บทบาทหน้าที่คณะกรรมการ

บทบาท ภารกจิ หนา ที่
คณะกรรมการดําเนนิ การสหกรณ

นําเสนอ โดย
ศนู ยถ ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณที่ 5 จงั หวัดนครราชสมี า

โครงสรา งสหกรณ

ตั้งอยบู นรากฐานของประชาธิปไตย สมาชิกรวมตวั
กนั จัดตั้งสหกรณขึน้ โดยรว มกนั แกไ ขปญหาความ
เดอื ดรอ นดานเงนิ ทุน ดา นการผลติ และการจาํ หนา ย
เพื่อใหม คี วามเปนอยูทดี่ ขี ้นึ ดว ยการชวยเหลือตนเอง
และชวยเหลือซึง่ กันและกันตามหลักการสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พัฒนาเศรษฐกิจกา วไกล สรา งสังคมไทยมัน่ คง

โครงสรางของสหกรณ 1 สมาชิก

ผตู รวจสอบกิจการ ทป่ี ระชมุ ใหญ

ผูต รวจสอบภายใน จดั จา ง เลือกต้งั
2

แตงต้ัง

คณะกรรมการดาํ เนนิ งาน คณะอนกุ รรมการ

ผจู ัดการ 3

เจาหนา ทส่ี หกรณ

ตนไมสหกรณ

ขายผลผลิต , แปรรปู ฝา ยจัดการ ซ้ือสินคา มาจาํ หนาย
ใหเงนิ กู , รับเงนิ ฝาก ใหบ ริการ

ทนุ สาํ รอง บํารุงสันนิบาต กรรมการ สวัสดิการ ชุมชนมคี วามสุข

ปน ผล เฉล่ยี คนื สมาชกิ ชว ยลูกหลาน เจ็บปวยมเี งนิ รักษา
โบนสั
บริจาค เปน สขุ
รวมกัน เวลา
เสียชีวติ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พัฒนาเศรษฐกจิ กาวไกล สรางสงั คมไทยมั่นคง

คณะกรรมการดําเนนิ การสหกรณ

ทีป่ ระชุมใหญเลือกตงั้ สมาชิกเปนคณะกรรมการดําเนินการ
สหกรณ มีอาํ นาจหนาทด่ี ําเนินกจิ การของสหกรณใ หเ ปนไปตาม
กฎหมาย ขอ บังคับ ระเบยี บ มติและคําสง่ั ของสหกรณ รวมถงึ
กาํ กบั ดแู ล และตดิ ตามการปฏิบัตงิ านของฝายจดั การเพ่อื ใหก าร
ดาํ เนินงานของสหกรณสามารถเอ้ือประโยชนแกบ รรดาสมาชิกและ
บรรลวุ ตั ถปุ ระสงคของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พัฒนาเศรษฐกิจกา วไกล สรา งสงั คมไทยมนั่ คง

บทบาท ภารกิจ หนาที่
คณะกรรมการดาํ เนินการสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พัฒนาเศรษฐกจิ กาวไกล สรางสังคมไทยม่ันคง

ทีม่ าของคณะกรรมการดาํ เนนิ การสหกรณ

พ.ร.บ. สหกรณ พ.ศ. 2542 และแกไขเพม่ิ เตมิ พ.ศ.2553
มาตรา 50 วรรคแรก

ใหม ีคณะกรรมการดําเนินการสหกรณ ประกอบดวย ประธานกรรมการ 1 คน
และกรรมการอนื่ อีกไมเ กิน 14 คน ซ่ึงทีป่ ระชุมใหญเลอื กต้งั จากสมาชิก

ขอบังคับสหกรณ

ใหกรรมการเลอื กต้งั ระหวา งกันเองขนึ้ ดํารงตาํ แหนง รองประธานกรรมการ
1 คน หรอื หลายคน เลขานุการ 1 คน และ/หรือเหรญั ญกิ 1 คน นอกนน้ั เปน
กรรมการ และปด ประกาศใหท ราบ ณ สํานักงานของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พัฒนาเศรษฐกิจกาวไกล สรา งสังคมไทยมัน่ คง

คณุ สมบตั ขิ องคณะกรรมการดําเนินการสหกรณ

คณะกรรมการดาํ เนินการสหกรณ นอกจากจะตอ งเปน สมาชิกสหกรณ
และไดร ับเลอื กต้งั จากที่ประชุมใหญแ ลว ควรเปน ผูท ม่ี ีคณุ สมบัติ ดังน้ี
1. มคี วามศรัทธาในแนวคดิ คณุ คา อุดมการณ หลักการและวธิ กี ารสหกรณ
2. ประพฤตติ นอยใู นกรอบศีลธรรมอนั ดี และเปน ตวั อยางทด่ี ใี หแ กผูอน่ื
3. อุทิศตนเพอ่ื งานสหกรณ ดวยความสจุ ริต เสยี สละ และรบั ผิดชอบ
4. มภี าวะผูน าํ มคี วามพรอม และเต็มใจปฏิบัติหนาท่กี รรมการดาํ เนนิ การ
5. รับฟงความคิดเหน็ และยอมรบั ในเหตุผลของผอู น่ื
6. มีความรู และประสบการณด า นการบรหิ ารจดั การธรุ กิจ ดา นการบริหาร

ทรพั ยากรมนษุ ย และดา นอน่ื ๆ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พฒั นาเศรษฐกจิ กาวไกล สรา งสงั คมไทยมน่ั คง

สหกรณก ารเกษตรคุณธรรม จาํ กัด

นายอุทิศ นายศรทั ธา
นายโปรง ใส

นายซอื่ สัตย นายรอบรู เลขาฯ
นายเทย่ี งธรรม

นายระเบยี บ นายสุจริต นายสะอาด

รองประธานฯ

นายวนิ ัย นายบุญแทน ประธานฯ

เหรญั ญกิ นายอาํ นาจ
น.ส.บรสิ ทุ ธิ์

อํานาจหนาทีข่ องคณะกรรมการดําเนินการสหกรณ

พ.ร.บ. สหกรณ พ.ศ. 2542 และแกไขเพ่ิมเติม พ.ศ.2553
มาตรา 51

ใหค ณะกรรมการเปน ผดู ําเนนิ กิจการ และเปนผแู ทนสหกรณใ นกจิ การเกี่ยวกับ
บคุ คลภายนอก เพ่อื การนีค้ ณะกรรมการจะมอบหมายใหกรรมการคนหนง่ึ
หรือหลายคน หรอื ผจู ัดการทาํ การแทนได

มาตรา 54

ใหคณะกรรมการเรยี กประชมุ ใหญส ามญั ปละ 1 คร้ัง ภายใน 150 วัน นบั แต
วนั สนิ้ ปทางบัญชขี องสหกรณน น้ั

๑๐๐ ป สหกรณไทย พฒั นาเศรษฐกิจกาวไกล สรา งสังคมไทยมัน่ คง

อํานาจหนาทีข่ องคณะกรรมการดาํ เนินการสหกรณ

ขอบงั คับสหกรณ

คณะกรรมการมีอํานาจหนาที่ดาํ เนินกจิ การทั้งปวงของ
สหกรณ ใหเปนไปตามกฎหมาย ขอ บังคับ ระเบียบ มติ และคําส่งั
ของสหกรณ กบั ทั้งในทางอนั จะทาํ ใหเกิดความจาํ เรญิ แกสหกรณ
ซง่ึ รวมทั้งในขอตอ ไปน้ี ........
(รายละเอยี ดตามขอ บงั คับของแตล ะสหกรณ)

๑๐๐ ป สหกรณไทย พฒั นาเศรษฐกจิ กา วไกล สรา งสังคมไทยมน่ั คง

อํานาจหนา ท่ขี องประธานกรรมการ

ขอ บงั คบั สหกรณ

1. เปนประธานในทป่ี ระชุมใหญ และที่ประชุมคณะกรรการดําเนินการ
และควบคมุ การประชุมใหเ ปนไปดวยความเรยี บรอย

2. ควบคุม ดแู ลการดาํ เนนิ งานของสหกรณใ หเ ปนไปดวยความเรียบรอ ย
และอยใู นวัตถปุ ระสงคข องสหกรณ

3. ลงลายมอื ชือ่ ในเอกสารตาง ๆ ในนามสหกรณ
4. ดําเนนิ การอ่ืน ๆ ตามทคี่ ณะกรรมการมอบหมายภายใตกฎหมาย

ขอบงั คบั ระเบียบ มติ และคาํ สั่งของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไทย พัฒนาเศรษฐกจิ กา วไกล สรางสงั คมไทยมน่ั คง

อาํ นาจหนา ทข่ี องรองประธานกรรมการ

ขอบังคบั สหกรณ

1. ปฏบิ ตั กิ ารในอํานาจหนา ที่ของประธานแทนประธาน เม่อื ประธานไมอยู
หรอื ไมอาจปฏบิ ตั หิ นาท่ไี ด หรอื เม่อื ตําแหนง ประธานวางลง

2. ปฏบิ ัตกิ ารตามทปี่ ระธานมอบหมายให ซง่ึ จะตองเปน อํานาจหนา ที่ของ
ประธานทม่ี อี ยตู ามขอบงั คับสหกรณ

3. ดําเนินการอ่ืน ๆ ตามทีค่ ณะกรรมการมอบหมายภายใตก ฎหมาย
ขอบังคบั ระเบียบ มติ และคําสง่ั ของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไทย พฒั นาเศรษฐกจิ กา วไกล สรางสงั คมไทยมน่ั คง

อาํ นาจหนา ทีข่ องเลขานกุ าร

ขอบังคบั สหกรณ

1. จัดทาํ รายงานการประชมุ ใหญ และรายงานการประชุมคณะกรรมการ
2. ดแู ล รักษาเอกสารและรายงานการประชมุ ของสหกรณใ หเ รียบรอ ย
3. แจง นัดประชุมไปยงั บรรดาสมาชิก คณะกรรมการดาํ เนนิ การ หรอื

คณะกรรมการอ่ืน
4. ดาํ เนินการอ่ืน ๆ ตามทค่ี ณะกรรมการมอบหมายภายใตกฎหมาย

ขอ บงั คับ ระเบยี บ มติ และคาํ ส่ังของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พัฒนาเศรษฐกจิ กาวไกล สรางสงั คมไทยมั่นคง

อาํ นาจหนาทข่ี องเหรญั ญกิ

ขอ บงั คับสหกรณ

1. ควบคมุ ดแู ล ตรวจสอบการรับ - จาย การเกบ็ รกั ษาเงนิ และทรพั ยส นิ
ของสหกรณใหเ ปน ไปโดยถกู ตอ งเรียบรอ ย

2. ดําเนินการอ่นื ๆ ตามทค่ี ณะกรรมการมอบหมายภายใตกฎหมาย
ขอ บงั คับ ระเบยี บ มติ และคาํ ส่ังของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไทย พฒั นาเศรษฐกจิ กาวไกล สรา งสงั คมไทยมน่ั คง

อํานาจหนาทีข่ องคณะกรรมการอ่ืน

ขอบงั คับสหกรณ

ใหคณะกรรมการดาํ เนนิ การสามารถแตงตงั้ คณะกรรมการอ่นื ได
ประกอบดว ย 1. คณะกรรมการอํานวยการ

2. คณะกรรมการเงนิ กู
3. คณะกรรมการศกึ ษาและประชาสมั พนั ธ
4. คณะอนกุ รรมการ
โดยอาํ นาจหนาทีข่ องคณะกรรมการอ่นื เปน ไปตามขอบงั คบั ของแตล ะ
สหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไทย พัฒนาเศรษฐกิจกา วไกล สรางสังคมไทยมั่นคง

ส่งิ ที่อยากถาม

กรุณาตอบคําถาม
๑. ทา นมีอาชพี เปนกรรมการ หรือ.....
๒. ทา นเปนกรรมการมอื อาชีพ

เปนกรรมการสหกรณแ ลว ..
อยาทําใหบคุ คลรอบขา ง
เดอื ดรอ นเปน อันขาด

กับดักของระบบสหกรณ

ฯลฯ สะดวก,สบาย รายได เบี้ยเล้ียง,เบย้ี ประชมุ
,โบนัส
การเมือง,ทองถิ่น
ชอื่ เสียง
อํานาจ

ตนเอง
ผลประโยชน

พวกพอง

กบั ดักของระบบสหกรณ

หอมชนื่ ใจ

ผลประโยชน

กบั ดกั ของระบบสหกรณ
ตายท้งั คณะ

กบั ดกั ของระบบสหกรณ

คา นายหนา คา เปอรเ ซนต

ผูบรหิ ารสหกรณ ทอ งเท่ียว เบ้ยี เล้ียง เบ้ยี ประชุม

นอกระบบ พวกพอ ง อาํ นาจวาสนา โบนัส

ชอื่ เสยี ง ผลประโยชน

ทบั ซอ น

สวัสดกิ าร เสน ชัย เครอื ญาติ

ความสะดวกสบาย

กบั ดักของระบบสหกรณ

หอมชน่ื ใจ

ผลประโยชน

ความรับผิดของคณะกรรมการดาํ เนนิ การสหกรณ

ขอ บงั คบั สหกรณก าํ หนดเกย่ี วกับความรบั ผดิ ของคณะกรรมการ
ดําเนินการ กรณที ่กี ระทาํ การ หรอื งดเวน กระทําการ หรอื กระทาํ การประมาท
เลินเลอ ในการปฏบิ ัตหิ นาทข่ี องตนจนทาํ ใหเสอ่ื มเสยี ผลประโยชนของสหกรณ
หรอื สมาชิกอนั เปนเหตใุ หส หกรณม ขี อบกพรองทางการเงนิ การบัญชี หรอื
กิจการ หรือฐานะการเงนิ ตามรายงานการสอบบญั ชี หรือรายงานการ
ตรวจสอบ เปนเหตุใหสหกรณไ ดรับความเสยี หาย คณะกรรมการตอ ง
รบั ผิดชอบชดใชคาเสยี หายใหแกสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พฒั นาเศรษฐกิจกา วไกล สรางสังคมไทยมนั่ คง

จรรยาบรรณของคณะกรรมการดําเนนิ การสหกรณ

สมาคมเศรษฐศาสตรส หกรณแ หง ประเทศไทย กาํ หนดจรรยาบรรณของ
คณะกรรมการดําเนินการสหกรณไ วเพอ่ื ใชเ ปน กรอบการปฏิบตั ิงาน ดงั นี้

1. มุงมนั่ และอทุ ิศตน เพื่อพฒั นาการบริหารงานของสหกรณใ หก าวหนา
ดว ยความเสยี สละ ซอ่ื สตั ยและสจุ ริต โดยยดึ มน่ั อดุ มการณ หลกั การ
และวิธกี ารสหกรณ

2. พงึ รักษา ปกปอ งผลประโยชนข องสมาชิกโดยรวม และตดั สินใจบน
พ้ืนฐานประโยชนสมาชกิ อยา งเปนธรรม

3. พงึ ปฏบิ ัตติ ามกฎหมาย ขอ บงั คับ ระเบยี บสหกรณอ ยางเครงครดั
รวมถึงยดึ หลกั จรยิ ธรรม วฒั นธรรมอนั ดงี าม

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พฒั นาเศรษฐกจิ กาวไกล สรางสังคมไทยมัน่ คง

จรรยาบรรณของคณะกรรมการดําเนินการสหกรณ

4. มุง พัฒนาความรู ศักยภาพของตนและบคุ ลากรของสหกรณอ ยา งจรงิ จัง
เพอื่ เพิ่มประสทิ ธิภาพการปฏบิ ัติงานในสหกรณ

5. กาํ กบั ดูแลการจัดการสหกรณใ หม ปี ระสทิ ธภิ าพและประสทิ ธิผล โดยไม
แทรกแซงสายการบังคบั บัญชา แตจะสรางความยุตธิ รรมแกเ จา หนาท่ี
สหกรณใ นการปฏิบตั ิงาน

6. พึงดแู ล ใชและรกั ษาทรพั ยสนิ อปุ กรณของสหกรณใ หเ กดิ ประโยชน
สูงสุดแกส วนรวม

7. ไมอาศัย หรอื ยอมใหผูอ่ืนอาศยั ตําแหนง หนาท่ีในสหกรณ เพื่อใหไ ดมา
ซ่ึงประโยชนสว นตน ญาติ พวกพอง

๑๐๐ ป สหกรณไทย พัฒนาเศรษฐกิจกาวไกล สรางสังคมไทยม่ันคง

จรรยาบรรณของคณะกรรมการดําเนินการสหกรณ

8. หลกี เล่ยี งการทําธุรกจิ สวนตนที่มผี ลประโยชนท บั ซอนกบั สหกรณ
เปด เผยผลประโยชนสว นตนทีม่ ีในองคก ร หรือธรุ กรรมใดทข่ี ดั กับ
ประโยชนของสหกรณ

9. ละเวน การใหสญั ญาตางตอบแทนแกบ ุคคล องคก ร เพอ่ื ใหไ ดมาซึ่ง
ตําแหนง ผลประโยชนข องตน

10. ไมน ําเอาทรพั ยส ิน อุปกรณ บคุ ลากรของสหกรณไ ปใชเ พอื่ ประโยชน
ของตนและพวกพอง และไมก ระทาํ การใดอันเปน ปฏปิ ก ษ และเปน คู
แขงขนั ตอการดาํ เนนิ งานของสหกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พฒั นาเศรษฐกจิ กาวไกล สรา งสงั คมไทยมั่นคง

“งานเชนสหกรณน้ี เวลาเปน เปนชา
เวลาตาย ตายเรว็ ท่ีสุด เมอ่ื ตายแลว
ศพจะเปนศพชาง ไมใชศพหนู”

พระดํารสั พระบิดาสหกรณไ ทย
พระราชวรวงศเธอ กรมหม่นื พิทยาลงกรณ

๑๐๐ ป สหกรณไทย พัฒนาเศรษฐกจิ กา วไกล สรางสังคมไทยมัน่ คง

เมอื่ ปลาตาย สวนไหนของปลาจะเนา กอ น 28



พระราชนพิ นธใ นรชั กาลท่ี 5

จงอยา ทําในส่งิ ที่ ไมม ีสิทธ์ิ
จงอยา คิดในสง่ิ ท่ี ไมม ีคา
จงอยา รอในสงิ่ ที่ ไมม มี า
จงอยาควาในสิง่ ท่ี ไมมีทาง

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พฒั นาเศรษฐกจิ กา วไกล สรางสังคมไทยม่นั คง

หลกั ในการบริหารงานบุคคล

เกรงใจ เสียงาน
สงสาร ฉบิ หาย
เชือ่ งาย เปน ทุกข

๑๐๐ ป สหกรณไ ทย พฒั นาเศรษฐกิจกาวไกล สรา งสังคมไทยมน่ั คง

ตา งกนั ก็เขากันได

ครกกบั สากตา งกนั ดวยสัณฐาน แตทาํ งานสรางสรรคร ว มกันได
มีดกบั เขียงรปู รา งตางกันไกล แตก ใ็ ชค กู นั ทกุ วนั คนื
คอ นเหล็กไม เหมือนหมูตะปูแหลม ตอกแตม เตมิ สรา งทกุ อยางลน่ื
กระดาษขาวปากกาดาํ ไมก ลํา้ กลนื ยงั หยดั ยนื เกือ้ กูลสรางแมตา งกนั

๑๐๐ ป สหกรณไทย พัฒนาเศรษฐกจิ กา วไกล สรา งสงั คมไทยมน่ั คง

จงทาํ งานใหสนุก
และ

มคี วามสขุ กบั การทํางาน