การงานอาชีพฯ ม.4-6 หน่วยที่ 1

วิชาการงานอาชีพ (ง31101)
ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 4

ครูผสู้ อน นางสาวสุภาวดี วงษเ์ จรญิ

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ ๑
งานบ้าน

ตวั ชีว้ ัด

๑. อธบิ ายวิธีการทางานเพอ่ื การดารงชีวติ (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๑)
๒. สร้างผลงานอย่างมีความคิดสรา้ งสรรค์ และมที กั ษะ

การทางานรว่ มกนั (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๒)
๓. มที ักษะการจัดการในการทางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๓)
๔. มที กั ษะกระบวนการแกป้ ญั หาในการทางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๔)
๕. มีทกั ษะในการแสวงหาความรู้เพอื่ การดารงชวี ติ (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๕)
๖. มีคุณธรรมและลักษณะนิสยั ในการทางาน (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๖)
๗. ใชพ้ ลงั งาน ทรัพยากร ในการทางานอยา่ งคุม้ ค่าและยั่งยืน

เพือ่ การอนุรักษส์ ่งิ แวดลอ้ ม (ง ๑.๑ ม.๔-๖/๗)

แผนผังสาระการเรียนรู้

งานบา้ น

หน้าท่แี ละบทบาทของตนเองที่มีตอ่ สมาชกิ ในครอบครัว โรงเรยี น และชมุ ชน

หนา้ ท่แี ละบทบาท เปน็ การปฏบิ ัติสง่ิ ท่ีควรทาหรือต้องทาตามสถานภาพ
ของตนเองและตามทีก่ ฎหมายกาหนด เพ่ือประโยชน์ของตนเอง สงั คม และสามารถ
อยู่รว่ มกนั อย่างสงบสขุ

หนา้ ท่ีและบทบาทในฐานะสมาชิกของครอบครวั
• เชื่อฟังคาสอนของพ่อแม่และญาติผู้ใหญ่
• กตัญญูตอ่ ท่านดว้ ยการต้งั ใจเรยี น ชว่ ยเหลอื งานบ้าน
ตามกาลงั ความสามารถ
• ดแู ลพอ่ แมญ่ าตผิ ู้ใหญเ่ มอ่ื ยามปกติและยามเจ็บปว่ ย

หนา้ ทแ่ี ละบทบาทในฐานะสมาชิกของโรงเรยี น
• หน้าทขี่ องนักเรียนท่ีมตี อ่ ครู อาจารย์
 มีสมั มาคารวะ ท้งั กาย วาจา ใจ
 เช่ือฟังคาสัง่ สอนทง้ั ในและนอกหอ้ งเรยี น
 กตัญญูกตเวที ดว้ ยการต้งั ใจเรยี น เคารพและปฏิบัติ
ตามกฎระเบียบของโรงเรียน

นักเรยี นตอ้ งต้งั ใจศึกษา
เลา่ เรยี น เชอ่ื ฟงั คาสง่ั สอน

อบรมของครู อาจารย์

• หนา้ ท่ีของนักเรยี นท่ีมตี ่อเพื่อนนักเรยี น
 รกั ใครป่ รองดองกนั
 เอ้ือเฟอ้ื เผื่อแผ่กนั
 ส่งเสรมิ เพอื่ นในทางท่ีถูกทคี่ วร

เพือ่ นตอ้ งใหก้ าลงั ใจตอ่ กนั เม่อื มปี ญั หา

• หน้าท่ขี องนักเรยี นท่ีมตี อ่ โรงเรยี น
 เคารพและปฏบิ ตั ติ ามกฎ ขอ้ บงั คบั ประเพณีของโรงเรยี น
 รับผิดชอบงานในหน้าท่ี
 ร่วมกจิ กรรมสง่ เสริมหลกั สตู ร
 อาสาสมคั รเป็นตวั แทนของโรงเรียน

หนา้ ที่และบทบาทในฐานะสมาชิกของชุมชน
• รกั ษาสขุ ลักษณะของชมุ ชน
• เขา้ รว่ มกจิ กรรมอนุรักษส์ ิ่งแวดลอ้ มในชมุ ชน
• ช่วยสอดสอ่ งป้องกนั ภยั ให้ชมุ ชน
• มีสว่ นรว่ มในการพัฒนาชุมชนด้านต่าง ๆ

การปลูกตน้ ไม้ในชมุ ชนเป็นการ
พัฒนาชมุ ชนใหม้ สี ิ่งแวดลอ้ มทด่ี ี

การดแู ลรกั ษา ทาความสะอาด จัด ตกแต่งบ้านและโรงเรยี น

๑. การดแู ลรกั ษาและทาความสะอาดบ้าน

• ทาความสะอาดห้องต่าง ๆ ภายในบา้ น
• ทิง้ ขยะทกุ วนั
• ทาความสะอาดเคร่ืองเรือน

 เครอื่ งเรือนประเภทไม้ ใชผ้ า้ หรอื สาลชี ุบน้ามนั การบรู เช็ดถูจนหมดรอย
 เคร่ืองเรือนประเภทผา้ บุนวม หมั่นดดู ฝุ่นและปัดฝ่นุ ตามซอกตา่ ง ๆ
 เคร่อื งเรือนประเภทหนัง ใช้นา้ ยาสระผมหรือนา้ ยาทาความสะอาดหนงั

ชบุ ผา้ หรือสาลี ทาให้ท่ัวบริเวณรอยดา่ ง แล้วใชผ้ ้าสะอาดเชด็ ออก
 เครื่องเรือนประเภทโลหะ หากน้าหรือของเหลวหกใส่ ควรรีบทาความสะอาดทันที

ไม่ควรปล่อยไว้ให้เกิดสนมิ
 เคร่ืองเรือนประเภทพลาสติก เช็ดทาความสะอาดเป็นประจาด้วย ผ้าชุบน้า

บิดหมาด ๆ ไม่ควรนาไปผงึ่ แดดนาน ๆ เพราะจะทาใหพ้ ลาสติกแตกไดง้ า่ ย

• ดแู ลรกั ษาและทาความสะอาดเคร่ืองใช้ไฟฟ้าและส่งิ อานวย
ความสะดวกในชวี ิตประจาวนั อยา่ งถกู วิธี ยกตวั อย่าง เช่น

กาตม้ น้าไฟฟ้า
 ถ้าต้มน้าตอ่ เนือ่ ง ต้องมีนา้ บรรจุไวอ้ ยู่เสมอ
 ไมว่ างกาตม้ นา้ ไฟฟา้ ไวใ้ กล้วัสดตุ ดิ ไฟ
 หา้ มใสน่ า้ ปริมาณมากเกินไป
 เมอื่ ไมใ่ ชง้ านเป็นเวลานาน ควรถอดปล๊ัก
 เทนา้ ท้งิ และควา่ ไว้ใหแ้ ห้ง

เครื่องซักผ้า
 ทาความสะอาดตัวเครื่องใหส้ ะอาดและแหง้
 ลา้ งกลอ่ งใส่ผงซกั ฟอกสัปดาห์ละครั้ง
 ลา้ งตวั กรองน้าเขา้ ทุกเดือน
 ล้างถุงกรองให้สะอาดทุกสปั ดาห์

๒. การจดั และตกแต่งบ้าน
• เลอื กใช้ของตกแตง่ ให้มีขนาดที่เหมาะสมกับขนาดของหอ้ ง
• จดั วางของตกแต่งไวใ้ นตาแหนง่ ทเี่ หมาะสม
• ในห้องท่คี บั แคบควรเลือกใช้ของตกแตง่ สอี ่อน
• จัดจดุ สนใจใหบ้ รเิ วณต่าง ๆ ของหอ้ ง
• ตาแหนง่ การจัดวางของไม่ควรบังทิศทางลม
• ปรับแสงใหเ้ หมาะสม

การจดั ตกแตง่ หอ้ งรบั แขก
ดว้ ยภาพและแจกันดอกไม้
ทาให้เกดิ ความรู้สึกสดชน่ื

๓. การจัดและตกแตง่ โรงเรียน
• การออกแบบสวน
ต้องคานึงถึงความกลมกลืนกัน รูปแบบของสวน การแบ่งพ้ืนที่ท่ีจัดสวน เส้น
รูปรา่ ง ผิวสมั ผสั สี
• พันธุไ์ มท้ ใ่ี ช้ตกแต่งสวน
 ไมย้ ืนตน้ เชน่ ตะแบก อินทนลิ จามจรุ ี ราชพฤกษ์
 ไม้ประธาน เช่น กรรณกิ าร์ กาหลง กหุ ลาบ
 ไมพ้ ุ่ม เชน่ ชบา เข็ม ยี่เข่ง ยี่โถ เทียนทอง
 ไมค้ ลมุ ดิน เชน่ กาบหอยแครง ก้ามปหู ลดุ พลดู า่ ง
 หญา้ ไดแ้ ก่ หญา้ นวลน้อยและหญ้ามาเลเซยี

สวนประดิษฐ์

วัสดุอ่นื ๆ ทีใ่ ชต้ กแตง่ สวน มีดงั น้ี
 หิน ที่นิยมใช้กันคือ หินศิลาแดง หนิ ภเู ขา หินแม่นา้ หนิ ทะเล หนิ กาบ
 เก้าอส้ี นาม ม้านัง่ และชิงชา้
 รปู ปัน้
 กระถางหรือภาชนะบรรจตุ น้ ไมต้ า่ ง ๆ
 น้าและไฟในสวน
 ศาลา

สวนมศี าลา สวนมนี ้าตก

• ข้ันตอนการจัดสวน ทางเทา้ หนิ ที่ปูในสนามหญา้
 เตรียมพน้ื ที่
 เลือกซ้อื พนั ธไุ์ ม้
 ปรบั หลมุ ปลกู ต้นไม้
 วางกอ้ นหนิ
 ปลกู ไม้ยืนตน้ ไม้พมุ่ และ

ไมค้ ลุมดนิ
 ปลูกหญ้า
 ปูทางเท้า

สวนท่ใี ชก้ อ้ นหินตกแต่ง

• การดแู ลรักษาสวน
 การตดั แตง่ พนั ธไ์ุ ม้ ตดั แตง่ ก่งิ ที่แห้งตาย ให้พันธุไ์ ม้มีรปู ทรงตามทต่ี อ้ งการ

เครอ่ื งมอื ที่ใช้ในการตดั แต่ง ไดแ้ ก่ กรรไกรตดั แต่งกง่ิ เลอื่ ยตดั แตง่ กิง่

กรรไกรตัดแตง่ ก่ิง เลอ่ื ยตดั แตง่ กิ่ง

 การดูแลบารงุ รักษาสนามหญ้า มวี ิธกี ารดงั น้ี
- การให้น้า
- การใหป้ ๋ยุ โรคและแมลง
- วธิ ีการตดั หญ้า การให้ปยุ๋ พันธุ์ไมต้ า่ ง ๆ
- การกาจดั วัชพืช
- ซอ่ มแซมและเปล่ียนองค์ประกอบอ่ืน ๆ

๔. การดแู ลรกั ษาและทาความสะอาดโรงเรียน

• การดแู ลรกั ษาและทาความสะอาดห้องเรียน
 ไม่ขีดเขยี นบนโตะ๊ เก้าอ้ี บนพ้นื ทีแ่ ละผนังห้องเรียน
 ไม่ทิง้ ขยะในหอ้ งเรียน
 ไม่รบั ประทานอาหารและเครือ่ งดมื่ ในหอ้ งเรยี น
 จดั เวรทาความสะอาดหอ้ งเรียนเปน็ ประจา

• การดูแลรกั ษาและทาความสะอาดระเบยี ง ทางเดิน บริเวณพน้ื ดนิ
สนามหญ้า สวนหยอ่ ม สระนา้ และหอ้ งนา้ ในบริเวณโรงเรยี น

 ไมท่ ้งิ ขยะในที่ไมค่ วรท้ิง
 เก็บขยะทีพ่ บตามสถานที่ท่วั ไปในโรงเรยี น
 เมื่อพบวา่ บรเิ วณโรงเรียน มกี ารชารดุ เสยี หาย ควรแจง้ ครู

อาจารย์ เพื่อใหป้ รับปรุงแก้ไข

นักเรยี นทกุ คนควรช่วยกันดแู ลรกั ษา
ความสะอาดในโรงเรยี น