งท่มี ีหมอกควนั มาก ทัศนะวิสัยไม่ดี ควรเปิดไฟหน้ารถ เพื่อปอ้ งกนั อบุ ตั ิเหตุ

ทมี่ า: นายแพทย์ขจรศักด์ิ แก้วจรสั . วิธปี ้องกันตวั เองใหป้ ลอดภยั จากหมอกควัน. สบื ค้น 15 มิถนุ ายน 2563,
จาก: https://www.thaihealth.or.th/Content/48166-a.html.

สนบั สนุนโดย สำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

89

กจิ กรรมท่ี 10

1. ชอ่ื กิจกรรม บทบาทเดก็ และเยาวชนแกป้ ญั หาภยั ฝ่นุ อยา่ งสร้างสรรค์ จำนวน 2 ชวั่ โมง

2. สาระสำคญั
เด็กและเยาวชน เป็นกลุ่มเปราะบางเมื่อได้รับผลกระทบจากปัญหาฝุ่นละออง PM2.5 ดังนั้น

จึงเป็นภัยใกล้ตัวที่ต้องเรียนรู้ ปกป้องสุขภาพ และสามารถสื่อสารส่งต่อความรู้ให้คนในครอบครัวรับมือ
ในสถานการณ์วิกฤตที่มีค่าฝุ่นละอองเกินค่ามาตรฐานได้อย่างปลอดภัย สร้างกลไกลการรับมือด้านสุขภาพ
กบั ปญั หาฝุน่ ในโรงเรยี น ร่วมมือกับชมุ ชนและทอ้ งถิ่นสู่การนำเสนอนโยบายในระดบั ประเทศต่อไป
3. จุดประสงค์

3.1 เด็กและเยาวชนบอกบทบาทตนเองในการแกป้ ัญหาภยั ฝุ่นอยา่ งสร้างสรรค์ได้
3.2 สื่อสารส่งต่อความรู้ให้คนในครอบครัว ชุมชน เพื่อปกป้องสุขภาพในสถานการณ์วิกฤตที่มีค่าฝุ่น
ละอองเกินคา่ มาตรฐานไดอ้ ยา่ งปลอดภัย
3.3 มีส่วนร่วมในการสร้างกลไกลการรับมือด้านสุขภาพกับปัญหาฝุ่นในโรงเรียนสู่การร่วมมือ
ของชมุ ชนและท้องถน่ิ

4. สมรรถนะ
4.1 การรเู้ ท่าทันสื่อ สารสนเทศ และดิจิทลั (Media, Information and Digital Literacy : MIDL)
4.2 พลเมอื งตน่ื รู้ท่มี สี ำนกึ สากล (Active Citizens with Global Mindedness)
4.3 การทำงานแบบรวมพลงั เปน็ ทีมและมภี าวะผ้นู ำ (Collaboration Teamwork and

Leadership)
4.4 ทกั ษะชีวติ และความเจริญแห่งตน (Life Skills and Personal Growth)

5. สาระการเรียนรู้
5.1 บทบาทเดก็ และเยาวชนในการแก้ปญั หาภยั ฝุ่นอย่างสร้างสรรค์
5.2 สื่อสารส่งต่อความรู้ให้คนในครอบครัว ชุมชน เพื่อปกป้องสุขภาพในสถานการณ์วิกฤตที่มีค่าฝุ่น

ละอองเกนิ ค่ามาตรฐานได้อยา่ งปลอดภยั
5.3 การรับมอื ดา้ นสขุ ภาพกับปัญหาฝุ่นในโรงเรียนสู่การร่วมมือของชมุ ชนและท้องถ่ิน

สนับสนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

90

6. อปุ กรณ์

- กระดาษ - สี

- คอมพิวเตอร์ - สมารท์ โฟน

- เคร่ืองวัดระดับค่าฝ่นุ ละอองขนาดเล็ก PM 2.5 (ยักษ์ขาว)

7.กระบวนการเรยี นรู้
ช่ัวโมงท่ี 1

7.1 ขั้นตระหนักถงึ ความปลอดภัย
ครนู ำคลิปขา่ ว “พิษฝุน่ ! เด็กร้องเพลงชาตหิ น้าห้องเรียน”

https://www.youtube.com/watch?v=MA9CgV4WAaA ใหน้ ักเรยี นดู

7.2 ขน้ั เรียนรู้จากประสบการณ์
ครูถามนักเรยี นว่า จากคลิปขา่ วดังกลา่ ว นกั เรียนมบี ทบาทในการแก้ปญั หาภัยฝุ่นในโรงเรียน

อย่างไรบ้าง (เสนอมาตรการดูแลป้องกันภัยฝุ่นในโรงเรียน และแจ้งให้ผู้ปกครองรับทราบถึงมาตรการป้องกัน
สร้างความตระหนักในการสวมหน้ากากอนามัยปิดปากและจมูก เข้าแถวเคารพธธงชาติหน้าห้ องเรียน
งดกจิ กรรมกลางแจง้ ทกุ ช่วงเวลา ให้ทางโรงเรยี นพน่ นำ้ ที่สนามฟุตบอลและล้างถนนในบริเวณโรงเรียน)

7.3 ข้ันปฏบิ ตั กิ จิ กรรม
1) ครูอธิบายการสร้าง Story board เขียนกรอบแสดงเรือ่ งราว ทำคลิปวีดิโออย่างสั้นในการ

สื่อสารส่งต่อความรู้ให้คนในครอบครัว ชุมชน เพื่อปกป้องสุขภาพในสถานการณ์วิกฤตที่มีค่าฝุ่นละอองเกินค่า
มาตรฐานได้อย่างปลอดภยั

2) แบ่งกลุ่มนักเรียน กลุ่มละ 5 คน ทำใบกิจกรรมที่ 10.1 Story board การปกป้องสุขภาพ
ในสถานการณว์ ิกฤตทม่ี คี า่ ฝุ่นละอองเกินคา่ มาตรฐานได้อย่างปลอดภัย

ชัว่ โมงที่ 2
3) นักเรียนแต่ละกลุ่มอัดคลิปวดิ โิ อ จาก Story board เรื่อง การปกป้องสุขภาพในสถานการณ์

วกิ ฤตทม่ี ีค่าฝุ่นละอองเกินค่ามาตรฐานไดอ้ ยา่ งปลอดภยั อย่างน้อยกลุ่มละ 5 นาที

7.4 ขัน้ แลกเปลีย่ นเรียนรู้
1) แต่ละกลุ่มนำเสนอ Story board และคลิปวีดิโอ เรื่อง การปกป้องสุขภาพในสถานการณ์

วิกฤตทม่ี ีค่าฝุ่นละอองเกนิ ค่ามาตรฐานได้อยา่ งปลอดภัย
2) เพื่อนๆ ในชั้นเรียนร่วมกันประเมินชิ้นงาน และให้ข้อเสนอแนะ เพื่อนำไปสู่การปรับปรุง

แก้ไขให้ดยี ิ่งขนึ้

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

91

3) อัพโหลดคลิปวิดีโอของตนเองผ่านช่องทางการสื่อสาธารณะ Social Media เพื่อส่งต่อ
ความรู้ในการเตรียมรับมือ และการปกป้องสุขภาพในสถานการณ์วิกฤตที่มีค่าฝุ่นละอองเกินค่ามาตรฐาน
ไดอ้ ย่างปลอดภยั

7.5 ข้นั สรปุ การเรยี นรู้
1) ครูถามนกั เรียนว่า นกั เรยี นไดร้ บั ผลกระทบจากภยั ฝุ่นฉะน้ัน นักเรียนจะมีส่วนรว่ มในการ

ช่วยคดิ และวางแผน ว่าจะรับมือกบั ภัยฝนุ่ อย่างไร (จัดตงั้ กลุ่มเยาวชนอาสาสมัครในโรงเรียนและชมุ ชนเพ่ือทำ
กิจกรรมต่างๆ เช่น จดั รายการวิทยหุ รือเสยี งตามสาย ให้ข้อมูลเก่ยี วกับภัยฝนุ่ ผลติ สอ่ื รณรงคใ์ ห้ความรเู้ ร่ืองภัย
ฝ่นุ เช่น แผ่นพบั โปสเตอร์ ละคร ปลูกปา่ ฯลฯ)

2) ครถู ามว่า การส่ือสารส่งต่อความรใู้ ห้คนในครอบครวั ชมุ ชน ในการรบั มือกับสภาวะฝุ่น
วิกฤตส่งผลดีอย่างไรบ้าง (ทุกคนตระหนักรู้ถงึ การปกป้องสุขภาพอย่างปลอดภัย และไมเ่ ปน็ ตน้ เหตุของการเกิด
ฝนุ่ ละอองในอนาคต)

7.6 ขั้นประยกุ ตส์ วู่ ถิ ีชวี ติ
1) ศึกษาข้อมูลอย่างรอบด้าน และสื่อสารส่งต่อความรู้ให้คนในครอบครัว ชุมชน เพื่อการ

ปกป้องสุขภาพในสถานการณว์ ิกฤตท่ีมีคา่ ฝุ่นละอองเกินคา่ มาตรฐานได้อยา่ งปลอดภยั
2) มีส่วนร่วมในการสร้างกลไกลการรับมือด้านสุขภาพกับปัญหาฝุ่นในโรงเรียนสู่การร่วมมือ

ของชมุ ชนและทอ้ งถนิ่

8. คำถาม R-C-A เพ่อื พัฒนาทักษะชวี ติ
- R (Reflect) คำถามเพ่อื การสะทอ้ น
- นกั เรียนมบี ทบาทในการแกป้ ญั หาภัยฝุ่นในโรงเรยี นอยา่ งไรบ้าง
- C (Connect) คำถามเพ่ือการเชือ่ มโยง
- นักเรียนได้รับผลกระทบจากภัยฝุ่นฉะนั้น นักเรียนจะมีส่วนร่วมในการช่วยคิดและวางแผน

วา่ จะรบั มอื กบั ภยั ฝุ่นอยา่ งไร
- A (Apply) คำถามเพ่อื การปรับใช้
- การสื่อสารส่งต่อความรู้ให้คนในครอบครัว ชุมชน เพื่อการปกป้องสุขภาพในสถานการณ์

วกิ ฤตที่มีค่าฝุ่นละอองเกินค่ามาตรฐานไดอ้ ย่างปลอดภัย สง่ ผลดีอย่างไรบ้าง

สนบั สนนุ โดย สำนักงานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

92

9. การวัดผลและประเมินผล

จดุ ประสงค์ วธิ ีการ เครื่องมือ เกณฑ์

1.เด็กและเยาวชนบอกบทบาทตนเอง สงั เกต แบบสังเกตพฤติกรรม ระดบั คณุ ภาพ 2 ผ่านเกณฑ์

ในการแก้ปญั หาภัยฝุ่นอย่างสร้างสรรค์ พฤติกรรม นักเรยี น

ได้ นกั เรียน

2. สอ่ื สารส่งต่อความรู้ให้คนใน ตรวจชิ้นงาน/ แบบประเมินชิ้นงาน/ ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์

ครอบครัว ชุมชน เพ่ือการปกปอ้ ง การนำเสนอ การนำเสนอ

สขุ ภาพในสถานการณ์วกิ ฤตท่ีมคี ่าฝนุ่

ละอองเกนิ คา่ มาตรฐานได้อย่าง

ปลอดภยั

การประเมนิ ช้ินงาน/ภาระงาน

รายการประเมิน ดมี าก (4) คำอธบิ ายระดบั คณุ ภาพ/ระดบั คะแนน ปรับปรงุ (1)
ดี (3) พอใช้ (2)

1. เด็กและเยาวชนบอก เดก็ และเยาวชน เด็กและเยาวชน เด็กและเยาวชน เด็กและเยาวชน

บทบาทของตนเองใน บอกบทบาทของ บอกบทบาทของ บอกบทบาทของ บอกบทบาทของ

การแก้ปัญหาภยั ฝุ่น ตนเองในการ ตนเองในการ ตนเองในการ ตนเองในการ

อย่างสร้างสรรค์ได้ แกป้ ญั หาภัยฝ่นุ แก้ปญั หาภัยฝนุ่ แกป้ ัญหาภยั ฝุ่น แก้ปญั หาภัยฝุน่

อย่างสรา้ งสรรค์ได้ อยา่ งสรา้ งสรรค์ได้ อยา่ งสร้างสรรค์ได้ อยา่ งสร้างสรรค์ได้

ถกู ต้องชดั เจน ถกู ต้องชดั เจนเป็น ถกู ต้องชัดเจนเป็น ถูกต้อง แต่ไม่

สว่ นใหญ่ บางสว่ น ชดั เจน

2. สื่อสารสง่ ต่อความรู้ สือ่ สารสง่ ต่อความรู้ สื่อสารส่งต่อความรู้ ส่ือสารส่งต่อความรู้ สอื่ สารส่งต่อความรู้

ใหค้ นในครอบครัว ให้คนในครอบครัว ใหค้ นในครอบครัว ใหค้ นในครอบครวั ใหค้ นในครอบครวั

ชุมชน เพ่ือการปกป้อง ชมุ ชน เพื่อการ ชมุ ชน เพอื่ การ ชุมชน เพือ่ การ ชมุ ชน เพอื่ การ

สขุ ภาพในสถานการณ์ ปกป้องสุขภาพใน ปกป้องสุขภาพใน ปกป้องสุขภาพใน ปกป้องสุขภาพใน

วิกฤตทมี่ ีคา่ ฝนุ่ PM2.5 สถานการณว์ กิ ฤตท่ี สถานการณ์วกิ ฤตท่ี สถานการณว์ กิ ฤตท่ี สถานการณว์ กิ ฤตที่

เกินค่ามาตรฐานได้อยา่ ง มคี า่ ฝุ่น PM2.5เกิน มีคา่ ฝนุ่ PM2.5 มีคา่ ฝุน่ PM2.5 มีคา่ ฝุ่น PM2.5

ปลอดภัย ค่ามาตรฐานได้ เกนิ คา่ มาตรฐานได้ เกินค่ามาตรฐานได้ เกนิ คา่ มาตรฐานได้

อยา่ งปลอดภยั ผา่ น อย่างปลอดภยั ผา่ น อย่างปลอดภัยผา่ น อยา่ งปลอดภัยผ่าน

คลิปวดี ิโอถกู ตอ้ งตรง คลิปวดี โิ อถูกตอ้ งตรง คลปิ วดี โิ อถูกตอ้ งตรง คลปิ วดี โิ อไมต่ รงตาม

ตาม Story board ตาม Story board ตาม Story board Story board ที่

ทกี่ ำหนด นา่ สนใจ ทกี่ ำหนด นา่ สนใจ ที่กำหนด กำหนด

เน้อื หาเหมาะสม

สนบั สนนุ โดย สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

93

ชว่ งคะแนน 8 6-7 4-5 ต่ำกว่า 4
ระดบั คณุ ภาพ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

10. ส่ือ/แหลง่ การเรยี นรู้
10.1 คลิปขา่ ว “พิษฝุ่น! เดก็ ร้องเพลงชาตหิ น้าห้องเรยี น”
https://www.youtube.com/watch?v=MA9CgV4WAaA
10.2 ใบกิจกรรมที่ 10.1 “Story board การปกป้องสุขภาพในสถานการณ์วิกฤตที่มีค่าฝุ่นPM2.5

เกนิ ค่ามาตรฐานได้อยา่ งปลอดภัย”
10.3 วทิ ยากร The North (องศาเหนือ)
10.4 หอ้ งสมดุ
10.5 หอ้ งปฏิบตั ิการคอมพวิ เตอร์
10.6 แหลง่ ขอ้ มูลสารสนเทศ

สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)

94

ใบกจิ กรรมท่ี 10.1
“Story board การปกป้องสุขภาพในสถานการณ์วิกฤตท่มี ีคา่ ฝุ่นPM2.5 เกนิ ค่ามาตรฐาน

ได้อย่างปลอดภยั ”

คำชี้แจง : ให้นักเรยี นสร้าง Story board / เขยี นคำบรรยาย การรบั มือกับสภาวะฝุ่นวิกฤตอย่างปลอดภยั
Story board.................................................................................................................................................................

ฉาก/เลเยอร์ ภาพ เสยี ง/คำบรรยาย เวลา

1

2
3

4

สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

95

บรรณานกุ รม

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2558). แนวทางการเฝา้ ระวงั พน้ื ท่เี สยี่ งจากมลพษิ ทางอากาศ : กรณี
ฝุ่นละอองขนาดเล็ก. (พิมพค์ รั้งที่ 2). โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จำกัด

________________________. (2558). แนวทางการเฝา้ ระวังพ้ืนทเี่ สีย่ งจากมลพษิ ทางอากาศ : กรณี
หมอกควัน. (พมิ พค์ รงั้ ที่ 2). โรงพมิ พช์ มุ นุมสหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จำกัด

กรมอุทยานแหง่ ชาติ สัตว์ป่า และพนั ธ์ุพชื . (2563). พระราชดำรปิ ่าเปยี ก. สบื คน้ 15 มิถนุ ายน 2563, จาก:
http://portal.dnp.go.th/Content?contentId=15157

ขจรศกั ดิ์ แกว้ จรสั . (2562). วิธีปอ้ งกนั ตวั เองให้ปลอดภัยจากหมอกควนั . กรมควบคมุ โรค
กระทรวงสาธารณสขุ . สืบคน้ 15 มถิ ุนายน 2563, จาก
https://www.thaihealth.or.th/Content/48166-a.html

วิรุฬ ลมิ้ สวาท. (2563). คู่มือฝ่นุ พเี อ็ม2.5 สำหรับประชาชน. กระทรวงสาธารณสุข. อักษรกราฟฟิค
แอนด์ดีไซน.

สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). แนวทางการพัฒนาทกั ษะชีวติ .
โรงพมิ พส์ ำนักงานพระพทุ ธศาสนาแหง่ ชาต.ิ

สำนกั งานเลขาธกิ ารสภาการศึกษา. (2562). แนวทางการพฒั นาสมรรถนะผ้เู รียนระดับ
การศกึ ษาข้ันพ้นื ฐาน. บรษิ ทั 21เซ็นจรู ี่ จำกัด

สนับสนนุ โดย สำนกั งานกองทุนสนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

96

ท่ีปรึกษา
สำนกั งานกองทุนสนบั สนนุ การสรา้ งเสริมสุขภาพ (สสส.)

คณะทำงาน

หวั หน้าโครงการ คณะวิศวกรรมศาสตร์
ผศ.ดร. นิอร สริ มิ งคลเลิศกลุ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลล้านนาเชียงราย

ผู้เชย่ี วชาญ วทิ ยาลยั การศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั พะเยา
1. ผศ.ดร. นำ้ ฝน กันมา คณะวทิ ยาการจัดการ มหาวิทยาลยั ราชภัฏเชียงราย
2. ผศ.ดร. จิราพร ขนุ ศรี มหาวิทยาลยั แม่ฟา้ หลวง
3. ดร. วทิ ยาศกั ดิ์ รจุ ิวรกลุ

คณะทำงาน แผนการจดั กจิ กรรมเสรมิ หลักสตู ร

1. นายเสกสรรค์ สิธิวัน ศกึ ษานเิ ทศก์ สพป.เชยี งราย เขต 2

2. นางสาวเมธญิ า ยะขาว ครโู รงเรยี นบ้านผาเดื่อ สพป.เชยี งราย เขต 3

สนบั สนุนโดย สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.)