4.1 KESEIMBANGAN TERMA

FIZIK T4

BAB 4 OBJEK P OBJEK Q
HABA (SEJUK) (PANAS)

4.1 KESEIMBANGAN TERMA

DISEDIAKAN OLEH : PN. SUHANA ROSELI

Author : Khairi

HABA

SUHU DAN HABA

❑ Suhu ialah darjah kepanasan suatu objek
❑ Unit S.I bagi suhu ialah Kelvin,K

❑ Haba ialah satu bentuk tenaga
❑ Tenaga haba diukur dalam unit Joule,J

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Apabila dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

Tenaga haba Tenaga haba
dipindahkan dari dipindahkan
dari objek sejuk
objek panas ke objek panas
ke objek sejuk dengan kadar
dengan kadar yang lebih rendah
yang lebih tinggi

PANAS SEJUK

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

Kadar P Q Kadar
pemindahan PANAS SEJUK pemindahan

haba haba
dari P ke Q dari Q ke P
adalah lebih adalah lebih

tinggi rendah

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Apabila dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

Menghasilkan P Q
permindahan bersih PANAS SEJUK

haba
dari objek panas

ke objek sejuk

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Apabila dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

Ini menyebabkan P Q
objek sejuk PANAS SEJUK
menjadi panas
dan objek
panas menjadi
sejuk

Maka, suhu P menurun dan suhu Q meningkat

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Apabila dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

Suhu objek P Suhu objek
panas akan Q sejuk akan

menurun meningkat

PANAS SEJUK

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Apabila dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

Selepas beberapa PANAS Suhu
ketika kedua-dua
tiada objek adalah

perpindahan sama
haba bersih
SEJUK
diantara
kedua-dua objek

Objek dikatakan berada dalam keseimbangan terma

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
KESEIMBANGAN TERMA

Apabila dua objek berbeza darjah kepanasan bersentuhan secara terma

PANAS SEJUK
Apabila objek berada dalam keseimbangan terma :

1. Jumlah perpindahan haba bersih adalah sifar
2. Suhu kedua-dua objek adalah sama.

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA

APLIKASI KESEIMBANGAN TERMA DALAM KEHIDUPAN SEHARIAN

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

Bebuli Tiub kaca

Merkuri berjisim
tetap

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

Apabila merkuri dipanaskan :

➢ Merkuri akan mengembang ke dalam tiub
kapailari.

➢ Panjang kapilari menunjukkan
tahap suhu.

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

MENENTU UKUR SKALA TERMOMETER

Termometer yang baru dibina tidak mengandungi
skala

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA

TERMOMETER CECAIR DALAM KACA
MENENTU UKUR SKALA TERMOMETER

Penentu ukuran :

Proses penskalaan pada termometer untuk membuat
pengukuran suhu

Suhu 0°C : Takat tetap bawah (Takat lebur ais)
Suhu 100°C : Takat tetap atas (Takat didih air)

Panjang turus cecair dalam termometer antara takat
tetap bawah dengan takat tetap atas perlu diukur dan
dibahagikan kepada 100 bahagian yang sama saiz.

Termometer ini telah ditentu ukur dan boleh
digunakan untuk mengukur suhu antara 0°C dengan
100°C

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

MENENTU UKUR SKALA TERMOMETER

1. Termometer diletakkan dalam ais
2. Tanda dengan 0o C yang sepadan dengan

takat beku ais

0oC Aras merkuri dalam termometer

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

MENENTU UKUR SKALA TERMOMETER

100oC 1. Termometer diletakan dalam ais
0oC
2. Tanda dengan 0o C yang sepadan dengan
takat beku ais

3. Termometer diletakan dalam stim

4. Tandakan dengan 100oC yang sepadan
dengan takat didih air

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

MENENTU UKUR SKALA TERMOMETER

100oC ? cm 1. Termometer diletakan dalam ais
0oC
2. Tanda dengan 0o C yang sepadan dengan
takat beku ais

3. Termometer diletakan dalam stim

4. Tandakan dengan 100oC yang sepadan
dengan takat didih air

5. Ukur panjang diantara 0oC dan 100oC
dan berikan skala yang sepadan

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

MENENTU UKUR SKALA TERMOMETER

Rumus mengira suhu suatu bahan, Ꝋ :

100oC

0oC

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA
TERMOMETER CECAIR DALAM KACA

CONTOH

12 cm

0oC 8 cm X 100oC

Jika panjang diantara 0oC dan 100oC ialah 12 cm dan panjang dari
0oC ke X ialah 8 cm.Berapakah suhu X ?

12 cm = 100 oC = 66.67 oC
8 cm = X oC

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

LATIHAN HABA

4 cm 8 cm
30 cm

0oC 12 cm X 100oC
Tentukan suhu X ?
26 cm

26 cm = 100 oC = 30.77 oC
8 cm = X oC

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

LATIHAN HABA 100oC

25 cm 100oC 14 cm
0oC
0oC Cecair P

Berapakah suhu cecair P ? = 56.0 oC

25 cm = 100 oC CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi
14 cm = X oC

HABA

LATIHAN

panas sejuk

T1 T2

Jika objek berada dalam keseimbangan terma,bandingkan bacaan
T1 dan T2.

T1 adalah sama dengan T2

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

HABA

LATIHAN

Mengapa merkuri dipilih sebagai cecair dalam termometer ?

1. Cecair yang legap

2. Tidak melekat pada dinding kaca

3. Mengembang secara seragam
4. Takat beku rendah – 39 oC
5. Takat didih tinggi 357 oC

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

LATIHAN PENGAYAAN

a. Terangkan bagaimana suatu termometer mengukur suhu objek
panas menggunakan prinsip keseimbangan terma.

1. Haba dipindahkan dari objek panas ke
termometer.

2. Selepas beberapa ketika,objek panas dan
termometer mencapai keseimbangan terma.

3. Tiada perpindahan haba bersih diantara objek
panas dan termometer.

4. Kedua-dua objek dan termometer mempunyai
suhu yang sama.

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

LATIHAN PENGAYAAN

a. Apakah yang boleh dilihat apabila air panas dan air paip mencapai
kesimbangan terma ?

Suhu kedua-duanya sama

b. Berikan sebab bagi jawapan anda.

Perpindahan haba bersih diantara bikar yang
mengadungi air panas dan air paip adalah sifar

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

LATIHAN PENGAYAAN

28 cm

Jika jarak diantara tanda “0” dan “100” ialah 24.5 cm.Berapakah suhu
cecair yang ditunjukkan ?

= 87.5 oC

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Pernyataan manakah benar jika tiada haba yang hilang
ke persekitaran ?

A. Haba yang hilang dari air panas kurang daripada haba
yang diterima oleh air sejuk

B. Haba yang hilang dari air panas lebih besar daripada haba
yang diterima oleh air sejuk

C. Haba yang hilang dari air panas sama dengan haba yang
diterima oleh air sejuk

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Apakah konsep yang digunakan oleh termometer bagi
mengukur suhu badan manusia ?

A. Muatan haba tentu
B. Muatan haba pendam tentu
C. Keseimbangan terma
D. Perolakan haba

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Keseimbangan terma dicapai apabila

A. Suhu P = suhu Q
B. Jisim tersesar Q = jisim P
C. Isipadu tersesar Q = isipadu P
D. Muatan haba tentu Q = haba tentu P

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Apakah ubahsuaian yang boleh meningkatkan kepekaan termometer ?

A. Menggunakan tiub kapilari yang lebih panjang
B. Menggunakan batang kaca berdinding lebih tebal
C. Menggunakan bebuli berdinding lebih tebal
D. Menggunakan tiub kapilari berlubang sempit

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Manakan cecair yang sesuai digunakan sebagai cecair dalam
termometer bagi mengukur suhu dari -50oC ke 50oC ?

Takat beku/oC Takat didih/oC

A. -115 78
B. -39 357
C. 0 100
D. 17 118

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Pernyataan manakah benar apabila L dan M mencapai
keseimbangan terma ?

A. Suhu L lebih tinggi daripada M
B. Kuantiti haba L sama dengan M
C. Kadar perubahan suhu L lebih besar daripada M
D. Perpindahan haba bersih diantara L dan M

adalah sifar

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi

TAMAT

CIKGU SAUuthHorA:NKhAairi