จริยธรรม ทางการพยาบาล

จริยธรรม
ทางการพยาบาล

กลุ่มภารกิจการพยาบาล
โรงพยาบาลสวนสราญรมย์

ญับราหน้า

1 หลักจริยธรรม 6 หลัก
2 หลักการทำประโยชน์
3 หลักการไม่ทำอันตราย

4 หลักการเคารพเอกสิทธิ์
5 หลักความยุติธรรม
6 หลักการบอกความจริง

7 หลักความซื่อสัตย์
8 บรรณาณุกรม
9 ผู้จัดทำ

1

หลักจริยธรรม 6 หลัก



1.การทำประโยชน์ (Beneficence)
2.การไม่ทำอันตราย (Non-maleficence)

3.การเคารพเอกสิทธิ์ (Respect for autonomy)

4.ความยุติธรรม (Justice)
5.การบอกความจริง (Veracity/Truth telling)
6.ความซื่อสัตย์ (Fidelity)

2

1.การทำประโยชน์
(Beneficence)

การทำสิ่งดีที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วย

ตัวอย่างพฤติกรรมจริยธรรม

- รับฟังปัญหา พูดให้กำลังใจ
- คิดด้วยใจเมตตา ใส่ใจต่อความต้องการ
- ดูแลด้วยความนุ่มนวล สุภาพ อ่อนโยน
- บรรเทาความทุกข์ทรมานจากการเจ็บป่วย เช่น ความเจ็บปวด
อาการ หูแว่ว เป็นต้น
- จัดท่านอนที่สุขสบาย/เยี่ยมตรวจขณะผูกยึด
- ปกป้องสิทธิของผู้ป่วย
- ดูแลตามมาตรฐานวิชาชีพ
ข้อสำคัญ:สิ่งดีนั้นต้องตอบสนองความต้องการที่เป็นประโยชน์
ต่อผู้ป่วยจริง ไม่ได้ มาจากความเชื่อของผู้ให้บริการ ที่คิดเอง
ว่าสิ่งนั้นดีต่อผู้ป่วย

3

2. การไม่ทำอันตราย
(Non-maleficence)

การทำสิ่งไม่ดี และทำให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อ
การได้ รับอันตรายทั้งร่างกายและจิตใจ

ตัวอย่างพฤติกรรมจริยธรรม

- ไม่มีจิตคิดร้ายต่อผู้ป่วย
- ไม่ใช้กิริยา วาจา คุกคาม น้ำเสียงกระด้าง
- ไม่ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกกลัว เครียด กังวล สูญเสียความภาคภูมิใจ
- ไม่แสดงสีหน้าหงุดหงิด โกรธ ไม่พอใจขณะสนทนากับผู้ป่วย
- ไม่ละเลยจนทำให้ผู้ป่วยได้รับภาวะแทรกซ้อน เช่น บาดเจ็บ
จากการผูกยึด หกล้ม เป็นต้น
- ไม่ปล่อยให้ผู้ป่วยทนปวด เพราะคิดว่า ทนได้/แกล้งทำ/ไม่
ปวดจริง/ติดยา

4

3. การเคารพเอกสิทธิ์
(Respect for autonomy)

การให้เกียรติ เคารพในศักดิ์ศรีการตัดสินใจตาม

คุณค่าและความเชื่อ เป็นอิสรภาพที่จะกระทำตามสิ่งที่

ตนเองปรารถนา แม้ยามเจ็บป่วย

ตัวอย่างพฤติกรรมจริยธรรม

- มีความคิด ความรู้สึกให้เกียรติผู้ป่วย
- ใช้คำพูดและน้ำเสียง ท่าทางที่แสดงถึงการให้เกียรติผู้ป่วย
- ไม่วางอำนาจ แสดงกิริยาที่เหนือกว่า
- แนะนำตัว อธิบายก่อนให้การดูแล
- ให้ข้อมูลอย่างเพียงพอสำหรับการตัดสินใจ
- ยอมรับการตัดสินใจของผู้ป่วย/ครอบครัวแม้ว่าไม่เห็นด้วย
- ไม่โน้มน้าวให้ตัดสินใจตามสิ่งที่พยาบาลคิดว่าดี
- ทำตามความเชื่อทางศาสนาของผู้ป่วย(โดยไม่ละเมิดผู้อื่น)
ข้อสำคัญ:การเคารพเอกสิทธิ์ไม่สามารถใช้กับบุคคลที่ไม่
สามารถตัดสินใจได้ ได้แก่ เด็กเล็ก ป่วยทางจิต ซึมเศร้า ทุกข์
มากอยากฆ่าตัวตาย ไร้ความสามารถ ติดยา

5

4. ความยุติธรรม
(Justice)

การกระทำที่เที่ยงธรรม ไม่ลำเอียง

(การกระทำที่เที่ยงธรรม เท่าเทียม ในสิ่งที่
เขามีสิทธิที่ควรได้รับหรือเป็นเจ้าของ)

ตัวอย่างพฤติกรรมจริยธรรม

- มีความคิดว่ามนุษย์ทุกคนมีความเท่าเทียมกัน
- ให้ความสำคัญกับผู้ป่วยทุกคน
- ใช้คำพูดสุภาพ กิริยาท่าทาง ให้เกียรติทุกคนเท่าเทียมกัน
- ไม่แสดงท่าทางรังเกียจหรือแบ่งแยกผู้ป่วย
- ดูแลผู้ป่วยทุกคนโดยใช้ตามมาตรฐานวิชาชีพเดียวกัน
ข้อสำคัญ: สิ่งที่เท่ากันต้องได้รับการปฎิบัติที่เหมือนกัน

สิ่งที่ต่างกันต้องได้รับการปฎิบัติที่ต่างกัน

6

5. การบอกความจริง
(Veracity/Truth telling)

การพูดความจริง ไม่โกหกหลอกลวง

หรือบิดเบือน

ตัวอย่างพฤติกรรมจริยธรรม

- ให้ความสำคัญกับการพูดบอกความจริง
- รู้สึกละอายหากต้องพูดโกหก
- พูดความจริงแม้ส่งผลเสียต่อตนเอง เช่น ยอมรับข้อผิด
พลาดของตนเอง เป็นต้น
- รู้สึกผิดหากผู้ป่วยตัดสินใจผิดพลาดเพราะไม่ได้รับข้อมูลที่
เป็นจริง
- บันทึกการพยาบาลตามที่ได้ปฎิบัติจริง
- ไม่ทำรายงานเท็จ
- ไม่ปลอมแปลงเอกสาร
- ไม่ลอกเลียนผลงานผู้อื่น

7

6. ความซื่อสัตย์
(Fidelity)

การรักษาคำมั่นสัญญา และการไม่

เปิดเผยข้อมูลความลับ

ตัวอย่างพฤติกรรมจริยธรรม

- ยืนยันให้ผู้ป่วยมั่นใจการรักษาความลับ ไม่เปิดเผยข้อมูล
- ทำตามที่รับปากและให้ความสำคัญต่อคำสัญญา การ
ปกปิดความลับ
- เข้าใจถึงผลกระทบหากความลับผู้ป่วยถูกเปิดเผย
- ไม่ภาพถ่ายผู้ป่วยและนำไปเปิดเผยต่อสาธารณชน
- ไม่ถ่ายรูปตนเองหรือเพื่อนร่วมงานขณะให้การพยาบาล
ผู้ป่วย
- ปฎิบัติตามแนวทางให้ข้อมูลทางโทรศัพท์อย่างรัดกุม
- ปกปิดข้อมูลความลับ ภาพถ่ายผู้ป่วย ยกเว้น ผู้ป่วย
อนุญาต เป็นไปตามกฎหมายหรือเพื่อประโยชน์ต่อการรักษา
พยาบาล แต่ต้องปกปิดว่าเป็นใคร
-ไม่เปิดข้อมูลผู้ป่วยในระบบคอมพิวเตอร์ทิ้งไว้
ข้อสำคัญ : การเปิดเผยข้อมูลความลับ นำไปเปิดเผยได้เฉพาะ
บุคคลที่เกี่ยวข้องเพื่อผลประโยชน์ของเจ้าของข้อมูลเท่านั้น

บรรณานุกรม 8

อรัญญา เชาวลิต, ศิริพร ขัมภลิขิต, ทัศนีย์ นะแส และ
เสาวรส จันทมาศ (บรรณาธิการ). (2558). คู่มือ
ส่งเสริมจริยธรรม สำหรับองค์การพยาบาล: กลไก
และการปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท จุดทอง
จำกัด.

อรัญญา เชาวลิต. (2561). เอกสารประกอบการอบรมเรื่อง
ทบทวนความรู้หลักจริยธรรมและการตัดสินใจเชิง
จริยธรรม เมื่อวันที่ 11-12 ธันวาคม 2561.
สุราษฎร์ธานี: โรงพยาบาลสวนสราญรมย์.

อรัญญา เชาวลิต. (2562). เอกสารประกอบการอบรมเรื่อง
การเสริมสร้างสมรรถนะทางจริยธรรมสำหรับ
พยาบาล เพื่อการพัฒนาระบบและกลไกจริยธรรมสู่
ความเป็นเลิศขององค์กร เมื่อวันที่ 24-25 ธันวาคม
2562. สุราษฎร์ธานี: โรงพยาบาลสวนสราญรมย์.

9

ผู้จัดทำ

นางนภาพร นวลสุทธิ์ NEC
นางนิภาพร สุชีวพลานนท์ NEC-W

ตึกหญิง 6 กลุ่มภารกิจการพยาบาล
โรงพยาบาลสวนสราญรมย์