หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 3
การประดิษฐบ์ รรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
ตวั ช้ีวดั
1. อภิปรายขน้ั ตอนการทางานท่ีมีประสิทธิภาพ (ง 1.1 ม.3/1)
2. ใชท้ กั ษะในการทางานรว่ มกนั อยา่ งมีคณุ ธรรม (ง 1.1 ม.3/2)
3. อภิปรายการทางานโดยใชท้ กั ษะการจดั การเพ่ือการประหยดั
พลงั งาน ทรพั ยากร และสง่ิ แวดลอ้ ม (ง 1.1 ม.3/3)
แผนผงั สาระการเรยี นรู้
ความรเู้ กี่ยวกบั บรรจภุ ณั ฑ์
การประดิษฐบ์ รรจภุ ณั ฑ์
จากวสั ดธุ รรมชาติ
บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ วสั ดทุ ่ใี ชท้ าบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
ตวั อย่างการการประดษิ ฐบ์ รรจภุ ณั ฑ์
จากวัสดธุ รรมชาติ
1. ความรเู้ กี่ยวกบั บรรจภุ ณั ฑ์
สินคา้ และผลิตภณั ฑต์ ่างๆท่ีเลอื กซ้ือและ
เลือกใชใ้ นชีวิตประจาวนั นอกจากจะพิจารณาถึง
ประโยชนใ์ ชส้ อย คณุ ภาพ และราคาแลว้ บรรจภุ ณั ฑ์
ห่อหมุ้ ที่สวยงาม หรอื แปลกใหมก่ ็เป็ นปัจจยั หน่ึงที่มี
สว่ นในการตดั สนิ ใจเลอื กซ้ือและเลือกใชด้ ว้ ยเช่นกนั
1. ความรเู้ กีย่ วกบั บรรจภุ ณั ฑ์
1.1 ความหมายของบรรจภุ ณั ฑ์
บรรจภุ ณั ฑ์ (packaging) หมายถึง วตั ถหุ รอื วสั ดทุ ่ีใช่
ใส่ ห่อ หมุ้ สนิ คา้ หรอื ผลิตภณั ฑอ์ ยา่ งปกปิ ดมิดชิด โดยที่
วตั ถหุ รอื วสั ดนุ นั้ ตอ้ งปกป้ องคมุ้ ครองสนิ คา้ หรอื
ผลติ ภณั ฑท์ ี่อยภู่ ายในใหม้ ีความปลอดภยั สะดวกต่อการ
ใชง้ าน การขนสง่ การเคลื่อนยา้ ย และช่วยสง่ เสรมิ การ
จาหน่ายสินคา้ หรอื ผลติ ภณั ฑท์ ี่อยภู่ ายใน
1. ความรเู้ กี่ยวกบั บรรจภุ ณั ฑ์
1.2 ความเป็ นมาของบรรจภุ ณั ฑ์
1. ความรเู้ ก่ียวกบั บรรจภุ ณั ฑ์
1.3 หนา้ ที่ของบรรจภุ ณั ฑ์
1. ปกป้ องคมุ้ ครองสินคา้ หรอื ผลิตภณั ฑ์
2. อานวยความสะดวกตอ่ การขนสง่
การเคล่อื นยา้ ย และการเก็บรกั ษา
3. ใหข้ อ้ มลู เกย่ี วกบั สินคาหรอื ผลติ ภณั ฑ์
4. สง่ เสรมิ การขายสนิ คา้ หรอื ผลิตภณั ฑ์
5. เพิ่มมลู ค่าของสนิ คา้ หรอื ผลิตภณั ฑ์
6. รณรงคใ์ นเรอื่ งต่าง ๆ
1. ความรเู้ กย่ี วกบั บรรจภุ ณั ฑ์
1.3 หนา้ ท่ีของบรรจภุ ณั ฑ์
6. รณรงคใ์ นเรอ่ื งต่าง ๆบรรจภุ ณั ฑจ์ ะตอ้ งมีสญั ลกั ษณ์ ภาพ ฉลาก
หรือขอ้ ความโนม้ นา้ วใจใหผ้ ซู้ ้ือตอ้ งการมสี ว่ นรว่ มในการทาสง่ิ ใดสิ่งหนึ่ง
เพื่อประโยชนต์ ่อสว่ นรวม เช่น สญั ลกั ษณร์ ไี ซเคิลฉลากเขียว ฉลาก
ประหยดั ไฟเบอร์ 5 ขอ้ ความ “กินของไทยใชข้ องไทย” หรือขอ้ ความเชิญ
ชวนใหร้ กั ษาสง่ิ แวดลอ้ ม
ฉลากประหยัดไฟเบอร์ 5 ขอ้ ความเชญิ ขวนใหร้ กั ษาสิง่ แวดลอ้ ม ฉลากเขียว สัญลกั ษณร์ ไี ซเคิล
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติเป็ นบรรจภุ ณั ฑ์
ที่ออกแบบ และประดิษฐม์ าเพื่อวตั ถปุ ระสงค์
ในการอนรุ กั ษส์ ิ่งแวดลอ้ ม โดยชว่ ยลดปรมิ าณขยะ
และยอ่ ยสลายไดต้ ามธรรมชาติ นอกจากน้ี
ยงั ประหยดั ค่าใชจ้ ่าย เม่ือเลอื กใชว้ สั ดธุ รรมชาติที่มี
มากในทอ้ งถิ่นของตนเองมาประดิษฐเ์ ป็ นบรรจภุ ณั ฑ์
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.1 วสั ดทุ ี่ใชท้ าบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
1. วสั ดธุ รรมชาติประเภทเสน้ ใย
เช่น กลว้ ย หวาย เตยปาหนนั กก กระจดู ผกั ตบชวา
ยา่ นลิเภา ซ่ึงกอ่ นนามาถกั สานเป็ น
บรรจภุ ณั ฑต์ อ้ งผา่ นการแปรสภาพดว้ ยการตากแหง้
ฟอกขาว อบกามะถนั ฟั่นเกลยี ว
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.1 วสั ดทุ ่ีใชท้ าบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2. วสั ดธุ รรมชาติที่แปรรปู เป็ นแผน่ และรปู ทรงต่างๆ
เช่น กระดาษแปรรปู จากเยอ่ื ไมย้ คู าลปิ ตสั นามา
ประดิษฐเ์ ป็ นบรรจภุ ณั ฑป์ ระเภทถงุ กระดาษ กลอ่ ง
กระดาษ
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.1 วสั ดทุ ี่ใชท้ าบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
3. วสั ดธุ รรมชาติประเภทไม้
เชน่ ไมส้ กั ไมม้ ะขาม ไมไ้ ผ่ นิยมนามาทาบรรจภุ ณั ฑ์
เพ่ือการขนสง่ เช่น กลอ่ งประเภทต่าง ๆ ตะกรา้
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.2 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
1. บรรจภุ ณั ฑค์ วรมีเอกลกั ษณโ์ ดดเด่นสะดดุ ตา
และสื่อความหมาย
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.2 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2. บรรจภุ ณั ฑค์ วรสะดวกต่อการใชง้ าน
และแข็งแรงทนทาน
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.2 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
3. บรรจภุ ณั ฑค์ วรเป็ นมิตรต่อสิง่ แวดลอ้ ม
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.3 ตวั อยา่ งการประดิษฐบ์ รรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
1. บรรจภุ ณั ฑก์ ลอ่ งกระดาษแข็งพบั ได้
2. ชะลอมประยกุ ต์
3. ถงุ ผา้ แบบหรู ดู
2. บรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
2.3 ตวั อยา่ งการประดิษฐบ์ รรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
3. ถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ปัจจบุ นั มีการผลติ ถงุ ผา้ หลากหลายขนาดและ
รปู แบบเพ่ือตอบสนองประโยชนใ์ ชส้ อยท่ีแตกต่างกนั ออกไป
ถา้ สามารถประดิษฐถ์ งุ ผา้ อยา่ งง่ายไดด้ ว้ ยตวั เอง จะเป็ นการ
ใชเ้ วลาว่างใหเ้ กดิ ประโยชน์ ลดการใชถ้ งุ พลาสติกหหู ้ิว
ลดค่าใชจ้ ่าย และสามารถนาถงุ ผา้ กลบั มาใชซ้ ้าได้ ซึ่งเป็ น
การช่วยลดภาวะโลกรอ้ นไดอ้ ีกวิธีหน่ึง
ตวั อยา่ งการประดิษฐบ์ รรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
การประดิษฐถ์ งุ ผา้ แบบหรู ดู
การประดิษฐถ์ งุ ผา้ แบบหรู ดู
มีวสั ด ุอปุ กรณ์ และขนั้ ตอนการทา
ดงั น้ี
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
1. ตดั ผา้ ใหเ้ ป็ นรปู สเ่ี หล่ยี มผืนผา้ กวา้ ง 30 เซนติเมตร
ยาว 60 เซนติเมตร ในกรณีที่จะใชบ้ รรจุ ผา้ ไหม กรอบรปู
หรอื กระเป๋ า หรอื กาหนดความกวา้ ง ความยาวตามขนาด
ของสิ่งของที่จะบรรจ ุ
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขนั้ ตอนการทา
2. พบั ทบชายผา้ ดา้ นกวา้ งเขา้ หากนั
ใชด้ ินสอวดั ระยะจากกน้ ถงุ ข้ึนมาประมาณ
20-25 เซนติเมตร ใชช้ อลก์ เขียนผา้
ทาเครอื่ งหมายไว้ โดยเวน้ ระยะดา้ นบน
ปากถงุ ไว้ จากนนั้ วดั ระยะห่างจากขอบผา้
ซา้ ยละขวาเขา้ มาขา้ งละ 1-2 เซนติเมตร
แลว้ ใชช้ อลก์ เขียนผา้ ขีดเสน้ เป็ นแนวเยบ็ บางๆ
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
3. เนาผา้ ตามรอยที่ขีดไว้ แลว้ เยบ็ แบบดน้ ถอยหลงั หรอื
เยบ็ ดว้ ยจกั รเยบ็ ผา้ ตามรอยที่เนาไวท้ งั้ สองขา้ ง
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
4. ใชก้ รรไกรตดั ขอบผา้ ออกใหเ้ รยี บรอ้ ย
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
5. เนาและเยบ็ ตะเข็บบรเิ วณรอยผ่าของปากถงุ ทง้ั 2 ดา้ น
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
6. พบั ทบผา้ บรเิ วณปากถงุ ลงมาเพ่ือเยบ็ ประมาณ
7-10 เซนติเมตร แลว้ เนาผา้ ตามระยะท่ีพบั ลงมา
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
7. กะระยะสาหรบั เยบ็ เพ่ือใชส้ อดเสน้ เชือก โดยแนวเย็บ
แรกห่างข้ึนมาจากผา้ เลก็ นอ้ ยและแนวเยบ็ ที่สองตอ้ งเวน้ ระยะ
ใหพ้ อที่จะสอดเสน้ เชือกเขา้ ไปได้ ซ่ึงห่างจากแนวเย็บแรก
ประมาณ 1.5 เซนติเมตร
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขนั้ ตอนการทา
8. พลิกกลบั เอาผา้ ดา้ นในออกมาแลว้ ใชเ้ ตารดี
รดี ถงุ ผา้ ใหเ้ รยี บรอ้ ย
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
9. สอดเสน้ เชือกสาหรบั รดู ปากถงุ โดยกะระยะเสน้ เชือกท่ี
ตอ้ งการใช้ แลว้ ตดั 2 เสน้ กะระยะพอรอบปากถงุ จากนน้ั
สอดเชือกเขา้ ไปในช่อง 2 เสน้ ค่ ู ผกู ชายเสน้ เชือกไวค้ นละดา้ น
กนั จะไดถ้ งุ ท่ีมีหรู ดู ตามตอ้ งการ
ตวั อยา่ งการทาถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ขน้ั ตอนการทา
10. ตกแต่งดา้ นหนา้ ของถงุ ผา้ ใหส้ วยงามดว้ ยการเพนต์
ลวดลาย หรอื ปักดว้ ยไหมปัก จากนนั้ นาไปซกั รดี ใหเ้ รยี บรอ้ ย
กอ่ นนาไปใชบ้ รรจสุ ง่ิ ของ