Fiction
Ken Liu เขียน ลมตะวัน แปล ในระลอกกาล และเรื่องสั้นอื่นๆ อีก 7 เรื่องสั้นในชุด THE PAPER MENAGERIE AND OTHER STORIES
ในระลอกกาลและเรื่องสั้นอื่นๆ ลมตะวัน The Paper Menagerie and Other Stories Ken Liu พิิมพ์์ครั้้งแรก: สำนัักพิิมพ์์ Salt, กัันยายน 2562 พิิมพ์์ครั้้งที่่ 2: สำนัักพิิมพ์์ Salt, มีีนาคม 2568 ราคา 350 บาท ISBN 978-616-8266-53-3 คณะบรรณาธิิการอำนวยการ โตมร ศุขปรีชา ทีปกร วุฒิพิทยามงคล สฤณี อาชวานันทกุล สรณรัชฎ์ กาญจนะวณิชย์ แอลสิทธิ์ เวอร์การา สุธรรม ธรรมรงค์วิทย์ ผู้้�จััดการสำนัักพิิมพ์์ ณภััทร ปััญกาญจน์์ ธุุรการสำนัักพิิมพ์์ พิิทวััส ปานแก้้ว บรรณาธิิการเล่่ม พัณณิดา ภูมิวัฒน์ ออกแบบปก PIE Maker รูปเล่ม สุปราณี อภัยแสน พิสูจน์อักษร ณัฐเมธี สัยเวช จััดทำโดย บริิษััท ซอลท์์ พัับลิิชชิ่่�ง จำกััด เลขที่่� 63/168 ห้้อง 534 ซอยวิิภาวดีี 16 แขวงจอมพล เขตจตุุจัักร กรุุงเทพฯ 10900 E-mail: [email protected] Website: https://salt.co.th/ Facebook: www.facebook.com/saltread Follow us: https://linktr.ee/saltread จััดจำหน่่าย บริิษััท ซีีเอ็็ดยููเคชั่่�น จำกััด (มหาชน) SE-EDUCATION PUBLIC COMPANY LIMITED อาคารอิินเตอร์์ลิิงค์์ ทาวเวอร์์ ชั้้�น 19 เลขที่่� 1858/87-90 ถนนเทพรััตน แขวงบางนาใต้้ เขตบางนา กรุุงเทพฯ 10260 โทรศััพท์์ 0 2826 8000 โทรสาร 0 2826 8999 Website: https://www.se-ed.com/
ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำ นักหอสมุดแห่งชาติ Nation Library of Thailand Cataloging in Publication Data หลิว, เคน. ในระลอกกาลและเรื่องสั้นอื่น ๆ.-- พิมพ์ครั้งที่ 2.-- กรุงเทพฯ : ซอลท์, 2568. 312 หน้า.-- (The paper menagerie and other stories). 1. เรื่องสั้น -- รวมเรื่อง. I. ลมตะวัน, ผู้แปล. II. ชื่อเรื่อง. 895.91301 ISBN 978-616-8266-53-3 The Paper Menagerie and Other Stories copyright © 2016 by Ken Liu Previously published in Lightspeed: “Simulacrum” (2011), “The Bookmaking Habits of Select Species” and “The Perfect Match” (2012), and “The Litigation Master and the Monkey King” (2013); in Polyphony 4: “State Change” (2004); in Strange Horizons: “Good Hunting” (2012); in Fantasy & Science Fiction: “The Literomancer” (2010), “The Paper Menagerie” (2011), and “A Brief History of the Trans-Pacifc Tunnel” (2012); in Upgraded: “The Regular” (2014); in Asimov’s Science Fiction: “The Waves” (2012); in The Future Is Japanese: “Mono no aware” (2012); in GigaNotoSaurus: “All the Flavors” (2012); and Panverse 3: “The Man Who Ended History: A Documentary” (2011). Calligraphy for “The Literomancer” and “Mono no aware” copyright © 2016 by Mingmei Yip All rights reserved, including the right of reproduce this book or portions thereof in any form whatsoever. For information address Saga Press Subsidiary Rights Department, 1230 Avenue of the Americas, New York, NY 10020 Saga Press and colophon are trademarks of Simon & Schuster, Inc. This edition is published in agreement with the author, c/o BAROR INTERNATIONAL, INC., Armonk, New York, U.S.A. ALL RIGHTS RESERVED. Thai language translation copyright © 2025 by Salt Publishing Co.,Ltd. สำหรัับหน่่วยงานรััฐ องค์์กร สถาบัันการศึึกษา หรืือบุุคคลทั่่�วไป ที่่�ต้้องการสั่่�งซื้้�อหนัังสืือเป็็นจำนวนมาก สามารถสั่่�งซื้้�อได้้ในราคาลดพิิเศษ ติิดต่่อสั่่�งซื้้�อได้้ที่่�หมายเลข 09 9342 0558 หรืือ E-mail: [email protected]
สารบัญ คำ�ำนำ�ำผู้แปล 8 คำ�ำนำ�ำผู้เขียน 10 สมุดภาพปริชานเปรียบเทียบ สำ�ำหรับนักอ่านขั้นสูง (AN ADVANCED READERS’ PICTURE BOOK OF COMPARATIVE COGNITION) 15 จำ�ำลอง-จองจำ�ำ (SIMULACRUM) 35 ในระลอกกาล (THE WAVES) 49 โมโน โนะ อาวาเระ (MONO NO AWARE) 81
หลากรสลึกล้้ำ� (ALL THE FLAVOURS) 107 ประวัติศาสตร์ฉบับย่อของอุโมงค์ลอดมหาสมุทรแปซิฟิก (A BRIEF HISTORY OF THE TRANS-PACIFIC TUNNEL) 205 ชายผู้ยุติประวัติศาสตร์: สารคดี (THE MAN WHO ENDED HISTORY: A DOCUMENTARY) 229 เกี่ยวกับผู้เขียน 304 เกี่ยวกับผู้แปล 306 รู้จักกับ SALT 308
คำ นำ ผู้แปล ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 สวััสดีอีีกครั้้�งสำหรัับท่่านที่่อ่�่าน “สวนสััตว์์กระดาษและเรื่่�องสั้้�นอื่่�นๆ” มาแล้้ว และสวััสดีีครั้้�งแรกสำหรัับท่่านที่่�เพิ่่�งได้พ้บกันัดีีใจอย่่างยิ่่�งที่่มี� ีโอกาส ได้้พิิมพ์ซ้้ ์ำ เพราะแปลว่่าจะมีีคนมาร่่วมรัับรู้้ความดีีงามของนัักเขีียนคนโปรด ของเรามากขึ้้น� ! หลายท่่านคงทราบแล้้วว่่าต้้นฉบัับภาษาอัังกฤษของ สวนสััตว์์ กระดาษฯ และ ในระลอกกาลฯ เป็น็เล่่มเดีียวกันั แต่่ฉบัับภาษาไทยมีีการ แบ่่งเป็น็สองเล่่ม (ฉบัับญี่่ปุ่่�นก็� ็แบ่่งนะคะ!) การเรีียงลำดัับเรื่่�องในฉบัับภาษาไทย เมื่่�อนำทั้้�งสองเล่่มมาต่่อกัันจะต่่างจากต้้นฉบัับเพีียงเล็็กน้้อยเท่่านั้้�น และ เป็็นไปเพื่่�อเกลี่่�ยความหนาให้้พอดีีเป็นหลั็ ัก โดยจุุดต่่างสำคััญคืือการขยัับ ชายเจ้้าปััญญากัับพญาวานร ขึ้้น� ไป แทนที่่�จะเป็น็เรื่่�องรองสุุดท้้ายก่่อนถึึง ชายผู้้ยุติุปิระวัติัิศาสตร์์: สารคดี ีดัังนั้้น� ความต่่างโทนที่่ห�ลายท่่านสััมผััสได้้ ของครึ่่�งแรกและครึ่่�งหลัังจึึงไม่่ได้้มาจากการตััดสินิใจเลืือกของนัักแปล แต่่
เป็น็ ไปตามความตั้้�งใจของนัักเขีียนด้้วยค่่ะ แต่่จะอ่่านก่่อนอ่่านหลัังอย่่างไร ก็็ไม่มี่ผิีิดมีถูีูกหรอก เปิิดเรื่่�องที่่�ชอบแล้้วอ่่านได้้เลย! เราคิิดว่่าสิ่่�งที่่�โดดเด่่นมากๆ ในผลงานของคุุณเคน ก็็คืือสายตาที่่� คุุณเขาใช้้มองมนุุษยชาติิ มัันเป็็นสายตาที่่�เห็็นทั้้�งแง่่งามและอนาคตที่่� เพริิดแพร้้วไม่่สิ้้�นสุุด แต่่ก็็เห็็นแง่่ร้้ายและอดีีตที่่�ผู้้คนพยายามกลบฝััง เช่่นกันัช่่างอััศจรรย์์โดยแท้้ หากการสื่่�อสารใดๆ ล้้วนเป็น็ ปาฏิิหาริย์ิ์แห่่งการแปลทั้้�งนั้้น�ก็็ขอ ขอบคุุณทีีมงานทุุกฝ่่าย นัักเขีียน และนัักอ่่านที่่�เปิิดโอกาสให้้เราเป็นส่็ ่วน หนึ่่�งในปาฏิิหาริย์ิ์ครั้้�งนี้้ค่�่ะ ลมตะวันั มีนีาคม 2568 ปล. ฉบัับปรัับปรุุงใหม่่ครั้้�งนี้้� มีีการแก้้ไขคำสะกดผิิดและปรัับคำ แต่่ไม่มี่ ี การเปลี่่�ยนใหญ่่ใดๆ ลปล. การพิิมพ์์ครั้้�งนี้้ยั�ังคงแบ่่งเป็น็สองเล่่มเช่น่เคย ดัังนั้้นอ่�่านเล่่มนี้้�แล้้ว อย่่าลืืมอ่่าน สวนสััตว์์กระดาษและเรื่่�องสั้้�นอื่่�นๆ ด้้วยนะคะ :)
คำ นำ ผู้เขียน ผมเริ่่�มอาชีีพด้้วยการเขีียนเรื่่�องสั้้�น แม้้เดี๋๋�ยวนี้้�ผมจะไม่่ได้้เขีียน เรื่่�องสั้้�นปีีละหลายสิิบเรื่่�องแล้้ว หลัังจากขยัับไปทุ่่มเทให้้กัับการเขีียน เรื่่�องยาวเป็็นหลััก เรื่่�องสั้้�นก็็ยัังครองที่่�พิิเศษในใจผม เพราะอย่่างนั้้น �ผมจึึงรู้้สึึกว่่ารวมเรื่่�องสั้้นชุ�ุดนี้้�เจืือกลิ่่น�อายของการ ย้้อนมองอดีีตอยู่่ในตััว หนัังสืือเล่่มนี้้�รวบรวมทั้้�งงานที่่�เป็นที่่ ็นิ�ิยมที่่สุ�ุดของ ผม (เมื่่�อพิิจารณาจากจำนวนรางวััลที่่�ได้้เข้้าชิิงและที่่�ได้้รัับ) และงานที่่� ผมภููมิิใจเป็็นอย่่างยิ่่�งแต่่กลัับไม่่ได้้รัับความสนใจเท่่าใด ผมคิิดว่่าเรื่่�องสั้้�น ทั้้�งหลายในหนัังสืือเล่่มนี้้�เป็็นตััวอย่่างที่่�สะท้้อนให้้เห็็นถึึงความสนใจ ความหมกมุ่่น และเป้้าหมายในการสร้้างสรรค์์ผลงานของผมได้้เป็น็อย่่างดีี ผมไม่่ค่่อยใส่่ใจเส้้นแบ่่งระหว่่างแฟนตาซีีกัับไซไฟ—หรืือระหว่่าง “นิิยายที่่�มีีหมวดหมู่่เฉพาะ” กัับ “นิิยายกระแสหลััก” สำหรัับผมแล้้ว เรื่่�องแต่่งทั้้�งหลายล้้วนสื่่�อถึึงการที่่�เราให้้ค่่ากัับระบบเหตุุผลของเรื่่�อง อุุปมา—ซึ่่�งก็็คืือระบบเหตุุผลของเรื่่�องเล่่าทั้้�งปวง—มากกว่่าโลกแห่่ง ความเป็็นจริิงอัันไร้้แก่่นสารและเรื่่�อยเปื่่�อยเกิินเยีียวยา
เราใช้้เวลาทั้้�งชีีวิิตไปกัับการพยายามเล่่าเรื่่�องราวต่่างๆ ว่่าด้้วย ตััวเราเอง—เรื่่�องที่่�เราเล่่าเหล่่านี้้�คืือแก่่นแท้้แห่่งความทรงจำของเรา และมัันก็็ทำให้้เราทนมีีชีีวิิตอยู่่ในจัักรวาลอัันไร้้ที่่�มาที่่�ไปและไร้้ความรู้้สึึก เช่่นนี้้�ได้้แม้้เราจะเรีียกแนวโน้้มที่่�จะ “คล้้อยตามเรื่่�องเล่่า” เช่่นนี้้� ว่่า “เหตุุผลวิิบััติิ” ก็็ไม่่ได้้หมายความว่่ามัันจะไร้้ซึ่่�งความจริิงโดยสิ้้�นเชิิง เรื่่�องเล่่าบางประเภทก็็แค่่ทำให้้อุุปมาเหล่่านั้้�นเป็็นตััวเป็็นตน แจ่่มแจ้้งกว่่าเรื่่�องเล่่าประเภทอื่่�น ผมยัังเป็็นนัักแปลด้้วย และในสายตาของผม การแปลก็็ถืือเป็็น อุุปมาที่่�สื่่�อถึึงการเขีียนได้้ชััดเจน การสื่่�อสารใดๆ ล้้วนเป็็นปาฏิิหาริิย์์แห่่งการแปลทั้้�งนั้้�น ณ ชั่่�วขณะนี้้�ณ สถานที่่�แห่่งนี้้�กระแสประสาทที่่�เปลี่่�ยนแปลง อยู่่ภายในเซลล์์ประสาทของผมถููกถ่่ายทอดไปจนกลายเป็็นรููปแบบ แบบแผน และความคิิดหนึ่่�งๆ กระแสประสาทแล่่นไปตามไขสัันหลััง แตกแขนงไปยัังแขน ไหลเรื่่�อยไปถึึงปลายนิ้้�ว จนกระทั่่�งมััดกล้้ามเนื้้�อ หดตััวและความคิิดถููกแปลออกมาในรููปของการเคลื่่�อนไหว ปุ่่�มถููกกด อิิเล็็กตรอนจััดเรีียงตััวใหม่่และสััญลัักษณ์์ก็็ปรากฏขึ้้�นบนกระดาษ ณ อีีกชั่่�วขณะหนึ่่�ง ณ สถานที่่�อีีกแห่่งหนึ่่�ง แสงตกกระทบ สััญลัักษณ์์เหล่่านั้้�น สะท้้อนเข้้าสู่่อุุปกรณ์์รัับภาพความแม่่นยำสููงคู่่หนึ่่�ง ซึ่่�งรัังสรรค์์ขึ้้�นโดยธรรมชาติิหลัังการกลายพัันธุ์์ที่่�ไร้้แบบแผนนัับพัันๆ ล้้านปี ภีาพกลัับหััวปรากฏบนจอรัับภาพสองจอซึ่่�งประกอบขึ้้นด้�้วยเซลล์์ ไวแสงนัับล้้านๆ เซลล์์ ที่่�ทำหน้้าที่่�แปลแสงเป็็นกระแสไฟฟ้้า อัันจะแล่่น ขึ้้�นไปตามเส้้นประสาทตา ผ่่านจุุดไขว้้กัันของเส้้นประสาท ต่่อไปยัังลำ เส้้นใยประสาท เข้้าสู่่เปลืือกสมองส่่วนการมองเห็็น ที่่�ซึ่่�งกระแสประสาท จะถููกจััดเรีียงกลัับขึ้้�นมาใหม่่ ให้้เป็็นตััวอัักษร เครื่่�องหมายวรรคตอน คำ ประโยค ต้้นคำ แบบเปรีียบ และความคิิด
กระบวนการทั้้�งหมดช่่างดููเปราะบาง เหลวไหล และไซไฟโดยแท้้ ใครจะบอกได้้ว่่าความคิิดที่่�ปรากฏขึ้้�นในสมองของคุุณขณะอ่่าน ถ้้อยคำเหล่่านี้้� คืือความคิิดเดีียวกัันกัับที่่�ปรากฏขึ้้�นในสมองของผม ขณะพิิมพ์์มัันหรืือไม่่เราต่่างกััน คุุณกัับผม และประสบการณ์์เชิิง อััตวิิสััยที่่�ห้้วงจิิตของเรารัับรู้้นั้้�นก็็ต่่างกัันลิิบลัับราวกัับดาวสองดวงที่่�อยู่่ กัันคนละสุุดขอบจัักรวาล แต่่ถึึงอย่่างนั้้�น ไม่่ว่่าจะมีีสิ่่�งใดหล่่นหายไปในการแปลความที่่� เกิิดขึ้้น� ในการเดินิทางอันัยาวนาน เมื่่�อความคิิดของผมลััดเลาะวงกตแห่่ง อารยธรรมในห้้วงจิิตของคุุณ ผมก็็คิิดว่่าคุุณเข้้าใจผม และคุุณก็็คิิดว่่า คุุณเข้้าใจผม จิิตของเราสื่่�อถึึงกัันได้้แม้้จะเพีียงชั่่�วพริิบตาอัันไม่่สมบููรณ์์ ก็็ตาม ความคิิดเช่่นนี้้�ไม่่ได้้ทำให้้จัักรวาลคล้้ายจะอ่่อนโยนขึ้้�นนิิดหนึ่่�ง สว่่างไสวขึ้้�นนิิดหนึ่่�ง อบอุ่่นขึ้้�นนิิดหนึ่่�ง และเป็็นมนุุษย์์ขึ้้�นนิิดหนึ่่�งหรอก หรืือ เราต่่างมีีชีีวิิตอยู่่เพื่่�อปาฏิิหาริิย์์เช่่นนั้้�น ผมเป็นหนี้้ ็บุ�ุญคุุณนัักอ่่านทดลอง เพื่่�อนนัักเขีียน และบรรณาธิิการ มากมาย ผู้้ช่่วยเหลืือผมมาตลอดทางเสมอ เรื่่�องสั้้�นทุุกเรื่่�องในหนัังสืือ เล่่มนี้้� ล้้วนเป็็นตััวแทนในบางแง่่มุุมของประสบการณ์์ทั้้�งมวลที่่�ผม เคยผ่่าน หนัังสืือทั้้�งหลายที่่�ผมเคยอ่่าน บทสนทนาทั้้�งหมดที่่�ผมเคยมีี ความสำเร็็จ ความล้้มเหลว ความปีีติิความโศกสลด ความอััศจรรย์์ใจ และความท้้อแท้้ทั้้�งผองที่่�ผมเคยเผชิิญ เราทั้้�งหลายล้้วนเป็็นเพีียงจุุดตััด ในตาข่่ายสวรรค์์ผืืนหนึ่่�ง ผมยัังขอขอบคุุณทุุกคนที่่�ซากาเพรส ผู้้ตีีพิิมพ์์หนัังสืือของผม ที่่�ช่่วยผมเรีียบเรีียงหนัังสืืออัันงดงามเล่่มนี้้�ขึ้้�นมา ทั้้�งจีีนนี่่� อึ้้�ง ผู้้ตรวจจัับ ความผิิดพลาดทั้้�งหลายในต้้นฉบัับ ไมเคิิล แมคคาร์์ทนีีย์์ ผู้้ออกแบบปก แสนสวย หมิิงเหมย ยิิป ผู้้ยอมรัับฟัังคำขอแปลกๆ ในการออกแบบอัักษร
วิจิิตร และเอเลน่่า สโตรกส์ กั์ ับเคที่่�เฮิิร์์ชเบอร์์เกอร์ ผู้้ ์ วางแคมเปญการตลาด อย่่างใส่่ใจ ผมขอขอบคุุณบุุคคลเหล่่านี้้�เป็น็ พิิเศษ โจ มอนติิบรรณาธิิการ ที่่�ซากาเพรส ผู้้สนัับสนุนุและปลุุกปั้้นห�นัังสืือเล่่มนี้้�ให้้เป็นรู็ ูปเป็นร่็ ่างขึ้้น�มา ด้้วยวิิจารณญาณอันดีั ีของเขา (และช่่วยผมไว้้จากวิิจารณญาณของตััวเอง) รััสส์์กาเลน ตััวแทนของผม ผู้้มองเห็น็ความเป็น็ ไปได้้ในเรื่่�องราวเหล่่านี้้� และที่่�สำคััญที่่�สุุด ลิิซ่่า, เอสเทอร์์และมิิแรนดา สำหรัับสิ่่�งต่่างๆ นัับล้้าน ที่่�ทำให้้เรื่่�องราวของชีีวิิตผมสมบููรณ์์และมีีความหมาย และสุุดท้้าย ผมขอขอบคุุณคุุณผู้้อ่่านที่่�รััก ความเป็็นไปได้้ที่่� ห้้วงจิิตของเราจะสื่่�อถึึงกัันนั้้�น คืือสิ่่�งที่่�ทำให้้การเขีียนเป็็นความอุุตสาหะ ที่่�คุ้้มค่่าขึ้้�นมา
1
15 สมุดภาพปริชานเปรียบเทียบ สำ�ำหรับนักอ่านขั้นสูง (AN ADVANCED READERS’ PICTURE BOOK OF COMPARATIVE COGNITION) ลูกจ๋า ลูกรักของแม่ เจ้าตัวน้อยที่หลงใหลในคำ ศัพท์ซับซ้อนยืดยาว ความคิดวกวน ประโยคไม่รู้จบ และจินตภาพอันอัศจรรย์พนัลึก ในยามที่ ดวงตะวันหลับใหลและดวงจันทร์เดินละเมอ ในยามที่ดวงดาวอาบไล้เรา ด้วยแสงเรืองที่ส่องออกมาเมื่อหลายกัลป์ก่อนจากสถานที่ซึ่งห่างออกไป หลายปีแสง ในยามทีลูกซุกตัว่นอนสบายอยู่ในผ้าห่มและแม่นงคุดคู้อยู่บ ั่น เก้าอี้ข้างเตียง ในยามที่เราอบอุ่น ปลอดภัย และหยุดนิ่งอยู่ชั่วขณะ ท่ามกลางรัศมีเจิดจ้าจากฟองไข่มุกทีสุดปลายมือของโคมไฟ ่นางเงือกนั้น เราสองคน บนดาวเคราะห์หมุนติ้วที่โคจรฝ่าความมืดมิดเยือกแข็งของ ห้วงอวกาศด้วยความเร็วหลายไมล์ต่อวินาทีดวงนี้ เรามาอ่านนิทานกัน เถอะจ้ะ สมองของชาวเทโลเซียนบันทึกทุกสิ่งเร้าที่ประสาทสัมผัสได้รับไว้ ทุกความรู้สึกเสียววาบตลอดแนวสันหลังซึงปกคลุมด้วยข่น ทุกคลื่นเสียง