การเขียนสะกดคำและร้อยเรียงประโยค

การร้อยเรยี งประโยค

ท30209 การเขียน 1
ครูเมธาวี ทองคุ้ม

หนงั สือเรียนวชิ าการเขยี น หนา้ 2-18

จุดประสงค์

• บอกหลักการเลือกใชค้ าและประโยคทีเ่ หมาะสมในงานเขียนได้
• เลือกใชค้ าและประโยคในงานเขียนไดอ้ ย่างถูกต้องเหมาะสม
• บอกความสาคญั ของการเลือกใชค้ าและเรยี งร้อยประโยคได้

ลกั ษณะของสาร 3 ประเภท

สารทเ่ี ป็นขอ้ เทจ็ จริง
สารท่เี ป็นขอ้ คดิ เห็น
สารท่แี สดงความรู้สกึ

ลกั ษณะของสาร : หน้าท่ี 3

สารทเี่ ปน็ ข้อเทจ็ จริง

“เข็มของนาฬิกา
ย่อมวนกลับมาท่เี ก่าเสมอ”

ความจริงที่เหน็ ได้ชดั เจนหรือสามารถพิสจู น์ได้ด้วยข้อมูล
อาจจะเกี่ยวกบั บุคคล สิ่งของ สถานการณ์ต่าง ๆ

ลักษณะของสาร : หน้าท่ี 3

สารทีเ่ ป็นขอ้ คดิ เห็น

“ไม่ว่านาฬกิ าจะราคาแพงแค่ไหน
ถา้ คนสวมไม่ตรงต่อเวลา

นาฬกิ าเรือนน้นั กไ็ ม่มีประโยชน”์

ความเชื่อ ความเห็น หรือการคาดคะเนเฉพาะตัวของผ้เู ขียน
ทีม่ ีต่อสิง่ ใดสิง่ หนึง่ ไม่อาจพิสจู น์ได้หรือพิสจู น์ได้ยาก

ลกั ษณะของสาร : หนา้ ที่ 3

สารที่แสดงอารมณ์ความรสู้ ึก

“ถงึ แมว้ า่ เข็มของนาฬกิ า
จะวนกลับมาทีเ่ กา่

แต่เรากไ็ มอ่ าจย้อนกลบั ไปแก้ไข
เรอ่ื งราวเมอ่ื วันวานได”้

ข้อความที่แสดงอารมณ์ที่ผู้เขียนมีต่อบุคคล สิง่ ของ
หรือเหตุการณ์ จงู ใจให้ผ้อู ่านมีอารมณ์ความร้สู ึกคล้อยตามไปด้วย

กลวิธกี ารเขยี น

ใช้คาถกู ตอ้ งตามหลักภาษาไทย สละสลวย

(ถูกชนิด สะกดถูก ถกู ความหมาย)

เรียบเรยี งประโยคใหเ้ หมาะสมกบั ระดับภาษา

(ถูกไวยากรณ์ ถกู ประเภท ถกู ระดับ ถกู รปู แบบ)

การใชเ้ ครื่องหมาย เว้นวรรค ตามหลกั การ

เรียงร้อยประโยค

1. การใชค้ าตรงความหมาย หนงั สือการเขยี น หน้า 5-18
2. การใช้คาตามชนดิ และหน้าท่ี
3. การใชค้ วามหมายโดยตรงและโดยนยั
4. การใชค้ าเช่ือมทเี่ หมาะสม
5. การใชป้ ระโยคตามโครงสรา้ งครบถ้วนสมบรู ณ์
6. การใช้ประโยคกะทดั รดั ใจความชัดเจน

เรยี งร้อยประโยค

7. การใช้ประโยคที่มใี จความชัดเจน ไม่กากวม
8. การเรียงลาดับความตามความเหมาะสม
9. การใช้ระดับภาษาในประโยค
10.การใช้สานวนภาษาต่างประเทศในภาษาไทย
11. เพิม่ เติม : การเว้นวรรคตอนและใชเ้ คร่อื งหมาย

1 ใชค้ าใหถ้ กู ความหมาย หนงั สอื การเขยี น หนา้ 5

ป้ิง ยา่ ง
นึ่ง ตุ๋น
เจียว อบ

1 ใชค้ าใหถ้ ูกความหมาย หนงั สอื การเขยี น หนา้ 5

ต้องประกอบด้วยคาที่มคี วามหมายชดั เจน ถกู ต้อง ตรงความหมาย
ถา้ ใชผ้ ิดจะทาใหใ้ จความคลมุ เครือ

เธอเปน็ คนท.ี่ .เ.ช...่ยี ..ว..ช...า..ญ....ในวิชาภาษาไทย

เจนจดั = มีประสบการณม์ าก ชานาญ สันทดั
เชี่ยวชาญ = สนั ทัด ช่าชอง มคี วามชานาญ

กรมศลุ ากรได้สัง่ เก็บนมผงท่ี.....ป...น..เ..ป..้ือ...น.....กัมมันตภาพรังสี

เปรอะเป้ือน = เลอะเทอะ
ปนเปอื้ น = ประสมกัน รวมกัน คละกัน

1 ใชค้ าใหถ้ กู ความหมาย หนงั สือการเขียน หนา้ 5

บรรพบรุ ุษไดส้ ถบื่ายททอดดวฒั นธรรมมาใหเ้ ราจนทุกวนั น้ี

เราจงึ ไดส้ สบื ืบสตาอ่ ยวัฒนธรรมดังกล่าวต่อกนั มา

เพราะวัฒนธรรมเปน็ สิง่ ที่สตบื กททออดดมาจากบรรพบุรุษ

มาอยา่ งชา้ นาน ถ่ายทอด/=สืบมสอาบนใ/หส้ตืบ่อสาย/สืบทอด/สืบต่อ/สานต่อ/
สตบืกทตอ่ ด/ส/ตบื กทคอ้าดง//สตบื กสตาะนกอ=นร/ตับกชผว่ ลงปกึ /ฏบิ ตั ติ อ่
รตบักรทอองด/ร=บั ชต่วกงส/บื รกับนัลมูกา/รเปบั น็ททออดด ๆ

1 ใช้คาให้ถูกความหมาย

คนทาผดิ ย่อมไม่อาจหนีพ้น…เง…้อื ม…ม…ือ.กฎหมาย

เงือ้ มอื
เงอื้ มมอื

1 ใช้คาให้ถกู ความหมาย

เงอ้ื มอื เง้ือมมือ

ก. ยกมอื ขนึ้ ทาทา่ ว่าจะทุบตี น. อานาจท่ีครอบงา
หรือยกส่งิ ใดข้ึน ไม่ให้หลุดพน้ ไปได้
เพ่อื จะตหี รือฟนั เชน่ เงือ้ มดี

2 ใช้คาใหถ้ กู หนา้ ท่ี หนงั สือการเขยี น หนา้ 6

เลอื กใชค้ าให้ตรงกับหน้าทีต่ ามหลกั ภาษา เช่น คานาม คากริยา คาวิเศษณ์ คาบพุ บท คาสนั ธาน

ประเทศอริ กั เป็นประเทศทถ่ี กู โดดเด่ียวจากโลกภายนอก เปล่ียนชนดิ คาใหส้ อดคล้องกบั ประโยค

โดดเดีย่ ว เปน็ คาวเิ ศษณ์ ต้องใช้คากริยา ถกู ตดั ขาด ถกู กีดกนั พิมพ์ รหัสนกั เรียน/3/คำตอบ

คนเราเลอื กเกดิ ไม่ได้แต่เลอื กอนาคตได้ถา้ มีมมุ านะ
มุมานะ เป็นคากริยา ตอ้ งใชค้ านาม คือ ความมมุ านะ

ขณะนภ้ี าวะฝนแลง้ เริม่ เขา้ สู่ระดบั วกิ ฤตการณ์
วิกฤตการณ์ เป็นคานาม ต้องใช้คากริยา คอื วกิ ฤต/วิกฤติ

3 ใชค้ าใหโ้ ดยตรง/โดยนยั หนงั สอื การเขยี น หน้า 7

ความหมายโดยตรง = ใชก้ ันในความหมายปกติ
ความหมายโดยนัย = ความหมายเชงิ เปรียบเทยี บ

เขาชอบกินอาหารในภัตตาคารหรแู ละยังกินทุกอยา่ งไมเ่ วน้ ดนิ ทราย

ฉันลาไยพวกลูกค้าทช่ี อบมาขอต่อราคาลาไย

4 การใชค้ าเชื่อมที่เหมาะสม หนังสอื การเขยี น หนา้ 8

คาเช่ือม ไดแ้ ก่ คาบุพบทและสนั ธาน ใชเ้ ชื่อมประโยคหรือวลี

พลอยปวดศรี ษะมากและยงั มาเรยี นวันน้ี

พลอยปวดศรี ษะมากแตก่ ย็ ังมาเรยี นวนั นี้

มิน้ ทเ์ ข้าเรยี นภาษาอังกฤษทุกคร้งั แต่ทวา่ เธอจะใชภ้ าษาองั กฤษไดด้ มี ากอยแู่ ลว้

มน้ิ ท์เขา้ เรียนภาษาอังกฤษทกุ คร้ัง ถงึ แมว้ ่าเธอจะใช้ภาษาองั กฤษได้ดีมาก

4 การใช้คาเช่อื มท่ีเหมาะสม หนงั สอื การเขยี น หน้า 8

การใช้ กับ แก่ แด่ ตอ่

“กับ” ใช้ในการรวมคากนั เชือ่ มคาเข้าดว้ ยกนั
เช่น หายวบั ไปกบั ตา สอดคล้องกบั ยทุ ธศาสตร์

“แก่” นาหน้านามผู้รบั ทเ่ี สมอหรอื ออ่ นอาวโุ สกวา่ ผใู้ ห้
เช่น วชิ าการมอบทุนการศกึ ษาแกน่ ักเรยี นทเี่ รยี นดี

4 การใชค้ าเช่อื มท่ีเหมาะสม หนงั สือการเขยี น หนา้ 8

“แด่” มคี วามหมายวา่ สาหรบั , เพื่อ, อทุ ิศ, ถวาย
นาหนา้ นามผู้รบั ทม่ี ีศักดอิ์ าวุโสกว่าผู้ให้
เช่น ผู้อานวยการถวายปจั จยั แดพ่ ระภกิ ษสุ งฆ์

“ต่อ” มีความหมายวา่ เฉพาะ, ประจันหนา้
ใชใ้ นการตดิ ตอ่ หรอื ขดั แยง้ กบั ผใู้ หญห่ รอื หนว่ ยงานท่มี ีอานาจหนา้ ทส่ี งู กวา่
เช่น เกรียงไกรยน่ื เอกสารร้องเรยี นตอ่ นายอาเภอ
ครเู มษส์ ่งรายงานการจดั กจิ กรรมเสนอตอ่ ผบู้ รหิ าร

5 การใชป้ ระโยคทีม่ ีองค์ประกอบสมบรู ณ์
หนังสือการเขียน หน้า 9

ประกอบด้วยท้ังภาคประธานและภาคแสดง อาจมีกรรมหรอื มีส่วนขยายให้ครบถว้ นสมบูรณ์

แต่งประโยคตามโครงสรา้ งประโยคในภาษาไทย ได้แก่ ประโยคสามญั ประโยครวม
ประโยคซ้อน

เรอื่ งราวตา่ ง ๆ ในวารสารฉบับนที้ ัง้ ด้านประวตั ศิ าสตร์
ศลิ ปะ ประเพณขี องกรุงศรอี ยุธยาในอดีตเปน็ งานเขียน
ของนกั วชิ าการที่มชี ือ่ เสียงโดง่ ดัง

6 เรยี งประโยคใหก้ ะทดั รดั ไมฟ่ ุ่มเฟอื ย
หนงั สอื การเขียน หน้า 11
ประโยคทีด่ ีควรใช้ถ้อยคากระชบั ไม่ฟุ่มเฟือย
ใช้คาน้อยแตไ่ ดใ้ จความ ไมใ่ ชค้ วามหมายซ้ากนั โดยไมจ่ าเปน็

ในอนาคตขคนา้ งไหทนยท้าคุกนคไนทจยะทไมกุ ่ตคกนงจาะนไมต่ กงาน
มนิ ตรารู้สกึ ละอายใจมากท่ีทุจริตใคนดกโการงสในอกบารสอบ

7 ใชป้ ระโยคที่ชัดเจน ไมก่ ากวม หนงั สอื การเขียน หนา้ 12

ใจความชัดเจนจากการใช้คาทก่ี ระชบั รดั กมุ

หรอื ใช้ส่วนขยายเพ่ือให้เจาะจงมากย่ิงขน้ึ

การใช้บทขยายไม่เหมาะสมทาใหเ้ กดิ ความกากวม ตีความไดห้ ลายอย่าง

ฉนั ไปงานแตง่ ของเพอื่ นกับน้องสาวที่โรงแรม

- ฉันและน้องสาวไปงานแต่งของเพื่อนทีโ่ รงแรม

- ฉันไปรว่ มงานแต่งระหว่างเพื่อนกบั นอ้ งสาวทโ่ี รงแรม

7 ใช้ประโยคที่ชดั เจน ไมก่ ากวม
หนังสือการเขยี น หน้า 12
เขาขับรถชนควายตาย

เขาขบั รถชนควายจนทาใหม้ ันตาย
เขาขบั รถยนตช์ นซากควายทต่ี ายแล้ว
เขาตายเพราะขบั รถชนควาย

7 ใชป้ ระโยคท่ีชดั เจน ไม่กากวม
หนงั สือการเขยี น หนา้ 12

ถ้าเราเดินสวนกัน..อย่าเหยียบผัก

ไปเดนิ เลน่ ในสวน
เดนิ ผ่านไปตรงขา้ มในเสน้ ทางเดยี วกนั

8 เรยี งลาดบั ใจความใหเ้ หมาะสม หนังสอื การเขยี น หนา้ 14

เรียงลาดบั ใจความของประโยคตามความเหมาะสม

ต้องพิจารณาบทขยาย ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งเหตุกบั ผล

และความสาคัญของใจความประกอบ แกไ้ ขประโยคเรยี งลาดับใจความใหเ้ หมาะสม

พมิ พ์ รหัสนกั เรยี น/5/คำตอบ

พิจารณาบทขยาย ขยายคาใดควรอยใู่ กลค้ าน้ันมากทส่ี ดุ

นกั ท่องเทย่ี วไม่คานงึ ถงึ ผลเสยี ทตอ่ีจสะตง่ิ แามวดมลาต้อ่อมสทิ่งจี แะวตดาลม้อมมา

ทผลี่จขังหอวงกดั าเชรียตงรใวหจมเล่ผอื ลดขขอองงกเาจรา้ ตหรนว้าจทเลพ่ี ือบดวข่าองเจ้าหนา้ ทพ่ี บวา่

มผี ้ตู ดิ เช้ือเอดส์เทปี่จน็ งั จหาวนัดวเชนียมงาใกหม่เป็นจานวนมาก

8 เรียงลาดับใจความให้เหมาะสม หนงั สือการเขยี น หนา้ 14

ความสัมพันธร์ ะหวา่ งเหตุกบั ผล

พจิ ารณา “เหต”ุ หรือ “ผล” เน้นสว่ นใดให้นาสว่ นน้ันไว้ด้านหนา้

(ตอ้ งเลอื กใชค้ าเชือ่ มให้เหมาะสมด้วยเชน่ กัน)

เขาเอาฉากมาก้ันดังนน้ั หลังบ้านของเขาคงไมน่ า่ ดู

เนน้ เหตุ เพราะหลังบา้ นของเขาไมน่ า่ ดู (เหต)ุ เขาจึงเอาฉากมากัน้ (ผล)

เน้นผล เขาเอาฉากมากนั้ (ผล) เพราะหลังบ้านของเขาไมน่ ่าดู

8 เรียงลาดับใจความให้เหมาะสม
หนังสือการเขียน หน้า 14
ความสาคญั ของใจความ

ควรเรยี งลาดบั ใจความโดยพิจารณาตามความสาคญั

จากนอ้ ยไปมาก หรอื มากไปน้อย จากทศิ ทางเหนอื ไปใตห้ รือตะวันออกไปตะวันตก
จากเวลาอดตี ไปอนาคต หรือ ปจั จุบนั ย้อนไปอดีต

“เน่อื งจากระบบนิเวศอันบรสิ ุทธ์ิของมนุษย์ในอดีต นบั วนั มแี ตจ่ ะเส่อื มโทรมไป
จนแทบไม่หลงเหลอื อยอู่ ย่างในปจั จุบัน มนุษย์ในอนาคตจึงอาจจะตอ้ งสร้าง
ระบบนเิ วศขน้ึ มาใหม่ท้งั หมดเพ่ือให้อยูร่ อด”

(ใจความจากอดีตมาปัจจุบนั และเชื่อมโยงถึงอนาคต)

9 การใช้ระดบั ภาษา หนังสือการเขียน หนา้ 15

คือการใช้ภาษาพูด ภาษาเขียนตามความแตกตา่ งของภาษาให้เหมาะสม
กบั บุคคล กาลเทศะในการสือ่ สาร แบ่งเป็น
ระดบั กนั เอง สอื่ สารในชีวติ ประจาวนั ระหว่างผคู้ นุ้ เคยใกลช้ ดิ ใช้ในนิยาย
ระดบั สนทนา สื่อสารระหว่างผทู้ ่ไี มค่ ้นุ เคยนกั ในการประชุมทไี่ มเ่ ป็นทางการมาก

โฆษณาในระดบั กนั เอง

ระดับกงึ่ ทางการ ใชใ้ นการประชุมอภปิ ราย การบรรยาย การปราศรยั ประกาศทางการ
ระดับทางการ ใช้ในการประชมุ ที่เปน็ ทางการ เช่น กล่าวสุนทรพจน์ หนงั สอื ราชการ
ระดบั พธิ กี าร ใชใ้ นพิธีการต่าง ๆ เชน่ กล่าวเปิดอาคาร การบวงสรวง ถวายพระพร

10 การใช้สานวนภาษาต่างประเทศ
หนงั สือการเขียน หน้า 17

การเรียบเรียงประโยคควรใช้สานวนภาษาไทย หลกี เล่ียงสานวนภาษาต่างประเทศ

เช่น ใชป้ ระธานเปน็ ผถู้ ูกกระทา หรือ ใชค้ าว่า “โดย” เลียนแบบบุพบท by ในภาษาองั กฤษ

(ไทยใชเ้ ฉพาะความหมายไม่ดี ใช้กริยาช่วย“ถกู ” นาหนา้ ได้) เขำถกู ผ่ำตดั โดยแพทย์ผู้เชยี่ วชำญ
แกไ้ ขรปู ประโยคใหต้ รงไวยากรณไ์ ทย
ไพลนิ ไถดูก้รเบัชิญเชอิญออกอไปกไรปับรรบั ารงวางลั วัล

นยิกั าเขยียเรน่ือทง่มีนีชี้แือ่ตเง่ สโียดงยแนตกั ง่ เนขิยี านยทเี่มรือ่ีชงอ่ื นเสี้ ียง พิมพ์ รหัสนกั เรียน/6/คำตอบ
สุชาตถิ กู ลงโทษตัดเงินเดือนเพราะมาทางานสาย “ถกู ” (คากริยา) ไดป้ กติ
เช่น ถกู กฎหมาย ถกู หวย
ใช้ “ถกู ” เป็นกริยาช่วยไดใ้ นความหมาย ไม่ด/ี ผถู้ ูกทาเดอื ดร้อน

11 การเวน้ วรรคและใชเ้ ครอื่ งหมาย
เพ่ิมเตมิ จากราชบัณฑิต

จุลภาค , เวน้ วรรคด้านหลังเครื่องหมาย 1 เคาะ
เชน่ สินค้าราคาคุม ได้แก่ ข้าวสาร, น้าตาลทราย, น้ามนั พชื และผงซกั ฟอก

ไมย้ มก ๆ เว้นวรรคดา้ นหนา้ และด้านหลงั เคร่อื งหมายอย่างละ 1 เคาะ
เชน่ เดก็ ๆ กาลังเล่นเครื่องเล่นอยา่ งสนกุ สนาน
ไปยาลน้อย ฯ เวน้ วรรคดา้ นหลงั เครือ่ งหมายอย่างละ 1 เคาะ
ใชล้ ะคาทีร่ จู้ ักดหี รอื เคยกลา่ วถึงแล้ว เชน่ กรุงเทพฯ ฯพณฯ (พะนะท่าน)

วงเลบ็ ( ) อัญประกาศ “” เวน้ วรรคก่อนและเคร่อื งหมายอย่างละ 1 เคาะ
เช่น เจา้ พระยาพระคลัง (หน) "หนรู กั พไ่ี หม" แดงถาม "รัก" แป๊วตอบ

11 การเว้นวรรคและใชเ้ คร่ืองหมาย

11 การเว้นวรรคและใชเ้ ครื่องหมาย
เพ่มิ เติมจากราชบณั ฑติ
ศึกษาเพมิ่ เติมเร่อื งเครื่องหมายวรรคตอนได้จาก QR code ดา้ นล่าง

สรุปการเรียงร้อยประโยค

ใชใ้ ห้เหมาะสมกับสถานการณ์ กาลเทศะ บุคคล
“ใชภ้ าษาเขียนในการเขียน ไมใ่ ชภ้ าษาพดู ”

ผกู ประโยคใหเ้ หมาะสม จะช่วยให้เขียนสือ่ ความได้ดี
ชัดเจนและเข้าใจไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง

แอปพลเิ คชันพจนานุกรม

ฐานข้อมลู คาทบั ศพั ท์