1.สไลด์แผ่นดินไหว

ธรณีพิบตั ภิ ยั
( Geohazard )

แผ่นดินไหว
( Earthquake )

เปน็ ปรากฏการณ์ส่ันสะเทือนหรือการเขยา่ ของพน้ื ผวิ โลก เพอ่ื
ปรับตัวใหอ้ ย่ใู นสภาวะสมดุล ซ่งึ แผ่นดินไหวสามารถกอ่ ให้เกิดความ
เสยี หายและภัยพิบตั ิต่อบ้านเมอื ง ท่ีอย่อู าศัย ส่ิงมีชีวิต

นักธรณีวิทยาประมาณกนั วา่ ในวันหน่ึง ๆ จะเกิดแผ่นดินไหว
ประมาณ 1,000 คร้ัง ซ่ึงสว่ นใหญจ่ ะเป็นแผ่นดินไหวที่มกี าร
สนั่ สะเทือนเพยี งเบา ๆ เทา่ นนั้ คนทั่วไปจะไมร่ สู้ กึ ถงึ แรง
สนั่ สะเทอื น

เป็นปรากฏการณธ์ รรมชาติทีเ่ กดิ จากการเคล่ือนทขี่ อง
แผน่ เปลอื กโลก (แนวระหวา่ งรอยตอ่ ธรณภี าค) ทาใหเ้ กิด
การเคล่อื นตวั ของชัน้ หนิ ขนาดใหญ่เลือ่ น เคล่ือนท่ี หรอื
แตกหกั และเกดิ การโอนถา่ ยพลงั งานศักย์ ผ่านในชั้นหนิ ที่
อยตู่ ิดกัน พลังงานศกั ย์นอี้ ยู่ในรปู คล่ืนไหวสะเทือน

งานอดิเรกของชลิ าศนู ยเ์ กิดแผน่ ดินไหวมกั เกิดตามรอยเลอื่ น อยู่ในระดบั ความ

ลกึ ตา่ งๆ ของผวิ โลก จุดทอ่ี ยู่ในระดับสูงกว่า ณ ตาแหนง่ ผิวโลก

เรยี กวา่ จดุ เหนือศูนยเ์ กิดแผ่นดนิ ไหวเมือ่ จดุ เหนอื ศนู ย์เกดิ

แผน่ ดินไหวของแผน่ ดนิ ไหวขนาดใหญ่อย่นู อกชายฝัง่ อาจเกิด

คล่นื สนึ ามิตามมาได้ นอกจากน้ี แผ่นดนิ ไหวยังอาจกอ่ ให้เกดิ

ดนิ ถล่ม และบางครง้ั อาจภเู ขาไฟตามมาได้

สาเหตุของการเกิดแผน่ ดินไหว

สามารถแบ่งออกเปน็ 2 กรณี ดังน้ี
1.แผ่นดนิ ไหวท่เี กดิ จากธรรมชาติ
สว่ นมากเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติท่ีจะเกิดจากการ

สน่ั สะเทอื นของพ้ืนดนิ เน่ืองมาจากการปลดปลอ่ ยพลังงานเพ่อื
ระบายความร้อน ท่ีสะสมไวภ้ ายในโลกออกมาอยา่ งฉบั พลนั เพื่อ
ปรบั ความสมดลุ ของเปลอื กโลกให้คงท่ี โดยปกตเิ กิดจากการ
เคลื่อนไหวของรอยเลอื่ นภายในช้นั เปลอื กโลกที่อยดู่ า้ นนอกสดุ
ของโครงสรา้ งของโลก

2.แผ่นดินไหวท่เี กิดจากการกระทาของมนษุ ย์
การกระทาของมนุษย์มีทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น การระเบิด การ
ทาเหมือง สร้างอา่ งเกบ็ นา้ หรือเขือ่ นใกลร้ อยเล่อื น การทางานของ
เครอ่ื งจักรกล การจราจร รวมถงึ การเกบ็ ขยะนวิ เคลยี รไ์ ว้ใตด้ นิ
เป็นต้น

ผลกระทบของการเกดิ แผ่นดินไหว

ผลกระทบของการเกดิ แผน่ ดนิ ไหวมีทัง้ ทางตรงและ

ทางอ้อม เช่น ทาใหเ้ กดิ พน้ื ดินแตกแยก ภเู ขาไฟระเบิด
อาคารสง่ิ ก่อสรา้ งพังทลาย ไฟไหม้ แก๊สรวั่ ทอ่ ระบายน้าและ
ท่อประปาแตก คลืน่ สึนามิ แผน่ ดนิ ถล่ม เสน้ ทางการ
คมนาคมเสยี หายและถกู ตัดขาด ถนนและทางรถไฟบดิ เบีย้ ว
โค้งงอ พชื ผลทางการเกษตรเสียหาย

รวมถงึ ทางเศรษฐกจิ เช่น การส่ือสารโทรคมนาคมขาดชว่ ง ระบบ
คอมพวิ เตอร์ขดั ข้อง การคมนาคมทัง้ ทางบก ทางน้า ทางอากาศ
หยดุ ชะงัก ประชาชนตืน่ ตระหนก ซ่งึ มีผลต่อการลงทนุ การประกันภัย
และในกรณีที่แผ่นดนิ ไหวมีความรุนแรงมาก เมอื งทงั้ เมอื งอาจถกู ทาลาย
หมด และมีผู้เสียชีวติ เป็นจานวนมาก

ถ้าแผ่นดินไหวเกดิ ขึน้ ใต้ทะเล แรงส่นั สะเทือน อาจจะทาใหเ้ กิดเปน็
คลื่นขนาดใหญท่ ี่เรยี กวา่ "สนึ ามิ"

การป้องกนั และบรรเทาภยั จากแผ่นดนิ ไหว

1.ข้อควรปฏิบัติเพ่ือเตรยี มความพร้อมกอ่ นเกดิ แผน่ ดินไหว
ถอื เป็นส่งิ จาเป็นสาหรบั การเตรียมความพรอ้ มกอ่ นเกดิ แผ่นดนิ ไหว

โดยเฉพาะผ้ทู ีอ่ าศยั อยใู่ กลบ้ ริเวณทเ่ี กิดแผ่นดนิ ไหวบ่อย ๆ ควรพึงปฏบิ ัติ
ดังน้ี

1) ให้ทกุ คนในบา้ นรถู้ ึงวิธกี ารวา่ จะตอ้ งทาอะไรเม่ือเกิดแผน่ ดินไหว
2) ควรมีความร้แู ละรู้จักวิธีปฐมพยาบาลเบ้ืองต้น
3) ต้องมกี ารวางแผนในการเร่ืองของจดุ นัดพบการกลับมารวมตวั กัน
หลังเกดิ แผน่ ดนิ ไหวในกรณีที่หนไี ปคนละทาง

4) ควรจัดเตรียมไฟฉาย ถ่านไฟฉาย และกระเป๋ายาไว้ และทกุ คน
ต้องรู้ท่ีเกบ็ ด้วย

5) คนในบา้ นควรทราบตาแหนง่ วาล์วปดิ น้า วาล์วแกส๊ สะพานไฟฟา้
สาหรบั ตัดกระแสไฟ

6) ไม่ควรวางสิ่งของท่ีมีน้าหนกั ไวบ้ นช้ัน หรือ หง้ิ สงู ๆ เพราะถา้ เกดิ
แผ่นดนิ ไหวจะทาให้หลน่ เสียหาย
7) ควรยดึ เครอ่ื งใช้หรือเคร่อื งประดับบา้ นท่หี นกั ๆ ไวก้ บั พื้นหรอื ผนัง
บ้าน

2.ข้อควรปฏิบตั ขิ ณะทเ่ี กิดแผ่นดินไหว
1) ไมค่ วรต่นื เต้นตกใจ ตั้งสติ และระมัดระวังสงิ่ ของอาจหล่นลงมาโดนเรา

ได้ ถ้าอยู่นอกอาคารใหอ้ ยู่ในทโี่ ล่งแจง้ และใหย้ นื หา่ งจากอาคาร เสาไฟฟ้า
หรือส่ีงที่ห้อยแขวนต่าง ๆ อยใู่ นบ้านให้รีบออกมานอกบา้ นทันที

2) ถ้าไมส่ ามารถออกมาจากบ้านไดท้ นั ใหอ้ ยูใ่ นส่วนทีม่ โี ครงสร้างแข็งแรง
หา่ งจากประตูหน้าต่างและระเบียง ควรดบั ไฟในเตา ไฟตะเกยี ง
เครื่องใชไ้ ฟฟ้า กลอ้ งวงจรปิด CCTV และไมค่ วรใชไ้ มข้ ดี หรอื ส่ิงที่ทาให้เกดิ
เปลวไฟอน่ื ๆ

3) หากกาลงั ขบั รถอยใู่ หห้ ยุดรถกอ่ น และอยภู่ ายในรถจนกวา่ การ
ส่นั สะเทือนจะหยุดลง

4) ห้ามใชล้ ฟิ ตโ์ ดยเด็ดขาดในขณะทีเ่ กิดแผ่นดินไหว
5) ถา้ อย่ใู กล้ทะเลหรือชายหาดให้รีบออกหา่ งทันที เพราะอาจมคี ลนื่
ขนาดใหญ่ซัดเขา้ ฝงั่ ทาใหเ้ กิดอนั ตรายได้

3.ขอ้ ควรปฏิบัตหิ ลังจากเกดิ แผน่ ดนิ ไหว
1) ดูร่างกายของตนเองและคนขา้ งเคียงว่าไดร้ บั บาดเจ็บหรอื ไม่
2) ดูความเสยี หายทเี่ กดิ ขึ้นภายในบา้ น ตรวจสายไฟ วาล์วน้า

วาลว์ แกส๊ สะพานไฟฟา้
3) สวมรองเทา้ หุ้มสน้ เกบ็ กวาดบ้านใหเ้ รียบรอ้ ย เพื่อป้องกันเศษแกว้

หรอื ส่ิงทแ่ี ตกหักเสยี หายท่มิ แทง
4) ตรวจส่งิ ตกคา้ งในท่อระบายนา้ ใหเ้ รียบร้อย

5) ทาตามคาแนะนาฉกุ เฉิน คอยติดตามฟงั ขา่ ว และถา้ ไมจ่ าเป็นไมค่ วรใช้
โทรศพั ท์

6) เพ่ือความปลอดภัยจากอาคารถล่ม ควรออกจากตึกท่ีเสียทนั ที เพราะอาจ
เกิดแผน่ ดนิ ไหวตามมาอีก

7) ขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานตา่ ง ๆ หากมคี วามจาเป็น
8) ควรแจ้งใหเ้ จ้าหนา้ ทท่ี เ่ี ก่ียวข้องทราบถ้าในกรณที เี่ กิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่

ตวั อยา่ งเหตุการณ์แผ่นดนิ ไหว

วนิ าที“สนึ ามิหนิ ถลม่ ”แผน่ ดินไหว“อหิ รา่ น”สะเทอื นถึง“ดไู บ”
| TNN ข่าวคา่ | 15 พ.ย. 64