KBB_Rota_AlerjikRinit_Web

Revizyon Nazal Polipozis Cerrahisi

Prof. Dr. Raşit Midilli

54 yaşında erkek hasta, burun tıkanıklığı ve koku almada azalma yakınması ile başvurdu. On yıl önce
lokal anestezi ile 2 yıl önce genel anestezi ile iki kez başka merkezlerde nazal polipektomi öyküsü
mevcut. Aspirin ve antienflamatuar alerjisi yok. On yıldır astım hastası olarak göğüs hastalıkları ta-
rafından takip ediliyor. İlk fizik muayenesinde poliplerher iki nazal kaviteyi tamamen dolduruyordu.
Sistemik steroid sonrası yapılan paranazal sinus BT ve ameliyat görüntüleri videoda sunulmuştur.
Ameliyat videosunda üst konkalarda önceki operasyonlara sekonder defekt mevcuttur. Videoda
hastanın sol nazal kavitesinin ameliyatı baştan sona, sol nazal kavitenin ameliyat sonu görüntüleri
verilmiştir. Sol nazal kavitede onodi varyasyonu ve onodi içinden geçen optik sinir belirginliği dikkat
çekicidir.

Giriş

Değerli Meslektaşlarım,

Alerjik rinit günümüzde neredeyse popülasyonun %30-40’ında karşımıza
çıkmaktadır.1 Günümüzde alerjik rinit ve atopik hasta profili ile hekimler gün
geçtikçe değişen yaşam koşullarının getirdiği riskler nedeniyle daha sık karşılaşır
olmuşlar, oluşan farkındalık nedeniyle birçok hastalığın içinde alerjik riniti aramaya
başlamışlardır.

Alerjik rinit ve ilişkili atopik durumların çok sık görülme yüzdelerine karşın günümüzde hâlâ tanı koymada
ve hastalıkta rol oynayan alerjenlerin belirlenmesinde pratik hayatta yetersizlikler vardır. Tüm bu yetersizlikler
hastalığın tanı ve tedavisinde öykü ve fizik muayeneyi ön plana çıkarmakta ve hekimleri tedaviden tanıya gidiş ile
tanı koymaya itmektedir. Bu yazıda özellikle alerjik rinit oluşumundaki önemli risk faktörlerinden, çok bilinen ve
gözden kaçan bazı komorbid durumlardan bahsedilmiştir. Yine otolojik atopik durumların atlanmaması için püf
noktalarına yer verilmiştir.

Alerjik rinitin tanı ve tedavisinde hekimlerin tercihleri hep merak konusu olmuştur. Bu konuda Amerikan Kulak
Burun Boğaz Hastalıkları Akademisi (AAOA) ve Amerikan Otolaringoloji Akademisi – Baş ve Boyun Cerrahisi
(AAO-HNSF) üyelerinin tümüne dağıtılarak sonuçları analiz ettiği veriler yazıda yer almaktadır.2 Bu sorularda
hekimlerin alerjik rinit tanısını nasıl koyduklarından, akupunkturu tedavide kullanıp kullanmadıklarına kadar
pek çok soru sorulmuş ve yanıtlar toplanmıştır. Hekimlerin farklı perspektiflerini ortaya koyan bu yazı Amerika
Birleşik Devletleri’nde hekimlerin alerjik rinitle ilgili uygulamaları hakkında fikir vermektedir. Benzer çalışmaların
ülkemizde de yapılmasının çok yararlı olacağı kanısındayım.

Son olarak yazıda alerjik rinit tedavisinde ilaç seçimi ile ilgili genel bilgiler arasında nazal steroid ve antihistaminik
seçiminde göz önünde bulundurulması gereken püf noktalarından bahsedilmektedir.

Yararlı olması dileğiyle,

Prof. Dr. Raşit Midilli

Kaynaklar

1. Krishna MT, Mavreleon G, Holgate ST. Esentials of Allergy, 2001, Martin Dunitz LTD, Taylor and Francis group
2. Honeybrook A, Ellison M, Puscas L, Raynor E. Otolaryngologist adherence to the AAO-HNSF Allergic Rhinitis Clinical Practice Guideline. Int Forum

Allergy Rhinol. 2018 Feb 7. doi: 10.1002/alr.22096. [Epub ahead of print]

Önemli Noktalar

Altı yaşından önce serum IgE düzeyi ne kadar saptanırsa atopi için kesin
risk faktörü olarak kabul edilir?

Düşük sosyoekonomik seviye mi yüksek sosyoeknomik seviye mi alerji
için risk faktörüdür?

Başağrısı alerjik rinitin komorbid bir durumu mudur?

Eozinofilik otititis media kolay tanınabilir mi?

Endolenfatik hidrops ve atopi ne kadar ilişkili olabilir?

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki KBB hekimleri alerji tanı ve tedavisini
nasıl yönetiyorlar? Yaklaşım farkları var mı?

Alerjik rinit tedavisinde ilaç seçiminde standart davranmak yerine kişiye
özel tedavilerde nelere dikkat edilmeli?

BURUN VE KULAKTA ALERJİYE
ÖZET GÜNCEL BAKIŞ

Prof. Dr. Raşit Midilli

Bu yazıda alerjik rinit ve antihistaminiklerle ilgili bazı gün- Alerjik Rinitte Gözümüzden Kaçan Komorbid
cel bilgiler verilirken, mümkün olduğunca sık tekrarlanmış Durumlar Nelerdir?
alerjik rinit denince çok bahsedilmiş konulardan kaçınma-
ya çalışılmıştır. Alerjik rinit KBB hekimlerinin pratiğinde Alerjik rinit hastalarında tanı ve tedaviyi en sıkıntılı hale
sıklığı ve komorbid hastalıkları nedeniyle en sık karşılaşılan getiren durumlar komorbid hastalıklardır. Konjonktivit,
hastalıklardan biridir. Hastalığın en önemli özelliklerinden rinosinüzit, otit, uyku apnesi, kraniyofasiyal anomaliler,
birisi de hastalığın şiddetinin, komorbid tablosunun, yaşam astım, kronik öksürük, atopik dermatit gibi bilinen ko-
kalitesine etkisinin kişisel özellikler, hastalığın tipi, anato- morbid hastalıklara son yıllarda yeni bazı durumlar eklen-
mik farklılıklar, yaşanan ve çalışılan ortamlar ve hayat tarzı miştir. Alerjik rinitle baş ağrısı birlikteliğinden son yıllarda
gibi pek çok faktörden etkilenmesidir. Bu yüzden alerjik sıklıkla bahsedilmektedir. Yapılan çalışmalarda hastaların
rinit hastaları adeta parmak izi gibi birbirinden farklı tab- üçte birinden fazlasında baş ağrısıyla ilgili bir semptom
lolarla karşımıza gelir ve her biri için bu yüzden standart bulunmasına dikkat çekilmiş ve yine birçok çalışmada
tedavilerin yapılması mümkün olmaz. Bu yazıda özellikle migrenöz ağrıların alerjik rinit hastalığında daha fazla gö-
alerjik rinitin günümüzde bilinen risklerinden başlanarak, rüldüğü bildirilmiştir.3 Alerjik rinit ve reflü birlikteliği, bi-
dikkatimizden kaçabilecek komorbid hastalıklardan, burun linen klasik komorbiditeler dışında yine yazılarda yer alan
dışında özellikle kulaktaki alerjik problemlerin etkilerinden bir durum olmasına ve bu ilişkinin burun tıkanıklığı olan
ve alerjik rinitin tanı ve tedavisinde KBB hekimlerinin genel insanların ağız solunumunun negatif intratorasik basınç
davranışlarının analizinden bahsedilmiştir. artışına yol açtığı teorisi ortaya atılmakla beraber kanıtlar

Alerjik Rinitte Bilinen Risk Faktörleri Nelerdir?

İzlediğimiz pediatrik grup hastalarda hastanın alerjik Şekil 1: Alerjik hastalık oluşumundaki risk faktörleri
olup olmadığı veya atopi riski taşıyıp taşımadığı çok sık
karşılaştığımız bir sorudur. Alerjik hastalık oluşumunda-
ki risk faktörleri Şekil 1’de şematize edilmiştir.1 Hijyen
teorisi, hayvanlar, sigara dumanına maruz kalma durum-
larının atopi ve alerjik rinit oluşturma riski ise kesin ola-
rak daha hâlâ ortaya konmamıştır. Ebeveynlerinde atopi
öyküsü olan çocuklarda alerjinin daha erken yaşlarda
başladığı görülmektedir. İlginç olarak alerjik rinit çocuk-
luk çağında erkeklerde, yetişkinlerde kadınlarda daha sık
görülür.1,2

www.kbbrota.com 3

Alerjik Rinit

yetersizdir.4 Yine kadınlarda ve erkeklerde seksüel fonksi- efüzyonlu otitis medialarda immünoterapi tedavileri ile
yon azalmalarının alerjik semptomlarla ilişkili olduğunu kontrol gruplarına göre çok daha yüksek oranlarda iyileş-
bildiren yayınlar da bulunmaktadır.5 Tüm bu komorbid meler olması da hastalığın alerji ile yakın ilgisinin bir diğer
nedenler hekime başvurulan birçok yakınma içinde alerji- güçlü kanıtıdır.
nin sorgulanmasını gerekli kılmaktadır.
Otitis media da alerjik rinitte diğer popülasyonlardan sık
Atopik Hastaları Bekleyen Kulak Problemleri görülen bir durumdur. Alerjik olmayan bir popülasyonda
Nelerdir? son 4 hafta içerisinde kulak ağrısı yaşamış olan kişilerin ora-
nı %3 iken, alerjik rinit hastalarında ise kulak ağrısı insidan-
Alerji ve atopi kulak burun boğaz pratiğinde daha çok bu- sı %16’dır. Bunun yanı sıra, efüzyonlu kronik veya rekürren
run hastalıkları ile anılırken çoğu zaman kulak ve boğaza otitis media mevcut olan hastalardaki alerjik rinit prevalansı
olan alerji etkileri üzerinde fazla durulmamaktadır. Bazı %24 ila %89 gibi yüksek oranlarda izlenmektedir.9
kulak hastalıklarında alerjik etiyoloji mutlaka hatırlanma-
lıdır. Bu hastalıkların başında östaki disfonksiyonu ve se- Otitis medialı hastaları değerlendirirken, özellikle de te-
röz otitis media gelir. Yapılan birçok çalışmada seröz otitis daviye dirençli ve rekürren otitis media vakalarında hatır-
mediası olan çocuklarda normal popülasyondaki çocukla- lanması gereken bir durum da eozinofilik otitis mediadır.
ra göre alerjik rinit daha sık saptanmıştır.6 Kore’de yapılmış Bu hastalık daha çok kadınlarda ve 5.-6. dekadlarda görü-
bir çalışmada seröz otitli çocuklarda alerji sıklığı, %33.9 lür.6 İnatçı otit vakalarında astım, alerjik rinosinüzit ve na-
iken, seröz otiti olmayan çocuklarda alerjik rinit riski %16 zal polipozis saptanması hastalığı düşündürür. Genellikle
olarak saptanmıştır.6,7 Japonya’daki bir çalışmada ise se- iki kulağın birden tutulması tipik ve önemlidir. Orta ku-
röz otitli çocukların %87’sinde atopi olduğu veya alerjik lakta biriken sıvı genellikle çok koyu kıvamlıdır. İnatçı otit
semptomlar gösterdiği bildirilmiştir.6,8 Östaki disfonksiyo- ile birlikte, astım ve/veya nazal polipozis olması durumun-
nu ve seröz otitis media aslında iç içe geçmiş iki durumdur. da, orta kulak mukozasında eozinofillerin saptanması bu
Östakide negatif bir basınç oluşup östaki kanalı olağan ça- hastalığın tanısını kesinleştirir. Sitohistolojik mukoza tet-
lışmasını yitirdiğinde mukoza kapillerlerinden orta kulağa kikinde eozinofil saptanması majör tanı kriteri iken astım
bir transuda geçişi olmakta ve bunun sonucunda orta ku- veya nazal polipozis olması minör tanı kriteridir. İnatçı bir
laktaki mukozal bezlerden bir sekresyon artışı olmaktadır. otitis media vakasında hem nazal polip hem astım bulun-
Alerjik çocuklarda özellikle alerjen maruziyetinden sonra ması durumunda hastalık sitohistolojik araştırma yapılma-
oluşan mukoza ödemi ve sekresyon artışı östakide çeşitli dan tanı alabilir. Bu hastalarda işitme kaybının ilerleyici
nedenlerle oluşan disfonksiyonu kalıcı ve kronik hale geti- olduğu ve iletim tipi işitme kayıplarının tekrarlayan inatçı
rip orta kulakta sıvı birikimini kolaylaştırmaktadır. Alerjik otit atakları ile mikst tip işitme kayıplarına dönebileceği
çocuklarda olayın kısır döngü haline gelmesini artıran bir ve hatta hastanın işitme yeteneğini tamamen kaybedebile-
durum da alerjik tepkilerin lenfoid dokularda hipertrofiye ceği hatırlanmalıdır. Eozinofilik otitis media tedavisinde,
yol açması; bunun sonucunda başta adenoid dokusu ol- antibiyotiklerle birlikte kulak içine steroid enjeksiyonları
mak üzere Waldeyer lenfoid dokularının hipertrofiye git- yapılması, daha inatçı olgularda anti Ig-E tedaviler, inter-
mesi ve sonuç olarak da östaki disfonksiyonunun mekanik feron tedavileri, ventilasyon tüpü uygulaması ve birlikte
bir obstrüksiyonla şiddetlenmesidir. Lenfoid dokuların kulağa steroid damlalar verilmesi genel yaklaşım şeklidir.
büyümesi, viral ve bakteriyel olayların sıklaşması ve şid-
detlenmesi ile durumu daha da zor hale getirir. Artan ve Kulak hastalıklarından atopi ve alerji ile ilgisi olan bir di-
sıklaşan enfeksiyonlar orta kulaktaki disfonksiyonu daha ğer hastalık da endolenfatik hidrops olgularıdır. Meniere
da şiddetlendirir. Alerjik çocuklarda meydana gelen ade- hastalarında alerjik hastalık prevalansı %41 olduğu ve bu
noid hipertrofilerinde eozinofil mediatörlerinde ve Th2 oranın genel popülasyonda saptanan alerji prevalansının üç
sitokin düzeylerinde artış olduğu gösterilmiştir. Ayrıca katı olduğu bildirilmiştir.6 Bu ilişkideki temel patogenez,
alerjik hastalarda alerjenle karşılaşıldığında artan histamin
ve benzeri mediatörlerin vücudun diğer yerlerinde oldu-
ğu gibi iç kulakta da vazodilatasyon yapması ve bu vazo-

4 www.kbbrota.com

Prof. Dr. Raşit Midilli

dilatasyonun hidropsu tetiklemesi veya artırmasıdır. Zaten ğunlukla tercih ettiğini bildirirken asla kullanmam
hidropsun tedavisinde kullanılan betahistin bir histamin diyen hekim oranı %0.5.
analoğudur ve histamin, dopamin, gama-aminobutirik asit, KBB hekimleri arasında alerjik rinitte intranazal an-
asetilkolin, norepinefrin ve serotonin salınımını azaltmak tihistaminik kullanım oranı her zaman diyenler %4,
suretiyle iç kulaktaki mikrodolaşımını iyileştirerek hidrop- çoğunlukla diyenlerin oranı %27, asla kullanmam
su azaltır. Alerjen immünoterapilerinin de hastalıkta faydalı diyenlerin oranı %3.
olduğuna dair yayınlar vardır.6 Alerjik riniti olan hastalarda primer tedavi olarak
oral lökotrien reseptör antagonistlerini her zaman
Alerjik Rinit Tedavisinde Kulak Burun Boğaz kullanan KBB hekimi oranı %0.7 iken, çoğunlukla
Hekimlerinin Davranış Biçimlerindeki Farklılıklar kullanan hekim oranı %5.6, asla kullanmam diyen
Nelerdir? hekim oranı ise %23.
Ankete katılan hekimler arasında medikal tedaviye
Bu konu hakkında yapılmış en güzel çalışmalardan biri, yanıtsız burun tıkanıklığı yapan alt konka hipert-
bu konuda hazırlanmış ve Amerikan Kulak Burun Boğaz rofilerine cerrahi yaklaşım önerir misiniz diye so-
Hastalıkları Akademisi (AAOA) ve Amerikan Otolaringo- rulduğunda hekimlerin yaklaşık yarısı her zaman
loji Akademisi – Baş ve Boyun Cerrahisi (AAO-HNSF) veya çoğu zaman diye yanıt verirken, alerjik rinit
üyelerinin tümüne dağıtılarak sonuçları analiz edilmiş, tedavisinde akupunktur uygulaması önerir misiniz
600’e yakın hekimin yanıtladığı bu yıl yayınlanacak anket sorusunu yanıtlayan 587 KBB hekiminden 476’sı
soruları üzerinden yapılmış ilginç bir çalışmadır.10 asla önermem derken, bitkisel tedavileri alerjik rinit
tedavisinde kullanır mısınız sorusunu 589 KBB he-
Bu çalışmaya göre: kiminden 486’sı asla kullanmam diye yanıtlamıştır.
KBB hekimlerinin %29’u alerjik rinit tanısını sadece
anamnez ve fizik muayene ile koyarken, %69’u ilave Amerikalı 600’e yakın KBB hekimiyle yapılan bu anket-
olarak diagnostik testleri de kullanıyor. le özet olarak, hekimlerin alerjik rinit tanısında öykü ve
Alerjik rinitle uyumlu semptomları olan olgularda si- anamneze ek olarak diagnostik testleri kullanmayı tercih
nonazal görüntüleme isteme oranı sorgulandığında, ettiğini, alerjik rinitte sinonazal görüntülemeye sıklıkla
%16’sı asla gerek duymadığını, %5’i her zaman çek- gerek duyulmadığını, hekimlerin alerjen ve çevresel fak-
tirdiğini, %52’si ise nadiren gereksinim duyduğunu törlerden korunmaya önem verdiğini, hekimlerin alerjik
bildiriyor. rinit tedavisinde intranazal steroid ve antihistaminik kul-
Alerjik rinit hastalarında bilinen alerjenlerden veya lanımını tercih ettiğini, ancak lökotrien reseptör antago-
çevresel faktörlerden korunmayı (örn. evcil hayvan- nisti, akupunktur ve bitkisel kökenli tedavilere çok sıcak
ların evden uzaklaştırılması, hava filtreleme sistem- bakmadığını söyleyebiliriz.
lerinin kullanımı, özel yatak örtüleri ve akarisit kul-
lanımı) KBB hekimlerinin %51’i her zaman %34’ü Nazal Steroid Seçiminde ve Kullanımında Nelere
çoğu zaman öneriyor. Dikkat Etmek Gerekir?
Semptomları yaşam kalitesini etkileyen alerjik rinit
klinik tanısı olan hastalarda, intranazal steroid kulla- Nazal steroidler 40 yılı aşkın süredir alerjik rinit tedavisinde
nımını KBB hekimlerinin %59’u her zaman, %38’i etkin kullanılan ilaçlardır. Buna rağmen 2 yaş altında aler-
çoğunlukla tercih ediyor. Ankette asla tercih etmem jik rinit de dahil olmak üzere onay almış ilaçlar değildir.
diyen KBB hekimi yok. Bu ilaçlar kullanılırken ve seçilirken, plazmadaki proteine
Alerjik rinitte hapşırma ve burun kaşıntısı için ikin- bağlanmamış steroid oranlarını bilmek önemlidir. Plazma
ci kuşak antihistaminik kullanımı sorgulandığında, konsantrasyonları arttıkça lokal etkilerin yanında sistemik
%26 KBB hekimi her zaman, %47 KBB hekimi ço- etkiler söz konusu olabilir. Bu yüzden bu ilaçlar seçilirken

www.kbbrota.com 5

Alerjik Rinit

Tablo 1: Plazmada proteine bağlanmamış intranazal kortikosteroid oranı

NAZAL STEROİD PLAZMADAKİ SERBEST ORAN

Mometason furoat 0.01

Flutikason furoat 0.01

Beklometason dipropionat 0.04

Flutikason propionat 0.10

Budesonid 0.12

Flunisolid 0.20

Deksametason 0.23

Triamsinolon asetonid 0.29

tablodaki plazma konsantrasyonları göz önünde tutulmalı- sistemik etkilerden korunmak için hastanın beraberinde
dır (Tablo 1).11 Çocuk hastalarda, çok yaşlılarda, diabetes herhangi topikal bir steroid kullanıp kullanmadığı, örneğin
mellitus, osteoporoz gibi steroide duyarlı kişilerde plazma inhaler steroid kullanımı mutlaka sorgulanmalıdır. Çünkü
konsantrasyonları düşük ilaçların tercih edilmesi, nazal po- bunlar toplam etki ile sistemik yan etkiler yaratabilirler.
lipozis veya alerjik yakınmaların aşırı olduğu hücum teda- Yine profesyonel sporcularda biyoyararlanımı en düşük
visi planlanan hastaların tedavilerinin başlangıcında plazma olan preparatlar seçilmeli ve doza dikkat edilmelidir. Aksi
konsantrasyonu daha yüksek ilaçların seçilip idamelerinde takdirde doping testleri pozitif çıkabilir.
ve uzun süre kullanımlarda düşük konsantrasyonlu ilaçlara
geçilmesi genellikle KBB hekimleri arasında görülen yak- Antihistaminik Seçiminde Nelere Dikkat Etmek
laşımlardır. Nazal steroidlerin kullanımı sırasında özellik- Gerekir?
le çocuk ve yaşlı hastalarda ilacın yatarak kullanılmaması,
spreyin yutulmaması, gereğinden fazla sıkılmaması plazma Antihistaminikler hafif alerjik rinit ve intermitant alerjik
konsantrasyonları açısından önemlidir. İlacın oturarak kul- rinit durumlarında ilk seçenek, ağır ve persistan durum-
lanılması ve “Little alanı”na doğru sıkmamaya özen göste- larda tedavideki rolleri önemli ilaçlardır. Birinci kuşak
rek potansiyel epistaksis etkilerinin azaltılması hatırlanma- eski nesil antihistaminikler sedasyon istenmesi gibi özel
lıdır. Bu nedenle genellikle ilacın sağ elle sol buruna sol elle durumlar dışında kulak burun boğaz alerji pratiğinde pek
sağ buruna sıkılarak kullanılması önerilmektedir. Bu yüz- tercih edilmemektedir. Yıllar içinde antihistaminik prepa-
den septal anterior deviasyonda da dikkatli kullanılmalıdır- ratlar sedasyon ve benzeri santral etkilerinin giderek azal-
lar. Yine nazal steroidler hastalarda uzun süre kullanılırken dığı daha spesifik ajanlar oluşturulmuştur (Şekil 2). İkinci

SEDATİF NON-SEDATİF

Klorfeniramin Astemizol 1996 2002 2010
Ebastina Levosetirizin Bilastin

Feksofenadin

1942 1979 1988 2001 2004
Fenbenzamin Terfenadin Setirizin Desloratidin Rupatidin

Loratidin www.kbbrota.com

Şekil 2: Antihistaminik ilaçların tarihi gelişimi

6

Prof. Dr. Raşit Midilli

kuşak yeni nesil antihistaminikler de moleküler yapıların- riferik organlarda ürtiker ve gıda alerjileri gibi tepkimeler
da yapılan değişiklikler ve metabolit türevlerin kullanılma- meydana gelir.15 Bu sırada beyin reseptörlerinde histamin
sı gibi yeniliklerle giderek daha etkin ve yan etki insidans- stimülasyonu ile, anoreksi, endişe duygusu ve anksiyete
ları daha az hale gelmiştir. oluşur. Antihistaminik etki periferde alerjik reaksiyonları
azaltırken, eğer kan beyin bariyerini aşarsa ve beyin H1
Yapılan çalışmalar ikinci kuşak antihistaminiklerin pla- reseptörlerini etkilerse, uyku hali, konvülsiyon riskinde ar-
sebodan daha etkin ve birbirine yakın burun etkileri oldu- tış, iştah artmasıyla beraber, anksiyeteyi azaltıcı etki yapar.
ğunu göstermektedir.12 Yeni nesil antihistaminiklerin mast Bu etkilerin çoğu istenmeyen etkiler olduğundan, optimal
hücresi mediatör salınımı ve adezyon molekül ekspres- bir antihistaminiğin periferik H1 reseptörlerine hızlı ve
yonunun down regülasyonu üzerinden anti-inflamatuar potent etki etmesi, buna karşılık beyin reseptörlerine ise
özellikleri olduğu bildirilmektedir.13 düşük potens etki göstermesi istenir.15

Günümüzde alerjik hastalıklarda antihistaminik seçi- Aşağıdaki tabloda günümüzdeki antihistaminiklerin
minde hekim güçlü etki dışında, mutlaka kullanım ko- beyin H1 reseptörlerini doldurma oranları verilmiştir (Şe-
laylığı açısından ilacın tek doz kullanılmasını, uzun süreli kil 3).16
veya sık kullanılmaları nedeni ile sedatif etkilerinin mini-
mal olmasını, başka ilaçlarla etkileşmemesini ve alındıktan Antihistaminik kullanımı özellikle persistant alerjik
sonra çok kısa sürede etki etmesini ister. Bu özelliklerden rinit olgularında günlük hayatın bir parçası olduğundan
sedasyon etkisi özellikle kişisel farklılıklardan yeni nesil an- antihistaminik seçimi dikkat gerektiren işlerde çalışan kişi-
tihistaminikler arasında hastalarda yakınma nedeni olma- ler, araba kullananlarda önem taşımaktadır. Bu yüzden son
ya devam etmektedir. Çalışmalarda yeni nesillerde bile %1 yıllarda başta araba kullanımı olmak üzere antihistaminik
civarında sedatif etki görüldüğü bildirilmiştir.14 kullanımında beyin fonksiyonlarının negatif etkilenme
oranları birçok çalışmada değerlendirilmiştir. Bu çalışma-
H1 reseptörleri periferik organlarda ve beyinde bulu- lar son çıkan antihistaminiklerin bu konuda oldukça tat-
nur. Histamin stimülasyonu ve inhibisyonu eşzamanlı minkar olduğunu göstermiştir.17
solunum sisteminde ve beyinde farklı tepkimelere neden
olur. Histamin stimülasyonu olduğunda, solunum siste- Antihistaminiklerin yaşlı hastalarda güvenle kullanıla-
minde, alerjik rinit ve astım bulguları oluşurken, diğer pe- bilmesi, üriner retansiyon ve kardiyojenik yan etkilerinin

Sedatif -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80

Hafif Beyin H1 Reseptör
sedatif Doluluk Oranı (%)

İlaç adı ve dozu (mg) Non- Feksofenadin 120 Ebastin 10 Loratadin 10 Setirizin 10 Epastin 20 Azelastin 1 Olopatadin 5 Astemizol 2 Setirizin 20 Hidroksizin 25 Klorfeniramin 2 Difenhidramin 30 Hidroksizin 30 Ketotifen 1
sedatif

BİLASTİN 20

Şekil 3: Antihistaminiklerin beyin H1 reseptörlerini doluluk oranları 7

www.kbbrota.com

Alerjik Rinit

olmaması, böbrek ve karaciğer disfonksiyon ve yetmez- durumlarda nazal steroidlerin tedaviye ilave edilmesidir,
liğinde doz ayarlamasına gerek duyulmayan bir preparat ki buna gerek yoktur. Yapılan sık hatalardan birisi de her
olması da tercih nedenleri arasında yer alır. alerjik rinit olgusunda kombine antihistaminik ve lö-
kotrien antagonistlerinin kullanılmasıdır. Alerjik rinit
Günümüzde özellikle ülkemizde gereksiz ilaç kullanı- olgularının primer tedavisinde özel komorbiditeler dışın-
mı çok önemli bir sorun olarak görülmektedir. Gereksiz da genellikle bu preparatlara gerek duyulmaz. Gereksiz
antibiyotik kullanımı bu sorunun başında gelmekle be- kullanım açısından buna önemle dikkat etmek gerekir.
raber gözden kaçan birçok daha gereksiz ilaç kullanımı Hastalıkların mümkün olan en az ilaçla doğru şekilde
mevcuttur. Bu da ancak mezuniyet sonrası doktor eği- tedavi edilmesi her zaman ilaçlardan doğabilecek yan et-
timleriyle azaltılabilir. Alerjik rinit konusunda gereksiz kilerin azalmasını ve hekimlerin ülke ekonomisine ciddi
ilaç kullanımına bakacak olursak birinci nokta sadece katkısını sağlayacaktır.
antihistaminiklerle tedavi edilebilecek hafif-intermitant

Kaynaklar ve Okuma Önerileri with effusion and allergy: a potential role for intranasal corticoste-
roids. Pediatr Allergy Immunol 2011;22:258–66.
1. Meltzer EO. Allergic Rhinitis: Burden of Illness, Quality of Life, 10. Honeybrook A, Ellison M, Puscas L, Raynor E. Otolaryngologist
Comorbidities, and Control. Immunol Allergy Clin North Am. adherence to the AAO-HNSF Allergic Rhinitis Clinical Practice
2016 May;36(2):235-48. Guideline. International Forum of Allergy & Rhinology, Vol. 00,
No. 0, xxxx 2018.
2. Jessen M, Malm L. Definition, prevalence and development of na- 11. Göde S, Keleş N, Midilli R, Öğretmenoğlu O, Önerci M. İntrana-
sal obstruction. Allergy 1997;52:3–6. zal Topikal Kortikosteroidler. Turkish J Rhinology 2015;4(Suppl).
12. Bachert C, Clin Ther. 2009 May;31(5):921-44.
3. Meltzer EO, Blaiss MS, Naclerio RM, et al. Burden of allergic rhi- 13. Gentile DA, Cuma GA, Jr Skoner. Allerjik rinit tedavisi: Antihis-
nitis: allergies in America, Latin America, and Asia-Pacific adult taminikler ve dekonjestanlar. Immunol Allergy Clin North Am
surveys. Allergy Asthma Proc 2012;33:S113–41.
2000; 20: 355.
14. Bachert C et al, J Allergy Clin Immunol. 2004 Oct;114(4):838-44.
4. Flook EP, Kumar BN. Is there evidence to link acid reflux with 15. Yanai K, Rogala B, Chugh K, et al. Safety considerations in the ma-
chronic sinusitis or any nasal symptoms? A review of the evidence. nagement of allergic diseases: focus on antihistamines. Curr Med
Rhinology 2011;49:11–6.
Res Opin. 2012;28:623–642.
16. Jáuregui I, Ramaekers JG, Yanai K, Farré M, Redondo E, Valiente
5. Kirmaz C, Aydemir O, Bayrak P, et al. Sexual dysfunction in pa- R, Labeaga L. Bilastine: a new antihistamine with an optimal be-
tients with allergic rhinoconjunctivitis. Ann Allergy Asthma Im- nefit-to-risk ratio for safety during driving, Expert Opin. Drug Saf.
munol 2005;95:525–9. (2016) 15(1)
17. Demonte A1, Guanti MB, Liberati S, Biffi A, Fernando F, Fainello
6. Yang B, Brook CD. The Role of Allergy in Otologic Disease. M, Pepe P.. Bilastine safety in drivers who need antihistamines:
Otolaryngol Clin North Am. 2017 Dec;50(6):1091-1101. doi: new evidence from high-speed simulator driving test on allergic
10.1016/j.otc.2017.08.005. patients. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2018 Feb;22(3):820-828.

7. Kwon C, Lee HY, Kim GM, et al. Allergic diseases in children
with otitis media with effusion. Int J Pediatr Otorhinolaryngol
2013;77:158–61.

8. Tomonaga K, Kurono Y, Moge G. The role of nasal allergy in oti-
tis media with effusion, a clinical study. Acta Otolaryngol Suppl
1988;458:41–7.

9. Lack G, Caulfield H, Penagos M. The link between otitis media

8 www.kbbrota.com

T ye

© 2018 Content Ed Net

© Content Expert Review Series:
KBB – Rinosinüzit, Otit, Tonsillofarenjit,
Alerjik Rinit (ROTA)

Yazar: Prof. Dr. Raşit Midilli

Yayın Danışmanı: Müge Şentürk –
Ayşe Karabece

Bu yayım yalnızca Türkiye içinde dağıtım T ye
içindir. Tüm hakları saklıdır. Bu yayının Abbasağa Mahallesi Bekçi Sokak No: 7/3A
hiçbir bölümü yayıncılardan önceden
izin almaksızın tamamen veya kısmen Beşiktaş, 34433, İstanbul/TR
çoğaltılamaz,t ercüme edilemez, bir Tel: (+90) 212 293 2300 - Faks: (+90) 212 293 2301
kayıt sisteminde saklanamaz, herhangi
bir yolla (elektronik, mekanik, fotokopi, www.contentednet.com
kayıt ve diğer) gönderilemez veya
dağıtılamaz.

© 2018 Content Ed Net BİL-ROTA-2018-1-A
© Content Expert Review Series: KBB – Rinosinüzit, Otit, Tonsillofarenjit, Alerjikrinit (ROTA)
Yazar: Prof. Dr. Raşit Midilli
Yayın Danışmanı: Müge Şentürk – Ayşe Karabece
Bu yayım yalnızca Türkiye içinde dağıtım içindir. Tüm hakları saklıdır. Bu yayının hiçbir bölümü yayıncılardan önceden izin almaksızın tamamen veya kısmen çoğaltılamaz,
tercüme edilemez, bir kayıt sisteminde saklanamaz, herhangi bir yolla (elektronik, mekanik, fotokopi, kayıt ve diğer) gönderilemez veya dağıtılamaz.

İbrahim Etem - Menarini’nin Bilimsel Servisidir.