การเขียนย่อความ

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑
บทละครพดู เร่ือง เหน็ แก่ลกู
แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี ๑๑ เขยี นย่อความตามความคดิ

ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ ๓ เวลา ๑ ชั่วโมง

มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชีว้ ัด

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคดิ เพ่ือนาไปใชต้ ดั สินใจ แกป้ ัญหา

ในการดาเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน
ตวั ชี้วัด
ท ๑.๑ ม. ๓/๔ อา่ นเรื่องต่าง ๆ แลว้ เขียนกรอบแนวคิด ผงั ความคิด บนั ทึก ยอ่ ความ และรายงาน
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ท ๒.๑ ใชก้ ระบวนการเขยี นเขยี นส่ือสาร เขยี นเรียงความ ยอ่ ความ และเขียนเรื่องราว

ในรูปแบบต่าง ๆ เขยี นรายงานขอ้ มลู สารสนเทศและรายงานการศึกษาคน้ ควา้
อยา่ งมีประสิทธิภาพ
ตวั ชี้วัด
ท ๒.๑ ม. ๓/๔ เขียนยอ่ ความ
ท ๒.๑ ม. ๓/๑๐ มีมารยาทในการเขยี น

จดุ ประสงค์การเรียนรู้สู่ตวั ชีว้ ดั

๑. อธิบายหลกั การเขียนยอ่ ความ (K)
๒. เขียนยอ่ ความตามรูปแบบ (P)
๓. เห็นประโยชน์ของการเขียนยอ่ ความและมีมารยาทในการเขยี น (A)

สาระสาคญั

การยอ่ ความเป็นสิ่งท่ีจาเป็นสาหรับการศึกษาหาความรู้ เพราะการยอ่ ความเป็นการช่วยสรุปใจความ
สาคญั ของส่ิงที่ไดฟ้ ัง ไดอ้ า่ น เพอื่ ใหจ้ ดจาสาระตา่ ง ๆ ไดแ้ มน่ ยา หรือเพ่ือนาเรื่องที่บนั ทึกไวน้ ้นั ไปใชใ้ นโอกาสต่าง ๆ

สาระการเรียนรู้

การเขียนยอ่ ความ

สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน

๑. ความสามารถในการส่ือสาร
- ทกั ษะการอ่าน
- ทกั ษะการเขียน
- ทกั ษะการฟัง การดู และการพดู

๒. ความสามารถในการคดิ
- การจาแนก
- การสังเคราะห์
- การสรุปความรู้

คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
ปใฝร่ เะรียสนรู้

ตวั ช้ีวดั ที่ ๔.๒ แสวงหาความรู้จากแหลง่ เรียนรู้ต่าง ๆ ท้งั ภายในและภายนอกโรงเรียน
ดว้ ยการเลือกใชส้ ื่ออยา่ งเหมาะสม บนั ทึกความรู้ วเิ คราะห์ สรุปเป็น
องคค์ วามรู้ สามารถนาไปใชใ้ นชีวิตประจาวนั ได้

ชิ้นงานหรือภาระงาน (หลกั ฐาน ร่องรอยแสดงความรู้)
ร่องรอยแสดงความรู้)

การเขียนยอ่ ความ

คาถามท้าทาย

การเขียนยอ่ ความกบั การเขยี นบนั ทึกความรู้มีความเหมือนและความแตกต่างกนั อยา่ งไร

การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

๑. ใหน้ กั เรียนร่วมกนั แสดงความคิดเห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
• การเขยี นยอ่ ความกบั การเขยี นบนั ทึกความรู้มีความเหมือนและความแตกต่างกนั อย่างไร

๒. ครูนานกั เรียนสนทนาเก่ียวกบั การเขียนยอ่ ความ ใหน้ กั เรียนแสดงความคดิ เห็นวา่ ประโยชน์ของ
การเขยี นยอ่ ความคืออะไร และช่วยพฒั นาทกั ษะดา้ นการอา่ นของนกั เรียนไดอ้ ยา่ งไร โดยใหแ้ สดงความคิดเห็น
เปรียบเทียบกบั การเขยี นบนั ทึกความรู้ดว้ ย

๓. ใหน้ กั เรียนศึกษาความรู้เรื่อง การเขียนยอ่ ความ จากน้นั ครูสนทนากบั นกั เรียนและใหท้ บทวน
ความเขา้ ใจดว้ ยการตอบคาถาม ดงั น้ี

• การยอ่ ความคืออะไร (การเกบ็ ใจความสาคัญของเรื่องเดมิ มาเขยี นใหม่ ให้กระชับขนึ้ เพ่ือ
สะดวกแก่การเข้าใจและนาไปใช้)

• ความส้นั ยาวของเน้ือหาท่ีย่อมีเกณฑก์ าหนดอตั ราส่วนหรือไม่ อยา่ งไร (ไม่สามารถกาหนด
เป็ นอตั ราส่วนได้ ขึน้ อยู่กบั จุดประสงค์ของการย่อและลกั ษณะของเร่ืองท่ีย่อ ลกั ษณะของเร่ือง
กค็ ือเรื่องใดทมี่ ใี จความประกอบมาก ถ้าเราเกบ็ เฉพาะใจความสาคญั กย็ ่อได้ส้ัน ถ้าเกบ็ ใจความประกอบทจี่ าเป็ น
ด้วยอตั ราส่วนความยาวจะเพมิ่ ขนึ้ ดังน้นั จึงไม่มเี กณฑ์กาหนดเรื่องอตั ราส่วนของย่อความ)

• ในการเขียนยอ่ ความตอ้ งใชส้ รรพนามอยา่ งไร (เปลยี่ นคาสรรพนามจากบุรุษที่ ๑, ๒ เป็ น
บุรุษที่ ๓ เพราะผู้ย่อทาหน้าที่เล่าต่อ)

• การยอ่ ความท่ีเป็นร้อยกรองมีวธิ ีการอยา่ งไร (ใช้วธิ ีเดยี วกบั ร้อยแก้ว แต่เปลย่ี นข้อความจาก
ร้อยกรองเป็ นร้อยแก้วธรรมดาก่อน)

๔. ใหน้ กั เรียนอ่านเรื่องส้ันรางวลั ซีไรต์ จากน้นั ใหต้ วั แทนนกั เรียน ๓ คน ออกมาเล่าเรื่องยอ่
ของเร่ืองส้นั ที่อ่าน แลว้ ใหเ้ พ่ือน ๆ ในช้นั เรียนช่วยกนั ตดั สินวา่ ใครสามารถเล่าเรื่องไดใ้ จความสาคญั ของเร่ือง
มากท่ีสุด

๕. ใหน้ กั เรียนทาใบกิจกรรมเรื่อง การเขยี นยอ่ ความ แลว้ ร่วมกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง

ใบกจิ กรรมเร่ือง การเขียนย่อความ
ให้นกั เรียนอ่านบทความที่กาหนด แล้วเขียนย่อความตามรูปแบบให้ถูกต้อง

การนอนหลบั
สาระน่ารู้ของการนอนหลบั แพทยศ์ ิริราชแนะทา่ นอนท่ีทาใหห้ ลบั สบาย ตื่นข้นึ มาสดชื่น “นอนตะแคง
ขวา” ช่วยใหห้ วั ใจเตน้ สะดวก บรรเทาอาการปวดหลงั ส่วนผถู้ นดั นอนตะแคงซา้ ย อาจทาใหเ้ กิดลมจุกเสียด
ท่ีลิน้ ปี่ และกอดหมอนขา้ งพร้อมพาดขา ป้องกนั ขาชาจากการนอนทบั เป็นเวลานาน
นพ.ชนินทร์ ลีวานนั ท์ ภาควิชาเวชศาสตร์ฟ้ื นฟู คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล กลา่ ววา่ การพกั ผอ่ น
ท่ีดีที่สุดคือ การนอนหลบั มนุษยใ์ ชเ้ วลาเพอ่ื นอนหลบั ถึง ๑ ใน ๓ ของอายขุ ยั ขณะนอนหลบั ทา่ นอนเป็นสิ่ง
สาคญั ที่จะส่งผลใหผ้ นู้ อนหลบั สนิทตลอดคนื และต่ืนนอนดว้ ยความสดช่ืน ไม่รู้สึกปวดเมื่อย ซ่ึงโดยปกติ
คนทวั่ ไป คนเรานิยมนอนหงาย เพราะเป็นทา่ นอนมาตรฐาน การนอนหงายท่ีเหมาะสมน้นั ควรใชห้ มอนต่าและ
ตน้ คอควรอยใู่ นแนวเดียวกนั กบั ลาตวั เพ่อื ไม่ใหป้ วดคอ อยา่ งไรกต็ าม ทา่ นอนหงายไม่เหมาะกบั ผปู้ ่ วยโรคปอด
และโรคหวั ใจ เพราะกลา้ มเน้ือกระบงั ลมจะกดทบั ปอดทาใหห้ ายใจไมส่ ะดวก ส่งผลทาใหก้ ารทางานของหวั ใจ
ลาบากยง่ิ ข้ึน นอกจากน้ี ผมู้ ีอาการปวดหลงั การนอนหงายในทา่ ราบจะทาใหอ้ าการปวดรุนแรงข้ึนดว้ ย
นพ.ชนินทร์ กล่าววา่ สาหรับท่านอนที่ดีท่ีสุด เม่ือเทียบกบั ท่านอนอื่น ๆ คือ ท่านอนตะแคงขวา เพราะ
จะช่วยใหห้ วั ใจเตน้ สะดวก และอาหารจากกระเพาะจะถกู บีบลงลาไส้เลก็ ไดด้ ี ท้งั ยงั ช่วยบรรเทาอาการปวดหลงั
ไดเ้ ป็นอยา่ งดีอีกดว้ ย ส่วนทา่ นอนตะแคงซา้ ยซ่ึงจะช่วยลดอาการปวดหลงั ได้ แต่ควรกอดหมอนขา้ ง และพาดขา
ไวเ้ พื่อป้องกนั อาการชาท่ีขาซา้ ยจากการนอนทบั เป็นเวลานาน
อยา่ งไรก็ตาม ทา่ นอนตะแคงซา้ ยอาจทาใหเ้ กิดลมจุกเสียดบริเวณลิ้นป่ี เนื่องจากอาหารที่ยงั ยอ่ ยไมห่ มด
ในช่วงก่อนเขา้ นอนคงั่ คา้ งในกระเพาะอาหาร ส่วนทา่ นอนคว่าเป็นท่าที่ทาให้หายใจติดขดั ท้งั ยงั ทาใหป้ วดตน้ คอ
เพราะตอ้ งเงยหนา้ มาทางดา้ นหลงั หรือบิดหมนุ ไปขา้ งใดขา้ งหน่ึงเป็นเวลานาน ดงั น้นั ถา้ จาเป็นตอ้ งนอนควา่ จึง
ควรใชห้ มอนรองใตท้ รวงอก เพอ่ื ป้องกนั อาการปวดเมื่อยตน้ คอ สุขภาพดี…คณุ เอง เป็นผกู้ าหนด

ท่มี า : บทความมติชน ตอนท่ี ๓ ประจาวันอาทติ ย์ท่ี ๕ ตุลาคม ๒๕๔๖
โดย รศ. ดร.ประไพศรี ศิริจกั รวาล

สถาบนั วจิ ัยโภชนาการ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล



๖. ใหน้ กั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี
• การยอ่ ความเป็นสิ่งท่ีจาเป็นสาหรับการศึกษาหาความรู้ เพราะการยอ่ ความเป็นการช่วย

สรุปใจความสาคญั ของสิ่งท่ีไดฟ้ ัง ไดอ้ า่ น เพื่อใหจ้ ดจาสาระต่าง ๆ ไดแ้ ม่นยา หรือเพื่อนาเร่ืองท่ีบนั ทึกไวน้ ้นั ไป
ใชใ้ นโอกาสต่าง ๆ

การจัดบรรยากาศเชิงบวก

ใหน้ กั เรียนไดแ้ สดงความคดิ เห็นเก่ียวกบั ประโยชน์ของการเขยี นยอ่ ความ ทาใหน้ กั เรียนเห็นคุณค่า
แลว้ นาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นการพฒั นาทกั ษะการอ่าน

ส่ือการเรียนรู้

๑. เรื่องส้ันรางวลั ซีไรต์
๒. ใบกิจกรรม

การวดั และประเมินผลการเรียนรู้

๑. วิธีการวัดและประเมินผล
สังเกตพฤติกรรมของนกั เรียนในการเขา้ ร่วมกิจกรรม

๒. เครื่องมือ
แบบสงั เกตพฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรม

๓. เกณฑ์การประเมิน
การประเมินพฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรม
ผา่ นต้งั แต่ ๒ รายการ ถือวา่ ผ่าน
ผา่ น ๑ รายการ ถือวา่ ไม่ผ่าน

กจิ กรรมเสนอแนะ

ใหน้ กั เรียนแบง่ กลุ่ม กลุ่มละ ๕ คน จดั ทาคู่มือการเขียนยอ่ ความ เพ่ือใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการเรียนรู้
เกบ็ ไวท้ ่ีมมุ หนงั สือของหอ้ งเรียน

ข้อเสนอแนะของผู้บริหารสถานศึกษา

________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

ลงช่ือ___________________ (ผบู้ ริหารสถานศึกษา)
(__________________)
_____/_____/_____

บันทึกหลงั การสอน

ผลการจดั การเรียนการสอน
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

ปัญหา/อุปสรรค
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

แนวทางแก้ไข
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

ลงช่ือ__________________ (ผบู้ นั ทึก)
(__________________)
_____/_____/_____