FIZIK KSSM T5
BAB 1 : DAYA DAN GERAKAN II
1.2 LERAIAN DAYA
DISEDIAKAN OLEH : PN. SUHANA ROSELI
Author : Khairi
1.2 LERAIAN DAYA
LERAIAN DAYA
➢ Proses meleraikan satu daya tunggal kepada
komponen-komponen daya
KOMPONEN DAYA
1. Komponen mengufuk, Fx
2. Komponen menegak, Fy
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
Satu daya tunggal boleh dileraikan kepada 2 komponen
daya yang berserenjang antara satu sama lain iaitu :
Fx dan Fy
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
Satu daya tunggal boleh dileraikan kepada 2 komponen
daya yang berserenjang antara satu sama lain iaitu :
Fx dan Fy
Fy F Fy
F
Fx
Fx
Fy F
F Fx
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
TRIGONOMETRI
Fy = F Sin q
F FY
Fx = F Kos q
q
FX
Sin q = FY Kos q = FX
F F
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
Fy = F Sin q
F
FY
q Fx = F Cos q
FX
Komponen mengufuk, Fx = F Kos q
Komponen menegak, Fy = F Sin q
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
CONTOH
55o
5N
FY
35o
FX
Komponen mengufuk, Fx = 5 Kos 35o = 5 Sin 55o
Komponen menegak, Fy = 5 Sin 35o = 5 Kos 55o
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
MENYELESAIKAN MASALAH MELIBATKAN
DAYA PADUAN DAN LERAIAN DAYA
CONTOH SOALAN
Sebuah kotak ditarik
dengan tali pada sudut 40°
dari lantai licin dengan
daya 5N.
Jika jisim ialah 2kg, kirakan
pecutan kotak.
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
PENYELESAIAN Daya yang bertindak ke atas kotak
5N yang menyebabkan ia bergerak ialah
daya mengufuk sahaja
Komponen mengufuk, Fx = F Kos q
Fx = F Kos q
Fx = 5 N x kos 40°
Fx = 3.83 N
Daya Paduan, F = m a
a=F/m
a = 3.83 / 2
a = 1.915 ms-2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
CONTOH SOALAN
Sebuah kotak ditarik dengan
tali pada sudut 45° dari lantai
dengan daya 15 N. Diberi
jisim ialah 3kg dan geseran
dengan permukaan ialah 8N,
kirakan pecutan kotak.
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
PENYELESAIAN Daya yang bertindak ke atas kotak yang
menyebabkan ia bergerak ialah daya
mengufuk sahaja. (Daya geseran = 8N)
15 N Komponen mengufuk, Fx = F Kos q
Fx = F Kos q
Fx = 15 N x kos 45°
Fx = 10.61 N
Daya Paduan, F = m a Daya Paduan, F = Fx – 8 N
a=F/m = 10.61 - 8
a = 2.61 / 3 = 2.61 N
a = 0.87 ms-2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN Fx Sin q = Fx/F
q Fx = F Sin q
Cos q = Fy/F
Fy = F Cos q F Fy
Fx
Komponen mengufuk,Fx = F Sin q
Komponen menegak,Fy = F Cos q
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN 1.2 LERAIAN DAYA Cos q = Fx/F
Fx = F Cos q
Sin q = Fy/F Fx
Fy = F Sin q q
Fy F Fy
Komponen mengufuk, Fx = F Cos q
Komponen menegak, Fy = F Sin q
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN
20 N 10 N
30o 40o
Berapakah jumlah daya mengufuk,Fx.
Berapakah jumlah daya menegak,Fy.
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN
20 N 10 N
30o 40o
20 Cos 30o 10 Cos 40o
Berapakah jumlah daya mengufuk,Fx.
Fx = 10 Cos 40o – 20 Cos 30o
= 7.66 – 17.32
= - 9.66 N arah ke kiri
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN
20 N 10 N
20 sin 30o
10 sin 40o
30o 40o
Berapakah jumlah daya menegak,Fy.
Fy = 20 sin 30o + 10 sin 40o
= 10 + 6.43
= 16.43 N arah ke atas
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN 1.2 LERAIAN DAYA1.2
100 N
5 N 30o
Berapakah jumlah daya mengufuk,Fx
Berapakah jumlah daya menegak,Fy
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN 1.2 LERAIAN DAYA
100 N
5 N 30o
100 Cos 30o
Berapakah jumlah daya mengufuk,Fx
Fx = 100 Cos 30o - 5
= 86.6 - 5
= 81.6 N arah ke kanan
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN 1.2 LERAIAN DAYA
100 N
100 Sin 30o
5 N 30o
Berapakah jumlah daya menegak,Fy
Fy = 100 Sin 30o + 0
= 50 N arah ke atas
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN
100 N 100 N
30o 30o
50 N
Berapakah jumlah daya mengufuk,Fx
Berapakah jumlah daya menegak,Fy
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN
100 N 100 N
30o 30o
100 Cos 30o 100 Cos 30o
50 N
Berapakah jumlah daya mengufuk,Fx
Fx = 100 Cos 30o – 100 Cos 30o
=0N
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN 100 Sin 30o
100 Sin 30o
100 N 100 N
30o 30o
50 N
Berapakah jumlah daya menegak,Fy
Fy = 100 Sin 30o + 100 Sin 30o - 50
= 50 + 50 - 50
= 50 N arah ke atas
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
MASALAH
5N
Tentukan pecutan objek jika jisim objek 50 kg.
500 N Fx = 500 Cos 30o - 5 F = ma
= 433 - 5 a = F/m
30o = 428 N
5 N 500 Cos 30o = 428/50
= 8.56 ms-2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN 1.2 LERAIAN DAYA
100 N 50 kg
30o
5N
Tentukan pecutan objek 50 kg.
Fx = 100 Cos 30o - 5 F = ma
a = F/m
100 Cos 30o = 86.6 - 5
5 N 30o = 81.6 N = 81.6/50
= 1.7 ms-2
100 N
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
1.2 LERAIAN DAYA
LATIHAN 50 N
20 kg 30o
30o
50 N
Tentukan pecutan objek. Fx = 2 x 50 Cos 30o F = ma
= 86.6 N a = F/m
50 N
= 86.6/20
30o 50 Cos 30o = 4.33 ms-2
30o 50 Cos 30o
50 N
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN PENGAYAAN
Rajah menunjukkan sebuah kotak ditarik oleh seorang
lelaki. Berapakah daya paduan yang menyebabkan kotak
bergerak dalam arah mengufuk ?
15 N 40 N Jumlah daya mengufuk
Fx = 40 Cos 30o - 15
30O = 19.6 N
40 Cos 30o
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN PENGAYAAN
Berapakah pecutan kotak ?
Jumlah daya mengufuk
Fx = 40 Cos 30o - 15
= 19.6 N
F = ma
19.6 = 12a
a = 1.63 ms-2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN PENGAYAAN
500 N 60 N 45o
500 N
Hitungkan jumlah daya menegak
yang bertindak pada bumi jika Fy = 500 + 60 Cos 45o
berat mesin pemotong rumput = 542.4 N
ialah 500 N ?
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
LATIHAN PENGAYAAN
Berapakah pecutan mesin rumput jika jisimnya 50 kg ?
[Abaikan daya geseran yang bertindak pada tayar]
Fx = 60 Sin 45o
= 42.4 N
F = ma
42.4 = 50a
a = 0.85 ms-2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
SOALAN TAHUN LEPAS
Berapakah pecutan kotak ? Fx = 30 Cos 60o - 5
= 10 N
A. 2.50 ms-2
B. 3.75 ms-2 Fx = ma
C. 5.00 ms-2 10 = 4 x a
D. 6.25 ms-2
E. 8.75 ms-2 a = 2.50 ms-2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
SOALAN TAHUN LEPAS F
Fy
F
Fy Rajah 2
Rajah 1
a. Tanda dan labelkan daya,F yang dikenakan oleh pekebun kepada
pemegang setiap kereta sorong yang menyebabkan kereta sorong
bergerak.
b. Tanda dan labelkan komponen daya menegak,Fy dalam (a).
c. Berdasarkan jawapan dalam (a) dan (b) yang manakah cara paling
sesuai digunakan diatas jalan berlumpur ?
Rajah 2
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
SOALAN TAHUN LEPAS F
Fy
F
Fy Rajah 2
Rajah 1
d. Terangkan sebab bagi jawapan anda.
1. Rajah 1 menyebabkan tayar ditekan ke dalam lumpur.
2. Rajah 2 menyebabkan tayar diangkat dari lumpur dan
mengurangkan daya geseren untuk bergerak ke hadapan
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri
TAMAT
PNA. uStUhoHr :AKNhaAiri