บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 1 ตอนที่ 1 ให้นักเรียนพิจารณาข้อความข้อความทางซ้ายมือ แล้วนำไปตอบในช่องสีเขียวทางขวามือที่มีความสัมพันธ์กัน พร้อมทั้งเติมข้อความในช่องสีฟ้าให้ถูกต้องสมบูรณ์ (สามารถใช้คำตอบซ้ำกับข้ออื่นได้) ใบงาน เรื่อง คลื่น
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 2 ตอนที่ 2 ภาพ ก เป็นภาพการอัดลวดสปริง ส่วนภาพ ข เป็นการสะบัดปลายเชือก พิจารณาข้อความต่อไปนี้ แล้วทำ เครื่องหมาย ✓ หน้าข้อที่ถูกและทำเครื่องหมาย หน้าข้อที่ผิด 1. ภาพ (ก) เป็นคลื่นกลตามขวาง 2. ภาพ (ก) เป็นคลื่นกลตามยาว 3. ภาพ (ก) เป็นคลื่นที่มีสปริงเป็นตัวกลาง 4. ภาพ (ข) เป็นคลื่นกลตามขวาง 5. ภาพ (ข) เป็นคลื่นกลตามยาว 6. ภาพ (ข) เป็นคลื่นที่มีเชือกเป็นตัวกลาง 7. ภาพ (ก) และ (ข) เป็นคลื่นกลเคลื่อนที่ได้ต้องอาศัยตัวกลาง 8. ภาพ (ก) และ (ข) เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเคลื่อนที่ได้โดยไม่ต้องอาศัยตัวกลาง หมายเหตุ ภาพ ก เป็นคลื่นกลตามยาว มีสปริงเป็นตัวกลาง ภาพ ข เป็นคลื่นกลตามขวาง มีเชือกเป็นตัวกลาง ตอนที่ 3 ให้นักเรียนทำเครื่องหมายถูก ✓ ลงในช่องว่างหน้าข้อความที่นักเรียนมีความคิดเห็นว่าถูกต้อง และทำ เครื่องหมายผิด ลงในช่องว่างหน้าข้อความที่นักเรียนมีความคิดเห็นว่าผิด 1. คลื่นน้ำ คลื่นในสปริง คลื่นแสง จัดเป็นคลื่นกลทั้งหมด 2. คลื่นตามขวางเป็นคลื่นที่เกิดขึ้นโดยอนุภาคตัวกลาง สั่นในแนวตั้งฉากกับทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่น 3. คลื่นกลสามารถเดินทางในสุญญากาศได้ โดยไม่ต้องมีตัวกลาง 4. การจำแนกตามลักษณะการอาศัยตัวกลาง สามารถแบ่งได้ 2 ชนิด คือ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและคลื่นกล 5. การเคลื่อนที่แบบคลื่น หมายถึง การเคลื่อนที่ซึ่งพลังงานถูกถ่ายทอดไปข้างหน้าได้โดยที่อนุภาคตัวกลางสั่นอยู่ ที่เดิม 6. คลื่นดลเป็นคลื่นที่เกิดจากแหล่งกำเนิดถูกรบกวนเป็นจังหวะต่อเนื่องกัน 7. คลื่นตามยาวเป็นคลื่นที่มีทิศทางการสั่งของตัวกลางอยู่ในแนวขนานกับการเคลื่อนที่ของคลื่น 8. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นคลื่นที่เคลื่อนที่โดยอาศัยตัวกลางในการแผ่ 9. คลื่นเสียงเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า 10. คลื่นตามขวางเป็นคลื่นที่อนุภาคของตัวกลางเคลื่อนที่ในทิศตั้งฉากกับทิศการเคลื่อนที่ของคลื่น หรือทิศทางตั้ง ฉากกับทิศทางการแผ่ของคลื่น
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 3 ตอนที่ 4 ให้นักเรียนเลือกข้อที่สุดเพียงคำตอบเดียว 1. คลื่นกล หมายถึงคลื่นในข้อใด ก. คลื่นที่อนุภาคตัวกลางสั่นแนวเดียวกับแนวการเคลื่อนที่ของคลื่น ข. คลื่นที่อนุภาคตัวกลางสั่นตั้งฉากกับแนวการเคลื่อนที่ของคลื่น ค. คลื่นที่ไม่อาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ ง. คลื่นที่อาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ 2. ข้อความต่อไปนี้ข้อใดถูกต้อง ก. คลื่นสปริงเป็นคลื่นตามขวางเท่านั้น ข. คลื่นแสงเป็นได้ทั้งคลื่นตามยาว และคลื่นตามขวาง ค. คลื่นกลทุกชนิดเป็นคลื่นตามยาว ง. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าทุกชนิดเป็นคลื่นตามขวาง 3. คลื่นในข้อใดต่อไปนี้ข้อใดเป็นคลื่นประเภทเดียวกัน ก. คลื่นเสียง คลื่นวิทยุ คลื่นรังสีเอกซ์ ข. คลื่นน้ำ คลื่นในเส้นเชือก แสง ค. แสง คลื่นไมโครเวฟ รังสีเบต้า ง. คลื่นในสปริง คลื่นน้ำ รังสีคอสมิก 4. จากภาพคลื่นที่สปริงที่เกิดขึ้น สรุปตรงกับข้อใด ก. คลื่นตามยาว คลื่นดล ข. คลื่นตามยาว คลื่นต่อเนื่อง ค. คลื่นตามขวาง คลื่นดล ง. คลื่นตามขวาง คลื่นต่อเนื่อง 5. ข้อใดถูกต้องที่สุดสำหรับคลื่นตามขวาง ก. อัตราเร็วอนุภาคตัวกลางเท่ากับอัตราเร็วคลื่นที่เกิดในตัวกลาง ข. เมื่อคลื่นเกิดขึ้นในตัวกลาง อนุภาคในตัวกลางต้องเคลื่อนที่ตรงข้ามกับคลื่น ค. ความถี่ของคลื่นมีค่าเป็นครึ่งหนึ่งของความถี่ของแหล่งกำเนิด ง. ทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่นและของอนุภาคในตัวกลางจะตั้งฉากกัน 6. คลื่นคืออะไร ก. การทำให้ตัวกลางสั่นสะเทือน ข. ผลของการรบกวนที่แผ่กระจายออกไปจากแหล่งกำเนิด ค. ลักษณะการเคลื่อนที่เป็นรูปกราฟทางตรีโกณมิติ ง. ลักษณะการเคลื่อนที่ที่มีความเร็วและความเร่งไปพร้อมๆ กัน 7. ในการเคลื่อนที่แบบคลื่น สิ่งที่เคลื่อนที่ไปกับคลื่นคือข้อใด ก. อนุภาคของจุดกำเนิด ข. พลังงานจากจุดกำเนิด ค. โมเลกุลของตัวกลางที่เคลื่อนผ่าน ง. ความถี่ของคลื่น
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 4 ตอนที่ 1 จงนำคำต่อไปนี้ไปเติมส่วนประกอบต่างๆของคลื่นในรูปภาพให้ถูกต้อง การกระจัด แอมพลิจูด สันคลื่น ท้องคลื่น หน้าคลื่น ความยาวคลื่น ตอนที่ 2 จงตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1. คลื่นที่เกิดขึ้นบนผิวน้ำแห่งหนึ่งเป็นดังภาพ ใบงาน เรื่อง ส่วนประกอบของคลื่น 1.1 สันคลื่นและท้องคลื่นอยู่ตำแหน่งใด แนวคำตอบ ………………………………………………. ………………………………………………………………… 1.2 คลื่นที่เกิดขึ้นมีแอมพลิจูดและความยาวคลื่น เป็นเท่าใด แนวคำตอบ ………………………………………………. …………………………………………………………………
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 5 2. นักเรียนใช้ดินสอแตะผิวหน้าของน้ำที่จุด A แล้วสังเกตพบว่าเกิดคลื่นเคลื่อนที่จากจุด A ไป B และพบว่า เม็ดโฟมที่ อยู่บนผิวน้ำเคลื่อนที่ขึ้นลงในแนวดิ่ง ดังภาพ ภาพตัดขวางผิวหน้าของน้ำ ถ้าพบว่า ในเวลา 5 วินาที เม็ดโฟมเคลื่อนที่ขึ้นลงครบ 8 รอบพอดี คลื่นดังกล่าวมีความถี่เท่าใด แนวคำตอบ ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ถ้านักเรียนสะบัดสปริงอย่างต่อเนื่องให้เกิดคลื่นตามขวาง เมื่อเวลาผ่านไป 2 วินาที สังเกตคลื่นในสปริงที่ เกิดขึ้นได้ เป็นดังภาพ คลื่นดังกล่าวมีความถี่เท่าใด แนวคำตอบ ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 6 4. คลื่นน้ำเคลื่อนที่จากจุดกำเนิดไปทางขวาในเวลา 2 วินาที ได้ระยะทาง 40 เซนติเมตร ดังภาพ 4.1 แอมพลิจูดของคลื่นมีค่าเท่าใด แนวคำตอบ ………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.2 ความยาวคลื่นมีค่าเท่าใด แนวคำตอบ ………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.3 ความถี่ของคลื่นมีค่าเท่าใด แนวคำตอบ ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 7 ตอนที่ 1 ให้นักเรียนใส่เครื่องหมาย ✓ หน้าข้อความที่ถูกต้องและใส่เครื่องหมาย หน้าข้อความที่ผิดแล้วขีดเส้นใต้ ข้อความที่ผิดและแก้ไขให้ถูกต้อง 1. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นคลื่นที่ไม่ต้องอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ 2. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเกิดจากการเปลี่ยนแปลงสนามไฟฟ้าและสนามแม่เหล็กโดยมีทิศของสนามไฟฟ้าและ สนามแม่เหล็กตั้งฉากกันแต่ขนานกับทิศการเคลื่อนที่ของคลื่น 3. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่เรียงลำดับจากความถี่สูงไปต่ำ ได้แก่ รังสีแกมมา รังสีเอกซ์ รังสีอัลตราไวโอเลต ไมโครเวฟ คลื่นวิทยุ 4. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าทุกชนิดเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็วเท่ากัน คือ 3 x 108 เมตรต่อวินาที 5. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่นสั้นที่สุด คือ คลื่นวิทยุ 6. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่นมากความถี่จะมาก 7. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความถี่มากที่สุด คือ รังสีแกมมา 8. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าบางชนิดต้องอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ 9. เมื่อคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเดินทางในตัวกลางที่เปลี่ยนไป อัตราเร็วของคลื่นจะเปลี่ยนไป 10. ไมโครเวฟเป็นคลื่นวิทยุที่มีความยาวคลื่นสั้นที่สุด ตอนที่ 2 จงตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1. ตารางข้างล่างนี้ แสดงข้อมูลเกี่ยวกับสถานีวิทยุ ให้ใช้ตอบคำถามต่อไปนี้ ชื่อสถานี ความถี่ สถานี ก 580 kHz สถานี ข 103 MHz สถานี ค 1,030 kHz สถานี ง 93 MHz สถานีวิทยุใด กระจายเสียงด้วยสัญญาณที่มีความยาวคลื่นมากที่สุด และน้อยที่สุด แนวคำตอบ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าแตกต่างจากคลื่นกลหรือไม่ อย่างไร แนวคำตอบ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใบงาน เรื่อง คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 8 ตอนที่ 3 ให้นักเรียนเขียนชื่อสเปกตรัมของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ตรงกับสมบัติที่กำหนดให้แต่ละข้อต่อไปนี้ 1. มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า 2. รังสีเหนือม่วง 3. สามารถแผ่รังสีความร้อน 4. มีความยาวคลื่นยาวที่สุด 5. เป็นคลื่นวิทยุที่มีความยาวคลื่นสั้นที่สุด 6. ทะลุผ่านสิ่งกีดขวางหนาๆ ได้เกือบทุกชนิด ยกเว้นกระดูกหรือตะกั่ว 7. มีความถี่สูงสุด 8. ม่วง คราม น้ำเงิน เขียว เหลือง แสด แดง 9. AM FM 10. ได้รับปริมาณน้อยช่วยร่างกายผลิตวิตามินดี ตอนที่ 4 จากแผนภาพที่กำหนดให้ นักเรียนตอบคำถามให้ถูกต้อง รังสีแกมมา A รังสีอัลตราไวโอเลต แสง รังสีอินฟราเรด B C 1. สเปกตรัมคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่หายไปจากแผนภาพ 1.1 A คือ ……………………………… 1.2 B คือ ……………………………… 1.3 C คือ ……………………………… 2. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าทั้งสามชนิดคือ A B และ C มีลักษณะใดที่เหมือนกัน แนวคำตอบ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. อะไรคือสิ่งที่แตกต่างกันระหว่างคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า A B และ C แนวคำตอบ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอนที่ 5 จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว 1. ข้อใดไม่ถูกต้องเกี่ยวกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ก. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีอัตราเร็วในสุญญากาศเท่ากันหมด ข. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าบางชนิดต้องอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ ค. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นคลื่นทั้งสนามไฟฟ้าและสนามแม่เหล็ก ง. เมื่อคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเดินทางในตัวกลางที่เปลี่ยนไป อัตราเร็วของคลื่นจะไม่เปลี่ยนไป 2. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าชนิดใดต่อไปนี้ที่มีความยาวคลื่นสั้นที่สุด ก. อินฟราเรด ข. ไมโครเวฟ ค. คลื่นวิทยุ ง. อัลตราไวโอเลต
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 9 3. เราจัดให้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นคลื่นตามขวางเพราะเหตุใด ก. สนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้าเคลื่อนที่ตั้งฉากกัน ข. สนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้ามีทิศตั้งฉากกันและตั้งฉากกับทิศการเคลื่อนที่ ค. สนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้ามีทิศเดียวกันและตั้งฉากกับทิศการเคลื่อนที่ ง. สนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้ามีทิศตั้งฉากกันและมีทิศเดียวกับทิศการเคลื่อนที่ 4. อุปกรณ์ชนิดหนึ่งปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ซึ่งเคลื่อนที่จากซ้ายไปขวาของระนาบกระดาษ โดยสนามไฟฟ้ามีทิศทางตามแนว บน – ล่าง ดังภาพ จากภาพ สนามแม่เหล็กมีทิศทางเป็นอย่างไร และถ้าปรับอุปกรณ์นี้ให้ปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่ต่ำลงแล้ว ความยาวคลื่น จะเปลี่ยนแปลงอย่างไร ทิศทางของสนามแม่เหล็ก การเปลี่ยนแปลงของความยาวคลื่น ก. แนวบน – ล่าง เพิ่มขึ้น ข. แนวบน – ล่าง ลดลง ค. แนวซ้าย – ขวา ลดลง ง. แนวพุ่งเข้า – พุ่งออกตั้งฉากกับระนาบกระดาษ เพิ่มขึ้น
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 10 ตอนที่ 1 ให้นักเรียนทำเครื่องหมาย ✓ ลงในช่องว่างที่กำหนดให้ เพื่อบอกว่าวัตถุใดเป็นวัตถุโปร่งใส โปร่งแสง หรือทึบแสง ชนิดของวัตถุ โปร่งใส โปร่งแสง ทึบแสง 1. กระจกเงา ✓ 2. แก้วใส 3. ฝ้าเพดาน 4. กระจกใส 5. กระดาษลอกลาย 6. อิฐ 7. หมอกควัน 8. แผ่นไม้ 9. แว่นกันแดด 10. ถุงพลาสติกมีหูหิ้ว 11. กระบอกฉีดน้ำ ตอนที่ 2 ให้นักเรียนนำคำตอบที่กำหนดให้ มาเติมในช่องว่างให้ถูกต้อง แท่งเหล็ก โปร่งแสง ม่วง คราม น้ำเงิน เขียว เหลือง แสด แดง แสงขาว 3 x 108 เมตร/วินาที รุ้งกินน้ำ กระดาษไข ดาวฤกษ์ น้ำ ธรรมชาติ 1. แสงเดินทางผ่านสุญญากาศด้วยความเร็ว ………………………………………………………………………………………………………… 2. แสงสีของแสงอาทิตย์มี7 สี เรียงตามลำดับ คือ …………………………………………………………………………………………… 3. แสงจากดวงอาทิตย์จัดเป็นแสงที่มีแหล่งกำเนิดจาก ………………………………………………………………………………………… 4. แสงที่คุณสมบัติเหมือนแสงอาทิตย์ จัดเป็น …………………..……………………………………………………………………………… 5. ปริซึมเป็นตัวกลาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. ตัวอย่างการกระจายของแสงในธรรมชาติที่เกิดขึ้นหลังฝนตก ได้แก่ …………………………………………………………………… 7. ตัวอย่างวัตถุทึบแสง ได้แก่ ………………………………………………………………………………………………………………………… 8. ตัวอย่างวัตถุโปร่งแสง ได้แก่ ……………………………………………………………………………………………………………………… 9. ตัวอย่างวัตถุโปร่งใส ได้แก่ ………………………………………………………………………………………………………………………… 10. วัตถุที่เปล่งแสงได้ได้แก่ ………………………………………………………………………………………………………………………… ใบงาน เรื่อง ธรรมชาติของแสง
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 11 ตอนที่ 3 จงเลือกคำตอบที่สุดเพียงคำตอบเดียว 1. กระจกฝ้ากั้นห้องน้ำจัดเป็นตัวกลางประเภทใด ก. ตัวกลางโปร่งใส ข. ตัวกลางโปร่งแสง ค. ตัวกลางทึบแสง ง. ไม่จัดว่าเป็นตัวกลางของแสง 2. แสงมีประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตในการดำรงชีวิต ข้อใดมีประโยชน์น้อยที่สุด ก. แสงทำให้เกิดรุ้ง ข. แสงใช้ในกระบวนการสังเคราะห์อาหารของพืช ค. ช่วยให้โลกมีอุณหภูมิเหมาะสมกับการดำรงชีวิต ง. ช่วยให้นักดาราศาสตร์สังเกตลักษณะของดาวฤกษ์ได้ 3. ข้อใดถูกต้อง a. แสงเคลื่อนที่ด้วยความเร็ว 3 x 108 กิโลเมตรต่อวินาที b. แสงเป็นพลังงานที่อยู่ในรูปของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า c. แสงเดินทางโดยไม่จำเป็นต้องอาศัยตัวกลางในการเคลื่อนที่ ก. ข้อ a และ b ข. ข้อ a และ c ค. ข้อ b และ c ง. ข้อ a b และ c 4. ตัวกลางชนิดใดแสงไม่สามารถผ่านได้ ก. สุญญากาศ ข. กระจกเงา ค. น้ำทะเล ง. กระจกฝ้า 5. จงพิจารณาสมบัติของแสงต่อไปนี้ข้อใดผิด ก. แสงเป็นคลื่นตามขวาง ข. แสงจากดวงอาทิตย์ประกอบด้วยแสงสีหลายสี ค. แสงเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่นน้อยกว่าไมโครเวฟ ง. อัตราเร็วของแสงมีค่าคงที่ไม่ว่าจะเดินทางผ่านตัวกลางชนิดใด 6. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับธรรมชาติของแสง ก. แสงสามารถสะท้อนและหักเหได้ในเวลาเดียวกัน ข. แสงเป็นคลื่นตามขวางซึ่งเคลื่อนที่ไปได้โดยไม่ต้องอาศัยตัวกลาง ค. แสงเคลื่อนที่ในสุญญากาศด้วยอัตราเร็ว 3 x 108 เมตร/วินาที ง. แสงเป็นพลังงานที่ไม่สามารถเปลี่ยนไปหรือเปลี่ยนมาจากพลังงานรูปอื่นได้ 7. ครูตองทดลองมองแสงไฟผ่านม้วนกระดาษ โดยม้วนกระดาษเป็นท่อตรง และดัด ม้วนกระดาษให้งอ เพื่อ เปรียบเทียบกัน" การทดลองนี้ทำให้ปูสรุปผลได้ว่าอย่างไร ก. แสงเดินทางจากแหล่งกำเนิดทุกทิศทาง ข. แสงมีแนวเคลื่อนที่เป็นเส้นตรง ค. แสงมีการหักเหเมื่อเดินทางผ่านตัวกลาง 2 ชนิด ง. แสงเมื่อกระทบวัตถุจะเกิดการสะท้อน 8. ข้อใดเป็นการใช้ประโยชน์จากตัวกลางโปร่งแสง ก. ใช้กระเบื้องปูพื้น ข. ใช้แผ่นกระดาษเขียนหนังสือ ค. ใช้กระดาษไขลอกลายแผนที่ ง. ใช้กระจกใสทำบานหน้าต่างกระจก 9. วัตถุที่ใช้กั้นแสงชนิดใดที่แสงทะลุผ่านได้แต่ฟุ้งกระจายไม่เป็นลำแสง ก. กระดาษไข กระจกฝ้า ข. แก้วใส แผ่นพลาสติกใส ค. แผ่นกระดาษ กระดาษไข ง. แผ่นไม้ แผ่นกระเบื้อง
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 12 ตอนที่ 1 จงตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1. ให้นักเรียนใช้ภาพต่อไปนี้ในการตอบคำถามให้ถูกต้อง แผนภาพการสะท้อนของแสง 2. จากภาพ รังสีหมายเลข 1 และ 2 คือรังสีอะไร ทราบได้อย่างไร 3. จากภาพ มุมสะท้อนคือหมายเลขใด ทราบได้อย่างไร แนวคำตอบ …………………………………………………………...….………………………………………………………………………………….. ใบงาน เรื่อง การสะท้อนของแสง 1.1 หมายเลข เรียกว่า ……………………….……………… 1.2 หมายเลข เรียกว่า ……………………….……………… 1.3 หมายเลข เรียกว่า ……………………….……………… 1.4 มุมตกกระทบ คือ มุม ……………………….……………… 1.5 มุมสะท้อน คือ มุม ……………………….……………… 1.6 ถ้ามุม a ไม่เท่ากับมุม b มุมคู่ใดบ้างมีขนาดเท่ากัน …………………………………………………………...….……………… 1.7 ถ้ามุม c มีขนาด 60 มุม a มีขนาดเท่าใด …………………………………………………………...….……………… แนวคำตอบ …………………………………………………………...….… …………………………………………………………...….…………………….. …………………………………………………………...….…………………….. …………………………………………………………...….…………………….. …………………………………………………………...….……………………..
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 13 4. ฉายลำแสงเล็กๆ ให้ตกกระทบแผ่นสะท้อนแสงผิวราบ ดังภาพ ข้อความใดถูกต้อง ตอนที่ 2 พิจารณาข้อความต่อไปนี้ว่าถูกต้องหรือไม่ถูกต้อง ถ้าข้อความใดไม่ถูกต้องให้แก้ไขให้ถูกต้อง ข้อความ ✓/ เหตุผล 1. กฎการสะท้อน คือ มุมตกกระทบเท่ากับมุม สะท้อน โดยรังสีตกกระทบ รังสีสะท้อน และ เส้นแนวฉากจะอยู่ในระนาบเดียวกัน 2. การสะท้อนของแสงเกิดจากแสงเดินทางผ่าน ตัวกลาง 2 ชนิด ที่มีความหนาแน่นต่างกัน 3. การสะท้อนของแสงบนผิววัตถุที่ขรุขระจะมีค่ามุม ตกกระทบไม่เท่ากับมุมสะท้อน 4. เมื่อแสงเดินทางไปตกกระทบกับตัวกลางที่ทึบ แสง แสงนั้นจะสะท้อนกลับ โดยมุมสะท้อนจะมี ขนาดเท่ากับมุมวิกฤต ก. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 20 องศา มุมสะท้อน มีขนาดเท่ากับ 20 องศา ข. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 20 องศา มุมสะท้อน มีขนาดเท่ากับ 70 องศา ค. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 70 องศา มุมสะท้อน มีขนาดเท่ากับ 20 องศา ง. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 70 องศา มุมสะท้อน มีขนาดเท่ากับ 70 องศา
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 14 1. เขียนรังสีของแสงเพื่อหาตำแหน่งและลักษณะภาพที่เกิดขึ้นเมื่อวางเทียนไขไว้หน้ากระจกเงาราบ ดังภาพ 2. เขียนรังสีของแสงเพื่อหาตำแหน่งและลักษณะภาพที่เกิดขึ้น ดังภาพ 3. กระจกเงาราบ 2 บาน วางทำมุมกัน 55 องศา นำวัตถุไปวางระหว่างกระจก 2 บาน จะเกิดภาพวัตถุในกระจกกี่ภาพ วิธีทำ 4. จงคำนวณหาจำนวนภาพที่เกิดขึ้นจากกระจกเงาราบ 2 บาน วางทำมุมกัน ก. 30๐ ข. 45๐ ค. 180๐ วิธีทำ ใบงาน เรื่อง การเกิดภาพบนกระจกเงาราบ
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 15 ตอนที่ 1 วางวัตถุไว้หน้ากระจกเว้าที่ตำแหน่งต่างๆ จงเขียนภาพและบอกตำแหน่งภาพ ชนิดภาพและขนาดภาพ 1. วางวัตถุไว้ที่จุด 2F ตำแหน่งภาพ : ………………………………………………… ชนิดภาพ : ……………………………………………… ขนาดภาพ : ………………………………………………… 2. วางวัตถุอยู่หน้ากระจกเว้าเป็นระยะ 4 เซนติเมตร ซึ่งกระจกบานนี้มีจุดโฟกัสเท่ากับ 3 เซนติเมตร จงหาว่าเกิดชนิดใด และปรากฏภาพที่ตำแหน่งใด ใบงาน เรื่อง การเกิดภาพและเขียนภาพบนกระจกโค้ง
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 16 3. ฉายลำแสงเล็ก ๆ ตกกระทบผิวสะท้อนแสงผิวโค้งแบบต่าง ๆ ดังภาพ เขียนเส้นแนวฉาก แนวรังสีสะท้อนในแต่ละ กรณีได้อย่างไร และมุมตกกระทบและมุมสะท้อนมีค่าเท่าใด แนวคำตอบ ……………………………………………… ………………………………………………..…………………… ………………………………………………..…………………… ………………………………………………..…………………… ………………………………………………..…………………… ………………………………………………..…………………… ………………………………………………..…………………… ………………………………………………..……………………
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 17 4. เขียนแผนภาพการเคลื่อนที่ของแสงเพื่อแสดงการเกิดภาพจากกระจกเงานูน และบอกลักษณะภาพที่ได้ ระยะวัตถุ แผนภาพ ลักษณะภาพ 4.1 วางวัตถุห่างจากกระจกเงานูน โดยให้ระยะวัตถุมากกว่ารัศมี ความโค้ง 4.2 วางวัตถุห่างจากกระจกเงานูน โดยให้ระยะวัตถุน้อยกว่าความ ยาวโฟกัส ตอนที่ 2 จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว พร้อมบอกเหตุผลประกอบ 1. ฉายลำแสงเล็ก ๆ ให้ตกกระทบผิวสะท้อนเงาเว้า ดังภาพ ข้อความใดถูกต้อง 2. ส่วนหนึ่งของรังสีของแสงที่ออกจากจุดหนึ่งของวัตถุแสดงได้ดังภาพ ก. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 40 องศา มุมสะท้อนมี ขนาดเท่ากับ 40 องศา ข. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 40 องศา มุมสะท้อนมีขนาด เท่ากับ 50 องศา ค. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 50 องศา มุมสะท้อนมีขนาด เท่ากับ 40 องศา ง. มุมตกกระทบมีขนาดเท่ากับ 50 องศา มุมสะท้อนมีขนาด เท่ากับ 50 องศา จากภาพ ระยะวัตถุและระยะภาพมีค่าเท่าใด ระยะวัตถุ (cm) ระยะภาพ (cm) ก. 10 10 ข. 10 20 ค. 20 10 ง. 20 20
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 18 3. ภาพในร้านจำหน่ายสินค้าหรือร้านอาหาร ถ้าต้องการให้ร้านมองดูกว้างขึ้น ตัวเลือกใดต่อไปนี้เป็นวิธีที่เหมาะสม ก. ติดกระจกเงาราบบริเวณผนังร้าน ข. ติดกระจกเงานูนบริเวณมุมบนของร้าน ค. ติดกระจกเงาเว้าบริเวณมุมบนของร้าน ง. ติดกระจกเงาราบบริเวณเพดานของร้าน 4. เมื่อนำกระจกเงาเว้าที่มีความยาวโฟกัสเท่ากับ 20 เซนติเมตร มาส่องดูใบหน้าของเราเอง โดยตอนแรกวาง กระจกให้ ห่างจากใบหน้า 60 เซนติเมตร แล้วเลื่อนกระจกเข้าหาใบหน้าอย่างช้า ๆ จนกระทั่งกระจกแนบชิดกับใบหน้า ลักษณะ ภาพใบหน้าของเรามีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ก. เริ่มต้นเห็นภาพมีขนาดใหญ่หัวกลับ เมื่อเลื่อนกระจกเข้าใกล้ใบหน้าจะเห็นภาพมีขนาดเล็กลง ข. เริ่มต้นเห็นภาพมีขนาดเล็กหัวกลับ เมื่อเลื่อนกระจกเข้าใกล้ใบหน้าจะเห็นภาพมีขนาดใหญ่ขึ้นหัวกลับ จากนั้น ภาพ จะเปลี่ยนเป็นภาพหัวตั้งขนาดใหญ่ ค. เริ่มต้นไม่เห็นภาพ แต่เมื่อเลื่อนกระจกจนถึงระยะ 20 เซนติเมตร จะเห็นภาพใบหน้า และเมื่อเลื่อนกระจกเข้า ใกล้ ใบหน้าจะเห็นภาพมีขนาดเล็กลง ง. เริ่มต้นไม่เห็นภาพ แต่เมื่อเลื่อนกระจกจนถึงระยะ 20 เซนติเมตร จะเห็นภาพใบหน้า และเมื่อเลื่อนกระจกเข้า ใกล้ ใบหน้าจะเห็นภาพมีขนาดใหญ่ขึ้น 5. วางวัตถุไว้หน้ากระจกเงาเว้า ดังภาพ ตัวเลือกใดแสดงการเขียนแผนภาพรังสีของแสงและภาพที่เกิดขึ้นได้อย่างถูกต้อง ก. ข. ค. ง.
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 19 6. เบิร์ดวางวัตถุไว้หน้ากระจกที่ระยะห่างจากขั้วกระจกมากกว่ารัศมีความโค้ง เขาพบว่า ภาพที่เกิดขึ้นเป็นภาพหัวกลับ ขนาดเล็กกว่าวัตถุ เขาจึงเขียนแผนภาพดังนี้ กำหนดให้ C คือ จุดศูนย์กลางความโค้ง และ F คือ จุดโฟกัส แผนภาพที่เบิร์ดเขียนข้างต้น ถูกต้องหรือไม่ อย่างไร (O-NET 61) ก. ถูกต้อง เพราะกระจกเว้าทำให้เกิดภาพเสมือนอยู่หลังกระจก และขนาดเล็กกว่าวัตถุเสมอ ข. ถูกต้อง เพราะรังสี 1 หักเหผ่านกระจกไปตัดกับรังสี 2 ที่ต่อออกจากหลังกระจก เกิดเป็นภาพที่ตำแหน่ง ระหว่างจุด F / กับจุด C / ค. ไม่ถูกต้อง เพราะรังสี 1 ควรจะสะท้อนที่กระจก ผ่านจุด F แล้วไปตัดกับรังสี 2 ซึ่งสะท้อนที่ขั้วกระจก ง. ไม่ถูกต้อง เพราะภาพของวัตถุควรอยู่หลังกระจกที่ตำแหน่งระหว่างจุด F / กับจุด C / และเป็นภาพจริงหัวกลับ 7. เมื่อวางวัตถุหน้ากระจกเว้า โดยให้ระยะวัตถุน้อยกว่าความยาวโฟกัส ภาพที่เห็นในกระจกเว้าจะมีลักษณะอย่างไร (O-NET 52) ก. ภาพเสมือน หัวตั้ง ขนาดเล็กกว่าวัตถุ ข. ภาพจริง หัวกลับ ขนาดเล็กกว่าวัตถุ ค. ภาพเสมือน หัวตั้ง ขนาดใหญ่กว่าวัตถุ ง. ภาพจริง หัวกลับ ขนาดใหญ่กว่าวัตถุ 8. กระจกเงาที่ใช้ติดอยู่ข้างรถเป็นกระจกเงาชนิดใด เพราะเหตุใด ก. กระจกเงาราบ เพราะจะทำให้ขนาดภาพเท่ากับขนาดวัตถุ ข. กระจกเงาราบ เพราะจะทำให้เห็นระยะภาพเท่ากับระยะวัตถุ ค. กระจกเงานูน เพราะจะทำให้มุมสำหรับมองไปข้างหลังกว้างขึ้น ง. กระจกเงาเว้า เพราะจะทำให้แสงสะท้อนไปตัดกันที่จัดโฟกัสของกระจกเงา 9. ข้อใดเป็นประโยชน์ของกระจกเว้า ก. ใช้ดูทางตามมุมถนนที่เป็นโค้งหักศอก ข. ใช้ทำแว่นสายตาสั้น ค. ทำกระจกส่องหลังรถยนต์ ง. ทันตแพทย์ใช้ส่องดูฟันผู้ป่วย
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 20 คำชี้แจง จงแสดงวิธีทำให้ถูกต้อง 1. วางวัตถุหน้ากระจกชนิดหนึ่งเป็นระยะ 50 cm ทำให้เกิดภาพจริงที่ระยะห่างจากกระจกเงา 100 cm จงหาความยาว โฟกัส วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า : 2. วางวัตถุไว้หน้ากระจกโค้งนูนบานหนึ่ง ทำให้เกิดภาพที่ระยะ 100 cm ภาพดังกล่าวมีกำลังขยาย 0.4 เท่า จงหาระยะ วัตถุที่วางไว้กระจกโค้งนี้ วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า : 3. วางเทียนไขห่างจากกระจกเว้าเป็นระยะ 10 cm ถ้ากระจกเว้ามีความยาวโฟกัส 5 cm ภาพที่เกิดจะมีลักษณะอย่างไร และอยู่ห่างจากกระจกเท่าใด เขียนแผนภาพการเคลื่อนที่ของแสงประกอบ วิธีทำ ใบงาน เรื่อง การคำนวณการเกิดภาพในกระจกเงาโค้ง
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 21 โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า : 4. กระจกบานหนึ่งแขวนไว้ที่ผนังห้อง เมื่อวัตถุชิ้นหนึ่งสูง 6 cm อยู่ห่างกระจก 24 cm ทำให้เกิดภาพหลังกระจกสูง 0.5 cm จงหาระยะภาพที่เกิดหลังกระจก ความยาวโฟกัสและชนิดของกระจก วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า :
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 22 ตอนที่ 1 จงตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1. ถ้าวางวัตถุไว้หน้าเลนส์นูนและเลนส์เว้า ดังภาพ ภาพที่เกิดขึ้นจะมีลักษณะอย่างไรและเกิดที่ตำแหน่งใด 1. 2. 2. จากภาพแสดงรังสีของแสงที่เคลื่อนที่ผ่านตัวกลางต่างชนิดกัน * เลือกคำต่อไปนี้เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง (สามารถใช้คำซ้ำได้มากกว่าหนึ่งครั้ง) รังสีตกกระทบ , รังสีสะท้อน รังสีหักเห , เส้นแนวฉาก , มุมตกกระทบ , มุมสะท้อน , มุมหักเห ใบงาน เรื่อง การเกิดภาพจากเลนส์
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 23 ตอนที่ 2 จงเลือกคำตอบที่สุดเพียงคำตอบเดียว 1. ตัวเลือกใดแสดงการเขียนภาพรังสีของแสงในการเกิดภาพจากเลนส์นูนได้ถูกต้อง ก. ข. ค. ง. 2. จากภาพการหักเหของแสงเมื่อแสงเคลื่อนที่จากตัวกลาง X ไปยังตัวกลาง Y ตัวกลาง X และ Y ควรเป็นตัวกลางใด ตามลำดับ ตัวกลาง X ตัวกลาง Y ก. เพชร น้ำ ข. น้ำ อากาศ ค. เพชร อากาศ ง. อากาศ น้ำ
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 24 3. วางวัตถุไว้หน้าเลนส์นูน ทำให้เกิดภาพบนฉาก เขียนแผนภาพรังสีของแสงแสดงการเกิดภาพได้ ดังภาพ ถ้านำกระดาษทึบแสงสีดำปิดทับเลนส์นูนเป็นพื้นที่ครึ่งหนึ่งของเลนส์นูน ภาพที่เกิดขึ้นบนฉากจะเปลี่ยนแปลง อย่างไร ก. ไม่เกิดภาพบนฉาก ข. ภาพที่เกิดขึ้นมีขนาดเล็กลง ค. ภาพที่เกิดขึ้นเป็นภาพวัตถุเพียงครึ่งเดียว ง. ภาพที่เกิดขึ้นมีขนาดเท่าเดิม แต่มีความสว่างลดลง 4. ภาพใดแสดงการหักเหของแสงที่ทำให้เราเห็นปลาที่อยู่ใต้น้ำได้ถูกต้อง ก. ข. ค. ง.
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 25 5. ภาพที่เกิดจากเลนส์เว้ามีลักษณะอย่างไร ก. เป็นภาพจริงเสมอ ข. เป็นภาพเสมือนเสมอ ค. เลนส์เว้าไม่ทำให้เกิดภาพ ง. เป็นได้ทั้งภาพจริงและภาพเสมือน 6. วัตถุอยู่ห่างเลนส์นูนเป็นระยะทางเท่าไร จึงจะเกิดภาพขนาดเล็กกว่าวัตถุ ก. ใกล้กว่าความยาวโฟกัสของเลนส์ ข. ไกลกว่า 2 เท่าของความยาวโฟกัสของเลนส์ ค. ไกลกว่าความยาวโฟกัส แต่ใกล้กว่า 2 เท่าของความยาวโฟกัสของเลนส์ ง. ทั้ง ก , ข และ ค 7. จากเหตุการณ์นี้ ข้อใดกล่าวถูกต้อง (Pre O-NET 60) ก. แสงเกิดการหักเหจากน้ำ ผ่านอากาศมาเข้าตาส้มโอ ทำให้ส้มโอมองเห็นแว่นตาว่ายน้ำตื้นกว่าความเป็นจริง ข. แสงเกิดการหักเหจากอากาศ ผ่านน้ำไปยังแว่นตาว่ายน้ำ ทำให้ส้มโอมองเห็นแว่นตาว่ายน้ำ ตื้นกว่าความเป็นจริง ค. แสงเกิดการหักเหจากน้ำ ผ่านอากาศมาเข้าตาส้มโอ ทำให้ส้มโอมองเห็นแว่นตาว่ายน้ำ ลึกกว่าความเป็นจริง ง. แสงเกิดการหักเหจากอากาศ ผ่านน้ำไปยังแว่นตาว่ายน้ำ ทำให้ส้มโอมองเห็นแว่นตาว่ายน้ำ ลึกกว่าความเป็นจริง 8. คนที่ใส่แว่นสายตายาว จะเห็นภาพของวัตถุมีขนาดเล็กกว่าวัตถุจริงในกรณีใด (O-NET 52) ก. วัตถุอยู่ห่างจากแว่นสายตาน้อยกว่าความยาวโฟกัส ข. วัตถุอยู่ห่างจากแว่นสายตาน้อยกว่า 2 เท่าของความยาวโฟกัส แต่มากกว่าความยาวโฟกัส ค. วัตถุอยู่ห่างจากแว่นสายตามากกว่า 2 เท่าของความยาวโฟกัส ง. เหตุการณ์นี้ไม่เกิดขึ้นจริง คนย่อมเห็นภาพขนาดเท่าวัตถุ 9. รูปการหักเหของแสงผ่านแท่งพลาสติกใส ส้มโอว่ายน้ำในสระว่ายน้ำแล้วทำแว่นตาว่ายน้ำหลุดมือ มองเห็นแว่นจมอยู่ในน้ำ จึงเอื้อมมือไปหยิบ ปรากฏว่า หยิบไม่ถึง ส้มโอจึงต้องดำน้ำลงไปหยิบแว่นตาว่ายน้ำขึ้นมา ข้อใดแสดงการหักเหแสงไม่ถูกต้อง (O-NET 52) ก. มุม 1 ต้องมากกว่า มุม 2 ข. มุม 2 ต้องเท่ากับ มุม 3 ค. มุม 1 ต้องเท่ากับ มุม 4 ง. มุม 1 และ 2 รวมกันต้องได้ 90 oC
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 26 1. วัตถุอยู่ห่างจากเลนส์เป็นระยะ 10 เซนติเมตร ทำให้เกิดภาพหลังวัตถุเป็นระยะ 10 เซนติเมตร จงหาความยาวโฟกัส ของเลนส์ พร้อมวาดรูปประกอบโจทย์ วิธีทำ ใบงาน เรื่อง การคำนวณการเกิดภาพในเลนส์
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 27 2. วางวัตถุห่างจากเลนส์เป็นระยะ 20 เซนติเมตร ได้ภาพขนาดใหญ่กว่าวัตถุ 4 เท่า เลนส์นี้ควรจะเป็นเลนส์เท่าใด และ ความยาวโฟกัสเท่าใด วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า 3. วางวัตถุห่างจากเลนส์นูน 20 เซนติเมตร ถ้าเลนส์นูนมีความยาวโฟกัส 15 เซนติเมตร จะเกิดภาพชนิดใดที่ตำแหน่งใด วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 28 4. วางวัตถุห่างจากเลนส์นูนเป็นระยะ 25 เซนติเมตร ปรากฏว่าเกิดภาพเสมือนห่างจากเลนส์ 15 เซนติเมตร เลนส์นี้เป็น เลนส์ชนิดใดและมีความยาวโฟกัสเท่าไร วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า 5. วางวัตถุห่างจากเลนส์นูนเป็นระยะ 12 เซนติเมตร ถ้าเลนส์นูนมีความยาวโฟกัส 5 เซนติเมตร จะเกิดภาพชนิดใด และ ที่ตำแหน่งใด วิธีทำ โจทย์กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 29 ตอนที่ 1 เติมอุปกรณ์พื้นฐาน สมบัติของแสง และการใช้ประโยชน์จากทัศนอุปกรณ์ที่กำหนดให้ ทัศนอุปกรณ์ อุปกรณ์พื้นฐาน สมบัติของแสง การใช้ประโยชน์ กระจกเงานูน ใช้ส่องดูรายละเอียดภายในช่องปาก ของคนไข้ให้ชัดเจนขึ้น เลนส์นูน ใช้ส่องดูวัตถุซึ่งอยู่ไกลมาก และมี ขนาดเล็กเมื่อมองด้วยตาเปล่า รวมแสง ใบงาน เรื่อง ทัศนอุปกรณ์
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 30 ตอนที่ 2 จงเลือกข้อที่สุดเพียงคำตอบเดียว 1. เส้นใยนำแสงใช้หลักการในข้อใด ก. การดูดกลืนแสง ข. การกระจายแสง ค. การสะท้อนของแสง ง. การสะท้อนกลับหมดของแสง 2. กิ่งต้องการเผากองหญ้า แต่กิ่งไม่มีไม้ขีดไฟ กิ่งจึงนำเลนส์เว้ามาเป็นอุปกรณ์ในการจุดไฟ นักเรียนคิดว่ากิ่งเลือก อุปกรณ์เหมาะสมหรือไม่ เพราะเหตุใด ก. ไม่เหมาะสม เพราะเลนส์เว้ามีสมบัติในการรวมแสง ข. เหมาะสม เพราะเลนส์เว้ามีสมบัติในการสะท้อนแสง ค. เหมาะสม เพราะเลนส์เว้ามีสมบัติในการดูดกลืนแสง ง. ไม่เหมาะสม เพราะเลนส์เว้ามีสมบัติในการกระจายแสง 3. ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวกับแสงในข้อใด ไม่มีการกระจายแสงเข้ามาเกี่ยวข้อง ก. มิราจ ข. รุ้งปฐมภูมิ ค. รุ้งทุติยภูมิ ง. การทรงกลด 4. ข้อใดต่อไปนี้ไม่เกี่ยวข้องกับการหักเหของแสง ก. หมอดูใช้แว่นขยายส่องดูลายมือ ข. คุณพ่อมองดูกระจกเงาที่อยู่บริเวณแยกถนน ค. คุณแม่มองเห็นปลาที่ว่ายน้ำอยู่ในสระตื้นกว่าความเป็นจริง ง. จินสายตาสั้นจึงสวมแว่นตาเพื่อให้มองวัตถุที่ระยะไกลชัดเจน 5. ข้อใดต่อไปนี้ใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์ไม่ถูกต้อง ก. คณิศรใช้เลนส์เว้าประดิษฐ์กล้องโทรทรรศน์ชนิดหักเหแสง ข. ภานุกรใช้เลนส์นูนทำแว่นขยายเพื่อส่องดูวัตถุที่มีขนาดเล็ก ค. อชิตะใช้กระจกเงานูนติดตั้งบริเวณสามแยกทางเข้าหมู่บ้าน ง. พรมงคลใช้กระจกเงาเว้าทำเป็นกระจกส่องดูภายในช่องปาก 6. เพราะเหตุใด เราจึงเห็นภาพในที่มืดเป็นสีขาวดำ ก. เซลล์รูปแท่งไม่สามารถทำงานได้ ข. เซลล์รูปกรวยรับแสงสีทุกสีพร้อมกัน ค. แสงไม่เพียงพอต่อการทำงานของเซลล์รูปกรวย ง. ในที่มืดเซลล์รูปแท่งและเซลล์รูปกรวยไม่ถูกกระตุ้น 7. ข้อใดต่อไปนี้ไม่เกี่ยวข้องกับการสะท้อนกลับหมดของแสง ก. การมองเห็นเรือคว่ำอยู่ในอากาศเหนือทะเล ข. การมองเห็นเหมือนมีน้ำนองอยู่บนถนน ค. การส่งสัญญาณในเส้นใยนำแสง ง. การแยกแสงขาวโดยใช้ปริซึม
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 31 8. ข้อใดต่อไปนี้กล่าวไม่ถูกต้อง ก. กล้องโทรทรรศน์แบบสะท้อนแสงสร้างมาเพื่อแก้ปัญหาความคลาดสี ข. กล้องโทรทรรศน์แบบสะท้อนแสงจะใช้กระจกเงาเว้าทำหน้าที่ขยายภาพ ค. กล้องโทรทรรศน์แบบหักเหแสงจะให้ภาพที่คมชัดและสว่างมากกว่ากล้องโทรทรรศน์แบบสะท้อนแสง โดย เทียบจากกล้องที่มีขนาดเท่ากัน ง. กำลังขยายของกล้องโทรทรรศน์แบบหักเหแสง หาได้จากอัตราส่วนระหว่างความยาวโฟกัสของเลนส์ใกล้วัตถุ กับความยาวโฟกัสของเลนส์ใกล้ตา 9. แหม่มต้องการสร้างโทรทรรศน์โดยมีความยาวลำกล้องไม่เกิน 130 เซนติเมตร และมีกำลังขยายไม่น้อยกว่า 50 เท่า แหม่มควรเลือกเลนส์ชุดใด ก. ชุด ก และชุด ข ข. ชุด ก และชุด ค ค. ชุด ข และชุด ง ง. ชุด ค และชุด ง 10. กล้องโทรทรรศน์แบบหักเหแสงกล้องหนึ่ง ประกอบด้วยเลนส์ใกล้ตาความยาวโฟกัส 100 มิลลิตเมตร เลนส์ใกล้วัตถุ ความยาวโฟกัส 1,000 มิลลิเมตร จงหากล้องโทรทรรศน์แบบหักเหแสงกล้องนี้มีกำลังขยายเท่าใด ก. 10 เท่า ข. 100 เท่า ค. 1,000 เท่า ง. 10,000 เท่า 11. จุ๋มเป็นคนที่ชอบสะสมเหรียญ ขณะที่เธอกำลังทำความสะอาดเหรียญ เธอทำแว่นขยายหล่นแตก จึงไปค้นหาอุปกรณ์ ในบ้าน พบว่ามีกระจกเงาราบ กระจกเงาเว้า กระจกเงานูน แว่นตาของน้องชายที่มีสายตาสั้น แว่นตาของยายที่มีสายตา ยาว จุ๋มควรเลือกอุปกรณ์ชิ้นใดเพื่อดูรายละเอียดของเหรียญแทนแว่นขยาย ก. กระจกเงาเว้า แว่นตาของน้องชาย ข. กระจกเงานูน แว่นตาของน้องชาย ค. กระจกเงาราบ แว่นตาของยาย ง. กระจกเง้าเว้า แว่นตาของยาย 12. ข้อใดกล่าวได้ถูกต้อง ก. แสงจากวัตถุผ่านเลนส์ตาแล้วทำให้เกิดภาพหัวตั้ง ข. เมื่อต้องการพักสายตาควรมองแสงแดดจ้าเป็นเวลานานๆ ค. ในเวลาที่มีแสงมากม่านตาจะเปิดรูรับแสงน้อยทำให้แสงผ่านเข้าตาในปริมาณที่พอเหมาะ ง. รูม่านตาเทียบได้กับไดอะแฟรมในกล้องถ่ายรูป ชุด ก เลนส์ใกล้ตา ความยาวโฟกัส = 2 เซนติเมตร เลนส์ใกล้วัตถุ ความยาวโฟกัส = 100 เซนติเมตร ชุด ข เลนส์ใกล้ตา ความยาวโฟกัส = 20 เซนติเมตร เลนส์ใกล้วัตถุ ความยาวโฟกัส = 50 เซนติเมตร ชุด ค เลนส์ใกล้ตา ความยาวโฟกัส = 1.6 เซนติเมตร เลนส์ใกล้วัตถุ ความยาวโฟกัส = 80 เซนติเมตร ชุด ง เลนส์ใกล้ตา ความยาวโฟกัส = 2 เซนติเมตร เลนส์ใกล้วัตถุ ความยาวโฟกัส = 300 เซนติเมตร
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 32 ตอนที่ 1 อ่านสถานการณ์ แล้วพิจารณาว่าเหมาะสมหรือไม่เหมาะสม พร้อมให้คำเสนอแนะ 1. ในช่วงสอบปลายภาค กุ๊กไก่อ่านหนังสือเตรียมสอบในห้องนอนที่มีค่าความสว่างประมาณ 150 – 290 ลักซ์ ทุกวัน เป็นเวลา 2 สัปดาห์ เหมาะสม ไม่เหมาะสม เพราะ .……………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………… 2. จุ๋มต้องทำงานอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ตลอดทั้งวัน จุ๋มจึงเลือกตัดแว่นที่สามารถกรองแสงสีฟ้าได้ เหมาะสม ไม่เหมาะสม 3. ป้อมประกอบอาชีพตรวจสอบส่วนประกอบของนาฬิกาข้อมือ ป้อมบอกช่างให้ปรับความสว่างในห้องทำงานให้มีแสง สลัวๆ เพราะป้อมไม่อยากทำงานในห้องที่มีความสว่างมากเกินไป เหมาะสม ไม่เหมาะสม เพราะ .……………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………… ตอนที่ 2 จงตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง 1. หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์ 40 วัตต์ 3 หลอด โดยแต่ละหลอดมีอัตราการให้พลังงาน 2,500 ลูเมน มีตัวสะท้อนแสง ช่วยทำให้แสงทั้งหมดตกบนพื้นที่ทั้งหมด 5 ตารางเมตร จงหาความสว่างบนพื้นที่ วิธีทำ โจทย์ที่กำหนด : สูตรที่ใช้ : แทนค่า ใบงาน เรื่อง ความสว่าง
บทที่ 3 เรื่อง คลื่น (ใบงาน) จัดทำโดย : นางสาวเปรมยุดา รัตนบุรี 33 2. สถานที่ใดควรมีค่าความสว่างมากที่สุด ก. บันไดฉุกเฉิน ข. ห้องผ่าตัด ค. หอประชุม ง. ห้องเรียน 3. นักเรียนคนหนึ่งวัดความสว่างของแสงในห้องเรียนได้ 250 ลักซ์ นักเรียนคนนี้ควรปรับปรุงความสว่างของห้องเรียน ให้ เหมาะสมกับการอ่านหนังสืออย่างไร * กำหนดให้ความสว่างที่เหมาะสมกับห้องเรียนคือ 300-700 ลักซ์ ก. ทาผนังห้องเรียนให้มีสีเข้ม ข. ติดตั้งกระจกเงานูนขนาดเล็กไว้ตรงมุมห้อง ค. เพิ่มกำลังของหลอดไฟฟ้าที่ติดตั้งในห้องเรียน ง. ติดตั้งหลอดไฟฟ้าให้อยู่สูงจากโต๊ะเรียนมากขึ้น 4. ความสว่าง 1 ลักซ์ หมายถึง ? ก. ความสว่างที่เกิดขึ้นบนพื้นที่ผิว 1 ตารางเมตร เมื่อแหล่งกำเนิดแสงมีความเข้มแห่งการส่องสว่าง เท่ากับ 1 แคลเดลา ข. ความสว่างที่เกิดขึ้นบนพื้นที่ผิว 1 ตารางเมตร เมื่อแหล่งกำเนิดแสงมีความเข้มแห่งการส่องสว่าง เท่ากับ 1 ฟาเรนไฮด์ ค. ความสว่างที่เกิดขึ้นบนพื้นที่ผิว 1 ตารางเมตร เมื่อแหล่งกำเนิดแสงมีความเข้มแห่งการส่องสว่าง เท่ากับ 1 องศา ง. ความสว่างที่เกิดขึ้นบนพื้นที่ผิว 1 ตารางเมตร เมื่อแหล่งกำเนิดแสงมีความเข้มแห่งการส่องสว่าง เท่ากับ 1 ลักซ์ 5. หลอดไฟ 4 หลอด แต่ละหลอดมีอัตราการให้พลังงาน 1000 ลูเมน ตกบนพื้นที่ 25 ตารางเมตร จงหาความสว่างของ พื้นที่นี้ ก. 150 lux ข. 160 lux ค. 175 lux ง. 185 lux 6. แหล่งกำเนิดแสงให้พลังงานแสง 2,500 ลูเมน แต่ให้ความสว่างเพียง 200 ลักซ์ บนพื้นที่ 10 ตารางเมตร การ สูญเสียเนื่องจากการสะท้อนเป็นกี่เปอร์เซนต์ ก. 20 ข. 40 ค. 60 ง. 80 7. ความสว่างบนผิววัตถุจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับสิ่งใดต่อไปนี้ ก. ความเข้มแห่งการส่องสว่างของแสงจากแหล่งกำเนิด ข. ระยะห่างจากแหล่งกำเนิดถึงพื้นที่รับแสง ค. มุมตกกระทบของรังสี ง. ถูกทุกข้อ 8. แสงมีประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตในการดำรงชีวิต ข้อใดมีประโยชน์น้อยที่สุด ก. แสงทำให้เกิดรุ้ง ข. แสงใช้ในกระบวนการสังเคราะห์อาหารของพืช ค. ช่วยให้โลกมีอุณหภูมิเหมาะสมกับการดำรงชีวิต ง. ช่วยให้นักดาราศาสตร์สังเกตลักษณะของดาวฤกษ์ได้