หน่วยที่ 6 จัดทำ โดย นางราณี พึ่งเดช แผนธุรกิจ วิชา ธุรกิจและการเป็น ป็ ผู้ประกอบการ
สาระสำ คัญ แผนธุรกิจ คือผลสรุปหรือผลรวมแห่งกระบวนการ คิดพิจารณาและการตัดสินใจของผู้ประกอบการ เพื่อแสดง ให้เห็นถึงโอกาสทางธุรกิจ และเป็น ป็ ตัวช่วยในการชี้แนะการ ดำ เนินงานขั้นตอนในการดำ เนินกิจการเพราะแผนธุรกิจมี รายละเอียดที่ครบถ้วนสมบูรณ์ไม่ว่าจะเป็น ป็ แผนทางด้านการ ตลาด การแข่งขันกลยุทธ์และประมาณการทางการเงินซึ่ง สามารถชี้ให้เห็นถึงจุดอ่อนและข้อควรระวังต่าง ๆเหตุผล หลักที่ผู้ประกอบการต้องจัดทำ แผนธุรกิจเพราะได้เห็น ทิศทางเชิงกลยุทธ์ของธุรกิจเป็น ป็ การสื่อสารเชิงกลยุทธ์ ของธุรกิจให้แก่บุคคลหรือองค์กรที่สามารถจัดสรรเงินทุน ให้ทราบถึงความเป็นไปได้ของโครงการ
1.ความหมายของแผนธุรกิจ 2.วัตถุประสงค์ของการเขียนแผนธุรกิจ 3.ประโยชน์ของแผนธุรกิจ 4.ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ 5.รูปแบบของแผนธุรกิจ สาระการเรียนรู้
จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม เมื่อศึกษาหน่วยที่ 6 จบแล้วผู้เรียนสามารถ 1.บอกความหมายของแผนธุรกิจได้ 2.บอกวัตถุประสงค์ของการเขียนแผนธุรกิจได้ 3.บอกประโยชน์ของแผนธุรกิจได้ 4.อธิบายขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจได้ 5.อธิบายรูปแบบของแผนธุรกิจได้ 6.มีคุณธรรมจริยธรรมค่านิยมและคุณลักษณะอันพึง ประสงค์อย่างมีเหตุผล 7.มีเจตคติที่ดีและเห็นคุณค่าของการแผนธุรกิจ
สาระสำ คัญ แผนธุรกิจ(BUSINESS PLAN)เป็น ป็ เครื่องมือสำ หรับ ผู้ประกอบการที่เพิ่งเริ่มก่อตั้งกิจการเพราะแผนธุรกิจ เป็นการรวบยอดกระบวนการทางความคิดของผู้ประกอบ การทำ ให้เห็นถึงโอกาสทางธุรกิจที่จะเกิดขึ้นในอนาคตแผน ธุรกิจเปรียบเสมือนเข็มทิศในการนำ ทางที่จะชี้แนวทางในการ ดำ เนินธุรกิจไม่ว่าจะเป็นกลยุทธ์ในการดำ เนินธุรกิจ การ แข่งขันทางตลาด การคาดคะเนทางการเงินเพื่อจะนำ ผู้ ประกอบการไปสู่ความสำ เร็จหรือแม้กระทั่งเห็นจุดอ่อนและ จุดแข็งรวมทั้งปัญหาและอุปสรรคเพื่อให้ผู้ประกอบการได้ ทำ การปรับปรุงแก้ไขต่อไป
ความหมายของแผนธุรกิจ ความหมายของการวางแผนทางการเงิน แผน ธุรกิจ (BUSINESS PLAN) หมายถึงแผนการดำ เนินงาน ของธุรกิจที่ผู้ประกอบการจัดทำ ขึ้นมาเพื่อบอกขั้นตอนหรือ กิจกรรมต่าง ๆ ในการดำ เนินธุรกิจที่ครอบคลุมตั้งแต่รูป แบบธุรกิจ แผนด้านการเงิน แผนการลงทุนแผนการตลาด แผนการผลิต การวิเคราะห์สถานการณ์รวมทั้งการประมาณ การรายได้และรายจ่ายที่คาดว่าจะเกิดขึ้นทั้งในระยะสั้นและ ระยะยาว ความสำ คัญของการจัดทำ แผนธุรกิจ การจัดทำ แผนธุรกิจเป็นสิ่งสำ คัญอย่างหนึ่งและเป็น ป็ มาตรฐานในการทำ ธุรกิจให้ทันสมัยโดยเฉพาะในการยื่นเรื่อง ขอกู้เงินหรือขอสินเชื่อจากสถาบันการเงินเพื่อนำ มาลงทุน เพราะจะทำ ให้ผู้ประกอบการ ผู้ร่วมทำ ธุรกิจหรือสถาบันการ เงินได้เห็นภาพรวมของการทำ ธุรกิจรวมถึงสามารถประเมิน ความเป็นไปได้ของโครงการต่าง ๆ ว่ามีความเป็น ป็ ไปได้มาก น้อยเพียงใด จะถึงจุดคุ้มทุนเมื่อใด มีความสามารถในการ ชำ ระหนี้คืนหรือไม่แผนธุรกิจนอกจากจะเป็น ป็ การประเมิน ความเป็นไปได้ของโครงการแล้วยังเป็น ป็ สิ่งที่สถาบันการเงิน ที่ให้สินเชื่อสามารถกำ หนดเป็น ป็ แผนงานและแผนการควบคุม การดำ เนินงานของผู้ประกอบการได้อีกทางหนึ่งด้วย
วัตถุประสงค์ของการเขียนแผนธุรกิจ แผนธุรกิจเป็นแผนงานของผู้ประกอบการที่เกิดจาก ความคิดต้องการประกอบธุรกิจตั้งแต่เริ่มก่อตั้งจนถึง ระหว่างการดำ เนินการ และการขยายกิจการ โดยผู้ประกอบ การจะต้องนำ แนวคิดและวิธีการทางธุรกิจมาเขียนเป็น ป็ กิจกรรมการทำ งานที่ชัดเจน ด้วยการจัดทำ แผนธุรกิจตาม วัตถุประสงค์ของการเขียนแผนธุรกิจดังนี้ 1.เพื่อใช้เป็นคู่มือหรือเป็นแผนงานในการลงทุนและประกอบ การ 2.เพื่อใช้เป็นแนวทางและเครื่องมือในการควบคุมการปฏิบัติ งานทุกขั้นตอนตั้งแต่การเริ่มต้นในการลงทุนและการขยาย กิจการ 3.เพื่อใช้ในการประเมินความเสี่ยงและประเมินปัจปัจัยแห่ง ความสำ เร็จของธุรกิจ 4.เพื่อใช้เป็นเอกสารประกอบการขอกู้เงินจากสถาบันการ เงิน
ประโยชน์ของแผนธุรกิจ แผนธุรกิจที่ผู้ประกอบการได้จัดทำ ขึ้นมีประโยชน์ 3 ลักษณะ ดังนี้คือ 1.เป็นคู่มือในการปฏิบัติงานในการลงทุนและการ ดำ เนินธุรกิจ แผนธุรกิจเป็น ป็ เครื่องมือที่ใช้ในการวางแผน การดำ เนินงานของกิจการเพราะแผนธุรกิจถูกจัดทำ ขึ้นมา จากข้อมูลที่ผ่านการวิเคราะห์อย่างรอบคอบ มีการศึกษา ความเป็นไปได้มาอย่างละเอียด การจัดทำ แผนธุรกิจทำ ให้ การดำ เนินงานทางธุรกิจเป็น ป็ ไปในทิศทางที่ถูกต้องและมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผล 2.เป็นแผนที่สำ หรับการประกอบธุรกิจ แผนธุรกิจที่ จัดทำ ขึ้นได้ผ่านกระบวนการคิดและวิเคราะห์อย่างถูกต้อง ละเอียดรอบคอบและรัดกุมดังนั้นสิ่งที่เขียนไว้ในแผนธุรกิจ สามารถนำ ไปใช้ในการดำ เนินธุรกิจได้อย่างชัดเจนว่าจะทำ อะไร เมื่อใดโดยใคร ในเวลาใด อย่างไรจึงทำ ให้ธุรกิจดำ เนิน ธุรกิจได้อย่างชัดเจน 3.เป็นข้อตกลงและสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้ที่ เกี่ยวข้อง แผนธุรกิจจะบอกถึงแหล่งเงินทุน วิธีการดำ เนิน ธุรกิจระยะเวลาผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับจากการดำ เนิน งานได้อย่างชัดเจน ลดความขัดแย้งสร้างความเข้าใจและ มั่นใจในการดำ เนินธุรกิจได้เป็น ป็ อย่างดีไม่ว่าผู้เกี่ยวข้องจะ เป็นผู้ถือหุ้น เจ้าหนี้หรือคู่ค้าเพราะบุคคลเหล่านี้เมื่อทราบ สถานการณ์ล่วงหน้าย่อมคาดการณ์อนาคตของธุรกิจได้ อย่างถูกต้องและได้รับการสนับสนุนช่วยเหลือให้ธุรกิจมี ความก้าวหน้าและยั่งยืน ดังนั้นแผนธุรกิจจึงเปรียบเสมือน ข้อตกลงระหว่างธุรกิจกับผู้ที่เกี่ยวข้อง
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ แนวทางในการเริ่มต้นเขียนแผนธุรกิจมี 5ขั้นตอน ดังนี้ 1.เลือกประเภทธุรกิจ 2.รวบรวมข้อมูล 3.วิเคราะห์ตลาดและวิเคราะห์ธุรกิจ 4.กำ หนดรูปแบบของธุรกิจ 5.เขียนแผนธุรกิจ
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ ขั้นที่1 เลือกประเภทธุรกิจ (SELECT BUSINESS TYPE) ผู้ประกอบการควรเลือกธุรกิจที่เหมาะสมกับตนเองเพราะจะ ทำ ให้มีโอกาสประสบความสำ เร็จมากกว่าธุรกิจที่ไม่เหมาะสม กับตนเอง ลักษณะธุรกิจที่เหมาะสมกับตนเอง เช่นเป็น ป็ ธุรกิจที่ชอบและถนัดมีความชำ นาญธุรกิจมีหลายประเภท ได้แก่ ธุรกิจบริการธุรกิจผลิต ธุรกิจด้านเทคโนโลยี ธุรกิจ เกษตรฯลฯหลักการพิจารณาประเภทธุรกิจต้องพิจารณา จากอุปนิสัยของตนเองก่อน ความชอบหรือไม่ชอบ ความ ถนัดหรือไม่ถนัด ความรู้และความชำ นาญที่มีอยู่หลังจากนั้น จึงพิจารณาโอกาสความเป็น ป็ ไปได้ของธุรกิจ ลูกค้าเป้าป้หมาย มีปริมาณมากเพียงพอจะลงทุนหรือไม่ โอกาสของตลาด ฯลฯ ขั้นที่ 2 รวบรวมข้อมูล (COLLECT INFORMATION) เป็นขั้นตอนการเก็บรวบรวมข้อมูล คัด เลือกข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เป็น ป็ พื้นฐานและจำ เป็น ป็ ต่อธุรกิจ ข้อมูลที่จำ เป็นในการใช้เขียนแผนธุรกิจสามารถค้นหาได้ 2 แหล่ง ดังนี้คือ
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ 1.แหล่งข้อมูลภายในกิจการ (INTERNAL DATA) ได้แก่ - ทะเบียนการค้า ใบอนุญาตประกอบกิจการ ทะเบียนผู้ ถือหุ้น และงบการเงิน - เอกสารการโฆษณาและประชาสัมพันธ์ที่แจ้งให้ลูกค้า ทราบ - เอกสารที่เกี่ยวโยงกับลูกค้า เจ้าหนี้หน่วยงานที่ เกี่ยวข้อง เช่น สัญญาเงินกู้ยืมจากธนาคาร สัญญาเช่า อาคาร / ที่ดิน - เอกสารรับรองจากหน่วยงานราชการเช่น มาตรฐาน มอก. มาตรฐาน ISO หรือรางวัล ที่ได้รับจากหน่วยงานต่าง ๆ ฯลฯ - ข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าหรือสถานประกอบการ ได้แก่ ภาพถ่ายสินค้าหรือบริการ - ข้อมูลเกี่ยวกับการจัดองค์กร เช่น แผนผังการจัด องค์กร ประวัติผู้จัดการ หรือคณะกรรมการผู้จัดการ หรือผู้ บริหารหลักของธุรกิจ ค่าจ้างเงินเดือน จำ นวนบุคคล แนวคิดประวัติความเป็นมาของธุรกิจ ฯลฯ - ข้อมูลด้านเงื่อนไขการค้าและสถิติการดำ เนินงาน เช่น นโยบายเครดิตนโยบายการบริหารการเงิน นโยบายการ บริหารเงินทุนหมุนเวียน - ข้อมูลเกี่ยวกับสถิติการขาย ได้แก่ยอดขายแต่ละ เดือน ต้นทุนการผลิตหรือค่าใช้จ่าย ในแต่ละเดือน
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ 2.แหล่งข้อมูลภายนอกกิจการ (EXTERNAL DATA) ข้อมูลที่ธุรกิจมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องโดยตรง และโดยอ้อมที่มีผลกระทบโดยตรงต่อธุรกิจ ได้แก่ 2.1คู่แข่ง ข้อมูลเกี่ยวกับคู่แข่งให้พิจารณาคู่แข่ง หลักและคู่แข่งรองเพื่อนำ ข้อมูลมาเปรียบเทียบในการ วิเคราะห์ตลาดและนำ มาใช้ในการกำ หนดกลยุทธ์ทางการ ตลาด ข้อมูลที่ควรรวบรวม ได้แก่ชื่อธุรกิจคู่แข่งราย ละเอียดของสินค้าหรือบริการของคู่แข่งคือ ลักษณะ รูป แบบการตั้งราคาและเงื่อนไขการขายจุดเด่น จุดด้อย ยอด ขายหรือต้นทุนค่าใช้จ่าของคู่แข่ง ฯลฯ - คู่แข่งหลักได้แก่ธุรกิจที่มีลักษณะและรายละเอียด ของสินค้าหรือบริการแบบเดียวกันกับธุรกิจของเรา - คู่แข่งรองคือ ธุรกิจที่มีลักษณะและรายละเอียดสินค้า หรือบริการที่แตกต่างกันกับธุรกิจของเรา แต่ก็สามารถ ทดแทนกันได้ เช่นธุรกิจร้านขายราดหน้า “ร้านราดหน้ายอด ผัก”คู่แข่งหลัก คือ ร้านขายราดหน้าเหมือนกัน คู่แข่งรอง คือ ร้านขายก๋วยเตี๋ยว ร้านขายอาหารตามสั่ง ร้านขายข้าว มันไก่ ที่อยู่บริเวณเดียวกันหรือใกล้เคียงกัน เป็น ป็ ต้น
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ 2.2ข้อมูลทางเศรษฐกิจสภาวะตลาด และ อุตสาหกรรม เป็นการหาข้อมูลทางเศรษฐกิจเพื่อนำ มาใช้ อ้างอิงในแผนธุรกิจเกี่ยวกับสภาวะตลาด การเปลี่ยนแปลง ของธุรกิจในภาพรวมและการแสดงถึงการเจริญเติบโตของ เศรษฐกิจ เช่นข้อมูลจากภาครัฐจะเป็น ป็ ข้อมูลจำ นวนลูกค้า ยอดขาย มูลค่าของรายได้หรือหากเป็น ป็ ข้อมูลทางภาค เอกชนสามารถหาได้จากหอการค้า ธนาคารแห่งประเทศไทย สภาอุตสาหกรรมกระทรวงอุตสาหกรรมศูนย์วิจัยกสิกร หนังสือพิมพ์ และนิตยสารทางธุรกิจ เป็น ป็ ต้น ขั้นที่ 3 วิเคราะห์ตลาดและวิเคราะห์ธุรกิจ (ANALYZE MARKET) ขั้นตอนนี้เป็นการนำ ข้อมูลมาวิเคราะห์สภาพตลาดและสภาพ ของธุรกิจที่เป็นอยู่ ด้วยการวิเคราะห์ SWOT SWOT ANALYSIS คือ การวิเคราะห์สถานการณ์ของ ธุรกิจว่ามีปัญหา อุปสรรคจุดเด่นและ จุดด้อยอย่างไร โดยการวิเคราะห์ปัจปัจัยสองด้าน คือ ปัจปัจัย ภายนอกและปัจจัยภายใน ได้แก่
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ 1.การวิเคราะห์ปัจจัยภายใน เป็นการวิเคราะห์ปัจจัยที่ เกิดขึ้นภายในธุรกิจ ที่สามารถแก้ไข ปรับปรุงหรือพัฒนาได้ ด้วยตัวธุรกิจเอง มี 2 ประการ คือ จุดแข็งและจุดอ่อน ได้แก่ - จุดแข็ง (STRENGTHS : S) คือ การค้นหาจุดเด่น ของธุรกิจหรือของผู้ประกอบการที่เป็น ป็ ประโยชน์ต่อกิจการ เช่นมีแหล่งวัตถุดิบที่มีต้นทุนต่ำ มีความรู้ความชำ นาญทาง เทคนิคที่ดีกว่า มีสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้ามีประสบการณ์มีระบบการจัดจำ หน่าย สินค้าที่ดีและทันสมัยมีการปรับปรุงสินค้าให้ทันสมัยเสมอมี สภาพคล่องสูง ฯลฯ - จุดอ่อน (WEAKNESSES : W) คือ การวิเคราะห์หา ข้อบกพร่องหรือข้อด้อยของธุรกิจหรือผู้ประกอบการ ซึ่ง ส่วนใหญ่เป็นความขาดแคลน ความบกพร่อง ความผิด พลาดที่กิจการสามารถควบคุมและปรับปรุงแก้ไขได้ เช่น ระบบการควบคุมสินค้าไม่ดีระบบการขายไม่ดี มีเทคโนโลยี และเครื่องจักรที่ล้าสมัย มีเงินทุนหมุนเวียนไม่เพียงพอผู้ บริหารหรือผู้ประกอบการขาดความรู้และความชำ นาญ ในการบริหารจัดการ ฯลฯ
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ 2.การวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก เป็นการวิเคราะห์หา ปัจจัยที่อยู่ภายนอกซึ่งมีผลกระทบต่อกิจการ ซึ่งอาจจะเป็น ป็ ในเรื่องของสิ่งแวดล้อม คู่แข่ง นโยบายของรัฐบาลหรือภัย จากธรรมชาติ ปัจจัยภายนอกเป็น ป็ ปัจปัจัยที่ธุรกิจไม่สามารถ ควบคุมหรือแก้ปัญหาได้ด้วยตนเอง แต่ต้องศึกษาหาวิธี การที่ลดหรือเลี่ยงการดำ เนินการที่อาจจะมีผลกระทบต่อ ธุรกิจ ปัจจัยภายนอกได้แก่ โอกาสและอุปสรรค ดังนี้ - โอกาส (OPPORTUNITIES :O) คือการวิเคราะห์หา ปัจจัยที่สนับสนุนการประกอบธุรกิจให้ได้เปรียบคู่แข่งที่ทำ ให้ ธุรกิจเจริญรวดเร็วกว่า “โอกาส”เป็น ป็ ข้อได้เปรียบของผู้ ประกอบการเป็นปัจจัยภายนอกที่ธุรกิจไม่สามารถควบคุมได้ ปัจจัยนี้ได้แก่ คู่แข่งขันมีน้อย เป็น ป็ ผู้ผลิตรายเดียวในตลาด ทำ เลที่ตั้งดีมีที่จอดรถ รัฐบาลให้การสนับสนุน ฯลฯ
-ปัญหาและอุปสรรค (THREATS :T) คือ การ วิเคราะห์สิ่งที่เป็นผลลบต่อธุรกิจทำ ให้ธุรกิจดำ เนินกิจการได้ ยากขึ้นซึ่งอาจส่งผลกระทบให้ธุรกิจมีลูกค้าที่ลดลงหรือมี ยอดขายลดลง เป็นปัญหาและอุปสรรคในการดำ เนินธุรกิจ และผู้ประกอบการไม่สามารถควบคุมได้และยังส่งผลต่อ ความสำ เร็จของธุรกิจหากผู้ประกอบการไม่สามารถแก้ไข ปัญหาได้การที่ผู้ประกอบวิเคราะห์หาอุปสรรคเพื่อหาวิธีการ หลีกเลี่ยงหรือเป็นการเพิ่มความระมัดระวังเพื่อให้เกิดผลก ระทบในการดำ เนินงานของธุรกิจให้น้อยที่สุด เช่น ค่าจ้าง แรงงานสูงขึ้นราคาวัตถุดิบสูงขึ้น ฯลฯ ในการวิเคราะห์ ตลาดหรือการวิเคราะห์ธุรกิจผู้ประกอบการจะวิเคราะห์ด้าน ใดก่อนก็ได้ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของธุรกิจ เช่น การ วิเคราะห์จากปัจจัยภายในไปสู่ปัจปัจัยภายนอก หรือวิเคราะห์ จากปัจจัยภายนอกเข้ามาสู่ปัจปัจัยภายใน เป็น ป็ ต้น ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ
ขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจ ขั้นที่ 4 กำ หนดรูปแบบของธุรกิจ (DEFINE BUSINESS MODEL) เป็นการกำ หนดแนวทางการดำ เนิน ธุรกิจให้มีรูปแบบที่เป็นจุดเด่นหรือสามารถแข่งขันกับผู้ ประกอบการรายอื่นได้หรือเป็น ป็ การหาวิธีการเพื่อให้ธุรกิจ ประสบความสำ เร็จอย่างยั่งยืนรูปแบบธุรกิจ (BUSINESS MODEL)หมายถึงแนวทางการดำ เนินธุรกิจของผู้ประกอบ การเพื่อให้มีรายได้และมีผลกำ ไรที่ยั่งยืนเป็น ป็ การหาจุดเด่น ของธุรกิจให้ประสบความสำ เร็จและสามารถเอาชนะคู่แข่งขัน ได้อย่างยั่งยืน ตัวอย่างเช่น ร้านสะดวกซื้อของบริษัท ซีพี ออล จำ กัด หรือร้าน 7-ELEVEN ได้กำ หนด BUSINESS MODEL ไว้ 2 ประการ ดังนี้ ประการที่ 1 คือ การส่งมอบสินค้าที่สร้างความพึงพอใจให้ ลูกค้า ได้แก่ การเปิดบริการตลอด 24 ชั่วโมง ประการที่ 2 คือ การสร้างรูปแบบการแสวงหารายได้ให้ ธุรกิจ ได้แก่ การหารายได้เสริมจากการบริการอื่น ๆ ด้วย การคิดค่าธรรมเนียมรายได้จากการให้บริการธุรกรรมด้วย การรับ–จ่ายค่าสาธารณูปโภค ฯลฯ ขั้นที่ 5 เขียนแผนธุรกิจ (WRITE BUSINESS PLAN)เมื่อผู้ประกอบการได้กำ หนด BUSINESS MODEL แล้วว่าจะดำ เนินการในรูปแบบใด ใช้กลยุทธ์หรือวิธีการใดในการสร้างจุดเด่นหรือใช้กลยุทธ์ใด ในการแข่งขันทางการตลาดกับคู่แข่งขันทางการค้า ลำ ดับ ถัดไปผู้ประกอบการต้องเขียนแผนธุรกิจ ซึ่งการเขียนแผน ธุรกิจเป็นหัวใจสำ คัญที่ผู้ประกอบการรายใหม่ต้องศึกษา หาความรู้และจัดทำ
รูปแบบของแผนธุรกิจ การเขียนแผนธุรกิจนั้นไม่มีโครงสร้างหรือคู่มือการ เขียนแผนธุรกิจใดที่ดีที่สุดหรือสามารถใช้ได้กับทุกธุรกิจ เพราะธุรกิจแต่ละประเภทมีลักษณะที่แตกต่างกันในการ ดำ เนินงานดังนั้นจุดประสงค์ของการเขียนแผนธุรกิจจึงมี รายละเอียดที่แตกต่างกันไปตามลักษณะของธุรกิจนั้น ๆ หลักการเขียนแผนธุรกิจ คือต้องเขียนให้เข้าใจง่ายกระชับ และไม่วกวน มีความเป็นไปได้ในเชิงพาณิชย์ มีความถูก ต้องตามกฎหมายและข้อสมมุติฐานหลีกเลี่ยงการใช้ศัพท์ เฉพาะแต่หากไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ให้เขียนคำ นิยามศัพท์ ไว้เพื่ออธิบายด้วยรูปแบบการเขียนแผนธุรกิจแบ่งออกส่วน ประกอบออกเป็น 3ส่วน คือ
รูปแบบของแผนธุรกิจ ส่วนที่ 1 เรียกว่า ส่วนแรก ประกอบด้วยปกหน้าและ สารบัญ ส่วนที่ 2 เรียกว่า ส่วนเนื้อหา ประกอบด้วย บทสรุป ของผู้บริหารหรือบทสรุปของโครงการ วัตถุประสงค์ใน การนำ เสนอแผนธุรกิจ ความเป็น ป็ มาของโครงการ ผลิตภัณฑ์ การวิเคราะห์ตลาดและการวิเคราะห์ธุรกิจ แผนการบริหารจัดการแผนการตลาดและการขาย และการ วางแผนด้านการเงิน ส่วนที่ 3 เรียกว่า ส่วนสุดท้าย ประกอบด้วย เอกสารอ้างอิง/บรรณานุกรม และภาคผนวก/ เอกสารแนบ รูปแบบและวิธีการเขียนแผนธุรกิจส่วนที่ 1 ส่วนแรก ประกอบด้วย 1.1 ปกหน้า ในส่วนนี้จะเป็น ป็ ส่วนของ รายละเอียดของชื่อธุรกิจ ชื่อผู้จัดทำ ที่อยู่ที่สามารถติดต่อ ได้สะดวก ซึ่งจะประกอบด้วยเบอร์แฟกซ์ E-MAILหมายเลข โทรศัพท์เป็นต้น
รูปแบบของแผนธุรกิจ 1.2สารบัญคือ ส่วนที่แสดงถึงลำ ดับเนื้อหาของแผน ธุรกิจการเรียงลำ ดับก่อนหลังตามเนื้อหาที่ปรากฏในแผน ธุรกิจกรณีที่มีหัวข้อย่อยหรือมีรายละเอียดเป็น ป็ จำ นวนมาก ควรแบ่งหัวข้อออกเป็นลำ ดับ โดยมีตัวเลขกำ กับพร้อม ลำ ดับหัวข้อย่อย เช่นหัวข้อที่ 1 หัวข้อย่อยที่ 1.1และ 1.1.1 และหากมีตารางหรือรูปภาพควรจัดทำ สารบัญตารางหรือ สารบัญรูปภาพประกอบด้วย
รูปแบบของแผนธุรกิจ ส่วนที่ 2 ส่วนเนื้อหา ประกอบด้วย 2.1 บทสรุปของผู้บริหารหรือบทสรุปของโครงการ การเขียนบทสรุปของผู้บริหารควรเลือกเฉพาะประเด็น สำ คัญ ให้มีความกระชับและรัดกุม ไม่มีรายละเอียดมากเกิน ไป และไม่ควรเขียนเกิน 1 – 2หน้ากระดาษหัวข้อที่จำ เป็น ป็ ต้องมีในบทสรุปผู้บริหารได้แก่ ชื่อโครงการ / บริษัท / ห้าง หุ้นส่วน / กิจการที่ตั้งของกิจการเหตุผลในการเลือกดำ เนิน ธุรกิจเหตุผลในการเลือกผลิตภัณฑ์สินค้าหรือบริการ กลุ่ม ลูกค้าเป้าหมาย การบริหารจัดการ ความสามารถทางการ แข่งขันและวิธีการแข่งขัน การบริหารจัดการ สรุปผล ทางการเงิน ฯลฯ
รูปแบบของแผนธุรกิจ 2.2วัตถุประสงค์ในการนำ เสนอแผนธุรกิจ เป็นการเขียนรายละเอียดเกี่ยวกับวัตถุประสงค์การนำ เสนอ แผนธุรกิจ เช่นเพื่อขอสนับสนุนจากหน่วยงานเพื่อขอรับ การสนับสนุนเงินกู้หรือเพื่อขอสนับสนุนในการร่วมลงทุน ฯลฯโดยมีการแจกแจงรายละเอียดเกี่ยวกับวัตถุประสงค์ให้ ชัดเจน เช่นจำ นวนวงเงินที่ขอกู้วัตถุประสงค์ของการใช้เงิน หลักประกันในการขอกู้การให้ผลตอบแทนหรือเงื่อนไขต่าง ๆฯลฯการแสดงในส่วนวัตถุประสงค์นี้ควรแยกออกเป็น ป็ หน้า เอกสรต่างหากเฉพาะเพื่อเน้นความสำ คัญให้ผู้อ่านหรือผู้ พิจารณาชัดเจนยิ่งขึ้น
รูปแบบของแผนธุรกิจ 2.3บทที่ 1 ความเป็นมาของโครงการ ความเป็นมาของโครงการเป็น ป็ การกล่าวถึงแนวคิดในการ ก่อตั้งกิจการ ผู้ก่อตั้ง ปีที่ก่อตั้ง ทุนจดทะเบียน / ทุนที่ ชำ ระแล้ว การเติบโตของกิจการ การเปลี่ยนแปลงผู้บริหาร รายชื่อผู้ถือหุ้นหรือรายชื่อหุ้นส่วน ประวัติของผู้เป็น ป็ หุ้นส่วน ผู้ถือหุ้นและสรุปผลการดำ เนินงานย้อนหลัง 3 ปี
2.4บทที่ 2 ผลิตภัณฑ์ สินค้า / บริการ สำ หรับผลิตภัณฑ์ สินค้า / บริการ ในส่วนนี้ให้นำ เสนอ 2 รายการ คือ 1.รายละเอียดของผลิตภัณฑ์หรือบริการของธุรกิจเป็น ป็ รายละเอียดเกี่ยวกับชนิดของผลิตภัณฑ์หรือบริการ รูปแบบ ของผลิตภัณฑ์หรือบริการ ราคาขายแต่ละแบบ การบรรจุ หีบห่อ ตราของสินค้าการให้บริการก่อนการขายและหลังการ ขายเป็นต้น 2.ปภาพสินค้าเป็นการนำ เสนอภาพตัวอย่างสินค้า / บริการของธุรกิจ เช่นสถานที่การให้บริการ ขั้นตอนการ บริการ บรรยากาศต่าง ๆ ฯลฯโดยแสดงเป็น ป็ ภาพถ่าย ตัวอย่างรวมถึงในกรณีที่ผลิตภัณฑ์สินค้าจำ เป็น ป็ ต้องใช้ บริการหรือกรณีที่มีแผ่นพับหรือคู่มือกระบวนการบริการ อาจแนบแผ่นพับดังกล่าวไว้เพิ่มเติมไว้ในภาคผนวก รูปแบบของแผนธุรกิจ
2.5บทที่ 3 การวิเคราะห์ตลาดและการวิเคราะห์ ธุรกิจ การวิเคราะห์ตลาดและการวิเคราะห์ธุรกิจเป็น ป็ การนำ เสนอ ข้อมูลเกี่ยวกับสภาวะอุตสาหกรรมและสภาวะตลาด การ แบ่งส่วนตลาดและส่วนแบ่งทางการตลาด แนวโน้มทางการ ตลาด ตลาดเป้าหมายคู่แข่งรายละเอียดเปรียบเทียบคู่แข่ง นำ มาวิเคราะห์สภาพตลาดโดยทั่วไปและสภาพของธุรกิจที่ เป็นอยู่ว่ามีสภาพเป็นเช่นไรโดยวิเคราะห์เปรียบเทียบจุดเด่น และจุดด้อยของสินค้าและบริการของเรากับคู่แข่ง วิเคราะห์ปัจจัยด้วยวิธี SWOT ANALYSIS การวิเคราะห์ สถานการณ์ในการดำ เนินธุรกิจด้วยการวิเคราะห์ปัจปัจัย ภายในธุรกิจเองและปัจจัยภายนอกหรือสิ่งที่อยู่ภายนอก ธุรกิจซึ่งธุรกิจไม่สามารถควบคุมได้ทำ ให้ส่งผลต่อการ ดำ เนินงานของธุรกิจ รูปแบบของแผนธุรกิจ
2.6 บทที่ 4 แผนการบริหารจัดการ เป็นการนำ เสนอข้อมูลของกิจการ ได้แก่ ชื่อกิจการ ชื่อ กรรมการ/ผู้จัดการ/เจ้าของกิจการ รายชื่อผู้ถือหุ้น / ผู้ เป็นหุ้นส่วน ประวัติของกรรมการผู้บริหาร โครงสร้าง องค์กร หน้าที่และความรับผิดชอบของบุคลากรหลัก แผน งานและค่าใช้จ่ายบุคลากร วิสัยทัศน์พันธกิจ เป้าป้หมายธุรกิจ ปัจจัยแห่งความสำ เร็จ นโยบายจ่ายปันปัผล หรือเงื่อนไขการ จ่ายเงินปันผล รูปแบบของแผนธุรกิจ
2.7บทที่ 5 แผนการตลาดและการขาย เป็นการนำ เสนอรายละเอียดเกี่ยวกับกลุ่มลูกค้าเป้าป้หมาย คือระบุสิ่งที่ลูกค้าต้องการประโยชน์ที่ลูกค้าจะได้รับจาก สินค้าและบริการของเรา เช่นความสะดวกความพึงพอใจใน การซื้อสินค้าและบริการรายละเอียดของส่วนผสมทางการ ตลาด (4P) ได้แก่ - ผลิตภัณฑ์(PRODUCT) ให้นำ เสนอเกี่ยวกับประเภท ของสินค้าของกิจการและประโยชน์ที่ลูกค้าจะได้รับจาก สินค้าประเภทนั้น ๆ - ราคา (PRICE)เป็นการแสดงให้เห็นถึงวิธีกำ หนดราคา การคำ นวณราคาต่อหน่วย ส่วนลดราคารอบระยะการชำ ระ เครดิตทางการค้า ราคาสินค้าแต่ละชนิด - สถานที่ตั้ง(PLACE) ระบุตำ แหน่งทำ เลที่ตั้งของ สถานประกอบการ และรายละเอียดของสถานประกอบการ ทั้งภายในและภายนอก สิ่งแวดล้อมภายในอาคาร ลักษณะ อาคารความสูง รูปแบบ พื้นที่แผนผังร้าน การวางผัง ภายใน และสภาพแวดล้อมภายนอกอาคาร เป็น ป็ ต้น - การส่งเสริมการขาย (PROMOTION) เป็น ป็ การเขียน รายละเอียดนำ เสนอเกี่ยวกับ ขั้นตอนกระบวนการขายช่องทางการจัดจำ หน่ายแสดง กระบวนการขายโดยแสดงเป็น ป็ แผนผัง(FLOWCHART) ตั้งแต่ต้นจนจบ เช่นแสดงกระบวนการซื้อขายสินค้าตั้งแต่ ต้นจนจบโดยเริ่มตั้งแต่การซื้อสินค้ามาขายการให้บริการ ทางการขายการรับเงินค่าสินค้าจากลูกค้า ฯลฯ รูปแบบของแผนธุรกิจ
รูปแบบของแผนธุรกิจ 2.8 บทที่ 6 การวางแผนด้านการเงิน แผนการเงินที่ดีจะต้องมีการนำ เสนอรายละเอียดของสิ่งที่จะ ต้องแสดงในการวางแผนด้านการเงิน เช่นประมาณการเงิน ลงทุนแหล่งที่มาของเงินทุนการใช้ไปของเงินทุน ประมาณ การงบแสดงฐานะการเงินของกิจการ ประมาณการงบกำ ไร ขาดทุน ประมาณการงบกระแสเงินสด ระยะเวลาคืนทุนการ วางแผนด้านการเงินต้องประมาณการบนพื้นฐานของความ จริงของธุรกิจ สิ่งที่จะต้องประมาณการ ได้แก่ ประมาณ การยอดขาย รายได้ของกิจการ ค่าใช้จ่ายสินทรัพย์
รูปแบบของแผนธุรกิจ -ประมาณการเงินลงทุนเป็น ป็ การแสดงการประมาการ แหล่งที่มาและใช้เงินทุนโดยมีรายละเอียดว่าเงินทุนที่ธุรกิจ นำ มาลงทุนนี้ได้มาจากที่ใด จำ นวนเท่าใดและนำ ไปลงทุนใน สินทรัพย์อะไรบ้าง -ประมาณการงบแสดงฐานะการเงิน คือการ ประมาณการมูลค่าของสินทรัพย์ที่กิจการมีอยู่ และเป็น ป็ สิ่งที่ ผู้ประกอบการนำ มาใช้ในการประกอบธุรกิจ ได้แก่เงินสด เงินฝาก ที่ดินอาคาร ยานพาหนะ เครื่องจักรหนี้สินทั้งระยะ สั้นและระยะยาวและส่วนของเจ้าของ
รูปแบบของแผนธุรกิจ -ประมาณการค่าใช้จ่าย เป็น ป็ การประมาณการค่าใช้ จ่ายที่คาดว่าจะเกิดขึ้นทั้งหมด จากการดำ เนินงานทั้งปีและประมาณการล่วงหน้าอย่างน้อย 3 ปี -ประมาณการรายได้ เป็นการคาดคะเนรายได้ที่ธุรกิจ จะได้รับจกกาการประกอบธุรกิจ ตั้งแต่รายได้หลัก รายได้อื่น ๆ ซึ่งเป็นการประมาณการไว้ล่วงหน้าอย่างน้อย3 ปี
-งบประมาณกำ ไร -ขาดทุนเป็นการคาดการณล่วง หน้าว่ากิจการจะมีผลตอบแทนจากการดำ เนินงานเท่าใดด้วย การนำ เอาผลลัพธ์จากประมาณการรายได้และประมาณการ ค่าใช้จ่ายมาเปรียบเทียบกัน หากประมาณการรายได้ มากกว่าประมาณการค่าใช้จ่ายแสดงว่ากิจการมีผลกำ ไรแต่ ถ้าประมาณการรายได้น้อยกว่าประมาณการค่าใช้จ่าย แสดง ว่ากิจการมีผลขาดทุน รูปแบบของแผนธุรกิจ
-ข้อมูลทางการเงินจากการลงทุน เป็น ป็ การนำ เสนอ ข้อมูลทางการเงินที่เป็นการวิเคราะห์การเงินซึ่งมีหลาย อย่าง เช่น ะยะเวลาการคืนทุน (PAYBACK PERIOD) หมายถึงระยะเวลาที่ได้รับผลตอบแทนในรูปของกระแส เงินสดรับเท่ากับกระแสเงินสดจ่าย ซึ่งการคำ นวณหาระยะ เวลาคืนทุน คือเวลาที่เป็นผลรวมสะสมของกระแสเงินสดรับ เท่ากับเงินลงทุนในครั้งแรกเมื่อใดก็จะเท่ากับระยะเวลาคืน ทุน เช่น นาย ก ใช้เงินลงทุนในกิจการครั้งแรกเป็น ป็ เงิน 1,500,000 บาท เมื่อนายกดำ เนินกิจการทำ ให้ได้รับกระแส เงินสดปีละ 500,000 บาท เป็น ป็ เวลา 6 ปี เพราะฉะนั้น เมื่อครบปีที่ 3 นาย ก จะได้รับกระแสเงินสดรวม 1,500,000 บาทเท่ากับเงินลงทุนครั้งแรกแสดงว่าระยะ เวลาคืนทุนของนาย ก คือ 3 ปี รูปแบบของแผนธุรกิจ
จุดคุ้มทุน (BREAK EVEN POINT) หมายถึงระดับ ที่ยอดขายของกิจการที่เท่ากับค่าใช้จ่ายทั้งหมดของกิจการ ซึ่งคือจุดที่กิจการไม่มีผลกำ ไรหรือขาดทุนนั่นเอง โดยมีสูตร ในการคำ นวณ ดังนี้ รูปแบบของแผนธุรกิจ
อัตราผลตอบแทนจากการลงทุน(RETURN ON INVESTMENT : ROI) คือ การวัดค่าผลตอบแทนจากการ ลงทุนในรูปของอัตราส่วนซึ่งคิดเป็น ป็ ร้อยละของผล ตอบแทนสุทธิจากการดำ เนินงาน เช่น ถ้าอัตราผลตอบแทน จากการลงทุนหรือค่า ROI เท่ากับ 40%หมายความว่าหาก กิจการลงทุนไป 100 บาทแสดงว่ากิจการจะได้รับผล ตอบแทนจากการดำ เนินงานเป็น ป็ จำ นวน 40 บาทต่อปีซึ่ปี ซึ่ง สามารถคำ นวณได้ดังนี้ รูปแบบของแผนธุรกิจ ROI = ผลตอบแทนจากการลงทุน – เงินลงทุนสุทธิ X 100 เงินลงทุนเริ่มแรก
ส่วนที่ 3 ส่วนสุดท้าย ประกอบด้วย 3.1 เอกสารอ้างอิง / บรรณานุกรม เป็นการนำ เสนอ แหล่งข้อมูลที่นำ มาใช้ในการเขียนแผนธุรกิจเพื่อสร้างความ น่าเชื่อถือ 3.2 ภาคผนวก / เอกสารแนบ เป็นการนำ เสนอ เอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจและเป็น ป็ เอกสารที่ช่วย สนับสนุนข้อมูลต่าง ๆ ที่ปรากฏในแผนธุรกิจ ในภาคผนวก ของแผนธุรกิจมี 2 ส่วน คือ รูปแบบของแผนธุรกิจ
1.เอกสารที่เกี่ยวกับธุรกิจ เช่นสำ เนาทะเบียนรายชื่อผู้ ถือหุ้นของบริษัทสำ เนาบัญชีธนาคาร (BANK STATEMENT)ของกิจการย้อนหลังอย่างน้อย6 เดือน สำ เนาบัตรประชาชนสำ เนาทะเบียนบ้านของกรรมการผู้มี อำ นาจลงนามของบริษัท เป็น ป็ ต้น 2.เอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องเช่น ผลงานในอดีตที่ ผ่านมา PORTFOLIO ของธุรกิจ รางวัลต่าง ๆ ที่รับจาก การดำ เนินธุรกิจ สำ เนาเอกสารสำ คัญที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ เช่นสำ เนาลิขสิทธิ์ สิทธิบัตร ฯลฯ รูปแบบของแผนธุรกิจ
แผนธุรกิจ คือแผนงานที่ธุรกิจจัดทำ ขึ้นมาเพื่อบอก เล่ากิจกรรมต่าง ๆ ในการดำ เนินธุรกิจของผู้ประกอบการมี จุดประสงค์เพื่อใช้เป็นคู่มือในการควบคุมการทำ งาน ประเมินความเสี่ยงและยื่นขอกู้เงิน การเขียนแผนธุรกิจมี 5 ขั้นตอน คือเลือก รวบรวบข้อมูล วิเคราะห์ กำ หนดรูปแบบ และเขียนแผนธุรกิจ สรุป
แบบฝึก ฝึ หัดหน่วยที่ 6 คำ สั่ง จงเติมคำ หรือข้อความลงในช่องว่างให้ สมบูรณ์ 1.แผนธุรกิจ หมายถึง 2.ผู้ที่เกี่ยวข้องกับแผนธุรกิจ ประกอบด้วย 3.โครงเรื่องของแผนธุรกิจ หัวข้อที่ต้องเขียน ภายหลังการเขียนแผนธุรกิจเสร็จสิ้นแล้ว คือ 4.สภาพแวดล้อมภายนอกธุรกิจ ได้แก่ 5.สภาพแวดล้อมภายในธุรกิจ ได้แก่ 6.SWOT ANALYSIS คือ 7.SWOT ประกอบด้วย 8.จุดแข็ง ได้แก่ 9.จุดอ่อน ได้แก่ 10.โอกาส ได้แก่ 11.อุปสรรค ได้แก่ 12.ประโยชน์ของการวางแผนธุรกิจ คือ
แบบทดสอบ หน่วยที่ 6 คำ สั่ง จงเลือกคำ ตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว คำ ชี้แจง จงทำ เครื่องหมาย (X) ลงหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด 1.ความหมายของแผนธุรกิจคือข้อใด ก.สิ่งที่ผู้บริหารต้องปฏิบัติอย่างต่อเนื่องตามขั้นตอนที่ ได้ระบุไว้เพื่อให้การทำ งานมีประสิทธิภาพ ข.แผนงานธุรกิจที่แสดงถึงกิจกรรมต่าง ๆ ที่ต้อง ปฏิบัติเพื่อให้การดำ เนินงานบรรลุเป้าป้หมาย ค.แผนงานที่มีขอบเขตกว้างขวาง มีกำ หนดระยะเวลา ตั้งแต่ 5 – 10 ปีขึ้นไป ง.การตัดสินใจเลือกวิธีการในการจัดแบ่งกิจกรรมและ ทรัพยากรขององค์การ 2.โครงเรื่องมาตรฐานของแผนธุรกิจหัวข้อใดเขียนเป็น หัวข้อสุดท้าย ก.บทสรุปของผู้บริหาร ข.ประวัติย่อของกิจการ ค.แผนการเงิน ง.แผนการตลาด 3.ข้อใด ไม่ใช่ องค์ประกอบของ SWOT ก.จุดแข็ง ค.โอกาส ข.จุดอ่อน ง.กำ ไร
แบบทดสอบ หน่วยที่ 6 คำ สั่ง จงเลือกคำ ตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว คำ ชี้แจง จงทำ เครื่องหมาย (X) ลงหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด 4.คู่แข่งขันจัดว่าเป็นองค์ประกอบใดของ SWOT ก.จุดแข็ง ค.โอกาส ข.จุดอ่อน ง.อุปสรรค 5.VISION หมายถึงข้อใด ก.พันธกิจ ข.เป้าหมาย ค.วิสัยทัศน์ ง.ปรัชญา 6.พันธกิจจะต้องสอดคล้องกับข้อใด ก.โอกาส ข.วิสัยทัศน์ ค.แผนการเงิน ง.แผนการตลาด 7.การจัดโครงสร้างองค์การและการจัดทีมบริหาร เป็นการ วางแผนด้านใด ก.แผนจัดการและแผนกำ ลังคน ข.แผนการตลาด ค.แผนการเงิน ง.แผนการผลิต
แบบทดสอบ หน่วยที่ 6 คำ สั่ง จงเลือกคำ ตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว คำ ชี้แจง จงทำ เครื่องหมาย (X) ลงหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุด 8.แผนธุรกิจมีประโยชน์ต่อการประกอบธุรกิจอย่างไร ก.เพื่อใช้ในการบอกเป้าหมายและขั้นตอนที่ต้องดำ เนิน การ ข.เพื่อช่วยค้นหาอุปสรรคที่ผู้ประกอบการอาจพบใน ระหว่างการทำ ธุรกิจ ค.เพื่อช่วยให้ได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากนัก ลงทุนและสถาบันการเงิน ง.เพื่อช่วยพัฒนาความสามารถในการบริหาร ได้ฝึก ฝึ ฝน วิธีคิดและแนวทางในการแก้ปัญปัหา 9.ส่วนประกอบของแผนการเงินคือข้อใด ก.การหาแหล่งสินค้า ข.การกำ หนดเป้าหมายกำ ไร ค. งบกำ ไรขาดทุนและงบดุล ง. การจัดซื้อและระบบสินค้าคงคลัง 10. ข้อใดกล่าว ไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับเป้าหมาย ก.เป้าหมาย คือ สิ่งที่กำ หนดหรือบอกได้ว่าเมื่อไรกิจการ จะประสบความสำ เร็จ ข.วิสัยทัศน์ พันธกิจ และเป้าป้หมาย จะต้องสอดคล้อง กัน ค.การกำ หนดเป้าหมายไม่จำ เป็น ป็ ต้องแสดงเป็น ป็ ตัวเลข ง.เป้าหมายจะต้องเป็นสิ่งที่วัดได้