MESTI TAHU i – viii Bidang 1: Pengenalan Moral Unit 1 Sumber Moral Asas Pembentukan Akhlak Mulia 1 Bidang 2: Diri, Keluarga dan Persahabatan Unit 2 Agama atau Kepercayaan Membentuk Keperibadian Mulia 8 Unit 3 Tanggungjawab Diri Terlaksana Hidup Makin Bahagia 15 Unit 4 Tanggungjawab Diri Membentuk Keluarga Bahagia 21 Unit 5 Adab Dijaga, Persahabatan Terbela 28 Bidang 3: Hubungan antara Diri, Komuniti dan Masyarakat Unit 6 Jiran Sepakat Membawa Berkat 34 Unit 7 Masyarakat Penyayang Tonggak Aspirasi Negara 40 Unit 8 Perkhidmatan Awam Pemangkin Pembangunan Negara 48 Unit 9 Hargai Alam Warisan Kita 55 Unit 10 Gaya Hidup Sihat dan Selamat Menjamin Keharmonian Bersama 63 Bidang 4: Hubungan antara Diri, Komuniti dan Masyarakat Unit 11 Adab di Tempat Awam Dijaga, Nikmat Hidup Dirasai Bersama 70 Unit 12 Etika dan Udang-undang Siber Membantu Pembentukan Jati Diri 77 Unit 13 Keselamatan di Jalan Raya Tanggungjawab Bersama 84 Unit 14 Menangani Konflik Identiti Diri Asas Pembentukan Personaliti 92 Unit 15 Hak Asasi Manusia Dilindungi Bersama 100 Ujian Sumatif 107 Jawapan 114 Kandungan Galaksi 1201 Pendidik Moral Tg2 Kand 3rd.indd 1 1/22/2024 4:10:01 PM
Unit 1 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 3 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 1 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 3 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 2 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 4 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Nilai Maksud Nilai Kepercayaan kepada Tuhan Keyakinan wujudnya Tuhan sebagai pencipta alam dan mematuhi segala ajaran berlandaskan pegangan agama atau kepercayaan masingmasing selaras dengan prinsip Rukun Negara. Baik hati Kepekaan terhadap keperluan dan kebajikan diri, dan orang lain dengan memberi bantuan serta sokongan moral secara ikhlas. Bertanggungjawab Kesanggupan diri seseorang untuk memikul dan melaksanakan tugas serta kewajipan dengan sempurna. Berterima kasih Perasaan dan perlakuan untuk menunjukkan pengiktirafan dan penghargaan Hemah Tinggi Beradab sopan dan berbudi pekerti mulia. Hormat Menghargai dan memuliakan seseorang serta menghormati peraturan institusi sosial. Nilai Maksud Nilai Kejujuran Bercakap benar, bersikap amanah dan ikhlas dalam setiap perlakuan. Kerajinan Usaha yang berterusan, bersungguh-sungguh dan berdedikasi dalam melakukan sesuatu. Kerjasama Melakukan sesuatu bersama-sama untuk kebaikan semua. Kesederhanaan Perasaan dan perlakuan untuk menunjukkan pengiktirafan dan penghargaan Toleransi Bersikap tidak keterlaluan dalam membuat pertimbangan atau perlakuan tanpa mengabaikan kepentingan diri dan orang lain. Berdikari Kebolehan dan kesanggupan melakukan sesuatu tanpa bergantung kepada orang lain MESTI TAHU Fakta Penting dan Info Moral Menjaga kesihatan diri Tercetus perselisihan faham antara anggota keluarga Pergaduhan antara ahli keluarga akan sering berlaku Nama baik keluarga terjejas Kebahagiaan keluarga terjejas Merisik Akad Nikah Berinai Meminang Bertunang Bersanding Menjaga maruah diri Menjaga keselamatan diri Melakukan aktiviti sosial yang positif Cemerlang akademik Perlakuan Bertanggungjawab Diri Kesan Buruk Mengabaikan Tanggungjawab Sebagai Anggota Keluarga Masa hadapan terjejas Terdedah kepada bahaya Mudah diserang penyakit Menjadi mangsa penipuan Dipandang rendah oleh masyarakat Kesan Mengabaikan Tanggungjawab Diri Adat Perkahwinan Orang Melayu 1 3 5 7 9 11 Galaksi 1201 Pendidik Moral Tg2 Mesti tahu 4th.indd 1 1/22/2024 11:18:08 PM
Unit 8 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Bab 10 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 9 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 11 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 10 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 12 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Etika yang Boleh Diamalkan Semasa Berkomunikasi dalam Alam Siber • Menggunakan bahasa yang sopan • Tidak memuat naik gambar atau komen yang tidak senonoh • Tidak berkongsi atau menyebarkan keburukan orang lain • Tidak menghina, mencela, menyindir, mahupun melemparkan tuduhan yang tidak berasas kepada orang lain • Tidak menyebarkan maklumat yang belum pasti kesahihannya • Mematuhi akta undang-undang siber Gaya Hidup Sihat • Menjaga pemakanan harian • Melakukan senaman atau riadah • Jauhkan diri daripada perbuatan negatif • Menjaga kebersihan rumah dan persekitaran • Menjalin hubungan baik dengan anggota keluarga • Mendapatkan pemeriksaan kesihatan • Tindak minum minuman manis • Kurangkan makanan berlemak • Menjaga kebersihan diri • Mendapat tidur yang cukup Cara Menghitung BMI dan Interpretasi BMI BMI = Berat badan dalam kilogram (kg) Tinggi badan dalam meter (m) BMI Status Berat Badan Kurang dari 18.5 Kekurangan berat badan 18.5 – 24.9 Normal (ideal) 25.0 – 29.9 Berlebihan berat badan 30.0 atau lebih Obesiti Ambil nombor giliran Bercakap secara sopan Sabar mengunggu giliran Patuhi prosedur Pastikan membawa dokumen diperlukan Perlakuan di Agensi Awam Hospital Taman Permainan Sekolah Jabatan Imigresen Perhentian Bas Tempat Beribadat Kemudahan Awam Aktiviti Gotong-royong Projek Penanaman Pokok Projek Melukis Poster Alam Sekitar Projek Penanaman Tanaman Hidroponik Projek Kebun Herba Aktiviti Kitar Semula Aktiviti Mengindahkan Kawasan Sekolah dan Taman Perumahan MESTI TAHU Fakta Penting dan Info Moral 25 27 29 31 33 35 Galaksi 1201 Pendidik Moral Tg2 Mesti tahu 4th.indd 5 1/22/2024 11:18:10 PM
Unit 11 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 9 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 11 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 9 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 12 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Unit 10 © Pan Asia Publications Sdn. Bhd. Jangan meludah Jangan membuang sampah Perbuatan Beradab di Tempat Awam Jangan bercakap kuat Jangan merosakkan harta awam Tanggungjawab Pelajar Menjaga Alam Sekitar • Membuang sampah secara teratur • Sisihkan sampah yang boleh dikitar semula • Melaporkan aktiviti pencemaran alam sekitar • Elakkan penggunaan plastik • Terlibat dalam amalan kitar semula • Terlibat dalam aktiviti penanaman pokok • Membawa beg sendiri ketika membeli belah Perbezaan Etika dan Undang-undang Siber Etika: • Garis panduan untuk pengguna media siber • Tiada hukuman dikenakan • Dianggap tidak bermoral jika tidak mematuhi etika Undang-undang Siber: • Peraturan untuk mengawal penggunaan media siber • Boleh dikenakan hukuman jika tidak mematuhi undangundang yang ditetapkan • Digelar sebagai penjenayah siber jika menyalahi undangundang Perlakuan beradab di tempat awam: • Memakai pakaian yang sopan dan sesuai dengan majlis atau suasana • Berkelakuan sopan sentiasa • Tidak membuang sampah merata-rata • Menggunakan kemudahan awam yang disediakan dengan baik Perlakuan tidak beradab di tempat awam: • Merosakkan harta benda awam • Membuang sampah merata-rata • Tidak menutup paip air di tandas awam • Pergaulan bebas antara lelaki dengan perempuan Agensi Alam Sekitar Minum air yang cukup Berhenti merokok Bersenam Kurangkan gula dan garam Elakkan tekanan Tidur yang berkualiti Tip Gaya Hidup Sihat MESTI TAHU Fakta Penting dan Info Moral 32 34 36 26 28 30 Galaksi 1201 Pendidik Moral Tg2 Mesti tahu 4th.indd 6 1/22/2024 11:18:11 PM
48TIP SOS Unit 8 Perkhidmatan Awam Pemangkin Pembangunan Negara NOTA Konsep Perkhidmatan Awam 1. Negara kita mempuyai agensi perkhidmatan awamnya yang tersendiri. Agensi perkhidmatan awam ialah organisasi atau badan yang melaksanakan sesuatu tugas, usaha, khidmat dan bertanggungjawab untuk melaksanakan dasar kerajaan dan berkhidmat untuk masyarakat. 2. Agensi perkhidmatan awam berperanan penting dalam memastikan pembangunan negara dilaksanakan mengikut perancangan yang telah ditetapkan. Agensi Perkhidmatan Awam yang Terdapat di Malaysia 1. Mahkamah 2. Sekolah 3. Jabatan Imigresen Malaysia 4. Jabatan Penerangan Malaysia 5. Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 6. Polis Diraja Malaysia 7. Hospital Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. Pilih satu jawapan yang betul bagi setiap soalan. 1. Perkhidmatan awam disediakan untuk memberikan kemudahan kepada rakyat. Berikut ialah perkhidmatan awam yang terdapat di Malaysia, kecuali A Polis Diraja Malaysia. B perkhidmatan Astro. C sekolah. D hospital. 2. Berikut ialah jenis perkhidmatan yang diberikan oleh Polis Diraja Malaysia, kecuali I memelihara undang-undang dan ketenteraman. II menjaga keamanan dan keselamatan Malaysia. III memadamkan kebakaran. IV menyiasat aduan rasuah. A I dan II B I dan III C II dan IV D III dan IV 3. Bagaimanakah anda menghargai anggota perkhidmatan awam yang berjasa kepada masyarakat? A Memberikan komen-komen yang negatif terhadap perkhidmatan yang diberi B Mengutuskan kad ucapan terima kasih C Mencaci pekerjaan mereka D Membuat panggilan palsu 8. Jabatan Pengangkutan Jalan 9. Jabatan Pendaftaran Malaysia Kepentingan Agensi Perkhidmatan Awam 1. Menghubungkan rakyat dan kerajaan. 2. Memberikan perkhidmatan dalam sesuatu bidang. 3. Meningkatkan kesejahteraan rakyat. 4. Memberikan kesedaran kepada rakyat. Cara Menghargai Agensi Perkhidmatan Awam 1. Menyokong program yang dijalankan. 2. Mematuhi etika ketika berurusan di agensi perkhidmatan awam. 3. Mengucapkan terima kasih atas perkhidmatan yang diterima. 4. Menggunakan bahasa yang sopan. 5. Tidak memandang rendah kepada kakitangan agensi perkhidmatan awam. Bahagian A Soalan 2: Pekhidmatan PDRM: i. Memelihara kententeraman awam ii. Menjaga keselamatan awam
51TIP SOS 3. Padankan agensi perkhidmatan awam yang berikut dengan peranannya. Agensi Perkhidmatan Awam Peranan Mahkamah Jabatan Penerangan Malaysia Polis Diraja Malaysia Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia Hospital Jabatan Imigresen Malaysia Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia Sekolah Jabatan Pengangkutan Jalan Pos Malaysia Mengeluarkan pasport dan dokumen perjalanan Menyiasat aduan rasuah dan salah guna kuasa Menghantar surat dan bungkusan kepada penerima Mentadbir undang-undang Memberikan khidmat pencegahan dan pemadaman kebakaran Memberikan penjelasan tentang falsafah, dasar dan wawasan negara Menangkap penjenayah Menguatkuasakan dan mentadbir undang-undang jalan raya Membimbing dan mendidik generasi baharu yang berilmu dan berwawasan Mencapai dan mengekalkan taraf kesihatan dengan rawatan (a) (c) (e) (g) (i) (b) (d) (f) (h) (j) Soalan 3: (a) Mahkamah berperanan untuk mentadbir undang-undang. (j) Pos Malaysia berperanan menghantar surat dan bungkusan kepada penerima.
54TIP SOS 3. Teliti gambar di bawah dan jawab soalan yang berikut. (a) Senaraikan tiga perkhidmatan awam yang menawarkan urusan di kaunter. (b) Jelaskan dua kepentingan perkhidmatan awam kepada masyarakat. (c) Huraikan tiga perlakuan beretika yang patut diamalkan oleh pelanggan yang berurusan di agensi perkhidmatan awam. (d) Nyatakan dua cara menghargai agensi perkhidmatan awam. Soalan 3(c): i. Berterima kasih ii. Menunjukkan perlakuan berhemah
55 Unit 9 Hargai Alam Warisan Kita NOTA Konsep Alam Sekitar Bencana alam sering berlaku di negara kita. Antara bencana alam yang terjadi di negara kita ialah jerebu, tanah runtuh, banjir, hakisan tanah dan kemarau. Kejadian bencana alam yang melanda ini menyebabkan kemusnahan flora dan fauna, mengganggu kitaran semula jadi dan menjejaskan alam sekitar. Peranan Masyarakat dalam Melindungi Alam Sekitar 1. Membuang sampah di dalam tong sampah. 2. Memelihara alam dengan penanaman semula pokok. 3. Tidak melakukan pembakaran terbuka. 4. Mempraktikkan amalan kitar semula. 5. Bergotong-royong membersihkan alam sekitar. Peranan Badan Kerajaan dan Badan Bukan Kerajaan untuk Melindungi Alam Sekitar Badan Kerajaan Peranan Badan Bukan Kerajaan Peranan PERHILITAN • Memberikan perlindungan kepada warisan flora dan fauna • Memantau tindakan manusia supaya tidak merosakkan sumber alam secara berlebihan Persatuan Pencinta Alam Malaysia • Mengetengahkan isu yang berkaitan dengan alam sekitar di Malaysia, termasuklah konservasi habitat dan pendidikan alam sekitar Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia • Pemeliharaan dan pemuliharaan kawasan hutan Sahabat Alam Malaysia • Memberikan kesedaran kepada orang ramai tentang usaha memelihara dan memulihara alam sekitar, termasuklah semua jenis hutan dan sumber asli dengan penglibatan komuniti Jabatan Taman Laut Malaysia • Mengurus, memulihara dan melindungi biodiversiti marin WWF • Menyedarkan orang ramai tentang kepentingan penjagaan alam sekitar Kesan Aktiviti Manusia Terhadap Keseimbangan Alam Sekitar 1. Kemusnahan habitat tumbuh-tumbuhan. 2. Kemusnahan habitat haiwan. 3. Bencana alam seperti banjir kilat berlaku. 4. Pencemaran air dan tanah berlaku.
56TIP SOS Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. Pilih satu jawapan yang betul bagi setiap soalan. 1. Pemeliharaan alam sekitar merujuk kepada memelihara . I flora dan fauna II kawasan hutan III tanah dan laut IV air dan udara A I, II dan III C II, III dan IV B I, II dan IV D Semua di atas 2. Berikut ialah sebab kita mesti menjaga dan memelihara alam sekitar, kecuali A supaya generasi masa hadapan dapat menikmati alam keindahan semula jadi. B supaya dapat membina tempat penginapan. C supaya flora dan fauna alam tidak pupus. D supaya bencana alam tidak berlaku. 3. Berikut merupakan tindakan yang boleh anda lakukan untuk memelihara alam sekitar, kecuali A menyertai kempen sifar plastik. B mengurangkan penggunaan kertas. C mengamalkan amalan kitar semula. D membuang sampah ke dalam sungai. 4. Berikut merupakan faktor kemusnahan alam sekitar, kecuali A pembuangan sampah secara tidak teratur. B penebangan hutan secara berleluasa. C pemeliharaan hutan simpan. D pemburuan spesies haiwan. 5. Penggunaan beg plastik dan polistirena tidak digalakkan kerana . I membawa kemudaratan terhadap kesihatan manusia II kandungan bahan kimia dalam beg plastik dan polistirena tinggi III kedua-dua bahan ini tidak akan reput pada jangka waktu yang lama IV terdapat beg plastik dan polistirena yang berwarna-warni di pasaran A I, II dan III C II, III dan IV B I, II dan IV D Semua di atas 6. Punca kepupusan haiwan laut ialah . I ditangkap oleh manusia untuk tujuan sebagai sumber makanan II pembuangan bahan toksik ke dalam laut III dijadikan sebagai bahan hiasan IV pertambahan aktiviti laut A I, II dan III B I, II dan IV C II, III dan IV D Semua di atas 7. Apakah peranan Sahabat Alam Malaysia dalam pemeliharaan alam sekitar? A Memelihara dan memulihara semua jenis hutan. B Mencegah kegiatan penangkapan ikan. C Melindungi hidupan liar. D Mengawal aktiviti laut. 8. Antara yang berikut, manakah hidupan laut yang hampir pupus? A Ikan pari C Ikan yu B Dugong D Ketam 9. Pengeksploitasian terhadap alam sekitar meninggalkan banyak kesan. Antaranya ialah . I bencana alam berlaku II habitat haiwan musnah III habitat tumbuhan musnah IV sumber pendapatan bertambah A I, II dan III B I, II dan IV C II, III dan IV D Semua di atas 10. Mengapakah pembuangan pelbagai sampah harus dilakukan dengan teratur? I Sampah tertentu mengambil masa yang lama untuk diuraikan. II Pencemaran alam akan berlaku. III Masyarakat hidup harmoni. IV Bahaya kepada haiwan. A I, II dan III C II, III dan IV B I, II dan IV D Semua di atas Bahagian A Soalan 8: i. Dugong ii. Ikan Paus
62TIP SOS 3. (a) Mengapakah kempen polistirena sifar dan beg plastik sifar diadakan? (b) Jelaskan dua tindakan anda dalam menyokong kempen di atas. KBAT Menilai (c) Huraikan dua kepentingan larangan penggunaan polistirena dan beg plastik? Soalan 3(b): i. Membawa beg sendiri ii. Membawa bekas makanan sendiri
77TIP SOS Unit 12 Etika dan Undang-undang Siber Membantu Pembentukan Jati Diri NOTA Konsep Alam Siber Alam siber merujuk kepada penggunaan laman web, media sosial, Internet, e-mel, dan lain-lain. Pelbagai cara digunakan oleh remaja hari ini untuk melayari Internet dan berinteraksi dengan orang asing. Pelbagai risiko yang akan dialami oleh remaja jika tidak berwaspada dalam penggunaan alam siber pada setiap hari. Etika semasa Berkomunikasi di Alam Siber 1. Tidak muat naik gambar atau komen yang tidak senonoh. 2. Tidak menghina dan memburuk-burukkan orang lain. 3. Tidak menyebarkan maklumat palsu. 4. Menggunakan bahasa yang sopan. 5. Sentiasa mematuhi undang-undang siber. Akta Yang Berkaitan Undang-undang Siber 1. Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 (Akta 588 Syeksyen 211) 2. Akta Jenayah Komputer 1997 Kepentingan Mematuhi Undang-undang Siber 1. Menjadi pengguna siber yang berhemah. 2. Memperoleh maklumat yang betul dan tepat. 3. Menjaga keharmonian masyarakat. 4. Mewujudkan persekitaran siber yang selamat. 5. Melakukan urus niaga dalam talian dengan selamat. Kesan Penggunaan Internet Secara Tidak Beretika dan Menyalahi Undangundang Siber 1. Menimbulkan perselisihan faham dan perbalahan. 2. Menjejaskan maruah diri, keluarga dan negara. 3. Menjatuhkan maruah orang lain. 4. Menjejaskan perpaduan. 5. Menyebabkan kerisauan dan kemurungan. Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. Pilih satu jawapan yang betul bagi setiap soalan. 1. Berikut ialah etika semasa di alam siber, kecuali A menggunakan bahasa yang kasar dan tidak senonoh. B tidak menyebarkan keburukan individu lain. C mematuhi akta dan undang-undang siber. D tidak menyebarkan maklumat yang palsu. 2. Antara berikut, yang manakah perkara yang harus diberikan perhatian apabila menggunakan media sosial? I Tidak menghina atau mencela pengguna siber yang lain II Mendedahkan maklumat diri anda agar diketahui umum III Berfikir terlebih dahulu sebelum berkongsi maklumat IV Berhati-hati dengan pembuli siber A I, II dan III C II, III dan IV B I, III dan IV D Semua di atas 3. Berikut merupakan sebab anda perlu berfikir terlebih dahulu sebelum berkongsi sebarang maklumat semasa berkomunikasi di alam siber, kecuali Bahagian A Soalan 2: i. Jangan menghina pengguna LL %HU¿NLU VHEHOXP EHUNRQJVL PDNOXPDW LL %HUKDWLKDWL GHQJDQ SHPEXOL VLEHU
80TIP SOS 3. Padankan perlakuan berhemah semasa berkomunikasi di alam siber dengan nilainya. Perlakuan Berhemah Semasa Menggunakan Alam Siber Nilai (a) (e) (c) (g) (i) (b) (f) (d) (h) (j) Pengguna mestilah bertanggungjawab apabila memuat naik sebarang maklumat dalam laman sosial. Jangan memburukkan-burukkan nama baik sahabat dan perlu menunjukkan sikap berbudi pekerti mulia semasa menggunakan alam siber. Remaja haruslah menggunakan Internet secara berhemah dan tidak keterlaluan. Pengguna laman sosial mempunyai kewajipan terhadap kerelevanan maklumat yang dikongsi. Remaja tidak seharusnya mengabaikan pelajaran sehingga membazirkan masa dengan bermain permainan komputer secara dalam talian. Remaja perlu menjaga maruah diri dengan berkongsi bahan yang bermoral sahaja di media sosial. Ketika memberikan komen di laman sosial, gunakanlah bahasa yang sopan supaya tidak menyinggung perasaan orang lain. Rakyat yang bertanggungjawab tidak akan melanggar undang-undang siber demi kesejahteraan masyarakat. Remaja perlu menjaga maruah diri supaya tidak menjadi mangsa jenayah siber. Pengguna siber tidak boleh menyiarkan maklumat palsu sehingga mencemarkan nama baik negara di laman sosial. Kesederhanaan Patriotisme Harga diri Tanggungjawab Hemah tinggi Soalan 3: .HVHGHUKDQDDQ ± 3HQJJXQDDQ VHFDUD EHUKHPDK +DUJD GLUL ± 0HQMDJD PDUXDK GLUL
81TIP SOS Jawab soalan yang berikut. 1. Baca pernyataan di bawah dan jawab soalan yang berikut. (a) Senaraikan dua isu yang sering ditularkan di alam siber. (b) Mengapakah pengguna tidak harus menularkan sesuatu isu? (c) Nyatakan dua kesan yang akan berlaku terhadap individu dan masyarakat apabila menularkan isu yang palsu. KBAT Menganalisis Individu Masyarakat Budaya tular semakin berleluasa dalam kalangan masyarakat. Pengguna siber kini gemar menyebarkan perkara yang belum pasti kesahihannya. Perkara-perkara yang ditularkan berbentuk negatif dan menjejaskan keharmonian masyarakat. Bahagian C Soalan 1(a): L 3HQ\HEDUDQ LVX SHUNDXPDQ LL 0HQ\HEDUNDQ EHULWD SDOVX
107 Bahagian A (20 markah) Pilih jawapan yang paling sesuai. 1. Rukun Negara sebagai satu sumber moral menerapkan elemen penting dalam diri masyarakat Malaysia. Antaranya ialah . I mematuhi peraturan sahaja II percaya kepada kewujudan Tuhan III menunjukkan sikap patriotik terhadap negara IV tidak memerlukan berkomunikasi secara sopan santun dengan masyarakat sekeliling A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV 2. Individu yang berkeperibadian mulia akan bersikap . I individualistik II benci dengan anggota keluarga III mudah memaafkan kesalahan orang lain IV bertanggungjawab terhadap segala tindakan A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV 3. Berikut merupakan sebab isyarat lalu lintas harus disediakan kepada pengguna jalan raya, kecuali . A dapat mengelakkan kemalangan B dapat mendenda pengguna yang berkenderaan C dapat mengurangkan kesesakan jalan raya D dapat membentuk pengguna jalan raya yang berhemah 4. Mengapakah peraturan dan undang-undang harus dipatuhi oleh orang ramai? I Mengurangkan bebanan kerajaan II Mengelakkan kemalangan III Menakutkan orang ramai IV Merosakkan imej negara A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV 5. Mengapakah remaja pada masa kini banyak terlibat dengan pelbagai masalah sosial? I Pengaruh rakan sebaya yang positif II Kasih sayang daripada anggota keluarga bertambah III Kegagalan individu mempertingkat keperibadian diri IV Keprihatinan masyarakat terhadap orang lain semakin berkurang A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV 6. Bagaimanakah murid dapat melaksanakan tanggungjawab dirinya secara berkesan? I Bersikap mementingkan diri II Terlibat dengan gejala sosial III Memberikan fokus kepada pelajaran IV Menyumbangkan tenaga kepada badan kebajikan A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV 7. Hak seorang pekerja dipelihara seperti yang berikut apabila pekerja tercedera semasa bekerja, kecuali A diberhentikan kerja. B diberikan bonus selama dua bulan. C berhak mendapat cuti sakit jika perlu. D dihantar ke hospital untuk mendapatkan rawatan lanjut. 8. Pilih cara hak seorang Orang Kurang Upaya (OKU) dipelihara. I Menawarkan peluang pekerjaan yang sesuai dengan kemampuan golongan Orang Kurang Upaya (OKU) II Tidak membina laluan khas kepada Orang Kurang Upaya (OKU) yang cacat penglihatan III Memastikan golongan Orang Kurang Upaya (OKU) duduk di rumah sahaja UJIAN SUMATIF
109 17. Pilih perlakuan yang perlu dibataskan dalam mengekalkan persahabatan. I Menghargai bantuan rakan II Bersangka baik terhadap rakan III Mencampuri urusan peribadi rakan IV Bergaul bebas antara rakan lelaki dan rakan perempuan A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV 18. Berikut merupakan sebab kita perlu menyayangi dan menghormati anggota keluarga, kecuali A supaya keluarga berpecah belah. B supaya maruah keluarga terpelihara. C supaya keluarga bahagia dan harmoni. D supaya keluarga dihormati oleh masyarakat sekeliling. 19. Berikut ialah badan yang berjasa kepada masyarakat dan golongan yang berkeperluan khas, kecuali A MERCY Malaysia B Yayasan Salam C PERHILITAN D MAKNA 20. Apakah perasaan anda apabila dapat menjalin hubungan baik dengan anggota masyarakat? A Sedih B Marah C Kecewa D Gembira Bahagian B (60 markah) Arahan: Jawab semua soalan berikut. 1. Isi ruangan yang disediakan dengan jawapan yang betul. Meningkatkan penghayatan manusia terhadap nilai-nilai murni. Mencemarkan dan merosakkan alam sekitar. Hidup terumbang-ambing dan tidak sejahtera. Berfikiran negatif dan selalu berasa tertekan dalam hidup. Meningkatkan disiplin dan imej diri. Menjauhi perkara yang dilarang. Melahirkan individu yang berpekerti mulia. Mencetuskan perbalahan dan pertelingkahan. Melakukan perkara yang ditegah agama. Membezakan amalan baik dengan amalan buruk. Kesan Jika Tiada Pegangan Agama atau Kepercayaan Kepentingan Pegangan Agama atau Kepercayaan dalam Pembentukan Keperibadian Diri (20 markah)
112 Bahagian C (20 markah) 1. Perhatikan logo perkhidmatan awam di bawah dan jawab soalan yang berikut. (a) Senaraikan tiga peranan perkhidmatan awam yang terdapat di Malaysia. (3 markah) (b) Jelaskan dua peranan Jabatan Imigresen Malaysia. (2 markah) (c) Huraikan tiga perlakuan yang patut anda tunjukkan sebagai pelanggan semasa berurusan di Jabatan Imigresen Malaysia. (3 markah) (d) Nyatakan dua kepentingan perkhidmatan awam kepada masyarakat Malaysia. (2 markah)
114 UNIT 1 Bahagian A 1. D 2. D 3. B 4. D 5. D 6. A 7. D 8. C 9. A 10. C Bahagian B 1. (a) merangkumi (f) mempunyai (b) membentuk (g) melahirkan (c) kesukaran (h) kerjasama (d) bersalin (i) kecantikan (e) keluar (j) kalangan 2. (a) Betul (f) Betul (b) Betul (g) Betul (c) Salah (h) Betul (d) Salah (i) Betul (e) Betul (j) Betul 3. (a) Islam – Berpuasa pada bulan Ramadan (b) Kristian – Berkongsi hadiah bersama anggota keluarga (c) Buddha – Mencapai tahap nirwana dan melepaskan keinginan duniawi (d) Hindu – Memasang pelita dan menghidangkan manisan (e) Confucious – Majlis makan besar bersama anggota keluarga (f) Sikh – Manyambut Vaisakhi dengan menjemput sahabat handai dan sanak saudara (g) Taoisme – Hidup harmoni dengan memelihara alam sekitar (h) Iban – Menyambut tahun baharu menandakan berakhirnya musim menuai (i) Kadazan Dusun – Mengadakan ‘Magavan’ memuja semangat padi dan ‘Bumbazan’ sebagai tanda kesyukuran selesai menuai padi (j) Negrito – Masyarakat yang mengamalkan kepercayaan animisme dan hidup di Semenanjung Malaysia 4. (a) (i) Sekolah (ii) Pejabat (b) (i) Lalu-lintas (ii) Sivil (c) (i) Kelahiran (ii) Kematian (d) (i) Perkahwinan (ii) Kelahiran Bahagian C 1. (a) Agama/kepercayaan: Islam, Kristian Undang-undang: Lalu-lintas, Sivil Pantang larang: Kelahiran, Kematian Rukun Negara: Kepercayaan kepada Tuhan, Kesetiaan kepada raja dan negara Adat resam: Perkahwinan, Kelahiran (b) F1: Keharmonian hidup masyarakat lebih terjamin H1: Masyarakat lebih sejahtera dan bertolak ansur F1: Tidak terpesong daripada norma hidup masyarakat H1: Hidup masyarakat lebih teratur apabila mengikut norma yang sedia ada (c) F1: Terlibat dengan pelbagai gejala negatif H1: Merosakkan jati diri seperti terlibat dengan seks bebas dan penagihan dadah F2: Ketinggalan dalam pelajaran H2: Masa hadapan rakyat tidak terjamin lalu memberi kesan kepada ekonomi negara (d) F1: Kecewa H1: Nilai hidup masyarakat Malaysia semakin tidak dipatuhi F2: Sedih H2: Golongan muda di Malaysia semakin lupa akan adat resam 2. (a) – Saling menghormati pelbagai amalan agama yang dianuti oleh masyarakat Malaysia – Saling bekerjasama antara kaum tanpa mengira amalan agama sesuatu kaum – Saling tolak ansur dalam menyelesaikan masalah apabila wujud isu sensitif (b) – Mengamalkan budaya ziarah-menziarahi – Berkongsi kuih-muih pada musim perayaan (c) – Anggota masyarakat akan saling bermusuhan – Keharmonian dan ketenteraman masyarakat terjejas 3. (a) – Islam – Kristian – Confucious – Hindu – Buddha (b) F1: Anggota masyarakat saling menghormati antara satu sama lain H1: Semua agama menyuruh penganutnya untuk saling menghormati sesama manusia F2: Anggota masyarakat sentiasa bekerjasama dalam menjayakan sesuatu aktiviti H2: Masyarakat bersatu padu untuk merapatkan hubungan sesama mereka (c) – Ketenteraman awam terjejas – Ekonomi negara terbantut UNIT 2 Bahagian A 1. A 2. D 3. A 4. D 5. A 6. C 7. A 8. A 9. A 10. B Bahagian B 1. (a) kewangan (f) teguran (b) pergaulan (g) kesejahteraan (c) penagihan (h) kebersihan (d) rakan-rakan (i) masa depan (e) berfaedah (j) positif Jawapan Unit 1 – Unit 2