การร้อยเรียงประโยค

การร้อยเรียง วิ ช า ภ า ษ า ไ ท ย
ประโยค ก า ร ใ ช้ ภ า ษ า

ครูเมธาวี ทองคุ้ม ใ น ก า ร คิ ด เ ชื่ อ ม โ ย ง

ครเู มธาวี ทองคมุ ้

หลักการ เนอื้ ความและลักษณะของถอ้ ยคาํ ในประโยค
จะต้องเกย่ี วขอ้ งต่อเน่ืองกนั มีลําดับ
และมีความเป็นอันหนึ่งอนั เดียวกัน หรือทีเ่ รยี กเป็นศัพท์
เฉพาะทางวชิ าการวา่ มี เอกภาพ

ลกั ษณะถ้อยคําทท่ี าํ ให้ประโยคสมั พันธก์ นั
อาจเกดิ จากวธิ ีต่าง ๆ ไดแ้ ก่

การเช่ือม การซา้ํ การละ การแทน

: :
: : ..
:

:

ในกรณที มี่ คี าํ ซา้ํ กันเช่นน้ี
คําทีซ่ ํ้าอาจมคี าํ วิเศษณบ์ อก
ความชเี้ ฉพาะ (นยิ มวเิ ศษณ์)

นี้ น้ัน โนน้ นี่ นนั่

มาขยายเพ่ือชเี้ ฉพาะวา่
เป็นสง่ิ ทก่ี ลา่ วถึงไปแล้ว

การละ

#ละไวใ้ นฐานท่เี ขา้ ใจ
#ละประธาน #ละกรรม

การแทน

ตวั อย่างสรรพนาม
แทนคน เช่น

เขา เธอ คณุ ท่าน
หรอื ใช้กล่มุ คําอื่น ๆ
เช่น ..จากทก่ี ลา่ ว
..ดังกล่าวขา้ งตน้

ตัวอยา่ ง

เทพบุตรชือ่ สเุ ทษณ์หลงรักเทพธิดามทั นา แตน่ างไมร่ กั ตอบ
สเุ ทษณโ์ กรธมากจึงสาปให้นางตายไปจากสวรรค์
และไปเกิดเป็นดอกกุหลาบบนโลกมนุษย์

ดอกกุหลาบมัทนานี้จะกลายเป็นมนุษย์แคเ่ พียงวนั เดียว
คือในคืนวนั เพ็ญ แต่หากมีความรกั กบั บรุ ุษเมือ่ ใด
นางก็จะไมต่ อ้ งกลับไปเป็นดอกไม้อีก

เชื่อมแบบขัดแยง้ : สเุ ทษณ์หลงรักเทพธิดามทั นา แตน่ างไม่รกั ตอบ / ..แต่หากนางรกั

เชอื่ ม เชื่อมแบบเปน็ เหตเุ ป็นผล : สเุ ทษณ์โกรธมากจึงสาปให้นางตายไปจากสวรรค์
เชื่อมแบบคล้อยตาม : … และไปเกิดเปน็ ดอกกหุ ลาบ

ซ้า ใช้ค้าซ้าเนน้ ชือ่ คน ได้แก่ สุเทษณ์ มทั นา
ใช้คา้ ซ้าเน้นยา้ ดอกกุหลาบ ดอกกหุ ลาบมัทนานี้

ละ ละกรรมในประโยค ....แต่นางไม่รัก (สเุ ทษณ์) ตอบ

ละประธานในประโยค …แตห่ าก (นาง) มีความรักบุรุษเมื่อใด...

แทน ใช้คา้ วา่ “นาง” สื่อถึง “นางมทั นา”
ใชค้ ้าว่า “ดอกไม”้ สือ่ ถึง “ดอกกหุ ลาบ”

ตวั อยา่ ง

จดุ ออ่ นประการหนึง่ ของคนไทย คือ รูจ้ กั หนา้ ที่ของตวั เองต้่ามาก
โดยเฉพาะหนา้ ที่ตอ่ สงั คม ลกั ษณะของจุดออ่ นข้อนีท้ ีเ่ ห็นไดช้ ดั คือ

มีส้านึกต่อสงั คมสว่ นรวมต้า่ และจดุ ออ่ นอีกประการหนึง่ คือ
มือใครยาวสาวไดส้ าวเอา หลายคนแสวงหาอา้ นาจเพื่อจะตกั ตวง

ผลประโยชน์ จนมีค้าพูดว่าธุรกิจการเมือง ธรุ กิจราชการ
ธุรกิจการศึกษา ลกั ษณะของจุดออ่ นทัง้ สองอย่างดงั กลา่ วขา้ งตน้

ทา้ ใหบ้ ้านเมืองเราไม่เจริญเท่าที่ควร อีกทงั้ ยังท้าให้
ประเทศชาติล้าหลังไปเรือ่ ย ๆ

เชือ่ ม

จุดอ่อน

ของคนไทย

ซา้

สรุป เชอื่ ม ใชค้ าเช่ือมคล้อยตาม ขัดแยง้ ใหเ้ ลอื ก
หลักการ ซ้า เป็นเหตเุ ป็นผล บอกเวลา บอกเงอ่ื นไข
เรียงรอ้ ย ละ
ประโยค แทน ใชค้ าเน้นยา้ ซ้า ๆ
อาจมี นี้ นนั้ โนน้ น่ี นั่น ขยาย

ละขอ้ ความประธานหรอื กรรมในประโยค
สื่อถึงสิ่งที่เคยกลา่ วไปแล้ว

ใช้สรรพนามหรือหาคํา กลมุ่ คาํ อน่ื
มาแทนคาทเี่ คยกล่าวไวก้ ่อนหน้า