ประโยชน์ของการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ ๒
เร่อื ง งานเกษตร

หนว่ ยยอ่ ยที่ ๖
เรอ่ื ง ประโยชน์ของการแปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตร

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ (OBJECTIVE)

๓.๑ อธิบายประโยชน์การแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตรได้
๓.๒ เห็นประโยชนแ์ ละความสาคัญของการแปรรูปผลผลติ ทางการเกษตร
๓.๓. เขา้ ใจลกั ษณะการแปรรปู ผลผลิตทางการเกษตร

ใบความรู้
เรือ่ ง ประโยชน์ของการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร

๑. เพื่อการถนอมอาหาร (food preservation)
เนื่องจากวัตถุดิบที่ใช้เพ่ือการแปรรูปอาหาร เป็น
วัตถุดิบทางการเกษตร เช่น ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ นม
ซ่ึงวัตถุดิบเหล่าน้ีเส่ือมเสียได้ง่าย การแปรรูปอาหาร
เป็นมีวัตถุประสงค์เพ่ือยืดอายุการเก็บรักษาอาหาร
ถนอมรักษาคุณภาพอาหารด้านต่างๆ ของอาหารให้
ใกล้เคียงของสด ชะลอและป้องกันการเส่ือมเสีย
(food spoilage) ของอาหารท้ังการเส่ือมเสีย
เน่ืองจากจลุ ินทรีย์ (microbial spoilage) การเส่ือม
เสียเน่ืองจากปฏิกิริยาทางเคมี และ การเส่ือมเสีย
ทางกายภาพเพ่ือให้มีอาหารบริโภคได้ตลอดท้ังปี
และสามารถจาหนา่ ยได้กวา้ งขวางข้ึน

๒. เพ่ือให้อาหารมีความปลอดภัยต่อบริโภค เพราะ
กระบวนการต่างๆท่ีใช้เพ่ือการแปรรูปอาหารต้ังแต่การ
เตรียมวัตถุดิบ เช่น การล้างการคัดคุณภาพ รวมท้ัง
กรรมวิธีการถนอมอาหาร เช่น การแปรรูปอาหารด้วย
ความร้อน การแช่เยือกแข็งอาหาร การทาแห้งมี
เป้าหมายเพื่อให้อาหารปลอดภัย ลดความเสี่ยงจากอัน
ตายในอาหาร ได้แก่ อันตรายจากจุลินทรีย์ที่ทาให้เกิด
โรค (pathogen) สารเคมีที่อาจปนเป้ือนมากับอาหาร
กาจดั สารพษิ ตา่ งๆ ที่มีอยใู่ นอาหารตามธรรมชาติ ทาให้
อาหารมีคุณภาพสอดคล้องกับมาตรฐานด้านความ
ป ล อ ด ภั ย ใ น ร ะ ดั บ ช า ติ แ ล ะ ร ะ ดั บ ส า ก ล
เชน่ GMP, HACCP, BRC เป็นตน้

๓. เพื่อเพิ่มมูลค่า (value added) ให้กับอาหาร ทาให้ผู้ประกอบการได้รับ
ผลกาไรซ่ึงเป็นวัตถุประสงค์หลัก ที่ขับเคล่ือนอุตสาหกรรมอาหาร การเพิ่ม
มูลค่าอาหารอาจทาได้หลายมิติ เช่น ในแง่ของการผลิต อาจพิจารณาเรื่อง
การใช้ประโยชน์จากวัตถุดิบอย่างคุ้มค่า เพ่ิมผลผลิต ลดการสูญเสีย เพิ่ม
ประสทิ ธภิ าพการผลิตด้วยการใช้เคร่ืองจักรและอุปกรณ์แปรรูปอาหารในด้าน
การตลาดการเลือกใช้บรรจุภัณฑ์อาหารที่ดึงดูดความสนใจ หรือ การพัฒนา
ผลิตภัณฑ์ใหม่ให้มีความแตกต่าง สาหรับผู้บริโภคเฉพาะกลุ่มมีคุณค่าทาง
โภชนาการสงู ข้นึ

ใบความรู้
เร่อื ง ประโยชน์ของการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร

๔. เพื่อเพิ่มความหลากหลายให้กับผลิตภัณฑ์อาหาร ทาให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการของผู้บริโภคได้
อย่างกว้างขวางทั้งในวงกว้าง และตอบสนองผูบ้ ริโภคกลุ่มที่มีความต้องการพิเศษ เช่น อาหารสาหรับเด็ก อาหาร
สาหรบั ผ้รู กั สุขภาพ อาหารสาหรับนักกีฬา อาหารสาหรับผูป้ ่วยเฉพาะโรค

ใบความรู้
เรอื่ ง ประโยชน์ของการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร

๕. เพื่อสะดวกแก่การบริโภค ผลิตภัณฑ์อาหารสาเร็จรูปทาให้ผู้บริโภค ง่าย สะดวก รวดเร็ว ในสภาวะที่เวลาท่ี
เรง่ รีบ ลดเวลาในการเตรยี มอาหาร และการนาไปแปรรปู ต่อ
๖. การขนส่งและการเกบ็ รักษา เชน่ เคร่ืองด่ืมผง มนี ้าหนกั เบา ขนสง่ สะดวก และเก็บรกั ษาไดน้ านทอ่ี ณุ หภมู ิหอ้ ง