แผนการจัดการเรียนรู้เรื่องคำราชาศัพท์

แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี 12

หนว่ ยที่ 3 ชือ่ หน่วย พินิจถอ้ ยคำ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑2
เร่ือง คำราชาศัพท์ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๒ ภาคเรยี นท่ี 1
วชิ าภาษาไทย รหัสวชิ า ท ๒๒๑๐1 จำนวนเวลา 1 ช่ัวโมง
กลุ่มสาระการเรียนรภู้ าษาไทย โรงเรียนสตรพี ัทลงุ

มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวช้ีวดั

มาตรฐานการเรยี นรู้
ท 4.๑ เขา้ ใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลีย่ นแปลงของภาษาและพลัง

ของภาษา ภมู ปิ ัญญาทางภาษา และรกั ษาภาษาไทยไวเ้ ปน็ สมบตั ิของชาติ

ตัวชวี้ ดั
ม ๒/4 การใชค้ ำราชาศัพท์

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
๑. นกั เรียนสามารถอธิบายหลักการใช้คำราชาศพั ทไ์ ด้
๒. นกั เรียนสามารถเลอื กใช้คำราชาศพั ท์ได้ถูกต้อง
๓. นกั เรียนเหน็ คณุ คา่ และใช้ภาษาไทยในการสอื่ สารไดถ้ ูกต้องเหมาะสม

สาระสำคญั
คำราชาศัพท์ คือ คำสุภาพที่ใช้ให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคลต่าง ๆ ภาษาไทยได้กำหนดคำราชา

ศัพท์ขึ้นใช้ และมีวิธีการใช้ตามระเบียบแบบแผนของภาษา ซึ่งนับว่าเป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่แสดงออก
ทางดา้ นภาษา สะทอ้ นใหเ้ ห็นวฒั นธรรมอนั ดีงามของไทย

สาระการเรียนรู้
ด้านความรู้ ความเขา้ ใจ (K)
นกั เรียนสามารถอธิบายหลกั การใช้คาราชาศพั ท์ได้
ดา้ นทักษะ / กระบวนการ (P)
นกั เรยี นสามารถเลือกใช้คำราชาศัพท์ไดถ้ ูกต้อง
ด้านเจตคติ (A)
นกั เรียนเห็นคณุ ค่าและใช้ภาษาไทยในการสื่อสารได้ถกู ต้องเหมาะสม

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
๑. ใฝ่เรยี นรู้
๒. อยู่อยา่ งพอเพียง
๓. รักความเป็นไทย
๔. มจี ติ สาธารณะ

สมรรถนะ
๑. ความสามารถในการคิด
๒. ความสามารถในการสอื่ สาร

การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ช่ัวโมงท่ี ๑ - 2
ขัน้ ท่ี ๑ นำเขา้ สู่บทเรยี น
๑. ครูนำเข้าสู่บทเรียนด้วยการนำภาพพระราชพิธีเสด็จพระราชดำเนินเลียบพระนคร โดย

ขบวนพยุหยาตราทางชลมารค เนื่องในพระราชพธิ ีบรมราชาภเิ ษกมาใหน้ ักเรยี นดู แล้วตั้งคำถามกบั นักเรียนวา่
คำถามท่ี 1 “นกั เรียนเคยเห็นภาพนีห้ รือไม่ และภาพนี้เป็นภาพเกยี่ วกับอะไร” โดย

ใหน้ กั เรยี นยกมือข้นึ ตอบและใช้การส่มุ (หากไมม่ ีนกั เรียนคนใดตอบถกู ครตู ้องเฉลยและอธบิ ายใหน้ ักเรียนฟงั )
คำถามท่ี 2 “นักเรียนสามารถบอกได้ไหมว่าภาพเหล่ามีความสำคัญอย่างไร”

(คำถามในข้อน้ีอาจเป็นคำถามวาทศิลป์ก็ได้หรือให้นักเรียนตอบและอธิบายก็ได้) โดยใหน้ กั เรียนยกมือข้ึนตอบ
และใช้การสุ่ม

เมื่อนักเรียนรว่ มกันตอบคำถามเสร็จแล้ว ครูเชอื่ มโยงประเดน็ การเรียนรู้วา่ “เราจะเห็นได้ว่า
สถาบันพระมหากษัตริยเ์ ปน็ สิ่งที่คนไทยให้ความเคารพยกย่องสูงสุด และมีความสำคัญกับสังคมไทยมาช้านาน
แต่การที่จะพูดกับพระมหากษัตริย์หรือพูดถึงพระมหากษัตริย์จะต้องใช้ถ้อยคำที่แตกต่างจากการใช้ถ้อยคำ
ทั่วไปหรือที่เรียกว่าคำราชาศัพท์ ซึ่งวันนี้ครูจะพานักเรียนมาเรียนรู้ความหมายของคำราชาศัพท์และการใช้
คำราชาศัพทบ์ างคำทมี่ กั ไดย้ นิ หรอื พบเจอบ่อย ๆ ในสังคมไทยปัจจบุ นั ”

2. ครใู หน้ กั เรยี นทำแบบทดสอบก่อนเรียน จำนวน 20 ข้อ เพอ่ื วัดความรู้

ขั้นที่ ๒ ขนั้ สอน
1. ใหน้ ักเรยี นศกึ ษาเรอื่ งคำราชาศพั ท์ จากหนงั สอื เรยี นววิ ิธภาษา ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 2
2. ครูบรรยายให้ความรู้ โดยใช้บทเรียนออนไลน์ (Google Sites) เรื่องคำราชาศัพท์ ให้

นักเรียนฟัง ประกอบกับใช้เทคนิคการสอนต่าง ๆ พร้อมยกตัวอย่างให้ชัดเจนประกอบการบรรยาย และให้
นกั เรยี นฝึกตอบตามไปด้วย

3. ครถู ามคำถามเกีย่ วกบั เรื่องคำราชาศัพท์ เพ่ือทดสอบความรู้ความเขา้ ใจของนกั เรยี น และ
อธบิ ายเพม่ิ เตมิ ในประเดน็ ที่บกพรอ่ ง หรอื ประเดน็ ทน่ี ักเรยี นยังไมเ่ ขา้ ใจ

4. ให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะ เรื่องคำราชาศัพท์ เพื่อวัดความรู้ความเข้าใจของนักเรียน
รายบุคคล

ขั้นที่ ๓ ขนั้ สรปุ
1. ครูให้นักเรียนถามคำถามที่มีข้อสงสัยหรืออยากแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับเรื่องคำราชา

ศพั ท์
2. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปองค์ความรู้ เรื่องคำราชาศัพท์อีกครั้งเพื่อให้แม่นยำในเนื้อหา

และหลกั การ เน่อื งจากจะเป็นพนื้ ฐานในการเรียนร้ใู นคร้ังต่อ ๆ ไป

ชว่ั โมงที่ 3 – 4
ขั้นที่ ๑ ขน้ั นำเข้าสบู่ ทเรยี น

ครนู ำเข้าส่บู ทเรยี นดว้ ยการเปิดข่าวในพระราชสำนกั พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั
สมเด็จพระนางเจ้าฯ ทรงปฏิบตั พิ ระราชกรณียกิจ 8 ก.พ. 2563
[https://www.youtube.com/watch?v=Xxe24rg-wPA] ใหน้ ักเรียนดู แล้วตัง้ คำถามกับนกั เรยี นวา่
คำถาม “นักเรยี นสังเกตเุ หน็ อะไรบ้างในข่าวพระราชสำนักทด่ี ูเม่อื สักครู”่ โดยใหน้ ักเรียนยกมอื ขึ้นตอบและใช้
การสมุ่ เมอ่ื นักเรียนรว่ มกนั ตอบคำถามเสรจ็ แล้ว ครูเช่อื มโยงประเดน็ การเรียนรู้วา่ “จะเหน็ ได้ว่าการใชค้ ำ
ราชาศพั ท์เป็นส่งิ ที่เราสามารถพบเห็นและใชจ้ รงิ ในชีวติ ประจำวันหรือโอกาสสำคญั ต่าง ๆ ดังนั้นเราจงึ ควรมี
ความร้คู วามเข้าใจและนำมาปฏิบตั ใิ ห้ถกู ต้องตามหลักเกณฑ์ ซง่ึ ในวนั นคี้ รูจะพานักเรียนมาฝึกปฏบิ ัตเิ กย่ี วกบั
การใช้คำราชาศัพท์ใหถ้ ูกต้อง”

ขนั้ ท่ี ๒ ขนั้ สอน
1. ครูถามคำถามทบทวนความรู้ ความเข้าใจของนักเรียน เรื่องคำราชาศัพท์ ที่ได้เรียนรู้

ในชั่วโมง ท่ีผ่านมา เช่น คำราชาศัพท์คืออะไร คำราชาศัพท์มีทั้งหมดก่ีหมวด หมวดอะไรบ้าง
2. ครูอธิบายเพ่มิ เตมิ ในประเด็นทบ่ี กพร่อง หรอื ประเดน็ ทีน่ กั เรยี นยังไมเ่ ขา้ ใจ
3. แบ่งนักเรยี นออกเป็น ๓ กล่มุ ค้นหาและศึกษาคำราชาศพั ท์ ตามหัวขอ้ ตอ่ ไปน้ี
๑) คำนามราชาศพั ท์
๒) คำสรรพนามราชาศัพท์
๓) คำกริยาราชาศพั ท์
4. นักเรยี นแต่ละกลุ่มคน้ หาคำราชาศัพทเ์ พม่ิ เติมจากที่ครกู ำหนดให้
5. นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการศึกษาคน้ หาคำราชาศัพท์ ตามหัวข้อที่ได้รับมอบหมาย

หนา้ ช้ันเรียน

ขนั้ ที่ ๓ ข้นั สรปุ
1. นักเรียนสงั เกตลกั ษณะของคำราชาศัพท์ท้งั 3 หวั ขอ้ วา่ มีลักษณะอย่างไร และรไู้ ด้อย่างไร

วา่ เปน็ คำนาม กริยา หรือสรรพนาม
2. ครแู ละนักเรียนรว่ มกันสรปุ ลกั ษณะของคำราชาศัพท์

ช่วั โมงท่ี 5
ขนั้ ท่ี ๑ ขั้นนำเขา้ สูบ่ ทเรียน

ครนู ำเขา้ สู่บทเรยี นด้วยการให้นกั เรียนชมวดี ที ัศนล์ ะครเรือ่ งสี่แผ่นดิน ฉากเสดจ็ ใหม้ าทูลถาม
เสดจ็ ว่าเสด็จจะเสดจ็ หรอื ไมเ่ สดจ็ แลว้ ตงั้ คำถามกับนักเรียนว่า

คำถามท่ี 1 “นักเรยี นสงั เกตเุ ห็นอะไรบ้างในละครเรื่องสแี่ ผ่นดนิ ฉากน้”ี โดยใหน้ ักเรยี นยก
มือข้นึ ตอบและใชก้ ารสุ่ม

คำถามท่ี 2 “ประโยคทีแ่ ม่มาลัยพดู ว่า เสด็จให้มาทลู ถามเสด็จว่าจะเสดจ็ หรอื ไมเ่ สด็จ ถ้า
เสด็จจะเสดจ็ เสดจ็ กจ็ ะเสดจ็ ด้วย นักเรยี นสามารถตอบได้ไหมว่าหมายความว่าอย่างไร” โดยใหน้ กั เรยี นยกมือ
ขึน้ ตอบและใชก้ ารสุ่ม (หากไมม่ นี ักเรียนคนใดตอบถูกครูต้องเฉลยและอธบิ ายใหน้ ักเรียนฟัง)

เมอ่ื นกั เรยี นร่วมกนั ตอบคำถามเสร็จแล้ว ครูเชือ่ มโยงประเด็นการเรยี นรวู้ า่ “จะเห็นได้วา่ การ
ใชค้ ำราชาศพั ทน์ ้ันมีมาต้งั แต่สมัยโบราณจนถงึ ยุคสมัยปัจจุบันก็ยังมีการใชอ้ ยู่ แสดงให้เห็นว่าคำราศัพท์มี
ความสำคญั คู่สังคมไทยมาชา้ นานและไม่เส่อื มถอย เม่อื ยสุ มัยเปล่ยี นไปเหตใุ ดคำราชาศัพทจ์ งึ ไมเ่ ปลยี่ นหรอื สูญ
หานไปกับยุคสมัย วนั น้ีครจู ะพานักเรียนมาตระหนักถงึ คุณค่าและความสำคญั ของคำราชาศัพท์

ขั้นที่ ๒ ข้นั สอน
1. ครูถามคำถามทบทวนความรู้ ความเข้าใจของนักเรียน เรื่องคำราชาศัพท์ ที่ได้เรียนรู้

ในชั่วโมง ที่ผ่านมา เช่น บอกลักษณะของคำนามราชาศัพท์ คำสรรพนามราชาศัพท์ คำกริยาราชาศัพท์
และยกตัวอย่าง

2. ครูอธบิ ายเพ่มิ เตมิ ในประเด็นที่บกพร่อง หรอื ประเดน็ ทีน่ ักเรียนยังไม่เข้าใจ
3. ให้นักเรียนทำแบบฝึกทักษะ เรื่องคำราชาศัพท์ เพื่อวัดความรู้ความเข้าใจของนักเรียน
รายบุคคล
4. ครูใหน้ ักเรยี นทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน จำนวน 20 ข้อ เพือ่ วดั ความรู้

ขนั้ ที่ ๓ ขน้ั สรุป
1. ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันสรุปเรอ่ื งคำราชาศพั ท์
2. นกั เรียนบอกถึงคณุ ค่าและประโยชน์ของคำราชาศัพท์ที่ใช้ในชีวติ ประจำวัน

สื่อและแหลง่ การเรียนรู้
1. ภาพพระราชพิธีเสด็จพระราชดำเนินเลียบพระนคร โดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารค

เนื่องใน พระราชพธิ ีบรมราชาภเิ ษก พุทธศกั ราช 2562
2. หนังสือเรยี นววิ ธิ ภาษา ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2
3. บทเรียนออนไลน์ (Google Sites) เรอ่ื งคำราชาศัพท์ https://sites.google.com/

spt.ac.th/krukanokkarn
4. แบบทดสอบ เรอ่ื ง คำราชาศพั ท์
5. ขา่ วในพระราชสำนกั เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://www.youtube.com/watch?v=Xxe24rg-

wPA
6. ใบงาน เร่ือง การใชค้ ำราชาศัพท์
7. วีดีทัศน์เรื่องสี่แผ่นดิน เข้าถึงได้จาก https://www.youtube.com/watch?v=M9-

ingGlpL4

การวัดและประเมนิ ผลการเรียนรู้

ด้านพทุ ธิพิสัย (K)

สงิ่ ท่ตี ้องการวดั วธิ ีการวดั เครื่องมอื วดั เกณฑก์ ารประเมนิ

นักเรียนสามารถ การถาม-ตอบ แบบประเมินพฤตกิ รรม นักเรียนสามารถตอบ

อธบิ ายหลกั การใช้คำ คำถามได้มากกว่าร้อย

ราชาศัพท์ได้ ละ 8๐

ดา้ นทักษะพสิ ยั (P)

สง่ิ ทีต่ ้องการวดั วธิ กี ารวัด เคร่ืองมือวดั เกณฑ์การประเมนิ
แบบทดสอบ ผ่านเกณฑร์ ้อยละ80
นักเรียนสามารถ การทดสอบ

เลือกใช้คำราชาศัพท์ได้

ถูกต้อง

ดา้ นคุณลักษณะอันพงึ ประสงค์ (A)

ส่ิงทตี่ ้องการวัด วธิ ีการวดั เคร่อื งมอื วัด เกณฑ์การประเมิน

นกั เรยี นเหน็ คุณค่าและ แบบประเมนิ แบบประเมิน ผ่านเกณฑ์ระดบั
คณุ ลกั ษณะอันพงึ ๒ ขึ้นไป
ใช้ภาษาไทยในการ คุณลกั ษณะ ประสงค์

ส่อื สารไดถ้ ูกต้อง

เหมาะสม

การวดั ผลประเมินผล
๑. วิธกี าร
๑.๑ สงั เกต
- การซักถาม และการตอบคำถาม
- การร่วมกิจกรรม
- กระบวนการทำงานกลุ่ม
๑.๒ ตรวจ
- ตรวจแบบฝึกหดั

๒. เครอ่ื งมือวัดและประเมนิ ผล
- แบบทดสอบ

๓. เกณฑ์การวดั และประเมินผล
- ถือเกณฑก์ ารผ่านร้อยละ 8๐

บนั ทึกหลังสอน

๑. ผลการสอน

๒. ปญั หาและอปุ สรรค

๓. ขอ้ เสนอแนะ

ลงชือ่ ...................................................ผสู้ อน
(นางกนกกาญจน์ รอดเพง็ )

ความเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนร้วู ชิ าภาษาไทย

ลงช่ือ................................................................
(นางสาวภานชุ ไชยพันธ์)

หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วชิ าภาษาไทย

แบบสังเกตพฤตกิ รรมนกั เรียน
คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วใส่คะแนนการปฏบิ ัติหรือการแสดง
พฤติกรรมลงในชอ่ งท่ีตรงกับระดับคะแนน

รายการประเมนิ รวม แปลคณุ ภาพ

ลำดบั ชอ่ื -สกลุ ความ ความมี การรบั การ การ คะแนน

มวี ินยั นำ้ ใจ ฟงั แสดง ตรง

เอ้อื เฟื้อ ความ ความ ตอ่

เสยี สละ คดิ เหน็ คดิ เหน็ เวลา

1 เด็กชายกองทัพ ศรีออ่ น
2 เดก็ ชายกณั ตกานต์ สังข์ทอง
3 เดก็ ชายชลกร เรอื งอนิ ทร์
4 เดก็ ชายฌาณวฒั น์ แดงสิน
5 เดก็ ชายญาณวุฒิ ขมุนจิตร
6 เด็กชายณชพล ไชยชนะ
7 เด็กชายณัชนพ ชสู วุ รรณ์
8 เด็กชายเทพทัต ธรรมจักร์
9 เด็กชายธีรเทพ ศรยี วง
10 เด็กชายปรเมษวร์ ชดู ำ
11 เดก็ ชายปวีณ์กร นวลยัง
12 เดก็ ชายภูวศิ เพ็จเซง่
13 เดก็ ชายวัชร เพชรคง
14 เด็กชายสรวิชญ์ พรหมจนั ทร์
15 เด็กหญงิ กนกวรรณ จันทรร์ ตั น์
16 เด็กหญิงจารนุ นั ท์ หนูจินดา
17 เดก็ หญิงจดิ าภา ลสี ุวรรณ์
18 เด็กหญงิ ฌานิกา ช่ืนกลน่ิ
19 เด็กหญงิ ณชั ฐพิธิดา คงเทพ
20 เด็กหญงิ ณัฐณชิ า เสน็ พรา่ ย
21 เดก็ หญิงณฐั ณิชา อินรอด
22 เดก็ หญงิ ดลยา สวา่ งรตั น์
23 เด็กหญงิ ธัญพชิ ชา เพชรรตั น์
24 เด็กหญิงเธียรชมพู ชว่ ยอินทร์
25 เดก็ หญิงเบญญาภา เพชรคงเทพ
26 เด็กหญิงปนสั ยา สงั ขห์ นู
27 เดก็ หญิงพจนพ์ ชิ ชา ทรพั ยส์ นิ
28 เดก็ หญิงพชั รพร เพมิ่ บญุ
29 เด็กหญงิ เพชรกมล ชงิ แกว้
30 เด็กหญงิ โฟร์โมสต์ อภยั พงษ์
31 เดก็ หญงิ ภคั ธมี า ทองทวี
32 เดก็ หญิงมนทพิ ย์ ยกมาก

รายการประเมิน รวม แปลคุณภาพ

ลำดบั ชือ่ -สกลุ ความ ความมี การรบั การ การ คะแนน

มีวินยั น้ำใจ ฟัง แสดง ตรง

เอ้ือเฟ้ือ ความ ความ ต่อ

เสยี สละ คิดเห็น คดิ เหน็ เวลา

33 เด็กหญิงยมลพร ยอดแก้ว
34 เดก็ หญงิ วิชญาพร ทองสม
35 เดก็ หญิงศศิวมิ ล อนุ่ เสียม
36 เด็กหญงิ ศริ ลิ กั ษณ์ อกั ษรเนียม
37 เดก็ หญิงสุณิสา อินทรป์ ราบ
38 เด็กหญิงสธุ มี นต์ อนิ ทรแ์ ก้ว
39 เด็กหญงิ สุนศิ า แก้วมสุ กิ
40 เดก็ หญิงสุพพัตรา เรนเรือง

ลงชอื่ ...................................................ผปู้ ระเมนิ
(นางกนกกาญจน์ รอดเพ็ง)
ตำแหน่ง ครู คศ.2

เกณฑ์การใหค้ ะแนน เกณฑ์การตดั สินคุณภาพ
ปฏิบัติหรอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ 3 คะแนน
ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยคร้งั ให้ 2 คะแนน ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ
ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางคร้ัง ให้ 1 คะแนน 12 - 15 ดี
8 - 11
ตำ่ กว่า 8 พอใช้
ปรบั ปรุง

รายการประเมิน แบบประเมนิ การทำงาน 1

1. มกี ารวางแผนการทำงาน พฤติกรรมบ่งชี้
2. มีความพรอ้ มในการนำเสนอ 5 4 32
3. ความถูกต้อง
4. มีความคิดสร้างสรรค์

รวม

เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ

15 – 20 ดีมาก
10 – 14 ดี
5–9
0–4 พอใช้
ปรับปรุง

ลงชื่อ...................................................ผ้ปู ระเมนิ
(นางกนกกาญจน์ รอดเพ็ง)
ตำแหนง่ ครู คศ.2