นทิ านเวตาลเร่อื งท่ี ๑๐ ระดับช้นั ม. ๔
นทิ านเวตาล ฉบบั พระนพิ นธพ์ ระราชวรวงศ์เธอ กรมหม่ืนพทิ ยาลงกรณทม่ี าจาก
วรรณกรรมสนั สกฤตของอินเดีย โดยเร่อื งเดมิ ช่อื วา่ “เวตาลปญั จวงิ ศต”ิ แปลว่า
นิทาน ๒๕ เรอ่ื งของเวตาล (ปัญจะ = ๕ , วิงศติ = ๒๐) แตง่ โดยศวิ ทาส และโสม
เทวะได้นามาเรยี บเรยี งข้ึนใหม่และรวมไวเ้ ปน็ หนงั สือช่อื “กถาสริตสาคร” ตอ่ มา
พระราชาแห่งกรงุ ชัยปุระ โปรดใหแ้ ปลจากฉบับบาลสี นั สกฤตเปน็ ภาษาอ่ืนๆอกี มผี ู้
แปลเปน็ ภาษาฮนิ ดี เรยี กชื่อเร่อื งวา่ “ไพตาลปัจจสี ี”..... ต่อมา ริชาร์ด เอฟ เบอรต์ ัน
นามาแปลเปน็ ภาษาอังกฤษ และเรียบเรียงแต่งแปลงเปน็ สานวนของตนเองแตไ่ มค่ รบ
๒๕ เรื่อง
ต่อมา กรมหมืน่ พทิ ยาลงกรณ ไดท้ รงแปลนิทานเวตาลจากฉบับของ เวอร์ตัน
จานวน ๙ เร่ือง และจากฉบบั แปลสานวนของ ซี. เอช. ทอว์นยี ์ อีก ๑ เรือ่ ง รวมเปน็
ฉบับภาษาไทย ของกรมหมน่ื พิทยาลงกรณ ๑๐ เรือ่ ง เม่ือ พ.ศ.๒๔๖๑
ประวัติผ้แู ตง่
พระราชวรวงศ์เธอ กรมหม่นื พทิ ยาลงกรณ
พระราชวรวงศ์เธอกรมหม่ืนพทิ ยาลงกรณ ทรงชานาญด้านภาษาและวรรณคดเี ปน็ พเิ ศษ ได้นพิ นธ์หนงั สอื
ไวม้ ากมาย โดยใชพ้ ระนามแฝง “น.ม.ส.” คือ รัชนีแจม่ จรสั (ซ่งึ ทรงเลอื กจากอกั ษรตัวหลังพยางค์)
น.ม.ส. เป็นพระนามแฝงทคี่ นรู้จักกันดีในนามนักเขยี นทมี่ ีกวโี วหารพเิ ศษ คอื คมคายและขบขัน พระองค์
มีความชานาญทางภาษายอดเยยี่ ม จงึ ไดท้ รงรับเลอื กใหด้ ารงตาแหนง่ สงู ทางคุณวฒุ หิ ลายคร้ัง เช่น
องคมนตรี สภานายกราชบณั ฑิตยสถาน เปน็ ต้น
พระองคไ์ ด้ทรงต้ังโรงพมิ พ์ และมกี จิ การพมิ พส์ ่วนพระองคท์ ีถ่ นนประมวญ และทรงออกหนงั สือเครอื
ประมวญ ชอื่ ประมวญวัน และประมวญมารค ในสว่ นของงานพระนพิ นธ์มี ๒ ประเภทดงั น้ี
๑. งานพระนพิ นธ์ประเภทรอ้ ยแก้ว ไดแ้ ก่ จดหมายจางวางหร่า นิทานเวตาล สบื ราชสมบตั ิ
ตลาดเงินตรา พระนางฮองไทเฮา และท่ีไดร้ บั ความนิยมเป็นมากได้แก่ บทความหน้า ๕ ในหนังสือ
ประมวญวนั
๒. งานพระนพิ นธป์ ระเภทรอ้ ยกรองไดแ้ ก่ กนกนครคากลอน พระนลคาฉันท์ สามกรงุ
ผลงานของพระราชวรวงศเ์ ธอ กรมหม่นื พทิ ยาลงกรณ (น.ม.ส.)
ลกั ษณะคาประพนั ธ์
นิทานเวตาลแต่งเป็นร้อยแก้ว (บางเรอื่ งมีกาพย์ กลอน หรอื ฉนั ทแ์ ทรก) โดยนาทานองเขียนร้อยแกว้
ของฝร่งั มาปรบั เขา้ กับสานวนไทยไดอ้ ย่างกลมกลืนและไมท่ าใหเ้ สียอรรถรสแต่กลบั ทาให้ภาษาไทยมี
ชีวิตชวี า จึงได้รบั ยกย่องว่าเปน็ สานวนร้อยแก้วทใ่ี หมท่ สี่ ดุ ในยุคนน้ั เรียกวา่ “สานวน น.ม.ส.”
“.....มเหสี ซ่ึงแมม้ ีพระราชธิดาจาเริญวัยใหญ่แล้ว กย็ งั เป็นสาวงดงาม ถ้าจะเปรียบกบั พระราชบตุ รี ก็
คลา้ ยพ่ีกับน้องยิ่งกว่าแมก่ บั ลูก ท่เี ป็นเชน่ นมี้ ิใช่เพราะพระราชธิดามอี าการแกเ่ กนิ อายุ ทจ่ี ริงเป็นดว้ ย
พระราชมารดาเป็นสาวไม่รู้จักแก่ และความสาวของพระนางเปน็ เครื่องประหลาดของคนท้งั หลาย....”
สานวนท่ี ๑ “คลา้ ยพก่ี ับน้องย่ิงกว่าแมก่ บั ลูก”เป็นการเปรียบเทยี บดว้ ยคาง่ายๆ แตเ่ ขา้ ใจไดช้ ดั เจน
สานวนที่ ๒ “เครอ่ื งประหลาด” คือ เรอื่ งแปลก ไม่ค่อยมีในสมัยน้ัน
ก่อนจะเข้าสูเ่ นื้อเร่อื งท่จี ะเรยี น.....มาทาแบบทดสอบกนั เถอะ
คาส่งั ให้นกั เรยี นใส่ หน้าข้อความทถี่ ูก และใสเ่ ครอ่ื งหมาย หน้าข้อความทีผ่ ิด
๑......นิทานเวตาลเปน็ งานพระนพิ นธ์ประเภทร้อยกรอง
๒.....ผแู้ ต่งนทิ านเวตาลคนแรกคอื ศวิ ทาส
๓.....“เร่อื งสามกรุง”เป็นงานพระนพิ นธ์ประเภทรอ้ ยแกว้
๔.....เวตาลฉบบั กรมหมนื่ พิทยาลงกรณ แปลมาจาก เบอร์ตนั และ ซี.เอช.ทอวน์ ี่
๕.....น.ม.ส.คอื พระนามแฝงมาจากคาวา่ “รัชนีแจม่ จารสั ”
๖....นิทานเวตาลฉบับของกรมหมนื่ พิยาลงกรณ เค้าเดมิ มาจากวรรณกรรมของสันสกฤต
๗....เวตาลฉบบั กรมหม่ืนพทิ ยาลงกรณ มที ั้งสิ้น ๙ เรอ่ื ง
๘.....“ไพตาลปัจจิสี” เปน็ เรื่องของเวตาล แปลมาจากภาบาลี
๙.....งานเขียนที่ได้รับความนิยมอยา่ งมากของ น.ม.ส.คือเรือ่ ง “บทความหนา้ ๕ ในหนังสอื ประมวญวนั ”
๑๐..... “เวตาลปญั จวงิ ศติ” แปลว่า นิทาน ๒๕ เรอื่ งของเวตาล