หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย-ม.ปลาย

ท่ี ช่ือหนวย ผลการ สาระสาํ คญั เวลา นาํ้ หนกั
การเรยี นรู เรียนรู (ชวั่ โมง) คะแนน

3 เพลงพ้นื บาน ขอ 6-7 เ พ ล ง พ้ื น บ า น เ ป น ว ร ร ณ ก ร ร ม มุ ข ป า ฐ ะ ที่ 5 ๘
แพรหลายมากในกลุมชาวบาน เพราะเปน
วรรณกรรมท่ีใหความบันเทิงใจแกบุคคล หมู
คณะ ครอบครวั และผรู อ งผูล ํา เพลงพ้ืนบาน
แตล ะภูมิภาคยอมมีความแตตางกันและยอมอิง
อยูกับฉันทลักษณขิงทองถิ่นนั้นๆ ในสมัยอดีต
เพลงพื้นบานเปนสิ่งที่ใหความบันเทิง แต
ปจจุบันไดคอยๆเลือนหายไปทามกลางความ
เปลี่ยนแปลงของกระแสสังคม การศึกษา
วรรณกรรมทองถิ่นประเภทเพลงพ้ืนบานจะทํา
ใหไดรับรูถึงลักษณะนิสัย ภูมิปญญา และ
สภาพสังคมในยุคสมัยนั้นผานเน้ือรองและ
ทํานองอันเปนเอกลักษณเฉพาะตนของแตละ
ภมู ิภาค

4 วรรณกรรม ขอ 8-10 วรรณกรรมทองถ่ินภาคกลางมีจํานวนมากและ 5 ๘
ทอ งถ่ินภาค แตละเรื่องยังมีหลายสํานวน วรรณกรรม
กลาง เหลา น้ันมีทั้งทเ่ี ปน วรรณกรรมมุขปาฐะ คือ เลา
เรื่องสืบทอดตอๆกันมาและวรรณกรรมลาย
ลักษณ คือไดบันทึกเปนลายลักษณอักษร
คัดลอกสืบตอกันมา โดยเฉพาะวรรณกรรม
ประเภทนิทาน นิยาย ที่มีเน้ือเร่ืองสนุกสนาน
เพลิดเพลินน้ัน มักจะไดรับการบันทึกเปน
วรรณกรรมลายลักษณดวยฉันทลักษณท่ีนิยม
กนั ในสมัยนน้ั ๆ เชน กลอนสวด กลอนบทละคร
กลอนเสภา กลอนนิทาน รวมท้ังกลอนแหล
เปนตน

ท่ี ชือ่ หนวย ผลการ สาระสาํ คญั เวลา นา้ํ หนกั
การเรยี นรู เรยี นรู (ชั่วโมง) คะแนน

5 วรรณกรรม ขอ 8-10 วรรณกรรมทองถิ่นภาคเหนือไดเจริญรุงเรือง 6 ๘

ทอ งถิน่ มากในสมัยราชวงศมังราย โดยเฉพาะในรัชสมัย

ภาคเหนอื พระเจาติโลกราช (พ.ศ.1985-2030) ไดมี

การสงเสริมพระพุทธศาสนาจนมีนักปราชญ

ม า ก ม า ย ทั้ ง ฝ า ย ส ง ฆ แ ล ะ ฝ า ย สั ง ฆ ร า ว า ส

นกั ปราชญมากมายทั้งฝา ยสงฆและฝายฆราวาส

นักปราชญทง้ั ภาคเหนอื สมยั น้ัน มีความเจนจัด

ทั้งภาบาลีและภาษาถิ่นภาคเหนือ จึงไดสราง

ผลงานทางดานวรรณกรรมไวมากมาย เชน

สังคายนาพระไตรปฎกครั้งท่ี 8 (ของโลก) เมื่อ

พ.ศ.2020 อันเปนปจจัยสําคัญท่ีสงเสริมให

วรรณกรรมพุทธศาสนาเจรญิ รงุ เรอื งในสมัยหลัง

ตอมา เชน ปญญาสชาดก จามเทวีวงศ ชิน

กาลมาลีปกรณ มูลศาสนา และวรรณกรรม

ประเภทโคลง

6 วรรณกรรม ขอ วรรณกรรมอีสานสวนใหญจะมีเน้ือหาเปน 5 ๑๐
ทอ งถิ่น 8-10 นทิ าน แตกวีมักจะนํามาประพันธโดยปรับปรุง
ภาคอสี าน ใหตอบสนองความเช่ือของทองถิ่น โดยใช
ธ ร ร ม เ นี ย ม ก า ร ป ร ะ พั น ธ แ บ บ ช า ด ก
(วรรณกรรมตํานานหรือประวัติศาสตร) ฉะนั้น
วรรณกรรมอีสานจึงมีลักษณะประสมประสาน
เม่ือเทียบกับวรรณกรรมภาคอ่ืนๆ การจัด
จํ า แ น ก ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง ว ร ร ณ ก ร ร ม อี ส า น น้ั น
กระทาํ ไดคอ นขา งยาก ทจี่ ะกําหนดชัดเจนลงไป
วา เปนวรรรกรรมประเภทใด

ที่ ชอ่ื หนวย ผลการ สาระสาํ คญั เวลา น้ําหนกั
การเรียนรู เรียนรู (ช่วั โมง) คะแนน

7 วรรณกรรม ขอ 8-10 วรรณกรรมทองถ่ินภาคใตมีความคลายคลึงกับ 5 ๑๐

ทอ งถน่ิ วรรณกรรมภาคกลางมาก เนื่องจากมีการสืบ

ภาคใต ท อ ด วั ฒ น ธ ร ร ม ซึ่ ง กั น แ ล ะ กั น ฉ ะ นั้ น
วรรณกรรมทองถ่ินภาคใตจึงมีจํานวนหนึ่งท่ี

คัดลอกไปจากตนฉบับภาคกลาง สว น

วรรณกรรมที่กวีทองถ่ินภาคใตไดสรางสรรคขึ้น

เองน้ัน ก็ยงั พบวาไดร ับอทิ ธพิ ลของวรรณกรรม

ภาคกลางไมนอย เชน ฉันทลักษณ โครงเร่ือง

เปนตน อยางไรก็ตามกวีทองถิ่นภาคใตเสนอ

เอกลกั ษณเ ฉพาะถนิ่ อยโู ดยทั่วไป เชน ภาษาถ่ิน

ใต ทัศนะและความเชื่อ เปนตน ในท่ีนี่จะ

พิจารณาทางดานโครงเร่ือง ฉันทลักษณ และ

ภาษาถิ่นภาคไตเปนหลกั

รวม 36 60

สอบกลางภาคเรียน 2 10

สอบปลายภาคเรียน 2 30

รวมตลอดภาคเรยี น 40 100

คาํ อธิบายรายวชิ าเพิ่มเติม

ท33202 การแตงคําประพันธ กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย

ช้นั มธั ยมศึกษาปท่ี 6 ภาคเรยี นที่ 2 เวลา 40 ช่วั โมง จาํ นวน 1.0 หนวยกิต

ศึกษาความหมายรูปแบบ ประวัติความเปนมา ประเภทและววิ ฒั นาการของรอ ยกรอง
วรรณกรรมไทยในอดีตจนถงึ ปจ จุบนั โดยสามารถอธิบาย ระบปุ ระเภท เปรียบเทียบ ยกตัวอยา งได และ
บอกคณุ คา ของรอยกรองฉันทลกั ษณของคาํ ประพันธป ระเภทตางๆ

ฝกทักษะการแตงคําประพันธประเภทกาพย กลอน โคลง ฉันทและราย โดยคํานึงถึงลักษณะ
บังคับ ความงาม ความไพเราะของถอยคํา การแสดงออกทางอารมณ โดยใชกระบวนการปฏิบัติ กระบวน
สงั เกต กระบวนการคดิ สรางสรรคและกระบวนการกลมุ

เพ่อื ใหเ กิดความรู ความเขาใจ เกิดทกั ษะในการเขยี นเน้อื หาที่มคี ุณคาทางความคิดอยางมีเหตุผล
พอประมาณ และมีภูมิคุมกันโดยไมทําใหตนเองและผูอื่นเดือดรอน ยึดถือเอาประโยชนสวนรวมเปนหลัก มี
ความซาบซึ้ง ตระหนักรักความเปนไทย ภูมิใจในภูมิปญญาทางภาษา เปนการสืบทอดวัฒนธรรมทางภาษา
อนั จะนําไปสูการอนรุ กั ษและพัฒนาการแตง รอ ยกรองใหค งอยูสืบไป

ผลการเรียนรู

1. อธิบายความหมาย ความสําคัญ ประเภท คณุ คา ของรอยกรองได
2. อธิบายววิ ัฒนาการทางรอยกรองไทยตง้ั แตอดีตจนถงึ ปจจุบันระบตุ วั อยางวรรณคดี
ในแตละยคุ ไดถูกตอง
3. เขยี นอธบิ าย แผนผังฉนั ทลักษณห รอื ลักษณะบงั คบั ของบทรอยกรองประเภทตา งๆได
4. อธบิ ายประเภทของภาพพจนท่ปี รากฏในวรรณคดีทกี่ ําหนดใหไ ด
5. แตง คําประพันธป ระเภทกลอน กาพย โคลง ฉันท ราย ได

รวมท้ังหมด 5 ผลการเรียนรู

โครงสรางรายวชิ าเพม่ิ เติม

ท33206 การแตง คําประพนั ธ กลุมสาระการเรยี นรูภ าษาไทย

ชนั้ มัธยมศึกษาปท ี่ 6 ภาคเรยี นที่ 2 เวลาเรียน 40 ช่วั โมง จาํ นวน 1.0 หนวยกติ

ท่ี ช่ือหนวยการ ผลการ สาระสําคญั เวลา น้าํ หนกั
เรียนรู เรยี นรู (ชว่ั โมง) คะแนน

๑ ความรูเบื้องตน ขอ ๒ การแตง คําประพันธเ ปน การเรียบเรียงเรื่องราวดวย 2 ๖

ทางการ ถอยคําภาษาท่ีไพเราะ มีความหมาย อานแลวได

ประพนั ธ ความรู ความบันเทิงและรับรสความไพเราะของ

คําประพันธ เปนการแสดงออกซึ่งศิลปะของการ

ประพนั ธแ ละกลวิธใี นการประพนั ธ

2 วิวัฒนาการของ ขอ 1 รปู แบบของรอ ยกรองไทยมิไดจ ํากดั อยูเฉพาะกาพย 2 ๖

รอ ยกรองไทย กลอน โคลง ฉนั ท และรา ยเทาน้ัน แตยังรวมถึงลํา

นํา บทเพลงพ้ืนบานที่ขับขานกันกลางทุง ซ่ึง

แสดงออกมาในรูปของมุขปาฐะและลายลักษณ

อกั ษรท่สี ัมพนั ธกนั และรวมถึงกลอนเปลา อันเปน

รอยกรองอิสระท่ีนิยมเขียนในปจจุบันนี้ดวย การ

แตงรอยกรองมีมาตั้งแตสมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา

สมยั ธนบรุ ี และรัตนโกสินทร

๓ แผนผงั และ ขอ 5 ประเภทบทรอยกรองแบงออกเปนประเภทใหญๆ 5 ๖
ลักษณะบังคบั ไดแ ก กลอน กาพย โคลง ฉันทและราย พรอมดวย
ของรอยกรอง คํ า ป ร ะ พั น ธ รู ป แ บ บ ใ ห ม มี ลั ก ษ ณ ะ บั ง คั บ ห รื อ
ฉันทลกั ษณ ไดแ ก คณะ สัมผสั คําครุ คําลหุ คํา
เอก คําโท คําเปน คําตาย เสียงวรรณยุกต
พยางค คาํ นําและคําสรอย

๔ ความงามของ ขอ 4 ความงามของรอยกรองขึ้นอยูกับการเลือกใช 5 ๖
รอ ยกรอง ถอยคําใหสามารถส่ือความคิด ความรูสึก อารมณ
ไดอยางงดงาม โดยจัดวางคําท่ีเลือกสรรแลวให
ตอเนื่อง รอยเรียงอยางไพเราะ เหมาะสม ได
จงั หวะถูกตองตามโครงสรางของภาษา

ท่ี ชื่อหนวยการ ผลการ สาระสาํ คญั เวลา น้ําหนกั
เรียนรู เรียนรู (ช่วั โมง) คะแนน
ขอ 3 การฝกเขียนรอยกรอง ผูเขียนจําเปนตองมีความ 5 ๖
5 การฝกเขยี น
รอยกรอง เขาใจเก่ียวกับฉันทลักษณของคําประพันธแตละ
เบือ้ งตน ชนิด การฝกเขียนรอยกรองนับเปนการ
สรา งสรรคผลงานศิลปะประเภทหน่ึง เพราะการ
๖ การประพนั ธ
กลอน แตงรอยกรองนอกจากจะตองไดเนื้อหาตาม
เ ป า ห ม า ย ท่ี ต อ ง ถ า ย ท อ ด แ ล ว ยั ง ต อ ง
๗ การประพนั ธ ประกอบดวยความงามทางภาษาหรือวรรณศิลป
กาพย
อีกดว ย
๘ การประพนั ธ
โคลง ขอ 6 กลอนเปนคําประพันธชนิดหนึ่งท่ีมีฉันทลักษณ 4 ๖
เก่ียวกับคณะ จังหวะและบังคับเรื่องสัมผัสเปน
9 การประพนั ธ สําคัญ
ฉันท
ขอ 6 กาพยเปนคําประพันธท่ีมีแบบแผนบังคับ ไดแก 4 ๖
คณะ สัมผัส โดยเฉพาะฉันทลักษณของกาพย
ขึ้นอยูกับจังหวะและจํานวนคํา รูปแบบของ
กาพยม ีท่มี าจากลํานําพ้นื บา นและคมั ภีรต างชาติ

ขอ 6 โคลงเปนคําประพันธท่ีมีแบบแผนบังคับสัมผัส 4 ๘
และวรรณยุกต รปู แบบของโคลงมที มี่ าจากลํานํา
พ้ืนบานไทยฝายเหนือและฝายอีสาน โดยเนน
เสียงกบั จังหวะของคาํ

ขอ 6 การแตงคําประพันธประเภทฉันทน้ัน ตอง 5 ๑๐
คํานึงถึงความถูกตองตามฉันทลักษณและตอง
รูจักกลวธิ ีและความนยิ มในการแตง ฉนั ทดวย

รวม 36 60
สอบกลางภาคเรยี น 2 10
สอบปลายภาคเรยี น 2 30
รวมตลอดภาคเรียน 40 100

รายนามคณะผูจัดทําหลกั สตู ร

1. นางสาวทพิ รดา เนียมหวาน ประธานกรรมการ
2. นางสาวณฐั วรรณ จนั อน กรรมการ
3. นายวิษณุ อนิ สอาดพล กรรมการและเลขานุการ