หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 การประดษิ ฐบ์ รรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
แผนผงั สาระการเรยี นรู้
ความรเู้ ก่ยี วกบั บรรจภุ ณั ฑ์
การประดษิ ฐ์
บรรจภุ ัณฑ์
จากวัสดธุ รรมชาติ
บรรจภุ ณั ฑ์จากวสั ดธุ รรมชาติ วสั ดุที่ใช้ทาบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
ตัวอยา่ งการการประดษิ ฐ์บรรจภุ ณั ฑ์
จากวสั ดุธรรมชาติ
ตวั ชวี้ ดั
1. อภปิ รายขนั้ ตอนการทางานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ (ง 1.1 ม.3/1)
2. ใชท้ กั ษะในการทางานรว่ มกนั อยา่ งมคี ณุ ธรรม (ง 1.1 ม.3/2)
3. อภิปรายการทางานโดยใชท้ กั ษะการจดั การเพือ่ การประหยดั พลงั งาน ทรพั ยากร
และสง่ิ แวดล้อม (ง 1.1 ม.3/3)
1. ความรเู้ กย่ี วกบั บรรจภุ ัณฑ์
สนิ ค้าและผลติ ภณั ฑต์ ่างๆทีเ่ ลือกซื้อและเลือกใช้ในชีวติ ประจาวนั นอกจากจะพิจารณาถึงประโยชน์
ใชส้ อย คุณภาพ และราคาแล้ว บรรจุภัณฑห์ ่อห้มุ ท่สี วยงาม หรือแปลกใหม่กเ็ ปน็ ปจั จัยหนงึ่ ทม่ี สี ว่ นในการ
ตัดสินใจเลอื กซ้ือและเลือกใช้ดว้ ยเช่นกัน
1.1 ความหมายของบรรจภุ ัณฑ์
บรรจภุ ณั ฑ์ (packaging) หมายถึง วตั ถุหรือวัสดทุ ี่ใชใ่ ส่ หอ่ หุม้ สินค้าหรือผลิตภณั ฑ์อย่างปกปิดมดิ ชิด โดย
ท่วี ตั ถุหรือวสั ดุนัน้ ต้องปกป้องคุ้มครองสนิ คา้ หรือผลติ ภัณฑ์ทอี่ ยูภ่ ายในให้มีความปลอดภยั สะดวกต่อการใช้
งาน การขนสง่ การเคล่อื นยา้ ย และชว่ ยสง่ เสรมิ การจาหนา่ ยสินค้าหรอื ผลิตภัณฑท์ ่ีอยูภ่ ายใน
1.2 ความเป็นมาของบรรจภุ ณั ฑ์
ใชใ้ บไม้ เปลือกไม้ เปลือกหอย ใช้ใบไม้ เช่น ใบตอง มาห่อหุ้มขนม
กระบอกไม้ไผ่ กระเพาะสตั ว์ หนังสตั ว์ หรืออาหาร นาเปลือกไมม้ าสานขึน้ รปู
มาห่อหุม้ สัตวท์ ีล่ า่ มาได้ เพื่อป้องกนั ทากระจาด ชะลอม ตะกรา้
แมลง แสงแดด และฝน
อดตี
ใช้กระดาษแขง็ แผ่นโลหะ ใยสงั เคราะห์ ใชก้ ระดาษหรือใช้ผ้ามาห่อหุม้ อาหาร
แกว้ พลาสตกิ ไม้ มาห่อหุม้ อาหารและ หรือส่ิงของต่างๆ
สิง่ ของตา่ งๆ
อดตี ปจั จบุ นั
1.3 หนา้ ทขี่ องของบรรจภุ ัณฑ์
บรรจภุ ณั ฑ์มีหนา้ ทีห่ ลากหลาย ดังนี้
1. ปกปอ้ งคมุ้ ครองสนิ ค้าหรอื ผลติ ภณั ฑ์ โดยบรรจุภัณฑ์ตอ้ งไดร้ บั การออกแบบให้สามารถ
ปกป้องค้มุ ครองสนิ ค้าหรือผลิตภณั ฑภ์ ายในให้ปลอดภัย ไม่เสียหายเนือ่ งจากการขนสง่ แมลงหรอื สัตวก์ ดั แทะ
แตกหัก และเสอื่ มสภาพ
2. อานวยความสะดวกตอ่ การขนสง่ การเคลอ่ื นยา้ ย และการเกบ็ รักษา โดยบรรจภุ ณั ฑต์ ้องมี
ความมั่นคงแข็งแรง สามารถวางซอ้ นทับกันไดห้ ลายชั้น มีรูปรา่ งท่สี ะดวกต่อการเรียงซ้อนกนั ในช้นั วางของ
สะดวกต่อการจับ ถือ พกพา และขนสง่
3. ใหข้ ้อมลู เกยี่ วกบั สนิ คาหรอื ผลติ ภณั ฑ์ บรรจภุ ัณฑค์ วรแสดงให้เหน็ ตวั สนิ ค้าหรือผลิตภณั ฑ์
หรอื บ่งบอกวา่ สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ท่อี ยู่ภายในคืออะไร ใครเปน็ ผู้ผลิต มีวธิ กี ารใชแ้ ละเก็บรักษาอย่างไร ผลติ
และหมดอายเุ ม่ือใด โดยเฉพาะสินค้าหรือผลติ ภณั ฑ์ประเภทอาหารและยา
4. สง่ เสรมิ การขายสนิ คา้ หรือผลติ ภณั ฑ์ บรรจุภณั ฑ์ตอ้ งมีรูปแบบ สสี ันสวยงาม สะดุดตา
ดึงดดู ใจผ้ซู ื้อ แตกต่างจากสนิ ค้าหรอื ผลิตภณั ฑ์ของคู่แข่งทางการตลาด เพื่อใหง้ ่ายตอ่ การจดจาและชว่ ยลด
ความผิดพลาดในการหยิบฉวยสนิ ค้าทีไ่ มต่ อ้ งการได้
5. เพม่ิ มลู ค่าของสนิ คา้ หรือผลติ ภณั ฑ์ เม่ือบรรจภุ ณั ฑ์มีความสวยงามดึงดูดใจผซู้ ้อื จะสรา้ ง
ความนยิ มในสนิ ค้าหรือผลิตภัณฑ์ ส่งผลใหข้ ายสินคา้ หรือผลติ ภัณฑไ์ ดใ้ นราคาทีส่ ูงขึ้น
6. รณรงคใ์ นเรอื่ งตา่ ง ๆ บรรจุภัณฑ์จะต้องมสี ัญลักษณ์ ภาพ ฉลาก หรอื ขอ้ ความโน้มน้าวใจให้
ผู้ซ้อื ต้องการมสี ว่ นรว่ มในการทาสิง่ ใดสิ่งหนงึ่ เพอื่ ประโยชน์ตอ่ ส่วนรวม เช่น สัญลักษณร์ ไี ซเคลิ ฉลากเขยี ว
ฉลากประหยดั ไฟเบอร์ 5 ขอ้ ความ “กินของไทยใช้ของไทย” หรือข้อความเชญิ ชวนให้รักษาส่งิ แวดลอ้ ม
เป็นฉลากทบ่ี ่งบอกระดบั การ
ใช้ไฟฟา้ และข้อมลู เบื้องต้น
ตา่ ง ๆ ของเครอื่ งใช้ไฟฟา้ โดย
ระดับความประหยัดจะมตี ั้งแต่
เบอร์ 1 ถงึ เบอร์ 5 และเบอร์
5 ประหยัดไฟมากทส่ี ดุ
ฉลากประหยดั ไฟเบอร์ 5 ข้อความเชญิ ขวนให้รักษาสิง่ แวดล้อม
เปน็ เครือ่ งหมายทแ่ี สดงว่า เสป่งิ น็ แฉวลดาลกอ้ทม่ีบ่งเบบออกรร์ 5ะดบั การ
สินค้าหรือผลติ ภณั ฑ์นัน้ ไม่
ปลอ่ ยสารเคมหี รอื สารพิษออก ใช้ไฟฟ้า และข้อมลู เบอ้ื งต้น
สูส่ งิ่ แวดลอ้ ม ในระหวา่ ง กระ ตา่ ง ๆ ของเครอื่ งใช้ไฟฟา้ โดย
ยวนการผลิตช่วยประหยดั ระดบั ความประหยัดจะมตี ั้งแต่
พลังงานและทรัพยากรใน เบอร์ 1 ถงึ เบอร์ 5 และเบอร์
ระหว่างการผลติ การขนสง่ 5 ประหยัดไฟมากท่สี ดุ
และการใช้งานกาจดั ได้งา่ ย
ฉลากเขียว สัญลกั ษณร์ ีไซเคลิ
บรรจภุ ณั ฑ์จากวสั ดุธรรมชาติเปน็ บรรจุภัณฑท์ ี่ออกแบบและประดิษฐข์ ้นึ มาเพ่ือวตั ถปุ ระสงค์
ในการอนรุ ักษส์ ิง่ แวดลอ้ ม โดยช่วยลดปริมาณขยะและย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ นอกจากนี้ยังประหยัด
ค่าใช้จ่าย เมอื่ เลือกใชว้ สั ดุธรรมชาตทิ ่ีมมี ากในทอ้ งถิ่นของตนเองมาผลิตเป็นบรรจภุ ณั ฑ์
2. บรรจภุ ัณฑ์จากวสั ดธุ รรมชาติ
บรรจุภัณฑ์จากวสั ดุธรรมชาติเป็นบรรจภุ ัณฑ์ท่ีออกแบบและประดิษฐม์ าเพอื่ วตั ถุประสงค์
ในการอนรุ ักษ์สงิ่ แวดลอ้ ม โดยช่วยลดปริมาณขยะและย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ นอกจากนี้ ยังประหยัด
ค่าใช้จา่ ย เมือ่ เลือกใช้วัสดุธรรมชาตทิ ม่ี ีมากในทอ้ งถ่นิ ของตนเองมาประดษิ ฐเ์ ป็นบรรจภุ ัณฑ์
2.1 วสั ดทุ ีใ่ ชท้ าบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดุธรรมชาติ
วสั ดุธรรมชาติท่นี ามาใช้ทาบรรจภุ ณั ฑ์ได้ มีดังน้ี
หรือเรยี กอีกอย่างวา่ ลาเจียก พบมากในแถบภาคใต้
1 วสั ดธุ รรมชาตปิ ระเภทเสน้ ใย
เชน่ กล้วย หวาย เตยปาหนนั กก กระจูด
ผักตบชวา ยา่ นลเิ ภา ซึ่งก่อนนามาถักสาน
เป็นบรรจุภัณฑ์ตอ้ งผา่ นการแปรสภาพดว้ ยการ
ตากแหง้ ฟอกขาว อบกามะถัน ฟน่ั เกลยี ว
เพือ่ ใหเ้ หนยี ว ปอ้ งกนั เชอื้ ราและแมลงไมก่ ิน
2 วสั ดธุ รรมชาตทิ แี่ ปรรปู เปน็ แผน่
และรปู ทรงตา่ งๆ
เชน่ กระดาษแปรรปู จากเย่ือไมย้ คู าลิปตสั
นามาประดษิ ฐเ์ ปน็ บรรจุภณั ฑป์ ระเภทถุงกระดาษ
กลอ่ งกระดาษ
ประเทศใดเป็นถิ่นกาเนดิ ของผกั ตบชวา
1 เมก็ ซิโก
2 บราซิล
3 วสั ดธุ รรมชาตปิ ระเภทไม้
เชน่ ไม้สกั ไมม้ ะขาม ไม้ไผ่ นยิ มนามาทาบรรจุภัณฑ์
เพื่อการขนสง่ เช่น กล่องประเภทตา่ ง ๆ ตะกรา้
2.2 การออกแบบบรรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดุธรรมชาติ
โครงสรา้ งของบรรจภุ ัณฑ์โดยทวั่ ไปจะแบ่งชัน้ ของบรรจภุ ัณฑท์ หี่ อ่ หุ้มหรือปกปิดตวั สนิ ค้าไว้ 3 ช้นั
ดงั น้ี
1. บรรจภุ ณั ฑ์ชั้นใน ซ่ึงอย่ชู ิดกบั ตัวสนิ ค้า
2. บรรจภุ ณั ฑ์ช้ันท่สี อง ซงึ้ หอ่ ห้มุ บรรจภุ ัณฑช์ ้ันใน
3. บรรจภุ ณั ฑ์ชัน้ นอก ซง่ึ รวบรวมสินคา้ หรอื ผลิตภณั ฑ์ทั้งหมดเพ่ือการขนส่ง
การออกแบบบรรจุภณั ฑ์จากวสั ดธุ รรมชาตจิ ะต้องออกแบบ 2 สว่ นดว้ ยกนั ไดแ้ ก่ การออกแบบ
โครงสรา้ งบรรจุภัณฑ์ทัง้ 3 ช้ัน และการออกแบบกราฟิกหรอื ภาพบนบรรจภุ ัณฑโ์ ดยมีข้อควรคานงึ ถึงดงั นี้
1) บรรจภุ ณั ฑค์ วรมเี อกลกั ษณโ์ ดดเดน่ สะดดุ ตาและสอ่ื ความหมายได้ โดยต้องใชค้ วามคิด
สร้างสรรค์ และความรู้ทางด้านศลิ ปะเกย่ี วกับสี รปู ทรง ความสมดุล ผวิ สมั ผสั และขนาดของภาพหรอื
ตัวอักษรมาประยุกตใ์ ช้รว่ มกัน เพื่อใหบ้ รรจุภัณฑแ์ ตกตา่ งจากทเ่ี คยมมี า และดงึ ดดู ใจให้ผบู้ รโิ ภคตดั สนิ ใจ
เลอื กซื้อ รวมถึงมีความสอดคลอ้ งกบั ชิน้ งานหรือผลิตภัณฑ์ด้านใน ดงั ตัวอย่าง
นกั เรียนออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์
นมอดั เม็ดใหส้ วยงาม
เหมาะสมและสือ่ ความหมาย
ไดด้ ี โดยร่างภาพ 3 มิติ
ลงในกระดาษวาดเขียน
แลว้ นาเสนอผลงาน
หนา้ ชน้ั เรียน
บรรจภุ ณั ฑ์นำ้ ผลไม้ทีม่ ภี ำพพมิ พ์ บรรจภุ ณั ฑ์ของสไู่ ข่ ทำจำกกระดำษมีรูปทรงและ
แสดงผลถึงผลไม้ที่นำมำผลติ เป็นนำ้ ผลไม้ ผวิ สมั ผสั หยำบเหมือนถำดใสไ่ ข่ จึงสอ่ื ควำมหมำยวำ่
สอ่ื ให้เห็นถงึ ควำมสดชื่น นำ่ ดม่ื ผลติ ภณั ฑ์ด้ำนในมีรูปร่ำงเหมือนไข่
2) บรรจภุ ัณฑค์ วรสะดวกตอ่ การใชง้ านและแขง็ แรงทนทาน โดยโครงสร้างของบรรจภุ ณั ฑ์
ต้องสมสว่ น มีรปู ทรงกะทดั รัด สะดวกตอ่ การจัดเรียงซ้อนกนั และขนสง่ รองรบั นา้ หนักได้ ทนทานต่อแรง
กระแทก นา้ หนกั เหมาะสมกับตวั ผลิตภัณฑ์ มีหูสาหรับบางผลติ ภณั ฑเ์ พื่อความสะดวกในการจับถือ
ดงั ตัวอย่าง
บรรจภุ ัณฑส์ าหรบั ใส่ดนิ สอ ทาจากกระดาษแขง็ บรรจภุ ณั ฑ์ขนมอบ ทาจากกระดาษแขง็ มหี จู บั
มีโครงสรา้ งสมส่วน รปู ทรงกะทัดรัด สะดวกตอ่ การ สะดวกต่อการจับถอื และเคล่ือนยา้ ย
เรียงซอ้ นกัน และสะดวกต่อการขนส่ง
3) บรรจภุ ณั ฑค์ วรเปน็ มติ รตอ่ สงิ่ แวดลอ้ ม คอื ย่อยสลายได้ง่าย ทาลายไดง้ า่ ย ไม่ก่อให้เกดิ
ปญั หาขยะมลู ฝอย และไม่ก่อให้เกิดมลพษิ ซึ่งแนวทางในการสรา้ งบรรจภุ ณั ฑ์ที่เป็นมิตรตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มสามารถ
ปฏบิ ัตไิ ดด้ ังนี้
1.) ใช้วสั ดธุ รรมชาตใิ นการประดษิ ฐ์บรรจภุ ณั ฑ์ เพราะย่อยสลายไดต้ ามธรรมชาติ
2.) ลดส่วนประกอบทีเ่ กนิ ความจาเปน็ ในการบรรจุภณั ฑ์ เชน่ บรรจภุ ัณฑห์ ลายชั้น ลดการใช้โบ เชือก
และป้ายหอ้ ย
3.) ลดความหนาและความสงู ของบรรจุภัณฑ์ และออกแบบโครงสรา้ งบรรจุภัณฑ์ให้ใช้วัสดุน้อยที่สุด
4.) นาวสั ดธุ รรมชาติ เช่น กระดาษ ไม้ ผ้า เครอ่ื งป้ันดนิ เผา และวัสดุสังเคราะห์ เช่น พลาสตกิ บาง
ชนดิ ซ่ึงสามารถนามาดัดแปลงใช้ซ้าหรือแปรรปู นากลบั มาใช้ใหมไ่ ด้ มาประดิษฐ์เปน็ บรรจุภัณฑ์ เพื่อลด
ปรมิ าณขยะ ลดคา่ ใช้จา่ ยในการกาจัดหลังใช้งาน และปอ้ งกันการเกิดมลพิษจากการเผาไหมห้ รือฝงั กลบ
2.3 ตวั อยา่ งการประดษิ ฐบ์ รรจภุ ณั ฑจ์ ากวสั ดธุ รรมชาติ
1) บรรจภุ ัณฑก์ ลอ่ งกระดาษแขง็ พบั ได้
กล่องกระดาษแข็งพับไดป้ ระดิษฐ์จากกระดาษแขง็
หน้าเดียวท่ไี ม่มชี ่องดา้ นบนเปิดใหเ้ ห็นสนิ คา้ หรือผลิตภณั ฑ์ดา้ นใน
เปน็ บรรจุภัณฑท์ ีน่ ยิ มใชก้ ับอาหาร เชน่ ขนมเคก้ ขนมชัน้ ขนมหม้อแกง
และงานประดษิ ฐท์ ่ีมนี ้าหนกั เบา เช่น ดอกไม้ประดิษฐ์ ตกุ๊ ตาประดษิ ฐ์
จากวสั ดุธรรมชาติกระเปา๋ ผา้ ใบเลก็ ๆ
การประดิษฐ์กล่องกระดาษแขง็ พบั ได้ สามารถ บรรจภุ ัณฑ์กล่องกระดาษแขง็ พบั ได้
ประยุกตใ์ ช้ไดก้ ับสนิ ค้าหรือผลติ ภณั ฑท์ กุ ขนาด โดยก่อนประดษิ ฐ์
ตอ้ งวดั ขนาดของสนิ ค้าหรือผลิตภัณฑ์ก่อน จงึ จะกาหนดขนาด
ของกล่องใหพ้ อดี ไมค่ ับแคบหรือมีพืน้ ทีใ่ นกล่องมากเกนิ ไป เพอ่ื ไมใ่ ห้ก่อนความเสียหายให้แกส่ ินค้าหรือ
ผลิตภัณฑ์
การประดษิ ฐ์บรรจุภณั ฑก์ ลอ่ งกระดาษแขง็ พับได้มวี สั ดุ อุปกรณ์และขัน้ ตอนการทา ดังนี้
วสั ดุ อปุ กรณ์ กระดาษแข็งหน้าเดียว ดนิ สอ
ไม้บรรทดั ยางลบ
กรรไกร คัตเตอร์
วงเวยี น กาว
แผน่ พลาสติกใส กระดาษ A4
ข้ันตอนการทา
1. ออกแบบบรรจภุ ัณฑ์แบบกลอ่ งพบั ได้ โดยร่างภาพ 3 มิติ ลงบนกระดาษ A4
2. รา่ งภาพโครงสรา้ งบรรจุภัณฑ์กลอ่ งกระดาษแข็งพับได้ ตามท่ีออกแบบไว้ลงบนกระดาษแข็งหน้า
เดียว
3. กาหนดขนาดของกล่อง กว้าง x ยาว x สูง ใหส้ ามารถที่จะบรรจสุ ินคา้ ได้ ทาเป็นสัดส่วนจริง
จากนัน้ นากล่องท่ีไดม้ าเขียนเป็นภาพแผน่ คลี่ กาหนดสว่ นประกอบของตัวกล่อง กาหนดจุดตดั จุดพบั
4. ใช้กรรไกรหรอื คตั เตอร์ตดั กระดาษตามรูปแบบท่ีรา่ งไว้ และใชค้ ตั เตอร์กรดี ตามรอยพับเบาๆอยา่ ให้
ขาดออกจากกนั เพ่อื ให้งา่ ยต่อการพับกระดาษเป็นรูปทรง
5. พบั กระดาษตามรอยที่กรีด จัดรูปทรงใหเ้ ปน็ กล่องสวยงาม ไมบ่ ิดเบ้ียว จากน้ันจงึ ทากาวบริเวณ
รอยตอ่ ใหส้ นทิ หรอื ใช้ลวดเย็บกระดาษเยบ็ ประกอบกล่อง
6. วดั ขนาดเส้นผา่ นศูนย์กลางชอ่ งบนฝากลอ่ ง แล้วตดั พลาสตกิ ให้มขี นาดใหญ่กว่าเส้นรอบวงประมาณ
1นิ้ว แลว้ ทากาวบรเิ วณสว่ นเกินเส้นรอบวง ตดิ ได้ในชอ่ งบนฝากล่อง
2. ชะลอมประยกุ ต์
งานจักสานเปน็ หตั ถกรรมท่ีแสดงใหเ้ หน็ ถึงภมู ิปัญญา
ของคนในท้องถิน่ ท่ีรู้จักนาวสั ดธุ รรมชาติ เชน่ หวาย ไมไ้ ผ่ ใบลาน
กก ฟาง ก้าน และใบมะพร้าว มาประดษิ ฐ์เป็นเคร่ืองใชส้ อยในการดารง
ชีวิตประจาวันเครอื่ งจักสานทาขึ้นด้วยมือ ซงึ่ ต่างจากผลิตภณั ฑท์ ีท่ าจาก
โรงงานอตุ สาหกรรม จงึ มีคณุ คา่ เฉพาะตัว ลวดลายจากการสาน ถัก ทอ
และรปู แบบเครอื่ งจกั สานแต่ละชนิ้ จะแสดงถึงลักษณะพ้ืนบ้านท่แี ตกต่างกนั
ชะลอมประยกุ ต์
การสานชะลอมเป็นการนาตอกไม้ไผ่มาสานขัดกันแบบโปรง่ ๆ เปน็ ลายเฉลว คอ่ ยๆ เพ่ิมตอกเขา้ ไปที
ละเสน้ จนได้พ้นื หรือส่วนก้นของชะลอมเปน็ รูป 6 เหล่ยี ม สานต่อจนได้ความสงู ตามต้องการท่ีปากชะลอมจะ
เหลือตอกไว้ สาหรับมดั บิดของที่อย่ภู ายใน และใช้เป็นทห่ี วิ้ ไปด้วย ในอดตี ชะลอมใช้ใส่ของแห้งต่างๆ สาหรบั
เดนิ ทาง ในปัจจบุ นั มีการสานชะลอมประยุกต์ โดยสานเปน็ ใบเล็กๆ สาหรบั ใสข่ องชารว่ ย ใสข่ นม หรอื สานเปน็
รปู ทรงส่ีเหลยี่ ม เพื่อใช้เป็นบรรจุภณั ฑ์ทเ่ี นน้ เอกลักษณ์ไทย
การประดิษฐ์บรรจุภณั ฑช์ ะลอมประยุกตม์ ีวัสดุ อุปกรณ์ และข้นั ตอนการกระทา ดงั นี้
ไมไ้ ผ่หรอื หวายท่จี ักตอกมาเป็นเสน้ บางๆ
วสั ดุ อปุ กรณ์ ตอกทจ่ี ักสาเร็จขนาดกว้าง 1 เซนติเมตร ยาว 60 เซนตเิ มตร
จานวน 18 เสน้ สาหรบั ตวั ชะลอม และจานวน 15 เส้น สาหรับฝาชะลอม
ดนิ สอ
กระดาษ A4
กรรไกร
ปนื ยิงกาวพร้อมกาวซิลิโคนชนิดแท่ง
แมพ่ ิมพ์ ทาจากดนิ เหนยี ว ไม้ แกนกระดาษกาว หรอื ขวดน้า
ขนาด 1 ลิตร
ไมห้ นบี ผ้าหรือลวดเสยี บกระดาษ 6 ตวั
ส่ิงของตกแต่ง เชน่ ดอกไม้แห้ง ดอกไม้ประดษิ ฐ์
กระบอกฉีดน้า
ขน้ั ตอนการทา
ขน้ั ตอนที่ 1
นาตอกเส้นท่ี 1 วางในแนวตัง้ วางคอกเสน้ ท่ี 2 ทับเสน้ ที่ 1 ใหเ้ ป็นรูปกากบาท นาตอกเส้นท่ี 3
สอดให้อยู่ระหว่างช่องกากบาทของตอกเส้นที่ 1 และ 2
นาตอกเส้นท่ี 4 สอดให้อยรู่ ะหวา่ งช่องตอกเส้นที่ 2 และ 3 โดยทบั ตอกเส้นที่ 3 และอยู่ใตต้ อก
เสน้ ท่ี 2
ขั้นตอนที่ 2
นาตอกเส้นที่ 5 สอดให้อยู่ระหว่างชอ่ งตอกเสน้ ท่3ี และ 4 โดยทบั ตอกเสน้ ท่ี 4 และอยู่ใต้
ตอกเส้นที่ 3
กอ่ นสอดตอกเสน้ ที่ 6 ให้สลบั ตอกเส้นท่ี 5 ทบั 1ท่ที ับเปน็ รูปกากบาทเปลี่ยนเป็น 1 ทบั 5
นาตอกเสน้ ที่ 5 สอดให้อยูร่ ะหวา่ งชอ่ งตอกเส้เปนท่ี 3 และ 4 โดยทับตอกเสน้ ท่ี 4 และอย่ใู ต้ตอกเส้น
ขั้นตอนที่ 3
นาตอกเส้นที่ 6 สอดโดยยกตอกเส้นที่ 1และ 4 ข้นึ
คร้งั นต้ี อ้ งยกตอก 2 เส้น เพ่ือสอดตอกเส้นที่ 6
ขนั้ ตอนท่ี 4
เมื่อเรียบร้อย สลับเส้นตอกเส้นที่ 1 ทบั 5
เปล่ยี นเปน็ 5 ทบั 1
ขัน้ ตอนท่ี 5
นาตอกเส้นท่ี 7 สอดให้อยู่ระหว่างชอ่ งตอกเส้น
ที่ 2 และ 6 โดยทับตอกเส้นที่ 5 และอยู่ใต้ตอกเส้นที่ 2
และทบั ตอกเส้นที่ 6 และ 3
ขั้นตอนท่ี 6
เมือ่ เรยี บร้อย สลับเส้นตอกที่ 7 ทับ 3
เปลยี่ นเป็น 3 ทบั 7
ยกตอกเสน้ ท่ี 6 และ 3 ขึ้นเพ่ือสอดตอกเสน้ ท่ี 8
ขั้นตอนที่ 7
เม่ือสอดตอกเสน้ ท่ี 8 เรียบรอ้ ย สลบั เส้นตอก
เสน้ ท่ี 3 ทบั 7 เปล่ยี นเป็น 7 ทบั 3
ขน้ั ตอนท่ี 8
ก่อนสอดตอกเส้นที่ 9 ให้สลับเส้นตอกเส้นท่ี 8
ทบั 4 เปลี่ยนเป็น 4 ทบั 8
ยกตอกเสน้ ที่ 1และ 4 ข้ึนเพื่อสอดตอกเสน้ ท่ี 9
เรียบรอ้ ย สลับเส้นตอกเส้นที่ 4 ทับ 8 เปล่ยี นเป็น
8 ทบั 4
กอ่ นสานตอกเสน้ ที่ 10, 11, 12 คอื การทาซา้ ด้วย
วธิ กี ารสลบั เส้นตอกที่ไขว้กนั ให้เปล่ียนเส้นบนลง
ลา่ ง จากนนั้ ยกตอกขึน้ 2 เสน้ สอดตอกเขา้ ไปให้
สานขดั กนั เรยี บร้อย เปล่ียนสลบั ตอกในครงั้ แรกให้
กลบั มาเหมือนเดิมใช้วธิ กี ารเดิมในการสานตอกท่ี
เหลอื ทง้ั 3 เสน้
ขน้ั ตอนท่ี 9
นาเสน้ ตอกมาสานขัดกันตามแนวต้งั เพ่ือเป็นด้านขา้ งของชะลอม โดยสานสลบั กนั ข้นึ 1 ลง 1
ให้ต้งั เป็นขอบโดยรอบ ดงึ เสน้ ตอกให้กระชับเป็นฐานรูปทรงกระบอก ใชล้ วดเสียบกระดาษชว่ ย
ยึดให้อยู่ตวั
ข้ันตอนท่ี 10
ใช้วธิ กี ารทาซ้า สานสลบั กันให้จบเปน็ ชั้น ๆ ให้ไดจ้ านวน 4 ชน้ั โดยใช้แกนกระดาษกาววางด้าน
ในเพ่ือเปน็ โครงรา่ งให้กบั ชะลอมประยุกต์
ขั้นตอนที่ 11
การเกบ็ ขอบปากชะลอม ใช้เส้นตอก 2 เส้นสานสลบั กันขนึ้ 1 ลง 1 โดยใชเ้ ส้นทีอ่ ยู่ด้านหลัง
พับมาด้านหน้า เก็บปลายตอกไว้ด้านหนา้ ทาโดยรอบวง ใช้กรรไกรตดั ปลายตอกทไ่ี ม่ใช้
ใหเ้ รยี บร้อย
ขนั้ ตอนท่ี 12
การสานฝาชะลอมประยุกต์ ทาเช่นเดยี วกบั ตัวชะลอม ควรเพ่มิ ขนาดใหญข่ ้นึ เลก็ น้อย
สว่ นด้านขา้ งใหล้ ดความสงู ลง เพื่อใหค้ รอบตวั ชะลอมได้พอดี
ขัน้ ตอนท่ี 13
ตกแตง่ ใหส้ วยงามด้วยการนาดอกไม้แหง้ หรือดอกไม้ประดิษฐ์มาตดิ บนฝาชะลอมประยุกต์
ตรวจดคู วามเรยี บรอ้ ยในขั้นตอนสุดทา้ ย
วสั ดุ อปุ กรณ์ 1. นาตอกไปชบุ น้าก่อนสาน จะทาใหต้ อกน่ิม ออ่ นตัว สานได้ง่ายข้ึน และ
ตอกไมห่ กั ขณะท่ีสาน
2. สามารถนาตอกไปยอ้ มใหเ้ ปน็ สีต่าง ๆ ตามทต่ี ้องการ
3. ถา้ สานชะลอมใบใหญ่ ใหน้ าไม้มาสานขดั กน้ ชะลอม เพ่ือให้รับน้าหนัก
ของผลิตภัณฑ์ทจ่ี ะใส่ไปในชะลอม
3. ถงุ ผา้ แบบหรู ดู
ปัจจุบนั มกี ารผลิตถงุ ผ้าหลากหลายขนาดและ
รูปแบบเพ่ือตอบสนองประโยชนใ์ ช้สอยท่ีแตกต่างกันออกไป
ถ้าสามารถประดษิ ฐ์ถงุ ผา้ อย่างง่ายได้ด้วยตวั เอง จะเปน็ การ
ใชเ้ วลาว่างให้เกดิ ประโยชน์ ลดการใชถ้ งุ พลาสติกหหู ้ิว
ลดคา่ ใช้จ่าย และสามารถนาถงุ ผา้ กลับมาใชซ้ ้าได้ ซ่ึงเปน็
การชว่ ยลดภาวะโลกร้อนได้อีกวิธีหน่งึ
การประดิษฐถ์ ุงผ้าแบบหรู ดู มีวัสดุ อุปกรณ์ และ
ข้นั ตอนการทา ดงั น้ี
วสั ดุ อปุ กรณ์ ผา้ ตามทีต่ ้องการ เช่น ผา้ ด้ายดิบ ผ้าฝ้าย ผา้ ไหม ผ้าไหมแก้ว ผ้าโปรง่
เข็ม ดา้ ย กรรไกร เชือก
เตารดี ดนิ สอ หรือชอลก์ เขยี นผา้
ไมบ้ รรทัด
วัสดุอปุ กรณ์ที่ใชใ้ นการตกแต่ง เช่น สเี พนต์ พกู่ ัน สะดึง เข็ม ไหมปัก
ขนั้ ตอนการทา
1. ตัดผ้าให้เปน็ รปู ส่ีเหล่ียมผืนผ้า กว้าง
30 เซนตเิ มตร ยาว 60 เซนติเมตรในกรณีทีจ่ ะใช้บรรจุ
ผ้าไหม กรอบรปู หรือกระเป๋า หรอื กาหนดความกวา้ ง
ความยาวตามขนาดของส่ิงของทจี่ ะบรรจุ
2. พบั ทบชายผา้ ด้านกวา้ งเข้าหากนั ใช้ดินสอ
วัดระยะจากกน้ ถุงข้ึนมาประมาณ 20-25 เซนติเมตร ใชช้ อลก์
เขยี นผา้ ทาเครื่องหมายไว้โดยเว้นระยะด้านบนปากถุงไว้ จากนน้ั
วดั ระยะหา่ งจากขอบผ้าซ้ายละขวาเขา้ มาข้างละ 1-2 เซนตเิ มตร
แลว้ ใชช้ อลก์ เขยี นผ้าขดี เสน้ เปน็ แนวเยบ็ บางๆ
3. เนาผ้าตามรอยท่ีขดี ไว้ แล้วเยบ็ แบบดน้ ถอยหลัง
หรอื เย็บด้วยจักรเยบ็ ผา้ ตามรอยทเ่ี นาไว้ท้งั สองขา้ ง
4. ใชก้ รรไกรตัดขอบผ้าออกให้เรียบร้อย
5. เนาและเย็บตะเขบ็ บริเวณ
รอยผา่ ของปากถุงทั้ง 2 ดา้ น
6. พับทบผ้าบรเิ วณปากถุงลงมาเพื่อเยบ็ ประมาณ
7-10 เซนติเมตร แลว้ เนาผา้ ตามระยะที่พับลงมา
7. กะระยะสาหรบั เยบ็ เพื่อใช้สอดเส้นเชือก โดยแนวเย็บแรกห่างขน้ึ มาจากผา้ เลก็ น้อยและแนวเยบ็ ท่ี
สองต้องเว้นระยะให้พอท่จี ะสอดเส้นเชอื กเขา้ ไปได้ ซ่ึงหา่ งจากแนวเยบ็ แรกประมาณ 1.5 เซนตเิ มตร
8. พลกิ กลบั เอาผา้ ดา้ นในออกมา แลว้ ใชเ้ ตารดี รดี ถงุ ผ้า
ให้เรยี บร้อย
9. สอดเส้นเชือกสาหรับรดู ปากถุง โดยกะระยะเสน้ เชือกทีต่ อ้ งการใช้ แลว้ ตดั 2 เส้น กะระยะ
พอรอบปากถงุ จากนน้ั สอดเชือกเข้าไปในช่อง 2 เส้นคู่ ผกู ชายเส้นเชือกไวค้ นละด้านกัน จะได้ถงุ ที่มีหูรูด
ตามต้องการ
10. ตกแต่งด้านหนา้ ของถงุ ผ้าใหส้ วยงามด้วยการเพนตล์ วดลาย หรือปกั ด้วยไหมปกั จากนนั้ นาไป
ซักรีดให้เรยี บร้อย กอ่ นนาไปใชบ้ รรจุสิง่ ของ
เว็บไซตแ์ นะนำ
ประเภทของบรรจุภัณฑ์
https://www.design365days.com/Site/BlogDetail/231/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%
B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%97%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E
0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C