เสน่ห์ชุมชน

การสร้างความเขม้ แขง็ ของ “บวร”
ของชุมชนคณุ ธรรมนอ้ มนาหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
เพื่อการสืบสาน รักษา ตอ่ ยอด ศาสตรพ์ ระราชา สูก่ ารพฒั นาอยา่ งยั่งยนื

เสน่ห์ชมุ ชน
“พลงั บวร/บรม”

“คนดี สงั คมดี อยดู่ ี มสี ุข”

พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชำ นำยกรัฐมนตรี
ได้ช่ืนชม การนา“บวร : บ้ำน วัด โรงเรียน”

ที่เป็นสถาบันหลักมีบทบาทใกล้ชิดต่อวิถี
ชวี ติ ของคนไทย เป็นแหลง่ ปลูกฝัง บ่มเพาะ
และเผยแพร่องค์ความรู้ท่ีมีประโยชน์เพื่อ

พัฒนาจิตใจและจิตสานึก ด้านจริยธรรม
ใ ห้ แ ก่ ป ร ะ ช า ช น ทุ ก ร ะ ดั บ ใ ห้ มี ค ว า ม

รั บ ผิ ด ช อ บ ต่ อ ส่ ว น ร ว ม รู้ รั ก ส า มั ค คี
เ สี ย ส ล ะ แ ล ะ ก ตั ญ ญู รู้ คุ ณ ซึ่ ง เ ป็ น
คุณสมบัติของคนไทยท่คี วรธารงรกั ษาไว้

รวมทั้งให้เป็นแหล่งกระจายข้อมูลข่าวสารท่ีถูกต้องเก่ียวกับการดาเนินนโยบายต่างๆ ของรัฐบาลเพ่ือให้
ประชาชนเขา้ ใจและเข้าถงึ โครงการต่างๆ อย่างทั่วถึงและเท่าเทยี มกนั

ชุมชนคุณธรรมน้อมนำหลักปรัชญำของ
เศรษฐกิจพอเพียง ขับเคล่ือนด้วยพลังบวร ของ

กระทรวงวัฒนธรรม มีจานวนกว่า ๒๒,๕๔๐ ชุมชนทั่วท้ัง
ประเทศ เป็นชุมชนที่มีการดาเนินชีวิตบนความถูกต้อง ดีงาม
มีศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ รู้จักเรียนรู้และน้อมนาศาสตร์
พระราชา หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาดาเนินชีวิต และมี
วิถีวัฒนธรรมความเป็นไทยท่ีถูกต้องดีงาม ไม่มีอบายมุข ไม่มี
ปัญหาอาชญากรรม ไม่มีปัญหาส่ิงแวดล้อม คนในชุมชน
หนสี้ ินลดลง มีรายไดเ้ พมิ่ ขึ้น

เพ่ือสนองนโยบำยของรัฐบำล นายอิทธิพล

คณุ ปลมื้ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงวัฒนธรรม ได้มีนโยบาย
ใชม้ ิตทิ างวัฒนธรรม สร้างคนดี สังคมดีมีคุณธรรม พร้อม

ไปกับ การสรา้ งความเข้มแขง็ ของ “บวร/บรม”ของชุมชนคุณธรรมนอ้ มนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ขับเคลอื่ นด้วย

พลงั บวร ในการสบื สาน รกั ษา ต่อยอด ศาสตร์พระราชา สูก่ ารพฒั นาอย่างย่งั ยืน และ กระต้นุ เศรษฐกิจ เพอ่ื ชุมชนมี

“คนดี สงั คมดี อยู่ดี มีสขุ ” ให้เกดิ ท่วั ประเทศสืบไป

๙ ขน้ั ตอน กำ้ วสู่ชุมชนคุณธรรมนอ้ มนาหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ขบั เคลือ่ นด้วยพลังบวร

ก้ำวแรก ชุมชนมีข้อตกลงของชุมชน เป็นการประกาศเจตนารมณ์หรือข้อตกลงของผู้นาชุมชน

และคนในชุมชนที่จะพฒั นาให้เป็นชุมชนคณุ ธรรมร่วมกนั

ก้ำวที่สอง ชุมชนมีเป้ำหมำยของชุมชน ร่วมกันกาหนด

เป้าหมาย ปญั หำทชี่ ุมชนอยำกแก้ ควำมดีที่คนในชุมชนอยำกทำ ทาให้
ชุมชนมีคนดี สงั คมดี อยู่ดี มีสุข

กำ้ วทส่ี ำม ชุมชนทำแผนชุมชน เพ่ือแก้ไขปัญหาท่ีอยากแก้

และความดีท่ีอยากทา โดยกาหนดโครงการหรอื กิจกรรมตา่ งๆ ไวอ้ ย่างชัดเจน
ก้ำวที่สี่ ทาโครงการ หรือจัดกิจกรรมแก้ไขปัญหาของชุมชน

และมกี ารส่งเสรมิ การทาความดี ทำตำมแผน โดยมีส่วนร่วมของคนในชมุ ชน

กำ้ วที่หำ้ ชุมชน ปรบั ปรงุ แผน ทบทวน เพื่อให้โครงการหรือกิจกรรมมีคณุ ภาพ และเปน็ ประโยชน์
ก้ำวทห่ี ก ชมุ ชนมีการประกาศ ยกยอ่ งเชดิ ชูเกยี รติ บคุ คลผู้ทาความดี และหรอื บคุ คลผมู้ ีคณุ ธรรม

ในชมุ ชน และหรือบุคคลอ่ืนที่ทาความดใี ห้กบั ชมุ ชน

ก้ำวที่เจ็ด มี ควำมสำเร็จของชุมชน จากการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน และได้รับการสนับสนุน

ด้านตา่ งๆ จากหน่วยงานในพื้นท่ี ทาให้คนในชุมชนมีคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น ไม่มี
การทะเลาะวิวาท ไม่มีการลักขโมย ไม่มีการเล่นพนัน ไม่ยุ่งเก่ียวกับสิ่งเสพติด
มีการเกบ็ ออมเงนิ มรี ายได้เพ่มิ ทาให้คนในชุมชนมคี วามสขุ เป็นต้น

ก้ำวที่แปด ชุมชน ขยำยผลต่อ โดยนาหลักธรรมทางศาสนา

หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และวิถีวัฒนธรรมที่ดีงามมาแก้ปัญหา

และพัฒนาชุมชน และสร้างคุณธรรมความดีที่อยากทา

ก้ำวสู่ควำมย่ังยืน ชุมชนมีองค์ความรู้ สามารถเป็นแหล่ง

แลกเปล่ียนเรียนรู้ ศึกษาดูงาน ถ่ายทอด องค์ความรู้ให้กับชุมชนอื่นและ

ขยายเครอื ขา่ ยเพ่ือใหเ้ กิดสงั คมคณุ ธรรมต่อไป

แลก มีข้อตกลง มเี ปำ้
เปลยี่ น ของชุมชน หมำยของ
เรยี นรู้
ชมุ ชน

วงจร 9 ขน้ั ตอนขยำยผล ทำแผน สบื สำน รกั ษำ ต่อยอด
ต่อ ชุมชน ศำสตร์พระรำชำ

ชุมชนคณุ ธรรมนอ้ มนำหลกั ปรชั ญำเศรษฐกจิ พอเพยี ง สกู่ ำรพัฒนำอย่ำงยงั่ ยนื
ขับเคลื่อนด้วยพลังบวร

มีควำม ทำตำม
สำเรจ็ ของ แผน

ชุมชน

ยกย่อง ปรบั ปรุง
เชิดชู แผน
เกียรติ

“หากการกระทาของคณุ เป็นแรงบนั ดำลใจใหผ้ ู้อื่นมีความฝนั เรียนรู้ ลงมือทา
และเปล่ยี นแปลงตวั เองได้มากขน้ึ เมือ่ น้นั แหละคณุ คือผู้นำ”

- จอห์น ควินซ่ี อดัมส์ (JOHN QUINCY ADAMS) –

“บวร/บรม”

กลไกขบั เคลอ่ื นสงั คมคณุ ธรรม

บ : บำ้ น – ชุมชน ชาวบ้าน ผูน้ า ปราชญช์ าวบ้าน
ว/ม : วดั /มัสยดิ – ศำสนสถำน สถาบันศาสนาทุกศาสนา ผู้นาศาสนา
ร : โรงเรยี น – รำชกำร สถาบนั การศกึ ษา หนว่ ยงานราชการ กานนั ผูใ้ หญบ่ า้ น

นายก อบต. เทศบาล ฯลฯ

“บวร/บรม”กับกำรพฒั นำชมุ ชน

 เป็นแกนหลักสำคัญ ในการใช้

มิ ติ วั ฒ น ธ ร ร ม พั ฒ น า ชุ ม ช น
คุณธรรมในพ้ืนที่ โดยทำงำน
ร่วมกับหน่วยงำนต่ำงๆ ทั้งภำครัฐ
และเอกชนในพ้ื นท่ี รวมท้ั ง
เข้าร่วมกลุ่มไลน์ “พลังบวร

จังหวัด...” และ เผยแพร่
ข้ อมู ลข่ ำวสำรที่ ถู กต้ อง

ในช่องทางต่างๆ เช่น เวทปี ระชาคม วทิ ยุชุมชน เสียงตามสาย หอกระจายข่าว
ป้ายประชาสัมพันธ์ สื่อบุคคล Social Network หรือวันสาคัญ
ทางศาสนา วนั ธรรมสวนะของศาสนาพุทธ ในวนั ศุกร์ (ละหมาด)
ของศาสนาอสิ ลาม วนั อาทิตย์เขา้ โบสถ์ของศาสนาคริสต์ เป็นต้น

สนับสนุน หน่วยงานราชการและอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องเป็นส่วนหน่ึง
ของการพัฒนาชุมชนด้วยพลังบวร ร่วมดำเนินงำน โครงการ

กจิ กรรมของทกุ กระทรวง ทุกหน่วยงานท่ีดาเนินการในพื้นท่ีชุมชน

โดยเน้นการมีส่วนร่วมของ “บวร/บรม” และทุกภาคส่วน
ในชุมชน  สง่ เสรมิ ประชำชน เขา้ ร่วมกิจกรรมของหนว่ ยงานหรือโครงการต่างๆ เพ่อื พัฒนาคุณภาพชีวิต
สรา้ งอาชีพและสรา้ งรายได้ ความมั่นคง มงั่ คัง่ และยั่งยนื “คนดี สงั คมดี อยู่ดี มสี ุข” สืบไป

ประชำชนไดป้ ระโยชน์ “ชมุ ชนมเี สน่ห์”
คนดี สงั คมดี อย่ดู ี มสี ุข

เสนห่ ข์ อง “คนด”ี

คนในชุมชนได้ปฏิบัติตำมหลักทำงศำสนำที่ตนนับถือ ไม่มียาเสพติด ไม่มีการทะเลาะวิวาท
ไม่มีการพนัน ไม่มีอบายมุข ไม่มีการลักขโมย มีความจงรักภักดี เคารพเทิดทูนในสถำบันชาติ ศาสนา
และพระมหากษัตริย์ รู้สิทธิหน้าที่ เป็นคนดี มีคุณธรรม มีจริยธรรม มีสานึกรับผิดชอบต่อส่วนรวม

รรู้ ักสามคั คี เสยี สละ และกตัญญูรู้คณุ

เสนห่ ์ของ “สังคมด”ี

คนในชุมชนมีความรักและสำมัคคี เอื้อเฟ้ือเผ่ือแผ่ เสียสละช่วยเหลือแบ่งปันซ่ึงกันและกัน
ไม่ท้ิงกัน พ่ึงพากันเอง มีครอบครัวคุณธรรม ยึดม่ันในการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมี
พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ประชาชนในชุมชน ได้รับข้อมูลข่ำวสำร เข้าถึง และมีส่วนร่วมใน โครงการ
ของรัฐบาล และหน่วยงานต่างๆ มีพลัง “บวร/บรม” และคนในชุมชนได้ร่วมคิด ร่วมทา ร่วมรับประโยชน์ในการ
พฒั นาคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และคุณภาพชีวติ คนในชมุ ชน เกิด สังคมคณุ ธรรม ที่มีความรักสามคั คี มั่นคง มัง่ คั่ง ย่ังยนื

เสน่หข์ องกำร “อยดู่ ”ี

ในชุมชนมีสินค้ำ หรือผลิตภัณฑ์ของชุมชนเพ่ือใช้และจาหน่าย มีแหล่งเรียนรู้และเส้นทาง
การท่องเท่ียวเชิงวัฒนธรรม มีอาชีพ มีรายได้ มีบริการและผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรม มีท่ีพักบริการ

นักท่องเท่ียว เช่น โฮมสเตย์ของชุมชน มีการแสดงพ้ืนบ้าน มีวิถีชุมชนในการต้อนรับขับสู้ สร้างการมีส่วนร่วม

และความประทับใจแก่นักท่องเที่ยวและผู้มาเย่ียมเยือน ทาให้คนในชุมชนมีรำยได้เพ่ิม และหน้ีสินต่ำงๆ ลดลง
โดยยังคงน้อมนาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งมาใชใ้ นการดำรงชพี อยู่ดมี สี ุข

เสน่หข์ องกำร “มีสขุ ”

คนในชมุ ชนได้สืบสำนและดำเนินชีวติ ตำมวถิ ีวัฒนธรรมทด่ี ีงาม ได้สืบทอดศิลปวัฒนธรรม
ประเพณีของท้องถิ่น มีความกตัญญูรู้รักแผ่นดิน รักและภำคภูมิใจในศิลปวัฒนธรรมของท้องถ่ิน

เสริมสร้างแหลง่ ท่องเท่ียวเชงิ วฒั นธรรม มีนา้ ใจเออื้ อาทร เปน็ เจ้าบา้ นทีด่ ีตอ้ นรบั ผ้มู าเยอื น

ตัวอย่ำงต้นแบบชุมชน “บวร/บรม”
สรำ้ ง“คนดี สังคมดี อย่ดู ี มีสุข”

ชมุ ชนคณุ ธรรมตน้ แบบ ชมุ ชนบำ้ นผำบ่อง

ชุมชน “บ้ำนผำบ่อง” ตำบลผำบ่อง อำเภอ
เมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน เมืองในหมอก
เมืองรองท่ีน่าทอ่ งเที่ยวหลงใหล เป็นชุมชนสองความเช่ือ
ที่เก่าแก่ต้ังขึ้นมานานกว่า ๑๓๐ ปี มีประเพณี วัฒนธรรม
สถาปัตยกรรม และวิถีชุมชนที่แปลกตา แตกต่าง
หลากหลายทั้งเช้ือชาติและวัฒนธรรมของชาวไทใหญ่
และปกาเกอะญอที่ผูกพันกับพระพุทธศาสนา มีความ
สามัคคีปรองดอง ไม่มีอบายมุข มีวิถีชีวิตพอเพียง ผลิตได้
ขายเป็น รายได้เพิ่ม หน้ีสินลด สืบสานวัฒนธรรมไทใหญ่
รักษา พัฒนาต่อยอดเป็นแหล่งท่องเท่ียวทางวัฒนธรรม
ท่ีน่าเยยี่ มเยือน

ชุมชนคุณธรรมตน้ แบบ ชมุ ชนวัดบำงสระเกำ้

ชุมชน “วัดบำงสระเก้ำ” ตำบลสระเก้ำ อำเภอ
แหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี เป็นชุมชนเล็กๆ ท่ีมีตานาน
ทางประวัติศาสตร์อันเลืองชื่อของสมเด็จพระเจ้าตากสิน
และมีเอกลักษณ์โดดเด่นทางวัฒนธรรม ดินแดน ๓ น้า
๙ นา ชุมชนมีความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย สงบสุข คนในชุมชน
เคารพเทิดทูนในสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
มีวัดบางสระเก้าเป็นศูนย์รวมจิตใจ และเป็นพ้ืนที่
แหล่งเรียนรู้ท่ีสร้างสรรค์ จัดกิจกรรมด้านศาสนา ศิลปะ
วัฒนธรรม เน้นหลักการมีส่วนร่วมระหว่างบ้าน วัด
โรงเรียน (บวร) และชุมชน โดยน้อมนาหลักปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียง มาส่งเสริมให้คนในชุมชน
อยู่ได้ด้วยการพึง่ พาตนเอง และรวมกล่มุ อย่างมพี ลงั

“มีศำสนำรุ่งเรือง คุณธรรมลา้ เลศิ เศรษฐกิจเฟื่องฟูบนวิถีพอเพยี ง
วฒั นธรรมเลอค่ำ พัฒนาเศรษฐกิจ สืบสำน รกั ษำ พัฒนำ ต่อยอด

ชุมชนอยรู่ ่วมกันอย่างมคี วำมสุข ช่วยเหลอื เกอ้ื กูล

ผทู้ ไี่ ด้มาเยี่ยมเยอื นจะเกดิ ความประทับใจ”

ชมุ ชนคุณธรรมตน้ แบบ ชมุ ชนวัดวังออ้

ชุมชน “วัดวังอ้อ” ตำบลหัวดอน อำเภอเข่ืองใน
จังหวดั อบุ ลรำชธำนี ชุมชนที่สงบสุข เรียบง่าย คนในชุมชน
อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ไม่มีการพนัน ไม่มีลักขโมย
ไม่มีการทะเลาะวิวาท ไม่มียาเสพติด ผู้คนมีน้าใจ
เอือ้ เฟอ้ื เผ่อื แผ่ ช่วยเหลือซ่งึ กนั และกนั อยู่รวมกันแบบเครือญาติ
อยู่อย่างพอเพียง รู้จักพึ่งพาตนเอง ทุกครัวเรือน
ปลูกพืชผักสวนครัวไว้กินเอง ที่เหลือแบ่งปันและขาย
มีพื้นที่ศูนย์พุทธธรรมพรหมวชิรญาณ ป่าดงใหญ่วังอ้อ
เป็นสถานที่ในการปลูกพืชผักปลอดสารเคมี ให้คนในชุมชน
ได้มีรายได้จากการนาผักไปบรรจุ ย่ีห้อ “บวร” จาหน่าย
ในห้างสรรพสินค้า ท็อปซุปเปอร์มาร์เก็ต ในชุมชน
มีการรวมกลุ่มสัจจะออมทรัพย์เพื่อช่วยเหลือด้านการเงิน
ยามฉุกเฉิน มีผู้นาชุมชน ผู้ใหญ่บ้าน ครูจากโรงเรียนวัดวังอ้อ
เป็นพลังบวร ที่ร่วมกันขับเคล่ือน โดยวัดวังอ้อ เป็น
ศูนย์กลางในการปฏิบัติธรรม สืบสานประเพณีตามฮีต ๑๒
คอง ๑๔ รว่ มพฒั นาสบื สานวถิ วี ัฒนธรรมอยา่ งเขม้ แข็ง

ชุมชนคณุ ธรรมตน้ แบบ
ชมุ ชนบ้ำนนคิ มพฒั นำ(ผงั ๗)

ชุมชน “บ้ำนนิคมพัฒนำ(ผัง ๗)” อยู่ท่ีตำบล
นิคมพัฒนำ อำเภอมะนัง จังหวัดสตูล มีวัดนิคมพัฒนา
เป็นศูนย์กลางการพัฒนา โดยใช้หลักธรรมคาสอนทาง
พระพุทธศาสนา และความศรัทธาเชื่อมั่นต่อพระครูโสภณ
ปญั ญาสาร พระนกั พัฒนา ผู้เป็นแบบอย่าง “ทาต่อเน่ือง
ทาทกุ เดอื น ทาทกุ วนั ผนู้ าสร้างพลังบวร” โดดเด่นด้านการ
ดารงชีวิตยึดม่ันในสถาบันชาติ ศาสนาและพระมหากษัตริย์
ยดึ หลกั พอเพียง พอประมาณ กินทุกอย่างที่ปลูก ปลูกทุกอย่าง
ที่กิน เหลือกินแลกเปล่ียนแบ่งปัน มีความมั่นคง
ดา้ นอาหารปลอดภัย พร้อมเพิ่มรายได้ด้วยการรวมกลุ่มอาชีพ
ทาเครื่องแกงปักษ์ใต้ เคร่ืองจักสาน สืบสานศิลปะการแสดง
มโนราห์ หนงั ตะลงุ และกลองยาวให้คงอย่คู ชู่ มุ ชน

“ชมุ ชน มสี ่วนร่วมระหว่างบ้าน วดั โรงเรยี น (บวร) และชมุ ชน โดยน้อมนาหลกั ปรชั ญาของ

เศรษฐกจิ พอเพยี ง รวมกลมุ่ อยำ่ งมีพลงั ช่วยเหลือซ่ึงกันและกนั อยู่รวมกนั แบบเครอื ญำติ

”อยู่อย่างพอเพยี ง รูจ้ ักพง่ึ พาตนเอง ร่วมพัฒนาสบื สำนวิถวี ฒั นธรรมอยำ่ งเขม้ แข็ง

ป ลั ด ก ร ะ ท ร ว ง วั ฒ น ธ ร ร ม ก ล่ า ว ว่ า

“ชุมชนคุณธรรมน้อมนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

พอเพียง ขับเคล่ือนด้วยพลังบวร เป็นชุมชนที่มี
อุ ด ม ก า ร ณ์ ก า ร ด า เ นิ น ชี วิ ต ยึ ด มั่ น ใ น ส ถ า บั น ช า ติ

ศาสนา พระมหากษัตริย์ โดยผู้นาพลัง“บวร/บรม”

ส่งเสริมให้ประชาชนและชุมชนได้น้อมนาหลักปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียงมาปฏิบตั ใิ นการดารงชวี ิต ใช้ศาสนา
ศิลปะและวัฒนธรรมเป็นเครื่องยึดเหน่ียวจิตใจ
นาทุนทางวัฒนธรรมมาสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ
ให้แก่ชุมชนและท้องถ่ิน นอกจากน้ี ยังมีแนวปฏิบัติ
เป็นจิตอาสาทาประโยชน์ต่อส่วนรวม ขณะน้ีมี
เครือข่ายชุมชนคุณธรรมฯ กว่า ๒๒,๕๔๐ ชุมชน
ทั่วประเทศ ซึ่งเป็นท่ีน่ายินดีว่าชุมชนได้นามิติวัฒนธรรมไปแก้ปัญหาชุมชน สร้างความสามัคคี ความเข้มแข็ง
สร้างรายได้แก่ประชาชนได้เป็นอย่างดี ท้ายนี้ ประชาชนในชุมชนคุณธรรมน้อมนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ

พอเพียงขับเคลื่อนด้วยพลังบวร ได้ สืบสำน รักษำ ต่อยอด ศำสตร์พระรำชำ เพ่ือนาพาไปสู่

การพัฒนาอยา่ งยง่ั ยนื ของชุมชนสืบไป”