หนังสืออ่านเพิ่มเติมภาษาบาลี

หนังสืออ่านเพิ่มเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย

ภาษาบาลี

วิชชา จัดทำโดย อุตุ

นางสาวพิมพกานต์ หวังกำกลาง

รหัส 16315154 สาขาการสอนภาษาไทยปี 3

คณะครุศาสตร์

มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา

คำนำ

บาลี เป็นไวยากรณ์ที่เก่าแก่แขนงหนึ่ง ในตระกูล
อินเดีย-ยุโรป ในสาขาย่อย อินเดีย-อิหร่าน ซึ่งจัดเป็นภาษา
ปรากฤตภาษาหนึ่ง เป็นที่รู้จักกันดีในฐานะเป็นภาษาที่ใช้
บันทึกคัมภีร์ในพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท โดยมีลักษณะ
ทางไวยากรณ์ และคำศัพท์ที่คล้ายคลึงกับภาษาสันสกฤต

ปัจจุบันภาษาบาลีมีอิทธิพลต่อภาษาไทยอย่างยิ่ง โดยเฉพาะ
ภาษาไทยรับเอาคำภาษานี้มาใช้เป็นจำนวนมาก ซึ่งแน่นอน
ว่าการจะศึกษาภาษาไทยให้ได้ดีนั้น จำเป็นจะต้องศึกษาภาษานี้
อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การเข้าใจภาษาอย่างดี จนสิ้นข้อเคลือบ
แคลงสงสัย ย่อมเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาภาษาไทยอย่าง
มากมายมหาศาล

ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออ่านเพิ่มเติม เรื่องภาษา
บาลี เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ในการส่งเสริมให้นักเรียนเป็นผู้ใฝ่
รู้ ใฝ่เรียน และรักการอ่านมากยิ่งขึ้น

พิมพกานต์ หวังกำกลาง

สารบัญ

เรื่อง หน้า
๑
คำชี้แจง ๒-๕
แบบทดสอบก่อนเรียน ๖-๘
ภาษาบาลี
ความเป็นมาของคำยืมภาษาบาลี ๙
ลักษณะที่ควรสังเกตประกอบการอ่าน ๑๐-๑๑
ลักษณะคำไทยที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต ๑๒-๑๓
หลักตัวสะกดตามภาษาบาลี
ตัวอย่างคำภาษาบาลี ๑๔
ประโยชน์ของการเรียนรู้คำยืมภาษาบาลี ๑๕
ใบงาน ๑๖
-ใบงานที่ ๑ ๑๗
-ใบงานที่ ๒ ๑๘
-ใบงานที่ ๓ ๑๙
-ใบงานที่ ๔ ๒๐
แบบทดสอบหลังเรียน ๒๑
เฉลยแบบทดสอบ ๒๒-๒๕
เฉลยใบงาน ๒๖
-เฉลยใบงานที่ ๑ ๒๗
-เฉลยใบงานที่ ๒ ๒๘
-เฉลยใบงานที่ ๓ ๒๙
-เฉลยใบงานที่ ๔ ๓๐
บรรณณานุกรม ๓๑
๓๒

๑

คำชี้แจง

จุดประสงค์

1. เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ
ภาษาบาลี
2. เพื่อให้นักเรียนจำแนกคำภาษาบาลีได้อย่าง
ถูกต้อง

ส่วนประกอบของหนังสือ

๑.คํานํา คํา ชี้แจง สารบัญ
๒.เนื้อหาเกี่ยวกับภาษาบาลี
๓.แบบทดสอบก่อนเรียน/หลังเรียน
๔.ใบงาน

๒

แบบทดสอบ
ก่อนเรียน

๓

แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น

๑.พยัญชนะไทยทุกตัวถ้าไม่มีรูป
สระปรากฎอยู่ หรือ มิใช่ ตัวสะกด
ให้อ่านออกเสียงอย่างไรในภาษา
บาลี
ก.อ่านออกเสียงโดยเติมสระอิ
ข.อ่านออกเสียงตามพยัญชนะนั้น
ค.อ่านออกเสียงโดยประวิสรรชนีย์
ง.ไม่ต้องอ่านออกเสียงพยัญชนะตัว
นั้น ๆ

๒.คำว่า ปฎคฺค อ่านว่าอย่างไร
ก.ปฏิ - คัน
ข.ปะ - ติก - คะ
ค.ป - ฏิ - คัน
ง.ปะ - ติด - คัด

๓.คำว่า สุคติ
ก.สุก - ตึ
ข.สุ - คะ- ติ
ค.สุ - คะ - ตึง
ง.สุก - คะ - ติง

๔

แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น

๔.ข้อใดเป็นคำถวายสลากภัต
ก...สาลีนํ อุทกํ...
ข...อมฺหากํ ทีฆรตฺตํ...
ค...สลากภตฺตานิ สปริวารานิ...
ง...เสนาสนานิ อาคตานาคตสฺส..

๕.คำว่า สุขํ อ่านว่าอย่างไร
ก.สุก
ข.สุขา
ค.สุขัง
ง.สุขะ

๖.ข้อใดเป็นคำภาษาบาลี
ก.เจดีย์
ข.โกรธ
ค.ครุฑ
ง.ศูนย์

๕

แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น

๗.คำใดต่อไปนี้เป็นคำภาษาบาลี ๘.ข้อใดเป็นคำภาษาบาลีทุกคำ
ก.ปัญหา ก. สามัญ สามานย์
ข.วัตถุ ข.ปริศนา พฤติ
ค.ปรัชญา ค.พิสดาร วิถาร
ง.พัสดุ ง.กิริยา กีฬา

๙.คำในข้อใดยืมมาจากภาษาบาลี ๑๐.ข้อใดเป็นคำที่มาจากภาษาบาลี
ทุกคำ ทุกคำ
ก.กีฬา อิจฉา ขันติ ก. ศาล ฤกษ์ วิญญาณ
ข.เศวต อิทธิ สุริยะ ข. บัญญัติ พิษ วิกฤต
ค.สตรี วิทยุ วิชา ค. กติกา ทัพพี สมถะ
ง.ศาสนา ราตรี สวัสดี ง. จักร เมตตา ภาษา

๖

ภาษาบาลี

ภาษาบาลีและสันสกฤต เป็นภาษาในตระกูล
เดียวกันคือตระกูลอินโด-ยุโรป (Indo-
European) ภาษาในกลุ่มนี้ เป็นภาษาที่มีวิภัตติ
ปัจจัย หมายความว่าคำทุกคำ (ยกเว้นจำพวกอัพย
ยศัพท์) ไม่ว่าจะเป็นคำนามหรือคำกริยา ล้วนแต่มี
รากศัพท์ หรือผ่านการประกอบรูปศัพท์ทั้งสิ้น
ไม่ใช่จะสำเร็จเป็นคำศัพท์เลยทีเดียว และเมื่อจะนำ
ไปใช้จะต้องมีการแจกรูปเสียก่อน เพื่อทำหน้าที่
ต่างๆ ในประโยคเช่น เป็นประธาน เป็นกรรม
เป็นต้น

๗

ภาษาไทย แม้จะเป็นภาษาคนละตระกูลกับ
ภาษาบาลีและสันสกฤต แต่ก็รับเอาคำบาลีและ
สันสกฤตมาใช้ในภาษาไทยไม่น้อย อาจกล่าวได้ว่า
มากกว่าภาษาอื่นๆ ที่นำมาใช้ในภาษาไทยใน
ปัจจุบัน เช่น ภาษาอังกฤษ แต่เมื่อนำมาใช้ใน
ภาษาไทยแล้ว ก็มีการเปลี่ยนรูป เปลี่ยนเสียง
เปลี่ยนความหมาย ฯลฯ หรือที่เรียกว่าการกลาย
รูป กลายเสียง กลายความหมาย ฯลฯ นั่นเอง

๘

ภาษาบาลี

คําท ่ีใช้ในภาษาไทย นอกจากเป็นคําภาษาไทยแท้แล้ว ยัง
มีคําภาษาต่างประเทศ หลายภาษาปนอยู่มาก เน ่ืองจาก
ประเทศไทยมีการติดต่อส ่ื อสารกับประเทศต่างๆ เราจึง
ได้รับเอาภาษาและวัฒนธรรมของชาตินั้นเข้ามาด้วย จึงทํา
ให้มีคําจากภาษาอื่นเข้ามา ปะปนใช้อยู่ในภาษาไทยเป็นจํา
นวนมาก คําภาษาต่างประเทศที่ เข้ามาในภาษาไทย ถือว่า
เป็นส่วนหน ่ึ งของคําไทย เพราะเราใช้ติดต่อส ่ื อสารกันใน
ชีวิตประจําวัน คําท ี่ นํามาใช้ในภาษาไทยมากจนถือกันว่า
เป็นแม่ของภาษาไทย คือ ภาษาบาลีและสันสกฤต

ภาษาบาลี เป็นภาษาหนึ่งที่เราได้นําเข้ามาใช้ ภาษาบาลีเป็น
ภาษาอินเดีย อารยันสมัยกลาง เป็นภาษาท ใี่ ช้บันทึกคัมภีร์พระ
ไตรปิฎก และคัมภีร์สําคัญ ๆ ของ พระพุทธศาสนานิกายเถรวาท
(หินยาน) พระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ปัจจุบัน มีแพร่หลายอยู่
ในประเทศไทย ลังกา พม่า เป็นต้น ชาวพุทธในประเทศเหล่าน ้ี
เชื่ออว่า ภาษาบาลีคือภาษามคธ
คําว่า “บาลี” มีความหมาย ๓ อย่าง คือ
๑. บาลี หมายถึง พุทธวจนะ คือ คําสอนของพระพุทธเจ้า
๒. บาลี หมายถึง ภาษาในคัมภีร์พระไตรปิฎก
๓. บาลี หมายถึง แนว หรือแถวของพระไตรปิฎก

๙

ความเป็นมาของคำยืมภาษาบาลี

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่เป็นตัวเขียนภาษาไทย เอกสาร
เก่าที่สุดที่พบ การนําคําภาษาบาลีมาใช้ ได้แก่ ศิลาจารึกหลักที่ ๑
ของพ่อขุนรามคําแหงมหาราช จารึกหลักน ้ีแสดงให้เห็นว่าใน
สมัยสุโขทัย ภาษาบาลีและสันสกฤตได้เข้ามามีอิทธิพล ต่อภาษา
ไทยมากแล้ว นอกจากนี้ยังพบเน ้ือหาในจารึกและวงศัพท์ภาษา
บาลีในเอกสาร ตัวเขียนสมัยแรกๆ ทําให้เชื่อว่า การรับคําภาษา
บาลีเข้ามาใช้ในภาษาไทยเป็นความ จําเป็นอันเน ่ื องมาจากการ
รับความเชื่อทางศาสนา

ภาษาบาลีเป็นภาษาสําหรับพุทธศาสนาฝ่ายหินยาน พระภิกษุ
สงฆ์จําเป็นต้อง เรียนภาษาบาลีเพื่อประโยชน์แก่การเข้าใจธรรมะ

๑๐

คำในภาษาบาลี เมื่อนำมาเขียนถ่ายทอดเป็นภาษาไทยแล้ว จะมี
ลักษณะที่ควรสังเกตประกอบการอ่าน ดังนี้

๑.

ตัวอักษรทุกตัวที่ไม่มีเครื่องหมายใดอยู่บนหรือล่าง และไม่มีสระใดๆ
กำกับไว้ ให้อ่านอักษรนั้นมีเสียง "อะ" ทุกตัว เช่น

อรหโต อ่านว่า อะ-ระ-หะ-โต
ภควา อ่านว่า ภะ-คะ-วา
นมามิ อ่านว่า นะ-มา-มิ
โลกวิทู อ่านว่า โล-กะ-วิ-ทู

๒.

เมื่อตัวอักษรใดมีเครื่องหมาย ฺ (พินทุ) อยู่ข้างใต้แสดงว่าอักษรนั้นเป็น
ตัวสะกดของอักษรที่อยู่ข้างหน้า ผสมกันแล้วให้อ่านเหมือนเสียง
อะ+(ตัวสะกด) นั้น เช่น

สมฺมา (สะ+ม = สัม) อ่านว่า สัม-มา
สงฺโฆ (สะ+ง = สัง) อ่านว่า สัง-โฆ




ยกเว้นในกรณีที่พยัญชนะตัวหน้ามีเครื่องหมายสระกำกับอยู่แล้ว
ก็ให้อ่านรวมกันตามตัวสะกดนั้น เช่น

พุทฺโธ อ่านว่า พุท-โธ
พุทฺธสฺส อ่านว่า พุท-ธัส-สะ
สนฺทิฏฺฐิโย อ่านว่า สัน-ทิฏ-ฐิ-โย
ปาหุเนยฺโย อ่านว่า ปา-หุ-เนย-โย

๓. ๑๑

เมื่ออักษรใดมีเครื่องหมาย ํ (นฤคหิต) อยู่ข้างบนตัวอักษร
ให้อ่านให้เหมือนอักษรนั้นมีไม้หันอากาศและสะกดด้วยตัว
"ง" เช่น

อรหํ อ่านว่า อะ-ระ-หัง
สงฺฆํ อ่านว่า สัง-ฆัง
ธมฺมํ อ่านว่า ธัม-มัง
สรณํ อ่านว่า สะ-ระ-นัง
อญฺญํ อ่านว่า อัญ-ญัง
แต่ถ้าตัวอักษรนั้นมีทั้งเครื่องหมาย ํ (นฤคหิต) อยู่ข้างบน
และมีสระอื่นกำกับอยู่ด้วย ก็ให้อ่านออกเสียงตามสระที่
กำกับ + ง (ตัวสะกด) เช่น
พาหุํ อ่านว่า พา-หุง




๔.

เมื่ออักษรใดเป็นตัวนำแต่มีเครื่องหมาย ฺ (พินทุ) อยู่ข้าง
ใต้ด้วย ขอให้อ่านออกเสียง "อะ" ของอักษรนั้นเพียงครึ่ง
เสียงควบไปกับอักษรตัวตาม เช่น

สฺวากฺขาโต อ่านว่า สะหวาก-ขา-โต

๑๒

ลักษณะคำไทยที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต มี
หลักสังเกตดังนี้

1. มักเป็นคำหลายพยางค์ เช่น กษัตริย์ พฤกษา
ศาสนา อุทยาน ทัศนะ ฯลฯ

2. ตัวสะกดมักไม่ตรงตามมาตรา เช่น เทวัญ เนตร
อากาศ พิเศษ อาหาร ฯลฯ

3. นิยมมีตัวการันต์ เช่น กาญจน์ เกณฑ์ มนุษย์
สัมภาษณ์ อาทิตย์ ฯลฯ

4. ประสมด้วยพยัญชนะ ฆ ฌ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ภ ศ ษ ฤ
ฤๅ เช่น พยัคฆ์ อัชฌาสัย กฎ ปรากฏ สัณฐาน ครุฑ วัฒนา
เณร โลภ ฤทัย ฯลฯ

ยกเว้น ฆ่า เฆี่ยน ฆ้อง ศอก ศึก เศิก เศร้า ทั้งหมดนี้
เป็นคำไทยแท้

๑๓

ภาษาบาลี เป็นภาษาตระกูลเดียวกับภาษาสันสกฤต คือ ภาษา
ตระกูลวิภัตติปัจจัย จึงมีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก ข้อสังเกต
และตัวอย่างคำภาษาบาลี นิยมใช้ ฬ เช่น กีฬา จุฬา ครุฬ
นาฬิกา วิฬาร์ อาสาฬห ฯลฯ ประสมด้วยสระ อะ อิ อุ แทน ฤ
ในภาษาสันสกฤต เช่น อิทธิ อิสิ

นิยมใช้พยัญชนะ 2 ตัวซ้อนกัน กิตติ นิพพาน ปัจจัย
ปัญญา บุคคล บัลลังก์ ภัตตา มัจจุราช เมตตา วิญญาณ
สัญญาณ อัคคี อนิจจา

แบ่งพยัญชนะเป็นวรรคตามฐานที่เกิดและมีหลักตัวสะกด
ตัวตามที่แน่นอน ดังนี้

หลักตัวสะกดตามภาษาบาลี ๑๔

1. คำบาลี เมื่อมีตัวสะกดต้องมีตัวตาม
2. พยัญชนะที่เป็นตัวสะกดได้ คือ พยัญชนะแถวที่ 1, 3, 5
3. พยัญชนะแถวที่ 1 สะกด พยัญชนะแถวที่ 1, 2 ในวรรคเดียวกัน
ตาม เช่น สักกะ ทุกข์ สัจจะ มัจฉา อิตถี หัตถ์ บุปผา ฯลฯ
4. พยัญชนะแถวที่ 3 สะกด พยัญชนะแถวที่ 3, 4 ในวรรคเดียวกัน
เป็นตัวตาม เช่น พยัคฆ์ พุทธ อัคคี อัชฌาสัย อวิชชา ฯลฯ
5. พยัญชนะแถวที่ 5 สะกด พยัญชนะทุกตัวในวรรคเดียวกันตามได้
เช่น สังข์ องค์ สงฆ์ สัญชาติ สัณฐาน สันดาป สันธาน สัมผัส
สัมพันธ์ คัมภีร์ อัมพร ฯลฯ
6. พยัญชนะเศษวรรค เป็นตัวสะกดได้บางตัว เช่น อัยกา มัลลิกา
วิรุฬห์ ชิวหา ฯลฯ

๑๕

ตัวอย่างคำภาษาบาลี

กิตติ ภริยา กิเลส มัจจุราช กิริยา มัจฉา กีฬา
มัชฌิม เขต มหันต์ ขณะ เมตตา คิมหันต์
มิจฉา จตุบท มเหสี จิต มุสา จุฬา มัสสุ โจร
รัตนา เจดีย์ โลหิต จุติ วัตถุ ฉิมพลี วิชา
ญาติ วิญญาณ ดิถี วิตถาร ดารา วิริยะ ดุริยะ
วิสุทธิ์ เดชะ วุฒิ ทัพพี สงกา ทิฐิ สังข์ นาฬิกา
สงฆ์ นิพพาน สูญ นิลุบน สิริ ปฏิทิน สันติ
ปฏิบัติ สัญญาณ ปฐพี เสมหะ ปกติ สัจจะ

ปัญญา สติ ปัจจัย โสมนัส บุคคล อิทธิ
บัลลังก์ อัคคี บุปผา อัจฉรา โบกขรณี
อนิจจา ปฐม อัชฌาสัย ปัญหา อายุ พยัคฆ์

โอวาท ภัตตา โอรส ภิกขุ โอกาส

๑๖

ประโยชน์ของการเรียนรู้คำยืมภาษาบาลี

คํายืมภาษาบาลีที่นํ ามาใช้ในภาษาไทย
ส่วนใหญ่จะนํ ามาใช้ในทางศาสนา
วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี
วรรณคดี และใช้เป็นคําสุภาพและคําศัพท์
ทั่วไป ภาษาบาลีจึงมีอิทธิพลต่อภาษาไทย
มากพอควร ถ้าเราเลิกใช้คําท ่ี มาจากภาษา
นี้แล้ว คนไทยจะพูดจากันไม่สะดวก การ
เรียนรู้คํายืมภาษาบาลีแม้เพียงสังเขปก็จะ
ช่วยให้ เข้าใจภาษาไทยได้กว้างขวางยิ่งขึ้น

ดังนั้น การรู้ลักษณะของคํายืมบาลี จึง
ก่อให้เกิดประโยชน์แก่การใช้ภาษาไทย
ทั้งในด้านการเขียนสะกดคําและการใช้
คําให้ถูกต้องตรงตามความหมาย เราจึง
ควรเรียนรู้ เกี่ยวกับภาษาบาลี ตลอดจน
หลักเกณฑ์ต่างๆ ไว้ เพื่อจะได้เข้าใจวิธี

การและนําไปใช้ ได้ถูกต้อง

๑๗

ใบงาน

๑๘

ใบงานที่ ๑

คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้

๑.เติมพยัญชนะภาษาบาลีให้ถูกต้อง

๒.เติมสระภาษาบาลีให้ถูกต้อง











ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

ใบงานที่ ๒ ๑๙

คําชี้แจง เลือกตัวอักษรหน้าข้อความด้านขวามือใส่ในช่องว่างหน้าข้อความด้าน
ซ้ายมือ ให้ถูกต้องสัมพันธ์กัน

ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

......๑. ว , ย ก. ก. วรรค กะ
......๒. ผ , ม ข. วรรค จะ
......๓. ค , ง ค. วรรค ฏะ
......๔. ถ , น ง. วรรค ตะ
......๕. ข , ฆ จ. วรรค ปะ
......๖. ส , ฬ ฉ. เศษวรรค
......๗. ภ , พ
......๘. ฉ , ช
......๙. ธ , ต
......๑๐. ฐ , ฒ

๒๐

ใบงานที่ ๓

คําชี้แจง ให้นักเรียนอ่านบทความที่กําหนด แล้วพิจารณาหาคํายืมภาษา
บาลี แล้วนําคําที่ได้ เขียนลงในกลองข้อความ (ไม่นับคําซ้ํา)

ประโยชน์ของการทําสมาธในการดำรงชีวิต
การฝึกสมาธิเป็นเรื่องราวของการฝึกจิตเพ ่ือให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีในการปฏิบัติ เรา

ควรเรียนรู้ จากผู้ที่มีความรู้และประสบการณ์จะดีกว่า มิฉะนั้นแทนท จ่ี ะได้
ประโยชน์อาจกลายเปนผลร้ายได้ ในการฝึกทําสมาธินั้น จุดประสงค์ที่แท้จริงคือ
“การสะสมพลังแห่งจิต” เพราะกําลังของจิต เป็นสิ่งจําเป็นของชีวิตมนุษย์ คนทุก

คนต้องมีพลังจิตจึงจะทํางานได้สําเร็จ คนที่มีพลังจิตสูงจะทํางาน ได้ดีมี
ประสิทธิภาพมากกว่า ตรงกันข้ามถ้าขาดพลังจิตและมีกําลังใจไม่เพียงพอก็ไม่
สามารถควบคุม จิตใจของตนเองได้ การทําสมาธิอย่างสม่ำเสมอส่งเสริมให้เรามี
สติปัญญาหลักแหลมขึ้น ช่วยให้จิตใจ ปลอดโปร่ง สงบสุข คลายเครียด จึงทําให้
สุขภาพกายดีไปด้วย เรามักเป็นทุกข์เม ่ือปรารถนาสิ่งใดแล้วไม่สมความปรารถนา
แต่เป็นไปไม่ได้ที่คนเราจะสมความ ปรารถนาทุกอย่าง พระพุทธองค์จึงทรงสอนให้
พวกเราทําจิตเป็นกลาง ซึ่งการจะทําจิตเป็นกลาง ได้นั้นต้องอาศัยสมาธิ การได้ทํา

สมาธิเท่ากับเราได้พัฒนาเครื่องมือในการแก้ไขกิเลสให้เบาบางลง
ที่มา : www. ความรู้รอบตัว.com

ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

๒๑

ใบงานที่ ๔

คําช ี้ แจง ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คํายืมภาษาบาลี

๑. ปกปิด ปรานี ปริยัติ ปรัชญา

๒. รัฐ ริษยา รัศมี ราชาวดี

๓. จาระบี จักรี จริยา จักกาย

๔. วิจิตร วิงเวียน วรรณา วิชา

๕. วัตถ ุ วาโมร วายัง วารุณ

๖. อัศจรรย์ อัคนี องอาจ อุตุ

๗. ปริศนา ปัญญา ปลดปล่อย ปรักปรํา

๘. เจริญ เจษฎา จุฬา จีนแส

๙. อิตถ ี อามา อาเพศ แอลฟา

๑๐.เอกเขนก อัจฉรา อัศเจรีย์ อักษร

ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

๒๒

แบบทดสอบ
หลังเรียน

๒๓

แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น

๑.พยัญชนะไทยทุกตัวถ้าไม่มีรูป
สระปรากฎอยู่ หรือ มิใช่ ตัวสะกด
ให้อ่านออกเสียงอย่างไรในภาษา
บาลี
ก.อ่านออกเสียงโดยเติมสระอิ
ข.อ่านออกเสียงตามพยัญชนะนั้น
ค.อ่านออกเสียงโดยประวิสรรชนีย์
ง.ไม่ต้องอ่านออกเสียงพยัญชนะตัว
นั้น ๆ

๒.คำว่า ปฎคฺค อ่านว่าอย่างไร
ก.ปฏิ - คัน
ข.ปะ - ติก - คะ
ค.ป - ฏิ - คัน
ง.ปะ - ติด - คัด

๓.คำว่า สุคติ
ก.สุก - ตึ
ข.สุ - คะ- ติ
ค.สุ - คะ - ตึง
ง.สุก - คะ - ติง

๒๔

แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น

๔.ข้อใดเป็นคำถวายสลากภัต
ก...สาลีนํ อุทกํ...
ข...อมฺหากํ ทีฆรตฺตํ...
ค...สลากภตฺตานิ สปริวารานิ...
ง...เสนาสนานิ อาคตานาคตสฺส..

๕.คำว่า สุขํ อ่านว่าอย่างไร
ก.สุก
ข.สุขา
ค.สุขัง
ง.สุขะ

๖.ข้อใดเป็นคำภาษาบาลี
ก.เจดีย์
ข.โกรธ
ค.ครุฑ
ง.ศูนย์

๒๕

แ บ บ ท ด ส อ บ ก่ อ น เ รี ย น

๗.คำใดต่อไปนี้เป็นคำภาษาบาลี ๘.ข้อใดเป็นคำภาษาบาลีทุกคำ
ก.ปัญหา ก. สามัญ สามานย์
ข.วัตถุ ข.ปริศนา พฤติ
ค.ปรัชญา ค.พิสดาร วิถาร
ง.พัสดุ ง.กิริยา กีฬา

๙.คำในข้อใดยืมมาจากภาษาบาลี ๑๐.ข้อใดเป็นคำที่มาจากภาษาบาลี
ทุกคำ ทุกคำ
ก.กีฬา อิจฉา ขันติ ก. ศาล ฤกษ์ วิญญาณ
ข.เศวต อิทธิ สุริยะ ข. บัญญัติ พิษ วิกฤต
ค.สตรี วิทยุ วิชา ค. กติกา ทัพพี สมถะ
ง.ศาสนา ราตรี สวัสดี ง. จักร เมตตา ภาษา

๒๖

เฉลยแบบทดสอบ

๑ ค


๒ ข


๓ ข


๔ ค


๕ ค


๖ ก


๗ ก


๘ ง


๙ ก


๑
๐ ค

๒๗

เฉลยใบงาน

ใบงานที่ ๑ ๒๘

คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้

๑.เติมพยัญชนะภาษาบาลีให้ถูกต้อง

๒.เติมสระภาษาบาลีให้ถูกต้อง

อ
ะ อ
า อ
ิ อี
อุ
อู
เอ
โอ


ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

ใบงานที่ ๒ ๒๙

คําชี้แจง เลือกตัวอักษรหน้าข้อความด้านขวามือใส่ในช่องว่างหน้าข้อความด้าน
ซ้ายมือ ให้ถูกต้องสัมพันธ์กัน

๓๐
ใบงานที่ ๓

คําชี้แจง ให้นักเรียนอ่านบทความที่กําหนด แล้วพิจารณาหาคํายืมภาษา
บาลี แล้วนําคําที่ได้ เขียนลงในกลองข้อความ (ไม่นับคําซ้ํา)

จิต ปฏิบัติ ชีวิต สุข

ปัญญา ทุกข์ องค์ พัฒนา

สมาธิ กิเลส พุทธ

ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

๓๑

ใบงานที่ ๔

คําช ี้ แจง ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คํายืมภาษาบาลี

๑. ปกปิด ปรานี ปริยัติ ปรัชญา

๒. รัฐ ริษยา รัศมี ราชาวดี

๓. จาระบี จักรี จริยา จักกาย

๔. วิจิตร วิงเวียน วรรณา วิชา

๕. วัตถ ุ วาโมร วายัง วารุณ

๖. อัศจรรย์ อัคนี องอาจ อุตุ

๗. ปริศนา ปัญญา ปลดปล่อย ปรักปรํา

๘. เจริญ เจษฎา จุฬา จีนแส

๙. อิตถ ี อามา อาเพศ แอลฟา

๑๐.เอกเขนก อัจฉรา อัศเจรีย์ อักษร

ชื่อ..................................................ชั้น..........เลขที่...........

๓๒

บรรณานุกรม

กําชัย ทองหล่อ. (๒๕๕๔). หลักภาษาไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๕๓. กรุงเทพฯ : รวมสาส์น
(๑๙๙๗) จํากัด.

จิรวัฒน์ เพชรรัตน์ และอัมพร ทองใบ. (๒๕๕๖). ภาษาต่างประเทศในภาษาไทย.
กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.

ฟองจันทร์ สุขยิ่ง, กัลยา สหชาติโกสีย์, และภาสกร เกิดอ่อน. (๒๕๕๑). ภาษาไทย
หลักภาษาและการใช้ภาษา . กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์.