หน่วยที่ 6

6-0

E-book

วิชากระบวนการจดั ทาบญั ชี รหสั วิชา 20201-2008
หลกั สตู รประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2562

หนว่ ยท่ี 6

การจัดทาบญั ชีตามวงจรบัญชีของธุรกิจซอ้ื ขายสินคา้

เรยี บเรียงโดย
พนิ รฎั สตี ลวรางค์
บธ.บ. การบัญชี บธ.บ. การจัดการท่ัวไป
แผนกวิชาการบัญชี วิทยาลยั อาชวี ศกึ ษาสุโขทัย
สานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

6-1

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 6 การจัดทาบัญชีตามวงจรบญั ชีของธรุ กิจซือ้ ขายสนิ ค้า

สาระสาคญั
ธุรกิจซื้อขายสินค้า (Merchandising Business) หมายถึง ธุรกิจท่ีซื้อสินค้ามาแล้วนาไปขายต่อ มี

รายไดห้ ลักจากการขายสนิ ค้า และมีค่าใชจ้ า่ ยหลักคือต้นทนุ ขาย
ในการซื้อขายสินค้าผู้ขายจะกาหนดเงื่อนไขเกี่ยวกับการซ้ือขายสินค้า เพื่อให้ผู้ซื้อทราบถึงเงื่อนไข

ก่อนท่ีจะตกลงซื้อขายสินค้า ซ่ึงเป็นการจูงใจให้ผู้ซื้อสินค้าตัดสินใจซ้ือสินค้า เง่ือนไขเก่ียวกับการซ้ือขายสินค้า
ได้แก่ เงือ่ นไขเกย่ี วกบั สว่ นลด เงื่อนไขในการชาระเงนิ และเง่อื นไขในการขนสง่ สนิ คา้

ธุรกิจซื้อขายสนิ ค้าไม่ว่าจะประกอบกิจการในรูปของบุคคลธรรมดา คณะบคุ คลหรือห้างหุ้นสว่ นสามัญ
ท่ีมิใช่นิติบุคคล หรือนิติบุคคลใดๆ หากมีรายรับจากการขายสินค้าเกินกว่า 1,800,000บาทต่อปี มีหน้าที่ต้อง
ยื่นคาขอจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มเพื่อเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนโดยคานวณภาษีท่ีต้องเสียจากภาษีขาย
หักดว้ ยภาษีซอื้

ธุรกิจซ้ือขายสินค้าเมื่อมีรายการค้าเกิดขึ้นจากการดาเนินธุรกิจในรอบระยะเวลาบัญชี จะต้องจัดทา
บัญชีตามวงจรบัญชีเช่นเดียวกับธุรกิจอ่ืนๆ โดยเร่ิมจากการวิเคราะห์รายการค้า บันทึกรายการในสมุดรายวนั
ขั้นต้น ผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภท จัดทางบทดลอง จัดทากระดาษทาการ ปรับปรุงบัญชี ปิดบัญชี และ
จดั ทางบการเงิน

สาระการเรยี นรู้
1. ความหมายของธรุ กิจซื้อขายสินค้า
2. เงอ่ื นไขเกีย่ วกับการซ้ือขายสินค้า
3. ธรุ กจิ ซอ้ื ขายสนิ ค้ากับภาษีมูลคา่ เพ่ิม
4. การจัดทาบัญชีตามวงจรบญั ชีของธรุ กจิ ซ้ือขายสินคา้

สมรรถนะประจาหนว่ ย
1. แสดงความรู้เก่ยี วกบั การจดั ทาบัญชตี ามวงจรบญั ชีของธรุ กิจซ้อื ขายสินค้า
2. จัดทาบญั ชีตามวงจรบญั ชขี องธรุ กจิ ซ้ือขายสินค้า

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธิบายความหมายของธุรกจิ ซื้อขายสินคา้ ได้
2. อธิบายเงื่อนไขเกี่ยวกบั การซอื้ ขายสินค้าได้
3. อธบิ ายความเก่ยี วขอ้ งของธรุ กิจซื้อขายสินค้ากับภาษีมลู ค่าเพม่ิ ได้
4. จัดทาบัญชตี ามวงจรบญั ชขี องธรุ กจิ ซอื้ ขายสินค้าได้
5. มีกจิ นิสยั มีระเบียบ ละเอียดรอบคอบ ซ่ือสัตย์ มีวินัย ตรงต่อเวลา และมีเจตคติทด่ี ตี ่อวชิ าชีพบญั ชี

6-2

ผงั สาระการเรยี นรู้

การจัดทาํ บัญชีตามวงจรบัญชี ความหมายของธรุ กิจซือ้ ขายสนิ คา้
ของธุรกจิ ซอื้ ขายสนิ ค้า เง่ือนไขเก่ียวกบั การซือ้ ขายสินคา้
ธรุ กิจซือ้ ขายสนิ คา้ กบั ภาษีมลู คา่ เพ่มิ
การจดั ทาบญั ชีตามวงจรบญั ชีของธรุ กิจซือ้ ขายสินคา้

1. ความหมายของธรุ กิจซ้ือขายสินค้า
ธุรกิจซ้ือขายสินค้า (Merchandising Business) หมายถึง ธุรกิจที่ซ้ือสินค้ามาแล้วนาไปขายต่อ มีรายได้

หลกั จากการขายสินค้า และมีค่าใช้จา่ ยหลักคือต้นทุนขาย ธรุ กจิ ซอ้ื ขายสินค้าอาจจดั ตงั้ ขึน้ ในรปู แบบเจ้าของคนเดียว
หา้ งหุ้นส่วน หรอื บริษัทจากัด เช่น ร้านขายของชา ร้านสะดวกซื้อ หา้ งสรรพสนิ คา้ เปน็ ต้น

ลักษณะการดาเนินงานของธรุ กิจซื้อขายสนิ ค้า เป็นธุรกิจท่ีไม่ได้เป็นผู้ผลิตสินค้าเอง แต่จะซื้อสินค้ามา
เพ่ือขาย รายการค้าของกิจการโดยท่ัวไปประกอบด้วย การซื้อสินค้า การขายสินค้า รายการเกี่ยวกับการสง่ คนื
สินค้า การรับคืนสินค้า การจ่ายชาระหน้ีให้เจ้าหน้ีและการได้รับส่วนลด การรับชาระหนี้จากลูกหนี้และการให้
สว่ นลด

2. เง่อื นไขเกย่ี วกับการซื้อขายสินค้า
ในการซื้อขายสินค้าผู้ขายจะกาหนดเงื่อนไขเก่ียวกับการซ้ือขายสินค้า เพื่อให้ผู้ซื้อทราบถึงเง่ือนไข

กอ่ นท่จี ะตกลงซ้ือขายสินค้า เงื่อนไขเกย่ี วกบั การซอ้ื ขายสินค้ามีดงั น้ี
2.1 เงื่อนไขเกย่ี วกับส่วนลด
ในการขายสินค้า ผู้ขายอาจกาหนดให้ส่วนลด (Discount) แก่ผู้ซื้อ เพื่อจูงใจให้ผู้ซ้ือตัดสินใจซ้ือสินค้า

ครงั้ ละมากๆ และ/หรอื ชาระเงินก่อนท่ีจะถงึ กาหนดการชาระเงนิ หรอื เวลาทใี่ หส้ นิ เช่ือ เงอื่ นไขเก่ียวกับส่วนลด
แบง่ เป็น 2 ประเภท คือ

2.1.1 ส่วนลดการค้า (Trade Discount) หมายถึง จานวนเงินท่ีผู้ขายลดใหผ้ ู้ซื้อจากราคาท่ีกาหนด
ทันที ไม่ว่าจะซื้อสินค้าเป็นเงินสดหรือเงินเชื่อในขณะท่ีซื้อขายสินค้า เพื่อจูงใจให้ผู้ซ้ือซ้ือสินค้าจานวนมาก
ในทางบัญชีส่วนลดการค้าจะไม่มีการบันทึกบัญชี ท้ังทางด้านผู้ซื้อและด้านผู้ขาย กล่าวคือผู้ซ้ือและผู้ขายจะ
บันทึกยอดซ้อื หรอื ยอดขาย ดว้ ยราคาสทุ ธหิ ลังหักส่วนลดการคา้ แล้ว

2.1.2 ส่วนลดเงินสด (Cash Discount) หมายถึง จานวนเงินทผ่ี ู้ขายยอมลดหนีใ้ หแ้ กผ่ ู้ซื้อสินค้าจาก
การขายสินค้าเป็นเงินเชื่อ (ลูกหนี้) เมื่อลูกหนี้นาเงินสดมาชาระหนี้ค้าสินค้าภายในระยะเวลาที่ได้รับส่วนลด
เป็นการจูงใจให้ลูกหนี้นาเงินสดมาชาระหน้ีค่าสินค้าก่อนจะถึงกาหนดเวลาชาระเงิน หรือกาหนดเวลาท่ีให้

6-3

สินเช่ือ การกาหนดส่วนลดเงินสดโดยทั่วไปจะกาหนดระยะเวลาให้ส่วนลดซ่ึงผู้ขายจะระบุไว้ในเง่ือนไขการ
ชาระเงิน ซง่ื ส่วนลดเงินสด แบ่งเปน็ 2 ลกั ษณะ คอื

2.1.2.1 สว่ นลดรบั (Purchase Discount) เป็นสว่ นลดเงินสดทผ่ี ู้ซ้ือไดร้ ับจากผู้ขาย เมือ่ ผู้ซ้อื จ่าย
ชาระหนี้ภายในระยะเวลาที่กาหนด กิจการที่ใช้วิธีบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือส้ินงวด จะเปิดบัญชีส่วนลดรับ โดย
กาหนดเลขที่บัญชีหมวดเดียวกับบัญชีซ้ือสินค้า และบันทึกบัญชีทางด้านเครดิต แต่ถ้ากิจกาบันทึกบัญชีสินค้า
คงเหลือต่อเนื่อง ส่วนลดทไี่ ดร้ บั จะทาใหต้ ้นทนุ สินค้าที่ซื้อมาลดลง จึงนาไปเครดติ บัญชีสนิ ค้าคงเหลือ

2.1.2.2 ส่วนลดจ่าย (Sale Discount) เป็นส่วนลดเงินสดที่ผู้ขายลดให้กับผู้ซื้อ เม่ือผู้ขาย
ได้รับชาระหน้ีภายในระยะเวลาที่กาหนด ผู้ขายจะเปิดบัญชีส่วนลดจ่าย โดยกาหนดเลขที่บัญชีหมวดเดียวกับ
บัญชีขายสินค้า และบันทึกบัญชีทางด้านเดบิต การบันทึกบัญชีเกี่ยวกับส่วนลดจ่ายจะบันทึกเหมือนกันไม่ว่า
กิจการจะบนั ทึกบัญชสี นิ คา้ คงเหลือด้วยวธิ ีใด

2.2 เงือ่ นไขในการชาระเงนิ
เง่ือนไขในการชาระเงิน (Term of Payment) หมายถึง ข้อตกลงเกี่ยวกับระยะเวลาในการจ่าย
ชาระเงนิ ค่าสนิ คา้ ท่ีผู้ขายยอมผอ่ นผนั ให้ลกู หนี้ เงอ่ื นไขการชาระเงนิ จะแจ้งไว้ในใบกากับสนิ ค้า เชน่
n/30 หมายความวา่ ใหผ้ ้ซู ือ้ ชาระหนท้ี งั้ หมดใน 30 วนั
2/10,n/30 หมายความว่า ผู้ซื้อสามารถชาระหนี้ได้ภายใน 30 วัน หากมาชาระภายใน 10 วัน นับ
จากวนั ที่ในใบกากบั ภาษี จะได้รบั ส่วนลด 2%
1/15,n/45 หมายความว่า ผู้ซ้ือสามารถชาระหน้ีได้ภายใน 45 วัน หากมาชาระภายใน 15 วัน นับ
จากวันทใี่ นใบกากับภาษี จะไดร้ ับสว่ นลด 1%
2/10,EOM (End month) หมายความวา่ ให้ผู้ซอื้ ชาระหนี้ภายในสิ้นเดือนของเดือนถดั ไป แตถ่ ้าผู้ซ้ือ
ชาระหนี้ภายในวันที่ 10 ของเดือนถัดไป จะไดร้ ับส่วนลด 2%
2/10 EOM,n/60 หมายความว่า ให้ผู้ซ้ือชาระหนี้ภายใน 60 วันนับจากวันท่ีปรากฏในใบกากับภาษี
แต่ถ้าชาระหนภี้ ายในวนั ท่ี 10 ของเดอื นถดั จากเดอื นทซ่ี อ้ื สินค้าจะได้ส่วนลด 2%
การนับวันครบกาหนดชาระหน้ีให้เริ่มนับถัดจากวันที่มีการซ้ือขายสินค้าเป็นวันท่ี 1 จนครบ
กาหนดเวลา
2.3 เงอื่ นไขในการขนส่งสนิ คา้
ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการขนส่งสินค้าจากกิจการผู้ขายไปยังกิจการผู้ซื้อ จะต้องมีการตกลงเป็นเงื่อนไขใน
การขนส่งระหว่างกับผู้ซ้ือกับผู้ขายว่าฝ่ายใดจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายดังกล่าว เงื่อนไขในการขนส่ง สินค้า
โดยท่ัวไปแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คอื
2.3.1 F.O.B. Shipping Point (Free on board at the shipping point) หมายถึง ข้อตกลงท่ี
ผซู้ อื้ เปน็ ผู้รับภาระค่าขนส่งทงั้ หมดจนถงึ จุดหมายปลายทาง และกรรมสิทธ์ใิ นสนิ คา้ จะเป็นของผซู้ ื้อตงั้ แต่จุดที่มี
การส่งสนิ คา้ ค่าขนสง่ ทผี่ ูซ้ ้อื รับภาระทั้งหมดจนถึงจดุ หมายปลายทางนี้ เรยี กวา่ คา่ ขนสง่ เขา้ (Freight in) ถือ
เป็นต้นทุนของสินค้าที่ซื้อมาด้วย การบันทึกบัญชีเก่ียวกับค่าขนส่งเข้าของกิจการที่ใช้วิธีบันทึกบัญชีสินค้า
คงเหลือสิ้นงวด จะเปิดบัญชีค่าขนส่งเข้า และบันทึกบัญชีทางด้านเดบิต โดยกาหนดเลขที่บัญชีหมวดเดียวกับ

6-4

บัญชีซือ้ สนิ ค้า สว่ นกิจการท่ใี ช้วิธบี ันทกึ บญั ชสี นิ ค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง จะนาคา่ ขนส่งเข้าไปบันทึกไว้ในบัญชี
สินค้าคงเหลอื ทางดา้ นเดบิต

2.3.2 F.O.B. Destination (Free on board at the destination) หมายถึง ข้อตกลงที่ผู้ขาย
เป็นผู้รับภาระค่าขนส่งท้ังหมดจนถึงจุดหมายปลายทาง และกรรมสิทธิ์ในสินค้าจะเป็นของผู้ซื้อก็ต่อเม่ือสินค้า
มาถึงปลายทางแล้ว ค่าขนส่งที่ผู้ขายรับภาระทั้งหมดจนถึงจุดหมายปลายทางน้ี เรียกว่า ค่าขนส่งออก
(Freight out) ค่าขนส่งออกถือเป็นค่าใช้จ่ายในการขาย การบันทึกบัญชีเก่ียวกับค่าขนส่งออก จะบันทึกใน
บญั ชีค่าขนส่งออกทางดา้ นเดบติ เหมือนกันไม่ว่ากิจการจะบันทกึ บญั ชสี นิ ค้าคงเหลอื ดว้ ยวธิ ีใด

3. ธรุ กจิ ซื้อขายสินค้ากับภาษมี ูลคา่ เพิ่ม
ธรุ กิจซ้ือขายสนิ ค้าไม่ว่าจะประกอบกจิ การในรูปของบุคคลธรรมดา คณะบคุ คลหรือห้างหนุ้ สว่ นสามัญ

ที่มิใช่นิติบุคคล หรือนิติบุคคลใดๆ หากมีรายรับจากการขายสินค้าเกินกว่า 1,800,000บาทต่อปี มีหน้าที่ต้อง
ย่ืนคาขอจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิมเพ่ือเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนโดยคานวณภาษีท่ีต้องเสียจากภาษีขาย
หักด้วยภาษีซอื้

3.1 ผปู้ ระกอบการซ้ือขายสนิ ค้าที่ไม่ตอ้ งจดทะเบียนภาษีมูลคา่ เพิ่ม ได้แก่
3.1.1 ผู้ประกอบการที่มีรายรบั จากการขายสินคา้ ไมเ่ กนิ 1.8 ล้านบาท/ปี
3.1.2 ผู้ประกอบการท่ีขายสินค้าที่ได้รับการยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่มตามกฎหมาย (กิจการขายพืชผล

ทางการเกษตร สัตว์ ไม่ว่ามีชีวติ หรอื ไม่มีชีวติ ปุ๋ย ปลาปน่ อาหารสัตว์ ยาหรือเคมภี ณั ฑท์ ่ีใช้สาหรับพืชหรือสัตว์
หนังสอื พิมพ์ นติ ยาสาร หรือตาราเรียน ฯลฯ)

3.1.3 ผู้ประกอบการท่ีอยู่นอกราชอาณาจักร และเข้ามาประกอบกิจการขายสินค้าในราชอาณาจักร
เปน็ ครั้งคราว

3.1.4 ผู้ประกอบการอน่ื ตามที่อธิบดีจะประกาศกาหนดเม่ือมีเหตสุ มควร
3.2 หนา้ ทข่ี องผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพมิ่

3.2.1 เรยี กเก็บภาษีมลู คา่ เพม่ิ จากผู้ซื้อสนิ ค้า และออกใบกากบั ภาษีเพ่ือเป็นหลักฐานในการเรียกเก็บ
ภาษีมูลคา่ เพิ่ม

3.2.2 จัดทารายงานตามท่ีกฎหมายกาหนด ซ่ึงได้แก่ รายงานภาษีซื้อ รายงานภาษีขาย รายงาน
สินคา้ และวัตถดุ ิบ

3.2.3 ยืน่ แบบแสดงรายการเพื่อเสียภาษีตามแบบ ภ.พ.30
4. การจดั ทาบัญชตี ามวงจรบัญชขี องธรุ กิจซ้ือขายสนิ ค้า

ธุรกิจซ้ือขายสินค้าเม่ือมีรายการค้าเกิดข้ึนจากการดาเนินธุรกิจในรอบระยะเวลาบัญชี จะต้องจัดทาบัญชีตาม
วงจรบัญชีเช่นเดียวกับธุรกิจอ่ืนๆ โดยเริ่มจากการวเิ คราะห์รายการค้า บันทึกรายการในสมุดรายวนั ขั้นต้น ผ่านรายการ
ไปบญั ชีแยกประเภท จัดทางบทดลอง จัดทากระดาษทาการ ปรับปรงุ บัญชี ปดิ บญั ชี และจัดทางบการเงนิ

6-5

เอกสารประกอบการ วเิ คราะหร์ ายการคา้ สมดุ รายวนั ขนั้ ตน้ งบทดลองกอ่ นปรบั ปรุง
ลงบญั ชี ปรบั ปรุงบญั ชี บญั ชีแยกประเภท งบทดลองหลงั ปรบั ปรุง
งบทดลองหลงั ปิดบญั ชี
งบการเงิน งบทดลอง
ปิดบญั ชี กระดาษทาการ

ภาพท่ี 6-1 วงจรบัญชขี องธุรกจิ ซ้ือขายสินคา้

วงจรบัญชขี องธรุ กิจซอ้ื ขายสินค้า มลี ักษณะคลา้ ยกบั ธุรกิจบรกิ าร จะแตกต่างตรงทม่ี สี นิ คา้ คงเหลือเข้า
มาเก่ียวข้องจึงต้องมีการคานวณตน้ ทุนขายเป็นค่าใช้จ่ายส่วนหนึ่ง ทาให้มีรายละเอียดทางบญั ชเี พ่ิมมากข้ึน ซ่ึง
ธุรกจิ บรกิ ารไม่มสี ่วนนี้ ขอ้ แตกตา่ งของธุรกิจซ้อื ขายสนิ ค้า กับธรุ กจิ บรกิ ารสรุปไดด้ งั นี้

ธรุ กจิ ซื้อขายสนิ ค้า ธุรกจิ บรกิ าร

ขายสนิ คา้ รายได้

ตน้ ทนุ ขาย

คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน

คา่ ใชจ้ า่ ยในการบรหิ าร คา่ ใชจ้ า่ ยในการบรหิ าร

วธิ กี ารบนั ทกึ บัญชสี าหรบั ธรุ กจิ ซ้อื ขายสนิ ค้า มี 2 วธิ ี ดังน้ี
4.1 วิธีบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือส้ินงวด (Periodic Inventory Method) ตามวิธีนี้เมื่อเริ่มงวดบัญชีใหม่

จะเปิดบัญชีสินค้าคงเหลือขึ้นเพ่ือบันทึกจานวนสนิ ค้าคงเหลอื ต้นงวด ในระหว่างงวดบัญชีจะไม่มีการลงรายการในบัญชี
สินค้าคงเหลืออีก เม่ือวันส้ินงวดบัญชีจะต้องทาการตรวจนับสินค้าคงเหลือปลายงวด และตีราคาใหม่ทุกครั้ง ส่วน
คา่ ใชจ้ า่ ยทเี่ กีย่ วขอ้ งจะเปดิ บัญชไี วต้ ่างหาก เชน่ บญั ชซี ื้อสนิ ค้า คา่ ขนส่งเขา้ สง่ คนื และสว่ นลดรับ

4.2 วิธีบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือต่อเนื่อง (Perpetual Inventory Method) ตามวิธีน้ีจะเปิดบัญชี
สินค้าเพ่ือใช้บันทึกรายการเปล่ียนแปลงเก่ียวกับสินค้า รวมท้ังค่าใชจ้ ่ายในการซื้อ ได้แก่ บัญชีซื้อสินค้า ค่าขนส่งเข้า
ส่งคนื และสว่ นลดรบั เมือ่ มกี ารขายสนิ คา้ จะทาการบันทึกตน้ ทุนขาย และตัดรายการสินค้าท่ีขายออกจากบัญชี ยอด

6-6

คงเหลือในบัญชีสินค้าจึงมีการเปลี่ยนแปลงเคล่ือนไหวตลอดเวลา และแสดงยอดท่ีเป็นปัจจุบันเสมอ เม่ือต้องการ
ทราบสินค้าคงเหลอื ปลายงวดสามารถทราบได้ทันทีจากยอดคงเหลือที่ปรากฎในบัญชีสินค้า

 ตัวอยา่ งวิธกี ารบันทึกบัญชีสาหรบั ธรุ กจิ ซอื้ ขายสินค้า

รายการ Periodic Inventary Perpetual Inventory

1. ซื้อสินค้าเป็นเงินสด 20,000 เดบิต ซื้อ 20,000 เดบิต สนิ คา้ 20,000

บาท ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ 7% เดบติ ภาษีซ้ือ 1,400 เดบิต ภาษซี ื้อ 1,400

เครดิต เงินสด 21,400 เครดติ เงนิ สด 21,400

2. ซ้ือสินค้าเป็นเงินเช่ือ 20,000 เดบติ ซือ้ 20,000 เดบิต สนิ คา้ 20,000

บาท ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 7% เดบติ ภาษซี อื้ 1,400 เดบติ ภาษีซื้อ 1,400

เครดติ เจา้ หนี้ 21,400 เครดติ เจ้าหนี้ 21,400

3. จ่ายคา่ ขนส่งเขา้ 1,000 บาท เดบิต คา่ ขนสง่ เขา้ 1,000 เดบิต สนิ คา้ 1,000

เครดติ เงนิ สด 1,000 เครดิต เงนิ สด 1,000

4. ส่งคืนสินค้าท่ีซื้อเป็นเงินเช่ือ เดบติ เจา้ หนี้ 2,140 เดบติ เจา้ หน้ี 2,140

2,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ 7% เครดติ ส่งคืน 2,000 เครดติ สนิ ค้า 2,000

เครดิต ภาษซี ื้อ 140 เครดติ ภาษีซ้อื 140

5. จ่ายชาระหน้ี 19,260 บาท เดบติ เจา้ หน้ี 19,260 เดบติ เจ้าหน้ี 19,260

(รวมภาษมี ูลค่าเพมิ่ 7%) ได้ เครดิต เงนิ สด 18,900 เครดิต เงนิ สด 18,900

ส่วนลด 2% เครดิต สว่ นลดรบั 360 เครดิต สนิ ค้า 360

6. ขายสินคา้ เป็นเงินเช่ือ 30,000 เดบติ ลูกหน้ี 32,100 เดบิต ลกู หน้ี 32,100

บาท ภาษีมลู คา่ เพิม่ 7% (สนิ ค้ามี เครดติ ขาย 30,000 เครดิต ขาย 30,000

ราคาทนุ 25,000 บาท) เครดติ ภาษีขาย 2,100 เครดิต ภาษขี าย 2,100

- เดบิต ตน้ ทนุ ขาย 25,000

เครดติ สินคา้ 25,000

 ตวั อย่างการจัดทาบญั ชขี องธุรกิจซ้ือขายสนิ คา้
ตัวอย่างท่ี 1 ร้านสมพรพาณิชย์ เป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม อัตราร้อยละ 7 บันทึกสินค้า

คงเหลือระบบสิ้นงวด (Periodic Inventory Method) มีรายการซ้ือขายสินค้าระหว่างเดือน
มนี าคม 25x1 ดังน้ี
25x1
มี.ค. 1 ยอดคงเหลือยกมา เงนิ สด 150,000 บาท เงนิ ฝากธนาคาร 100,000 บาท
6 ซ้ือสินค้าจากร้านสมใจนึกตามใบกากับสินค้า / ใบกากับภาษี เลขที่ 01 ราคาสินค้า 15, 000 บาท
สว่ นลดการค้า 10% เงือ่ นไข 2/10, n/30 F.O.B.Shipping Point
7 จ่ายค่าขนสง่ สินคา้ ทีซ่ ้ือเมื่อวนั ท่ี 6 มี.ค. ตามใบเสรจ็ รบั เงินเลขที่ 01 จานวนเงิน 300 บาท

6-7

10 ขายสนิ คา้ ให้ร้านสมชาติตามใบกากบั สินค้า / ใบกากับภาษีเลขท่ี 20 จานวนเงนิ 10, 000 บาท ยงั ไม่
รวมภาษีมูลคา่ เพม่ิ เงื่อนไข F.O.B.Destination

11 จา่ ยคา่ ขนสง่ สินค้าท่ีขายเม่อื วนั ที่ 10 มี.ค.ตามใบเสรจ็ รบั เงินเลขที่ 03 จานวนเงนิ 200 บาท
12 ส่งคนื สนิ คา้ ให้รา้ นสมใจนึกตามใบลดหนี้ เลขที่ 01 ราคากอ่ นหกั ส่วนลดการค้า 1,000 บาท

ซึง่ ยงั ไมร่ วมภาษมี ลู ค่าเพม่ิ
14 จา่ ยชาระหน้ี ให้ร้านสมใจนกึ ทั้งหมด เป็นเช็คเลขที่ 25123
16 รบั คืนสินคา้ จากรา้ นสมชาติ ตามใบลดหนี้ เลขที่ 04 จานวนเงนิ 500 บาท ยงั ไม่รวม

ภาษมี ูลคา่ เพม่ิ
25 รับชาระหนี้จากรา้ นสมชาติท้ังหมด
ให้ทา

1. บันทึกรายการเปิดบัญชแี ละบนั ทกึ รายการค้าในสมดุ รายวันทัว่ ไป
2. ผา่ นรายการไปยังบญั ชีแยกประเภทท่วั ไป
3. จดั ทางบทดลอง วันที่ 31 มนี าคม 25x1

สมุดรายวันทั่วไป หน้า…1....
เครดิต
ปี 25X1 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต.
เดือน วันท่ี บ/ช บาท สต.
150,000 - 250,000 -
มี.ค. 1 เงินสด 101 100,000 -
14,445 -
เงินฝากธนาคาร 102 13,500 -
945 - 300 -
ทนุ - สมพร 301
300 - 10,000 -
บนั ทกึ รายการเปิดบญั ชี 700 -
10,700 -
6 ซ้อื สินคา้ 501

ภาษีซ้อื 104

เจา้ หนี้ - ร้านสมใจนึก 201

ซือ้ สินค้าเป็นเงนิ เชื่อ

7 คา่ ขนสง่ เขา้ 502

เงินสด 101

จา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้

10 ลูกหนี้ - รา้ นสมชาติ 103

ขายสินคา้ 401

ภาษีขาย 202

ขายสนิ ค้าเป็นเงินเช่ือ

6-8

ปี 25X1 รายการ สมดุ รายวนั ทวั่ ไป เดบิต หนา้ …2....
เดอื น วันที่ เลขที่ บาท สต. เครดิต
บ/ช บาท สต.
มี.ค. 11 คา่ ขนสง่ ออก 505 200 - 200 -
101
เงินสด 963 - 900 -
201 63 -
จา่ ยคา่ ขนสง่ ออก 503 13,482 -
104 13,230 -
12 เจา้ หน้ี - ร้านสมใจนึก 500 - 252 -
201 35 -
สง่ คืนสินคา้ 102 535 -
504 9,975 -
ภาษซี ้อื 190 - 10,165 -
402
ส่งคืนสินคา้ 202
103
14 เจา้ หนี้ - ร้านสมใจนกึ
101
เงนิ ฝากธนาคาร 403
103
ส่วนลดรับ

จ่ายชาระหนี้

16 รับคนื สินค้า

ภาษีขาย

ลกู หนี้ - สมชาติ

รับคนื สินคา้

ม.ี ค. 25 เงนิ สด

สว่ นลดจา่ ย

ลูกหนี้ - ร้านสมชาติ

รับชาระหนี้

บญั ชีแยกประเภททั่วไป

บญั ชีเงนิ สด 101

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

ม.ี ค. 1 ยอดยกมา ⁄ 150,000 - ม.ี ค. 7 คา่ ขนส่งเขา้ ร.ว.2 300 -

25 ลูกหน้ี -ร้านสมชาติ ร.ว.3 9,975 - 11 คา่ ขนส่งออก ร.ว.2 200 -

159,475 159,975 500 -

6-9

บัญชีเงินฝากธนาคาร 102

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดติ
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช
13,230 -
มี.ค. 1 ยอดยกมา ⁄ 100,000 - ม.ี ค. 14 เจา้ หนี้ -ร้านสมใจนกึ ร.ว.2 13,230

86,770 100,000 - 103

บัญชีลกู หน้กี ารค้า เครดติ

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ 500 -
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช 35 -
9,975 -
มี.ค. 10 ขายสินคา้ ร.ว.2 10,000 - มี.ค. 16 รับคนื สนิ คา้ ร.ว.2 190 -
10,700 -
ภาษีขาย ร.ว.2 700 - ภาษขี าย ร.ว.2 104

ม.ี ค. 25 เงนิ สด ร.ว.3 เครดิต

สว่ นลดจา่ ย ร.ว.3 63 -

10,700 -

บัญชภี าษซี ้อื

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หนา้
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค. 6 เจา้ หนี้ -ร้านสมใจนกึ ร.ว.2 945 - มี.ค. 12 เจา้ หนี้ -รา้ นสมใจนึก ร.ว.2

882

บญั ชีเจา้ หนกี้ ารคา้ 201

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดติ
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

ม.ี ค.12 สง่ คืนสินคา้ ร.ว.2 900 - ม.ี ค. 6 ซ้อื สินค้า ร.ว.2 13,500 -

ภาษีซ้ือ ร.ว.2 63 - ภาษีซอ้ื ร.ว.2 945 -

14 เงินฝากธนาคาร ร.ว.2 13,230 -

สว่ นลดรับ ร.ว.2 252 -

14,445 - 14,445 -

บญั ชีภาษขี าย 202

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

ม.ี ค.16 ลกู หน้ี -รา้ นสมชาติ ร.ว.2 35 - มี.ค. 10 ลกู หนี้ -รา้ นสมชาติ ร.ว.2 700 -

665

บัญชีทุน - สมพร 301

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค. 1 ยอดยกมา ⁄ 250,000 -

6-10

บัญชีขายสนิ ค้า 401

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค 10 ลูกหน้ี -รา้ นสมชาติ ร.ว.2 10,000 -

บัญชีรับคนื สนิ ค้า 402

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

ม.ี ค.16 ลูกหนี้ -ร้านสมชาติ ร.ว.2 500 -

บญั ชีส่วนลดจา่ ย 403

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดติ
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค.25 ลูกหน้ี -ร้านสมชาติ ร.ว.3 190 -

บญั ชีซื้อสินค้า 501

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค. 6 เจ้าหน้ี -รา้ นสมใจนึก ร.ว.2 13,500 -

บญั ชีค่าขนสง่ เข้า 502

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

ม.ี ค. 7 เงนิ สด ร.ว.2 300 -

บัญชีสง่ คนื สนิ คา้ 503

ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดิต
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

ม.ี ค.12 เจ้าหน้ี -ร้านสมใจนกึ ร.ว.2 900 -

บญั ชีสว่ นลดรับ 504

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบิต ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดติ
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค.14 เจ้าหนี้ -ร้านสมใจนกึ ร.ว.2 252 -

6-11

บัญชีค่าขนส่งออก 505

ว.ด.ป. รายการ หนา้ เดบติ ว.ด.ป. รายการ หนา้ เครดติ
25x1 บ/ช 25x1 บ/ช

มี.ค.11 เงนิ สด ร.ว.2 200 -

รายการ ร้านสมพรพาณิชย์ - เครดติ
เงนิ สด งบทดลอง -
เงินฝากธนาคาร - -
ลกู หน้ี -ร้านสมชาติ วนั ที่ 31 มีนาคม 25x1 665 -
ภาษีซื้อ เลขท่ี เดบิต - 250,000 -
เจา้ หน้ี -รา้ นสมใจนึก 101 159,475 - 10,000 -
ภาษีขาย 102 86,770 -
ทนุ - สมพร 103 - - 900 -
ขายสนิ ค้า 104 882 252 -
รับคืนสินค้า 201 - 261,817 -
ส่วนลดจ่าย 202 -
ซือ้ สนิ คา้ 301
ค่าขนสง่ เข้า 401
สง่ คนื สนิ คา้ 402 500
สว่ นลดรับ 403 190
คา่ ขนสง่ ออก 501 13,500
502 300
503
504
505 200
261,817

6-12

วอย่างท่ี 2 รา้ นเอสที มยี อดคงเหลือตามบัญชแี ยกประเภท เมือ่ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x1 ดงั นี้

เดบิต เครดติ

เงนิ สด 50,000

เงินฝากธนาคาร 100,000

ลูกหน้ี 60,000

ค่าเผือ่ หนี้สงสยั จะสูญ 1,600

สนิ ค้าคงเหลอื 45,000

วสั ดุสานักงาน 2,000

ค่าเบยี้ ประกันจ่ายล่วงหนา้ 7,200

อาคาร 1,600,000

คา่ เสอ่ื มราคาสะสม – อาคาร 100,000

เจา้ หนี้ 52,000

เงนิ กู้ 200,000

ทุน 1,264,400

ถอนใชส้ ่วนตัว 20,000

ขายสินคา้ 880,000

รับคนื สินคา้ 18,000

รายได้คา่ เชา่ 18,000

ซอื้ สนิ ค้า 480,000

คา่ ขนสง่ เข้า 20,000

ส่งคนื สินคา้ 2,000

ค่าโฆษณา 36,000

เงินเดอื น 80,000

ดอกเบีย้ จ่าย 20,000

คา่ ใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ 800

25,180,000 25,180,000

ขอ้ มลู เพิม่ เตมิ
1. วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 สินคา้ คงเหลอื ตรวจนบั และตีราคา 30,000 บาท และวัสดุ

สานักงานคงเหลอื 700 บาท
2. ตงั้ หน้สี งสยั จะสูญ 5% ของยอดลกู หนคี้ งเหลอื ปลายปี
3. ดอกเบย้ี คา้ งจา่ ย 2 เดือน ๆ 1,200 บาท
4. คิดค่าเส่อื มราคา – อาคาร 5%ตอ่ ปี

6-13

ให้ทา
1. รายการปรบั ปรุงและปิดบญั ชี (โดยปดิ ผ่านตน้ ทนุ ขาย)
2. กระดาษทาการชนดิ 8 ช่อง
3. งบกาไรขาดทุนสาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิน้ สดุ 31 ธนั วาคม 25x1
4. งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1

ปี 25x1 สมุดรายวนั ทวั่ ไป เลขท่ี เดบติ หนา้ …1....
เดือน วนั ที่ บ/ช บาท สต. เครดติ
รายการ บาท สต.
ธ.ค. 31 508 1,800 -
รายการปรบั ปรุง 106 1,800 -
วสั ดุสานักงานใช้ไป 1,400 -
509 1,400 -
วสั ดุสานกั งาน 104 2,400 -
ปรับปรุงวสั ดสุ านักงานใชไ้ ป 2,400 -
หน้สี งสยั จะสูญ 506 80,000 -
203 80,000 -
คา่ เผ่อื หน้ีสงสัยจะสญู
ปรบั ปรงุ ตั้งค่าเผือ่ หนี้สงสยั จะสูญ 510
ดอกเบย้ี จ่าย 109

ดอกเบยี้ ค้างจา่ ย
ปรบั ปรงุ ดอกเบ้ียคา้ งจ่าย
คา่ เสือ่ มราคา -อาคาร

คา่ เสื่อมราคาสะสม - อาคาร
ปรบั ปรงุ คา่ เส่อื มราคา - อาคาร

รายการปดิ บัญชี 511 635,000 -
ต้นทนุ ขาย 105 40,000 -
501 580,000 -
สินค้าคงเหลอื ตน้ งวด 502 15,000 -
ซื้อสนิ คา้
คา่ ขนสง่ เข้า
โอนปิดบญั ชีเกีย่ วกบั ตน้ ทุนขายท่ีมียอดเดบิต

6-14

สมดุ รายวันท่วั ไป หนา้ …2....
เครดิต
ปี 25x1 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วันท่ี บ/ช บาท สต.
30,000 - 32,000 -
ธ.ค. 31 สินคา้ คงเหลือปลายงวด 105
ส่งคนื สนิ คา้ 503 2,000 -

ต้นทุนขาย 511 868,600 -
12,000 -
โอนปิดบญั ชเี กยี่ วกับต้นทุนขายทีม่ ยี อดเครดิต 840,100 -

และบันทึกสนิ คา้ คงเหลอื ปลายปี 40,500 -
30,000 -
ขายสินค้า 401
รายไดอ้ ่ืน 403

กาไรขาดทนุ 303 880,600 -

โอนปิดบัญชีรายได้

กาไรขาดทุน 303 603,000 -
ต้นทนุ ขาย 511 15,000 -
30,000 -
รับคนื สนิ คา้ 402 86,000 -
-
คา่ โฆษณา 504 500 -
1,800 -
เงนิ เดอื น 505 1,400 -
80,000 -
ค่าใชจ้ ่ายเบ็ดเตล็ด 507 22,400

วสั ดุสานักงานใช้ไป 508

หนี้สงสัยจะสูญ 509

ค่าเสอ่ื มราคา - อาคาร 510

ดอกเบ้ียจา่ ย 506

โอนปิดบัญชีต้นทุนขายและค่าใช้จ่ายต่าง ๆ และ

กบาญั ไรชขีราับดคทืนนุ 303

ทุน 301 40,500 -

โอนปดิ บัญชกี าไรขาดทุนเขา้ บญั ชที ุน

ทุน 301 30,000 -
ถอนใช้ส่วนตวั 302

โอนปดิ บญั ชถี อนใช้ส่วนตัวเข้าบัญชที นุ

6-15

ร้านเอสที
กระดาษทาการ
สาหรบั รอบระยะเวลา 1 ปี สิน้ สุด 31 ธนั วาคม 25x1

ชือ่ บญั ชี เลขที่ งบทดลอง รายการปรบั ปรุง งบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงนิ
บ/ช เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ เดบติ เครดติ
เงนิ สด 101 50,000 50,000
เงนิ ฝากธนาคาร 102 100,000 1,400 40,000 100,000
ลกู หน้ี 103 60,000 1,800 60,000
ค่าเผ่อื หนส้ี งสัยจะสญู 104 1,600 80,000
สินค้าคงเหลอื 105 40,000 3,000
วัสดสุ านกั งาน 106 2,500 2,400
107 7,200 2,500 1,800
ค่าเบยี้ ประกนั จ่ายล่วงหน้า 108 1,600,000 7,200
109 100,000 1,600,000 180,000
อาคาร 201 52,000 52,000
202 200,000 30,000 200,000
คา่ เสอ่ื มราคาสะสม – อาคาร 301 1,400,000 1,400,000
302 30,000
เจา้ หนี้ 401 868,600 15,000 868,600
เงินกู้ 402 15,000 12,000
ทนุ 403 12,000 580,000
ถอนใชส้ ่วนตัว 501 580,000 15,000 2,000
ขายสินคา้ 502 15,000
รบั คนื สนิ คา้ 503 2,000 30,000
รายไดอ้ ่นื 504 30,000 86,000
ซ้ือสนิ ค้า 505 86,000 22,400
คา่ ขนสง่ เขา้ 506 20,000
ส่งคืนสินค้า 507 500 500
ค่าโฆษณา
เงินเดือน 2,636,200 2,636,200 30,000 30,000
ดอกเบี้ยจ่าย 105 1,800 1,800
ค่าใชจ้ า่ ยเบด็ เตลด็ 508 1,400 1,400
509 80,000 80,000
สนิ คา้ คงเหลือปลายงวด 510
วัสดุสานกั งานใชไ้ ป 203 2,400 2,400
หน้ีสงสยั จะสญู
ค่าเสอื่ มราคา – อาคาร 85,600 85,600 872,100 912,600 1,879,700 1,839,200
ดอกเบยี้ ค้างจ่าย 40,500 40,500
912,600 912,600 1,879,700 1,879,700
กาไรสุทธิ

6-16

รา้ นเอสที
งบกาไรขาดทุน
สาหรับรอบระยะเวลา 1 ปี สิน้ สุด 31 ธันวาคม 25x1

หน่วย :บาท

รายได้ :

รายไดจ้ ากการขาย (รายละเอียดท่ี 1 ) 853,600

รายไดอ้ ่นื 12,000

รวมรายได้ 865,600

คา่ ใชจ้ า่ ย :

ต้นทุนขาย (รายละเอยี ดที่ 2 ) 603,000

คา่ ใช้จ่ายในการขายและบริหาร (รายละเอยี ด 3 ) 199,700

รวมค่าใชจ้ า่ ย 802,700

กาไรกอ่ นตน้ ทนุ ทางการเงิน 174,300

ต้นทนุ ทางการเงิน 22,400

กาไรสทุ ธิ 40,500

รายละเอยี ดที่ 1 รายได้จากการขาย 868,600
ขาย 15,000
หักรับคนื 853,600
ขายสทุ ธิ
580,000 40,000
รายละเอยี ดท่ี 2 ต้นทุนขาย 15,000
สนิ ค้าคงเหลอื ตน้ ปี 595,000 593,000
บวกซื้อสินค้า 2,000 633,000
คา่ ขนสง่ เขา้ 30,000
603,000
หกั ส่งคนื สินค้า
สินค้าทม่ี ีไวเ้ พ่อื ขาย
หกั สนิ ค้าคงเหลือปลายปี
ต้นทนุ ขาย

6-17 30,000
86,000
รายละเอยี ดที่ 3 ค่าใชจ้ ่ายในการขายและบรหิ าร 1,800
ค่าโฆษณา 80,000
เงนิ เดอื น 1,400
วัสดสุ านักงานใช้ไป
คา่ เสื่อมราคา - อาคาร 500
หน้สี งสัยจะสญู 199,700
ค่าใช้จา่ ยเบ็ดเตล็ด

รวมคา่ ใช้จา่ ยในการขายและบรหิ าร

รา้ นเอสที
งบแสดงฐานะการเงิน
ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 25X1

หน่วย : บาท

สนิ ทรัพย์

สินทรัพย์หมุนเวยี น 50,000
เงินสด 100,000
เงินฝากธนาคาร 60,000
ลูกหน้ี 3,000 57,000
หกั ค่าเผอ่ื หนีส้ งสยั จะสูญ 30,000
สนิ คา้ คงเหลอื
วสั ดสุ านักงาน 700
ค่าเบี้ยประกันจ่ายล่วงหน้า 7,200
รวมสินทรัพย์หมนุ เวียน 244,900

สินทรัพย์ไม่หมนุ เวียน 1,600,000 1,420,000
อาคาร 180,000 1,420,000
หกั ค่าเส่ือมราคาสะสม - อาคาร 1,664,900
รวมสินทรัพยไ์ ม่หมนุ เวียน

รวมสินทรพั ย์

6-18
หน้สี ินและสว่ นของเจา้ ของ

หนี้สนิ หมุนเวียน 52,000
เจ้าหน้ี 2,400
ดอกเบ้ียคา้ งจ่าย 54,400
รวมหน้ีสนิ หมนุ เวียน
200,000
หนส้ี นิ ไม่หมุนเวียน 200,000
เงินกู้ 254,400
รวมหนสี้ นิ ไม่หมุนเวียน
1,400,000
รวมหน้สี ิน 40,500
สว่ นของเจา้ ของ
1,440,500
ทนุ 30,000
บวกกาไรสทุ ธิ
รวม 1,410,500
หักถอนใชส้ ว่ นตัว 1,664,900
รวมส่วนของเจ้าของ
รวมหนส้ี นิ และส่วนของเจา้ ของ

***************************************

6-19