บัญชีซื้อขายสินค้า-10

หนว# ยท่ี 10

การบันทกึ รายการ
ปด+ บัญชแี ละงบ

ทดลองหลังปด+ บัญชี

หน#วยท่ี 10 การบันทึกรายการปด+ บญั ชี
และงบทดลองหลังปด+ บญั ชี

แนวคดิ

การป%ดบัญชี เป.นการสรุปผลการดำเนินงานสำหรับรอบระยะเวลาบัญชี อาจเป.นงวด 3 เดือน
6 เดือน หรือ 12 เดือนหรือแลCวแตEความตCองการของเจCาของกิจการ การป%ดบัญชีทำใหCเจCาของกิจการ
ทราบผลการดำเนินงานและฐานะการเงินของกจิ การ การปด% บัญชีจะทำในวันส้ินงวดบญั ชี

สาระการเรยี นรู0

1. ความหมายของรายการปด% บญั ชี
2. การบันทึกรายการป%ดบัญชี สำหรบั ธรุกจิทีใ่ ชวC ิธบี นั ทึกบญั ชีสนิ คCาคงเหลือแบบส้ินงวด
3. การบนั ทึกรายการป%ดบัญชี สำหรบั ธุรกจิที่ใชCวิธีบนั ทึกบัญชสี ินคาC คงเหลือแบบตอE เน่ือง
4. งบทดลองหลังปด% บญั ชี
5. วงจรบญั ชสี ำหรบั ธรุกจซิ อื้ ขายสินคCา
6. ศัพทบV ัญชี

หน#วยท่ี 10 การบันทึกรายการปด+ บญั ชี
และงบทดลองหลังป+ดบัญชี

ผลการเรยี นรทู+ ี่คาดหวงั

1. บอกความหมายของรายการปด1 บัญชไี ด8
2. บันทึกรายการป1ดบัญชี สมุดรายวันทั่วไปสำหรับกิจการที่ใช8วิธีบันทึกบัญชีสินค8าคงเหลือแบบสิ้นงวด
และผLานรายการไปบัญชีแยกประเภททวั่ ไปได8
3. บันทึกรายการป1ดบัญชี ในสมุดรายวันทั่วไปสำหรับกิจการที่ใช8วิธีบันทึกบัญชีสินค8าคงเหลือแบบตLอเนื่อง
และผาL นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปได8
4. ทำงบทดลองหลังปด1 บญั ชไี ด8
5. บอกวงจรบัญชสี า หรบั ธรุกิจซอื้ ขายสนิ คา8 ได8
6. บอกศัพทบV ัญชีได8
7. มีกิจนิสยั มีระเบียบ ละเอียด รอบคอบ ซือ่ สตั ยV มีวินยั ตรงตอL เวลา และมเี จตคติทีด่ ีตLอวชิ าชีพบญั ชี

ความหมายของรายการปด- บญั ชี

รายการป&ดบัญชี (Closing Entries) หมายถึง การโอนบัญชีชั่วคราวทุกบัญชีที่เกี่ยวขCองกับ
สEวนของเจCาของหรือทุน-เจCาของกิจการ ไปยังบัญชีสEวนของเจCาของหรือทุน-เจCาของกิจการ เพื่อหายอด
คงเหลอื ของบัญชีทนุ -เจCาของกจิ การที่ถูกตอC ง โดยทำการบันทึกรายการ ณ วนั สิ้นงวดบญั ชี

สำหรับกิจการที่ใชCวิธีบันทึกบัญชีสินคCาคงเหลือแบบสิ้นงวด (Periodic Inventory Method)
จะตCองป%ดบัญชีสินคCาคงเหลือตCนงวดดCวย เนื่องจากสินคCาสEวนนี้จะถูกจำหนEายออกไปแลCวและจะตCอง
บนั ทกึ รายการสนิ คCาคงเหลอื ปลายงวด (ไดCมาจากการตรวจนบั และคำนวณตนC ทุน)

สEวนกิจการที่ใชCวิธีบันทึกบัญชีสินคCาคงเหลือแบบตEอเนื่อง (Perpetual Inventory Method) ไมEมี
การป%ดบัญชีสินคCาคงเหลือตCนงวด และไมEมีการบันทึกรายการสินคCาคงเหลือปลายงวด เพราะกิจการมีบัญชี
สินคCาคงเหลือบัญชีเดียว ซึ่งแสดงยอดสินคCาคงเหลือเป.นปqจจุบัน และกิจการมีการบันทึกตCนทุนขายไวC
เรยี บรอC ยแลCว

การบันทกึ รายการปด+ บญั ชี สำหรับกจิ การ
ที่ใชว8 ธิ ีบนั ทกึ บญั ชสี นิ ค8าคงเหลือแบบสิ้นงวด

การบันทึกรายการป+ดบัญชีสำหรับกิจการที่ใช7วิธีบันทึกบัญชีสินค7าคงเหลือแบบสิ้นงวด
มี 2 วธิ ี คอื

1. วิธีผ)านต-นทุนขาย วิธีนี้กิจการจะเป+ดบัญชีต7นทุนขาย และบัญชีกำไรขาดทุน
วิธีบันทึกจะโอนป+ดบัญชีที่เกี่ยวกับต7นทุนขายที่มียอดคงเหลือทางด7านเดบิต และบัญชีที่มียอด
คงเหลือทางด7านเครดิตรวมทั้งการบันทึกสินค7าคงเหลือ (ปลายงวด) ไปบัญชีต7นทุนขาย
และหาผลตNางซึ่งหมายถึงต7นทุนขาย จากนั้นจะโอนป+ดบัญชีต7นทุนขาย บัญชีที่เกี่ยวกับรายได7
และคNาใช7จNายที่เหลืออยูNไปบัญชีกำไรขาดทุน และหาผลตNางซึ่งหมายถึงกำไรสุทธิหรือขาดทุน
สุทธิ จากนั้นโอนป+ดบัญชีกำไรขาดทุนไปบัญชีทุน-เจ7าของกิจการ ขั้นตอนสุดท7ายโอนป+ดบัญชี
ถอนใช7สวN นตวั -เจ7าของกิจการ (เงินถอน) ไปบญั ชีทุน-เจ7าของกิจการ วิธีนี้จะมีขั้นตอนมากกวNาวิธี
แรก แตNกจิ การจะทราบตน7 ทนุ ขาย

การบันทึกรายการป+ดบัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บัญชีสนิ ค8าคงเหลอื แบบส้ินงวด

การบันทึกรายการป+ดบัญชีสำหรับกิจการที่ใช7วิธีบันทึกบัญชีสินค7าคงเหลือแบบสิ้นงวด
มี 2 วิธี คือ

2. วิธีไม)ผ)านต-นทุนขาย วิธีนี้กิจการจะไมNเป+ดบัญชีต7นทุนขาย จะเป+ดเฉพาะบัญชีกำไร
ขาดทุน (หรือสรุปผลกำไรขาดทุน) วิธีบันทึกจะโอนป+ดบัญชีที่เกี่ยวกับรายได7และคNาใช7จNาย
รวมทั้งการบันทึกรายการสินค7าคงเหลือ (ปลายงวด) ไปบัญชีกำไรขาดทุน จากนั้นหาผลตNาง
ซึ่งหมายถึงกำไรสุทธิหรือขาดทุนสุทธิ จากนั้นจะโอนป+ดบัญชีกำไรขาดทุนไปบัญชีทุน-เจ7าของ
กิจการ ขั้นตอนสุดท7ายเปUนการโอนป+ดบัญชีถอนใช7สNวนตัว-เจ7าของกิจการ (เงินถอน) ไปบัญชี
ทุน-เจ7าของกิจการ วิธีนี้งNายและสะดวก แตNกิจการจะไมNทราบต7นทุนขาย หากต7องการทราบ
ต7องคำนวณหาเอง

การบันทกึ รายการป+ดบญั ชี สำหรบั กจิ การ
ทใ่ี ช8วิธบี นั ทึกบัญชสี ินคา8 คงเหลอื แบบส้นิ งวด

การบนั ทึกรายการป+ดบญั ชี สำหรบั กจิ การ
ที่ใช8วิธบี ันทกึ บัญชีสินคา8 คงเหลอื แบบสน้ิ งวด

ตัวอย>างที่ 1 ตEอไปนี้เป.นยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภททั่วไปบางสEวนของรCานแวEนแกCวพาณิชยV
เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 25X1 ซึ่งเป.นวันสิ้นงวดบัญชี กิจการใชCวิธีบันทึกบัญชีสินคCาคงเหลือ
แบบสน้ิ งวด (Periodic Inventory Method)
หมายเหตุ สินคCาคงเหลือปลายงวดตรวจนับ
และคำนวณตCนทุนไดC 32,600 บาท
ใหHทำ บันทึกรายการป%ดบัญชีในสมุดรายวัน
ทั่วไป วิธีผEานตCนทุนขายและวิธีไมEผEาน
ตCนทุนขาย

การบันทกึ รายการป+ดบญั ชี สำหรบั กจิ การ
ทใ่ี ช8วิธบี นั ทึกบัญชสี ินคา8 คงเหลอื แบบส้นิ งวด

การบันทึกรายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทใี่ ชว8 ธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบสน้ิ งวด

หมายเหตุ บญั ชตี นC ทุนขาย อาจจดั อยใูE นหมวด 3 หรอื หมวด 5

การบนั ทึกรายการป+ดบัญชี สำหรบั กิจการ
ทใ่ี ช8วธิ บี นั ทกึ บญั ชสี นิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เนอ่ื ง

การบันทึกรายการป+ดบัญชีสำหรับกิจการที่ใช7วิธีบันทึกบัญชีสินค7าคงเหลือแบบตNอเนื่อง
วิธีนี้กิจการจะเป+ดเฉพาะบัญชีกำไรขาดทุน (หรือสรุปผลกำไรขาดทุน) วิธีบันทึกจะโอนป+ดบัญชี
ต7นทุนขาย บัญชีที่เกี่ยวกับรายได7และคNาใช7จNายไปบัญชีกำไรขาดทุน และหาผลตNาง
ซึ่งหมายถึงกำไรสุทธิหรือขาดทุนสุทธิ จากนั้นจะโอนป+ดบัญชีกำไรขาดทุนไปบัญชีทุน-เจ7าของ
กิจการ ขั้นตอนสุดท7ายเปUนการโอน ป+ดบัญชีถอนใช7สNวนตัว-เจ7าของกิจการ (เงินถอน)
ไปบญั ชีทนุ -เจ7าของกจิ การ รายละเอยี ดการบันทกึ รายการมีดังนี้

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การบนั ทกึ รายการปด+ บญั ชี สำหรบั กิจการ
ที่ใช8วิธบี ันทึกบญั ชสี นิ คา8 คงเหลอื แบบตDอเนื่อง

ตัวอย>างที่ 2 ตEอไปนี้เป.นยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภททั่วไปบางสEวนของรCานสานฝqนการคCา
เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 25X1 ซึ่งเป.นวันสิ้นงวดบัญชี กิจการใชCวิธีบันทึกบัญชีสินคCาคงเหลือ
แบบตEอเนือ่ ง (Perpetual Inventory Method)

ใหHทำ บนั ทกึ รายการปด% บัญชใี นสมุดรายวนั ทัว่ ไป

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การบนั ทกึ รายการป+ดบัญชี สำหรับกิจการ
ทใ่ี ชว8 ธิ ีบนั ทึกบญั ชสี นิ ค8าคงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การปด& บัญชแี ยกประเภททว่ั ไป
การป%ดบญั ชีแยกประเภทท่ัวไปจะแยกพจิ ารณาเป.น 2 กรณีคือ
Œ การป&ดบัญชีแยกประเภททั่วไป : ผ>านรายการป&ดบัญชีจากสมุดรายวันทั่วไป ไปบัญชีแยก
ประเภททั่วไป หลังจากบันทึกรายการป%ดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไปแลCว จะผEานรายการไปบัญชีแยก
ประเภททั่วไป จากนั้นจะพบวEาบัญชีหมวด 3 (ยกเวCนบัญชีทุน-เจCาของกิจการ) บัญชีหมวด 4 และบัญชี
หมวด 5 จะมยี อด 2 ขCางเทEากัน (ยอดเป.นศนู ยV)

การบนั ทึกรายการปด+ บญั ชี สำหรบั กิจการ
ทีใ่ ชว8 ธิ บี ันทกึ บัญชีสนิ ค8าคงเหลือแบบตDอเนอื่ ง

การป&ดบัญชแี ยกประเภททวั่ ไป
การป%ดบัญชีแยกประเภทท่วั ไปจะแยกพจิ ารณาเปน. 2 กรณีคอื
 การป&ดบัญชีแยกประเภททั่วไป : หายอดคงเหลือเพื่อยกไปงวดบัญชีถัดไป หลังจากผEาน
รายการป%ดบัญชีจากสมุดรายวันทั่วไป ไปบัญชีแยกประเภททั่วไปแลCว บัญชีที่ถูกป%ดไปคือบัญชีหมวด 3
(ยกเวCนบัญชีทุน-เจCาของกิจการ) บัญชีหมวด 4 และบัญชีหมวด 5 สEวนบัญชีที่เหลืออยูEไดCแกE บัญชีหมวด 1
บัญชีหมวด 2 และบัญชีหมวด 3 เฉพาะบัญชีทุน-เจCาของกิจการ จากนั้นใหCหายอดคงเหลือโดยมีขั้นตอน
ดงั น้ี
1. รวมยอดดาC นเดบติ และเครดิต
2. หายอดคงเหลอื
3. ลงวันที่สิ้นเดือนทางดCานตรงกันขCามกับดCานที่มียอดคงเหลือ เขียนคำอธิบายรายการวEา
“ยอดยกไป” ทำเครื่องหมายตรวจสอบ ü (Check Mark) ในชEองหนCาบัญชี และนำยอดคงเหลือจากขCอ 2
ไปบันทกึ ในชอE งจำนวนเงิน

การบนั ทกึ รายการป+ดบญั ชี สำหรับกิจการ
ที่ใชว8 ธิ บี ันทกึ บญั ชีสนิ ค8าคงเหลอื แบบตอD เนอ่ื ง

การป%ดบัญชีแยกประเภททัว่ ไป
การปด% บัญชแี ยกประเภทท่ัวไปจะแยกพจิ ารณาเป9น 2 กรณีคือ
 การป%ดบัญชีแยกประเภททั่วไป : หายอดคงเหลือเพื่อยกไปงวดบัญชีถัดไป หลังจากผDานรายการ
ป%ดบัญชีจากสมุดรายวันทั่วไป ไปบัญชีแยกประเภททั่วไปแลHว บัญชีที่ถูกป%ดไปคือบัญชีหมวด 3 (ยกเวHนบัญชีทุน-
เจHาของกิจการ) บัญชีหมวด 4 และบัญชีหมวด 5 สDวนบัญชีที่เหลืออยูDไดHแกD บัญชีหมวด 1 บัญชีหมวด 2 และ
บัญชีหมวด 3 เฉพาะบญั ชที ุน-เจาH ของกจิ การ จากน้นั ใหHหายอดคงเหลอื โดยมขี น้ั ตอน ดงั น้ี
1. รวมยอดดาH นเดบติ และเครดติ
2. หายอดคงเหลือ
3. ลงวันที่สิ้นเดือนทางดHานตรงกันขHามกับดHานที่มียอดคงเหลือ เขียนคำอธิบายรายการวDา
“ยอดยกไป” ทำเครื่องหมายตรวจสอบ ü (Check Mark) ในชDองหนHาบัญชี และนำยอดคงเหลือจากขHอ 2 ไป
บนั ทึกในชอD งจำนวนเงนิ
4. รวมยอดอกี คร้ัง ใหเH ขียนยอดรวมทง้ั ดาH นเดบิตและเครดติ ใหHอยูDบรรทดั เดียวกนั ขีดเสนH ใตH 2 เสHน
5. ลงวันที่ตHนเดือนของเดือนถัดไปทางดHานที่มียอดคงเหลือ (หรือตรงกันขHามกับยอดยกไป) เขียน
คำอธิบายรายการวDา “ยอดยกมา” ทำเครื่องหมายตรวจสอบ ü (Check Mark) ในชDองหนHาบัญชี และนำยอด
คงเหลือจากขอH 2 ไปบนั ทกึ ในชอD งจำนวนเงิน (ซงึ่ เป9นยอดเดยี วกับยอดยกไป) ดังตัวอยDาง

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การบนั ทึกรายการป+ดบญั ชี สำหรบั กจิ การ
ที่ใช8วิธบี ันทึกบญั ชสี ินค8าคงเหลือแบบตDอเนอื่ ง

ตัวอย>างที่ 3 ตEอไปนี้เป.นบัญชีแยกประเภททั่วไปของรCานคุณพระพาณิชยV ณ วันที่ 31 มีนาคม 25X1
ซงึ่ เป.นวันส้ินงวดบัญชี 1 เดอื น

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

การบันทกึ รายการปด+ บัญชี สำหรับกิจการ
ทีใ่ ช8วิธีบนั ทกึ บญั ชีสนิ คา8 คงเหลอื แบบตอD เน่ือง

งบทดลองหลงั ป*ดบัญชี

หลังจากบันทึกรายการป+ดบัญชีเรียบร7อยแล7ว บัญชีที่มียอดคงเหลืออยูNในบัญชี
แยกประเภททั่วไปประกอบด7วยบัญชี 3 หมวดได7แกN บัญชีหมวดสินทรัพยY หมวดหนี้สิน
และหมวดสNวนของเจ7าของ (เฉพาะทุน-เจ7าของกิจการ) กิจการควรจัดทำงบทดลองหลังป+ดบัญชี
เพื่อพิสูจนYความถูกต7องของยอดคงเหลือในบัญชีแยกประเภททั่วไปโดยมีขั้นตอนในการจัดทำ
เหมอื นงบทดลองกNอนปด+ บญั ชี

งบทดลองหลงั ป*ดบญั ชี

ตวั อย>างท่ี 4 จากตัวอยาE งท่ี 3 ใหทC ำงบทดลองหลังป%ดบัญชี ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25X1

งบทดลองหลังปด* บญั ชี

วงจรบัญชีสำหรับธุรกิจซื้อขายสินคCา (The Accounting Processing Cycle for
Merchandising Business) คือ ลำดบั ขั้นตอนในการทำบญั ชตี ง้ั แตEตนC จนจบ ประกอบดCวย

ขั้นที่ 1 บันทึกรายการเป%ดบัญชีและรายการคCาระหวEางเดือนในสมุดบันทึกรายการขั้นตCน
(ไดCแกE สมุดรายวนั เฉพาะ และสมดุ รายวนั ทั่วไป)

ขั้นที่ 2 ผEานรายการจากสมุดบันทึกรายการข้นั ตนC ไปบญั ชีแยกประเภท
ข้นั ท่ี 3 ทำงบทดลองกอE นรายการปรับปรงุ
ขัน้ ท่ี 4 บันทึกรายการปรบั ปรงุ และแกไC ขขอC ผิดพลาด (ถCามี)
ข้ันที่ 5 ทำกระดาษทำการชนิด 8 ชEอง หรอื ทำงบทดลองหลังรายการปรับปรงุ
ขัน้ ท่ี 6 ทำงบการเงนิ (งบกำไรขาดทนุ และงบแสดงฐานะการเงนิ )
ขั้นท่ี 7 บันทึกรายการป%ดบัญชี
ขน้ั ที่ 8 ทำงบทดลองหลังป%ดบญั ชี

งบทดลองหลังปด* บญั ชี