สื่อการเรียนการแสดงชุด ฟ้อนอุบลบัวสายศรีพุทธคุณ

การแสดงชุด...

ฟ้อนอุบลบัวสายศรีพุทธคุณ

ประวัติความเป็นมา

ชุดการแสดงฟ้อนอุบลบัวสายศรีพุทธคุณ เป็นการแสดงที่ปรับปรุงมาจากชุดการ

แสดง ฟ้อน อุบลบัวสายศรีสิริกิติติ์ซึ่งจัดแสดงครั้งแรกในประเพณีแห่เทียนพรรษา

จังหวัดอุบลราชธานี ประจาปี พ.ศ.2555 ในขบวนเทียนหลวงพระราชทาน โดยผู้ช่วย

ศาสตราจารย์วรางคณา วุฒิช่วย เป็น ผู้ออกแบบประดิษฐ์ชุดการแสดง โดยได้

แนวคิดจากการนาเอาดอกบัว ที่เป็นสัญลักษณ์ดอกไม้ประจา จังหวัดอุบลราชธานี

ในตระกูลบัวสายที่ได้รับพระราชทานนามจานวน 5 สี อันได้แก่ 1. สีม่วง ควีนสิริกิต์

2. สีเหลือง เหลืองกาญจนา 3. สีชมพู ชมพูเริงกาญจน์ 4. สีส้ม มังคละอุบล และ

5. สีฟ้า ฟ้าสุคนธ์ นามาสร้างสรรค์โดยใช้ดอกบัวทั้ง 5 สีเป็นร่วมเป็นอุปกรณ์

ประกอบการแสดง และผู้แสดง สวมใส่เสื้อผ้าตามสีของดอกบัว และในบางโอกาส

ใช้ดอกบัวสีขาวล้วน เพื่อสื่อถึงสีของศาสนาและ พุทธคุณอันบริสุทธิ์ซึ่งการแสดงมี

การออกแบบท่าราที่สวยงามโดยใช้ท่าราผสมผสานระหว่างนาฏศิลป์ ไทยและ

นาฏศิลป์พื้นเมืองอีสานและในเนื้อร้องประกอบบทร้องที่มีความไพเราะสื่อถึงความ

ศรัทธาใน พระพุทธศาสนาของชาวเมืองอุบลราชธานี ในทานองเพลงเต้ยเดือนห้า

และเน้นความสนุกสนานใน ทานองและลาเพลินในช่วงท้ายเพลง

องค์ประกอบของการแสดงชุด ฟ้อนอุบลบัวสายศรีพุทธคุณ

01 กระบวนการแปรแถว
02 เครื่องดนตรี ทำนองเพลง 03 อุปกรณ์การแสดง
ประกอบการแสดง

04 เครื่องแต่งกาย 05 โอกาสที่ใช้ในการแสดง

กระบวนการแปรแถวประกอบการแสดง

แนวคิดในการประดิษฐ์ท่ารำผู้ช่วยศาสตราจารย์วรางคณา วุฒิช่วย ได้ให้

สัมภาษณ์ว่า “การแสดงมีการออกแบบท่ารำที่สวยงามโดยใช้ท่ารำผสม

ผสานระหว่างนาฏศิลป์ไทยและนาฏศิลป์พื้นเมืองอีสาน เช่น ท่ากลาง

อัมพร ท่าพรหมสี่หน้า ยูงฟ้อนหาง มีการใช้ลีลาการยักเยื้อง การลักคอ

แบบนาฏศิลป์ไทย การใช้เท้าวางส้นเดินเดินเพื่อให้จังหวะนุ่มนวล ส่วน

ท่านาฏศิลป์พื้นเมืองได้นำแนวคิดจากท่าบิดบัวบาน ท่าฟ้อนของหมอลำ

มีการยักสะโพก การปัดมือ การไล่ระดับมือวงล่าง วงกลางและวงบนที่

สื่อถึงบัวในน้ำ บัวพ้นน้ำ และบัวบาน การแตะและเตะเท้า การย่ำเท้าแบบ
ลำเพลินในจังหวะเร็ว การแปรแถวมีลักษณะการเคลื่อนที่ตลอดเวลา

เพื่อให้เกิดความน่าสนใจบนเวที เช่น หน้ากระดาน ปีกกา ปากพนัง แถว

เฉียง แถวตอน มีการเดินแปรแถวเดินเข้าออกเป็นวงกลมที่สื่อถึงบัวตูม

บัวบาน

เครื่องดนตรี ทำนองเพลง

ฟ้อนอุบลบัวสายมีทานองเพลงประกอบคือ ทานองเต้ยเดือนห้า เป็นเพลงจังหวะช้าที่
มีความ ไพเราะอ่อนหวาน ประกอบเนื้อร้องที่แต่งขึ้นตามวาระโอกาสของการแสดง
และเน้นความสนุกสนาน รื่นเริงในทานองลาเพลินในช่วงท้าย ซึ่งจะเน้นจังหวะกลอง

ที่หนักแน่นเปรียบเหมือนกับคลื่นน้าทาให้ ดอกบัวลอยขึ้นลงบนผิวน้า
ผู้ประพันธ์และปรับปรุงคาร้อง

อาจารย์จักรวาล วงศ์มณี รองคณบดีฝ่ายกิจการนักศึกษาและวัฒนธรรม คณะ
มนุษยศาสตร์ และสังคมศาสตร์
คุณครูกวิสรา มั่งคั่ง
ทานองและดนตรี

วงโปงลางบัวอุบล มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธาน

อุปกรณ์การแสดง

อุปกรณ์ประกอบการแสดงฟ้อนอุบลบัวสาย มีลักษณะเป็น ดอกบัวประดิษฐ์มีด้าม สาหรับถือประดิษฐ์จาก

ผ้าตรึงกับลวดดัดโครงเป็นกลีบบัวจานวน 8 กลีบ มีทั้งหมด 5 สี และมีผ้าสี เขียวยาวประมาณ 1.80 เมตร

กว้าง 20 ซม. ผูกติดกับดอกบัวสาหรับทาเป็นสายบัว และในบาง โอกาสหากเป็นงานบุญประเพณีที่เกี่ยวกับ

พุทธศาสนาก็จะใช้ดอกบัวสีขาวล้วน แทนดอกบัว 5 สี ซึ่ง ลดขนาดลงให้เล็กเข้าช่อให้สวยงาม มีผ้าตาข่าย


สีเงินสาหรับทาเป็นสายบัว

เครื่องแต่งกาย

รูปแบบการแต่งกายได้รับแรงบันดาลใจจาก

การแต่งกายสาวผู้ดีเมืองอุบลโดย ใช้ผ้า

ประจาจังหวัดอุบลราชธานีคือผ้าลาย

กาบบัว การแต่งกายฟ้อนอุบลบัวสายได้มี

การปรับเปลี่ยนและ พัฒนาด้านการแต่งกาย

อยู่เรื่อยมา รายละเอียดดังนี้
ผู้แสดงสวมเสื้อแขนกระบอกเป็นเสื้อคอตั้ง

กระดุมผ่าหน้า ตัดเย็บด้วยผ้าไหมอิตาลี นุ่ง

ผ้าซิ่น ลายกาบบัวต่อเชิงผ้าถุงด้วยตีนซิ่น

อีสาน นุ่งยาวกรอมเท้า ห่มผ้าสไบลาย

กาบบัว ชนิดเดียวกันกับ ผ้านุ่งตกแต่งร้อย

ชายสไบด้วยลูกปัดสีเงิน ห่มสไบจับดอก

แบบรัดอกทิ้งชาย ไปด้านหลัง สวม เครื่อง

ประดับเงิน ได้แก่ สร้อยคอ ต่างหู กาไลข้อ

มือ สังวาล เกล้าผมหนุน ช้องผมและ

ประดับผมด้วย ด้วยดอกบัวประดิษฐ์ตามสี

ของดอกบัว 5 สี

โอกาสที่ใช้ในการแสดง

การแสดงฟ้อนอุบลบัวสายจะถูกปรับและพัฒนาตามวัตถุประสงค์ของการแสดงแต่ ยังคงเอกลักษณ์ท่ารา
และทานองเพลงเช่นเดิม สามารถใช้แสดงในโอกาสต่าง ๆ ได้ตามความ เหมาะสม เช่นเผยแพร่ศิลป

วัฒนธรรมพื้นบ้านอีสาน พิธีเปิดงานกีฬา เป็นต้น

วิธีการดูสื่อ สื่อวิดีโอการแสดง

ชุดฟ้อนอุบลบัวสายศรีพุทธคุณ

01 คลิก Application YouTube

02 ขึ้นหน้าแรกของ


Application YouTube

03 กดปุ่ม ค้นหา




แล้วพิมพ์ : ฟ้อนอุบลบัวสายศรีพุทธคุณ

04

วิดีโอจะขึ้นลำดับที่ 2 สามารถกดเข้าไปรับชมได้

หรือสามารถสแกน QR Cordesได้ที่นี่

ขอบคุณข้อมูล : สาขาวิชา นาฏศิลป์และการละคร

มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี

ผู้จัดทำ จัดทำโดย



นางสาวสุดารัตน์ การะเกษ
ชั้นปีที่ 3 สาขานาฏยศิลป์ศึกษา
มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

Thank you