หน่วยที่ 3 สมการบัญชี

หน่วยท่ี 3

สมการบญั ชี
(Accounting Equation)

แนวคดิ

การจัดทาบัญชีสาหรับกิจการเจา้ ของคนเดียว ประเภทธรุ กิจบรกิ ารมคี วามจาเป็นต้องมีทักษะ
ปฏิบัติงานบัญชีเบ้ืองตน้ ตามหลักการบัญชีท่รี ับรองทว่ั ไป มคี วามรู้ ความเขา้ ใจเกีย่ วกับสินทรัพย์ หน้ีสิน
และส่วนของเจ้าของ เพ่ือนาไปคานวณหาตัวเลขของข้อมูลทางบัญชีต่าง ๆ ของรายการค้าได้อย่าง
ถกู ตอ้ ง สามารถเขยี นและคานวณในรูปสมการบัญชีไดถ้ ูกตอ้ ง ซึ่งเป็นพ้ืนฐานในการจัดทางบแสดงฐานะ
การเงินเพือ่ แสดงฐานะการเงินของกจิ การ ณ วันใดวันหน่งึ ได้

สาระการเรียนรู้

1. ความหมายของสมการบัญชี
2. การเขยี นสมการบัญชแี ละการคานวณสมการบญั ชี
3. งบแสดงฐานะการเงิน

สมรรถนะประจาหน่วย

1. แสดงความรเู้ กยี่ วกับสมการบัญชีและงบแสดงฐานะการเงินได้ถูกตอ้ ง
2. เขยี นสมการบัญชแี ละคานวณสมการบญั ชีพร้อมแสดงงบฐานะการเงินไดถ้ ูกต้อง
3. แสดงพฤติกรรมต่อการเรียนรู้ด้วยจติ สานกึ ที่ดี มคี ุณธรรม จริยธรรมและน้อมนาหลกั
ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงส่กู ารปฏิบัติ

หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี 67

จดุ ประสงคเ์ ชงิ พฤตกิ รรม

1. บอกความหมายของสมการบัญชีได้
2. เขยี นสมการบัญชีและคานวณสมการบญั ชีได้
3. แสดงการจัดทางบแสดงฐานะการเงินได้
4. มคี วามซอ่ื สัตย์ รบั ผดิ ชอบ รอบคอบ มีวนิ ยั สนใจใฝ่เรียนรู้ มีจิตอาสา สมั มาคารวะ
ประหยัด มคี วามเปน็ ประชาธิปไตย ทางานร่วมกับผ้อู นื่ ได้อย่างมคี วามสุข

หน่วยท่ี 3 สมการบญั ชี 68

แบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้กอ่ นเรียน

คาชี้แจง : 1. ข้อสอบมีท้ังหมด 10 ข้อ เป็นแบบปรนยั เลอื กตอบ 5 ตัวเลอื ก
2. คะแนนเต็ม 10 คะแนน ใช้เวลา 10 นาที
3. เขยี นเครื่องหมาย x ลงในกระดาษคาตอบท่ีถูกที่สดุ เพียงคาตอบเดยี ว

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. ขอ้ ใดคือความหมายของ สมการบัญชี (Accounting Equation)
ก. การสรุปผลการดาเนินงาน
ข. การจาแนกสนิ ทรัพย์ หนี้สินและสว่ นของเจ้าของ
ค. เปน็ รายงานทจ่ี ดั ทาขนึ้ เพ่ือแสดงฐานะทางการเงนิ ของกจิ การ ณ วนั ใดวนั หน่ึง
ง. สมการบัญชีจะแสดงความสัมพนั ธร์ ะหว่างสินทรัพย์ หน้ีสิน และสว่ นของเจา้ ของ
จ. การแสดงถึงทรัพยากรเชิงเศรษฐกิจท่ีอยู่ในการดแู ลและควบคุมกจิ การและมสี ิทธ์ิครอบครอง
ท้ังหมดท่มี ใี นทรัพยากรน้ันไมว่ ่าจะเป็นสนิ ทรพั ย์ หนสี้ นิ และสว่ นของเจ้าของ

2. ข้อใดคือสมการบญั ชตี ามการแสดงความสัมพันธร์ ะหว่างสนิ ทรัพย์ หน้สี นิ และส่วนของเจ้าของ
ก. A = L + OE
ข. A = L – OE
ค. L = A + OE
ง. OE = A + L
จ. L = OE + A

3. ขอ้ ใดคือความสมั พนั ธ์ระหวา่ งสนิ ทรัพย์ หนี้สิน และสว่ นของเจา้ ของ
ก. ผงั บญั ชี
ข. สมการบญั ชี
ค. กระดาษทาการ
ง. งบกระแสเงินสด
จ. งบแสดงฐานะการเงนิ

หนว่ ยท่ี 3 สมการบัญชี 69

4. ข้อใดเปน็ ผลกระทบต่อสมการบญั ชีข้างเดยี วกนั
ก. ถอนเงนิ สดไปใช้ส่วนตัว
ข. กู้เงนิ จากธนาคารออมสนิ
ค. ลกู หนีน้ าเงินสดมาชาระหน้ี
ง. รบั รายไดค้ า่ บริการเปน็ เงินสด
จ. จ่ายชาระเงินกู้ พร้อมดอกเบ้ยี

โจทยป์ ระกอบใชต้ อบคาถามขอ้ 5-7

ตอ่ ไปน้เี ป็นสินทรพั ย์ของร้านลาดวนบิวตี้ซาลอน ซ่ึงนางสาวลาดวนเปน็ เจา้ ของ ดังนี้

เงินสด 80,000 บาท

เงนิ ฝากธนาคาร 400,000 บาท

ท่ดี นิ อาคาร และอุปกรณ์ 600,000 บาท

รถยนต์ 350,000 บาท

เจ้าหนก้ี ารค้า 50,000 บาท

เงินเบกิ เกินบัญชี 45,000 บาท

5. จากโจทยส์ ามารถเขยี นสมการบญั ชไี ดต้ ามข้อใด
ก. สนิ ทรพั ย์ = ส่วนของเจ้าของ
ข. หนี้สนิ = สินทรัพย์ – สว่ นของเจ้าของ
ค. สว่ นของเจ้าของ = สนิ ทรัพย์ – หน้ีสนิ
ง. สว่ นของเจา้ ของ = สินทรพั ย์ + หน้สี นิ
จ. สินทรัพย์ = หนส้ี ิน + สว่ นของเจ้าของ

6. จากข้อ 5 ใหแ้ ทนค่าสมการบัญชที ่ถี ูกต้อง
ก. สนิ ทรัพย์ = หนสี้ ิน
ข. 1,430,000 = 1,430,000
ค. หนี้สนิ = 1,430,000 – สว่ นของเจ้าของ
ง. สว่ นของเจา้ ของ = 1,430,000 + หนส้ี ิน
จ. ส่วนของเจา้ ของ = 1,430,000 – 95,000

หนว่ ยที่ 3 สมการบญั ชี 70

7. จากโจทย์ส่วนของเจ้าของ (ทุน) มคี ่าเท่ากับข้อใด
ก. 1,335,000 บาท
ข. 1,430,000 บาท
ค. 1,500,000 บาท
ง. 1,555,000 บาท
จ. 1,665,000 บาท

8. ตอ่ ไปน้เี ป็นงบแสดงฐานะการเงินของรา้ นน้าดอกไม้บริการ ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2561

ร้านน้าดอกไม้บริการ

งบแสดงฐานะการเงนิ

ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2561

สนิ ทรพั ย์ บาท สต. หน้ีสินและส่วนของเจ้าของ บาท สต.

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น หนี้สินหมุนเวียน

เงนิ สด 20,000 - เจ้าหนก้ี ารค้า 70,000 -

เงินฝากธนาคาร 50,000 - สว่ นของเจ้าของ

สนิ ทรพั ย์ไม่หมุนเวียน ทุน-นางดอกไม้ ……… -

ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ 500,000 -

รถยนต์ 200,000 -

.............. - .......... -

จากโจทยอ์ ยากทราบว่า มที ุนนางดอกไม้ซง่ึ เปน็ สว่ นของเจ้าของจานวนทัง้ สนิ้ เทา่ ใด
ก. 380,000 บาท
ข. 520,000 บาท
ค. 690,000 บาท
ง. 700,000 บาท
จ. 770,000 บาท

หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี 71

9. จากข้อ 8 อยากทราบวา่ สนิ ทรัพย์ท้ังสนิ้ มีจานวนเทา่ ใด
ก. 780,000 บาท
ข. 770,000 บาท
ค. 700,000 บาท
ง. 520,000 บาท
จ. 380,000 บาท

10. จากโจทยข์ ้อ 8 อยากทราบว่ามหี นส้ี ินและส่วนของเจ้าของมที ัง้ ส้นิ เทา่ ใด
ก. 380,000 บาท
ข. 450,000 บาท
ค. 520,000 บาท
ง. 690,000 บาท
จ. 770,000 บาท

หน่วยท่ี 3 สมการบญั ชี 72

1. ความหมายของสมการบัญชี (Accounting Equation)

สมการบญั ชี (Accounting Equation) หมายถงึ การแสดงความสัมพันธ์ของสินทรัพย์ หน้ีสิน
และส่วนของเจา้ ของ (ทุน) โดยมคี วามสมดลุ กนั อย่เู สมอ

สมการบัญชีนี้ถือได้ว่าเป็นความรู้พ้ืนฐานท่ีมีความสาคัญก่อนที่จะศึกษา เรื่องการวิเคราะห์
รายการค้าให้ถูกต้องและจะได้นาความรู้ไปวิเคราะห์และลงรายการต่อไป การท่ีจะบันทึกข้อมูลทาง
ด้านบัญชีนั้น จาเป็นต้องเรียนรู้สมการทางบัญชีก่อน จึงจะสามารถบันทึกข้อมูลตามหลักการบัญชีท่ี
รับรองทว่ั ไปได้ เพ่ือใหไ้ ดข้ อ้ มลู ทน่ี ่าเชอื่ ถือได้อย่างถกู ต้อง สมการบัญชีแสดงไดด้ งั นี้

สนิ ทรัพย์ = หน้ีสิน + สว่ นของเจ้าของ (ทุน)
Assets = Liabilities + Owner’s Equity (Proprietorship)
แสดงเป็นสญั ลกั ษณ์ย่อไดด้ งั น้ี

A = L + OE

จะเหน็ ไดว้ า่ สินทรัพยจ์ ะอยู่ดา้ นซา้ ยมือ เท่ากบั หนีส้ ินและส่วนของเจ้าของซึ่งอยู่ด้านขวามือ
และจะตอ้ งมคี า่ เท่ากนั หากมผี ลกระทบก็จะเป็นการกระทบทง้ั สองด้าน เช่น กู้เงินจากธนาคารมาลงทุน
800,000 บาท จะทาให้หน้ีสินเพิ่มข้ึนและมีสินทรัพย์ที่เป็นเงินสดเพ่ิมข้ึนด้วย ส่วนของเจ้าของน้ัน
ไม่กระทบ เขียนในรปู สมการดังน้ี

สินทรัพย์ = หนส้ี นิ + สว่ นของเจ้าของ (ทุน)
800,000 = 800,000 + ส่วนของเจ้าของ (ทนุ )

หนว่ ยที่ 3 สมการบัญชี 73

2. การเขียนสมการบัญชีและการคานวณสมการบัญชี

การจาแนกสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของจะนาไปสู่การคานวณหาความสัมพันธ์
ระหว่างสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของเพ่ือจัดทาสมการบัญชี ซึ่งผู้จัดทาบัญชีจะเขียนสมการ
บัญชีในรูปแบบใดก็ตามความสมดุลระหว่างสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของตามหลักการของ
แมบ่ ทการบัญชสี ามารถเขียนไดห้ ลายลักษณะดังน้ี

1. การเขียนสมการบัญชีกรณไี มม่ ีหนี้สิน
สามารถเขยี นสมการบญั ชไี ด้ดังนี้

สนิ ทรัพย์ = ส่วนของเจา้ ของ
Assets = Owner’ Equity (Proprietorship)
A = OE

การคานวณสมการบญั ชีกรณีไม่มีหน้สี ิน
การคานวณสมการบัญชีสามารถจะสับเปลีย่ นท่ีกนั ไดห้ รือเขยี นใหมจ่ ากสมการเดมิ ได้ ซึ่งมี

ลักษณะเหมือนกับการคานวณสมการโดยทว่ั ไป

ตวั อยา่ งท่ี 3.1

ตอ่ ไปนเี้ ปน็ สินทรัพย์ของรา้ นเสนห่ จ์ ันทร์บรกิ าร ซึง่ มีนายเสน่ห์เปน็ เจ้าของ ดังนี้

เงนิ สด (หนว่ ย : บาท)
เงนิ ฝากธนาคาร 120,000
ลกู หน้ีการค้า 240,000
รถบรรทุก 45,000
ทด่ี นิ อาคาร และอุปกรณ์ 300,000
550,000

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 74

แทนค่าสมการบัญชีได้ดงั นี้
สนิ ทรพั ย์ = ส่วนของเจ้าของ (ทนุ )
A = OE
1,255,000 = ส่วนของเจ้าของ
ดังนัน้ สินทรัพยข์ องนายเสน่ห์ 1,255,000 มีค่าเทา่ กบั สว่ นของเจา้ ของ
สนิ ทรัพย์ 1,255,000 บาท = สว่ นของเจ้าของ 1,255,000 บาท

2. การเขียนสมการบญั ชกี รณมี หี น้ีสิน
สามารถเขยี นสมการบญั ชีได้ดังนี้

สินทรพั ย์ = หนี้สนิ + สว่ นของเจา้ ของ

Assets = Liabilities + Owner’ Equity (Proprietorship)
A = L + OE

ตัวอยา่ งที่ 3.2

ต่อไปนี้เป็นสนิ ทรพั ย์ของรา้ นลาเจยี กบรกิ าร ซงึ่ มนี างลาเจียกเปน็ เจ้าของ ดังนี้

(หนว่ ย : บาท)

เงนิ สด 120,000

เงินฝากธนาคาร 240,000

ลูกหน้กี ารคา้ 45,000

รถบรรทกุ 300,000

ที่ดนิ อาคารและอปุ กรณ์ 550,000

เจ้าหนี้การคา้ 300,000

เงนิ กจู้ านอง 50,000

หนว่ ยที่ 3 สมการบญั ชี 75

แทนค่าสมการบญั ชีไดด้ งั นี้

สนิ ทรัพย์ = หนสี้ นิ + ส่วนของเจ้าของ
A = L + OE
1,255,000 = 350,000 + ส่วนของเจา้ ของ

สว่ นของเจา้ ของ = 1,255,000 – 350,000

ดังนน้ั สว่ นของเจ้าของ = 905,000 บาท

3. การเขียนสมการบญั ชเี ปล่ียนทีก่ นั ได้
เขยี นสมการบัญชีไดด้ ังนี้

หน้ีสิน = สนิ ทรัพย์ – สว่ นของเจ้าของ
L = A – OE

ตัวอย่างท่ี 3.3

จากตัวอยา่ งที่ 3.2
แทนค่าสมการบัญชไี ด้ ดังน้ี

หน้สี ิน = สนิ ทรัพย์ – สว่ นของเจ้าของ
L = A – OE
350,000 = 1,255,000 – 905,000
350,000 = 350,000 บาท

หนว่ ยที่ 3 สมการบัญชี 76

4. การเขียนสมการบญั ชีกรณีของค่าสุทธิของกิจการ (สนิ ทรัพย์สทุ ธิ)
หลักการบัญชีท่ีรับรองโดยท่ัวไปนั้นเรียกว่า สินทรัพย์สุทธิ คานวณโดยนาสินทรัพย์

ทั้งหมดหักหนีส้ ินท้งั หมด
สามารถเขียนสมการบญั ชี ไดด้ งั น้ี

ส่วนของเจา้ ของ = สนิ ทรัพย์ – หนสี้ นิ
OE (P) = A – L

ตวั อยา่ งท่ี 3.4

จากตวั อยา่ งที่ 3.2
แทนคา่ สมการบญั ชไี ด้ดงั น้ี

สว่ นของเจา้ ของ = สนิ ทรัพย์ – หน้ีสนิ

OE = A – L

905,000 = 1,255,000 – 350,000

905,000 = 905,000 บาท

3. งบแสดงฐานะการเงิน

สมการบญั ชเี ปน็ พืน้ ฐานเบื้องตน้ ของการจัดทางบแสดงฐานะการเงนิ ตามมาตรฐานการบัญชี
(ปรับปรุง 2562) ได้ให้ความหมายงบแสดงฐานะการเงิน (Statements of Financial Position) คือ
รายงานทีแ่ สดงใหท้ ราบถึงฐานะการเงนิ ของบุคคลหรือกิจการ ณ วันใดวันหน่ึงว่ามีสินทรัพย์ หนี้สิน
และส่วนของเจ้าของเป็นจานวนเท่าใด ซึ่งรูปแบบของงบแสดงฐานะการเงินตามประกาศกรมพัฒนา
ธุรกิจการค้า เรื่อง กาหนดรายการย่อท่ีต้องมีในงบการเงิน ได้กาหนดให้มีรูปแบบเดียว คือ รูปแบบ
รายงาน (Report Form) แต่ก็ยังมีการจัดทาแบบบัญชีอยู่ในประเทศไทย เนื่องจากหลักการบัญชีที่
รับรองทั่วไปรับแบบอย่างมาจากสมาคมผู้สอบบัญชีรับอนุญาตของสหรัฐอเมริกา (ALCPA) และจาก
ประเทศองั กฤษ อกี ทง้ั เพ่อื เป็นการสอ่ื ความหมายให้เข้าใจง่ายยิ่งขึ้น จึงนาเอาแบบอย่างบัญชีมาใช้ใน
การวิเคราะห์ความสมั พันธ์ระหว่างสนิ ทรัพย์ หนี้สนิ และส่วนของเจา้ ของ

หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี 77

งบแสดงฐานะการเงนิ หรือเดิมเรยี กวา่ งบดุล เป็นงบการเงินท่ีจัดทาขึ้น เพ่ือแสดงถึงฐานะ
ของกิจการ ณ วันใดวันหนึ่ง ข้อมูลท่ีอยู่ในงบน้ีประกอบด้วย สินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของ
ท้งั สามตวั นีม้ คี วามสัมพนั ธก์ ัน คือ ถ้าเจ้าของต้องการทราบวา่ ตนมีสิทธ์ใิ นสินทรัพย์ของกิจการเพียงใด
จะสามารถคานวณได้โดยนาสินทรัพย์ท้ังหมดหักด้วยหนี้สินทั้งหมด หรืออาจกล่าวได้ว่าสินทรัพย์ของ
กิจการนั้น มแี หล่งท่ีมา 2 ประการ คือ ได้จากเจา้ หนแ้ี ละไดจ้ ากส่วนของเจา้ ของ

การจัดทางบแสดงฐานะการเงนิ

การจดั ทางบแสดงฐานะการเงินแบง่ ออกเปน็ 2 รปู แบบ คอื แบบบญั ชี (Accounting Form)
และแบบรายงาน (Report Form) ดังนี้

1. แบบบญั ชี (Accounting Form) จะใช้แบบฟอร์มคล้ายกับบัญชีแยกประเภทมีลักษณะ
คล้ายตวั “T” แบง่ เปน็ 2 ด้าน ทางด้านซ้ายมอื จะแสดงรายการของสินทรัพย์ ส่วนทางด้านขวามือจะ
แสดงรายการของหนี้สินและส่วนของเจ้าของ ซ่ึงรูปแบบน้ีจะเป็นรูปแบบท่ีไม่เป็นทางการในการใช้ดู
ข้อมูลภายในกิจการ เพ่ือความสะดวกในการแสดงความสัมพันธ์ของสมการบัญชี หรือการวิเคราะห์
รายการค้าให้ง่ายต่อความเขา้ ใจ จงึ ตอ้ งนามาศึกษาในหน่วยการเรียนนี้

ขน้ั ตอนการจดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ แบบบัญชี มดี ังนี้
ขน้ั ท่ี 1 เขียนหวั งบแสดงฐานะการเงิน 3 บรรทดั

บรรทดั ท่ี 1 เขยี นช่ือกิจการ
บรรทัดที่ 2 เขียนคาวา่ “งบแสดงฐานะการเงนิ ”
บรรทดั ท่ี 3 เขยี นวัน เดือน ปี ท่จี ัดทางบแสดงฐานะการเงนิ
ขั้นที่ 2 ทางด้านซา้ ยมือใหเ้ ขียนรายละเอียดของสินทรพั ย์ แสดงรายการตา่ ง ๆ ของ
สนิ ทรพั ยท์ ่ีกิจการมีอยู่
ขน้ั ที่ 3 ทางด้านขวามือให้เขียนรายละเอียดของหน้สี ินและส่วนของเจา้ ของท่ีกิจการมอี ยู่
ข้ันที่ 4 รวมยอดทงั้ 2 ด้านใหเ้ ทา่ กันและอยู่ในระดับเดียวกนั

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 78

ชือ่ กิจการ......................................................... 
งบแสดงฐานะการเงิน

วนั ที่..........................................................

สนิ ทรัพย์  บาท สต. หนี้สนิ และสว่ นของเจ้าของ  บาท สต.
สนิ ทรัพย์หมนุ เวยี น หนส้ี นิ หมนุ เวียน
xx -
เงินสด xx - เจา้ หนก้ี ารคา้ +
ลูกหนี้การคา้ xx - หน้ีสนิ ไมห่ มุนเวียน
สนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวียน xx -
เครื่องตกแตง่ + เงินกรู้ ะยะยาว
อุปกรณ์ xx -
xx - สว่ นของเจา้ ของ
xx - ทุน........................

 xx -  xx -

2. แบบรายงาน (Report Form) จะใชแ้ บบฟอร์มของประกาศกรมพฒั นาธรุ กจิ การค้า
เร่ือง กาหนดรายการย่อทต่ี ้องมใี นงบการเงิน ซึ่งเปน็ รูปแบบท่ีตอ้ งนาเสนออยา่ งเปน็ ทางการ

ขนั้ ตอนการจดั ทางบแสดงฐานะการเงินแบบรายงาน มีดังนี้
ขั้นที่ 1 เขยี นหัวงบแสดงฐานะการเงนิ 3 บรรทัด

บรรทัดท่ี 1 เขียนชอ่ื กจิ การ
บรรทดั ท่ี 2 เขยี นคาว่า “งบแสดงฐานะการเงิน”
บรรทัดท่ี 3 เขยี นวนั เดือน ปี ทจี่ ดั ทางบแสดงฐานะการเงิน
ข้ันท่ี 2 เขียนคาวา่ “สินทรพั ย”์ ไวต้ รงกลางกระดาษตอนบน และเขยี นหัวข้อสินทรัพย์
หมุนเวียนและสนิ ทรพั ย์ไมห่ มุนเวียนพร้อมรายละเอยี ดตา่ ง ๆ ของสินทรพั ยท์ ี่กิจการมีอยู่แล้วรวมยอด
ทงั้ หมดของสินทรพั ย์
ขนั้ ที่ 3 เขยี นคาว่า “หนี้สนิ และสว่ นของเจ้าของ” ไวต้ รงกลางกระดาษต่อจากสินทรัพย์
ให้แสดงรายการท่ีเปน็ หนีส้ ินหมุนเวียนและหนส้ี ินไม่หมนุ เวยี นก่อนและตามดว้ ยรายการท่ีเป็นส่วนของ
เจ้าของ แล้วรวมยอดทัง้ หมดของหนส้ี นิ และส่วนของเจ้าของซึง่ จะมยี อดเท่ากบั สนิ ทรัพย์

ชื่อกจิ การ.......................... หนว่ ยท่ี 3 สมการบัญชี 79
งบแสดงฐานะการเงนิ 

วันที่..................................

สินทรพั ย์  XX
สนิ ทรัพยห์ มุนเวียน XX +
XX
เงนิ สด
เงินฝากธนาคาร XX +
รวมสินทรัพยห์ มุนเวียน XX +
สนิ ทรัพยไ์ ม่หมนุ เวียน XX
ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ XX
รถยนต์
รวมสินทรัพย์ไม่หมนุ เวยี น XX
รวมสินทรพั ย์ XX +
XX
หน้ีสนิ และส่วนของเจ้าของ 
หนี้สนิ หมนุ เวียน + เท่ากนั
เจ้าหน้ี XX
XX
เงินเบกิ เกินบัญชี XX
รวมหนีส้ นิ หมนุ เวยี น
หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวียน +
เงินกูร้ ะยะเวลา 5 ปี
รวมหน้สี นิ ไม่หมุนเวียน XX
รวมหนสี้ นิ XX
สว่ นของเจา้ ของ
ทนุ ...............
รวมหนสี้ นิ และส่วนของเจา้ ของ

งบแสดงฐานะแบบรายงานสาหรับกิจการเจ้าของคนเดยี วประเภทธุรกจิ บรกิ ารนี้ จะนาไป
ศึกษารายละเอยี ด ในเรื่องงบการเงนิ อีกครง้ั หน่ึง

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 80

ตัวอย่างที่ 3.5

ต่อไปน้เี ปน็ รายการสนิ ทรพั ย์ หนี้สินของร้าน “กระเช้าสีดาบริการ” ซ่ึงนางสีดาเป็นเจ้าของ
ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2561 มีเงินสด 20,000 บาท เงินฝากธนาคาร 50,000 บาท ท่ีดิน อาคารและ
อปุ กรณ์ 260,000 บาท รถยนต์ 300,000 บาท และเจ้าหนีก้ ารคา้ 80,000 บาท

ให้ทา 1. แทนคา่ ในสมการบัญชี
2. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2561

คานวณจากสมการบญั ชี

สินทรพั ย์ = หนี้สิน + ส่วนของเจา้ ของ

สว่ นของเจ้าของ = 20,000 + 50,000 + 260,000 + 300,000 – 80,000

= 630,000 – 80,000 = 550,000 บาท

แทนค่าในสมการบญั ชี (A) 630,000 = (L + OE) 80,000 + 550,000
630,000 = 630,000

ร้านกระเชา้ สีดาบรกิ าร
งบแสดงฐานะการเงนิ
ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2561

สินทรพั ย์ บาท สต. หนีส้ นิ บาท สต.
และสว่ นของเจ้าของ 80,000 -
สนิ ทรัพย์หมุนเวียน 80,000 -
เงนิ สด หนี้สนิ หมุนเวียน 550,000 -
เงินฝากธนาคาร
20,000 - เจา้ หนกี้ ารค้า 630,000 -
รวมสนิ ทรพั ย์หมนุ เวียน
สินทรพั ย์ไม่หมุนเวียน 50,000 - รวมหนส้ี นิ หมนุ เวยี น

ที่ดนิ อาคาร และอุปกรณ์ 70,000 - ส่วนของเจา้ ของ
ยานพาหนะ
รวมสนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวยี น ทนุ -นางสดี า
รวมสินทรพั ย์
260,000 -

300,000 -

560,000 -

630,000 - รวมหน้สี นิ และส่วนของเจา้ ของ

หนว่ ยท่ี 3 สมการบัญชี 81

จดั ทางบแสดงฐานะการเงิน ได้ดงั นี้ (หน่วย : บาท)

รา้ นกระเชา้ สีดาบรกิ าร 20,000
งบแสดงฐานะการเงนิ 50,000
ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2561 70,000

สนิ ทรพั ย์ 260,000
สนิ ทรพั ยห์ มุนเวียน 300,000
560,000
เงินสด 630,000
เงินฝากธนาคาร
รวมสินทรพั ยห์ มุนเวียน 80,000
สนิ ทรัพย์ไม่หมุนเวียน
อาคาร ท่ีดนิ และอุปกรณ์ 550,000
ยานพาหนะ 630,000
รวมสนิ ทรัพย์ไม่หมนุ เวยี น
รวมสินทรพั ย์

หนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของ
หนี้สนิ ไมห่ มนุ เวียน

เจา้ หนกี้ ารค้า
สว่ นของเจา้ ของ

ทุน-นางสีดา
รวมหนสี้ นิ และส่วนของเจ้าของ

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 82

ตัวอย่างที่ 3.6

รา้ นทองเอกมีสินทรพั ย์ หน้ีสิน ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2561 ดงั น้ี

เงนิ สด 30,000 บาท

เงินฝากธนาคาร 28,500 บาท

วัสดุสานกั งาน 2,500 บาท

อปุ กรณส์ านักงาน 30,000 บาท

เคร่อื งตกแต่ง 15,000 บาท

เจา้ หนี้-รา้ นกล่นั จติ 10,000 บาท

เงนิ กูธ้ นาคาร 50,000 บาท

ใหท้ า งบแสดงฐานะการเงินของร้านทองเอก ณ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2561

คานวณจากสมการบญั ชี

สนิ ทรพั ย์ = หน้ีสนิ + ส่วนของเจา้ ของ

หรอื A = L + OE

สินทรพั ยร์ วม A = 30,000 + 28,500 + 2,500 + 30,000 + 15,000

= 106,000 บาท

หนี้สนิ L = 10,000 + 50,000

= 60,000 บาท

แทนคา่ ในสมการบัญชี

106,000 = 60,000 + ส่วนของเจ้าของ

สว่ นของเจ้าของ (ทนุ -นายทองเอก) = 106,000 – 60,000

= 46,000 บาท

แสดงความสมดลุ ของสมการบัญชี ไดด้ ังนี้

สินทรัพย์ = หนีส้ ิน + ส่วนของเจา้ ของ

106,000 = 60,000 + 46,000

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 83

รา้ นทองเอก
งบแสดงฐานะการเงนิ
ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2561

สนิ ทรัพย์ บาท สต. หนี้สิน บาท สต.
และส่วนของเจา้ ของ
สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น 10,000 -
เงินสด หนี้สนิ หมุนเวียน 10,000 -
เงินฝากธนาคาร 50,000 -
วสั ดุสานกั งาน 30,000 - เจ้าหน้ี 50,000 -
รวมสินทรัพยห์ มนุ เวียน
28,500 - รวมหน้สี นิ หมุนเวียน 46,000 -
สนิ ทรพั ย์ไม่หมุนเวียน
อุปกรณ์สานกั งาน 2,500 - หน้สี ินไมห่ มนุ เวียน 106,000 -
เคร่อื งตกแต่ง
รวมสนิ ทรัพย์ไมห่ มนุ เวียน 61,000 - เงนิ กธู้ นาคาร
รวมสนิ ทรพั ย์
รวมหนส้ี นิ ไม่หมนุ เวียน

30,000 - สว่ นของเจา้ ของ

15,000 - ทนุ -นายทองเอก

45,000 -

106,000 - รวมหนส้ี นิ และสว่ นของเจา้ ของ

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 84

แสดงในงบแสดงฐานะการเงนิ ได้ดังน้ี

ร้านทองเอก (หน่วย : บาท)
งบแสดงฐานะการเงิน
ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2561 30,000
28,500
สนิ ทรพั ย์ 2,500
สินทรพั ยห์ มนุ เวยี น 61,000

เงินสด 30,000
เงนิ ฝากธนาคาร 15,000
วสั ดสุ านกั งาน 45,000
รวมสนิ ทรพั ยห์ มุนเวียน 106,000
สนิ ทรัพยไ์ ม่หมนุ เวียน
อุปกรณ์สานักงาน 10,000
เครอ่ื งตกแต่ง
รวมสนิ ทรัพย์ไมห่ มุนเวยี น 50,000
รวมสนิ ทรัพย์
46,000
หนสี้ นิ และส่วนของเจ้าของ 106,000
หนีส้ ินหมนุ เวียน

เจา้ หน้ี
หนี้สนิ ไม่หมนุ เวียน

เงินก้ธู นาคาร
ส่วนของเจา้ ของ

ทนุ -นายทองเอก
รวมหนสี้ ินและสว่ นของเจา้ ของ

หน่วยที่ 3 สมการบญั ชี 85

สรปุ ทา้ ยบท

สมการบัญชี หมายถึง การแสดงความสัมพันธ์ระหวา่ งสนิ ทรัพย์ หนส้ี นิ และส่วนของเจ้าของ
หรือทุน โดยแสดงความสมดลุ กันอยเู่ สมอ

งบแสดงฐานะการเงิน หมายถึง งบทแี่ สดงฐานะทางการเงินของกจิ การ ณ วันใดวันหนึ่งว่ามี
สินทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจ้าของหรือทนุ เทา่ ใด งบแสดงฐานะการเงนิ ตอ้ งอาศัยหลักสมการบัญชี
เพอ่ื แสดงความสมดลุ กันทั้ง 2 ดา้ น

ศพั ท์บัญชี คาศัพทบ์ ญั ชี
สนิ ทรัพย์
หนี้สนิ ศัพทภ์ าษาองั กฤษ
ส่วนของเจา้ ของ Asset
เงินสด Liabilities
เงนิ ฝากธนาคาร Owner’s Equity
สนิ ทรัพยห์ มุนเวียน Cash
สินทรพั ยไ์ มห่ มุนเวยี น Cash at Bank
เงนิ ลงทุนระยะยาว Current Asset
ทีด่ นิ อาคาร และอปุ กรณ์ Non-Current Asset
หนีส้ ินหมนุ เวียน Long-term investments
เจา้ หนี้การคา้ Property, Plant and Equipment
เงนิ เบกิ เกินบัญชธี นาคาร Current Liabilities
หนส้ี นิ ไม่หมุนเวยี น Accounts Payable
เงนิ กู้ยืมระยะยาว Bank Overdraft
สมการบัญชี Non-Current Liabilities
Long-term loans
Accounting Equation

ศพั ทบ์ ัญชี หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี 86

สว่ นของเจ้าของ (ทนุ ) คาศัพท์บัญชี

งบแสดงฐานะการเงนิ ศพั ทภ์ าษาอังกฤษ
แบบรายงาน Owner’s Equity (Proprietorship or
แบบบัญชี Capital)
ชื่อกิจการ Statements of financial position
วันท่ี Repost Form
ลกู หน้ีการคา้ Accounting Form
เครื่องตกแต่ง Business’s name
อุปกรณ์ Date
เงนิ กู้ Account Receivable
Decoration
Equipment
Loan

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 87

แบบฝึกหัด

หน่วยที่ 3 สมการบัญชี

สมรรถนะประจาหน่วย : แสดงความรเู้ ก่ียวกับสมการบัญชแี ละงบแสดงฐานะการเงินได้ถูกต้อง
คาชแ้ี จง : แบบฝกึ หดั มี 2 ตอน จงปฏบิ ัติตามคาสั่งมาใหถ้ ูกตอ้ ง
ตอนท่ี 1 : จงเขยี นคาตอบมาให้สมบรู ณ์และถกู ต้อง
1. จงอธบิ ายความหมายสมการบัญชีมาใหถ้ กู ต้อง

ตอบ

2. การเขียนสมการบญั ชมี ลี กั ษณะการเขยี นอย่างไรบา้ ง จงอธบิ าย
ตอบ

3. มาตรฐานการบญั ชีฉบบั ปจั จบุ ันได้ใหค้ วามหมายงบแสดงฐานะการเงนิ อย่างไร
ตอบ

4. การจัดทางบแสดงฐานะการเงนิ แบ่งออกเป็นกีร่ ปู แบบ อะไรบ้าง
ตอบ

5. จงเขยี นขัน้ ตอนการจดั ทางบแสดงฐานะการเงินแบบบัญชแี ละแบบรายงานให้ถูกต้อง
ตอบ

หน่วยท่ี 3 สมการบญั ชี 88

ตอนที่ 2 : จงเขียนสมการมาให้ถกู ต้อง

1. การเขียนสมการบัญชีกรณีไมม่ ีหนี้สนิ สามารถเขยี นไดด้ ังน้ี
=
=
=

2. การเขยี นสมการบัญชีกรณีมีหนส้ี ิน สามารถเขยี นไดด้ ังนี้
=
=
=

3. การเขียนสมการบัญชเี ปล่ียนที่กันได้ สามารถเขยี นได้ดังนี้
=
=

4. การเขียนสมการบัญชกี รณีของค่าสุทธิของกิจการ (สินทรัพยส์ ุทธิ) สามารถเขียนได้ดงั นี้
=
=

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี 89

แบบฝกึ ปฏบิ ตั ิ

หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี

สมรรถนะประจาหน่วย : เขียนสมการบญั ชีและคานวณสมการบญั ชพี ร้อมแสดงงบฐานะการเงนิ ได้
ถูกต้อง
คาชี้แจง : แบบฝึกปฏบิ ตั ิมี 5 ข้อ จงปฏิบตั ติ ามคาส่ังมาให้ถูกต้อง

1. จงเตมิ จานวนเงนิ ในช่องวา่ งโดยใช้สมการบัญชีแทนคา่ ตามรายการดงั ต่อไปนี้

สมการบญั ชี A = L + OE
ตัวอยา่ ง 50,000 = 10,000 + 40,000

สมทรพั ย์ = หน้สี นิ สว่ นของเจา้ ของ(ทุน)
1. 90,000 = 35,000 .................................
2. 50,000 = ...............................
3. ............... = 46,000 20,000
4. ............... = 80,000 62,000
5. 120,000 = ……………………… 300,000
6. 100,000 = ……………………… 40,000
7. 500,000 = 50,000 80,000
8. 86,000 = …………………… …………………………
9. …………. = 41,000 25,000
10. ..……..… = 55,000 69,000
70,000

2. เม่ือวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2561 รา้ นปยุ ฝา้ ยบรกิ าร มีสินทรัพย์และหน้ีสนิ ดงั น้ี

เงินสด 70,000 บาท เจ้าหน้ีการค้า 50,000 บาท

ลูกหน้ีการค้า 30,000 บาท เงนิ เบิกเกนิ บัญชี 15,000 บาท

ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ 1,650,000 บาท เงนิ กจู้ านองระยะ 5 ปี 100,000 บาท

ใหท้ า 1. แทนค่าในสมการบัญชี

2. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2561 (แบบบัญชีและแบบรายงาน)

หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี 90

3. เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2561 ได้สารวจข้อมูลของร้านบัวลอยบริการ ดังน้ี เงินสด 87,550 บาท
เงนิ ฝากธนาคาร 53,500 บาท ลกู หน้ี 2,500 บาท สินค้า 12,350 บาท เคร่ืองตกแต่ง 35,000 บาท
รถยนต์ 350,000 บาท เจ้าหนี้การค้า 22,360 บาท เงินกู้ 3 ปี 100,000 บาท
ให้ทา 1. คานวณสนิ ทรัพย์ของรา้ นบวั ลอย
2. คานวณหน้ีสินของร้านบวั ลอย
3. คานวณส่วนของเจ้าของหรือทุนโดยใชส้ มการบัญชีของร้านบัวลอย
4. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ท่ี 31 ตลุ าคม 2561 (แบบบญั ชแี ละแบบรายงาน)

4. เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2561 นายตะโก้ได้เปิดร้านตัดผมช่ือตะโก้บาร์เบอร์ โดยมีสินทรัพย์ หน้ีสิน
ดังน้ี เงนิ สด 1,000 บาท เงินฝากธนาคาร 8,000 บาท เครื่องตกแต่ง 25,000 บาท อุปกรณ์ตัดผม
40,000 บาท รถจกั รยานยนต์ 45,000 บาท อาคาร 70,000 บาท เจ้าหนี้ 5,000 บาท เงินเบิกเกิน
บัญชี 20,000 บาท
ใหท้ า 1. คานวณสินทรัพยข์ องร้านตะโก้บาร์เบอร์
2. คานวณหน้สี ินของร้านตะโก้บาร์เบอร์
3. คานวณส่วนของเจ้าของหรือทุนโดยใช้สมการบัญชขี องรา้ นตะโก้บารเ์ บอร์
4. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 มกราคม 2561 (แบบบญั ชแี ละรายงาน)

5. จากขอ้ มูลขา้ งลา่ งเปน็ ยอดคงเหลอื ของรา้ นฝอยทองพาณชิ ย์ ณ วนั ที่ 30 มถิ นุ ายน 2561
เงินสด 105,000 บาท เงินฝากธนาคาร 55,000 บาท ลูกหน้ีการค้า 35,000 บาท
ท่ีดนิ 340,000 บาท เงินกธู้ นาคาร 200,000 บาท อุปกรณ์สานักงาน 65,250 บาท
รถยนต์ 650,000 บาท เจ้าหนีก้ ารค้า 110,000 บาท

ใหท้ า 1. คานวณสว่ นของเจ้าของหรือทนุ โดยใชส้ มการบัญชีของร้านฝอยทองพาณชิ ย์
2. งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันที่ 30 มิถุนายน 2561 (แบบบญั ชแี ละแบบรายงาน)

หนว่ ยที่ 3 สมการบัญชี 91

กจิ กรรมเสรมิ ทักษะ

หน่วยท่ี 3 สมการบัญชี

สมรรถนะประจาหน่วย : แสดงพฤติกรรมต่อการเรยี นรู้ดว้ ยจิตสานกึ ที่ดี มีคณุ ธรรม จริยธรรมและ
น้อมนาหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งสูก่ ารปฏบิ ตั ิ

ข้ันตอนการทากิจกรรม
1. ผ้เู รยี นจับคู่ 2 คน โดยการสมุ่ ของครผู ู้สอน
2. ครแู จกใบงานใหผ้ ้เู รยี นแต่ละกลุ่มร่วมกนั คิด วิเคราะห์ตามหลกั การบญั ชีท่ีถูกต้อง โดย

กาหนดเวลาการทากิจกรรมให้แล้วเสร็จภายใน 15 นาที
3. ผู้เรียนแตล่ ะกลมุ่ วางแผนการทางาน เลือกใชว้ ัสดุ อปุ กรณ์ใหเ้ กดิ ประโยชน์ คมุ้ คา่ และ

นาเทคโนโลยใี นการสบื ค้นข้อมลู สารสนเทศ เช่น มาตรฐานการบัญชีทเี่ กี่ยวข้อง และทางานภายใน
เวลาทก่ี าหนด

4. ผสู้ อนเปน็ ผู้อานวยความสะดวกในการจัดการเรยี นรู้ เป็นผใู้ หค้ าปรึกษา ชี้แนะเพอื่ ให้
ผเู้ รยี นเป็นผู้ปฏบิ ตั ิด้วยตนเอง

5. ผู้สอนสุ่มใหผ้ เู้ รียนผลดั เปลย่ี นกันตอบคู่ละ 1 รายการ และเปดิ โอกาสให้ผ้เู รยี นคนอืน่ ๆ
ไดม้ สี ่วนรว่ มในการแสดงความคดิ เหน็ ผู้สอนชแี้ นะเพิ่มเติม

6. ประเมนิ ผลการเรียนรรู้ ว่ มกนั

อุปกรณ/์ สอ่ื การเรยี นการสอน
1. ใบงานที่ 3
2. ปากกา/ไม้บรรทัด/สมุดบัญช/ี กระดาษรีไซเคลิ
3. เอกสารประกอบการเรียนวิชาการบัญชเี บื้องต้น หนว่ ยที่ 3 เร่อื ง สมการบญั ชี

การพจิ ารณา : คะแนนรวม 10 คะแนน ประกอบดว้ ย
1. การทางานกลุ่ม 5 คะแนน
2. ความถูกต้อง 5 คะแนน

การผา่ นเกณฑพ์ ิจารณา : รอ้ ยละ 70 หรอื 7 คะแนนข้นึ ไป

หน่วยที่ 3 สมการบญั ชี 92

ใบงานท่ี 3

เรื่อง สมการบัญชี

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
คาช้แี จง : 1. สมมตทิ า่ นเป็นเจ้าของร้านรวมมิตรบรกิ าร

2. คานวณสินทรพั ย์ หน้สี ิน สว่ นของเจ้าของ (ทนุ ) โดยใช้สมการบญั ชขี องร้านรวมมิตร
บริการ

3. ให้ทางบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 มกราคม 2561 (แบบบัญชี)

รา้ นรวมมิตรบริการ มสี ินทรัพย์และหน้สี นิ ดังน้ี เงินฝากธนาคาร 20,000 บาท
เงนิ สด 30,000 บาท ที่ดิน 500,000 บาท
อุปกรณ์ 130,000 บาท เงนิ เบกิ เกินบัญชี 50,000 บาท
เจ้าหนี้ 120,000 บาท

ร้านรวมมิตรบริการ

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวียน หนสี้ นิ หมุนเวียน
................................................................ ..............................................................
............................................................. ..............................................................
สินทรพั ย์ไมห่ มนุ เวยี น หน้สี นิ ไม่หมุนเวียน
................................................................ ..............................................................
............................................................... ..............................................................
รวมสินทรัพย์ รวมหน้สี นิ
............................................................... ............................................................

ทุน-รวมมติ ร = สนิ ทรัพย์ – หนสี้ ิน
แทนค่าในสมการ
ทุน-รวมมิตร = ................... – ......................

= ………………………….

หนว่ ยที่ 3 สมการบญั ชี 93

แบบประเมนิ ผลการทางานกล่มุ

ช่ือกล่มุ ระดบั ชน้ั /ปี สมาชกิ กลมุ่
รายชอ่ื สมาชิก สมาชกิ กลมุ่
เลขที่
1. เลขท่ี 1
2.

ที่ รายการประเมนิ 3 คะแนน
2
1. วางแผนการทางานกลุ่มได้อย่างเป็นขน้ั ตอน
2. ทางานอย่างมหี ลกั การและสมเหตุสมผล
3. ปฏิภาณไหวพริบและแกป้ ญั หาไดด้ ี
4. ใชว้ ัสดุ อุปกรณ์ได้อยา่ งประหยัดและคุ้มค่า
5. มคี วามคิดรวบยอด (Concept)

รวม
คะแนนเฉล่ีย = (คะแนนรวม x 5)/15

เกณฑ์การให้คะแนน 3 = ดี 2 = พอใช้ 1 = ปรบั ปรงุ

ขอ้ เสนอแนะ ผู้ประเมิน
 ผเู้ รยี น
 ผูส้ อน
วนั /เดือน/ปที ่ปี ระเมนิ

//

หน่วยที่ 3 สมการบญั ชี 94

แบบประเมนิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม

คาชีแ้ จง : ทาเครื่องหมาย  ลงในชอ่ งตารางทต่ี รงกบั พฤติกรรมท่ีนักเรียนแสดงออก

ชอื่ -สกุล ระดบั ชั้น/ปี

สาขาวิชา เลขที่

ที่ รายการ พฤตกิ รรมบ่งช้ี ระดบั คะแนน
ประเมนิ 54321

1 ซื่อสตั ย์ สุจริต ซื่อตรง ไม่ทจุ ริตทง้ั ทางตรงและทางอ้อม

2 รบั ผดิ ชอบ ทางานเตม็ ที/่ เต็มกาลังและเต็มความสามารถ

3 รอบคอบ ใช้ความคดิ วิเคราะห์อย่างละเอียดรอบคอบ

4 วินยั ปฏิบัตติ ามกฎการมาเรยี น เชน่ ตรงต่อเวลา การแตง่ กาย

5 สนใจใฝ่รู้ ตั้งใจเรยี น หมน่ั ค้นคว้าหาความรใู้ หม่ ๆ อยู่เสมอ

6 จติ อาสา มีนา้ ใจ รจู้ ักแบง่ ปนั และชว่ ยเหลอื ผู้อื่นอย่างเต็มใจ

7 สัมมาคารวะ อ่อนน้อมถ่อมตน สุภาพ เรยี บร้อย กิริยามารยาทดี

8 ประหยดั ใช้วัสดุ อปุ กรณ์อย่างรูค้ ุณคา่ ใช้ชวี ติ อยา่ งสมถะ

9 ประชาธิปไตย แสดงความคดิ เหน็ อยา่ งสรา้ งสรรค์ ยอมรับความคดิ เหน็
ของผู้อนื่ เปน็ ทัง้ ผู้นาและผูต้ ามทด่ี ี

10 การมสี ว่ นร่วม มปี ฏสิ ัมพันธ์กบั ทุกคน ยอมรับและปรบั ตวั ให้ทางาน
ร่วมกับผ้อู ่ืนไดอ้ ยา่ งมคี วามสุข

รวม

คะแนนเฉล่ีย = (คะแนนรวม x 5)/50

เกณฑ์การประเมิน (ระดับความถี่ที่แสดงออก) 4 = แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง
5 = แสดงพฤติกรรมสม่าเสมอ 2 = แสดงพฤติกรรมนาน ๆ คร้ัง
3 = แสดงพฤติกรรมเป็นบางครั้ง
1 = ไมแ่ สดงพฤติกรรมเลย

ข้อคดิ เหน็ /ข้อเสนอแนะ

ลงช่ือ ผ้ปู ระเมิน

(นางศริ วิ รรณ เพ็งสง)

วันท่ี เดือน พ.ศ.

หน่วยท่ี 3 สมการบญั ชี 95

แบบประเมินผลการเรยี นรู้หลงั เรียน

คาช้ีแจง : 1. ข้อสอบมที ั้งหมด 10 ขอ้ เปน็ แบบปรนยั เลอื กตอบ 5 ตวั เลือก
2. คะแนนเตม็ 10 คะแนน ใช้เวลา 10 นาที
3. เขยี นเครอ่ื งหมาย x ลงในกระดาษคาตอบที่ถูกทสี่ ุดเพียงคาตอบเดยี ว

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. ขอ้ ใดคือความหมายของ สมการบญั ชี (Accounting Equation)
ก. การสรุปผลการดาเนินงาน
ข. การจาแนกสินทรัพย์ หนสี้ ินและส่วนของเจ้าของ
ค. เปน็ รายงานทจ่ี ดั ทาข้ึนเพื่อแสดงฐานะทางการเงินของกจิ การ ณ วนั ใดวนั หน่ึง
ง. สมการบัญชจี ะแสดงความสัมพนั ธ์ระหว่างสนิ ทรัพย์ หน้ีสิน และสว่ นของเจา้ ของ
จ. การแสดงถงึ ทรัพยากรเชิงเศรษฐกจิ ท่ีอยู่ในการดแู ลและควบคมุ กิจการและมสี ิทธ์ิครอบครอง
ทงั้ หมดท่มี ใี นทรพั ยากรน้ันไมว่ า่ จะเป็นสนิ ทรพั ย์ หน้สี ิน และส่วนของเจ้าของ

2. ข้อใดคือสมการบัญชตี ามการแสดงความสมั พนั ธ์ระหว่างสนิ ทรัพย์ หน้สี นิ และส่วนของเจ้าของ
ก. A = L + OE
ข. A = L – OE
ค. L = A + OE
ง. OE = A + L
จ. L = OE + A

3. ข้อใดคือความสมั พันธ์ระหว่างสนิ ทรัพย์ หน้สี ิน และส่วนของเจา้ ของ
ก. ผงั บัญชี
ข. สมการบัญชี
ค. กระดาษทาการ
ง. งบกระแสเงินสด
จ. งบแสดงฐานะการเงิน

หนว่ ยท่ี 3 สมการบัญชี 96

4. ข้อใดเปน็ ผลกระทบต่อสมการบญั ชีขา้ งเดยี วกนั
ก. ถอนเงนิ สดไปใช้ส่วนตวั
ข. กเู้ งนิ จากธนาคารออมสิน
ค. ลกู หน้ีนาเงินสดมาชาระหนี้
ง. รับรายไดค้ า่ บริการเปน็ เงนิ สด
จ. จ่ายชาระเงนิ กู้ พร้อมดอกเบย้ี

โจทยป์ ระกอบใช้ตอบคาถามข้อ 5-7

ตอ่ ไปน้เี ป็นสินทรพั ย์ของร้านลาดวนบวิ ตีซ้ าลอน ซ่ึงนางสาวลาดวนเปน็ เจา้ ของ ดังนี้

เงินสด 80,000 บาท

เงนิ ฝากธนาคาร 400,000 บาท

ท่ดี นิ อาคาร และอุปกรณ์ 600,000 บาท

รถยนต์ 350,000 บาท

เจ้าหนก้ี ารค้า 50,000 บาท

เงินเบกิ เกนิ บัญชี 45,000 บาท

5. จากโจทยส์ ามารถเขยี นสมการบัญชีได้ตามข้อใด
ก. สนิ ทรัพย์ = ส่วนของเจา้ ของ
ข. หนี้สนิ = สินทรัพย์ – สว่ นของเจา้ ของ
ค. สว่ นของเจา้ ของ = สนิ ทรัพย์ – หนี้สนิ
ง. สว่ นของเจา้ ของ = สินทรพั ย์ + หนสี้ ิน
จ. สนิ ทรพั ย์ = หนส้ี ิน + สว่ นของเจา้ ของ

6. จากข้อ 5 ใหแ้ ทนค่าสมการบัญชีทีถ่ ูกต้อง
ก. สินทรัพย์ = หนสี้ ิน
ข. 1,430,000 = 1,430,000
ค. หนี้สนิ = 1,430,000 – ส่วนของเจา้ ของ
ง. สว่ นของเจ้าของ = 1,430,000 + หนสี้ ิน
จ. ส่วนของเจา้ ของ = 1,430,000 – 95,000

หนว่ ยที่ 3 สมการบญั ชี 97

7. จากโจทย์ส่วนของเจ้าของ (ทุน) มคี ่าเทา่ กับข้อใด
ก. 1,335,000 บาท
ข. 1,430,000 บาท
ค. 1,500,000 บาท
ง. 1,555,000 บาท
จ. 1,665,000 บาท

8. ตอ่ ไปน้เี ปน็ งบแสดงฐานะการเงินของร้านน้าดอกไมบ้ ริการ ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2561

ร้านน้าดอกไม้บริการ

งบแสดงฐานะการเงนิ

ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2561

สนิ ทรพั ย์ บาท สต. หนี้สินและส่วนของเจ้าของ บาท สต.

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น หน้สี นิ หมุนเวียน

เงนิ สด 20,000 - เจ้าหน้กี ารค้า 70,000 -

เงินฝากธนาคาร 50,000 - ส่วนของเจ้าของ

สนิ ทรพั ย์ไม่หมุนเวียน ทุน-นางดอกไม้ ……… -

ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ 500,000 -

รถยนต์ 200,000 -

.............. - .......... -

จากโจทยอ์ ยากทราบว่า มที ุนนางดอกไม้ซง่ึ เปน็ สว่ นของเจ้าของจานวนทัง้ สนิ้ เทา่ ใด
ก. 380,000 บาท
ข. 520,000 บาท
ค. 690,000 บาท
ง. 700,000 บาท
จ. 770,000 บาท

หนว่ ยท่ี 3 สมการบญั ชี 98

9. จากข้อ 8 อยากทราบวา่ สนิ ทรัพย์ท้ังสนิ้ มีจานวนเทา่ ใด
ก. 780,000 บาท
ข. 770,000 บาท
ค. 700,000 บาท
ง. 520,000 บาท
จ. 380,000 บาท

10. จากโจทยข์ ้อ 8 อยากทราบว่ามหี นส้ี ินและส่วนของเจ้าของมที ัง้ ส้นิ เทา่ ใด
ก. 380,000 บาท
ข. 450,000 บาท
ค. 520,000 บาท
ง. 690,000 บาท
จ. 770,000 บาท

หนว่ ยที่ 3 สมการบัญชี 99

Mind Mapping (ผงั มโนทัศน์)

สมการบัญชี

แสดงความรู้เก่ียวกบั สมการบัญชี เขียนสมการบัญชี
และงบแสดงฐานะการเงนิ ได้ถูกตอ้ ง และคานวณสมการบญั ชี
พร้อมแสดงงบฐานะการเงิน
ความหมายของสมการบัญชี
การเขยี นสมการบัญชแี ละการคานวณ ไดถ้ ูกต้อง
สมการบญั ชี
งบแสดงฐานะการเงิน

แสดงพฤติกรรมต่อการเรียนร้ดู ้วยจิตสานกึ ทดี่ ี มคี ุณธรรม จรยิ ธรรมและน้อมนา
หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงสู่การปฏิบตั ิ

ซ่ือสัตย์ รับผิดชอบ รอบคอบ มีวนิ ยั สนใจใฝ่รู้ จิตอาสา
สมั มาคารวะ ประหยัด ประชาธปิ ไตย มีสว่ นร่วม

พอประมาณ มเี หตผุ ล มีภูมิคุ้มกนั