RANGER SPM PERNIAGAAN TG 4.5

Info Visual................................................................................................................................. x – xxv
Tokoh Peniaga................................................................................................................................. xxvi

Tingkatan 4

1 Tujuan Perniagaan dan Pemilikan Perniagaan

1.0 Pengenalan................................................................................................................................... 1
1.1 Tujuan Perniagaan.....................................................................................................................3
1.2 Bentuk Pemilikan Perniagaan...................................................................................................5
1.3 Bentuk-bentuk Perniagaan Lain............................................................................................14
1.4 Klasifikasi Perniagaan.............................................................................................................17
1.5 Skala Perniagaan......................................................................................................................21
1.6 Perkaitan antara Penawaran Barang dan Perkhidmatan, Bentuk Pemilikan,

Klasifikasi dan Skala Perniagaan........................................................................................ 24
1.7 Perkembangan Sektor Perniagaan di Malaysia................................................................ 25
Latihan................................................................................................................................................. 27

2 Trend Semasa dalam Perniagaan

2.1 Peranan Kerajaan dalam Menangani Isu-isu Tempatan, Negara dan Serantau...... 32
2.2 Trend Persekitaran Perniagaan........................................................................................... 39
2.3 Analisis Faktor-faktor yang Membawa Perubahan kepada Persekitaran

Perniagaan................................................................................................................................. 43
2.4 Kesan Perubahan Persekitaran terhadap Organisasi Perniagaan............................... 48
Latihan................................................................................................................................................. 49

v

3 Penetapan Visi, Misi, dan Objektif Perniagaan

3.1 Maksud Visi, Misi dan Objektif Perniagaan.................................................................... 54
3.2 Perbandingan Visi, Misi dan Objektif Beberapa Perniagaan yang Berbeza............ 55
3.3 Ciri-ciri Objektif Sesebuah Perniagaan........................................................................... 56
3.4 Tujuan Penetapan Visi, Misi, dan Objektif Perniagaan sebagai Panduan

Perniagaan................................................................................................................................. 59
3.5 Menghasilkan Visi, Misi dan Objektif bagi Perniagaan Tertentu.............................. 60
3.6 Kesan kepada Perniagaan Akibat Kegagalan Mencapai Matlamat dan

Objektif.................................................................................................................................... 64
3.7 Faktor yang Mempengaruhi Perubahan Visi, Misi dan Objektif Perniagaan........... 66
3.8 Pencapaian Visi, Misi dan Objektif Perniagaan yang Dipilih....................................... 69
Latihan.................................................................................................................................................. 71

4 Bahagian-bahagian Fungsian Utama dalam Organisasi Perniagaan

4.1 Bahagian-bahagian Fungsian Utama dalam Organisasi Perniagaan............................. 76
4.2 Tujuan Setiap Bahagian Fungsian....................................................................................... 77
4.3 Pembangunan Produk dan Pasaran Baharu........................................................................ 85
4.4 Penggunaan Teknologi Maklumat......................................................................................... 87
4.5 Hubungan dan Interaksi dengan Bahagian Fungsian Lain............................................. 90
4.6 Interaksi dan Perkaitan antara Bahagian Fungsian dalam Dua Perniagaan

Berlainan................................................................................................................................... 94
Latihan................................................................................................................................................. 96

Tingkatan 5

1 Pengurusan Sumber Manusia

1.0 Pengenalan............................................................................................................................... 101
1.1 Definisi Pengurusan Sumber Manusia.............................................................................. 101

vi

1.2 Peranan Pengurusan Sumber Manusia dalam Sesebuah Perniagaan........................ 102
1.3 Aplikasi Pengurusan Sumber Manusia dalam Pembangunan Perniagaan yang

Mampan................................................................................................................................... 105
1.4 Aspek Pengelolaan Sumber Manusia dalam Pembangunan Perniagaan..................... 107
1.5 Hubung Kait antara Kemahiran Kebolehkerjaan Pekerja dengan Kejayaan

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 109
1.6 Mencipta Satu Struktur Organisasi dalam Sesebuah Perniagaan.............................111
1.7 Sistem Penggajian bagi Sesebuah Organisasi................................................................ 114
Latihan................................................................................................................................................ 118

2 Pengurusan Sumber Fizikal dan Teknologi

2.0 Pengenalan.............................................................................................................................. 123
2.1 Tujuan Mengurus Sumber Fizikal yang Diperlukan dalam Operasi

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 123
2.2 Prosedur Mengurus Sumber Fizikal yang Diperlukan dalam Operasi

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 126
2.3 Tujuan Mengurus Sumber Teknologi yang Diperlukan dalam Operasi

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 127
2.4 Prosedur Mengurus Sumber Teknologi yang Diperlukan dalam Operasi

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 128
2.5 Aplikasi Pengetahuan Pengurusan Sumber Fizikal dan Sumber Teknologi

dalam Satu Perniagaan yang Mampan.............................................................................. 129
2.6 Membandingkan Kesan Pengurusan Sumber Fizikal dan Teknologi dalam

Mempertingkatkan Kecekapan Sesebuah Organisasi Perniagaan.............................. 131
2.7 Rumusan Perkaitan antara Pengurusan Sumber Fizikal dengan Teknologi............ 132
Latihan............................................................................................................................................... 133

3 Sumber Pembiayaan Perniagaan

3.0 Pengenalan.............................................................................................................................. 138
3.1 Sumber Pembiayaan untuk Sesebuah Perniagaan......................................................... 138

vii

3.2 Jenis Pembiayaan Dalaman dan Luaran yang Sesuai untuk Sesebuah
Perniagaan............................................................................................................................... 139

3.3 Keperluan Pembiayaan bagi Sesebuah Perniagaan........................................................ 144
3.4 Kekuatan dan Kelemahan Jenis Pembiayaan untuk Sesebuah Perniagaan.............. 145
3.5 Prosedur Mendapatkan Sumber Pembiayaan untuk Sesebuah Perniagaan............ 148
3.6 Justifikasi Jenis Pembiayaan yang Sesuai Digunakan untuk Memulakan

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 150
Latihan................................................................................................................................................ 151

4 Penyata Kewangan Perniagaan

4.0 Pengenalan.............................................................................................................................. 156
4.1 Definisi Penyata Kewangan................................................................................................. 156
4.2 Butiran dalam Penyata Kewangan..................................................................................... 157
4.3 Pihak yang Berkepentingan kepada Penyata Kewangan Sesebuah Perniagaan...... 162
4.4 Menganalisis Kepentingan Penyata Kewangan terhadap Operasi Kewangan

Sesebuah Perniagaan........................................................................................................... 163
4.5 Mentafsirkan Penyata Kewangan Menggunakan Nisbah Asas................................... 165
4.6 Justifikasi Kedudukan Kewangan Sesebuah Perniagaan Berdasarkan Penyata

Kewangan................................................................................................................................. 169
Latihan............................................................................................................................................... 174

5 Persediaan Menjadi Usahawan

5.0 Pengenalan.............................................................................................................................. 178
5.1 Ciri-ciri Keperibadian, Kekuatan Diri dan Kelebihan Menjadi Usahawan............... 178
5.2 Faktor-faktor Penyumbang untuk Memulakan Perniagaan......................................... 182
5.3 Kelebihan Berniaga Sebagai Satu Peluang Kerjaya..................................................... 185
Latihan............................................................................................................................................... 187

viii

6 Persediaan Memulakan Perniagaan

6.1 Akta-akta Penubuhan Sesebuah Entiti Perniagaan...................................................... 192
6.2 Prosedur Pendaftaran Sesebuah Entiti Perniagaan..................................................... 193
6.3 Tanggungjawab yang Perlu Dipatuhi oleh Usahawan Setelah Mendaftarkan

Perniagaan............................................................................................................................... 198
6.4 Dokumen Perniagaan yang Perlu Disimpan...................................................................... 199
6.5 Simulasi Penyediaan dan Penyimpanan Dokumen Perniagaan yang Dirancang.......203
6.6 Penyediaan Penyata Aliran Tunai......................................................................................204
6.7 Pemasaran dan Jualan.........................................................................................................206
6.8 Persediaan untuk Menjalankan Aktiviti Pemasaran dan Jualan bagi Produk
dan Perkhidmatan................................................................................................................. 206
Latihan................................................................................................................................................ 211

7 Merancang Pengendalian Perniagaan

7.1 Definisi Rancangan Perniagaan.......................................................................................... 215
7.2 Kepentingan Menyediakan Rancangan Perniagaan........................................................ 216
7.3 Format Rancangan Perniagaan...........................................................................................220
7.4 Penyediaan Rancangan Perniagaan....................................................................................224
Latihan...............................................................................................................................................233

Kertas Model SPM........................................................................................................................237

Jawapan............................................................................................................................................248

ix

2Bab TREND SEMASA DALAM
PERNIAGAAN

Tingkatan 4

2.1 Peranan Kerajaan dalam Menangani Isu-isu Tempatan,

Negara, dan Serantau

1. Kerajaan mempunyai kuasa untuk pusat termasuklah dari aspek
menggubal undang-undang dan perundangan, kewangan, dan
peraturan bagi menangani isu-isu perkembangan aktiviti perniagaan.
tempatan, negara, dan serantau.
(a) Aspek perundangan
2. Kerajaan perlu memastikan ekonomi (i) Umumnya, kerajaan pusat
negara terus berkembang maju serta bertanggungjawab menggubal
berada dalam keadaan yang stabil. dan menguatkuasakan
undang-undang, akta, dan
3. Bank Negara Malaysia (BNM) ordinan serta menubuhkan
merupakan bank pusat yang badan dan agensi khas untuk
ditubuhkan oleh kerajaan Malaysia. membantu melancarkan
aktiviti perniagaan.
4. Peranan BNM ialah: (ii) Skop kerajaan pusat dapat
(a) Memantau dan mengawal keadaan dilihat dalam penggubalan
ekonomi negara termasuklah undang-undang, perlindungan
dalam bidang perniagaan. pengguna, dan pelepasan
(b) Meningkatkan kestabilan cukai.
kewangan bagi pertumbuhan
ekonomi. Penggubalan undang-undang
• Tujuan setiap akta digubal adalah
Peranan Kerajaan Pusat, Negeri, untuk mengawal perjalanan aktiviti
dan Tempatan perniagaan dalam aspek perundangan.
• Setiap isu yang wujud dalam perniagaan
Malaysia merupakan sebuah negara akan diselesaikan melalui agensi khas
yang mengamalkan sistem Persekutuan yang berkaitan.
dan di bawah sistem ini terdapat tiga • Setiap entiti perniagaan wajib
bentuk struktur kerajaan, iaitu kerajaan didaftarkan agar operasi perniagaan
pusat, kerajaan negeri, dan kerajaan berjalan lancar dan terkawal.
tempatan. • Antara akta yang terdapat dalam
perniagaan adalah seperti berikut:
Peranan kerajaan pusat – Akta Kontrak 1950
– Akta Jualan Barangan 1957
1. Kerajaan pusat merupakan pusat – Akta Sewa Beli 1967
pentadbiran kerajaan Persekutuan – Akta Perkongsian 1961
yang terletak di Putrajaya. – Akta Hak Cipta 1987

2. Isu ekonomi dan perniagaan adalah
di bawah tanggungjawab kerajaan

32

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

Perlindungan pengguna Tingkatan 4
• Undang-undang yang berkaitan dengan perlindungan pengguna digubal supaya pengguna
tidak ditindas oleh peniaga yang tidak beretika.
• Matlamat umum penggubalan undang-undang adalah untuk:
– Menjaga keselamatan pengguna dari aspek makanan dan ubat-ubatan.
– Menjaga kesihatan pengguna dengan memberi perlindungan kepada pengguna supaya
dapat jauhi daripada tindakan perniagaan yang mengancam kesihatan pengguna.
– Menjaga hak pengguna seperti mendapat ganti rugi jika barangan atau perkhidmatan
yang diperoleh bukan seperti yang dijanjikan.
– Melindungi hak pengguna supaya mendapat alam sekitar yang bersih.

Pelepasan cukai
• Kerajaan mewujudkan beberapa pelepasan cukai dalam sektor perniagaan dengan
tujuan menggalakkan rakyat menceburi dalam sektor perniagaan.
• Contoh pelepasan cukai ialah:

Jenis Huraian

Taraf perintis Diberikan kepada syarikat yang menyertai promosi oleh kerajaan
seperti pelancongan, industri teknologi maklumat, dan sebagainya.

Elaun cukai Diberikan kepada syarikat yang menyuntik modal kepada perniagaan
pelaburan berstatus MSC dan berasaskan bahan mentah tempatan.

Potongan cukai Diberikan kepada syarikat pengeksport yang menjual barangan
tempatan (buatan Malaysia).

Pengecualian Diberikan kepada syarikat berstatus MSC dalam industri teknologi
cukai tinggi.

Elaun pelaburan Diberikan kepada syarikat yang telibat dalam perniagaan:
semula (a) Pengeluaran makanan
(b) Pembinaan jalan
(c) Pembukaan tanah (untuk pembelian aset modal)

Info PERNIAGAAN

Tribunal Tuntutan Pengguna ditubuhkan pada 15 November 1999 yang bertujuan untuk
menyediakan saluran alternatif, selain mahkamah untuk pengguna membuat tuntutan
bagi sebarang kerugian yang ditanggung. Cara ini adalah lebih mudah, pantas, dan
melibatkan kos yang minimum.

(b) Aspek kewangan
(i) Peniaga atau usahawan memerlukan sumber pembiayaan yang mencukupi untuk
menjalankan perniagaan.
(ii) Kerajaan berusaha untuk menangani isu dari aspek kewangan dengan baik
agar dapat membantu perkembangan ekonomi secara berterusan.

33

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

(iii) Beberapa agensi ditubuhkan untuk menyediakan bantuan kewangan kepada
usahawan iaitu:

Tingkatan 4 Rajah 2.1 Majlis Rajah 2.2 Perbadanan Rajah 2.3 TEKUN
Amanah Rakyat Usahawan Nasional Nasional
(MARA) Berhad

(c) Aspek perkembangan aktiviti perniagaan
(i) Apabila ekonomi negara kukuh dan stabil, perniagaan mudah berkembang
dengan pesat di mana permintaan terhadap tenaga pekerja tinggi kerana
pertambahan aktiviti perniagaan dalam pelbagai sektor.
(ii) Dalam memastikan ekonomi berada dalam keadaan stabil, kerajaan
menggunakan dua mekanisme penting iaitu dasar fiskal dan dasar kewangan.
(iii) Selain daripada itu, kerajaan turut melancarkan pelbagai usaha dalam aktiviti
promosi, latihan dan pembangunan serta penyelidikan dan pembangunan
melalui agensi-agensi khas yang ditubuhkan.

Aktiviti promosi
Kerajaan Malaysia berusaha untuk mempromosikan aktiviti perniagaan Malaysia supaya
dapat dikenal oleh negara asing.

Pembangunan Perdagangan Luar Malaysia (MATRADE) telah ditubuhkan dan
memainkan peranan yang berikut:

• Mencari dan membangunkan pasaran baharu
• Menemukan pengeksport Malaysia dengan pengimport

dari negara asing
• Menerbitkan dan mengedarkan maklumat tentang

perdagangan Malaysia
• Mempromosikan barangan keluaran sektor perindustrian

Malaysia
• Mengeratkan perhubungan perdagangan dengan negara

luar

Aktiviti latihan dan pembangunan
• Kerajaan Malaysia menganjurkan pelbagai jenis latihan dan kursus kepada usahawan
demi meningkatkan kemahiran dan pengetahuan dalam bidang perniagaan.

34

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 
• Agensi yang berperanan termasuk:

Perbadanan Produktiviti Malaysia Perbadanan Perusahaan Industri Kecil
(MPC) dan Sederhana Malaysia (SMIDEC)

Peranan MPC termasuk: Peranan SMIDEC termasuk: Tingkatan 4
• Menyediakan input dalam bidang
• Menjalankan kajian tentang
produktiviti dan kuantiti
• Mempertingkatkan pembangunan pembangunan PKS

sumber tenaga manusia • Menyediakan kursus dan bengkel
• Menerajui pergerakan produktiviti
perniagaan kepada usahawan PKS
dan kualiti
• MPC juga menyediakan kursus • Menyediakan khidmat nasihat

seperti: perniagaan dan maklumat untuk PKS
– Kursus keusahawanan
– Kursus pengurusan dan kawalan di Malaysia

kualiti
– Kursus kewangan dan perakaunan

Aktiviti penyelidikan dan pembangunan
• Kerajaan menjalankan pelbagai penyelidikan dan pembangunan (R&D) untuk menjana
kreativiti dan inovasi yang dapat membawa kepada perkembangan ekonomi negara.
• Agensi yang terlibat dalam R&D ialah:

Institusi Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI)

Peranan MARDI termasuk:
– Menjalankan penyelidikan dan memperkenalkan teknologi baharu

untuk meningkatkan produktiviti dalam bidang pertanian.

Institut Piawaian dan Penyelidikan Perindustrian Malaysia (SIRIM)

Peranan SIRIM termasuk:
– Meningkatkan daya saing pengeluar melalui peningkatan dalam

teknologi dan kualiti produk.
– Memastikan produk di pasaran menepati piawaian yang ditetapkan

dan bermutu tinggi.

Malaysia Palm Oil Board (MPOB)

Peranan MPOB termasuk:
– Meningkatkan nilai perkembangan keluaran berasaskan minyak

sawit Malaysia.

35

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

Peranan kerajaan negeri selamat dan sempurna
(b) Merangka dan melaksanakan
1. Kerajaan negeri mempunyai bidang
kuasa atas bahan galian dan dasar pembangunan setempat
tanah yang membolehkan mereka (c) Menggubal sesuatu undang-
mewujudkan kawasan industri
untuk menggalakkan dan memajukan undang kecil yang berkaitan
kegiatan ekonomi. dengan perniagaan

Tingkatan 4 2. Peranan kerajaan negeri termasuk: Rajah 2.5 Majlis Daerah Kampar
(a) Mengeluarkan lesen.
(b) Membuat promosi untuk menarik Peranan Kerajaan dari Aspek
pelabur tempatan dan pelabur Pertumbuhan Ekonomi
asing.
(c) Menyediakan lokasi strategik 1. Pertumbuhan ekonomi negara
dalam bidang prasarana, pertanian, merujuk perkembangan ekonomi
perniagaan dan sebagainya. sesebuah negara.
(d) Memberi bantuan kepada
usahawan baharu melalui PKEN.

   2. Pertumbuhan ekonomi negara akan
menyebabkan pendapatan isi rumah
Rajah 2.4 Kerajaan negeri Selangor meningkat. Kuasa beli pengguna dan
dan Johor perbelanjaan isi rumah juga terus
meningkat.

Peranan pihak berkuasa tempatan 3. Dalam memenuhi peningkatan
permintaan pengguna, perniagaan
1. Pihak berkuasa tempatan (PBT) akan berusaha untuk meningkatkan
pengeluaran dan aktiviti perniagaan
merupakan pelaksana dasar mereka.

pada peringkat akar umbi dalam

menyampaikan perkhidmatan 4. Hal ini memberi kesan kepada
perkembangan aktiviti perniagaan
kepada warga penduduk tempatan. dan peningkatan pendapatan isi
rumah.
2. Peranan PBT termasuk:
(a) Menyediakan kemudahan 5. Akhirnya, keuntungan negara juga
infrastruktur meningkat.
(b) Mewujudkan pusat-pusat
perdagangan dan perniagaan Peringkat tempatan
setempat seperti pasar dan gerai
(c) Pengawalan terhadap kesihatan 1. Perkembangan perniagaan di
awam dan keselamatan persekitaran akan menyebabkan
(d) Melaksanakan tanggungjawab pendapatan penduduk setempat
sosial dari aspek pembangunan meningkat.
kemudahan awam
2. Hal ini akan meningkatkan kuasa beli
3. Dalam memastikan peranan ini dan perbelanjaan penduduk.
dilaksanakan, PBT bertanggungjawab
untuk: 3. Kesannya, ini akan meningkatkan
(a) Memastikan setiap pembinaan pertumbuhan ekonomi negara.
premis berada dalam keadaan

36

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

Peringkat negara menggalakkan usahawan tempatan
memasuki ke pasaran antarabangsa.
1. Kerajaan menggunakan dasar fiskal
dan dasar kewangan untuk mengawal 2. Dengan ini, eksport negara akan
keadaan ekonomi. meningkat dan menyebabkan
imbangan pembayaran menjadi positif.
2. Dasar fiskal – Kerajaan melalui Tingkatan 4
pengutipan cukai atau tindakan 3. Akhirnya, ekonomi negara terus
perbelanjaan untuk mempengaruhi berkembang.
permintaan di pasaran. Kesannya,
pengeluaran perniagaan meningkat Peranan Kerajaan dari Aspek
dan seterusnya pendapatan rakyat Guna Tenaga
juga meningkat. Ini membantu
pertumbuhan ekonomi. 1. Guna tenaga merupakan jumlah
tenaga buruh yang terlibat
3. Dasar kewangan – Bank pusat dalam pengeluaran barang dan
perkhidmatan.
mengawal penawaran wang dan
2. Guna tenaga penuh akan berlaku
kadar faedah untuk mempengaruhi apabila sesebuah negara mencapai
kadar pengangguran kurang daripada
perbelanjaan pengguna dan empat peratus.

aktiviti pelaburan. Cara ini dapat 3. Terdapat empat jenis pengangguran
yang dikenal pasti wujud dalam
meningkatkan pertumbuhan ekonomi. sesebuah negara iaitu:

Peringkat serantau

1. Kerajaan menyediakan pelbagai
insentif dan kursus untuk

Jenis Huraian
Pengangguran
bermusim Bekerja untuk tempoh yang pendek. Apabila tamat tugasan, pekerja
Pengangguran terpaksa mencari pekerjaan lain.
kitaran
Pengangguran Berlaku apabila ekonomi meleset. Firma-firma mengurangkan bilangan
struktur pekerja menyebabkan pekerja menganggur.

Pengangguran Berlaku apabila sesebuah negara mengalami perubahan struktur
teknologi ekonomi. Pekerja yang kekurangan mobiliti dari segi kelayakan dan
kemahiran akan menganggur kerana tidak mampu mendapat pekerjaan
di sektor lain.

Berlaku apabila perniagaan menggunakan teknologi untuk menggantikan
pekerja.

4. Cara mengatasi pengangguran termasuk:

Jenis Cara Penyelesaian

Pengangguran Kerajaan boleh memberi insentif kepada perniagaan

bermusim agar pihak pengurusan boleh membenarkan pekerja terus bekerja.

Pengangguran Kerajaan melaksanakan dasar fiskal dan dasar kewangan yang dapat
kitaran menangani kemelesetan ekonomi.
Pengangguran
struktur Kerajaan boleh membuat perancangan ekonomi yang sesuai dengan
trend perubahan ekonomi dan perniagaan. Kerajaan perlu lebih peka
Pengangguran terhadap perubahan global.
teknologi
Galakkan penggunaan mesin moden hanya untuk proses tertentu sahaja.

37

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

Tingkatan 4 Peranan Kerajaan dari Aspek (b) Dasar kerajaan
Ekonomi (i) Kerajaan hanya mengimport
barangan dan perkhidmatan
Inflasi yang penting sahaja dan
meningkatkan jumlah eksport
1. Inflasi merupakan satu keadaan di barangan yang tidak penting
mana kenaikan harga barang dan ke luar negara.
perkhidmatan secara berterusan (ii) Ini akan mengurangkan
dalam sesebuah ekonomi. peningkatan harga barang
dan inflasi dapat dikawal.
2. Inflasi berlaku disebabkan beberapa
faktor yang berikut: (c) Pemberian subsidi
(a) Permintaan barangan dan (i) Ini adalah untuk mengawal
perkhidmatan yang meningkat peningkatan kos pengeluaran
berbanding dengan jumlah yang dihadapi oleh pengeluar.
penawaran barangan dan (ii) Kesannya, harga faktor
perkhidmatan di dalam pasaran. pengeluaran dapat dikawal
(b) Kenaikan kos pengeluaran dan pengeluaran dapat
akibat daripada harga faktor digiatkan.
pengeluaran yang meningkat atau
keinginan firma meningkatkan Deflasi
keuntungan.
(c) Kenaikan harga barangan atau 1. Deflasi merupakan satu keadaan di
perkhidmatan import dari negara mana kejatuhan harga barang dan
yang mengalami masalah inflasi. perkhidmatan secara berterusan
(d) Kenaikan kadar upah buruh dalam sesebuah ekonomi.
menyebabkan kos pengeluaran
meningkat dan pengeluaran 2. Deflasi berlaku disebabkan beberapa
terhad. faktor yang berikut:
(a) Rakyat kurang berkemampuan
3. Kesan inflasi adalah seperti: untuk membeli barang di pasaran
(a) Pendapatan boleh guna menurun (b) Rakyat meramalkan harga barang
(b) Kuasa beli menurun akan terus jatuh, oleh itu mereka
(c) Kos sara hidup meningkat menangguhkan pembelian
(d) Beban rakyat meningkat (c) Jumlah permintaan barangan dan
(e) Kehilangan daya saing perkhidmatan jatuh

4. Langkah-langkah yang boleh 3. Kesan deflasi ialah:
dilakukan oleh kerajaan untuk (a) Membantutkan aktiviti perniagaan
mengatasi masalah inflasi ialah: (b) Penduduk hilang pekerjaan
(a) Meningkatkan kadar faedah (c) Kuasa beli pembeli menurun
(i) Ini akan menggalakkan
penduduk menyimpan wang 4. Langkah-langkah yang boleh
di institusi kewangan kerana dilakukan oleh kerajaan untuk
faedah yang diterima lebih mengatasi masalah inflasi ialah:
tinggi daripada sebelumnya. (a) Dasar kewangan
(ii) Kesannya, permintaan (i) Kerajaan akan menurunkan
terhadap barangan dan kadar faedah supaya
perkhidmatan berkurang pengguna mengurangkan
dan harga tidak naik secara simpanan di bank dan
berterusan. seterusnya menggalakkan
perbelanjaan.

38

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

(ii) Selain itu, kerajaan juga menggunakan setiap faktor Tingkatan 4
berperanan menurunkan cukai pengeluaran secara optimum.
eksport untuk menggalakkan (ii) Oleh itu, jumlah pengeluaran
eksport. akan meningkat dan jumlah
aktiviti eksport meningkat.
(iii) Kerajaan boleh meningkatkan (c) Menurunkan kadar cukai
perbelanjaan kerajaan (i) Kerajaan boleh menurunkan
dan ini akan meningkatkan kadar cukai pengguna supaya
permintaan sekaligus pendapatan boleh guna
merancakkan aktiviti mereka meningkat.
perniagaan. (ii) Kesannya, pengguna akan
menambahkan perbelanjaan
(b) Memberi khidmat nasihat dan sekaligus merancakkan
perundangan aktiviti perniagaan.
(i) Pihak kerajaan berperanan
mendidik peniaga agar

PRAKTIS FORMATIF 1

1. Apakah peranan Bank Negara Malaysia?
2. Nyatakan peranan pihak berkuasa tempatan.
3. Jelaskan dua jenis pengangguran yang wujud di sesebuah negara.
4. Berikan tiga kesan deflasi.

2.2 Trend Persekitaran (b) Faktor luaran - Terdiri daripada

Perniagaan ekonomi, politik dan perundangan,

Trend pelanggan, masyarakat,

1. Trend bermaksud arah aliran persaingan, dan jaringan.
perkembangan sesuatu perniagaan.
Trend meningkat
2. Terdapat tiga jenis trend perniagaan
iaitu: 1. Trend meningkat menunjukkan
(a) Trend meningkat aktiviti dan operasi perniagaan
(b) Trend menurun yang semakin meningkat.
(c) Trend mendatar
2. Faktor dalaman
3. Trend persekitaran perniagaan Pekerja yang bermotivasi tinggi,
dipengaruhi oleh:
(a) Faktor dalaman – Terdiri rajin dan berdisiplin, pengurusan
daripada gaya pengurusan, yang sistematik, serta aktiviti
sumber manusia, pemasaran, pemasaran yang berkesan.
pengeluaran, kewangan, teknologi
maklumat serta penyelidikan dan 3. Faktor luaran
pembangunan. Politik dan ekonomi negara yang

stabil, perkembangan teknologi,
wujud persaingan, dan jaringan
perniagaan yang positif.

39

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

Tingkatan 4 Trend menurun Trend Guna Tenaga, Pendapatan,
1. Trend menurun menunjukkan aktiviti dan Pertumbuhan Ekonomi

dan operasi perniagaan yang Trend guna tenaga
semakin menurun.
1. Guna tenaga merupakan jumlah
2. Faktor dalaman tenaga buruh yang terlibat
Gaya pengurusan tidak sesuai dengan dalam pengeluaran barang dan
perkhidmatan.
keadaan pekerja, sumber manusia
kurang produktif, aktiviti pemasaran 2. Negara yang mempunyai guna tenaga
kurang berkesan serta tidak ada penuh dapat mengelakkan pembaziran
teknologi maklumat. sumber sekaligus meningkatkan taraf
hidup penduduknya. Secara umumnya,
3. Faktor luaran pendapatan dan pertumbuhan
Ekonomi dalam keadaan lembap, ekonomi negara meningkat.
(a) Pembangunan negara
politik dan perundangan tidak stabil (i) Pekerja dalam sektor utama
serta berlaku bencana alam. seperti sektor pertanian
dan perikanan biasanya
Trend mendatar merupakan pekerja tidak
1. Trend mendatar menunjukkan mahir.
(ii) Pekerja yang menceburi
keadaan konsisten dalam perniagaan. bidang profesional merupakan
Perkembangan perniagaan dalam pekerja yang mahir.
keadaan malar. (iii) Sesebuah negara perlu
mempunyai pelbagai sektor
2. Keadaan ini berlaku disebabkan tidak perniagaan demi pembangunan
ada perubahan ketara dalam faktor negara.
dalaman dan luaran. (b) Perubahan dalam guna tenaga

Pasaran Penambahan bilangan pekerja
Menunjukkan sesuatu sektor itu sedang
1. Pasaran merupakan suatu keadaan
berlakunya urus niaga jual beli berkembang.
antara pembeli dengan penjual,
pada suatu tingkat harga dan masa
yang dipersetujui bersama.

2. Terdapat tiga jenis pasaran iaitu:

Pasaran untuk semua Perkembangan teknologi
(mass market) Menyebabkan bilangan pekerja yang
diperlukan berkurang walaupun sektor
• Produk yang dihasilkan untuk semua
peringkat pengguna. tersebut berkembang pesat.

• Contohnya, sos, ubat gigi, dan beras. Kepakaran guna tenaga berkemahiran
tinggi
Pasaran produk
• Berkaitan dengan permintaan dan Guna tenaga yang pakar sangat
diperlukan dalam industri yang
penawaran semua produk.
• Contohnya, makanan, perumahan, dan menggunakan teknologi.

pendidikan. Rajah 2.6 Perubahan dalam guna tenaga

Pasaran kewangan
• Berkaitan dengan jual beli saham dan

sekuriti, pertukaran mata wang asing,
pinjaman, dan pelaburan.

40

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

Trend pendapatan Undang-undang Perniagaan

Pendapatan perniagaan boleh didapati 1. Umumnya, undang-undang boleh Tingkatan 4
melalui hasil jualan barang dan diklasifikasikan sebagai satu set
perkhidmatan serta hasil yang didapati peraturan yang diiktiraf oleh
secara tidak langsung iaitu penyewaan masyarakat sesebuah kawasan dan
bangunan, dividen daripada pelaburan diaplikasikan dalam pentadbiran
saham, dan faedah daripada simpanan kerajaannya.
wang di bank.
2. Peniaga dan usahawan perlu
Pertumbuhan ekonomi mengetahui undang-undang yang
berkaitan dengan perniagaan agar:
1. Pertumbuhan ekonomi sesebuah (a) Semua aktiviti perniagaan
dijalankan mengikut peraturan
negara akan mempengaruhi yang ditetapkan.
(b) Memastikan persekitaran
perkembangan perniagaan. perniagaan sentiasa positif.
(c) Urusan menjadi mudah jika
2. Rajah di bawah menggambarkan perniagaan berdepan dengan
trend persekitaran perniagaan sebarang masalah.
berkembang baik. (d) Usahawan tidak mudah tertipu
dalam urusan perniagaan.
Perkembangan ekonomi baik

Perniagaan berkembang baik dapat 3. Berikut adalah organisasi perniagaan
meningkatkan jumlah pengeluaran. dalam kerangka perundangan:

Hasil jualan dan keuntungan (a) Kesihatan dan keselamatan
perniagaan turut meningkat.

Perniagaan berkembang baik (b) Pekerjaan
memerlukan lebih ramai pekerja. (c) Maklumat
Pendapatan rakyat akan meningkat. (d) Perancangan
(e) Perlindungan pengguna
Negara dapat mengutip cukai (f) Persaingan
perniagaan dan cukai individu yang (g) Pengiklanan
(h) Undang-undang syarikat
banyak. (i) Persekitaran

Kerajaan menggunakan
pendapatan daripada cukai untuk

membangunkan negara.

Kesimpulannya, perkembangan
ekonomi yang pesat akan mendorong
perkembangan sesebuah perniagaan
seterusnya membantu pembangunan

negara.

Rajah 2.7 Trend persekitaran
perniagaan berkembang baik

41

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

Aspek Huraian

Kesihatan dan Perniagaan perlu sentiasa mematuhi peraturan keselamatan dan
keselamatan kesihatan pekerja seperti menjaga kebajikan majikan dan semua pekerja,
memberikan perlindungan serta latihan dan pembangunan.

Tingkatan 4 Pekerjaan Undang-undang dapat mengelakkan berlakunya penindasan pekerja
seperti diskriminasi pekerjaan. Perniagaan perlu memberi kadar upah
minimum kepada pekerja serta menetapkan tempoh masa bekerja yang
sah dari segi undang-undang.

Maklumat Undang-undang penting untuk mengelakkan cetak rompak dan
pencerobohan data sulit dalam perniagaan.

Perancangan Perniagaan perlu mempunyai premis perniagaan seperti bangunan untuk
memulakan perniagaan. Perniagaan juga perlu mendapat lesen sebelum
mula beroperasi.

Perlindungan Undang-undang dapat melindungi pengguna daripada tindakan penjual
pengguna yang tidak beretika. Ini dapat memastikan pengguna mendapat barang
dan perkhidmatan seperti yang dijanjikan.

Persaingan Undang-undang diperlukan untuk mengawal aktiviti persaingan seperti
persaingan harga, pasaran, dan antarabangsa.

Pengiklanan Undang-undang ini adalah untuk mengelakkan penipuan dan kekeliruan
atas maklumat yang disebarkan.

Undang-undang Undang-undang ini penting sebagai garis panduan untuk memulakan dan

syarikat menjalankan perniagaan.

Persekitaran Undang-undang ini penting untuk memastikan perniagaan tidak
melaksanakan tindakan yang menjejaskan kualiti alam sekitar. Contohnya,
pembuangan sisa pengeluaran berbahaya.

PRAKTIS FORMATIF 2

1. Jelaskan trend meningkat.
2. Nyatakan tiga jenis pasaran.
3. Berikan lima aspek organisasi perniagaan dalam kerangka perundangan.

42

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

2.3 Analisis Faktor-faktor yang Membawa Perubahan

kepada Persekitaran Perniagaan

1. Persekitaran perniagaan dipengaruhi Gaya pengurusan laissez-faire Tingkatan 4
oleh faktor dalaman dan faktor Menunjukkan majikan terlalu memberi ruang
luaran. dan kebebasan kepada pekerja.
Kesannya:
2. Seseorang usahawan perlu sentiasa • Pekerja sukar dikawal
peka terhadap persekitaran • Wujud masalah tingkah laku
perniagaan kerana ini akan memberi
kesan kepada perniagaan. Gaya pengurusan sokongan
Menunjukkan tahap perhubungan yang baik
3. Oleh yang demikian, usahawan perlu antara majikan dengan pekerja.
sentiasa menganalisis persekitaran Kesannya:
perniagaan dengan menggunakan • Risiko kegagalan majikan bertindak
analisis kekuatan, kelemahan,
peluang, dan ancaman atau lebih mempengaruhi pekerja
dikenal sebagai analisis SWOT. • Gagal mencapai matlamat yang ditetapkan

Faktor Dalaman Gaya pengurusan sederhana
Menunjukkan tindakan majikan yang bijak
1. Faktor dalaman perniagaan merujuk menjaga hubungan dengan pekerja.
faktor yang dimiliki oleh perniagaan Kesannya:
yang boleh memberi kekuatan dan • Majikan dapat memberi motivasi kepada
kelemahan kepada organisasi.
pekerja
2. Faktor dalaman terdiri daripada: • Dapat mempengaruhi pekerja berusaha
(a) Gaya pengurusan
(b) Sumber manusia mencapai matlamat
(c) Pemasaran
(d) Pengeluaran Gaya pengurusan autokratik
(e) Kewangan Menunjukkan tindakan majikan yang tegas
(f) Teknologi maklumat dalam mencapai matlamat yang ditetapkan.
(g) Penyelidikan dan pembangunan Kesannya:
• Wujud ketidakpuasan dalam kalangan
Gaya pengurusan
pekerja
1. Gaya pengurusan merujuk cara
mengurus perniagaan untuk mencapai Gaya pengurusan demokratik
matlamat yang ditetapkan. Menunjukkan tindakan majikan mengamalkan
toleransi dan menjalin hubungan baik dengan
2. Ini penting untuk membentuk pekerja dari segala aspek.
persekitaran yang kondusif dan Kesan:
produktif. • Berupaya mempengaruhi pekerja terus

3. Terdapat beberapa gaya pengurusan berusaha
yang boleh diamalkan mengikut • Mencapai matlamat yang ditetapkan
kesesuaian perniagaan iaitu:

43

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

Info PERNIAGAAN (b) Sumber manusia luaran
Pengambilan pekerja dari luar
Gaya pengurusan autokratik lebih
sesuai untuk digunakan apabila: organisasi.
(a) Terdapat pekerja berasa tekanan
Kelebihan Kekurangan
dan ketakutan dalam tugas kerja
Tingkatan 4 (b) Pekerja tidak mahir membuat Pekerja baharu Pekerja baharu
membawa idea memerlukan
keputusan yang berkesan baharu yang program induksi
(c) Pekerja bergantung kepada berguna kepada untuk menyesuaikan
organisasi. diri dengan keadaan
pengurus dalam membuat semua tempat kerja.
keputusan Pekerja baharu
(d) Terdapat pekerja yang tidak mempunyai Organisasi perlu
berdisiplin kemahiran baharu membelanjakan kos
dan terkini. yang tinggi untuk
Sumber manusia menarik sumber
1. Sumber manusia merupakan Pekerja baharu manusia dari luar
mempunyai organisasi.
sekumpulan kakitangan atau semangat dalam
pekerja yang menyumbang tenaga menjalankan tugas Pekerja baharu
dalam sesebuah organisasi. kerana merupakan memerlukan masa
cabaran baharu untuk memahami
2. Sumber manusia perlu diuruskan kepadanya. budaya dan operasi
dengan baik supaya dapat mening- organisasi.
katkan produktiviti perniagaan.

3. Sumber manusia terbahagi kepada: Pemasaran
(a) Sumber manusia dalaman
Pengambilan pekerja yang sedang 1. Pemasaran merupakan suatu aktiviti
bekerja atau berkhidmat dalam mencipta nilai barang, penentuan
sesebuah organisasi perniagaan. harga, promosi, dan pengedaran
produk bagi menggalakkan berlaku
Kelebihan Kekurangan pertukaran yang dapat memenuhi
pengguna di samping dengan
Pekerja lebih Pekerja tidak mencapai objektif organisasi.
bermotivasi untuk dapat membawa
bekerja kerana idea baharu yang 2. Objektif pemasaran ialah:
wujud peluang berguna kepada (a) Memenuhi keperluan dan
untuk naik pangkat. organisasi. kehendak pengguna.
(b) Mempengaruhi permintaan
Program induksi Kekosongan jawatan terhadap barang dan
tidak perlu berlaku jika perkhidmatan.
dijalankan kerana pekerja dinaikkan
pekerja sudah pangkat atau Pengeluaran
memahami budaya diedarkan ke unit
organisasi. yang lain. 1. Pengeluaran merupakan suatu
proses menghasilkan barang dan
Majikan Pekerja yang lama perkhidmatan untuk memenuhi
mengetahui berkhidmat di keperluan dan kehendak manusia.
maklumat dan syarikat mungkin
prestasi pekerja. mempunyai
pengetahuan
stereotaip.

44

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

2. Pengeluaran melibatkan proses (c) Memenuhi keperluan dan Tingkatan 4
menambah nilai kepada sesuatu input kehendak pengguna yang sentiasa
untuk menjadi output yang nilainya berubah-ubah.
lebih tinggi.
Faktor Luaran
Kewangan
1. Faktor luaran merujuk faktor di luar
1. Faktor kewangan merujuk struktur organisasi yang memberi peluang
kewangan sesebuah organisasi. dan ancaman kepada sesebuah
organisasi.
2. Faktor ini bergantung kepada:
(a) Kaedah pengurusan perniagaan 2. Antara faktor luaran yang
(b) Sistem kewangan yang diamalkan mempengaruhi perniagaan ialah:
(c) Sumber pendapatan
(d) Peluang pelaburan

Teknologi maklumat Undang- Politik
undang
1. Teknologi maklumat bermaksud satu
proses pengaliran, penyebaran, Ekologi Faktor luaran Ekonomi
pemprosesan, dan penyimpanan mempengaruhi
maklumat menggunakan perantaraan
teknologi. perniagaan

2. Teknologi maklumat dalam perniagaan Teknologi Sosiobudaya
penting kerana:
(a) Memudahkan maklumat diperoleh Rajah 2.8 Faktor luaran yang
dan disampaikan dengan segera mempengaruhi perniagaan
(b) Membolehkan penyimpanan
maklumat lebih teratur Politik
(c) Memudahkan proses membuat 1. Setiap dasar yang ditetapkan di
keputusan
(d) Membantu meluaskan pasaran sesebuah negara akan mempengaruhi
barangan dan perkhidmatan perniagaan yang dijalankan dalam
negara tersebut mahupun negara
Penyelidikan dan pembangunan yang berurus niaga dengannya di
peringkat antarabangsa.
1. Penyelidikan dan pembangunan (R&D) 2. Kerajaan memainkan peranan penting
merupakan kerja-kerja kreatif dan untuk menjaga kestabilan ekonomi.
inovatif yang dijalankan secara 3. Secara kesimpulannya, politik yang
sistematik bagi menghasilkan stabil akan memacu perkembangan
produk yang membawa manfaat perniagaan ke arah lebih maju dan
kepada pengguna. cemerlang.

2. R&D ini akan meningkatkan
pengetahuan dan hasil sedia ada.

3. R&D penting kepada perniagaan bagi:
(a) Memastikan produk dikeluarkan
boleh dipasarkan.
(b) Meningkatkan kualiti produk.

45

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

Ekonomi (b) Membolehkan barangan dan
perkhidmatan baharu ditawarkan
1. Faktor ekonomi ini mempengaruhi kepada pengguna.
pendapatan perniagaan, pendapatan
pengguna serta permintaan dan (c) Membolehkan barangan dan
penawaran barang di pasaran. perkhidmatan disampaikan kepada
pengguna dengan lebih efisien.
2. Perubahan ekonomi turut
Ekologi
mempengaruhi cara pembelian dan
1. Perniagaan perlu sentiasa peka
Tingkatan 4 perbelanjaan pengguna. terhadap isu alam sekitar
termasuklah isu-isu berkaitan
3. Apabila ekonomi berkembang pesat, dengan sumber bahan mentah,
prestasi perniagaan juga menjadi sumber tenaga, kadar pencemaran,
baik. dan pengurusan sumber semula jadi
semasa menjalankan perniagaan.
Sosiobudaya

Undang-undang

1. Setiap organisasi memerlukan

peraturan dan undang-undang untuk:

(a) Melindungi semua pihak

termasuklah masyarakat dan alam

sekitar

Rajah 2.9 Kaum di Malaysia (b) Mewujudkan persaingan yang

1. Sosiobudaya dan cara hidup penduduk sihat
setempat akan mempengaruhi
permintaan terhadap barangan dan (c) M e l i n d u n g i pengguna
perkhidmatan di pasaran.
daripada peniaga yang tidak
2. Malaysia mempunyai pelbagai kaum
turut mempunyai kepercayaan, cara bertanggungjawab
hidup, adat resam, cita rasa, dan
gaya hidup yang berbeza. 2. Oleh hal yang demikian, perniagaan
perlu mematuhi peraturan dan
3. Ini akan mempengaruhi corak undang-undang dalam persekitaran
perbelanjaan pengguna serta barang operasi mereka.
dan perkhidmatan yang dikeluarkan
oleh perniagaan. Analisis SWOT

4. Perniagaan perlu peka terhadap 1. Peniagaan boleh menganalisis faktor
permintaan masyarakat setempat dalaman dan faktor luaran organisasi
agar barang yang dipasarkan mereka dengan menggunakan analisis
mendapat sambutan baik. SWOT (Strengths, Weakness,
Opportunities, Threats).
Teknologi
2. Analisis SWOT ini digunakan untuk:
1. Perubahan dalam teknologi akan: (a) Menilai kesan perubahan
(a) Mewujudkan lebih banyak peluang persekitaran dalaman dan luaran
dan pasaran baharu kepada yang boleh mempengaruhi operasi
usahawan. atau aktiviti sesebuah organisasi
perniagaan.
(b) Membantu perniagaan merancang
aktiviti secara lebih sistematik.

46

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

3. Berikut merupakan cara menggunakan matriks SWOT yang menunjukkan
hubungan antara faktor dalaman (kekuatan dan kelemahan perniagaan)
dengan faktor luaran (peluang dan ancaman luar perniagaan).

Faktor Dalaman

Analisis SWOT Kekuatan (S) – Keupayaan Kelemahan (W) – Tingkatan 4
Merupakan kaedah dan kemampuan yang Kekurangan yang wujud
menganalisis perancangan dimiliki oleh organisasi daripada faktor dalaman
dan persediaan dalam untuk bersaing. organisasi seperti dari aspek
sesuatu perniagaan. tenaga kerja dan sumber.

Peluang (O) Kekuatan – Peluang Kelemahan – Peluang
– Kelebihan yang (S O) (W O)
diperoleh kesan Kekuatan yang unik pada Kekurangan yang dihadapi
daripada perubahan faktor dalaman perniagaan akan menggugat perniagaan.
yang berlaku dalam boleh digunakan untuk Oleh itu, organisasi perlu
persekitaran luaran merebut peluang yang proaktif menukarkan
organisasi. wujud dari persekitaran kekurangan yang dihadapi
luaran organisasi. menjadi peluang yang baharu
kepada perniagaan.
Faktor Luaran
Ancaman (T) Kekuatan – Ancaman (S T) Kelemahan – Ancaman
– Sesuatu Kekuatan organisasi boleh (W T)
perubahan daripada dijana menjadi strategi Kekurangan yang dihadapi
persekitaran dalam menghadapi memberi ancaman kepada
luaran perniagaan ancaman yang wujud perniagaan seperti
yang boleh dari persekitaran luaran kekurangan pekerja mahir.
membantutkan organisasi. Oleh yang demikian,
perkembangan organisasi perlu menjalinkan
organisasi. kerjasama dengan pelbagai
pihak lain agar setiap
kelemahan dapat diperbaiki
dengan segera.

Contoh analisis
SWOT

PRAKTIS FORMATIF 3

1. Nyatakan empat faktor dalaman perniagaan.
2. Berikan tiga kelebihan pengambilan pekerja dari luar organisasi.
3. Bagaimanakah sosiobudaya mempengaruhi sesebuah perniagaan?
4. Nyatakan kegunaan analisis SWOT.

47

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

2.4 Kesan Perubahan Persekitaran terhadap Organisasi

Perniagaan

1. Berikut adalah kesan perubahan persekitaran terhadap perniagaan berdasarkan
aspek pasaran, trend, dan undang-undang.

Tingkatan 4 Aspek Kesan perubahan terhadap organisasi
Pasaran
Perubahan fesyen dan gaya hidup pengguna
Trend guna • Fesyen dan gaya hidup pengguna berubah mengikut masa.
tenaga
Trend Perniagaan perlu membuat perubahan berdasarkan pasaran supaya
pendapatan tidak terlepas syer pasaran yang dapat dikuasai. Contohnya,
Trend komputer meja telah berubah menjadi komputer riba serta tablet
pertumbuhan yang membolehkan pengguna membawa ke merata-rata tempat
ekonomi untuk menggunakannya.
Undang- Lambakan barang import
Undang • Lambakan merujuk aktiviti jual barang import dalam pasaran
tempatan pada harga yang lebih rendah daripada kos pengeluaran
atau harga keluaran di pasaran dalam negara tersebut. Ini akan
menjejaskan perniagaan tempatan.
Pembangunan dalam teknologi
• Ini dapat mewujudkan barangan baharu serta menyebabkan
barangan versi lama semakin berkurang.

Peningkatan dalam permintaan terhadap barang dan perkhidmatan
akan menyebabkan pengeluaran firma-firma meningkat. Lebih banyak
guna tenaga diperlukan dalam pengeluaran barang dan perkhidmatan.
Oleh itu, akan berlaku peningkatan dalam trend guna tenaga.

Apabila pendapatan boleh guna masyarakat meningkat, perbelanjaan
masyarakat turut akan bertambah. Ini akan merancakkan
pertumbuhan ekonomi.

Trend pertumbuhan ekonomi yang berkembang memberi
kesan positif kepada perniagaan. Kerajaan berperanan untuk
memperkukuhkan tahap pertumbuhan ekonomi melalui pelaksanaan
dasar-dasar.

Perniagaan perlu sentiasa peka terhadap undang-undang yang
diluluskan oleh kerajaan dari semasa ke semasa.
Kesan perubahan yang wujud dari aspek undang-undang termasuklah:
• Melindungi perniagaan daripada sebarang penipuan
• Mewujudkan sistem perniagaan yang adil
• Melindungi hak semua pihak dalam perniagaan

PRAKTIS FORMATIF 4

1. Nyatakan tiga kesan perubahan yang wujud dari aspek undang-undang.

48

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

LATIHAN

Soalan Objektif A Aspek kewangan Tingkatan 4
B Aspek perundangan
1. Antara yang berikut, yang manakah C Aspek perkembangan ekonomi
merupakan peranan kerajaan pusat D Aspek perkembangan aktiviti
dalam aspek perundangan untuk
menangani isu-isu sesebuah negara? perniagaan
A Menyediakan pembiayaan
B Menggubal undang-undang 5. Antara yang berikut, yang manakah
C Menjalankan aktiviti perkembangan merupakan aktiviti dalam aspek
perniagaan perkembangan aktiviti perniagaan?
D Menjalankan penyelidikan dan I Aktiviti promosi
pembangunan II Aktiviti latihan dan pembangunan
III Aktiviti menarik pelabur-pelabur
2. Mengapakah kerajaan Malaysia asing
menggubal undang-undang? IV Aktiviti penggubalan undang-
I Melindungi hak pengguna undang
II Menjaga keselamatan pengguna A I dan II C II dan III
III Meningkat kuasa beli pengguna B I dan IV D III dan IV
IV Menjaga keselamatan penjual
A I dan II C II dan III 6. Bagaimanakah pihak berkuasa
B I dan IV D III dan IV tempatan membantu perniagaan?
I Mewujudkan kawasan industri
3. Maklumat berikut berkaitan dengan II Mengeluarkan lesen perniagaan
pelepasan cukai. III Menyediakan kemudahan awam
IV Menggubal undang-undang kecil
• Pelepasan cukai daripada perniagaan
perbelanjaan modal. A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
• Diberikan kepada syarikat
berstatus Koridor Raya Multimedia 7. Apakah elemen yang menentukan
(MSC) dan berasaskan bahan pertumbuhan ekonomi sesebuah
mentah tempatan. negara?
I Guna tenaga
Apakah pelepasan cukai tersebut? II Kuasa beli pengguna
A Taraf perintis III Pendapatan isi rumah
B Potongan cukai IV Kadar pengangguran
C Elaun cukai pelaburan A I dan II C II dan III
D Elaun pelaburan semula B I dan IV D III dan IV

4. Gambar 1 menunjukkan sebuah agensi 8. Antara yang berikut, yang manakah
kerajaan. punca-punca berlaku pengangguran
dalam sesebuah perniagaan?
Gambar 1 I Kemelesetan ekonomi
II Penggantian buruh kepada mesin
III Penggantian mesin kepada buruh
IV Kemahiran tenaga buruh yang tinggi
Apakah agensi di atas? A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV

49

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

9. Maklumat berikut berkaitan dengan 13. Apakah peranan kerajaan Malaysia
jenis pengangguran. membendung masalah inflasi?
A Melaksanakan dasar fiskal
Nazrin mengalami kehilangan B Meningkatkan kadar faedah
pekerjaan kerana kontrak kerjanya C Menyediakan kemudahan awam
telah tamat. D Melaksanakan dasar kawalan
langsung
Tingkatan 4 Apakah jenis pengangguran di atas?
A Kitaran 14. Antara yang berikut, faktor luaran
B Struktur yang manakah menyebabkan trend
C Bermusim perniagaan menurun?
D Teknologi I Keadaan politik yang tidak stabil
II Keadaan ekonomi yang meleset
10. Antara yang berikut, yang manakah III Sumber manusia yang tidak produktif
merupakan punca berlaku deflasi? IV Gaya pengurusan yang tidak cekap
A Penurunan wang simpanan A I dan II C II dan III
B Peningkatan kuasa beli penduduk B I dan IV D III dan IV
C Penurunan jumlah barang di
pasaran 15. Apabila kadar pertumbuhan KDNK
D Permintaan terhadap barang bernilai positif, ekonomi negara
semakin meningkat dianggap mengalami
A pemulihan
11. Maklumat berikut berkaitan dengan B pengenalan
keadaan di sebuah ekonomi. C kemerosotan
D pertumbuhan
Tahun 2008 Tahun 2018
16. Apakah kesan penggubalan
Kos sara hidup Kos sara hidup undang-undang perniagaan kepada
seorang dewasa seorang dewasa persekitaran?
ialah RM10 ialah RM30 I Melindungi kualiti alam sekitar
sehari. sehari. II Pengurusan sisa pengeluaran
secara teratur
Kesan inflasi di atas menunjukkan III Mengeluarkan barang yang berkos
A kuasa beli meningkat  KBAT Menilai rendah
B kehilangan daya saing IV Mengawal aktiviti pengeluaran
C peningkatan kos sara hidup produk
D pendapatan negara menurun A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
12. Maklumat berikut berkaitan dengan
jenis pasaran. 17. Antara yang berikut, yang manakah
menerangkan gaya pengurusan
Syarikat YS hanya mengeluarkan demokratik dengan tepat?
sejenis produk sahaja. Tiada A Majikan mengarah pekerja
segmentasi untuk produknya. menjalankan tugas
B Pekerja bawahan bebas membuat
Apakah jenis pasaran Syarikat YS? keputusan
A Pasaran niche   KBAT Menganalisis C Pekerja dan majikan bekerjasama
B Pasaran produk untuk membuat keputusan
C Pasaran kewangan D Majikan mementingkan pengeluaran
D Pasaran untuk semua dan kebajikan pekerja

50

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

18. Maklumat berikut berkaitan dengan A I dan II
SWOT. B I dan IV
C II dan III
S – Strengths D III dan IV
W – Weaknesses
O – Opportunities 20. Gambar 2 menunjukkan suatu keadaan
T – Threats yang berlaku dalam sesebuah negara.

Antara yang berikut, yang manakah Gambar 2 Tingkatan 4
merupakan S?
I Politik yang stabil
II Jenama yang terkenal
III Sumber manusia yang mahir Kewujudan produk di atas membawa
IV Perkembangan ekonomi negara kesan kepada perniagaan dari aspek
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV A lambakan barang import
B melindungi hak semua pihak
19. Kerajaan boleh mengawal pertumbuhan C perubahan gaya hidup pengguna
ekonomi dengan menggunakan D kewujudan sistem perniagaan yang
I dasar fiskal
II dasar kewangan adil
III dasar teknologi
IV dasar pembangunan

Soalan Esei

Bahagian A

1. (a) Jelaskan tiga aspek perkembangan aktiviti perniagaan yang disediakan oleh
kerajaan. [6 markah]

(b) Gambar 1 menunjukkan perubahan kaedah pengeluaran digunakan dalam
perkilangan pada tahun yang berbeza.

Tahun 2005 Tahun 2015

Gambar 1

Jelaskan jenis pengangguran yang berlaku akibat perubahan kaedah pengeluaran
di atas. KBAT Mengaplikasi [2 markah]

(c) Nyatakan dua jenis pelepasan cukai. [2 markah]

51

 Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan

2. Maklumat berikut menunjukkan keadaan yang berlaku di negara Q.

• Penurunan simpanan individu

• Peningkatan jumlah barangan di pasaran
• Permintaan terhadap barangan semakin berkurangan

Tingkatan 4 (a) Apakah masalah ekonomi yang berlaku di negara Q? [1 markah]
(b) Terangkan tiga kesan akibat berlaku keadaan tersebut. [6 markah]

(c) Bagaimanakah kerajaan membendung keadaan tersebut?  KBAT Menilai
[3 markah]

3. (a) Terangkan tiga trend persekitaran perniagaan yang dipengaruhi oleh faktor dalaman
[6 markah]
dan faktor luaran persekitaran perniagaan.

(b) Nyatakan faktor dalaman dan faktor luaran yang menyebabkan trend perniagaan
meningkat. [4 markah]

Bahagian B

4. Maklumat berikut berkaitan dengan Tok Long Food Industries Sdn. Bhd.

Tok Long, pengasas perniagaan jeruk buah-buahan Tok Long Food Industries Sdn.
Bhd. memulakan perniagaan dengan modal kecil. Jeruk-jeruk yang dihasilkan adalah
daripada buah-buahan segar berkualiti dari ladang tepilih. Rasanya yang enak dan
bernutrasi tinggi ini dihasilkan melalui gabungan resipi tradisional dan teknologi terkini
daripada pihak MARDI.
Pada tahun 2016, dengan bantuan kewangan sebanyak RM35 000 daripada MARA,
Tok Long berjaya mendirikan sebuah kilang baharu. Semenjak itu, perniagaan Tok Long
telah diusahakan secara komersial dan ditukarkan namanya menjadi Tok Long Food
Industries Sdn. Bhd.. Kilangnya memproses jeruk dengan menggaji pekerja yang rata-
rata terdiri daripada penduduk kampung yang tinggal berhampiran. Walaupun tahap
mengeluarkan jeruk dengan skala besar namun kilang itu masih menggunakan tenaga
manusia sepenuhnya untuk kerja-kerja mencuci buah, pemeraman, penggaraman,
pemotongan dan pembungkusan. Kilang ini berjaya menyediakan peluang pekerjaan
kepada 100 orang dan berjaya meningkatkan sumber pendapatan mereka ke arah
yang lebih baik.
Kini, dengan bantuan Perbadanan Produktiviti Malaysia (MPC) dan MATRADE,
Tok Long Food Industries Sdn. Bhd. mampu menembusi pasaran antarabangsa.

(a) Pada pendapat anda, apakah peranan kerajaan pusat yang telah dilaksanakan ke
[8 markah]
atas perniagaan Tok Long? Jelaskan.

52

Perniagaan  SPM  Bab 2 Trend Semasa dalam Perniagaan 

(b) Apakah jenis pengangguran yang mungkin berlaku semasa perkembangan
perniagaan Tok Long? Bagaimanakah Tok Long Food Industries Sdn. Bhd.
mengatasi jenis pengangguran tersebut. KBAT Menganalisis [3 markah]

(c) Jelaskan faktor dalaman yang membawa perubahan kepada jenis produk yang
[4 markah]
dihasilkan oleh Tok Long Food Industries Sdn. Bhd..

1. Maklumat berikut berkaitan dengan sebuah syarikat. Tingkatan 4

KUALA LUMPUR: Mah Sing Group Berhad mencatatkan untung bersih sebanyak
RM361.9 juta bagi tahun berakhir 31 Disember 2017. Kumpulan hartanah
itu pada masa kini mempunyai kira-kira 2 125 ekar (859 hektar) tanah yang
belum dimajukan dengan baki nilai pembangunan kasar (GDV) dan jualan
belum dibilkan kira-kira RM27.6 bilion, dijangka boleh menyokong pertumbuhan
pendapatannya bagi lapan tahun akan datang.

Memandang pembelian bagi rumah mampu milik pada tahun 2017 adalah kukuh,
Mah Sing meletakkan 74% sasaran jualan berjumlah RM1.8 bilion bagi tahun
2018 terhadap produk berharga di bawah RM500 000.

Mah Sing mencapai sasaran jualannya tahun lalu disokong oleh kempen
“Reinvent Affordability”, yang mencerminkan usaha kerajaan untuk meningkatkan
pemilikan rumah dengan menyediakan produk mampu milik di bawah
RM500 000 dengan spesifikasi bagus dan lokasi strategik berhampiran
pengangkutan awam.

Dipetik dan diubah suai daripada Berita Harian Online

Berdasarkan petikan di atas, anda dikehendaki membuat analisis SWOT ke atas
Syarikat Mah Sing.  KBAT Menganalisis

53

Jawapan

Tingkatan 4 dan kehendak pengguna dengan tujuan
mendapatkan keuntungan perniagaan.
BAB 1
2. Enam komponen utama dalam konsep asas
PRAKTIS FORMATIF 1 perniagaan ialah:
• Barang dan perkhidmatan
1. Maksud perniagaan ialah aktiviti pertukaran • Memuaskan keperluan dan kehendak
nilai yang melibatkan urus niaga jual beli pengguna
barang dan perkhidmatan antara penjual • Pertukaran nilai
dengan pembeli bagi memuaskan keperluan • Keuntungan perniagaan
• Penjual dan pembeli
• Kontrak perniagaan

PRAKTIS FORMATIF 2

1. Perbezaan antara organisasi bermotifkan untung dan organisasi bukan bermotifkan untung ialah:

Organisasi Bermotifkan Aspek Organisasi Bukan Bermotifkan Untung
Untung (OBU) (OBBU)

Pengeluaran dan penjualan Aktiviti Penawaran barang dan perkhidmatan tertentu
barang dan perkhidmatan

Pengguna akhir dan Pengguna Golongan kurang berkemampuan,
pengguna industri gelandangan, haiwan terbiar

Mendapatkan keuntungan Tujuan Memenuhi keperluan awam dalam pelbagai
bidang

Jualan pada harga atas kos • Jualan pada harga kos
• Jualan pada harga bawah kos (subsidi oleh
Kaedah menjalankan
perniagaan kerajaan)
• Secara percuma

Jakel Trading Sdn Bhd, Contoh Yayasan Kebajikan Haiwan Kebangsaan
MAMEE DD Distribution Malaysia (MNAWF), Mercy Malaysia

PRAKTIS FORMATIF 3 • Kepakaran, pengetahuan serta pengalaman
boleh dikumpulkan daripada rakan kongsi.
1. Milikan tunggal merupakan:
• Sejenis bentuk perniagaan yang dimiliki • Beban cukai yang rendah.
dan diuruskan sepenuhnya oleh pemilik
perniagaan. 3. Tiga prinsip-prinsip koperasi ialah:
• Matlamat pemilik milikan tunggal adalah • Keanggotaan sukarela dan terbuka.
menjana keuntungan daripada perniagaan. • Kawalan secara demokratik oleh anggota.
• Modal yang dikumpulkan oleh pemilik boleh • Kebebasan autonomi.
diperoleh daripada sumber pembiayaan
seperti simpanan peribadi, pinjaman PRAKTIS FORMATIF 4
daripada ahli keluarga, agensi kerajaan
atau institusi kewangan lain. 1. Tiga ciri-ciri bentuk perniagaan francais ialah:
• Perniagaan perlu dikendalikan mengikut
2. Kelebihan penubuhan perkongsian ialah: sistem yang ditetapkan oleh francaisor.
• Mudah ditubuhkan. • Perniagaan dijalankan mengikut tempoh
yang ditetapkan sahaja.

248

Perniagaan  SPM  Jawapan 

• Francaisor akan mengenakan kawalan mutu PRAKTIS FORMATIF 8
perkhidmatan berterusan kepada francaisi.
1. Produk eksport Malaysia selepas merdeka
2. Kekurangan usaha sama ialah: ialah getah, era 1990-an ialah tayar, dan
• Visi dan misi antara pihak yang terlibat
berbeza menyebabkan berlakunya konflik. menjelang abad ke-21 ialah kereta.
• Perbezaan budaya dan cara pengurusan
syarikat antara pihak yang terlibat 2. Perkembangan sektor perniagaan di Malaysia
menyebabkan wujudnya masalah
pengurusan pada masa hadapan. pada era 1990-an ialah:

PRAKTIS FORMATIF 5 • Memberikan tumpuan dalam sektor kedua

1. Faktor penentuan saiz perniagaan termasuk: (perkilangan).
• Jumlah jualan tahunan
• Bilangan pekerja tetap • Tujuan adalah mengurangkan

2. Sektor utama ialah: kebergantungan kepada barang import.
• Aktiviti perniagaan yang melibatkan
pengeluaran secara langsung daripada • Pelbagai galakan diberikan oleh kerajaan
alam semula jadi tanpa mengubah suai
bentuk barang. kepada pengusaha tempatan untuk

3. Tiga contoh pekerjaan bagi sektor ketiga ialah: menambahkan keluaran.
• Ejen insurans
• Doktor LATIHAN
• Guru
Soalan Objektif
PRAKTIS FORMATIF 6
1. B 2. D 3. D 4. C 5. B
1. Tiga tahap pasaran domestik ialah: 6. C 7. C 8. D 9. B 10. D
• Skala tempatan 11. A 12. D 13. A 14. C 15. B
• Skala negeri 16. C 17. A 18. C 19. A 20. D
• Skala kebangsaan
Soalan Esei
2. Perniagaan berskala negeri merupakan:
• Perniagaan yang menembusi pasaran yang Bahagian A
lebih besar pada peringkat daerah.
• Kos untuk menjalankan perniagaan agak 1. (a) Konsep asas perniagaan yang terlibat
tinggi kerana perlu memenuhi permintaan ialah:
dari pelbagai daerah. • Memuaskan keperluan dan kehendak
pengguna [1m].
PRAKTIS FORMATIF 7 • Pengguna mempunyai keperluan
semula jadi untuk barangan asas
1. Sesebuah perniagaan perlu didaftarkan di seperti makanan, minuman, pakaian,
Pendaftar Syarikat, Suruhanjaya Syarikat dan tempat tinggal [1m]. Keperluan
Malaysia (SSM). perlu dipenuhi oleh manusia untuk
terus hidup [1m].
2. Skala perniagaan yang sesuai untuk • Kehendak pengguna adalah tidak
penubuhan Perniagaan Baju Moden Style terhad [1m] yang merangsang
ialah: pengguna untuk memiliki barangan
• Skala tempatan. dan perkhidmatan yang dihasilkan oleh
• Pemilik membekalkan baju kepada pemasar [1m]. Kehendak diperlukan
pelanggan di kawasan tertentu. oleh manusia untuk hidup keselesaan
• Perniagaan mudah diuruskan oleh pemilik [1m].
perniagaan. • Untuk memastikan urus niaga berlaku
• Segala keputusan perniagaan dibuat oleh dan keuntungan diperoleh, organisasi
pemilik sendiri. perniagaan perlu menawarkan
• Saiz pasaran adalah kecil. barangan dan perkhidmatan yang
• Pemilik hanya perlu menanggung kos yang pelbagai [1m] supaya dapat memenuhi
rendah kerana tidak melibatkan operasi keperluan dan kehendak pengguna
perniagaan yang besar. [1m].
[Maksimum 4m]
(cadangan murid yang relevan boleh diterima)
(b) Dua kelebihan perniagaan perkongsian
ialah:
• Mudah ditubuhkan [1m] kerana proses
penubuhan adalah ringkas [1m].
• Kepakaran, pengetahuan serta
pengalaman [1m] boleh dikumpulkan
daripada rakan kongsi [1m].

249