หน่วยที่ 2 สินทรัพย์ หนี้สิน ส่วนของเจ้าของ

หน่วยท่ี 2

สนิ ทรัพย์ หน้ีสิน และสว่ นของเจ้าของ
ตามกรอบแนวคดิ สาหรบั การรายงานทางการเงนิ

(Meaning of Assets, Liabilities and Owner’ Equity for Conceptual Framework for Financial reporting)

แนวคดิ

การจัดทําบัญชีสําหรับกิจการเจ้าของคนเดียว ประเภทธุรกิจบริการ ผู้จัดทําจําเป็นต้องมี
ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของ เพ่ือนําไปคํานวณหาตัวเลขของ
ข้อมูลทางบัญชีต่าง ๆ ของรายการค้าได้อย่างถูกต้อง ซึ่งเป็นข้อมูลพื้นฐานในการจัดทํางบแสดงฐานะ
การเงนิ เพอื่ แสดงวา่ ณ วนั ใดวนั หนึ่ง กิจการมีสินทรพั ย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจ้าของเปน็ จํานวนเท่าใด

สาระการเรียนรู้

1. กรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงนิ
2. สนิ ทรพั ย์
3. หนส้ี ิน
4. สว่ นของเจา้ ของ

สมรรถนะประจาหน่วย

1. แสดงความร้เู กี่ยวกับกรอบแนวคดิ สาํ หรับการรายงานทางการเงนิ สนิ ทรพั ย์ หนีส้ นิ และ
สว่ นของเจ้าของไดถ้ ูกตอ้ ง

2. คาํ นวณสนิ ทรัพย์ หนี้สนิ และส่วนของเจ้าของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทาง
การเงนิ ได้ถูกต้อง

3. แสดงพฤติกรรมต่อการเรยี นรดู้ ว้ ยจติ สํานึกทีด่ ี มีคุณธรรม จริยธรรมและน้อมนําหลัก
ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งสกู่ ารปฏิบัติ

หนว่ ยที่ 2 สนิ ทรพั ย์ หนส้ี นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรับการรายงานทางการเงิน 32

จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม

1. อธบิ ายกรอบแนวคดิ สาํ หรับการรายงานทางการเงินได้
2. อธบิ ายและคาํ นวณสนิ ทรัพย์ตามกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ ได้
3. อธิบายและคาํ นวณหนสี้ ินตามกรอบแนวคิดสาํ หรับการรายงานทางการเงนิ ได้
4. อธบิ ายและคาํ นวณส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั การรายงานทางการเงินได้
5. มคี วามซอ่ื สัตย์ รบั ผดิ ชอบ รอบคอบ มวี ินัย สนใจใฝเ่ รยี นรู้ มีจติ อาสา สัมมาคารวะ
ประหยดั มคี วามเปน็ ประชาธิปไตย ทํางานร่วมกับผ้อู ืน่ ได้อยา่ งมคี วามสุข

หน่วยที่ 2 สนิ ทรพั ย์ หนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ 33

แบบประเมนิ ผลการเรยี นร้กู อ่ นเรยี น

คาช้แี จง : 1. ขอ้ สอบมที ง้ั หมด 10 ขอ้ เป็นแบบปรนยั เลือกตอบ 5 ตวั เลอื ก
2. คะแนนเต็ม 10 คะแนน ใชเ้ วลา 10 นาที
3. เขยี นเครอ่ื งหมาย x ลงในกระดาษคําตอบท่ีถูกท่สี ดุ เพียงคําตอบเดยี ว

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. ขอ้ ใดกล่าวถงึ กรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงินไดถ้ ูกต้อง
ก. เปน็ มาตรฐานการรายงานทางการเงิน
ข. เกณฑ์ท่ีกําหนดข้ึนโดยมาตรฐานการบัญชีภายในประเทศ
ค. ข้อสมมติในการจัดทําและนําเสนองบการเงนิ คือ “เกณฑค์ งค้าง”
ง. แนวคดิ หลกั เกย่ี วกบั การจัดทําและนาํ เสนองบการเงินแกผ่ ใู้ ช้งบการเงนิ
จ. องคป์ ระกอบซึ่งเก่ียวข้องโดยตรงกับการวัดฐานะการเงิน ได้แก่ รายได้ และคา่ ใชจ้ า่ ย

2. ขอ้ ใดคือความหมายของสินทรพั ย์
ก. ส่ิงทมี่ มี ลู ค่าเป็นตวั เงิน
ข. สทิ ธคิ วามเป็นเจ้าของในสินทรพั ย์
ค. ทรพั ยากรท่ีอยู่ในความควบคมุ ของกิจการ
ง. ส่ิงท่ไี มส่ ามารถเปล่ยี นเปน็ สดไดภ้ ายใน 1 ปี
จ. ภาระผกู พนั ในปัจจบุ ันของกจิ การท่ีต้องจ่ายชําระคนื ในอนาคต

3. ข้อใดคือสินทรัพยห์ มุนเวียน
ก. ทดี่ นิ
ข. อาคาร
ค. เครอื่ งจกั ร
ง. ลกู หนกี้ ารค้า
จ. ค่าความนยิ ม

หนว่ ยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนส้ี ิน และส่วนของเจ้าของตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ 34

4. นายทองมว้ นมเี งินสด 500,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 450,000 บาท อาคาร ที่ดนิ และอปุ กรณ์
800,000 บาท เงินก้ยู มื ธนาคาร 300,000 บาท เจ้าหนี้การค้า 40,000 บาท อยากทราบว่าเขามี
สินทรพั ยท์ ง้ั สน้ิ จาํ นวนเท่าใด
ก. 1,150,000 บาท
ข. 1,410,000 บาท
ค. 1,530,000 บาท
ง. 1,540,000 บาท
จ. 1,750,000 บาท

5. ขอ้ ใดคือความหมายของหนีส้ ิน
ก. ส่งิ ทม่ี มี ลู ค่าเป็นตวั เงิน
ข. สทิ ธคิ วามเปน็ เจา้ ของในสินทรัพย์
ค. ทรพั ยากรที่อย่ใู นการควบคมุ ของกจิ การ
ง. สงิ่ ทไ่ี มส่ ามารถเปลีย่ นเปน็ เงินสดไดภ้ ายใน 1 ปี
จ. ภาระผูกพันในปัจจบุ นั ของกจิ การท่ีต้องจา่ ยชาํ ระคืนในอนาคต

6. “เงินเบกิ เกินบญั ชธี นาคาร” เป็นรายการประเภทใด
ก. สว่ นของเจ้าของ
ข. หนีส้ ินหมนุ เวยี น
ค. หนีส้ ินไม่หมุนเวยี น
ง. สินทรัพย์หมนุ เวยี น
จ. สนิ ทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวยี น

7. นายแทนไทยมเี งินสด 200,000 บาท เงินฝากธนาคาร 500,000 บาท เจา้ หน้ีการค้า 50,000 บาท
เงนิ เบิกเกินบัญชี 100,000 บาท อยากทราบวา่ นายแทนไทยมหี นส้ี นิ จํานวนเทา่ ใด
ก. 50,000 บาท
ข. 100,000 บาท
ค. 150,000 บาท
ง. 200,000 บาท
จ. 550,000 บาท

หนว่ ยท่ี 2 สนิ ทรัพย์ หนี้สนิ และสว่ นของเจ้าของตามกรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงนิ 35

8. ข้อใดคือความหมายของส่วนของเจา้ ของ
ก. สง่ิ ทม่ี มี ูลคา่ เปน็ ตัวเงนิ
ข. ทรัพยากรทอี่ ยู่ในการควบคมุ ของกิจการ
ค. สิ่งทไ่ี มส่ ามารถเปลย่ี นเป็นสดไดภ้ ายใน 1 ปี
ง. ภาระผูกพนั ในปัจจุบันของกจิ การท่ีต้องจ่ายชาํ ระคนื ในอนาคต
จ. ส่วนได้เสียในสินทรพั ย์ของกิจการ หลังจากหักหนีส้ ินทงั้ ส้ินออกแล้ว

9. ขอ้ ใดหมายถึงส่วนของเจ้าของ
ก. สินทรพั ย์ + ทุน
ข. สินทรพั ย์ – หนส้ี ิน
ค. สินทรัพย์ + หนส้ี นิ
ง. สนิ ทรพั ย์ หนส้ี ิน
จ. หนส้ี นิ + ส่วนของเจา้ ของ

10. รายการสินทรัพย์ หน้ีสนิ ของรา้ นฝอยทองบริการเสริมสวย ซ่ึงมีนางสาวฝอยทองเป็นเจ้าของกิจการ
มีดงั น้ี เงินสด 50,000 บาท อปุ กรณ์ 600,000 บาท รถยนต์ 500,000 บาท อาคาร 770,000 บาท
เจ้าหน้ี 60,000 บาท และเงินกู้ยืมระยะยาว 300,000 บาท อยากทราบว่าเขามี ส่วนของเจ้าของ
ทงั้ ส้ินจํานวนเท่าใด
ก. 1,165,000 บาท
ข. 1,560,000 บาท
ค. 1,660,000 บาท
ง. 1,800,000 บาท
จ. 1,841,000 บาท

หน่วยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรับการรายงานทางการเงิน 36

1. กรอบแนวคดิ สาหรบั การรายงานทางการเงิน

คณะกรรมการกําหนดมาตรฐานการบัญชี โดยสภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้
พิจารณาสภาพแวดล้อมธุรกิจในประเทศไทยและพัฒนาการรายงานทางการเงิน ให้เป็นไปตามเกณฑ์
ที่กําหนดข้ึนโดยมาตรฐานการบัญชีระหว่างประเทศ จึงได้มีการประกาศใช้ กรอบแนวคิดสําหรับการ
รายงานทางการเงิน ขึ้น

กรอบแนวคิดสําหรับการรายงานทางการเงินฉบับปัจจุบัน (ปรับปรุง 2562) มีแนวคิดหลัก
เกี่ยวกับการจัดทําและนําเสนองบการเงินแก่ผู้ใช้งบการเงิน ที่ไม่ถือเป็นมาตรฐานการรายงานทาง
การเงนิ เนื่องจากไมไ่ ด้กาํ หนดรายละเอียดเก่ียวกับการวัดมูลค่าหรือการเปิดเผยข้อมูลสําหรับการจัดทํา
งบการเงินโดยเฉพาะ แตไ่ ด้มีการปรับปรุงเปลีย่ นแปลงเน้ือหา ปรับเนอื้ หา และคงไว้ซึ่งเนอ้ื หาบางส่วน
เช่น กําหนดจดุ ประสงคข์ องรายงานทางการเงนิ เพอ่ื วตั ถปุ ระสงค์ทว่ั ไปใหม่ โดยไม่จํากัดแค่วัตถุประสงค์
ของงบการเงิน และมีข้อสมมติในการจัดทําและนําเสนองบการเงินไว้เพียง การดาเนินงานต่อเน่ือง
(Going Concern) กล่าวคือ งบการเงินที่จัดทําข้ึนต้องมีข้อสมมติที่ว่ากิจการจะดําเนินงานอย่าง
ต่อเนื่องและดํารงอยู่ต่อไปในอนาคต หรือกิจการไม่มีเจตนาหรือความจําเป็นท่ีจะเลิกกิจการหรือลด
ขนาดการดําเนินงานอย่างมีสาระสําคัญ อย่างไรก็ตาม หากกิจการมีเจตนาหรือมีความจําเป็นดังกล่าว
งบการเงนิ ต้องจัดทาํ ข้ึนโดยใช้เกณฑ์อืน่ และตอ้ งเปดิ เผยหลักเกณฑใ์ นงบการเงินน้ันด้วย องค์ประกอบ
ซ่ึงเกย่ี วขอ้ งโดยตรงกับการวัดฐานะการเงนิ ได้แก่

1. สนิ ทรพั ย์
2. หนีส้ ิน
3. ส่วนของเจา้ ของ

2. สนิ ทรพั ย์ (Assets)

สนิ ทรพั ย์ (Assets) ตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั การรายงานทางการเงิน หมายถึง ทรัพยากรท่ี
อยใู่ นความควบคุมของกิจการ ทรพั ยากรดงั กล่าวเป็นผลของเหตุการณ์ในอดีตซ่ึงกิจการคาดว่าจะได้รับ
ประโยชน์เชงิ เศรษฐกิจจากทรพั ยากรนนั้ ในอนาคต

สนิ ทรัพย์ ตามคาํ นยิ ามศพั ทบ์ ัญชี หมายถึง สิทธิและทรัพยากรท่ีกิจการมีอยู่ซึ่งเกิดจากการ
ประกอบการ สามารถแสดงค่าเป็นตวั เงินไดแ้ ละจะให้ประโยชน์ในอนาคต

หน่วยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนี้สนิ และสว่ นของเจ้าของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงิน 37

สินทรัพย์ หมายถึง สิทธิหรือกรรมสิทธิ์ในสิ่งที่มีตัวตนหรือไม่มีตัวตน อันมีมูลค่าที่สามารถ
ประมาณค่าได้เป็นตัวเงิน มีบุคคลหรือกิจการเป็นเจ้าของ ได้แก่ กรรมสิทธิ์ในสังหาริมทรัพย์ อสังหา-
รมิ ทรัพย์ สิทธเิ รยี กรอ้ งมูลค่าท่ไี ดร้ บั มา รายจา่ ยที่ก่อให้เกิดสิทธิ และรายจ่ายของรอบระยะเวลาบัญชี
ต่อไป

ดงั นัน้ จึงอาจกลา่ วได้ว่า สนิ ทรัพย์ หมายถงึ ทรัพยากรที่อยูใ่ นความควบคุมของกิจการอาจ
เปน็ ผลของเหตุการณใ์ นอดตี ซึง่ กิจการคาดว่าจะไดร้ บั ประโยชน์เชงิ เศรษฐกิจจากทรัพยากรน้ันในอนาคต
สิทธหิ รอื กรรมสทิ ธิ์ในส่ิงทม่ี ตี ัวตนหรอื ไมม่ ตี ัวตน อันมมี ูลคา่ ทป่ี ระมาณค่าเปน็ ตวั เงนิ ได้

ในทางการบัญชีได้แบ่งสินทรัพย์ออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ สินทรัพย์หมุนเวียน
(Current Assets) และ สนิ ทรพั ย์ไมห่ มุนเวียน (Non-Current Asset)

1. สนิ ทรัพย์หมุนเวยี น (Current Assets) หมายถึง สนิ ทรพั ย์ที่เข้าเง่ือนไข 3 ข้อ ดังนี้ คือ
1) คาดว่าจะได้รับประโยชน์ หรือต้ังใจสําหรับการขาย หรือใช้ภายในรอบระยะเวลาการดําเนินงาน
ตามปกตขิ องกจิ การ 2) ถอื สินทรพั ย์โดยมวี ตั ถปุ ระสงคห์ ลกั ไวเ้ พ่ือค้า 3) คาดว่าจะได้รับประโยชน์จาก
สินทรัพย์ภายใน 12 เดือน นับจากรอบระยะเวลารายงาน หรือสินทรัพย์ที่เป็นเงินสด หรือรายการ
เทยี บเท่าเงนิ สด และไม่มขี อ้ จาํ กัดในการแลกเปล่ียนหรือการใช้ชําระหนี้สินภายในระยะเวลาอย่างน้อย
12 เดอื น หลงั จากรอบระยะเวลารายงาน

บัญชที ีจ่ ดั เปน็ สินทรัพยห์ มุนเวียน มีดงั น้ี
1. เงนิ สด (Cash) หมายถงึ ธนบัตรและเหรียญกษาปณ์ ที่กิจการมีอยู่ รวมทั้งเงินสดย่อย
ธนาณัติ ตัว๋ แลกเงินไปรษณีย์ เชค็ ท่ียงั ไม่ได้นาํ ฝาก ดราฟต์ธนาคาร และเชค็ เดนิ ทาง
2. เงนิ ฝากธนาคาร (Cash at Bank) หมายถึง เงินทก่ี จิ การนาํ ไปเปดิ บัญชีเงินฝากประเภท
กระแสรายวันและออมทรัพย์ไว้กับธนาคาร ทั้งนี้ไม่รวมเงินฝากประเภทจ่ายคืน เมื่อครบกําหนดเวลา
(เงินฝากประจํา) รวมทง้ั บัตรเงนิ ฝากทอี่ อกโดยธนาคารพาณชิ ยแ์ ละสถาบนั การเงนิ อ่ืน
3. ลกู หนกี้ ารค้า (Accounts Receivable) หมายถงึ จํานวนเงินท่ีลูกค้าค้างชําระค่าสินค้า
หรอื คา่ บริการท่ีกิจการได้ขายไปเป็นเงนิ เชื่อ
4. ตั๋วเงนิ รบั (Note Receivable) หมายถึง ตราสารหน้ีหรือหนังสือสัญญา ซึ่งลูกค้าและ
บุคคลอ่ืน ๆ เขียนรับรองว่าจะจ่ายเงินจํานวนหน่ึงให้กิจการภายในกําหนดเวลาที่แน่นอน โดยปกติ
กจิ การจะไดร้ บั เงนิ คนื ภายใน 1 ปี
5. สินค้าคงเหลือ (Inventories) หมายถึง วัตถุดิบ งานระหว่างทํา หรือสินค้าระหว่าง
การผลิต และสินค้าสําเร็จรูป ซึ่งกิจการมีไว้เพ่ือรอขายหรือเพื่อรอการใช้ในการดําเนินงานตามปกติ
ของกจิ การ

หนว่ ยท่ี 2 สินทรพั ย์ หน้สี นิ และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรับการรายงานทางการเงิน 38

6. วัสดุสํานักงาน (Office Supplies) หมายถึง วัสดุท่ีกิจการมีไว้สําหรับใช้อํานวยความ
สะดวกในการดําเนินงาน ซึ่งมักใช้แล้วหมดไป บางคร้ังเรียกว่า วัสดุสิ้นเปลือง เช่น กระดาษ ปากกา
ดินสอ ยางลบ ไม้บรรทดั น้าํ ยาถูพนื้ เปน็ ตน้

7. รายได้ค้างรบั (Accrued Revenue) หมายถึง รายไดอ้ ่ืน ๆ ของกิจการท่ีเกิดขึน้ แล้ว แต่
ยงั ไมไ่ ดช้ ําระเงิน เช่น รายไดค้ ่าเช่าค้างรบั ดอกเบย้ี รับคา้ งรบั เปน็ ตน้

8. ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (Prepaid Expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ท่ีกิจการได้
จ่ายเงินสําหรับค่าบริการเป็นการล่วงหน้าไปแล้ว แต่จะได้ประโยชน์ในอนาคตอันสั้น เช่น ค่าเช่าจ่าย
ล่วงหน้า ค่าโฆษณาจ่ายล่วงหนา้ เป็นต้น

9. สินทรัพย์หมุนเวียนอื่น ๆ (Other current assets) หมายถึง สินทรัพย์หมุนเวียนท่ี
กิจการไม่ได้แยกรายการไว้ในรายงานทางการเงิน อันเน่ืองมาจากสาระสําคัญของแต่ละรายการและ
แตล่ ะบรษิ ทั ไมเ่ ท่ากัน ซึ่งหาความหมายของสินทรัพย์หมุนเวียนอื่นได้ด้วยการอ่านหมายเหตุประกอบ
งบการเงิน เช่น เงินมัดจําหมนุ เวียน เปน็ ตน้

2. สินทรัพย์ไม่หมนุ เวียน (Non-Current Asset) มาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 1 (ปรับปรงุ
2562) เรื่อง การนําเสนองบการเงิน ใหค้ าํ นิยามสินทรัพย์ไมห่ มุนเวยี น ดังน้ี

1. สินทรัพยไ์ ม่หมนุ เวยี น อาจรวมถงึ สนิ ทรพั ย์มตี วั ตน สนิ ทรัพยไ์ ม่มตี ัวตน และสนิ ทรัพย์
ทางการเงนิ ซึ่งมีลักษณะการใช้งานทเ่ี ป็นระยะยาว

2. เป็นสินทรัพย์ท่ีมีเพ่ือการค้าหรือมีไว้ในรอบระยะเวลาการดําเนินงานของกิจการ เริ่ม
ตั้งแต่ซ้ือสินทรัพย์มาเพ่ือใช้ในการดําเนินงาน จนกระท่ังได้รับเงินสดหรือรายการเทียบเท่าเงินสด มี
ระยะเวลามากกวา่ 1 ปี

สินทรัพย์ไมห่ มนุ เวยี น หมายถึง สินทรพั ย์ที่มีไว้ใช้ในกิจการ เป็นสินทรัพย์ที่มีอายุการใช้
งานนาน ราคาแพง ไมส่ ามารถเปล่ียนเป็นเงินสดได้ภายใน 1 ปี ของการดาํ เนนิ งาน

เนื่องจากกิจการได้สินทรัพย์ไม่หมุนเวียนมาด้วยจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน ดังน้ัน
สนิ ทรพั ย์ไมห่ มุนเวียนจึงประกอบดว้ ยบัญชตี า่ ง ๆ ดงั นี้

1. เงนิ ลงทนุ ระยะยาว (Long-term investment) หมายถงึ การลงทนุ ซ้อื หนุ้ หรือพันธบัตร
ของกิจการอื่น เพือ่ หาดอกผลจากการลงทุนนัน้ ใหย้ าวนานเกนิ กวา่ 1 ปี

2. ทีด่ ิน อาคาร และอุปกรณ์ (Property, plant and equipment) หมายถึง สินทรัพย์
ท่ีมีลักษณะคงทนถาวร ซงึ่ กจิ การมีไวใ้ ชใ้ นการดาํ เนนิ งานตอ่ เนื่องตลอดไป โดยไม่มีวัตถุประสงค์ซ้ือมา
เพ่ือขาย

3. สินทรัพยไ์ ม่มตี วั ตน (Intangible assets) หมายถึง สินทรัพย์ที่ไมส่ ามารถสมั ผัสได้ ไม่
อาจมองเห็นได้ แต่มคี ่าเป็นเงนิ ซ่งึ กิจการมีอยู่และคาดวา่ จะไดร้ ับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตจาก
สินทรพั ยท์ ่ไี ม่มตี ัวตนเหล่านั้น ได้แก่ สิทธบิ ตั ร ลิขสทิ ธิ์ สัมปทาน ค่าความนิยม เครือ่ งหมาย เป็นต้น

หน่วยท่ี 2 สินทรพั ย์ หนสี้ นิ และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสําหรับการรายงานทางการเงนิ 39

3.1 สิทธิบัตร (Patent) หรอื นิมิตสิทธิ คือ สทิ ธิตามกฎหมายทีร่ ฐั ให้แก่บุคคลท่ีประดิษฐ์
คดิ คน้ ส่งิ หนง่ึ สง่ิ ใดข้นึ ใหมซ่ งึ่ มีประโยชน์ เชน่ การประดิษฐ์เครื่องตัดทลายปาล์ม เครื่องทําขนมครองแครง
เปน็ ต้น

3.2 ลขิ สิทธิ์ (Copyrights) คอื สิทธิทก่ี จิ การได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายในการ
จัดพิมพ์ ขายหรือใช้ประโยชน์จากศลิ ปกรรม ดนตรีหรือวรรณกรรมอยา่ งใดอย่างหนึง่

3.3 สมั ปทาน (Concession) คือ สิทธทิ ่กี ิจการไดร้ ับจากรฐั ในการจดั ทําบริการสาธารณะ
หรือจัดทําประโยชน์เก่ียวกับทรัพยากรธรรมชาติ ภายในระยะเวลาและตามเงื่อนไขที่รัฐกําหนด เช่น
สมั ปทานปา่ ไม้ การขดุ แร่ เปน็ ต้น

3.4 ค่าความนิยม (Goodwill) เป็นส่วนต่างของมูลค่ากิจการตามบัญชี กับมูลค่าที่
ซ้ือขายกันจริง โดยมากเกิดจากการท่ีกิจการมีความสามารถสูงในการหากําไร การบริหารงาน
พนกั งานมขี วัญและกําลงั ใจดี ฯลฯ

3.5 เครื่องหมายการคา้ (Trademarks) คือ สทิ ธทิ ก่ี ิจการได้รับจากรฐั ในการใช้ประโยชน์
จากเคร่ืองหมายการค้าหรือขอ้ ทก่ี ําหนดอย่างถาวรแตเ่ พยี งผูเ้ ดียว

3.6 สิทธิการเช่า (Leasehold) คือ สิทธิในการใช้ประโยชน์จากทรัพย์สินที่เช่า จาก
เจ้าของสินทรพั ยต์ ามระยะเวลาท่ีกาํ หนดไวใ้ นสัญญา

4. สนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวียนอืน่ (other non-current assets) หมายถงึ สนิ ทรัพยท์ ี่ไมส่ ามารถ
จดั ประเภทขา้ งตน้ ได้ เช่น ค่าใชจ้ า่ ยรอตัดบัญชี

ตวั อย่างท่ี 2.1

เมื่อวันท่ี 1 มีนาคม 2562 นายทองเอกไดส้ าํ รวจตนเองพบวา่ มีทรพั ย์สินสว่ นตวั ดังน้ี

เงนิ สด 500,000 บาท

รถยนต์ 450,000 บาท

อปุ กรณ์สํานักงาน 150,000 บาท

รวมทัง้ สิน้ 1,100,000 บาท

ขอ้ สงั เกต 1. ทรพั ยส์ ินดังกล่าวนี้ในทางบญั ชีเรยี กว่า “สินทรัพย์ (Assets)”
2. จะเห็นไดว้ ่านายทองเอกมีทรัพย์สนิ ส่วนตวั ท้ังสิ้นจํานวน 1,100,000 บาท

หนว่ ยที่ 2 สนิ ทรพั ย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงนิ 40

ตัวอย่างท่ี 2.2

ต่อไปน้เี ป็นรายการสินทรัพยข์ องรา้ นทองมว้ นบรกิ าร ซึ่งมีนายทองม้วนเป็นเจา้ ของ

เงินสด 200,000 บาท ร้านทองมว้ นบรกิ ารมสี ินทรัพย์
เงินฝากธนาคาร 300,000 บาท ทงั้ สิน้ 1,600,000 บาท
เครอื่ งตกแต่ง 50,000 บาท ซึง่ เป็นสนิ ทรพั ยส์ ่วนตัว
อาคาร 600,000 บาท
รถยนต์ 450,000 บาท
รวม 1,600,000 บาท

ตวั อยา่ งที่ 2.3

นางทองหยอดได้สํารวจข้อมลู ของกิจการมีดงั น้ี

เงนิ สด 38,000 บาท
เงินฝากธนาคาร 50,000 บาท
วัสดสุ าํ นกั งาน 12,000 บาท
อาคาร 850,000 บาท
รถยนต์ 750,000 บาท

นางทองหยอดมสี นิ ทรัพย์หมุนเวียนและสินทรัพย์ไมห่ มุนเวียนทัง้ สิน้ เทา่ ไร

สนิ ทรพั ยข์ องนางทองหยอด

สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น สนิ ทรัพย์ไม่หมนุ เวียน
เงนิ สด 38,000 บาท
เงินฝากธนาคาร 50,000 บาท อาคาร 850,000 บาท
วัสดสุ ํานักงาน 12,000 บาท รถยนต์ 750,000 บาท
รวม 100,000 บาท รวม 1,600,000 บาท

รวมสนิ ทรพั ย์ทั้งสน้ิ ของนางทองหยอด = 1,700,000 บาท

หน่วยท่ี 2 สินทรพั ย์ หนส้ี ิน และสว่ นของเจ้าของตามกรอบแนวคิดสาํ หรับการรายงานทางการเงนิ 41

ตัวอยา่ งที่ 2.4

เมอ่ื วนั ที่ 1 มกราคม 2561 ร้านไขห่ งส์บรกิ ารมีสนิ ทรัพยต์ ่าง ๆ ดังนี้

เงนิ สด 40,000 บาท ร้านไข่หงส์บรกิ าร
ลูกหน้กี ารค้า 20,000 บาท มีสินทรัพย์ท้ังสิ้น 650,500 บาท
เคร่อื งตกแตง่ 30,500 บาท
อุปกรณส์ าํ นักงาน 60,000 บาท
รถยนต์ 500,000 บาท
รวม 650,500 บาท

ลกั ษณะของสินทรพั ย์มดี ังต่อไปน้ี
1. กิจการอาจได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตของสินทรัพย์ หมายถึง ศักยภาพของ

สินทรัพยใ์ นการก่อให้เกิดกระแสเงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสดแก่กิจการทั้งทางตรงและทางอ้อม
อาจอยู่ในรูปของการเพิ่มประโยชน์ ซ่ึงเป็นส่วนหน่ึงของกิจกรรมดําเนินงาน หรืออาจอยู่ในรูปของ
ความสามารถในการเปลี่ยนเป็นเงินสด หรือรายการเทียบเท่าเงินสด หรือความสามารถในการลด
กระแสเงินสดจ่าย เช่น กระบวนการผลติ ใหม่ทชี่ ว่ ยลดต้นทนุ การผลติ

2. กจิ การใช้สนิ ทรพั ยเ์ พอื่ ผลิตสินค้าหรือบริการท่ีตอบสนองความต้องการหรือความจําเป็น
ของลกู คา้ เม่ือสนิ คา้ หรือบริการนน้ั ตอบสนองความต้องการหรือความจําเป็นของลูกค้าได้ ลูกค้าพร้อม
จะจา่ ยเงินใหก้ จิ การเพ่อื ซอื้ สนิ คา้ หรือบรกิ ารนั้น ซงึ่ ทาํ ใหก้ จิ การได้รับกระแสเงินสดท่ีจะเป็นประโยชน์
ในการจัดหาทรพั ยากรอ่ืน

3. กจิ การอาจจะใชใ้ นหลายลักษณะ เช่น
3.1 กิจการนาํ สนิ ทรัพย์ไปชําระหนี้สนิ ตัวอย่างเช่น กจิ การนาํ สินทรพั ย์ไปชําระหน้ีให้แก่

เจ้าหน้ีการคา้ เป็นตน้
3.2 กจิ การอาจนําสินทรัพย์มาแลกกับสนิ ทรัพย์อ่นื
3.3 กิจการอาจจะใชส้ นิ ทรัพย์หรือนําสินทรัพย์มาใชร้ ่วมกันเพือ่ ผลติ สินค้า หรือ

ใหบ้ ริการ
3.4 กจิ การอาจนาํ สินทรพั ย์มาจา่ ยใหก้ บั เจ้าของ

4. สินทรัพย์หลายประเภทเป็นสินทรัพย์ท่ีมีรูปแบบทางกายภาพ เช่น ท่ีดิน อาคาร และ
อปุ กรณ์ เป็นตน้ อย่างไรก็ตาม รูปแบบทางกายภาพมิใช่เร่ืองสําคญั ที่กาํ หนดว่าสนิ ทรพั ย์มีอยจู่ ริง

หน่วยที่ 2 สนิ ทรัพย์ หนีส้ ิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงนิ 42

ดังนั้น ลขิ สิทธิแ์ ละสทิ ธบิ ัตรถอื เปน็ สินทรัพย์ของกิจการได้ หากคาดคะเนได้ว่ากิจการจะได้รับประโยชน์
เชิงเศรษฐกิจในอนาคตจากลขิ สทิ ธ์แิ ละสทิ ธิบตั ร และอยใู่ นความควบคมุ ของกิจการ

5. สินทรัพย์หลายประเภทเก่ียวข้องกับสิทธิทางกฎหมายรวมถึงกรรมสิทธ์ิในสินทรัพย์น้ัน
เช่น ลูกหนี้การค้า และที่ดิน อย่างไรก็ตาม กรรมสิทธ์ิน้ีมิใช่เรื่องสําคัญในการพิจารณาความมีตัวตน
ของสินทรัพย์ เช่น ท่ีดินตามสัญญาเช่าถือเป็นสินทรัพย์ หากสามารถควบคุมประโยชนท่ีคาดว่าจะเกิด
จากท่ีดินนั้น โดยทั่วไป ความสามารถของกิจการในการควบคุมประโยชน์ของสินทรัพย์ เป็นผลจาก
สิทธิตามกฎหมาย แต่บางรายการอาจถือเป็นสินทรัพย์ตามคํานิยาม แม้ว่ากิจการจะไม่มีสิทธิตาม
กฎหมายที่จะควบคุมสินทรัพย์น้ัน เช่น ความรู้ ความชํานาญที่กิจการได้จากการวิจัยพัฒนาอาจเป็น
สินทรัพย์ตามคํานิยาม หากกิจการสามารถรักษาความรู้ ความชํานาญดังกล่าวเป็นความลับ ซ่ึงทําให้
กิจการสามารถควบคุมประโยชนท์ ี่คาดวา่ จะได้รบั จากความรู้ ความชาํ นาญน้ัน

6. สินทรัพยข์ องกจิ การเป็นผลของรายการและเหตุการณ์ทางบัญชีในอดีต โดยทั่วไปกิจการ
ได้สนิ ทรัพย์มาโดยการซอ้ื หรอื ผลติ สนิ ทรัพย์ข้ึนเอง แต่ท้ังนี้กิจการอาจได้สินทรัพย์มาจากรายการและ
เหตุการณ์ทางบัญชีในลักษณะอ่ืน เช่น ที่ดินที่ได้รับจากรัฐบาลตามโครงการส่งเสริมการเติบโตทาง
เศรษฐกิจและการพบแหล่งแร่ อย่างไรก็ตาม รายการและเหตุการณ์ทางบัญชีที่คาดว่าจะเกิดในอนาคต
ยังไม่ถือเป็นสินทรัพย์ เช่น ความต้ังใจท่ีกิจการจะซ้ือสินค้า จึงไม่ใช่สินทรัพย์ เพราะไม่เป็นไปตาม
คํานิยาม

7. การเกิดรายจ่ายอาจเก่ียวพันอย่างใกล้ชิดกับการได้มาซึ่งสินทรัพย์ แต่ไม่จําเป็นต้องเกิด
พร้อมกันเสมอไป ดังนั้น รายจ่ายท่ีเกิดขึ้นเป็นหลักฐานว่ากิจการกําลังแสวงหาประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ
ในอนาคต แต่มไิ ด้เป็นหลักฐานทท่ี ําให้สรปุ ไดว้ า่ รายจ่ายน้ันเปน็ สนิ ทรัพย์ตามคาํ นิยาม ในทํานองเดียวกัน
สินทรัพย์อาจเป็นไปตามคํานิยามแม้จะไม่มีรายจ่ายเกิดข้ึน เช่น ท่ีดินท่ีได้รับจากการบริจาค อาจเป็น
สินทรัพยต์ ามคาํ นิยาม ซึง่ กิจการสามารถรับรใู้ นงบแสดงฐานะการเงินได้

2. หนส้ี นิ (Liabilities)

หนีส้ นิ (Liabilities) ตามกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทางการเงิน หมายถึง ภาระผูกพัน
ในปัจจุบันของกิจการ ซึ่งเป็นผลของเหตุการณ์ในอดีตโดยการชําระภาระผูกพันนั้นคาดว่าจะส่งผลให้
กิจการสูญเสยี ทรัพยากรทีม่ ปี ระโยชนเ์ ชิงเศรษฐกจิ

ภาระผกู พัน หมายถงึ หน้าท่ีหรือความรับผดิ ชอบท่ตี อ้ งปฏบิ ตั ิด้วยวิธีใดวิธีหน่ึง ภาระผูกพัน
อาจมผี ลบังคบั ตามกฎหมายเนือ่ งจากเปน็ สัญญาผูกมดั หรอื เป็นข้อบังคับตามกฎหมาย เช่น จํานวนเงิน
คงคา้ ง จา่ ยค่าสินค้าหรอื บริการท่กี ิจการไดร้ บั

หนว่ ยที่ 2 สินทรัพย์ หนสี้ ิน และสว่ นของเจ้าของตามกรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงิน 43

จากความหมายข้างต้น หนี้สินมลี ักษณะสําคัญ ดงั นี้
1. ต้องเปน็ รายการหรอื เหตุการณ์ทางการเงินท่ีได้เกิดขึ้นแล้วในอดีต เช่น การซ้ือสินค้าหรือ
การบรกิ ารเปน็ เงนิ เช่อื การกูเ้ งินจากธนาคาร เปน็ ตน้
2. รายการหรอื เหตุการณ์ทางการเงินที่ได้เกิดข้ึนแล้วในอดีต และก่อให้เกิดภาระผูกพันหรือ
หนส้ี นิ ในปจั จุบนั
3. การชําระหนผ้ี กู พนั หรือหน้ีสินน้ัน คาดวา่ จะสง่ ผลให้เกิดการสญู เสยี ทรัพยากรท่ีมีประโยชน์
เชิงเศรษฐกิจ
สรุป หนี้สิน หมายถึง ภาระผูกพันที่กิจการมีต่อบุคคลภายนอก และจะต้องจ่ายชําระหนี้
ให้เสรจ็ สิ้นในอนาคตดว้ ยเงินสดหรือสินทรพั ย์กไ็ ด้

ประเภทของหน้ีสิน (Liabilities)

การจาํ แนกประเภทของหน้ีสินในทางบญั ชี แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท คอื
1. หนสี้ นิ หมุนเวยี น (Current Liability)

หมายถึง หน้สี ินซ่งึ มีระยะเวลาการชาํ ระคืนภายใน 12 เดอื น นับจากวันท่ีในงบแสดงฐานะ
การเงิน แม้วา่ มหี ลกั ฐานเปน็ สัญญาที่แสดงถึงการชําระหน้ี โดยการก่อหน้ีสินระยะยาวใหม่ หรือมีการ
ต่ออายุหนี้ให้เป็นหนี้ระยะยาว ซ่ึงสัญญาดังกล่าว จัดทําสมบูรณ์ภายหลังวันที่ในงบการเงินและก่อน
วันท่ีได้รบั อนมุ ตั ใิ ห้ออกงบการเงนิ

บญั ชีทจี่ ดั เป็นหน้สี นิ หมนุ เวียน มีดังน้ี
1. เจา้ หนกี้ ารค้า (Accounts Payable) หมายถึง จํานวนเงินซ่ึงกิจการมีภาระผูกพันที่
จะต้องชาํ ระให้แก่บุคคลอื่นหรือกจิ การอ่ืน อันเนอื่ งมาจากซอื้ สินคา้ หรอื บริการเปน็ เงินเชื่อ
2. เงินเบิกเกินบัญชีธนาคาร (Bank Overdrafts) หมายถึง จํานวนเงินท่ีกิจการเป็นหนี้
ธนาคาร อันเกดิ จากการขออนุมัติเบกิ เงินจากธนาคารเกินวงเงินฝากที่กิจการได้ฝากไว้ในบัญชีประเภท
กระแสรายวนั
3. ต๋ัวเงินจ่าย (Notes Payable) หมายถึง เอกสารที่เป็นลายลักษณ์อักษร ซ่ึงกิจการได้
รบั รองใหไ้ วต้ ่อบคุ คลอ่ืนวา่ กิจการจะชําระเงนิ จํานวนหน่ึงให้แกบ่ ุคคลนนั้ ภายในเวลาท่กี าํ หนด
4. ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expenses) หมายถึง ค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่กิจการได้รับ
ประโยชน์แล้วในงวดบญั ชที ่จี ัดทาํ บัญชี แต่ ณ วนั สิน้ งวดบัญชีกจิ การยังไม่ไดช้ าํ ระเงิน

หน่วยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนส้ี ิน และส่วนของเจ้าของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงิน 44

5. รายไดร้ บั ล่วงหน้า (Unearned Revenue) หมายถึง หนี้สนิ ท่ีเกิดจากกิจการได้รับเงิน
ค่าสนิ คา้ หรือบริการจากลกู ค้ามากอ่ นล่วงหน้า โดยท่ีกิจการยงั ไม่ได้จัดส่งสินค้าหรือให้บริการแก่ลูกค้า
จึงเกดิ เป็นภาระผกู พันที่กจิ การจะต้องส่งมอบสินค้าหรือให้บรกิ ารแกล่ กู คา้ ในโอกาสตอ่ ไป

6. หนีส้ ินระยะยาวท่ีถึงกาํ หนดชําระภายในหนงึ่ ปี (Current Portion of Long-Term
Loan) หมายถึง ภาระผูกพันที่กจิ การจะต้องจา่ ยชําระโดยกําหนดระยะเวลาเกนิ กว่า 1 ปี

7. เงินกู้ยืมระยะส้ัน (Short-Term Loan) หมายถึง จํานวนเงินที่กิจการกู้ยืมจากผู้อ่ืน
และกําหนดชําระภายใน 1 ปี

8. เจ้าหนี้อ่นื ๆ (Other Payable) หมายถึง สิทธิเรยี กร้องของกิจการอนื่ หรือบุคคลอ่ืนที่
มีต่อกิจการ ซึ่งมิได้เกิดจากรายได้ปกติ เช่น เจ้าหน้ีท่ีเกิดจากการซ้ือสินทรัพย์มาใช้สําหรับดําเนินการ
เป็นต้น

2. หนี้สินไมห่ มนุ เวียน (Non-Current Liabilities)
หน้สี ินไม่หมนุ เวยี น หรือหน้ีสินระยะยาว (Long-Term Liabilities) หมายถึงภาระผูกพัน

ท่กี จิ การมตี อ่ บคุ คลภายนอกและต้องชาํ ระคืนใหเ้ สรจ็ สนิ้ เกินกวา่ 1 ปี เช่น การกู้เงินระยะยาว (Long-
Term Loan) เงนิ กจู้ าํ นอง (Mortgage Loan) เป็นต้น

บัญชีทจี่ ัดเปน็ หนสี้ นิ ไม่หมุนเวียน มีดงั น้ี
2.1 เงนิ กจู้ ํานอง (Mortgage Loan) หมายถึง เงินก้รู ะยะยาว ซงึ่ กิจการใชส้ นิ ทรัพย์จํานอง
เป็นหลกั ประกันเงนิ กู้
2.2 เงนิ กู้ (Loan) หมายถึง เงินกรู้ ะยะยาว ซึง่ กจิ การกู้มาโดยมผี ู้คํา้ ประกัน
2.3 หุ้นกู้ (Debenture) หมายถึง ตราสารที่แสดงการเป็นหน้ี ซึ่งกิจการออกให้แก่ผู้ถือ
หุ้นกทู้ ีน่ าํ เงนิ มาให้กจิ การกู้ยืมในระยะยาว

ตวั อยา่ งท่ี 2.5

ร้านทบั ทมิ ได้สาํ รวจข้อมลู ของกิจการ มีดังนี้

เจ้าหน้ี-รา้ นกะละแม 35,500 บาท
เจ้าหน้ี-ร้านเปียกปนู 46,500 บาท
เงินกู้-ธนาคาร 5 ปี 300,000 บาท
หุ้นกู้ 750,000 บาท

หนว่ ยที่ 2 สินทรพั ย์ หนี้สิน และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรับการรายงานทางการเงนิ 45

รา้ นทบั ทมิ มีหนี้สินหมนุ เวียนและไมห่ มุนเวยี นทง้ั ส้นิ เทา่ ไร

หนสี้ นิ หมุนเวียน 35,500 บาท หน้ีสนิ ของร้านทับทมิ ทั้งสิน้
เจ้าหน้ี-รา้ นกะละแม 46,500 บาท 1,132,000 บาท
เจ้าหน้ี-รา้ นเปียกปนู
หน้ีสินไมห่ มุนเวียน 300,000 บาท
เงนิ กู้-ธนาคาร 5 ปี 750,000 บาท
หุน้ กู้

ตวั อยา่ งที่ 2.6

นางช่อม่วงเปิดร้านเสริมสวยได้ซื้ออุปกรณ์เสริมสวย จํานวน 350,000 บาท เป็นเงินเช่ือ
จากร้านสาล่ีบิวตี้ช้อป ดังนั้น นางช่อม่วงจึงต้องชําระเงินให้ร้านสาลี่บิวต้ีช้อปในภายหน้า ซึ่งเป็น
เจา้ หน้ขี องนางชอ่ ม่วง ดงั น้ี

เจา้ หนี้-รา้ นสาลี่บวิ ตช้ี อ้ ป 350,000 บาท

ลักษณะของหน้ีสินมีดงั ต่อไปนี้
1. ลักษณะสําคญั ของหนี้สิน คือ ต้องเปน็ ภาระผูกพันในปัจจุบันของกิจการ ภาระผูกพัน

หมายถงึ หนา้ ทหี่ รือความรบั ผิดชอบท่ีกิจการตอ้ งปฏบิ ัติดว้ ยวิธใี ดวิธีหน่ึง อาจมีผลบังคับตามกฎหมาย
เนื่องจากเป็นสญั ญาผกู มัดหรอื เป็นข้อบังคบั ตามกฎหมาย เชน่ จํานวนเงนิ คงคา้ งจา่ ย คา่ สนิ คา้ หรือบริการ
ท่กี จิ การได้รับ อย่างไรก็ตาม ภาระผกู พนั อาจเกิดจากการดาํ เนินงานตามปกติของกิจการจากประเพณี
การคา้ หรือจากความตอ้ งการทจ่ี ะรกั ษาความสัมพันธ์เชิงธุรกิจหรือต้องการปฏิบัติในลักษณะท่ีเป็นธรรม
เช่น หากกิจการมีนโยบายที่จะแก้ไขข้อบกพร่องของสินค้าแม้อยู่ในระยะเวลารับประกัน กิจการต้อง
บันทึกจํานวนเงินทค่ี าดว่าจะต้องจา่ ยเพ่อื การแกไ้ ขข้อบกพรอ่ งของสินคา้ ท่ีขายไปเปน็ หนสี้ ิน

2. กิจการต้องแยกภาระผูกพันในปัจจุบันออกจากภาระผูกพันในอนาคตอย่างชัดเจน
การท่ฝี า่ ยบริหารของกจิ การเพียงแต่ตัดสินใจทจี่ ะจัดหาสินทรัพย์ไม่ถือว่าภาระผูกพันในปัจจุบันเกิดข้ึน
แล้ว ภาระผูกพันจะเกิดขึ้นเม่ือกิจการได้รับมอบสินทรัพย์ท่ีมิอาจยกเลิกได้ ในกรณีหลัง ลักษณะของ
สญั ญาทีไ่ ม่สามารถยกเลกิ ได้ กอ่ ให้เกดิ ผลเสียเชิงเศรษฐกิจต่อกิจการ หากกิจการไม่ปฏิบัติตามสัญญา
เช่น กิจการต้องจ่ายค่าปรับเป็นจํานวนมาก ซึ่งทําให้กิจการไม่อาจหลีกเล่ียงการสูญเสียทรัพยากรไป
ใหค้ สู่ ัญญาได้

หน่วยท่ี 2 สินทรพั ย์ หนีส้ ิน และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรับการรายงานทางการเงนิ 46

3. ตามปกติกิจการต้องสละทรัพยากรที่มีประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ เพ่ือชําระภาระผูกพัน
ในปัจจุบันให้กับผู้อ่ืน การชําระภาระผูกพันในปัจจุบันอาจเกิดได้หลายลักษณะ เช่น การจ่ายเงินสด
การโอนสินทรพั ย์อ่ืน ๆ การให้บริการ การเปล่ียนภาระผูกพันเดิมเป็นภาระผูกพันใหม่ และการแปลงหนี้
ให้เป็นทุน นอกจากน้ีภาระผูกพันอาจส้ินสุดลงด้วยวธิ ีอนื่ เช่น การท่เี จา้ หนย้ี กหน้ใี ห้ เปน็ ตน้

4. หน้ีสนิ เปน็ ผลรายการและเหตกุ ารณ์ทางบัญชีในอดีต เช่น การได้มาซึ่งสินค้าหรือบริการ
จงึ ก่อให้เกดิ เจา้ หน้ีการคา้ (หากกจิ การไมไ่ ดจ้ า่ ยล่วงหน้าหรือชําระทันทีเมื่อส่งมอบ) การรับเงินกู้จาก
ธนาคารกอ่ ให้เกิดภาระผกู พนั ในการจา่ ยคืนเงินกู้ ในกรณีท่ีกิจการมีการให้ส่วนลดภายหลังจากการขาย
โดยพิจารณาจากยอดขายรวมของปี กิจการตอ้ งรับรู้จํานวนเงินที่ต้องจ่ายค่าส่วนลดดังกล่าวเป็นหน้ีสิน
ซึง่ ในกรณนี ้กี ารขายสินค้าในอดีตถือเป็นรายการทีก่ ่อให้เกิดหน้ีสิน

5. หน้ีสินบางประเภทจะวัดค่าได้จากการประมาณเท่าน้ัน กิจการเรียกหน้ีสินประเภท
น้ีว่า “ประมาณการหน้ีสิน” และถือเป็นหน้ีสินหากเก่ียวข้องกับภาระผูกพันปัจจุบันและเป็นไปตาม
คํานิยามของหนี้สินที่ หมายถึง ภาระผูกพันในปัจจุบันของกิจการ ซ่ึงเป็นผลของเหตุการณ์อดีตโดย
การชําระภาระผูกพนั คาดวา่ จะส่งผลให้กิจการสูญเสียทรัพยากรที่มีประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคต
แม้ว่าจะได้จากการประมาณกต็ าม เชน่ ประมาณการหนส้ี นิ ภายใต้สัญญารับประกัน และประมาณการ
หนส้ี นิ ภายใต้โครงการการเงนิ บาํ นาญ เป็นต้น

3. ส่วนของเจา้ ของ (Owner’s Equity)

ส่วนของเจ้าของ (Owner’s Equity) หมายถึง ส่วนได้เสียคงเหลือในสินทรัพย์ของกิจการ
หลังจากหักหนี้สินทั้งสิ้นออกแล้ว หรือกล่าวคือ กรรมสิทธ์ิท่ีเจ้าของกิจการมีในสินทรัพย์ เรียกว่า
สินทรพั ย์สทุ ธิ (สนิ ทรพั ย์-หนส้ี นิ )

ลักษณะสว่ นของเจ้าของกจิ การแบ่งได้ 3 ประเภท คือ
1. กิจการเจ้าของคนเดียว ส่วนของเจ้าของ เช่น ทนุ -............
2. กจิ การหา้ งหนุ้ ส่วน ส่วนของผู้เปน็ หนุ้ ส่วน เช่น ทุน-นายข้าวจี่ ทนุ -นายขา้ วตู
3. กจิ การบริษทั จํากดั ส่วนของผถู้ ือหนุ้ คอื ทุนหนุ้ สามญั หรอื ทุนหุ้นบุริมสิทธิ์
แตจ่ ะกลา่ วในหนว่ ยท่ี 2 เฉพาะส่วนของเจ้าของกิจการคนเดียวประเภทธุรกิจบริการ

เท่าน้นั สามารถแสดงได้ดงั น้ี

สว่ นของเจา้ ของ = สินทรัพย์ – หนส้ี ิน

หนว่ ยท่ี 2 สนิ ทรัพย์ หนสี้ ิน และสว่ นของเจ้าของตามกรอบแนวคิดสําหรับการรายงานทางการเงนิ 47

ตัวอย่างที่ 2.7

ขอ้ มูลของนางสาวบัวลอย มสี ินทรัพย์ทัง้ สน้ิ ดังนี้
เงนิ สด 80,000 บาท
เงนิ ฝากธนาคาร 300,000 บาท
ลูกหนี้ 20,000 บาท
อาคาร 600,000 บาท
รถยนต์ 350,000 บาท

จากข้อมูลข้างต้น นางสาวบัวลอยมสี ่วนของเจ้าของทัง้ ส้ินเทา่ ไร

สินทรัพยข์ องนางสาวบัวลอย

สินทรัพยห์ มุนเวียน สนิ ทรัพยไ์ ม่หมนุ เวียน

เงินสด 80,000 บาท อาคาร 600,000 บาท
เงินฝากธนาคาร 300,000 บาท รถยนต์ 350,000 บาท
ลูกหน้ี 20,000 บาท รวม 950,000 บาท
รวม 400,000 บาท

รวมสินทรพั ยท์ ั้งสน้ิ ของนางสาวบัวลอย = 1,350,000

นางสาวบัวลอยไมม่ ีหนส้ี นิ ทาให้ สินทรัพย์ = ทนุ

ทุนของนางสาวบัวลอย = 1,350,000 บาท

หน่วยที่ 2 สนิ ทรัพย์ หนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทางการเงิน 48

ตัวอยา่ งที่ 2.8

ร้านเรไรบริการซักรีด มีสนิ ทรัพย์และหนีส้ นิ ดงั นี้

สินทรพั ยห์ มุนเวียน 100,000 บาท หนส้ี นิ หมนุ เวียน 30,000 บาท
เงินสด 450,000 บาท เจา้ หนก้ี ารคา้
เงนิ ฝากธนาคาร 20,000 บาท หน้ีสินไมห่ มนุ เวียน 200,000 บาท
ลูกหนก้ี ารคา้ หุ้นกู้ 230,000 บาท
สนิ ทรพั ย์ไม่หมนุ เวียน 800,000 บาท รวมหน้สี ิน
อาคาร 650,000 บาท
รถยนต์ 2,020,000 บาท
รวมสินทรัพย์

นางสาวเรไรมหี นีส้ ิน ทาใหส้ ่วนของเจ้าของหรือทุน = สนิ ทรพั ย์ – หนี้สนิ

ทนุ = สินทรพั ย์ – หนี้สนิ
= 2,020,000 – 230,000
= 1,790,000

ลักษณะส่วนของเจ้าของมดี งั ต่อไปนี้
1. ลักษณะส่วนของเจา้ ของ หมายถงึ ส่วนไดเ้ สยี คงเหลอื ในสินทรัพย์ของกิจการหลังจากหัก

หน้ีสินทั้งสิ้นออกแล้ว แต่ยังต้องจําแนกเป็นประเภทย่อยในงบแสดงฐานะการเงิน เช่น กิจการที่เป็น
บรษิ ทั จะจาํ แนกสว่ นของเจา้ ของเปน็ เงนิ ทุนทีไ่ ด้จากผู้ถอื ห้นุ กําไรสะสมสํารองท่ีจัดสรรจากกําไรสะสม
และสํารองการปรับปรุงเพ่ือรักษาระดับทุน การจําแนกประเภทจะเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจของผู้ใช้
งบการเงนิ เนอื่ งจากช้ีให้เห็นถึงข้อจํากัดทางกฎหมายหรือข้อจํากัดอื่นท่ีมีต่อความสามารถของกิจการ
ในการจา่ ยเงินให้กบั เจ้าของหรอื การนําส่วนทุนไปใชแ้ ละสะทอ้ นให้เหน็ ถึงขอ้ เท็จจริงท่ีว่า ผู้มีส่วนได้เสีย
ทเี่ ป็นเจา้ ของอาจมีสิทธิแตกตา่ งกันในการได้รับเงนิ ปันผลและจ่ายคืนสว่ นของเจ้าของ

หนว่ ยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงิน 49

2. บางครง้ั กิจการต้องกันเงินสํารองตามข้อบังคับหรือตามกฎหมายท่ีเป็นมาตรการเพ่ิมเติม
เพ่ือป้องกันผลกระทบจากการขาดทุนท่ีมีต่อกิจการและเจ้าหน้ี การต้ังสํารองอื่น ๆ อาจเกิดจากการ
ได้รบั ยกเวน้ ภาษีหรอื การลดภาระหนส้ี ินทางภาษี หากมีการโอนกําไรสะสมไปเป็นสํารอง การกันสํารอง
ให้เป็นไปตามขอ้ บังคับหรือตามกฎหมายและจํานวนที่กันไว้ล้วนเป็นข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจ
ของผ้ใู ชง้ บการเงิน การกนั สาํ รองก็ถือเปน็ การจดั กําไรสะสมและไมถ่ ือเปน็ คา่ ใช้จ่าย

3. เนอื่ งจากส่วนของเจ้าของถือเป็นส่วนได้เสียคงเหลือในสินทรัพย์หลังจากหักหนี้สินท้ังส้ิน
ออกแล้ว มูลค่าของส่วนของเจ้าของท้ังหมดท่ีแสดงในงบแสดงฐานะการเงินจึงขึ้นอยู่กับการวัดมูลค่า
ของสินทรัพย์และหนี้สิน โดยเป็นการยากที่ส่วนของเจ้าของทั้งหมดของกิจการจะเท่ากับราคาตลาด
รวมของหนุ้ ที่ออกหรือเทา่ กบั จํานวนเงนิ รวมที่จะได้จากการขายสินทรพั ยส์ ุทธิเป็นส่วน ๆ หรือขายกิจการ
ทั้งหมด ขณะท่กี ิจการยงั มกี ารดําเนนิ งานต่อเนือ่ ง

4. การประกอบพาณชิ ยกรรมหรืออุตสาหกรรมมักอยู่ในรูปของกิจการ เช่น เจ้าของคนเดียว
ห้างหุ้นส่วน ทรัสต์ หรือรัฐวิสาหกิจ มักมีโครงสร้างทางกฎหมายและมีข้อบังคับที่แตกต่างจากบริษัท
เช่น อาจไม่มีข้อจํากัดมากในการแบ่งปันส่วนทุนให้กับเจ้าของ หรือผู้มีสิทธิได้รับผลประโยชน์อ่ืน แต่
คํานิยามของส่วนของเจ้าของและเร่ืองที่เก่ียวข้อง ซ่ึงกําหนดอยู่ในแม่บทการบัญชีนี้ ถือว่าเหมาะสมที่
จะนํามาใช้กับกจิ การอ่นื ดงั กลา่ วไดเ้ ช่นกนั

หน่วยท่ี 2 สินทรัพย์ หนีส้ ิน และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงิน 50

สรุปทา้ ยบท

สินทรัพย์ (Assets) หมายถึง ทรพั ยากรท่อี ยู่ในความควบคุมของกิจการ มีมูลค่าเป็นตัวเงิน
อาจจะมีตวั ตน หรือไม่มีตวั ตนก็ได้ แต่ตอ้ งมมี ลู คา่ เปน็ ตัวเงิน หรือตรี าคาเป็นเงินได้ ทรัพยากรดังกล่าว
เป็นผลของเหตุการณ์ในอดีต และกิจการคาดว่าจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากทรัพยากรน้ันใน
อนาคต

หน้ีสิน (Liabilities) หมายถึง ภาระผูกพันท่ีกิจการมีต่อบุคคลภายนอกและจะต้องจ่าย
ชาํ ระใหเ้ สรจ็ ส้ินด้วยเงินสดหรือสนิ ทรัพย์ก็ได้

ส่วนของเจ้าของหรือทุน (Owner’s Equity) หมายถึง ส่วนได้เสียคงเหลือในสินทรัพย์
หลังจากหกั หน้ีสินของกิจการท้ังหมดแลว้

คาศัพท์บญั ชี

ศพั ท์บัญชี ศพั ทภ์ าษาองั กฤษ
การดาํ เนินงานต่อเน่ือง Going Concern
สินทรัพย์ Assets
สนิ ทรพั ยห์ มุนเวียน Current Assets
สนิ ทรัพย์ไม่หมุนเวียน Non-Current Asset
เงินสด Cash
เงินฝากธนาคาร Cash at Bank
ลูกหนี้การคา้ Accounts Receivable
ตว๋ั เงินรับ Note Receivable
สนิ ค้าคงเหลือ Inventories
วสั ดุสํานักงาน Office Supplies
รายไดค้ า้ งรับ Accrued Revenue
คา่ ใชจ้ ่ายจ่ายลว่ งหนา้ Prepaid Expenses
สนิ ทรัพยห์ มนุ เวียนอื่น Other current assets

หนว่ ยท่ี 2 สินทรพั ย์ หน้สี ิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรับการรายงานทางการเงิน 51

คาศัพทบ์ ญั ชี

ศพั ทบ์ ญั ชี ศัพท์ภาษาอังกฤษ
เงนิ ลงทนุ ระยะยาว Long-term investment
ทดี่ นิ อาคาร และอุปกรณ์ Property, plant and equipment
สนิ ทรัพย์ไม่มีตวั ตน Intangible assets
สิทธบิ ัตร Patent
ลิขสิทธ์ิ Copyrights
สัมปทาน Franchises
ค่าความนยิ ม Goodwill
เคร่อื งหมายการค้า Trademarks
สิทธิการเช่า Leasehold
สินทรัพย์ไม่หมุนเวยี นอ่ืน other non-current assets
หนี้สิน Liabilities
หนส้ี ินหมุนเวียน Current Liability
เจา้ หนี้การค้า Accounts Payable
เงนิ เบิกเกนิ บัญชีธนาคาร Bank Overdrafts
ต๋ัวเงินจา่ ย Notes Payable
คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย Accrued Expenses
รายได้รับล่วงหน้า Unearned Revenue
หน้สี ินระยะยาวที่ถึงกาํ หนดชําระภายในหน่งึ ปี Current Portion of Long-Term Loan
เงินกยู้ มื ระยะสน้ั Short-Term Loan
เจา้ หน้อี ืน่ Other Payable
หนสี้ นิ ระยะยาว Long-Term Liabilities
การกเู้ งนิ ระยะยาว Long Term Loan
เงนิ กจู้ าํ นอง Mortgage Loan
เงนิ กู้ Loan
หนุ้ กู้ Debenture
ส่วนของเจา้ ของ Owner’s Equity

หน่วยท่ี 2 สินทรัพย์ หน้สี ิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรับการรายงานทางการเงิน 52

แบบฝึกหัด

หน่วยท่ี 2 สินทรัพย์ หนส้ี นิ และส่วนของเจ้าของ
ตามกรอบแนวคดิ สาหรับรายงานทางการเงนิ

สมรรถนะประจาหนว่ ย : แสดงความรู้เกีย่ วกับสนิ ทรพั ย์ หน้ีสิน และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบ
แนวคดิ สําหรับรายงานทางการเงินไดถ้ ูกตอ้ ง
คาช้แี จง : แบบฝึกหดั มี 2 ตอน จงปฏิบตั ติ ามคาํ ส่งั มาให้ถูกตอ้ ง
ตอนที่ 1 : จงเขยี นคาตอบมาใหส้ มบูรณ์ถกู ต้อง
1. จงอธิบายความหมายของสินทรพั ยม์ าใหถ้ ูกตอ้ ง

ตอบ

2. สินทรพั ย์มกี ่ีประเภท อะไรบา้ ง จงอธิบาย
ตอบ

3. จงอธบิ ายความหมายของหน้ีสนิ มาใหถ้ กู ต้อง
ตอบ

4. หนสี้ ินมกี ่ปี ระเภทอะไรบ้าง
ตอบ

5. จงอธิบายความหมายของสว่ นของเจา้ ของ (ทุน) มาใหถ้ กู ต้อง
ตอบ

หนว่ ยที่ 2 สนิ ทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรับการรายงานทางการเงิน 53

ตอนที่ 2 : จงใหอ้ กั ษรย่อ A แทน สินทรัพย์ L แทนหนส้ี ิน OE แทนสว่ นของเจ้าของ (ทุน) ตอ่ ไปน้ี

..................5.1 เงินสด ..................5.11 ต๋วั เงินจ่าย
..................5.2 ลูกหน้ี ..................5.12 เงนิ ฝากธนาคาร
..................5.3 ต๋วั เงินรับ ..................5.13 ท่ดี นิ
..................5.4 เจา้ หนกี้ ารคา้ ..................5.14 ทนุ -นายขนุน
.................5.5 อปุ กรณ์ ..................5.15 เงินเบิกเกนิ บญั ชี
..................5.6 อาคาร ..................5.16 วสั ดุเสริมสวย
..................5.7 เงินกู้จาํ นอง ..................5.17 เคร่อื งตกแต่ง
..................5.8 สินคา้ ..................5.18 เงนิ กยู้ มื ระยะยาว
..................5.9 รถยนต์ ..................5.19 วสั ดตุ ัดเยบ็
..................5.10 ตูโ้ ชว์ ..................5.20 ค่าความนิยม

หน่วยท่ี 2 สินทรัพย์ หนส้ี ิน และส่วนของเจ้าของตามกรอบแนวคิดสําหรับการรายงานทางการเงนิ 54

แบบฝึกปฏิบัติ

หนว่ ยที่ 2 สนิ ทรพั ย์ หนสี้ ิน และสว่ นของเจ้าของ
ตามกรอบแนวคิดสาหรับรายงานทางการเงิน

สมรรถนะประจาหนว่ ย : คํานวณสินทรัพย์ หนีส้ นิ และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั
การรายงานทางการเงินได้ถกู ต้อง
คาชีแ้ จง : แบบฝกึ ปฏบิ ัตมิ ี 5 ข้อ จงปฏิบตั ติ ามคําสง่ั มาให้ถกู ต้อง

1. จงเติมตัวเลขลงช่องวา่ งให้ถกู ตอ้ ง

เม่ือวันท่ี 1 เมษายน 2562 ร้านทองม้วนบริการ มีสินทรัพยต์ า่ ง ๆ ดังน้ี

เงินสด 300,000 บาท

ลูกหนีก้ ารค้า 50,000 บาท

เคร่ืองจักร 600,000 บาท

อาคาร 10,000,000 บาท

รถยนต์ 500,000 บาท

1. อยากทราบว่าร้านทองมว้ นบริการมสี นิ ทรัพย์ท้ังสน้ิ ................................... บาท

2. สินทรัพยห์ มนุ เวียนมจี ํานวน ................................... บาท

3. สินทรพั ยไ์ ม่หมุนเวยี นมีจํานวน ................................... บาท

2. จงเติมตัวเลขลงช่องวา่ งใหถ้ กู ตอ้ ง

ต่อไปน้เี ปน็ สนิ ทรัพย์ส่วนตวั ของนางทองหยิบ

เงินสด 250,000 บาท

ลกู หนกี้ ารค้า 20,000 บาท

เครอ่ื งจักร 500,000 บาท

อาคาร 8,000,000 บาท

รถยนต์ 450,000 บาท

เจ้าหน้กี ารค้า 50,000 บาท

เงนิ เบกิ เกนิ บัญชี 100,000 บาท

เงินกู้ยืมระยะยาว 5 ปี 2,000,000 บาท

หน่วยที่ 2 สินทรัพย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจ้าของตามกรอบแนวคดิ สําหรับการรายงานทางการเงิน 55

1. สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียนมจี าํ นวน ...................................... บาท
2. สนิ ทรพั ย์ไมห่ มุนเวยี นมจี ํานวน ...................................... บาท
3. หนส้ี ินหมนุ เวียนมจี าํ นวน ...................................... บาท
4. หนี้สินไม่หมุนเวียนมจี ํานวน ...................................... บาท

3. จงเติมตัวเลขลงช่องวา่ งใหถ้ กู ต้อง

เมือ่ วันที่ 1 มกราคม 2561 ร้านทองหยอดออโตม้ ีสินทรพั ย์ และหนสี้ ินต่าง ๆ ดังนี้

สินทรัพย์ หนสี้ ิน

รายการบญั ชี สนิ ทรัพย์ สนิ ทรัพยไ์ ม่ หนส้ี ิน หนีส้ นิ ไม่

หมุนเวยี น หมุนเวียน หมุนเวยี น หมุนเวยี น

เงนิ สด 300,000

เงนิ ฝากธนาคาร 1,500,000

ลูกหนก้ี ารคา้ 50,000

วสั ดสุ ํานักงาน 40,000

เครือ่ งใช้สํานักงาน 20,000

เครื่องตกแต่ง 60,000

อุปกรณส์ ํานักงาน 100,000

เครือ่ งจักร 500,000

เจ้าหน้กี ารคา้ 100,000

เงนิ เบิกเกนิ บัญชี 50,000

ตั๋วเงินจา่ ย 30,000

เงนิ ก้ยู มื ระยะยาว 2 ปี 480,000

รวม

หนว่ ยที่ 2 สินทรพั ย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงนิ 56

4. จงพิจารณารายการตอ่ ไปนี้แล้วใส่เครอื่ งหมาย  ลงในชอ่ งประเภทบัญชสี ินทรัพย์ หนี้สนิ

และสว่ นของเจ้าของ ตามแบบฟอรม์ ที่กาหนด

ลาํ ดับ สินทรัพย์ หน้ีสนิ สว่ นของ
ที่ หมุนเวยี น ไมห่ มุนเวียน เจา้ ของ
ชอ่ื บัญชี หมนุ เวียน ไม่
หมุนเวียน

1 เงินสด

2 เงนิ ฝากธนาคาร

3 สินคา้ คงเหลือ

4 ลูกหนี้การค้า

5 เจ้าหนี้การค้า

6 ตวั๋ เงินรบั

7 ตั๋วเงินจา่ ย

8 เงินกู้

9 ท่ดี ิน

10 ทุน

11 อาคาร

12 รถยนต์

13 เครอ่ื งตกแต่ง

14 วสั ดุสาํ นักงาน

15 ค่าความนยิ ม

16 คา่ ใช้จา่ ยจ่ายล่วงหน้า

17 เงินกู้จํานอง

18 ถอนใชส้ ่วนตัว

19 วสั ดุสิน้ เปลือง

20 เงนิ เบกิ เกนิ บัญชี

21 ค่านํ้า/ค่าไฟ

22 อปุ กรณ์สาํ นักงาน

23 รถบรรทกุ

24 ค่าเชา่ รบั ล่วงหนา้

25 ลิขสทิ ธ์ิ

26 รายได้ค่าบริการ

หนว่ ยท่ี 2 สินทรพั ย์ หน้สี ิน และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรบั การรายงานทางการเงนิ 57

ลําดับ สนิ ทรัพย์ หนีส้ นิ ส่วนของ
ท่ี เจ้าของ
ชื่อบัญชี หมนุ เวียน ไม่ หมุนเวียน ไม่
หมุนเวยี น หมนุ เวยี น

27 สิทธบิ ตั ร

28 รายได้ค้างรับ
29 รายได้เบ็ดเตล็ด
30 เงินเดอื น

5. จากรายการตอ่ ไปนี้ จงใส่อักษรย่อ ไว้ต่อทา้ ยแตล่ ะรายการ

A หมายถึง สินทรพั ย์

L หมายถงึ หน้สี ิน

OE หมายถงึ สว่ นของเจา้ ของ

1. ทนุ ...................................

2. เงนิ เดือน ..................................

3. เงินสด ..................................

4. เจ้าหน้กี ารคา้ ...................................

5. ถอนใช้ส่วนตัว ..................................

6. คา่ เช่า ..................................

7. เงินฝากธนาคาร ..................................

8. ลูกหนี้การค้า ..................................

9. วสั ดสุ าํ นักงาน ..................................

10. ท่ดี นิ ..................................

11. อาคาร ..................................

12. คา่ ความนยิ ม ..................................

13. เงนิ กจู้ ํานอง ..................................

14. เงินเบิกเกนิ บญั ชี ..................................

15. เคร่อื งตกแตง่ ..................................

16. อุปกรณ์สาํ นกั งาน ..................................

17. รายได้ค่าบริการ ..................................

18. รถยนต์ ..................................

19. คา่ สาธารณูปโภค ..................................

20. เงนิ ลงทนุ ระยะสน้ั ..................................

หน่วยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนีส้ ิน และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรับการรายงานทางการเงนิ 58

กิจกรรมเสรมิ ทักษะ

หน่วยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนส้ี ิน และส่วนของเจา้ ของ
ตามกรอบแนวคิดสาหรบั รายงานทางการเงนิ

สมรรถนะประจาหน่วย : แสดงพฤติกรรมต่อการเรียนรู้ด้วยจิตสํานึกที่ดี มีคุณธรรม จริยธรรมและ
น้อมนาํ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ

ข้นั ตอนการทากจิ กรรม
1. ผูเ้ รียนจบั คู่ 2 คน โดยการสมุ่ ของครู
2. ครแู จกใบงานใหผ้ ู้เรียนร่วมกันคิดและวิเคราะห์ตามหลกั การบญั ชี โดยกําหนดเวลาการทาํ

ใบงานใหแ้ ลว้ เสรจ็ ภายใน 15 นาที
3. ผูเ้ รยี นวางแผนการทาํ งาน เลือกใช้วสั ดุ อุปกรณ์ให้เกดิ ประโยชน์ คมุ้ คา่ ใช้เทคโนโลยใี น

การสืบคน้ ข้อมูลสารสนเทศ เช่น มาตรฐานการบญั ชีทเี่ กีย่ วข้อง และทํางานภายในเวลาที่กําหนด
4. ผูส้ อนเป็นผูอ้ ํานวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้ เป็นผู้ใหค้ ําปรึกษา ชีแ้ นะเพอื่ ให้

ผูเ้ รียนเป็นผู้ปฏบิ ัติด้วยตนเอง
5. ผู้สอนสมุ่ ให้ผเู้ รยี นผลดั เปลี่ยนกันตอบคู่ละ 1 รายการ และเปิดโอกาสใหผ้ ู้เรียนคนอนื่ ๆ

ได้มีส่วนรว่ มในการแสดงความคดิ เหน็ ผูส้ อนชแี้ นะเพ่มิ เติม
6. ประเมินผลการเรียนรู้รว่ มกนั

อุปกรณ/์ ส่ือการเรียนการสอน
1. ใบงานที่ 2
2. ปากกา/ไม้บรรทัด/สมุดบัญช/ี กระดาษรีไซเคลิ
3. เอกสารประกอบการเรียนวิชาการบญั ชเี บอ้ื งต้น หน่วยที่ 2 เร่อื ง สนิ ทรัพย์ หนี้สนิ และ

ส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ

การพจิ ารณา : คะแนนรวม 10 คะแนน ประกอบดว้ ย
1. การทํางานกลุ่ม 5 คะแนน
2. ความถูกต้อง 5 คะแนน

การผ่านเกณฑพ์ จิ ารณา : ร้อยละ 70 หรือ 7 คะแนนขนึ้ ไป

หน่วยท่ี 2 สนิ ทรพั ย์ หนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงิน 59

ใบงานท่ี 2

เรือ่ ง สินทรัพย์ หนีส้ นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาหรบั รายงานทางการเงนิ

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

จงนาํ ชอ่ื บัญชีต่อไปนี้ ไปใสใ่ นชอ่ งหมวดบญั ชใี หถ้ ูกต้อง

สมาชกิ ในกลุ่ม

ชอื่ -สกุล
ชอื่ -สกุล

หนว่ ยที่ 2 สินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงิน 60

แบบประเมนิ ผลการทางานกลุ่ม

ชื่อกลุ่ม ระดบั ชนั้ /ปี สมาชิกกลุ่ม
รายชื่อสมาชกิ สมาชกิ กล่มุ
เลขท่ี คะแนน
1. เลขท่ี 21
2.
1 = ปรบั ปรงุ
ที่ รายการประเมิน 3 ผู้ประเมิน

1. วางแผนการทํางานกลุ่มไดอ้ ย่างเปน็ ขนั้ ตอน  ผ้เู รียน
2. ทาํ งานอย่างมีหลักการและสมเหตุสมผล  ผูส้ อน
3. ปฏภิ าณไหวพรบิ และแก้ปัญหาได้ดี วัน/เดือน/ปที ป่ี ระเมิน
4. ใชว้ ัสดุ อปุ กรณ์ไดอ้ ย่างประหยัดและคุ้มค่า
5. มคี วามคิดรวบยอด (Concept) //

รวม
คะแนนเฉล่ยี = (คะแนนรวม x 5)/15

เกณฑก์ ารให้คะแนน 3 = ดี 2 = พอใช้

ขอ้ เสนอแนะ

หนว่ ยท่ี 2 สินทรพั ย์ หนี้สนิ และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ 61

แบบประเมนิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม

คาช้ีแจง : ทําเคร่ืองหมาย  ลงในชอ่ งตารางทตี่ รงกับพฤติกรรมท่ีนักเรยี นแสดงออก

ชอื่ -สกุล ระดับชัน้ /ปี

สาขาวิชา เลขท่ี

ท่ี รายการ พฤตกิ รรมบ่งช้ี ระดับคะแนน
ประเมิน 54321

1 ซ่อื สตั ย์ สจุ ริต ซือ่ ตรง ไม่ทจุ ริตทั้งทางตรงและทางอ้อม

2 รบั ผิดชอบ ทํางานเตม็ ท/ี่ เตม็ กาํ ลังและเต็มความสามารถ

3 รอบคอบ ใช้ความคดิ วิเคราะหอ์ ยา่ งละเอียดรอบคอบ

4 วินยั ปฏบิ ัติตามกฎการมาเรยี น เช่น ตรงต่อเวลา การแต่งกาย

5 สนใจใฝ่รู้ ตง้ั ใจเรียน หม่นั คน้ ควา้ หาความรู้ใหม่ ๆ อยเู่ สมอ

6 จิตอาสา มนี ํ้าใจ รู้จักแบ่งปันและชว่ ยเหลอื ผอู้ ื่นอย่างเตม็ ใจ

7 สมั มาคารวะ อ่อนน้อมถอ่ มตน สุภาพ เรยี บร้อย กริ ยิ ามารยาทดี

8 ประหยดั ใช้วัสดุ อุปกรณอ์ ย่างร้คู ุณคา่ ใช้ชวี ติ อยา่ งสมถะ

9 ประชาธปิ ไตย แสดงความคดิ เหน็ อยา่ งสร้างสรรค์ ยอมรบั ความคดิ เหน็
ของผู้อ่นื เป็นทงั้ ผ้นู าํ และผตู้ ามที่ดี

10 การมสี ว่ นรว่ ม มปี ฏสิ ัมพนั ธ์กับทุกคน ยอมรับและปรับตวั ใหท้ ํางาน
ร่วมกบั ผูอ้ ื่นได้อย่างมีความสุข

รวม

คะแนนเฉล่ยี = (คะแนนรวม x 5)/50

เกณฑ์การประเมนิ (ระดับความถที่ ี่แสดงออก) 4 = แสดงพฤติกรรมบ่อยครัง้
5 = แสดงพฤติกรรมสมํา่ เสมอ 2 = แสดงพฤติกรรมนาน ๆ คร้งั
3 = แสดงพฤติกรรมเป็นบางครั้ง
1 = ไมแ่ สดงพฤติกรรมเลย

ขอ้ คดิ เหน็ /ข้อเสนอแนะ

ลงชอื่ ผปู้ ระเมิน

(นางศริ ิวรรณ เพ็งสง)

วันที่ เดือน พ.ศ.

หน่วยที่ 2 สนิ ทรพั ย์ หนสี้ นิ และสว่ นของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สําหรับการรายงานทางการเงนิ 62

แบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้หลังเรียน

คาชีแ้ จง : 1. ข้อสอบมีทงั้ หมด 10 ข้อ เปน็ แบบปรนยั เลือกตอบ 5 ตัวเลือก
2. คะแนนเตม็ 10 คะแนน ใช้เวลา 10 นาที
3. เขยี นเครอ่ื งหมาย x ลงในกระดาษคาํ ตอบทถ่ี ูกท่สี ุดเพียงคําตอบเดยี ว

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. ข้อใดกลา่ วถึงกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทางการเงินได้ถูกต้อง
ก. เปน็ มาตรฐานการรายงานทางการเงิน
ข. เกณฑ์ทกี่ ําหนดข้ึนโดยมาตรฐานการบัญชีภายในประเทศ
ค. ข้อสมมติในการจัดทาํ และนาํ เสนองบการเงินคือ “เกณฑค์ งค้าง”
ง. แนวคิดหลกั เกยี่ วกบั การจัดทาํ และนาํ เสนองบการเงินแกผ่ ู้ใชง้ บการเงิน
จ. องค์ประกอบซง่ึ เกีย่ วขอ้ งโดยตรงกับการวดั ฐานะการเงิน ไดแ้ ก่ รายได้ และคา่ ใช้จ่าย

2. ขอ้ ใดคือความหมายของสินทรพั ย์
ก. สิ่งที่มมี ลู คา่ เป็นตวั เงิน
ข. สิทธคิ วามเปน็ เจา้ ของในสินทรพั ย์
ค. ทรัพยากรที่อยใู่ นความควบคุมของกิจการ
ง. ส่งิ ทไ่ี มส่ ามารถเปล่ียนเปน็ สดได้ภายใน 1 ปี
จ. ภาระผูกพนั ในปัจจุบนั ของกจิ การทต่ี ้องจา่ ยชาํ ระคนื ในอนาคต

3. ขอ้ ใดคือสนิ ทรัพย์หมนุ เวียน
ก. ทด่ี ิน
ข. อาคาร
ค. เครือ่ งจักร
ง. ลูกหน้กี ารค้า
จ. คา่ ความนยิ ม

หนว่ ยที่ 2 สนิ ทรัพย์ หนีส้ นิ และส่วนของเจ้าของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ 63

4. นายทองมว้ นมีเงินสด 400,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 250,000 บาท อาคาร ท่ีดิน และอุปกรณ์
800,000 บาท เงินกยู้ มื ธนาคาร 300,000 บาท อยากทราบว่าเขามสี ินทรัพยท์ ั้งส้ินจํานวนเท่าใด
ก. 1,150, 000 บาท
ข. 1,530,000 บาท
ค. 1,540,000 บาท
ง. 1,450,000 บาท
จ. 1,750,000 บาท

5. ข้อใดคือความหมายของหนี้สนิ
ก. ส่งิ ทีม่ มี ลู คา่ เป็นตวั เงนิ
ข. สิทธิความเปน็ เจ้าของในสินทรพั ย์
ค. ทรพั ยากรที่อยู่ในการควบคมุ ของกิจการ
ง. สงิ่ ที่ไมส่ ามารถเปล่ยี นเปน็ เงินสดไดภ้ ายใน 1 ปี
จ. ภาระผกู พันในปจั จุบนั ของกิจการทีต่ ้องจา่ ยชาํ ระคืนในอนาคต

6. “เงนิ เบกิ เกินบัญชีธนาคาร” เปน็ รายการประเภทใด
ก. หนสี้ นิ หมุนเวียน
ข. ส่วนของเจา้ ของ
ค. หนสี้ นิ ไมห่ มุนเวียน
ง. สนิ ทรพั ย์หมนุ เวียน
จ. สินทรพั ยไ์ ม่หมนุ เวียน

7. นายแทนไทยมีเงินสด 200,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 500,000 บาท เจ้าหนี้การคา้ 50,000 บาท
เงินเบกิ เกินบัญชี 100,000 บาท อยากทราบวา่ นายแทนไทยมหี นส้ี นิ จาํ นวนเทา่ ใด
ก. 50,000 บาท
ข. 100,000 บาท
ค. 150,000 บาท
ง. 550,000 บาท
จ. 250,000 บาท

หน่วยที่ 2 สินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคดิ สาํ หรับการรายงานทางการเงนิ 64

8. ข้อใดคือความหมายของส่วนของเจ้าของ
ก. สิง่ ทีม่ มี ูลค่าเป็นตัวเงิน
ข. ทรพั ยากรทีอ่ ยใู่ นการควบคุมของกิจการ
ค. สงิ่ ที่ไม่สามารถเปลย่ี นเปน็ สดไดภ้ ายใน 1 ปี
ง. ภาระผูกพนั ในปัจจุบันของกจิ การทต่ี ้องจา่ ยชําระคืนในอนาคต
จ. สว่ นได้เสียในสินทรพั ย์ของกจิ การ หลงั จากหักหน้ีสินท้ังส้ินออกแล้ว

9. ข้อใดหมายถงึ สว่ นของเจา้ ของ
ก. สนิ ทรัพย์ + ทนุ
ข. สินทรพั ย์ + หน้ีสิน
ค. สนิ ทรัพย์ หน้สี ิน
ง. สนิ ทรพั ย์ – หนี้สิน
จ. หนส้ี ิน + สว่ นของเจา้ ของ

10. รายการสินทรัพย์ หนี้สนิ ของรา้ นฝอยทองบริการเสริมสวย ซึ่งมีนางสาวฝอยทองเป็นเจ้าของกิจการ
มีดงั นี้ เงนิ สด 50,000 บาท อุปกรณ์ 600,000 บาท รถยนต์ 500,000 บาท อาคาร 770,000 บาท
เจ้าหน้ี 60,000 บาท และเงินกู้ยืมระยะยาว 200,000 บาท อยากทราบว่าเขามีส่วนของเจ้าของ
ทง้ั สน้ิ จํานวนเทา่ ใด
ก. 1,165,000 บาท
ข. 1,560,000 บาท
ค. 1,650,000 บาท
ง. 1,800,000 บาท
จ. 1,841,000 บาท

หน่วยท่ี 2 สินทรพั ย์ หนีส้ นิ และส่วนของเจา้ ของตามกรอบแนวคิดสาํ หรบั การรายงานทางการเงนิ 65

Mind Mapping (ผงั มโนทัศน์)

สินทรัพย์ หนสี้ ินและสว่ นของเจ้าของ
ตามกรอบแนวคดิ สาหรบั การรายงานทางการเงนิ

แสดงความรู้เกี่ยวกบั กรอบแนวคิด คาํ นวณสนิ ทรัพย์ หน้ีสนิ
สาํ หรับการรายงานทางการเงิน สินทรัพย์ และส่วนของเจ้าของตาม
กรอบแนวคิดสําหรับการรายงาน
หนี้สินและส่วนของเจ้าของได้ถกู ต้อง ทางการเงินได้ถกู ต้อง

กรอบแนวคิดสําหรบั การรายงานทางการเงนิ
สินทรพั ย์
หนี้สิน
ส่วนของเจา้ ของ

แสดงพฤตกิ รรมต่อการเรียนรู้ดว้ ยจิตสํานึกทดี่ ี มีคุณธรรม จรยิ ธรรมและน้อมนํา
หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งสู่การปฏบิ ัติ

ซ่ือสตั ย์ รบั ผดิ ชอบ รอบคอบ มีวินยั สนใจใฝ่รู้ จิตอาสา
สัมมาคารวะ ประหยัด ประชาธปิ ไตย มสี ่วนรว่ ม

พอประมาณ มเี หตุผล มีภูมิคมุ้ กัน