16. Nur Rabi'atul'adawiyah binti Hasri_Tugasan 2

E- PORTFOLIO

NAMA: NUR RABI'ATUL'ADAWIYAH BINTI HASRI
NO. KAD PENGENALAN: 040510-01-0118
ANGKA GILIRAN: 2022152310016
UNIT: BMMB 1

1.0 PENGENALAN

2.0 LATAR BELAKANG
2.1.1 Latar Belakang Sistem Ejaan Rumi Sebelum Penjajahan

3.0 PERKEMBANGAN SISTEM EJAAN RUMI MENGIKUT KRONOLOGI
3.1 Perkembangan Sistem Ejaan Rumi Sebelum Merdeka
3.1.1 Sistem Ejaan Rumi Wilkinson (1904)
3.1.2 Sistem Ejaan Rumi Za’ba (1940)
3.1.3 Sistem Ejaan Rumi Fajar Asia (1943)
3.1.4 Sistem Ejaan Rumi Kongres (1956)
3.2 Perkembangan Sistem Ejaan Rumi Selepas Merdeka
3.2.1 Sistem Ejaan Rumi Selepas Merdeka 1972

4.0 SISTEM EJAAN RUMI JAWI

5.0 PERANAN DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA (DBP) DALAM MENYERAGAMKAN SISTEM EJAAN RUMI
5.1 Pembakuan Ejaan dan Sebutan Dan Pembentukan Istilah Yang Sesuai Dalam Bahasa Kebangsaan
5.2 Badan Yang Bertanggungjawab Memperkembangkan Bakat Sastera

6.0 CABARAN SISTEM EJAAN RUMI MASA KINI

7.0 KESIMPULAN

1.0 PENGENALAN

Menurut Hashim Musa (2006), bahasa ialah sesuatu ujaran

yang sentiasa dituturkan dan diamalkan oleh setiap manusia

untuk menjelaskan maksud yang digunakan oleh mereka dan

ianya digunakan apabila adanya suatu perhubungan seperti

komunikasi dengan seseorang dan lain- lain. Manakala tulisan


pula ialah untuk manusia menyampaikan perasaan dan

fikirannya dalam bentuk visual dimana ia boleh difahami oleh

diri sendiri serta masyarakat. Oleh itu, kewujudan sistem ejaan


tulisan rumi ini sangat membantu untuk berfungsi sebagai

pelengkap dalam sesuatu komunikasi.

2.0 LATAR BELAKANG

Sebelum terbentuknya sistem ejaan rumi, wujudnya sistem tulisan

yang telah digunakan oleh orang- orang zaman dahulu sebelum


berkembangnya sistem ejaan rumi ini.

2.1.1 LATAR BELAKANG SISTEM EJAAN RUMI

SEBELUM PENJAJAHAN

Ejaan Bahasa Melayu ialah satu ejaan yang mempunyai tradisinya

tersendiri dimana ejaan ini merupakan ejaan yang lebih lama daripada

tulisan Jawi dan Rumi. Tradisi tulisan bahasa Melayu ini juga boleh dilihat

melalui tulisan Rencong, Pallava dan Kawi. Ketiga- tiga sistem tulisan ini

merupakan tulisan yang menggunakan lambang baris dan suku kata yang


berbeza- beza bagi menunjukkan bunyi yang berbeza.

tulisan tulisan
rencong pallava

tulisan kawi

Tulisan pertama yang bakal digantikan ialah tulisan Rencong. Tulisan Rencong

merupakan bentuk tulisan yang paling awal dimana tulisan ini telah dijumpai di

sebatang tiang batu di Kota Kapur pada tahun 1892. Tulisan ini telah banyak

digunakan di Samutera Selatan, iaitu di Jambi, Bangkahulu, Lampung, Rejang,

Minangkabau dan Hulu Palembang. Bentuk tulisan ini boleh dilihat pada daun-


daun lontar, kulit- kulit kayu, kepingan- kepingan logam dan batu bersurat.

Seterusnya, tulisan Pallava ialah tulisan yang banyak dipengaruhi dengan

bahasa Sanskrit dimana tulisan ini menjadi bahasa pentadbiran dan ilmu

pengetahuan. Tulisan ini telah ditemukan pada tiang batu persembahan (Yupa)

di daerah Muara Kaman. Manakala tulisan Kawi pula ialah tulisan yang telah

dibentuk setelah tulisan Pallava. Tulisan ini digunakan untuk penulisan dalam

bahasa Kawi iaitu bahasa yang dituturkan oleh masyarakat Jawa. Tulisan Kawi


ini telah lenyap paa tahun 1400 Masihi.

Seterusnya, sistem ini boleh dijelaskan lagi dengan sistem ejaan Jawi dan

Rumi ini sebenarnya banyak melibatkan masyarakat pada zaman kini


dimana ia boleh diterangkan melalui bukti terdapat beberapa pendakwah

dan pedagang dari Arab telah datang berdagang dan berdakwah di


Kepulauan Tanah Melayu sehingga sistem ejaan Jawi diperkenalkan di

Kepalauan Tanah Melayu. Melalui sistem ejaan tersebut, bahasa Melayu ini


telah menarik minat para sarjana Berat untuk mengkaji dengan lebih

mendalam tentang bahasa Melayu. Sebagai contoh, ada dalam kalangan

para sarjana barat yang telah berusaha membuat penyusunan perkataan

Melayu dalam bentuk yang lebih mudah dan difahami oleh masyarakat.

Sebagai contoh, sarjana Barat, Antonio pigafetta yang telah menyusun 426


daftar kata Itali Melayu bersama sahabatnya, Ferdinand Magellan.

3.0 PERKEMBANGAN SISTEM EJAAN RUMI MENGIKUT

KRONOLOGI

Perkembangan sistem ejaan rumi mengikut kronologi ini boleh diterangkan dengan

pelbagai perkembangannya dari sebelum mereka selepas merdeka.

3.1 PERKEMBANGAN SISTEM EJAAN RUMI SEBELUM

MERDEKA

Bahasa Melayu merupakan bahasa yang amat penting dalam sistem pendidikan kerana

ianya menjadi bahasa utama dan bahasa kebangsaan di Malaysia. Oleh hal yang

sedemikian, sistem ejaan rumi ini menjadi keperluan utama dalam penyusunan dan


pertuturan bahasa dan tulisan. Secara umunya, penyusunan sistem ejaan dan tulisan

rumi yang baik sangat diperlukan untuk penggantian tulisan Jawi dan sistem ejaan.

SISTEM EJAAN RUMI

YANG TELAH

DIGUNAKAN

Sistem Ejaan Rumi Walkinson
Sistem Ejaan Rumi Za'ba
Sistem Ejaan Fajar Asia
Sistem Ejaan Rumi Kongres

3.1.1 SISTEM EJAAN RUMI

WILKINSON (1904)

Sistem ejaan rumi yang digunakan secara rasmi di semua sekolah umum.
Menurut pandangan Asmah Haji Omar (2008), sistem ejaan ini merupakan sistem

yang sama dengan kamus dan penerbitan karangan Wilkinson sendiri dimana

ianya seragam dengan segala terbitan kamus dan karangan yang telah dihasilkan

dari tahun 1901 hingga tahun 1940.
Wilkinson telah membentuk setiap pedoman ejaan ruminya mengikut hasil Kamus

Jawi- Melayu- Inggeris yang telah disusun olehnya.
Beliau juga mengambil pendekatan transliterasi daripada Jawi kepada Rumi

sebagai cara perumian bunyi Melayu.
Menurut pandangan daripada Ismail Dahaman (2007), penulis telah berpendapat

bahawa kaedah sistem ini merupakan kaeah sistem yang tidak sesuai untuk

digunakan dalam merumikan kitab Tafsir nur al- Ihsan kerana sistem ejaan

ruminya hanya diciptakan melalui bunyi an ejaan daripada sebutan bahasa

Inggeris sahaja.

3.1.2 SISTEM EJAAN
RUMI ZA'BA (1940)

Digunakan secara meluas sejak tahun 1940.
Menurut Asmah Haji Omar (2008), sistem ejaan ini merupakan sistem yang banyak

digunakan dalam urusan rasmi di tanah air dan di sekolah- sekolah.
Digunakan sehingga kajian tentang sistem ejaan Rumi bahasa Melayu telah dibentukkan

semula pada tahun 1972.
Menurut Ismail Dahaman (2007), sistem ejaan Za'ba lebih baik daripada sistem ejaan

Wilkinson kerana sistem ejaan ruminya lebih seragam dan konsisten berbanding sistem

ejaan rumi Wilkinson.
Sistem ejaan rumi Za'ba tidak sesuai untuk dijadikan sebagai sistem kajian terhadap

buku- buku dan lain- lain seperti kitab Tafsir Nur al- Ihsan walaupun sistem ejaan

ruminya mempunyai banyak kelebihan dari segi ejaan berbanding dengan sistem ejaan

rumi Wilkinson.
Sistem Ejaan Rumi Za'ba telah dilengkapkan dalam sebuah buku yang bertajuk Daftar

Ejaan Melayu (Jawi- Rumi) dimana buku ini telah diterbitkan pada tahun 1938.

Dalam sistem ejaan tersebut, terdapat hampir 20 hukum atau peraturan ejaan Jawi

untuk kata berimbuhan dan kata dasar yang telah dikemukakan dalam sistem ejaan

tersebut.

HUKUM ATAU EJAAN

PERATURAN JAWI

Bunyi
lepas
Penyambungan kata
Bunyi yang
Ejaan berpernambah

dasar juga
mempunyai atas
ber-, ter-, dan per-

hadapan di hujung,
hendaklah
terus disambung

menggunakan
mempunyai
kasar perlu
kecuali perkataan

huruf saksi wau. menggunakan

penambahan. huruf saksi alif. yang bermula engan

huruf 'ra"

3.1.3 SISTEM EJAAN RUMI

FAJAR ASIA (1943)

Diterbitkan di bawah pengarang, Zainal Abidin bin Ahmad.
Digunakan dalam majalah dwi mingguan Fajar Asia yang telah diterbitkan pada tahun

1843 di Singapura.
Digunakan ketika zaman penjajahan Jepun di Tanah Melayu.
Sistem ejaan rumi ini telah berhenti digunakan setelah Taah Melayu dijajah oleh British.
Menurut Asmah Haji Omar (2008), ejaan Fajar Asia ini mempunyai grafem yang sedikit

berbeza daripada sistem ejaan Za'ba dan sistem ejaan Wilkinson dari segi penggunaan

sistem ejaannya.
Ismail Dahaman (2007) juga turut menyatakan bahawa sistem ejaan ini sememangnya

lebih baik jika diikutkan dari sudut grafemnya namun begitu ejaan tersebut tidak sesuai

untuk digunakan di dalam kitab Tafsir al- Ihsan kerana ejaan tersebut tidak mempunyai

transliterasi dan pedoman yang tetap.

3.1.4 SISTEM EJAAN

RUMI KONGRES (1956)

Sistem ejaan ini berkaitan dengan Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu yang

pertama (1952) Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu yang kedua ( 1954)

dan Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu yang ketiga yang telah diadakan

pada 16 hingga 21 September tahun 1956.
Kongres Bahasa Melayu ketiga (1956) telah menimbulkan masalah ejaan Rumi

yang perlu diberi perhatian yang penuh terhadapnya.
Peserta kongres telah mencadangkan pelbagai pembaharuannya iaitu cadangan

untuk memperbaiki lagi Sistem Ejaan Za'ba.
Sistem ejaan yang telah diperbahrui ini akan dinamakan sebagai 'Sistem Ejaa

Kongres' seperti yang telah dipersetujui oleh Kongres Bahasa dan Persuratan

Melayu yang ketiga (1956).

3.2 PERKEMBANGAN SISTEM EJAAN RUMI

SELEPAS MERDEKA

3.2.1 SISTEM EJAAN RUMI BAHASA MELAYU 1972

Sistem Ejaan Rumi Baru bagi Bahasa Melayu dan Bahasa Indonesia merupakan

satu sistem ejaan yang sempurna daripada semua sistem ejaan. Sistem ejaan

rumi ini telah dilancarkan di Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur pada

tarikh 16 Ogos 1972 oleh YAB Tun Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia.

Sistem ejaan tersebut telah dirasmikan secara serentak di kedua- dua buah

negara iaitu Malaysia dan Indonesia.Di Malaysia, sistem Ejaan Rumi bersama

yang digunakan sehingga kini.

CIRI UTAMA SISTEM EJAAN

RUMI 1972


penggunaan
Penulisan partikel
Jenis huruf: tanda baca seperti:
huruf vokal
huruf konsonan lah
diftong tah
kah





sistem

penggunaan
keselarasan
Penulisan kata huruf besar
huruf vokal bahasa Melayu: dan huruf
Penulisan rangkai
kata kecil

4.0 SISTEM EJAAN RUMI JAWI

Menurut Amat Juhari (1996), tulisan Jawi digunakan oleh orang Melayu

dalam pelbagai kegiatan dan lapangan penulisan malah terdapat juga dalam

kesenian.
Contoh penggunaan tulisan jawi ialah kesenian tulisan khat yang menghiasi

batu nisan dan pada dinding di dalam masjid.
Tulisan Jawi juga turut dilihat pada hasil catatan Hashim Musa (1996), yang

menggunakan tulisan Jawi di dalam buku Sejarah Melayu.
Melalui catatan beliau, tulisan Jawi digunakan secara meluas dalam apa- apa

urusan terutamanya dalam urusan yang berkaitan dengan pentadbiran.

Disebabkan itu, tulisan ini dekenali dan dianggap sebagai satu tulisan yang

hebat di Kepulauan Tanah Melayu dan Nusantara.
Oleh kerana tulisan Jawi telah tersebar dengan meluas, ramai penulis

tempatan luar negeri serta luar negara yang berminat untuk mengetahuinya.

Sebagai contoh, penggunaan tulisan Jawi telah menarik minat penulis W.G

Shellaber (1935) untuk menulis buku tentang Evolution of Malay Spelling.
Secara umumnya, tulisan Jawi telah mengalami pelbagai tahap pembaharuan,

penyesuaian dan tambahan untuk memperkembangkannya dengan lebih

meluas.
Oleh itu, terdapat beberapa jenis penyusunan pedoman jawi yang telah dibuat

dalam sejarah perkembangan tulisan Jawi imana ianya terdiri daripada:

Sistem Ejaan Jenis pedoman
Sistem Ejaan

Rumi Dian tulisan Jawi Rumi Za'ba

Sisem Ejaan Rumi

Jawi Yang Telah


Sempurna

5.0 PERANAN DEWAN BAHASA AN PUSTAKA (DBP)

DALAM MENYERAGAMKAN SISTEM EJAAN RUMI

5.1 PEMBAKUAN EJAAN DAN SEBUTAN DAN

PEMBENTUKAN ISTILAH YANG SESUAI DALAM


BAHASA KEBANGSAAN

Telah dilaksankan sejak penubuhan Dewan Bahasa an pustaka (DBP).
Boleh dilihat melalui pihak Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) yang telah menggunakan sistem

baharu ejaan rumi yang mantap dan penggubalan istilah yang lama kepada yang baharu.
DBP telah memainkan peranannya ini dalam sistem tatabahasa bahasa Melayu dimana DBP telah

menerbitkan beberapa buah buku tatabahasa yang berkaitan dengan pembakuan ejaan dan

sebutan bahasa Melayu.
Contoh buku yang diterbitkan oleh DBP ialah buku Tatabahasa Dewan yang terdapat Jilid 1 dan

Jilid 2 dimana buku ini membantu untuk membakukan lagi ejaan dan sebutan bahasa Melayu

kepada masyarakat.

5.2 BADAN YANG BERTANGGUNGJAWAB

MEMPERKEMBANGKAN BAKAT SASTERA

DBP turut memainkan peranan sebagai badan yang bertanggungjawab

memperkembangkan bakat sastera terutamanya dalam bahasa Melayu atau lebih

dikenali sebagai bahasa kebangsaan kepada masyarakat di Malaysia.
Melalui peranan DBP sebagai badan yang bertanggungjawab memperkembangkan

bakat sastera, sistem ejaan rumi menjadi lebih tersusun.
Dengan bakat sastera dalam bahasa Melayu ini dapat membuatkan penyusunan

sesuatu ejaan dan perkataan itu menjadi lebih baik dan seragam kerana setiap

bahasa yang digunakan dala sastera merupakan sebahagian daripada penggunaan

sistem ejaan rumi khususnya bahasa Melayu.

6.0 CABARAN SISTEM EJAAN RUMI MASA

KINI

Setiap sistem ejaan rumi yang telah diwujudkan sudah semestinya

mempunyai banyak cabaran dalam membentuknya kepada bahasa Melayu


yang kukuh dan kekal. Begitu juga dengan sistem ejaan rumi masa kini

yang telah mendorong kepada pelbagai cabarannya dalam sistem ejaan

rumi. Salah satu cabaran sistem ejaan rumi masa kini adalah penggunaan

bahasa Inggeris dalam sistem pendidikan. Hal ini boleh diterangkan lagi

dengan kewujudan bahasa Inggeris dalam pendidikan ini mengganggu lagi

sistem ejaan rumi bahasa Melayu dimana ia menyebabkan pencampuran


bahasa Inggeris ke dalam sistem tersebut sehingga sistem ejaan rumi

bahasa Melayu ini menjadi sistem ejaan rumi yang lemah.

Selain itu, cabarannya adalah setiap masyarakat khususnya

pelajar- pelajar kurang menguasai tatabahasa. Hal ini dimana


kelemahan tatabahasa dalam kalangan pelajar atau murid

mampu untuk mempengaruhi sistem ejaan rumi bahasa Melayu.


Misalnya, sekiranya penguasaan tatabahasa ini semakin

berkurangan dalam kalangan masyarakat khususnya pelajar-

pelajar sekolah, maka sistem ejaan rumi ini juga akan terjejas

engan lebih mudah pada masa kini. Hal ini kerana tatabahasa

merupakan elemen yang sangat penting dalam sistem ejaan


tersebut.

7.0 KESIMPULAN

Kesimpulannya, sistem ejaan rumi ini sangat penting untuk membentuk

satu bahasa dan tulisan dalam sesuatu perkara terutamanya ia penting

untuk pembentukan tulisan dan bahasa Melayu di Malaysa. Melalui sistem

ejaan rumi ini, masyarakat dapat menuturkan dan menyusun bahasa dan

tulisan Melayu dengan lebih baik. Oleh itu, kita sebagai rakyat Malaysia

haruslah mengambil berat mengenai perkembangan tulisan ini dan terus

memajukan dan memperkenalkan kepada generasi pada masa kini agar

tidak hilang dek zaman.